Blacharz_721[01]_O1.01

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Lidia Staniszewska

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska
721[01].O1.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr inŜ. Jarosław Sadal
mgr inŜ. Teresa Tkaczyk

Opracowanie redakcyjne:

mgr inŜ. Lidia Staniszewska

Konsultacja:

mgr inŜ. Jolanta Skoczylas

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 721[01].O1.01
Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz
ochrony środowiska, zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu blacharz.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Prawna ochrona pracy

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Czynniki szkodliwe, uciąŜliwe i niebezpieczne, występujące w procesie pracy

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Wymagania bezpieczeństwa i higieny dotyczące pomieszczeń pracy oraz

pomieszczeń higieniczno-sanitarnych Ergonomia w kształtowaniu
warunków pracy

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Wymagania bezpieczeństwa i higieny dotyczące dotyczące procesów pracy 19

5.4.1. Ćwiczenia

5.5. Środki ochrony od poraŜeń prądem elektrycznym i ochrony indywidualnej

5.5.1. Ćwiczenia

5.6. ZagroŜenia poŜarowe oraz zasady ochrony przeciwpoŜarowej

5.6.1. Ćwiczenia

5.7. Zasady postępowania podczas wypadku, awarii urządzenia lub poŜaru.

Zabezpieczanie miejsca wypadku

5.7.1. Ćwiczenia

5.8. Pierwsza pomoc w urazach mechanicznych, poraŜeniu prądem,

zatruciach substancjami chemicznymi

5.8.1. Ćwiczenia

5.9. Zasady ochrony środowiska na stanowisku pracy

5.9.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy

Państwu

Poradnik

dla

nauczyciela

„Przestrzeganie

przepisów

bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska ”, który
będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie
blacharz 721[01].

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne,

−

wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności
praktycznych,

−

wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone róŜnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. pokazu z objaśnieniem,
tekstu przewodniego, metody projektów, ćwiczeń praktycznych.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróŜnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel

moŜe posłuŜyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym
róŜnego rodzaju zadania.

W tym rozdziale podano równieŜ:

−

plan testu w formie tabelarycznej,

−

punktacje zadań,

−

propozycje norm wymagań,

−

instrukcję dla nauczyciela,

−

instrukcję dla ucznia,

−

kartę odpowiedzi,

−

zestaw zadań testowych.
Jednostka modułowa „Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska” zawarta jest w module 721[01].O1 „Podstawy
techniczne blacharstwa”.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

721[01].O1

Podstawy techniczne

blacharstwa

721[01].O1.01

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa

i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz

ochrony środowiska

721[01].O1.03

Analizowanie pracy prostych układów

elektrycznych

721[01].O1.04

Rozpoznawanie materiałów

i podstawowych technik

wytwarzania

721[01].O1.02

Posługiwanie się dokumentacją

techniczną

721[01].O1.05

Wykonywanie pomiarów

warsztatowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

zinterpretować podstawowe akty prawne, prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy
w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

określić podstawowe obowiązki pracodawcy w zakresie zapewnienia bezpiecznych
i higienicznych warunków pracy,

−

wskazać konsekwencje naruszenia przepisów i zasad bhp podczas wykonywania zadań
zawodowych,

−

określić wymagania bhp dotyczące pomieszczeń pracy i pomieszczeń higieniczno-
sanitarnych,

−

dostrzec zagroŜenia związane z wykonywaną pracą,

−

dobrać środki ochrony indywidualnej do rodzaju wykonywanej pracy,

−

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

−

określić przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz

ochrony środowiska podczas uŜytkowania przyrządów, narzędzi, maszyn i urządzeń,

−

zastosować podręczny sprzęt oraz środki gaśnicze zgodnie z zasadami ochrony
przeciwpoŜarowej,

−

zareagować w przypadku zagroŜenia poŜarowego zgodnie z instrukcją przeciwpoŜarową,

−

zastosować zasady ochrony środowiska obowiązujące na stanowisku pracy,

−

udzielić pierwszej pomocy w stanach zagroŜenia Ŝycia lub zdrowia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania:

Blacharz 721[01]

Moduł:

Podstawy techniczne blacharstwa 721[01].O1

Jednostka modułowa:

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska
721[01].O1.01

Temat: Pierwsza pomoc w urazach mechanicznych, poraŜeniu prądem, zatruciach

substancjami chemicznymi

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności udzielania pierwszej pomocy w sytuacjach zagroŜenia

zdrowia lub Ŝycia w wyniku doznanych urazów mechanicznych, poraŜenia
prądem, zatruciach substancjami chemicznymi.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

−

ocenić zagroŜenie Ŝycia poszkodowanego,

−

rozpoznać rodzaj obraŜeń,

−

udzielić pomocy poszkodowanemu, który doznał: skaleczenia, złamania,

−

kończyny, złamania Ŝeber, poraŜenia prądem, zatrucia substancjami chemicznymi,

−

wezwać pomoc medyczną,

−

uzyskać dodatkową pomoc od innych osób,

−

powiadomić o wypadku przełoŜonych,

−

współpracować w grupie.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenia praktyczne,

−

metoda przewodniego tekstu.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna, zespołowa.

Czas: 90 min.

Strategia: uczenie się przez doświadczenie.

Środki dydaktyczne:

−

apteczka pierwszej pomocy,

−

materiały i akcesoria znajdujące się w zakładzie blacharskim, które mogą być przydatne
podczas udzielania pierwszej pomocy,

−

rodki ochrony osobistej,

−

fantom.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg zajęć:
Zadanie dla ucznia
Przedmiotem zadania będzie załoŜenie opatrunku usztywniającego kończynę dolną,
niezbędnego podczas podejrzenia złamania kończyny.

