http://e-prawnik.pl

Obowiązki pracodawcy i pracownika

Usprawiedliwienie nieobecności w pracy - dokumentowanie i zasady przyznawania dni wolnych
Data: 21-01-2009 r.

Przyczynami usprawiedliwiającymi nieobecność pracownika w pracy są zdarzenia, które uniemożliwiają

stawienie się do pracy i jej wykonywanie, uznane przez pracodawcę za usprawiedliwione.

Jeżeli wiesz z wyprzedzeniem, że w danym dniu nie będziesz mógł zjawić się w pracy, to powinieneś

zawiadomić o tym swojego pracodawcę, równocześnie podając przewidywany okres nieobecności.

Kiedy i w jaki sposób należy powiadamiać pracodawcę o zaistnieniu przyczyn, które uniemożliwiają

stawienie się w pracy?

Jeśli jesteś nieobecny w pracy, to powinieneś najpóźniej w drugim dniu nieobecności

powiadomić o tym

swojego pracodawcę, jednocześnie podając przyczynę nieobecności.

Powiadomienia można dokonać w różny sposób: osobiście, przez inną osobę, przez telefon, pocztę, fax,

mailem itp.

Ponadto powinieneś dowiedzieć się, czy w twoim miejscu pracy nie istnieją wewnętrzne przepisy, które

regulują sposób zawiadomienia pracodawcy o nieobecności pracownika w pracy.

Co może być dowodem usprawiedliwionej nieobecności w pracy?

Dowodami usprawiedliwiającymi nieobecność w pracy są:

zaświadczenie lekarskie o czasowej niezdolności do pracy, wystawione zgodnie z przepisami o orzekaniu o

czasowej niezdolności do pracy,

decyzja właściwego państwowego inspektora sanitarnego, wydana zgodnie z przepisami o zwalczaniu

chorób zakaźnych - w razie odosobnienia pracownika z przyczyn przewidzianych tymi przepisami,

oświadczenie pracownika - w razie zaistnienia okoliczności uzasadniających konieczność sprawowania

przez pracownika osobistej opieki nad zdrowym dzieckiem do lat 8 z powodu nieprzewidzianego zamknięcia
żłobka, przedszkola lub szkoły do której dziecko uczęszcza,

imienne wezwanie pracownika do osobistego stawienia się, wystosowane przez organ właściwy w sprawach

powszechnego obowiązku obrony, organ administracji rządowej lub samorządu terytorialnego, sąd,
prokuraturę, policję lub organ prowadzący postępowanie w sprawach o wykroczenia - w charakterze strony
lub świadka w postępowaniu prowadzonym przed tymi organami, zawierające adnotację potwierdzającą
stawienie się pracownika na to wezwanie,

oświadczenie pracownika potwierdzające odbycie podróży służbowej

w godzinach nocnych, zakończonej

w takim czasie, że do rozpoczęcia pracy nie upłynęło 8 godzin, w warunkach uniemożliwiających odpoczynek

nocny.

Kiedy pracodawca musi zwolnić pracownika od pracy i jaki dokument należy przedstawić?

Pracodawca jest obowiązany zwolnić pracownika od pracy, jeżeli obowiązek taki wynika z Kodeksu pracy,

z przepisów wykonawczych do Kodeksu pracy albo z innych przepisów prawa.

Pracodawca zobowiazany jest zwolnić pracownika, gdy ten przedstawi mu następujący dokument

uzasadniający nieobecność (według rozporządzenia), na:

wezwanie przez organ właściwy w zakresie powszechnego obowiązku obrony (potwierdzenie stawienia

się na wezwanie),

wezwanie przez sąd, policję, prokuraturę, gminę itp. (potwierdzenie stawienia się na wezwanie,
dokonanie czynności biegłego w postępowaniu administracyjnym, karnym lub sądowym (nie więcej niż 6

dni w ciągu roku) - potwierdzenie dokonania czynności,

wzięcie udziału w posiedzeniu komisji pojednawczej (zaświadczenie o uczestnictwie w posiedzeniu),
przeprowadzenie obowiązkowych badań lekarskich i szczepień ochronnych (potwierdzenie

przeprowadzenia badań),

uczestniczenie w działaniach ratowniczych przez członka ochotniczej straży pożarnej - zwolnienie

następuje w trybie przyjętym przez służbę ratowniczą,

uczestnictwo w szkoleniu pożarniczym (nie więcej niż 6 dni w ciągu roku) - zwolnienie na podstawie

wniosku jednostki Państwowej Straży Pożarnej,

czas wyznaczenia przez przewodniczącego Państwowej Komisji Badania Wypadków Kolejowych do

