„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Lidia Staniszewska
Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska
721[01].O1.01
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
1
Recenzenci:
mgr inż. Jarosław Sadal
mgr inż. Teresa Tkaczyk
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Lidia Staniszewska
Konsultacja:
mgr inż. Jolanta Skoczylas
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 721[01].O1.01
Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska, zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu blacharz.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
2
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie
3
2. Wymagania wstępne
5
3. Cele kształcenia
6
4. Przykładowe scenariusze zajęć
7
5. Ćwiczenia
12
5.1. Prawna ochrona pracy
12
5.1.1. Ćwiczenia
12
5.2. Czynniki szkodliwe, uciążliwe i niebezpieczne, występujące w procesie pracy
15
5.2.1. Ćwiczenia
15
5.3. Wymagania bezpieczeństwa i higieny dotyczące pomieszczeń pracy oraz
pomieszczeń higieniczno-sanitarnych Ergonomia w kształtowaniu
warunków pracy
17
5.3.1. Ćwiczenia
17
5.4. Wymagania bezpieczeństwa i higieny dotyczące dotyczące procesów pracy 19
5.4.1. Ćwiczenia
19
5.5. Środki ochrony od porażeń prądem elektrycznym i ochrony indywidualnej
21
5.5.1. Ćwiczenia
21
5.6. Zagrożenia pożarowe oraz zasady ochrony przeciwpożarowej
23
5.6.1. Ćwiczenia
23
5.7. Zasady postępowania podczas wypadku, awarii urządzenia lub pożaru.
Zabezpieczanie miejsca wypadku
25
5.7.1. Ćwiczenia
25
5.8. Pierwsza pomoc w urazach mechanicznych, porażeniu prądem,
zatruciach substancjami chemicznymi
27
5.8.1. Ćwiczenia
27
5.9. Zasady ochrony środowiska na stanowisku pracy
29
5.9.1. Ćwiczenia
29
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia
31
7. Literatura
45
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
3
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy
Państwu
Poradnik
dla
nauczyciela
„Przestrzeganie
przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska ”, który
będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie
blacharz 721[01].
W poradniku zamieszczono:
−
wymagania wstępne,
−
wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,
−
przykładowe scenariusze zajęć,
−
propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności
praktycznych,
−
wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. pokazu z objaśnieniem,
tekstu przewodniego, metody projektów, ćwiczeń praktycznych.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od
samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.
W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel
może posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym
różnego rodzaju zadania.
W tym rozdziale podano również:
−
plan testu w formie tabelarycznej,
−
punktacje zadań,
−
propozycje norm wymagań,
−
instrukcję dla nauczyciela,
−
instrukcję dla ucznia,
−
kartę odpowiedzi,
−
zestaw zadań testowych.
Jednostka modułowa „Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska” zawarta jest w module 721[01].O1 „Podstawy
techniczne blacharstwa”.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
4
Schemat układu jednostek modułowych
721[01].O1
Podstawy techniczne
blacharstwa
721[01].O1.01
Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa
i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska
721[01].O1.03
Analizowanie pracy prostych układów
elektrycznych
721[01].O1.04
Rozpoznawanie materiałów
i podstawowych technik
wytwarzania
721[01].O1.02
Posługiwanie się dokumentacją
techniczną
721[01].O1.05
Wykonywanie pomiarów
warsztatowych
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
5
2. WYMAGANIA WSTĘPNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
−
korzystać z różnych źródeł informacji,
−
uczestniczyć w dyskusji, prezentacji i obronie prezentowanego przez siebie stanowiska,
−
poczuwać się do odpowiedzialności za zdrowie i życie własne oraz innych,
−
stosować podstawowe zasady etyczne (rzetelnej pracy, punktualności, uczciwości,
odpowiedzialności ),
−
współpracować w grupie z uwzględnieniem podziału zadań.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
6
3. CELE KSZTAŁCENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
−
zinterpretować podstawowe akty prawne, prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy
w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,
−
określić podstawowe obowiązki pracodawcy w zakresie zapewnienia bezpiecznych
i higienicznych warunków pracy,
−
wskazać konsekwencje naruszenia przepisów i zasad bhp podczas wykonywania zadań
zawodowych,
−
określić wymagania bhp dotyczące pomieszczeń pracy i pomieszczeń higieniczno-
sanitarnych,
−
dostrzec zagrożenia związane z wykonywaną pracą,
−
dobrać środki ochrony indywidualnej do rodzaju wykonywanej pracy,
−
zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,
−
określić przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska podczas użytkowania przyrządów, narzędzi, maszyn i urządzeń,
−
zastosować podręczny sprzęt oraz środki gaśnicze zgodnie z zasadami ochrony
przeciwpożarowej,
−
zareagować w przypadku zagrożenia pożarowego zgodnie z instrukcją przeciwpożarową,
−
zastosować zasady ochrony środowiska obowiązujące na stanowisku pracy,
−
udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia lub zdrowia.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
7
4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca
……………………………………………….
Modułowy program nauczania:
Blacharz 721[01]
Moduł:
Podstawy techniczne blacharstwa 721[01].O1
Jednostka modułowa:
Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska
721[01].O1.01
Temat: Pierwsza pomoc w urazach mechanicznych, porażeniu prądem, zatruciach
substancjami chemicznymi
Cel ogólny: kształtowanie umiejętności udzielania pierwszej pomocy w sytuacjach zagrożenia
zdrowia lub życia w wyniku doznanych urazów mechanicznych, porażenia
prądem, zatruciach substancjami chemicznymi.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
−
ocenić zagrożenie życia poszkodowanego,
−
rozpoznać rodzaj obrażeń,
−
udzielić pomocy poszkodowanemu, który doznał: skaleczenia, złamania,
−
kończyny, złamania żeber, porażenia prądem, zatrucia substancjami chemicznymi,
−
wezwać pomoc medyczną,
−
uzyskać dodatkową pomoc od innych osób,
−
powiadomić o wypadku przełożonych,
−
współpracować w grupie.
Metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenia praktyczne,
−
metoda przewodniego tekstu.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
−
indywidualna, zespołowa.
Czas: 90 min.
Strategia: uczenie się przez doświadczenie.