FAZA WSTĘPNA

Czynności organizacyjno-porządkowe, wyjaśnienie tematu zajęć, zaznajomienie uczniów

z pracą metodą przewodniego tekstu.

FAZA WŁAŚCIWA
INFORMACJE
1. Jakie są objawy złamania kończyny?
2. Jakie materiały opatrunkowe i akcesoria podręczne mogą posłuŜyć do wykonania

opatrunku usztywniającego kończynę?

3. Jakie są zasady usztywniania złamanej kończyny?
4. Czy potrafisz przygotować materiały i akcesoria podręczne, niezbędne do wykonania

opatrunku usztywniającego kończynę?

PLANOWANIE
1.  Określ miejsce wykonania ćwiczenia.
2.  Zaplanuj materiały do wykonania ćwiczenia.
3.  Zaplanuj kolejność czynności wykonania opatrunku usztywniającego kończynę dolną.

UZGODNIENIE
1.  Omów wszystkie punkty z fazy planowania z nauczycielem.
2.  Odnieś się do uwag i propozycji nauczyciela.

WYKONANIE

Dokonaj oględzin poszkodowanego.

Określ stan poszkodowanego.

Rozpoznaj rodzaj urazu.

Przygotuj materiały opatrunkowe z apteczki pierwszej pomocy i akcesoria,

Wykonaj opatrunek usztywniający.

Zwróć uwagę na dokładność wykonanego opatrunku,

Przygotuj się do zaprezentowania efektów swojej pracy.

SPRAWDZANIE
1.  Czy poprawnie dobrano materiały opatrunkowe i akcesoria?
2.  Czy poprawnie został wykonany opatrunek?

ANALIZA
Uczniowie  wskazują,  które  etapy  ćwiczenia  sprawiły  im  najwięcej  trudności.  Nauczyciel
podsumowuje  całe  ćwiczenie,  określa,  jakie  nowe  umiejętności  zostały  ukształtowane,  jakie
wystąpiły nieprawidłowości i w jaki sposób moŜna uniknąć ich w przyszłości.

FAZA KOŃCOWA

Zakończenie zajęć
Nauczyciel  podsumowuje  zajęcia,  zwraca  uwagę  na  mocne  i  słabe  strony  wykonanego
ć

wiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania:

Blacharz 721[01]

Moduł:

Podstawy techniczne blacharstwa 721[01].O1

Jednostka modułowa:

Przestrzeganie

przepisów

bezpieczeństwa

i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz
ochrony środowiska 721[01].O1.01

Temat: Zasady postępowania podczas wypadku, awarii urządzenia lub poŜaru

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności postępowania podczas wypadku, awarii urządzenia

lub poŜaru.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–

zaplanować sposób postępowania podczas wypadku , awarii urządzenia lub poŜaru,

–

zorganizować akcję ewakuacyjną lub ratowniczą,

–

określić czynności przy ewakuacji lub ratowaniu pracowników,

–

scharakteryzować sposób postępowania i zachowania się podczas akcji ratowniczej
lub ewakuacji,

–

zaprezentować wykonaną pracę.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie praktyczne,

−

metoda przewodniego tekstu.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna, zespołowa.

Czas: 135 min.

Środki dydaktyczne:

−

tablice informacyjne,

−

taśma wygradzająca miejsce wypadku,

−

sprzęt gaśniczy.

Przebieg zajęć:
1.  Sprawy organizacyjne.
2.  Nawiązanie do tematu, omówienie celów i przebiegu zajęć.
3.  Podanie  tematu  zadania  –  przeprowadzenia  ewakuacji  uczniów  z  pracowni  szkolnej

podczas poŜaru.

4.  Omówienie sposobu przeprowadzenia ewakuacji podczas poŜaru.
5.  Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
6.  Realizacja tematu:

−

uczeń otrzymuje od nauczyciela plan obiektu z oznaczonymi drogami
ewakuacyjnymi,

−

zostaje uzgodnione hipotetyczne miejsce poŜaru,

−

uczeń wykonuje plan akcji ewakuacyjnej,

−

uczeń ogłasza akcję i przeprowadza ewakuację grupy z pracowni szkolnej.

7. Po wykonaniu pracy uczeń dokonuje analizy wykonanego ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Prawna ochrona pracy

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Z przedstawionego zbioru obowiązków wybierz te, które naleŜą do pracownika i wpisz

je do zamieszczonej niŜej tabeli.

Obowiązki pracownika – zgodnie z Kodeksem pracy

−

oddalić się z miejsca zagroŜenia, jeŜeli powstrzymywanie się od wykonywania pracy nie
usuwa zagroŜenia,

−

organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy,

−

dbać o bezpieczeństwo i higieniczny stan pomieszczeń pracy i wyposaŜenia technicznego,
a takŜe o sprawność środków ochrony zbiorowej i ich stosowanie zgodnie
z przeznaczeniem,

−

poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zaleconym badaniom
lekarskim i stosować się do wskazań lekarskich,

−

zapewniać wykonanie zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami
pracy,

−

zapewniać wykonanie zaleceń lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad
pracownikami,

−

stosować środki ochrony zbiorowej, a takŜe uŜywać przydzielonych środków ochrony
indywidualnej oraz odzieŜy i obuwia roboczego, zgodnie z ich przeznaczeniem,

−

znać przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, brać udział w szkoleniu
i instruktaŜu z tego zakresu oraz poddawać się wymaganym egzaminom sprawdzającym.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  przeanalizować obowiązki pracodawcy i pracownika w miejscu pracy,
2)  wybrać z przedstawionego zbioru obowiązków te, które powinien spełniać pracownik,
3)  wpisać wybrane sformułowania obowiązków pracownika do zamieszczonej tabeli.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

Kodeks pracy,

−

przybory do pisania,

−

arkusze z wydrukowaną tabelą,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca prawa pracy.

