MULTIMETR CYFROWY
DLA KA¯DEGO
(2)
Pomiar pr¹dów
Typowy, wspó³czenie produkowany prze-
nony multimetr cyfrowy mo¿e mierzyæ
pr¹dy zarówno sta³e jak i przemienne zwy-
kle do 10 A. Spotyka siê jeszcze na rynku
multimetry mierz¹ce do 20 A, jednak ze
wzglêdu na koniecznoæ spe³nienia re-
strykcyjnych norm bezpieczeñstwa tak¹
mo¿liwoæ spotyka siê w starszych kon-
strukcjach. Jednak gdy chcemy mierzyæ
multimetrem pr¹dy wiêksze od 10 A, mo-
¿emy wówczas u¿yæ do tego celu przy-
stawki cêgowej godz¹c siê z faktem, ¿e do-
k³adnoæ pomiaru bêdzie wtedy mniejsza
(do b³êdu multimetru dodaje siê wtedy
b³¹d pomiaru cêgów).
Na rynku spotyka siê wiele przystawek
cêgowych przetwarzaj¹cych pr¹d na na-
piêcie, st¹d te¿ przystawkê ³¹czy siê z mul-
timetrem wykorzystuj¹c do tego celu gnia-
zda pomiarowe napiêcia i podzakres po-
miarowy napiêæ równych setkom miliwol-
tów np. 200 mV. W takim przypadku istnie-
je koniecznoæ przeliczania napiêcia na
pr¹d, korzystaj¹c z przek³adni podanej na
obudowie przystawki np. 1 A/1 mV.
Spotykane na rynku przystawki pr¹dowe
przekszta³caj¹ zarówno sygna³y przemien-
ne jak i sta³e wykorzystuj¹c do tego celu
przetwornik hallotronowy. Mog¹ one mie-
rzyæ pr¹dy w zasadzie do 1000 A.
Pomiar napiêcia
Typowy multimetr cyfrowy mierzy napiêcia
sta³e do 1000 V, przemienne za do 750 V.
Spotyka siê te¿, choæ rzadko, multimetry
mierz¹ce napiêcia przemienne do 1000 V.
Za pomoc¹ multimetru mo¿na te¿ mierzyæ
napiêcia wiêksze wykorzystuj¹c do tego
celu sondy wysokonapiêciowe. W ten spo-
sób mierzy siê zwykle napiêcia nie prze-
kraczaj¹ce 40 kV.
Wspó³praca z komputerem
Mo¿liwoæ wspó³pracy z komputerem
podobnie jak funkcjê True RMS maj¹ tyl-
ko dro¿sze multimetry. Dziêki niej mo¿na
przesy³aæ wyniki pomiarów do komputera,
a tam wywietlaæ na ekranie monitora
w postaci wykresu lub tablicy z oznacze-
niem daty i czasu. Dane pomiarowe mo¿-
na zapisywaæ w plikach na twardym dys-
ku komputera lub na dyskietce i drukowaæ
w ró¿nych formatach, mo¿na eksportowaæ
je do innych aplikacji. Mo¿na te¿ zdalnie
ustawiaæ parametry multimetru np. odstêp
miêdzy kolejnymi pomiarami. Parametr
wybiera siê poczynaj¹c najczêciej od 1 s,
co umo¿liwia zamianê multimetru w prosty
rejestrator jednokana³owy.
Aby multimetr móg³ wspó³pracowaæ z kom-
puterem musi byæ wyposa¿ony w interfejs
RS-232C. Multimetry wy¿szej klasy s¹ wy-
posa¿one specjalne z³¹cze interfejsu z izo-
lacj¹ optyczn¹, tzn. sygna³y w ramach in-
terfejsu s¹ przesy³ane za pomoc¹ pod-
czerwieni. Dziêki temu multimetr nie stano-
wi zagro¿enia zarówno dla u¿ytkownika
jak i komputera, z którym wspó³pracuje.