Środki dydaktyczne:
−
apteczka pierwszej pomocy,
−
materiały i akcesoria znajdujące się w zakładzie blacharskim, które mogą być przydatne
podczas udzielania pierwszej pomocy,
−
ś
rodki ochrony osobistej,
−
fantom.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
8
Przebieg zajęć:
Zadanie dla ucznia
Przedmiotem zadania będzie założenie opatrunku usztywniającego kończynę dolną,
niezbędnego podczas podejrzenia złamania kończyny.
FAZA WSTĘPNA
Czynności organizacyjno-porządkowe, wyjaśnienie tematu zajęć, zaznajomienie uczniów
z pracą metodą przewodniego tekstu.
FAZA WŁAŚCIWA
INFORMACJE
1. Jakie są objawy złamania kończyny?
2. Jakie materiały opatrunkowe i akcesoria podręczne mogą posłużyć do wykonania
opatrunku usztywniającego kończynę?
3. Jakie są zasady usztywniania złamanej kończyny?
4. Czy potrafisz przygotować materiały i akcesoria podręczne, niezbędne do wykonania
opatrunku usztywniającego kończynę?
PLANOWANIE
1. Określ miejsce wykonania ćwiczenia.
2. Zaplanuj materiały do wykonania ćwiczenia.
3. Zaplanuj kolejność czynności wykonania opatrunku usztywniającego kończynę dolną.
UZGODNIENIE
1. Omów wszystkie punkty z fazy planowania z nauczycielem.
2. Odnieś się do uwag i propozycji nauczyciela.
WYKONANIE
1.
Dokonaj oględzin poszkodowanego.
2.
Określ stan poszkodowanego.
3.
Rozpoznaj rodzaj urazu.
4.
Przygotuj materiały opatrunkowe z apteczki pierwszej pomocy i akcesoria,
5.
Wykonaj opatrunek usztywniający.
6.
Zwróć uwagę na dokładność wykonanego opatrunku,
7.
Przygotuj się do zaprezentowania efektów swojej pracy.
SPRAWDZANIE
1. Czy poprawnie dobrano materiały opatrunkowe i akcesoria?
2. Czy poprawnie został wykonany opatrunek?
ANALIZA
Uczniowie wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im najwięcej trudności. Nauczyciel
podsumowuje całe ćwiczenie, określa, jakie nowe umiejętności zostały ukształtowane, jakie
wystąpiły nieprawidłowości i w jaki sposób można uniknąć ich w przyszłości.
FAZA KOŃCOWA
Zakończenie zajęć
Nauczyciel podsumowuje zajęcia, zwraca uwagę na mocne i słabe strony wykonanego
ć
wiczenia.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
9
Praca domowa
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: Udzielanie pierwszej pomocy przy złamaniach.
Na podstawie uzyskanych informacji, opisz w zeszycie sposób udzielania pierwszej pomocy
przy stwierdzeniu złamania kończyny górnej.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
−
anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności podczas
realizowania zadania i nabytych umiejętności.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
10
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca
……………………………………………….
Modułowy program nauczania:
Blacharz 721[01]
Moduł:
Podstawy techniczne blacharstwa 721[01].O1
Jednostka modułowa:
Przestrzeganie
przepisów
bezpieczeństwa
i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska 721[01].O1.01
Temat: Zasady postępowania podczas wypadku, awarii urządzenia lub pożaru
Cel ogólny: kształtowanie umiejętności postępowania podczas wypadku, awarii urządzenia
lub pożaru.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–
zaplanować sposób postępowania podczas wypadku , awarii urządzenia lub pożaru,
–
zorganizować akcję ewakuacyjną lub ratowniczą,
–
określić czynności przy ewakuacji lub ratowaniu pracowników,
–
scharakteryzować sposób postępowania i zachowania się podczas akcji ratowniczej
lub ewakuacji,
–
zaprezentować wykonaną pracę.
Metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie praktyczne,
−
metoda przewodniego tekstu.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
−
indywidualna, zespołowa.
Czas: 135 min.
Środki dydaktyczne:
−
tablice informacyjne,
−
taśma wygradzająca miejsce wypadku,
−
sprzęt gaśniczy.
Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów i przebiegu zajęć.
3. Podanie tematu zadania – przeprowadzenia ewakuacji uczniów z pracowni szkolnej
podczas pożaru.
4. Omówienie sposobu przeprowadzenia ewakuacji podczas pożaru.
5. Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
6. Realizacja tematu:
−
uczeń otrzymuje od nauczyciela plan obiektu z oznaczonymi drogami
ewakuacyjnymi,
−
zostaje uzgodnione hipotetyczne miejsce pożaru,
−
uczeń wykonuje plan akcji ewakuacyjnej,
−
uczeń ogłasza akcję i przeprowadza ewakuację grupy z pracowni szkolnej.
7. Po wykonaniu pracy uczeń dokonuje analizy wykonanego ćwiczenia.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
11
8. Uczeń wskazuje swoje mocne i słabe strony.
9. Nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza czy została poprawnie wykonana.
10. Uczniowie kolejno przeprowadzają akcję ewakuacyjną.
11. Uczniowie wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny prac.
Zakończenie zajęć
Nauczyciel podsumowuje zajęcia, zwraca uwagę na mocne i słabe strony wykonanego
ć
wiczenia.
Praca domowa
Na podstawie ćwiczenia wykonanego w klasie sporządź opis przeprowadzenia ewakuacji
uczniów z pracowni szkolnych, znajdujących się na tej samej kondygnacji.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
−
anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności podczas
realizowania zadania i nabytych umiejętności.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
12
5. ĆWICZENIA
5.1. Prawna ochrona pracy
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Z przedstawionego zbioru obowiązków wybierz te, które należą do pracownika i wpisz
je do zamieszczonej niżej tabeli.
Obowiązki pracownika – zgodnie z Kodeksem pracy
1.
2.
3.
4.