Ćwiczenie 2

Na podstawie Kodeksu pracy – ustal, jaki rodzaj szkolenia przedstawiono

w zamieszczonych  niŜej  opisach.  Zapisz  nazwy  szkoleń  na  kartkach  samoprzylepnych.
Przyporządkuj  właściwą  nazwę  szkolenia  do  opisanego  zakresu,  wklejając  kartkę  z  nazwą
szkolenia do tabeli.

Opis szkolenia

Nazwa szkolenia

−

prowadzone przez pracowników słuŜby bhp lub

pracodawcę albo osobę wyznaczoną i dotyczący
zaznajomienia z przepisami – dla wszystkich
nowo

zatrudnionych

pracowników

oraz

studentów odbywających praktyki i uczniów
szkół zawodowych – w wymiarze 3 h,

−

prowadzone

przez

osobę

kierującą

pracownikami, wyznaczoną przez pracodawcę,
posiadającą

odpowiednie

kwalifikacje

oraz

przeszkolenie  w  zakresie  metod  prowadzenia
instruktaŜu  i dotyczące  zagroŜeń  na  konkretnych
stanowiskach  pracy  oraz  sposobów  ochrony
przed  zagroŜeniami  i  metodami  bezpieczeństwa
na

tym

stanowisku

dla

pracowników

zatrudnionych na stanowiskach robotniczych,
pracowników przenoszonych na te stanowiska,
uczniów odbywających praktyczną naukę zawodu
i studentów

odbywających

praktyki

–

w wymiarze minimum 8 h,

−

odbywające się w okresie nie dłuŜszym niŜ

6 miesięcy od rozpoczęcia pracy na stanowisku:
pracodawcy, osoby kierującej pracownikami
(brygadziści,

mistrzowie,

kierownicy),

projektantów  i  konstruktorów,  pracowników
słuŜby  bhp,  robotników  oraz  innych  osób,
których praca wiąŜe się z naraŜeniem na czynniki
szkodliwe  dla  zdrowia  –  w  wymiarze  minimum
30 h,

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  przeanalizować zapisy w Kodeksie pracy dotyczące szkoleń pracowników,
2)  wypisać nazwy szkoleń na kartkach samoprzylepnych,
3)  przyporządkować właściwą nazwę do opisanego zakresu szkolenia,
4)  wkleić właściwą kartkę z nazwą szkolenia do tabeli.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

Kodeks pracy,

−

przybory do pisania,

−

samoprzylepne kartki,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca prawa pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Czynniki szkodliwe, uciąŜliwe i niebezpieczne, występujące

w procesie pracy

5. 2. 1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Weź udział w wycieczce do zakładu blacharskiego zorganizowanej przez nauczyciela

(lub obejrzyj film przedstawiający pracę blacharza). Zwróć uwagę na czynniki szkodliwe,
niebezpieczne i uciąŜliwe, jakie występują w na jego stanowisku pracy. Zanotuj je wszystkie,
a następnie porównaj własne notatki z notatkami kolegów.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) uczestniczyć w wycieczce do zakładu blacharskiego lub obejrzeć film dydaktyczny

przedstawiający pracę blacharza,

2) przeanalizować, jakie czynniki szkodliwe, niebezpieczne i uciąŜliwe występują podczas

jego pracy,

3)  zakwalifikować zauwaŜone czynniki do odpowiednich kategorii,
4)  zanotować zauwaŜone czynniki,
5)  porównać własne notatki z notatkami kolegów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

wyposaŜenie zakładu blacharskiego,

−

film dydaktyczny przedstawiający pracę blacharza,

−

zestaw do wyświetlania filmów,

−

notatnik,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6 dotycząca czynników niebezpiecznych, szkodliwych i uciąŜliwych
na stanowisku pracy.

Ćwiczenie 2

Sporządź listę czynników niebezpiecznych, szkodliwych i uciąŜliwych, jakie mogą

wystąpić na stanowisku pracy blacharza w warsztacie blacharskim. Zaprezentuj wykonane
ć

wiczenie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować rodzaje czynników szkodliwych, uciąŜliwych i niebezpiecznych, które

mogą wystąpić podczas pracy blacharza,

2) sporządzić listę tych czynników,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

przepisy dotyczące występowania w miejscu pracy czynników szkodliwych, uciąŜliwych
i niebezpiecznych,

−

papier,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca czynników niebezpiecznych, szkodliwych i uciąŜliwych
na stanowisku pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Wymagania bezpieczeństwa i higieny dotyczące pomieszczeń

pracy i pomieszczeń higieniczno-sanitarnych. Ergonomia
w kształtowaniu warunków pracy

5. 3. 1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj i nazwij znaki bezpieczeństwa przedstawione Ci przez nauczyciela. Zapisz

na kartkach samoprzylepnych nazwy znaków, a następnie przyklej te kartki do odpowiednich
znaków. Zaprezentuj wykonane ćwiczenie.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

1)  dokładnie obejrzeć znaki bezpieczeństwa przygotowane przez nauczyciela,
2)  zapisać na kartkach samoprzylepnych ich nazwy,
3)  dokleić kartki do odpowiednich znaków,
4)  zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

zbiór znaków bezpieczeństwa,

−

samoprzylepne kartki,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca bezpieczeństwa i higieny pracy.