Obudowa multimetru
Obudowa to bardzo wa¿ny element kon-
strukcji ka¿dego multimetru. Od jej jakoci
zale¿y nie tylko trwa³oæ i niezawodnoæ te-
go przyrz¹du lecz równie¿ bezpieczeñ-
stwo jego u¿ytkownika. Obudowy wykonu-
je siê ze specjalnego trudnopalnego two-
rzywa zabezpieczaj¹c jednoczenie gnia-
zda pomiarowe przed dostêpem wilgoci
i kurzu.
Wa¿nym elementem jest te¿ os³ona gumo-
wa. Za³o¿ona na obudowê multimetru chro-
ni go przed uszkodzeniem mechanicznym
np. w wyniku upuszczenia.
Zabezpieczenia
Wspó³czesne multimetry s¹ tak konstruowa-
ne aby nie stanowi³y jakiegokolwiek zagro-
¿enia dla zdrowia i ¿ycia u¿ytkownika (np.
w wyniku pora¿enia pr¹dem elektrycznym),
przy czym wymagania odnonie bezpie-
czeñstwa dotycz¹ nie tylko samego multi-
metru lecz równie¿ jego wyposa¿enia np.
przewodów pomiarowych.
Aktualnie produkowane multimetry spe³nia-
j¹ zwykle wymagania europejskiej normy
bezpieczeñstwa EN 1010. Na obudowie
multimetru s¹ czêsto naniesione oznacze-
nia dotycz¹ce przeró¿nych zastosowanych
w nich zabezpieczeñ takich, jak np. podwój-
na izolacja, typ zastosowanego bezpieczni-
ka, zabezpieczenie wysokonapiêciowe przy
pomiarze rezystancji (zazwyczaj do 600 V),
zabezpieczenie przed krótkotrwa³ymi sy-
gna³ami zak³ócaj¹cymi (o amplitudzie wiêk-
szej od 6 kV). Stosuje siê te¿ najprzeró¿niej-
sze zabezpieczenia przed wybraniem nie-
w³aciwego gniazda pomiarowego (przy
wybranej danej funkcji pomiarowej np. pr¹-
du przy pomiarze napiêcia) zarówno elek-
troniczne jak i mechaniczne.
Podobn¹ wagê przyk³ada siê do konstruk-
cji bezpiecznych przewodów pomiarowych.
W tym celu stosuje siê w nich specjaln¹
izolacjê silikonow¹ lub teflonow¹ odporn¹ na
wysokie i niskie temperatury (zachowanie
odpowiedniej elastycznoci), a tak¿e na
przebicie wysokim napiêciem (np. 1000 V).
Dotyczy to te¿ wtyków zwykle bananko-
wych z izolacj¹ ochronn¹, a czêsto jeszcze
z dodatkowymi zabezpieczeniami w posta-
ci ruchomych lub nieruchomych tulejek os³a-
niaj¹cych bananek.
Wyposa¿enie standardowe
i dodatkowe
Standardowe wyposa¿enie ka¿dego mul-
timetru to para przewodów pomiarowych
zakoñczonych z jednej strony wtykiem ba-
nankowym, z drugiej za sondami ig³owy-
mi (o rednicy ig³y 2 mm). Czasem u¿yt-
kownik w wyposa¿eniu multimetru mo¿e
znaleæ futera³, chwytaki krokodylowe (naj-
lepiej nakrêcane), przewód interfejsu
i oprogramowanie.
Producenci i wyspecjalizowane firmy oferu-
j¹ te¿ bogate wyposa¿enie dodatkowe tj. nie
tylko przewody, chwytaki i przejciówki lecz
ró¿nego typu sondy temperaturowe, wyso-
konapiêciowe a nawet przystawki: cêgowe
(do pomiarów pr¹dów), temperaturowe
(przetwarzaj¹ce po do³¹czeniu sondy tem-
peraturê na napiêcie), higrometryczne (do
pomiaru wilgotnoci wzglêdnej) i inne.
W tablicy zestawiono multimetry w zakre-
sie cen od 215 do 330 z³. Zestawienie
multimetrów o cenie mniejszej ni¿ 215 z³
podano w pierwszej czêci artyku³u (ReAV
nr 4/2003).
Radioelektronik Audio-HiFi-Video 5/2003