−
oddalić się z miejsca zagrożenia, jeżeli powstrzymywanie się od wykonywania pracy nie
usuwa zagrożenia,
−
organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy,
−
dbać o bezpieczeństwo i higieniczny stan pomieszczeń pracy i wyposażenia technicznego,
a także o sprawność środków ochrony zbiorowej i ich stosowanie zgodnie
z przeznaczeniem,
−
poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zaleconym badaniom
lekarskim i stosować się do wskazań lekarskich,
−
zapewniać wykonanie zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami
pracy,
−
zapewniać wykonanie zaleceń lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad
pracownikami,
−
stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać przydzielonych środków ochrony
indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z ich przeznaczeniem,
−
znać przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, brać udział w szkoleniu
i instruktażu z tego zakresu oraz poddawać się wymaganym egzaminom sprawdzającym.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować obowiązki pracodawcy i pracownika w miejscu pracy,
2) wybrać z przedstawionego zbioru obowiązków te, które powinien spełniać pracownik,
3) wpisać wybrane sformułowania obowiązków pracownika do zamieszczonej tabeli.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
13
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
pokaz z objaśnieniem,
−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
Kodeks pracy,
−
przybory do pisania,
−
arkusze z wydrukowaną tabelą,
−
literatura z rozdziału 7 dotycząca prawa pracy.
Ćwiczenie 2
Na podstawie Kodeksu pracy – ustal, jaki rodzaj szkolenia przedstawiono
w zamieszczonych niżej opisach. Zapisz nazwy szkoleń na kartkach samoprzylepnych.
Przyporządkuj właściwą nazwę szkolenia do opisanego zakresu, wklejając kartkę z nazwą
szkolenia do tabeli.
Opis szkolenia
Nazwa szkolenia
−
prowadzone przez pracowników służby bhp lub
pracodawcę albo osobę wyznaczoną i dotyczący
zaznajomienia z przepisami – dla wszystkich
nowo
zatrudnionych
pracowników
oraz
studentów odbywających praktyki i uczniów
szkół zawodowych – w wymiarze 3 h,
−
prowadzone
przez
osobę
kierującą
pracownikami, wyznaczoną przez pracodawcę,
posiadającą
odpowiednie
kwalifikacje
oraz
przeszkolenie w zakresie metod prowadzenia
instruktażu i dotyczące zagrożeń na konkretnych
stanowiskach pracy oraz sposobów ochrony
przed zagrożeniami i metodami bezpieczeństwa
na
tym
stanowisku
dla
pracowników
zatrudnionych na stanowiskach robotniczych,
pracowników przenoszonych na te stanowiska,
uczniów odbywających praktyczną naukę zawodu
i studentów
odbywających
praktyki
–
w wymiarze minimum 8 h,
−
odbywające się w okresie nie dłuższym niż
6 miesięcy od rozpoczęcia pracy na stanowisku:
pracodawcy, osoby kierującej pracownikami
(brygadziści,
mistrzowie,
kierownicy),
projektantów i konstruktorów, pracowników
służby bhp, robotników oraz innych osób,
których praca wiąże się z narażeniem na czynniki
szkodliwe dla zdrowia – w wymiarze minimum
30 h,
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
14
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować zapisy w Kodeksie pracy dotyczące szkoleń pracowników,
2) wypisać nazwy szkoleń na kartkach samoprzylepnych,
3) przyporządkować właściwą nazwę do opisanego zakresu szkolenia,
4) wkleić właściwą kartkę z nazwą szkolenia do tabeli.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pokaz z objaśnieniem,
−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
Kodeks pracy,
−
przybory do pisania,
−
samoprzylepne kartki,
−
literatura z rozdziału 7 dotycząca prawa pracy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
15
5.2. Czynniki szkodliwe, uciążliwe i niebezpieczne, występujące
w procesie pracy
5. 2. 1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Weź udział w wycieczce do zakładu blacharskiego zorganizowanej przez nauczyciela
(lub obejrzyj film przedstawiający pracę blacharza). Zwróć uwagę na czynniki szkodliwe,
niebezpieczne i uciążliwe, jakie występują w na jego stanowisku pracy. Zanotuj je wszystkie,
a następnie porównaj własne notatki z notatkami kolegów.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) uczestniczyć w wycieczce do zakładu blacharskiego lub obejrzeć film dydaktyczny
przedstawiający pracę blacharza,
2) przeanalizować, jakie czynniki szkodliwe, niebezpieczne i uciążliwe występują podczas
jego pracy,
3) zakwalifikować zauważone czynniki do odpowiednich kategorii,
4) zanotować zauważone czynniki,
5) porównać własne notatki z notatkami kolegów.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pokaz z objaśnieniem,
−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
wyposażenie zakładu blacharskiego,
−
film dydaktyczny przedstawiający pracę blacharza,
−
zestaw do wyświetlania filmów,
−
notatnik,
−
przybory do pisania,
−
literatura z rozdziału 6 dotycząca czynników niebezpiecznych, szkodliwych i uciążliwych
na stanowisku pracy.
Ćwiczenie 2
Sporządź listę czynników niebezpiecznych, szkodliwych i uciążliwych, jakie mogą
wystąpić na stanowisku pracy blacharza w warsztacie blacharskim. Zaprezentuj wykonane
ć
wiczenie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
16
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować rodzaje czynników szkodliwych, uciążliwych i niebezpiecznych, które
mogą wystąpić podczas pracy blacharza,
2) sporządzić listę tych czynników,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pokaz z objaśnieniem,
−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
przepisy dotyczące występowania w miejscu pracy czynników szkodliwych, uciążliwych
i niebezpiecznych,
−
papier,
−
przybory do pisania,
−
literatura z rozdziału 7 dotycząca czynników niebezpiecznych, szkodliwych i uciążliwych
na stanowisku pracy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
17
5.3. Wymagania bezpieczeństwa i higieny dotyczące pomieszczeń
pracy i pomieszczeń higieniczno-sanitarnych. Ergonomia
w kształtowaniu warunków pracy
5. 3. 1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Rozpoznaj i nazwij znaki bezpieczeństwa przedstawione Ci przez nauczyciela. Zapisz
na kartkach samoprzylepnych nazwy znaków, a następnie przyklej te kartki do odpowiednich
znaków. Zaprezentuj wykonane ćwiczenie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia.
Uczeń powinien:
1) dokładnie obejrzeć znaki bezpieczeństwa przygotowane przez nauczyciela,
2) zapisać na kartkach samoprzylepnych ich nazwy,
3) dokleić kartki do odpowiednich znaków,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pokaz z objaśnieniem,
−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
zbiór znaków bezpieczeństwa,
−
samoprzylepne kartki,
−
przybory do pisania,
−
literatura z rozdziału 7 dotycząca bezpieczeństwa i higieny pracy.