udziału w postępowaniu, gdy pracownik jest członkiem doraźnym Państwowej Komisji Badania Wypadków
Kolejowych, ujętym na liście ministra właściwego do spraw transportu,

uczestnictwo w akcji ratowniczej Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego - zwolnienie następuje

w trybie przyjętym przez służbę ratowniczą,

oddanie krwi przez pracownika będącego krwiodawcą oraz przeprowadzenie badań lekarskich, które nie

mogą być wykonane w czasie wolnym od pracy - zaświadczenie Stacji Krwiodawstwa potwierdzające
oddanie krwi lub przeprowadzenie badań,

przeprowadzenie zajęć dydaktycznych w szkołach lub innych placówkach naukowych (zwolnienie na 6

godzin w tygodniu lub 24 w ciągu miesiąca) - potwierdzenie przeprowadzenia zajęć,

uczestnictwo w posiedzeniach rady nadzorczej działającej u pracodawcy - potwierdzenie uczestnictwa w

posiedzeniach,

ślub pracownika (2 dni) - akt małżeństwa,
urodzenie się dziecka pracownika (2 dni) - akt urodzenia,
pogrzeb ojca, matki, ojczyma, macochy pracownika (2 dni) - akt zgonu,
ślub dziecka pracownika (1 dzień) - akt małżeństwa,
pogrzeb siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby, która jest na utrzymaniu

pracownika lub pod jego opieką (1 dzień) - akt zgonu.

Ponadto pracodawca jest obowiązany:

zwolnić

młodocianego

od pracy na czas potrzebny do wzięcia udziału w zajęciach szkoleniowych w

związku z dokształcaniem się (art. 198 k.p.).

udzielać pracownicy ciężarnej zwolnień od pracy na zalecone przez lekarza badania lekarskie
przeprowadzane w związku z ciążą, jeżeli badania te nie mogą być przeprowadzone poza godzinami pracy.

Za czas nieobecności w pracy z tego powodu pracownica zachowuje prawo do wynagrodzenia. Stan ciąży
powinien być stwierdzony świadectwem lekarskim (art. 185 K.p.).

Poza tym w okresie co najmniej dwutygodniowego

wypowiedzenia umowy o pracę

dokonanego przez

pracodawcę pracownikowi przysługuje zwolnienie na poszukiwanie pracy, z zachowaniem prawa do
wynagrodzenia (art. 37 K.p.). Wymiar tego zwolnienia wynosi:

2 dni robocze - w okresie dwutygodniowego i jednomiesięcznego wypowiedzenia albo
3 dni robocze - w okresie trzymiesięcznego wypowiedzenia, także w przypadku jego skrócenia na

podstawie art. 36

1

§ 1 K.p.

Pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku
kalendarzowego zwolnienie od pracy na 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia (art. 188 K.p.).

Czy za czas zwolnienia od pracy należy się wynagrodzenie?

Poza wyżej wskazanymi zwolnieniami z prawem do wynagrodzenia, za czas zwolnienia od pracy w celu

wzięcia udziału w posiedzeniu komisji pojednawczej jako świadek lub strona, przeprowadzenia badań
lekarskich, wzięcia udziału w akcji ratowniczej Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, oddania
krwi, urlopu tzw. okolicznościowego (ślub, pogrzeb) zachowujesz prawo do wynagrodzenia.

W wypadku skorzystania ze zwolnienia w celu stawienia się np: przed sądem, policją, wzięcia udziału w

akcji ratowniczej - pracodawca wydaje ci zaświadczenie, które określa wysokość utraconego wynagrodzenia
za czas zwolnienia po to, byś mógł odzyskać wynagrodzenie od właściwego organu. Może się też zdarzyć, że
przepisy prawa pracy obowiązujące u twojego pracodawcy przewidują zachowanie przez pracownika
wynagrodzenia za czas zwolnienia.

Pamiętaj, że:

jesteś zobowiązany do powiadomienia swojego pracodawcy o przyczynie swojej nieobecności nie później

niż w drugim dniu nieobecności w pracy, w przeciwnym razie możesz nawet stracić pracę;

przysługują ci dodatkowe dni wolne od pracy, tzw. urlop okolicznościowy, w razie ślubu, zgonu, narodzin;

niezdolność lub nieobecność w pracy

może być w pewnych wypadkach przyczyną rozwiązania umowy o

pracę bez wypowiedzenia.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. -

Kodeks pracy

(Dz. U. 1998 r., Nr 21, poz. 94 ze zmianami),

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu

usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz. U. 1996 r.,
Nr 60, poz. 281).

http://e-prawnik.pl