Ćwiczenie 2

Na podstawie tabeli przedstawiającej wymagania socjalno-bytowe pomieszczeń dla

pracowników, którą udostępni Ci nauczyciel, określ, jaką powierzchnię powinna mieć szatnia
odzieŜy czystej, przeznaczona dla 20 pracowników. Zaprezentuj wykonane ćwiczenie.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1) przeanalizować tabelę przedstawiającą wymagania socjalno-bytowe pomieszczeń dla

pracowników,

2)  wykonać obliczenie powierzchni szatni dla 20 pracowników,
3)  zapisać wynik,
4)  zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

tabela zaczerpnięta z podręcznika, poradnika lub zbioru przepisów dotyczących
zagospodarowania placu budowy, przedstawiająca wymagania socjalno-bytowe
pomieszczeń dla pracowników,

−

papier,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca bezpieczeństwa i higieny pracy i ergonomii.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Wymagania bezpieczeństwa i higieny dotyczące procesów

pracy

5. 4. 1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Weź udział w wycieczce na plac budowy zorganizowanej przez nauczyciela. Zaobserwuj

pracę blacharza wykonującego pokrycie dachu. Zwróć uwagę na zagroŜenia wypadkowe, jakie
występują na jego stanowisku pracy. Zanotuj je, a następnie porównaj własne notatki
z notatkami kolegów i zaprezentuj wykonane ćwiczenie.
(Pracę blacharza moŜesz obserwować równieŜ na filmie dydaktycznym).

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) uczestniczyć w wycieczce na plac budowy lub obejrzeć film przedstawiający pracę

blacharza wykonującego pokrycie dachu,

2)  przeanalizować zagroŜenia wypadkowe występujące podczas pracy,
3)  zanotować zauwaŜone zagroŜenia w zeszycie,
4)  porównać własne notatki z notatkami kolegów,
5)  zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

rzeczywiste warunki pracy na budowie lub film dydaktyczny przedstawiający pracę
blacharza,

−

zestaw do wyświetlania filmów,

−

notatnik,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca zagroŜeń wypadkowych na stanowisku pracy.

Ćwiczenie 2

Przygotowane przez nauczyciela plansze przedstawiają sytuacje stwarzające zagroŜenia

wypadkowe na stanowisku pracy blacharza. Omów z kolegą zauwaŜone zagroŜenia,
a następnie zaprezentuj wykonane ćwiczenie kolegom z grupy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z planszami, jakie przedstawi nauczyciel,
2) przeanalizować zauwaŜone sytuacje stwarzające zagroŜenia wypadkowe na stanowisku

pracy blacharza,

3) przedyskutować zauwaŜone sytuacje wspólnie z kolegą,
4) zaprezentować grupie kolegów wykonane zadanie

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

–

plansze przedstawiające opisy lub ilustracje sytuacji stwarzających zagroŜenia
wypadkowe na stanowisku pracy,

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca zagroŜeń wypadkowych na stanowisku pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Środki ochrony od poraŜeń prądem elektrycznym i ochrony

indywidualnej

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Odszukaj na tabliczkach znamionowych elektronarzędzi znajdujących się w pracowni

szkolnej, symbole ich klasy ochrony przed poraŜeniem prądem elektrycznym. Zaprezentuj
je kolegom z grupy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z elektronarzędziami, jakie udostępni nauczyciel,
2) odczytać na tabliczkach znamionowych symbole ich klasy ochrony przed poraŜeniem

prądem elektrycznym,

3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

zestaw elektronarzędzi w pracowni szkolnej,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca zasad bezpiecznej pracy, a w szczególności ochrony
przed poraŜeniem prądem.

Ćwiczenie 2

Z przedstawionego ci przez nauczyciela zestawu odzieŜy ochronnej i środków ochrony

indywidualnej wybierz te, w które powinien być wyposaŜony blacharz sortujący blachę.
Zaprezentuj je kolegom z grupy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z zestawem odzieŜy ochronnej i środków ochrony indywidualnej, jakie

przedstawi nauczyciel,

2) skompletować odzieŜ ochronną dla blacharza sortującego blachę,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.6. ZagroŜenia poŜarowe oraz zasady ochrony przeciwpoŜarowej

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Odegraj scenkę gaszenia poŜaru, który wybuchł w pomieszczeniu szatni pracowniczej.

Przyjmij, Ŝe źródłem poŜaru był włączony piecyk elektryczny. Wybierz odpowiedni rodzaj
gaśnicy do gaszenia urządzeń elektrycznych pod napięciem, lecz jej nie uruchamiaj. Wyjaśnij
kolegom z grupy, w jaki sposób naleŜy uŜyć gaśnicy, aby ugasić poŜar.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z zastosowaniem i sposobem uŜycia róŜnych gaśnic,
2) odegrać scenkę gaszenia poŜaru przy uŜyciu wybranej gaśnicy (bez jej uruchamiania,

gdyŜ ćwiczenie jest pozorowane).

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

zestaw gaśnic,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca ochrony przeciwpoŜarowej.

Ćwiczenie 2

Z przygotowanego przez nauczyciela zestawu znaków i tablic wybierz te, które

są znakami ochrony przeciwpoŜarowej. Zaprezentuj je kolegom z grupy i objaśnij ich
znaczenie.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zapoznać się z zestawem znaków i tablic, jakie przedstawi nauczyciel,
2)  wybrać znaki ochrony przeciwpoŜarowej,
3)  objaśnić znaczenie wybranych znaków,
4)  zaprezentować wykonane ćwiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.7. Zasady postępowania podczas wypadku, awarii urządzenia

lub poŜaru. Zabezpieczanie miejsca wypadku

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Odegraj scenkę, w której zorganizujesz akcję ewakuacji osób z pracowni szkolnej,

w wypadku poŜaru.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zapoznać się z drogą ewakuacyjną z pracowni do wyjścia ewakuacyjnego w szkole,
2)  wykonać szkic drogi ewakuacyjnej,
3)  objaśnić kolegom sposób ewakuacji i zasady zachowania się podczas akcji ewakuacyjnej.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

–

przepisy dotyczące ochrony przeciwpoŜarowej,

–

papier,

–

przybory rysunkowe

–

literatura z rozdziału 7 dotycząca bezpieczeństwa przeciwpoŜarowego.