Ćwiczenie 2
Na podstawie tabeli przedstawiającej wymagania socjalno-bytowe pomieszczeń dla
pracowników, którą udostępni Ci nauczyciel, określ, jaką powierzchnię powinna mieć szatnia
odzieży czystej, przeznaczona dla 20 pracowników. Zaprezentuj wykonane ćwiczenie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
18
Sposób wykonania ćwiczenia:
Uczeń powinien:
1) przeanalizować tabelę przedstawiającą wymagania socjalno-bytowe pomieszczeń dla
pracowników,
2) wykonać obliczenie powierzchni szatni dla 20 pracowników,
3) zapisać wynik,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pokaz z objaśnieniem,
−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
tabela zaczerpnięta z podręcznika, poradnika lub zbioru przepisów dotyczących
zagospodarowania placu budowy, przedstawiająca wymagania socjalno-bytowe
pomieszczeń dla pracowników,
−
papier,
−
przybory do pisania,
−
literatura z rozdziału 7 dotycząca bezpieczeństwa i higieny pracy i ergonomii.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
19
5.4. Wymagania bezpieczeństwa i higieny dotyczące procesów
pracy
5. 4. 1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Weź udział w wycieczce na plac budowy zorganizowanej przez nauczyciela. Zaobserwuj
pracę blacharza wykonującego pokrycie dachu. Zwróć uwagę na zagrożenia wypadkowe, jakie
występują na jego stanowisku pracy. Zanotuj je, a następnie porównaj własne notatki
z notatkami kolegów i zaprezentuj wykonane ćwiczenie.
(Pracę blacharza możesz obserwować również na filmie dydaktycznym).
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) uczestniczyć w wycieczce na plac budowy lub obejrzeć film przedstawiający pracę
blacharza wykonującego pokrycie dachu,
2) przeanalizować zagrożenia wypadkowe występujące podczas pracy,
3) zanotować zauważone zagrożenia w zeszycie,
4) porównać własne notatki z notatkami kolegów,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pokaz z objaśnieniem,
−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
rzeczywiste warunki pracy na budowie lub film dydaktyczny przedstawiający pracę
blacharza,
−
zestaw do wyświetlania filmów,
−
notatnik,
−
przybory do pisania,
−
literatura z rozdziału 7 dotycząca zagrożeń wypadkowych na stanowisku pracy.
Ćwiczenie 2
Przygotowane przez nauczyciela plansze przedstawiają sytuacje stwarzające zagrożenia
wypadkowe na stanowisku pracy blacharza. Omów z kolegą zauważone zagrożenia,
a następnie zaprezentuj wykonane ćwiczenie kolegom z grupy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
20
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z planszami, jakie przedstawi nauczyciel,
2) przeanalizować zauważone sytuacje stwarzające zagrożenia wypadkowe na stanowisku
pracy blacharza,
3) przedyskutować zauważone sytuacje wspólnie z kolegą,
4) zaprezentować grupie kolegów wykonane zadanie
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pokaz z objaśnieniem,
−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
plansze przedstawiające opisy lub ilustracje sytuacji stwarzających zagrożenia
wypadkowe na stanowisku pracy,
–
literatura z rozdziału 7 dotycząca zagrożeń wypadkowych na stanowisku pracy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
21
5.5. Środki ochrony od porażeń prądem elektrycznym i ochrony
indywidualnej
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Odszukaj na tabliczkach znamionowych elektronarzędzi znajdujących się w pracowni
szkolnej, symbole ich klasy ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym. Zaprezentuj
je kolegom z grupy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z elektronarzędziami, jakie udostępni nauczyciel,
2) odczytać na tabliczkach znamionowych symbole ich klasy ochrony przed porażeniem
prądem elektrycznym,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pokaz z objaśnieniem,
−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
zestaw elektronarzędzi w pracowni szkolnej,
−
literatura z rozdziału 7 dotycząca zasad bezpiecznej pracy, a w szczególności ochrony
przed porażeniem prądem.
Ćwiczenie 2
Z przedstawionego ci przez nauczyciela zestawu odzieży ochronnej i środków ochrony
indywidualnej wybierz te, w które powinien być wyposażony blacharz sortujący blachę.
Zaprezentuj je kolegom z grupy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z zestawem odzieży ochronnej i środków ochrony indywidualnej, jakie
przedstawi nauczyciel,
2) skompletować odzież ochronną dla blacharza sortującego blachę,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
22
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
pokaz z objaśnieniem,
–
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
zestaw odzieży ochronnej i środków ochrony indywidualnej dla blacharzy,
−
literatura z rozdziału 7 dotycząca odzieży ochronnej i środków ochrony indywidualnej.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
23
5.6. Zagrożenia pożarowe oraz zasady ochrony przeciwpożarowej
5.6.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Odegraj scenkę gaszenia pożaru, który wybuchł w pomieszczeniu szatni pracowniczej.
Przyjmij, że źródłem pożaru był włączony piecyk elektryczny. Wybierz odpowiedni rodzaj
gaśnicy do gaszenia urządzeń elektrycznych pod napięciem, lecz jej nie uruchamiaj. Wyjaśnij
kolegom z grupy, w jaki sposób należy użyć gaśnicy, aby ugasić pożar.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z zastosowaniem i sposobem użycia różnych gaśnic,
2) odegrać scenkę gaszenia pożaru przy użyciu wybranej gaśnicy (bez jej uruchamiania,
gdyż ćwiczenie jest pozorowane).
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pokaz z objaśnieniem,
−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
zestaw gaśnic,
−
literatura z rozdziału 7 dotycząca ochrony przeciwpożarowej.
Ćwiczenie 2
Z przygotowanego przez nauczyciela zestawu znaków i tablic wybierz te, które
są znakami ochrony przeciwpożarowej. Zaprezentuj je kolegom z grupy i objaśnij ich
znaczenie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z zestawem znaków i tablic, jakie przedstawi nauczyciel,
2) wybrać znaki ochrony przeciwpożarowej,
3) objaśnić znaczenie wybranych znaków,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
24
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pokaz z objaśnieniem,
−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
zestaw znaków ochrony przeciwpożarowej, znaków ewakuacyjnych, tablic i znaków
bezpieczeństwa,
−
literatura z rozdziału 7 dotycząca ochrony przeciwpożarowej.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
25
5.7. Zasady postępowania podczas wypadku, awarii urządzenia
lub pożaru. Zabezpieczanie miejsca wypadku
5.7.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Odegraj scenkę, w której zorganizujesz akcję ewakuacji osób z pracowni szkolnej,
w wypadku pożaru.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z drogą ewakuacyjną z pracowni do wyjścia ewakuacyjnego w szkole,
2) wykonać szkic drogi ewakuacyjnej,
3) objaśnić kolegom sposób ewakuacji i zasady zachowania się podczas akcji ewakuacyjnej.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
−
pokaz z objaśnieniem,
−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
przepisy dotyczące ochrony przeciwpożarowej,
–
papier,
–
przybory rysunkowe
–
literatura z rozdziału 7 dotycząca bezpieczeństwa przeciwpożarowego.
Ćwiczenie 2
Ustal z kolegą sposób zabezpieczania miejsca wypadku na stanowisku pracy, na którym
pracownik doznał porażenia prądem. Zaprezentuj grupie Wasze ustalenia.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować, co miało wpływ na zaistnienie wypadku,
2) ustalić sposób oznakowania miejsca wypadku,
3) ustalić sposób odizolowania od miejsca wypadku osób postronnych.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
26
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
−
pokaz z objaśnieniem,
−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
taśma bezpieczeństwa do wygrodzenia miejsca wypadku,
−
literatura z rozdziału 7 dotycząca postępowania w razie wypadku na stanowisku pracy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
27
5.8. Pierwsza pomoc przy urazach mechanicznych, porażeniu
prądem, zatruciach substancjami chemicznymi
5.8.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zademonstruj sposób tamowania krwotoku tętniczego na kończynie górnej. W tym celu
użyj środków opatrunkowych dostępnych w apteczce pierwszej pomocy, znajdującej się
w pracowni szkolnej. Miejsce wystąpienia krwotoku wyznaczy Ci nauczyciel. Rolę
poszkodowanego odegra Twój kolega. Uzasadnij sposób wykonania opatrunku.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia, nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) obejrzeć miejsce wystąpienia krwotoku, wyznaczone przez nauczyciela,
2) zapoznać się z zawartością apteczki pierwszej pomocy,
3) przygotować niezbędne środki opatrunkowe,
4) wykonać opatrunek tamujący krwotok,
5) zademonstrować wykonane ćwiczenie,
6) uzasadnić sposób wykonania opatrunku.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pokaz z objaśnieniem,
−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
apteczka pierwszej pomocy,
−
literatura z rozdziału 7 dotycząca zasad udzielania pierwszej pomocy.
Ćwiczenie 2
Wykonaj sztuczne oddychanie na fantomie metodą usta-usta, z częstotliwością 10–12
razy na minutę, zgodnie z obowiązującymi zasadami. Użyj do tego celu środków ochrony
osobistej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować zasady wykonywania sztucznego oddychania,
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
28
2) dobrać środki ochrony osobistej do wykonania sztucznego oddychania wymaganą
metodą,
3) wykonać pokaz sztucznego oddychania na fantomie.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
–
pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
wytyczne wykonywania sztucznego oddychania,
−
fantom,
−
ś
rodki ochrony osobistej,
−
literatura z rozdziału 7 dotycząca zasad udzielania pierwszej pomocy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
29
5.9. Zasady ochrony środowiska na stanowisku pracy
5.9.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Opracuj pisemnie instrukcję gospodarki odpadami na stanowisku blacharza, a następnie
zaprezentuj ją kolegom z grupy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zidentyfikować rodzaje odpadów powstających w procesach prac w zakładzie
blacharskim,
2) wyszukać w regulacjach prawnych dane dotyczące metod składowania i utylizacji
odpadów,
3) pogrupować odpady odpowiednio do metod składowania i utylizacji,
4) opisać grupy odpadów oraz metody ich składowania i utylizacji,
5) zaprezentować opracowaną instrukcję.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pokaz z objaśnieniem,
−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
Normy dotyczące gospodarki odpadami,
−
przykładowy opis działalności w zakładzie blacharskim (zawierający charakter produkcji,
opis procesu technologicznego, spis materiałów potrzebnych do procesu produkcyjnego,
opis powstających odpadów, spis opakowań),
−
papier,
−
przybory do pisania,
−
literatura z rozdziału 7 dotycząca gospodarowania odpadami.
Ćwiczenie 2
Otrzymasz od nauczyciela dwa zestawy do wykonania ćwiczenia. Pierwszy zestaw
zawiera znaki informacyjne sugerujące poprawne postępowanie z odpadami, zaś drugi zestaw
zawiera opisy do tych znaków. Dopasuj je do siebie. Zaprezentuj kolegom z grupy wykonane
ć
wiczenie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
30
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z zawartością otrzymanych zestawów,
2) dopasować opisy do znaków informacyjnych,
3) zaprezentować kolegom z grupy wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
pokaz z objaśnieniem,
−
ć
wiczenia praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
−
zestaw znaków informacyjnych sugerujących poprawne postępowanie z odpadami,
−
zestaw opisów do przygotowanych znaków informacyjnych,
−
literatura z rozdziału 7 dotycząca gospodarowania odpadami.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
31
6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Przestrzeganie przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony
środowiska”
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
−
zadania: 1–13, są z poziomu podstawowego,
−
zadania: 14–20 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
-
dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,
-
dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,
-
dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
-
bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1.a, 2.a, 3.a, 4.d, 5.b, 6.a, 7.c, 8.b, 9.d, 10.c, 11.a, 12.a, 13.b,
14.a, 15.d, 16.a, 17.b, 18.d, 19.b, 20.c.
Plan testu
Nr
zad.
Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia ucznia)
Kategoria
celu
Poziom
wymagań
Poprawna
odpowiedź
1. Identyfikuje dokument
A
P
a
2.
Wskazuje osobę odpowiedzialną ponosząca koszty
szkolenia
A
P
a
3.
Rozróżnia czynniki niebezpieczne, szkodliwe,
uciążliwe w procesie pracy
B
P
a
4.
Określa właściwą temperaturę dla pomieszczenia
pracy
C
P
d
5.
Wskazuje osobę odpowiedzialna za zapewnienie
pracownikom pomieszczeń i urządzeń socjalnych
na terenie zakładu pracy
A
P
b
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
32
6. Identyfikuje wygląd znaku ostrzegawczego
A
P
a
7.
Wskazuje środki ochrony osobistej przydatne
na stanowisku pracy
A
P
c
8. Określa źródło uzyskania informacji
C
P
b
9.