Ćwiczenie 2

Ustal z kolegą sposób zabezpieczania miejsca wypadku na stanowisku pracy, na którym

pracownik doznał poraŜenia prądem. Zaprezentuj grupie Wasze ustalenia.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  przeanalizować, co miało wpływ na zaistnienie wypadku,
2)  ustalić sposób oznakowania miejsca wypadku,
3)  ustalić sposób odizolowania od miejsca wypadku osób postronnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.8. Pierwsza pomoc przy urazach mechanicznych, poraŜeniu

prądem, zatruciach substancjami chemicznymi

5.8.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zademonstruj sposób tamowania krwotoku tętniczego na kończynie górnej. W tym celu

uŜyj środków opatrunkowych dostępnych w apteczce pierwszej pomocy, znajdującej się
w pracowni szkolnej. Miejsce wystąpienia krwotoku wyznaczy Ci nauczyciel. Rolę
poszkodowanego odegra Twój kolega. Uzasadnij sposób wykonania opatrunku.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia, nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  obejrzeć miejsce wystąpienia krwotoku, wyznaczone przez nauczyciela,
2)  zapoznać się z zawartością apteczki pierwszej pomocy,
3)  przygotować niezbędne środki opatrunkowe,
4)  wykonać opatrunek tamujący krwotok,
5)  zademonstrować wykonane ćwiczenie,
6)  uzasadnić sposób wykonania opatrunku.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

apteczka pierwszej pomocy,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca zasad udzielania pierwszej pomocy.

Ćwiczenie 2

Wykonaj sztuczne oddychanie na fantomie metodą usta-usta, z częstotliwością 10–12

razy na minutę, zgodnie z obowiązującymi zasadami. UŜyj do tego celu środków ochrony
osobistej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować zasady wykonywania sztucznego oddychania,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2) dobrać środki ochrony osobistej do wykonania sztucznego oddychania wymaganą

metodą,

3) wykonać pokaz sztucznego oddychania na fantomie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

wytyczne wykonywania sztucznego oddychania,

−

fantom,

−

rodki ochrony osobistej,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca zasad udzielania pierwszej pomocy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.9. Zasady ochrony środowiska na stanowisku pracy

5.9.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Opracuj pisemnie instrukcję gospodarki odpadami na stanowisku blacharza, a następnie

zaprezentuj ją kolegom z grupy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zidentyfikować rodzaje odpadów powstających w procesach prac w zakładzie

blacharskim,

2) wyszukać w regulacjach prawnych dane dotyczące metod składowania i utylizacji

odpadów,

3)  pogrupować odpady odpowiednio do metod składowania i utylizacji,
4)  opisać grupy odpadów oraz metody ich składowania i utylizacji,
5)  zaprezentować opracowaną instrukcję.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

Normy dotyczące gospodarki odpadami,

−

przykładowy opis działalności w zakładzie blacharskim (zawierający charakter produkcji,
opis procesu technologicznego, spis materiałów potrzebnych do procesu produkcyjnego,
opis powstających odpadów, spis opakowań),

−

papier,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca gospodarowania odpadami.

Ćwiczenie 2

Otrzymasz od nauczyciela dwa zestawy do wykonania ćwiczenia. Pierwszy zestaw

zawiera znaki informacyjne sugerujące poprawne postępowanie z odpadami, zaś drugi zestaw
zawiera opisy do tych znaków. Dopasuj je do siebie. Zaprezentuj kolegom z grupy wykonane
ć

wiczenie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zapoznać się z zawartością otrzymanych zestawów,
2)  dopasować opisy do znaków informacyjnych,
3)  zaprezentować kolegom z grupy wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−

zestaw znaków informacyjnych sugerujących poprawne postępowanie z odpadami,

−

zestaw opisów do przygotowanych znaków informacyjnych,

−

literatura z rozdziału 7 dotycząca gospodarowania odpadami.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Przestrzeganie przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony
środowiska”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania: 1–13, są z poziomu podstawowego,

−

zadania: 14–20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1.a, 2.a, 3.a, 4.d, 5.b, 6.a, 7.c, 8.b, 9.d, 10.c, 11.a, 12.a, 13.b,

14.a, 15.d, 16.a, 17.b, 18.d, 19.b, 20.c.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1. Identyfikuje dokument

Wskazuje osobę odpowiedzialną ponosząca koszty
szkolenia

RozróŜnia czynniki niebezpieczne, szkodliwe,

uciąŜliwe w procesie pracy

Określa właściwą temperaturę dla pomieszczenia
pracy

Wskazuje osobę odpowiedzialna za zapewnienie
pracownikom pomieszczeń i urządzeń socjalnych
na terenie zakładu pracy

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. Identyfikuje wygląd znaku ostrzegawczego

Wskazuje środki ochrony osobistej przydatne
na stanowisku pracy

8. Określa źródło uzyskania informacji

Wyjaśnia, kto jest odpowiedzialny
za bezpieczeństwo pracowników

10. Wskazuje przeznaczenie hydrantu

11. Identyfikuje znak

12. Wyjaśnia, na czym polega utylizacja

13 Wyjaśnia, na czym polega recykling

14. Analizuje zagroŜenia na stanowisku pracy

15. Proponuje zestaw gaśniczy

16.