Wyjaśnia, kto jest odpowiedzialny
za bezpieczeństwo pracowników
B
P
d
10. Wskazuje przeznaczenie hydrantu
B
P
c
11. Identyfikuje znak
A
P
a
12. Wyjaśnia, na czym polega utylizacja
B
P
a
13 Wyjaśnia, na czym polega recykling
B
P
b
14. Analizuje zagrożenia na stanowisku pracy
D
PP
a
15. Proponuje zestaw gaśniczy
D
PP
d
16.
Określa
obowiązki
pracodawcy
w
sytuacji
zaistnienia wypadku
D
PP
a
17. Ustala sposób użycia sprzętu gaśniczego
C
PP
b
18.
Planuje sposób udzielenia pierwszej pomocy
poszkodowanemu
D
PP
d
19.
Planuje sposób udzielenia pierwszej pomocy
poszkodowanemu
D
PP
b
20.
Planuje sposób udzielenia pierwszej pomocy
poszkodowanemu
D
PP
c
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście.
5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, określ czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.
8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym
się czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
33
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
5. Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane
są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; wybierz
ją i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X.
7. Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz
odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedź, którą uważasz
za poprawną.
8. Test zawiera zadania z poziomu podstawowego oraz zadania z poziomu
ponadpodstawowego, które mogą przysporzyć Ci trudności, gdyż są one na poziomie
wyższym niż pozostałe (dotyczy to zadań od 14 do 20).
9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
10.
Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało Ci trudność, wtedy odłóż rozwiązanie
zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.
11.
Po rozwiązaniu testu sprawdź, czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE
ODPOWIEDZI.
12.
Na rozwiązanie testu masz 45 minut.
Powodzenia
Materiały dla ucznia:
−
instrukcja,
−
zestaw zadań testowych,
−
karta odpowiedzi.
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Źródłem prawa w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy jest
a) Kodeks pracy.
b) Kodeks karny.
c) Kodeks cywilny.
d) Kodeks postępowania administracyjnego.
2. Koszty szkolenia pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy ponosi
a) pracodawca.
b) Państwowa Inspekcja Pracy.
c) Społeczna Inspekcja Pracy.
d) Państwowa Inspekcja Sanitarna.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
34
3. Niebezpieczny czynnik fizyczny najczęściej występujący w czasie pracy blacharza to
a) hałas.
b) pyły przemysłowe.
c) ple elektromagnetyczne.
d) promieniowanie laserowe.
4. Temperatura w zakładzie blacharskim powinna wynosić zimą nie mniej niż
a) 0°C.
b) 5°C.
c) 10°C
d) 12°C.
5. Pomieszczenia i urządzenia sanitarne na terenie zakładu pracy zapewnia pracownikom
a) inwestor.
b) pracodawca.
c) inspektor sanitarny.
d) społeczny inspektor pracy.
6. Znak ostrzegawczy bezpieczeństwa i higieny pracy to
a) trójkąt o żółtym polu.
b) koło o niebieskim polu.
c) prostokąt o zielonym polu.
d) koło z czerwoną obwódką.
7. Blacharze pracujący na dachu powinni być wyposażeni w odzież roboczą i
a) okulary ochronne.
b) rękawice gumowe.
c) pas bezpieczeństwa.
d) obuwie na drewnianych spodach.
8. Informację o bezpieczeństwie przeciwporażeniowym elektronarzędzia można odczytać z
a) tablicy informacyjnej.
b) jego tabliczki znamionowej.
c) instrukcji bhp na stanowisku pracy.
d) tablicy znaków bezpieczeństwa i higieny pracy
9. O bezpieczeństwo przeciwpożarowe w budynku powinni troszczyć się przede wszystkim
a) inspektorzy pracy.
b) przedstawiciele straży pożarnej.
c) inspektorzy nadzoru budowlanego.
d) właściciele i użytkownicy budynków.
10. Hydrant służy do
a) dostarczania wody pitnej.
b) dostarczania wody do celów sanitarnych.
c) czerpania wody w czasie gaszenia pożaru.
d) dostarczania wody do celów technologicznych.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
35
11. Zamieszczony niżej znak to
a) „Palenie tytoniu zabronione”.
b) „Palenie tytoniu dozwolone”.
c) „Zakaz używania otwartego ognia”.
d) „Dopuszczalne używanie otwartego ognia”.
12. Utylizacja polega na
a) ograniczeniu uciążliwości odpadów.
b) wielokrotnym wykorzystywaniu tych samych materiałów.
c) przetwarzaniu materiałów, które straciły ważność użytkową.
d) gromadzeniu nieprzydatnych materiałów w miejscach specjalnie wyznaczonych.
13. Recykling to
a) ograniczenie uciążliwości odpadów.
b) wielokrotne wykorzystywanie tych samych materiałów.
c) przetwarzanie materiałów, które straciły ważność użytkową.
d) gromadzenie nieprzydatnych materiałów w miejscach specjalnie wyznaczonych.
14. Blacharz, który podczas pracy używa kwasów i ługów narażony jest na
a) oparzenie skóry.
b) odmrożenie rąk.
c) zaplamienie dłoni.
d) pobrudzenie odzieży.
15. Ugaszenie pożaru w zakładzie blacharskim zapewnia następujący zestaw gaśniczy:
a) woda i bosak.
b) piasek i łopata.
c) bosak i koc gaśniczy.
d) gaśnica pianowa, tetrowa i piasek.
16. Po zaistnieniu wypadku na terenie zakładu pracy, pracodawca zobowiązany jest między
innymi do
a) zabezpieczenia miejsca wypadku.
b) przetransportowania poszkodowanego do domu.
c) powiadomienia innych pracodawców o tym wypadku.
d) powiadomienia rodziny poszkodowanego, aby wezwała pomoc lekarska.
17. W czasie gaszenia pożaru gaśnicę należy uruchomić
a) na polecenia straży pożarnej.
b) natychmiast przy źródle ognia.
c) na polecenie kierownika zakładu pracy.
d) przed wejściem do budynku, w którym płonie pomieszczenie.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
36
18. Pierwsza pomoc poszkodowanemu, który doznał złamania kończyny polega na
a) nastawieniu kończyny.
b) obandażowaniu złamanej kończyny.
c) zastosowaniu opaski uciskowej na kończynę.
d) unieruchomieniu kończyny w dwóch sąsiednich stawach.
19. Pierwsza pomoc poszkodowanemu, który doznał otarcia naskórka na kończynie polega na
a) unieruchomieniu kończyny.
b) odkażeniu rany i nałożeniu jałowego opatrunku.
c) nałożeniu zimnego kompresu na miejsce zranienia.
d) założeniu opaski uciskowej powyżej miejsca zranienia.
20. Udzielanie pierwszej pomocy pracownikowi porażonemu prądem elektrycznym polega
w pierwszej kolejności na
a) zastosowaniu masażu serca.
b) zastosowaniu sztucznego oddychania.
c) „odcięciu” dopływu prądu od poszkodowanego.
d) przeniesieniu poszkodowanego na bok, poza strefę rażenia prądu.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
37
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ................................................................................................
Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska
Zakreśl poprawną odpowiedź.
Nr
zadania
Odpowiedzi
Punkty
1
a
b
c
d
2
a
b
c
d
3
a
b
c
d
4
a
b
c
d
5
a
b
c
d
6
a
b
c
d
7
a
b
c
d
8
a
b
c
d
9
a
b
c
d
10
a
b
c
d
11
a
b
c
d
12
a
b
c
d
13
a
b
c
d
14
a
b
c
d
15
a
b
c
d
16
a
b
c
d
17
a
b
c
d
18
a
b
c
d
19
a
b
c
d
20
a
b
c
d
Razem:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
38
TEST 2
Test do jednostki modułowej „Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa
i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska”
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
−
zadania 1–13 są z poziomu podstawowego,
−
zadania 14–20 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
-
dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,
-
dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,
-
dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
-
bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1.a, 2.a, 3.a, 4.b, 5.b, 6.d, 7.d, 8.d, 9.d, 10.b, 11.a, 12.d,
13.c, 14.c, 15.c, 16.d, 17.d, 18.c, 19.a, 20.d.
Plan testu
Nr
zad.
Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia ucznia)
Kategoria
celu
Poziom
wymagań
Poprawna
odpowiedź
1. Identyfikuje prawa przysługujące pracownikowi.
A
P
a
2.
Rozróżnia rodzaje badań, którym podlegają
pracownicy.
B
P
a
3. Rozróżnia czas trwania szkoleń pracowników.
B
P
a
4.
Rozróżnia
sposób
działania
czynników
szkodliwych.
B
P
b
5. Nazywa dziedzinę nauki.
A
P
b
6. Identyfikuje znak.
A
P
d
7. Określa zagrożenia na stanowisku pracy blacharzy.
B
P
d
8.
Określa
częstotliwość
kontrolowania
stanu
elektronarzędzi.
B
P
d
9. Określa cechy ubrania roboczego blacharza.
B
P
d
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
39
10.
Określa odpowiedzialność personalną za stan
bezpieczeństwa.
B
P
b
11.
Określa,
na
czy
polega
czynna
obrona
przeciwpożarowa.
B
P
a
12.
Wyjaśnia, na czym polega unieszkodliwianie
odpadów.
B
P
a
13 Proponuje sposób postępowania z odpadami.
C
P
d
14. Wybiera rodzaj środka gaśniczego.
C
PP
d
15.
Proponuje sposób zachowania się pracownika,
który uległ wypadkowi.
D
PP
c
16.
Proponuje rodzaj drogi ewakuacyjnej w przypadku
pożaru.
D
PP
c
17.
Wybiera sposób udzielania pierwszej pomocy
w przypadku złamań.
C
PP
c
18.
Wybiera sposób udzielania pierwszej pomocy
w przypadku złamań.
C
PP
d
19.
Wybiera sposób udzielania pierwszej pomocy
w przypadku krwotoku.
C
PP
d
20.
Określa sposób udzielania pierwszej pomocy
porażonemu prądem.
C
PP
c
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście.
5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, określ czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.
8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym
się czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
40
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
5. Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane
są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; wybierz
ją i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X.
7. Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz
odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedź, którą uważasz
za poprawną.
8. Test zawiera zadania z poziomu podstawowego oraz zadania z poziomu
ponadpodstawowego, które mogą przysporzyć Ci trudności, gdyż są one na poziomie
wyższym niż pozostałe (dotyczy to zadań od 14 do 20).
9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
10. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało Ci trudność, wtedy odłóż rozwiązanie
zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.
11. Po rozwiązaniu testu sprawdź czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE
ODPOWIEDZI.
12. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.
Powodzenia
Materiały dla ucznia:
−
instrukcja,
−
zestaw zadań testowych,
−
karta odpowiedzi.
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Jakie prawo przysługuje pracownikowi, kiedy warunki pracy nie odpowiadają przepisom
bezpieczeństwa i higieny pracy?
a) Powstrzymania się od wykonywania pracy.
b) Wykonywania pracy bez względu na panujące warunki.
c) Samodzielnej poprawy warunków pracy, nawet bez porozumienia z przełożonym.
d) Zorganizowania grupy pracowników, która zajmie się poprawa warunków pracy.
2. Profilaktyczne, wstępne badania lekarskie obowiązani są wykonywać między innymi
pracownicy
a) przyjmowani do pracy.
b) którzy wykonują ciężka pracę fizyczną.
c) których niezdolność do pracy z powodu choroby trwała co najmniej 7 dni.
d) wszyscy pracownicy co 6 miesięcy, bez względu na rodzaj wykonywanej pracy.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
41
3. Wstępne szkolenie ogólne, zwane instruktażem ogólnym powinno trwać
a) 3 godziny.
b) 6 godzin.
c) 8 godzin.
d) 12 godzin.
4. Na drogi oddechowe, skórę i błony śluzowe człowieka działają najczęściej szkodliwe
czynniki
a) fizyczne.
b) chemiczne.
c) mechaniczne.
d) psychofizyczne.
5. Przystosowaniem narzędzi, maszyn, warunków pracy do cech i możliwości człowieka
zajmuje się
a) ekologia.
b) ergonomia.
c) socjologia.
d) psychologia.
6. Zamieszczony niżej znak, to znak
a) zakazu.
b) nakazu.
c) informacyjny.
d) ostrzegawczy.
7. Blacharze, który pracują w tłoczniach narażeni są najczęściej na
a) poparzenia.
b) odmrożenia.
c) zaprószenie oczu.
d) urazy mechaniczne rąk.