Określa

obowiązki

pracodawcy

sytuacji

zaistnienia wypadku

17. Ustala sposób uŜycia sprzętu gaśniczego

18.

Planuje sposób udzielenia pierwszej pomocy
poszkodowanemu

19.

Planuje sposób udzielenia pierwszej pomocy
poszkodowanemu

20.

Planuje sposób udzielenia pierwszej pomocy
poszkodowanemu

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4.  Przeprowadź  z  uczniami  próbę  udzielania  odpowiedzi  na  takie  typy  zadań  testowych,

jakie będą w teście.

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6.  Zapewnij uczniom moŜliwość samodzielnej pracy.
7.  Rozdaj  uczniom  zestawy  zadań testowych i karty odpowiedzi, określ czas przeznaczony

na udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich moŜliwości).

9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliŜającym

się czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1.  Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.  Test zawiera 20 zadań o róŜnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
5.  Za kaŜdą poprawną odpowiedź moŜesz uzyskać 1 punkt.
6.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla kaŜdego zadania podane

są cztery moŜliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; wybierz
ją i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X.

7. Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. JeŜeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz

odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedź, którą uwaŜasz
za poprawną.

8. Test zawiera zadania z poziomu podstawowego oraz zadania z poziomu

ponadpodstawowego, które mogą przysporzyć Ci trudności, gdyŜ są one na poziomie
wyŜszym niŜ pozostałe (dotyczy to zadań od 14 do 20).

9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

10.

Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało Ci trudność, wtedy odłóŜ rozwiązanie
zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

11.

Po rozwiązaniu testu sprawdź, czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE
ODPOWIEDZI.

12.

Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Źródłem prawa w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy jest

a)   Kodeks pracy.
b)   Kodeks karny.
c)   Kodeks cywilny.
d)   Kodeks postępowania administracyjnego.

2. Koszty szkolenia pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy ponosi

a)  pracodawca.
b)  Państwowa Inspekcja Pracy.
c)  Społeczna Inspekcja Pracy.
d)  Państwowa Inspekcja Sanitarna.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Niebezpieczny czynnik fizyczny najczęściej występujący w czasie pracy blacharza to

a)  hałas.
b)  pyły przemysłowe.
c)  ple elektromagnetyczne.
d)  promieniowanie laserowe.

4. Temperatura w zakładzie blacharskim powinna wynosić zimą nie mniej niŜ

a)  0°C.
b)  5°C.
c)  10°C
d)  12°C.

5. Pomieszczenia i urządzenia sanitarne na terenie zakładu pracy zapewnia pracownikom

a)  inwestor.
b)  pracodawca.
c)  inspektor sanitarny.
d)  społeczny inspektor pracy.

6. Znak ostrzegawczy bezpieczeństwa i higieny pracy to

a)  trójkąt o Ŝółtym polu.
b)  koło o niebieskim polu.
c)  prostokąt o zielonym polu.
d)  koło z czerwoną obwódką.

7. Blacharze pracujący na dachu powinni być wyposaŜeni w odzieŜ roboczą i

a)  okulary ochronne.
b)  rękawice gumowe.
c)  pas bezpieczeństwa.
d)  obuwie na drewnianych spodach.

8. Informację o bezpieczeństwie przeciwporaŜeniowym elektronarzędzia moŜna odczytać z

a)  tablicy informacyjnej.
b)  jego tabliczki znamionowej.
c)  instrukcji bhp na stanowisku pracy.
d)  tablicy znaków bezpieczeństwa i higieny pracy

9. O bezpieczeństwo przeciwpoŜarowe w budynku powinni troszczyć się przede wszystkim

a)  inspektorzy pracy.
b)  przedstawiciele straŜy poŜarnej.
c)  inspektorzy nadzoru budowlanego.
d)  właściciele i uŜytkownicy budynków.

10. Hydrant słuŜy do

a)  dostarczania wody pitnej.
b)  dostarczania wody do celów sanitarnych.
c)  czerpania wody w czasie gaszenia poŜaru.
d)  dostarczania wody do celów technologicznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11. Zamieszczony niŜej znak to

a)  „Palenie tytoniu zabronione”.
b)  „Palenie tytoniu dozwolone”.
c)  „Zakaz uŜywania otwartego ognia”.
d)  „Dopuszczalne uŜywanie otwartego ognia”.

12. Utylizacja polega na

a)  ograniczeniu uciąŜliwości odpadów.
b)  wielokrotnym wykorzystywaniu tych samych materiałów.
c)  przetwarzaniu materiałów, które straciły waŜność uŜytkową.
d)  gromadzeniu nieprzydatnych materiałów w miejscach specjalnie wyznaczonych.

13. Recykling to

a)  ograniczenie uciąŜliwości odpadów.
b)  wielokrotne wykorzystywanie tych samych materiałów.
c)  przetwarzanie materiałów, które straciły waŜność uŜytkową.
d)  gromadzenie nieprzydatnych materiałów w miejscach specjalnie wyznaczonych.

14. Blacharz, który podczas pracy uŜywa kwasów i ługów naraŜony jest na

a)  oparzenie skóry.
b)  odmroŜenie rąk.
c)  zaplamienie dłoni.
d)  pobrudzenie odzieŜy.

15. Ugaszenie poŜaru w zakładzie blacharskim zapewnia następujący zestaw gaśniczy:

a)  woda i bosak.
b)  piasek i łopata.
c)  bosak i koc gaśniczy.
d)  gaśnica pianowa, tetrowa i piasek.

16. Po zaistnieniu wypadku na terenie zakładu pracy, pracodawca zobowiązany jest między

innymi do
a)  zabezpieczenia miejsca wypadku.
b)  przetransportowania poszkodowanego do domu.
c)  powiadomienia innych pracodawców o tym wypadku.
d)  powiadomienia rodziny poszkodowanego, aby wezwała pomoc lekarska.

17. W czasie gaszenia poŜaru gaśnicę naleŜy uruchomić

a)  na polecenia straŜy poŜarnej.
b)  natychmiast przy źródle ognia.
c)  na polecenie kierownika zakładu pracy.
d)  przed wejściem do budynku, w którym płonie pomieszczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ................................................................................................

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedzi

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2

Test do jednostki modułowej „Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa
i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1–13 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 14–20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1.a, 2.a, 3.a, 4.b, 5.b, 6.d, 7.d, 8.d, 9.d, 10.b, 11.a, 12.d,

13.c, 14.c, 15.c, 16.d, 17.d, 18.c, 19.a, 20.d.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1. Identyfikuje prawa przysługujące pracownikowi.

RozróŜnia rodzaje badań, którym podlegają
pracownicy.

3. RozróŜnia czas trwania szkoleń pracowników.

RozróŜnia

sposób

działania

czynników

szkodliwych.

5. Nazywa dziedzinę nauki.

6. Identyfikuje znak.

7. Określa zagroŜenia na stanowisku pracy blacharzy.

Określa

częstotliwość

kontrolowania

stanu

elektronarzędzi.

9. Określa cechy ubrania roboczego blacharza.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10.

Określa odpowiedzialność personalną za stan
bezpieczeństwa.

11.

Określa,

czy

polega

czynna

obrona

przeciwpoŜarowa.

12.

Wyjaśnia, na czym polega unieszkodliwianie
odpadów.

13 Proponuje sposób postępowania z odpadami.

14. Wybiera rodzaj środka gaśniczego.

15.

Proponuje sposób zachowania się pracownika,
który uległ wypadkowi.

16.

Proponuje rodzaj drogi ewakuacyjnej w przypadku
poŜaru.

17.

Wybiera sposób udzielania pierwszej pomocy
w przypadku złamań.

18.

Wybiera sposób udzielania pierwszej pomocy
w przypadku złamań.

19.

Wybiera sposób udzielania pierwszej pomocy
w przypadku krwotoku.

20.

Określa sposób udzielania pierwszej pomocy
poraŜonemu prądem.

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

jakie będą w teście.

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6.  Zapewnij uczniom moŜliwość samodzielnej pracy.
7.  Rozdaj  uczniom  zestawy  zadań  testowych i karty odpowiedzi, określ czas przeznaczony

na udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich moŜliwości).

9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliŜającym

się czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10.  Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11.  Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12.  Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Instrukcja dla ucznia

są cztery moŜliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; wybierz
ją i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X.

7. Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. JeŜeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz

odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedź, którą uwaŜasz
za poprawną.

8. Test zawiera zadania z poziomu podstawowego oraz zadania z poziomu

ponadpodstawowego, które mogą przysporzyć Ci trudności, gdyŜ są one na poziomie
wyŜszym niŜ pozostałe (dotyczy to zadań od 14 do 20).

9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

10. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało Ci trudność, wtedy odłóŜ rozwiązanie

zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

11. Po rozwiązaniu testu sprawdź czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE

ODPOWIEDZI.

12. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Jakie prawo przysługuje pracownikowi, kiedy warunki pracy nie odpowiadają przepisom

bezpieczeństwa i higieny pracy?
a)  Powstrzymania się od wykonywania pracy.
b)  Wykonywania pracy bez względu na panujące warunki.
c)  Samodzielnej poprawy warunków pracy, nawet bez porozumienia z przełoŜonym.
d)  Zorganizowania grupy pracowników, która zajmie się poprawa warunków pracy.

2. Profilaktyczne, wstępne badania lekarskie obowiązani są wykonywać między innymi

pracownicy
a)  przyjmowani do pracy.
b)  którzy wykonują cięŜka pracę fizyczną.
c)  których niezdolność do pracy z powodu choroby trwała co najmniej 7 dni.
d)  wszyscy pracownicy co 6 miesięcy, bez względu na rodzaj wykonywanej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Wstępne szkolenie ogólne, zwane instruktaŜem ogólnym powinno trwać

a)  3 godziny.
b)  6 godzin.
c)  8 godzin.
d)  12 godzin.

4. Na drogi oddechowe, skórę i błony śluzowe człowieka działają najczęściej szkodliwe

czynniki
a)  fizyczne.
b)  chemiczne.
c)  mechaniczne.
d)  psychofizyczne.

5. Przystosowaniem narzędzi, maszyn, warunków pracy do cech i moŜliwości człowieka

zajmuje się
a)  ekologia.
b)  ergonomia.
c)  socjologia.
d)  psychologia.

6. Zamieszczony niŜej znak, to znak

a)  zakazu.
b)  nakazu.
c)  informacyjny.
d)  ostrzegawczy.

7. Blacharze, który pracują w tłoczniach naraŜeni są najczęściej na

a)  poparzenia.
b)  odmroŜenia.
c)  zaprószenie oczu.
d)  urazy mechaniczne rąk.

8. Aby uniknąć poraŜenia prądem, naleŜy między innymi kontrolować stan obudowy,

wyłącznika i przewodu zasilającego
a)  raz w roku.
b)  raz w tygodniu.
c)  raz w miesiącu.
d)  przed kaŜdym uŜyciem elektronarzędzia.