8. Aby uniknąć porażenia prądem, należy między innymi kontrolować stan obudowy,
wyłącznika i przewodu zasilającego
a) raz w roku.
b) raz w tygodniu.
c) raz w miesiącu.
d) przed każdym użyciem elektronarzędzia.
9. Blacharz pracujący w warsztacie powinien zakładać obuwie
a) twarde na gładkiej podeszwie.
b) miękkie na elastycznej podeszwie.
c) gumowe z rowkowaną podeszwą.
d) skórzane, z twardymi nosami i gruba antypoślizgową podeszwą.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
42
10. O bezpieczeństwo przeciwpożarowe w budynku powinni troszczyć się przede wszystkim
a) przedstawiciele straży pożarnej.
b) właściciele i wszyscy użytkownicy budynków.
c) pracownicy posługujący się elektronarzędziami.
d) pracownicy, którzy jako ostatni opuszczają stanowisko pracy.
11. Czynna obrona przeciwpożarowa polega między innymi na
a) ewakuowaniu ludzi w czasie pożaru.
b) wyposażeniu obiektów zakładu pracy w sprzęt gaśniczy.
c) opracowaniu instrukcji postępowania na wypadek pożaru.
d) utrzymywaniu instalacji elektrycznej urządzeń w stanie wykluczającym iskrzenie.
12. Unieszkodliwianie odpadów polega na
a) ograniczeniu uciążliwości odpadów.
b) wielokrotnym wykorzystywaniu tych samych materiałów.
c) przetwarzaniu materiałów, które straciły ważność użytkową.
d) gromadzeniu nieprzydatnych materiałów w miejscach specjalnie wyznaczonych.
13. Odpady blachy powinny podlegać przede wszystkim
a) zniszczeniu.
b) wyrzuceniu na śmietnik.
c) pocięciu na drobniejsze części, aby zajmowały jak najmniej miejsca.
d) sortowaniu w celu stwierdzenia ich przydatności do ponownego użycia.
14. Do gaszenia palących się urządzeń elektrycznych, będących pod napięciem należy użyć
a) gaśnicy pianowej.
b) dowolnej gaśnicy.
c) woda z hydrantu.
d) gaśnicy śniegowej lub proszkowej.
15. Pracownik, który uległ wypadkowi, a jego stan zdrowia na to pozwala, powinien jak
najszybciej
a) zakończyć pracę i udać się do domu.
b) opatrzyć sobie obrażenia i kontynuować pracę.
c) zawiadomić o wypadku swojego przełożonego.
d) zgłosić wypadek do Państwowej Inspekcji Pracy.
16. Opuszczanie płonących pomieszczeń powinno się odbywać
a) windą.
b) przez okna.
c) droga ewakuacyjną.
d) obojętnie jaka drogą.
17. Udzielanie pierwszej pomocy poszkodowanemu, który doznał złamania żeber polega na
a) wykonaniu masażu bolącego miejsca.
b) ułożeniu go w pozycji bocznej ustalonej.
c) unieruchomieniu klatki piersiowej bandażem elastycznym.
d) odesłaniu poszkodowanego do najbliższego punktu pomocy medycznej.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
43
18. Pierwsza pomoc poszkodowanemu, który doznał złamania kończyny górnej polega na
a) nastawieniu kończyny.
b) obandażowaniu złamanej kończyny.
c) zastosowaniu opaski uciskowej na kończynę.
d) unieruchomieniu kończyny poprzez założenie chusty trójkątnej.
19. Pierwsza pomoc poszkodowanemu, który doznał krwotoku tętniczego polega na
a) unieruchomieniu kończyny.
b) odkażeniu rany i nałożeniu jałowego opatrunku.
c) nałożeniu zimnego kompresu na miejsce zranienia.
d) założeniu opaski uciskowej pomiędzy miejscem krwawienia a sercem.
20. Akcja ratowania porażonego prądem, który został uwolniony spod napięcia, a stwierdza
się u niego zatrzymanie akcji serca i oddechu polega między innymi na
a) podaniu zimnej wody do picia.
b) podaniu mocnej, gorącej herbaty do picia.
c) zastosowaniu masażu serca i sztucznego oddychania.
d) ułożeniu poszkodowanego w pozycji bocznej ustalonej i zapewnienie mu spokoju,
aż do przybycia lekarza.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
44
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ................................................................................................
Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska
Zakreśl poprawną odpowiedź.
Nr
zadania
Odpowiedzi
Punkty
1
a
b
c
d
2
a
b
c
d
3
a
b
c
d
4
a
b
c
d
5
a
b
c
d
6
a
b
c
d
7
a
b
c
d
8
a
b
c
d
9
a
b
c
d
10
a
b
c
d
11
a
b
c
d
12
a
b
c
d
13
a
b
c
d
14
a
b
c
d
15
a
b
c
d
16
a
b
c
d
17
a
b
c
d
18
a
b
c
d
19
a
b
c
d
20
a
b
c
d
Razem:
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
45
7. LITERATURA
1. Celeda R.: Kodeks pracy. Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 2000
2. Bernaciak A.: Przedsiębiorstwa wobec wymagań ochrony środowiska. Salamandra,
Poznań 2000
3. Bodziony B., Dziwiński P., Gniadzi P.: Bezpieczeństwo i higiena pracy w budownictwie.
Polskie Centrum Budownictwa, Warszawa 1998
4. Borowiecki M., Pytasz Z., Rygała E.: Bądźmy bezpieczni. PWN, Warszawa 2006
5. Hansen D.: Bezpieczeństwo i Higiena Pracy. WSiP, Warszawa 1998
6. Kawecki J., Świdziński J., Zgorzelisk S.: Blacharstwo. WSiP, Warszawa 1991
7. Kodeks BHP w budownictwie Międzynarodowego Biura Pracy. POLCEN, Warszawa 1998
8. Mac S., Leowski J.: Bezpieczeństwo i higiena pracy. WSiP, Warszawa 1996
9. Martinek W., Michnowski Z.: Dekarstwo i blacharstwo Budowlane. WSiP SA, Warszawa 1999
10. Nowy poradnik majstra budowlanego. ARKADY, Warszawa 2003
11. Rączkowski B.: Bhp w praktyce. ODDK, Gdańsk 2002
12. Roj-Chodacka A.: Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska. Poradnik i materiały dla ucznia. KOWEZ,
Warszawa 2002
13. Ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy. Bezpieczeństwo i higiena pracy.