9. Blacharz pracujący w warsztacie powinien zakładać obuwie

a)  twarde na gładkiej podeszwie.
b)  miękkie na elastycznej podeszwie.
c)  gumowe z rowkowaną podeszwą.
d)  skórzane, z twardymi nosami i gruba antypoślizgową podeszwą.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10. O bezpieczeństwo przeciwpoŜarowe w budynku powinni troszczyć się przede wszystkim

a)  przedstawiciele straŜy poŜarnej.
b)  właściciele i wszyscy uŜytkownicy budynków.
c)  pracownicy posługujący się elektronarzędziami.
d)  pracownicy, którzy jako ostatni opuszczają stanowisko pracy.

11. Czynna obrona przeciwpoŜarowa polega między innymi na

a)  ewakuowaniu ludzi w czasie poŜaru.
b)  wyposaŜeniu obiektów zakładu pracy w sprzęt gaśniczy.
c)  opracowaniu instrukcji postępowania na wypadek poŜaru.
d)  utrzymywaniu instalacji elektrycznej urządzeń w stanie wykluczającym iskrzenie.

12. Unieszkodliwianie odpadów polega na

13. Odpady blachy powinny podlegać przede wszystkim

a)  zniszczeniu.
b)  wyrzuceniu na śmietnik.
c)  pocięciu na drobniejsze części, aby zajmowały jak najmniej miejsca.
d)  sortowaniu w celu stwierdzenia ich przydatności do ponownego uŜycia.

14. Do gaszenia palących się urządzeń elektrycznych, będących pod napięciem naleŜy uŜyć

a)  gaśnicy pianowej.
b)  dowolnej gaśnicy.
c)  woda z hydrantu.
d)  gaśnicy śniegowej lub proszkowej.

15. Pracownik, który uległ wypadkowi, a jego stan zdrowia na to pozwala, powinien jak

najszybciej
a)  zakończyć pracę i udać się do domu.
b)  opatrzyć sobie obraŜenia i kontynuować pracę.
c)  zawiadomić o wypadku swojego przełoŜonego.
d)  zgłosić wypadek do Państwowej Inspekcji Pracy.

16. Opuszczanie płonących pomieszczeń powinno się odbywać

a)  windą.
b)  przez okna.
c)  droga ewakuacyjną.
d)  obojętnie jaka drogą.

17. Udzielanie pierwszej pomocy poszkodowanemu, który doznał złamania Ŝeber polega na

a)  wykonaniu masaŜu bolącego miejsca.
b)  ułoŜeniu go w pozycji bocznej ustalonej.
c)  unieruchomieniu klatki piersiowej bandaŜem elastycznym.
d)  odesłaniu poszkodowanego do najbliŜszego punktu pomocy medycznej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18. Pierwsza pomoc poszkodowanemu, który doznał złamania kończyny górnej polega na

a)  nastawieniu kończyny.
b)  obandaŜowaniu złamanej kończyny.
c)  zastosowaniu opaski uciskowej na kończynę.
d)  unieruchomieniu kończyny poprzez załoŜenie chusty trójkątnej.

19. Pierwsza pomoc poszkodowanemu, który doznał krwotoku tętniczego polega na

a)  unieruchomieniu kończyny.
b)  odkaŜeniu rany i nałoŜeniu jałowego opatrunku.
c)  nałoŜeniu zimnego kompresu na miejsce zranienia.
d)  załoŜeniu opaski uciskowej pomiędzy miejscem krwawienia a sercem.

20. Akcja ratowania poraŜonego prądem, który został uwolniony spod napięcia, a stwierdza

się u niego zatrzymanie akcji serca i oddechu polega między innymi na
a)  podaniu zimnej wody do picia.
b)  podaniu mocnej, gorącej herbaty do picia.
c)  zastosowaniu masaŜu serca i sztucznego oddychania.
d)  ułoŜeniu  poszkodowanego  w  pozycji  bocznej  ustalonej  i  zapewnienie  mu  spokoju,

aŜ do przybycia lekarza.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ................................................................................................

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedzi

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Celeda R.: Kodeks pracy. Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 2000
2. Bernaciak A.: Przedsiębiorstwa wobec wymagań ochrony środowiska. Salamandra,

Poznań 2000

3. Bodziony B., Dziwiński P., Gniadzi P.: Bezpieczeństwo i higiena pracy w budownictwie.

Polskie Centrum Budownictwa, Warszawa 1998

4.  Borowiecki M., Pytasz Z., Rygała E.: Bądźmy bezpieczni. PWN, Warszawa 2006
5.  Hansen D.: Bezpieczeństwo i Higiena Pracy. WSiP, Warszawa 1998
6.  Kawecki J., Świdziński J., Zgorzelisk S.: Blacharstwo. WSiP, Warszawa 1991
7.  Kodeks BHP w budownictwie Międzynarodowego Biura Pracy. POLCEN, Warszawa 1998
8.  Mac S., Leowski J.: Bezpieczeństwo i higiena pracy. WSiP, Warszawa 1996
9.  Martinek W., Michnowski Z.: Dekarstwo i blacharstwo Budowlane. WSiP SA, Warszawa 1999

10.  Nowy poradnik majstra budowlanego. ARKADY, Warszawa 2003
11.  Rączkowski B.: Bhp w praktyce. ODDK, Gdańsk 2002
12.  Roj-Chodacka  A.:  Przestrzeganie  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  ochrony

przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. Poradnik i materiały dla ucznia. KOWEZ,
Warszawa 2002

13. Ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy. Bezpieczeństwo i higiena pracy.