zlotnik jubiler 731[06] o1 05 n

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Antoni Korsak

Projektowanie wyrobów złotniczo-jubilerskich
731[06].O1.05

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
Jerzy Kubica
Franciszek Olczyk

Opracowanie redakcyjne:
Antoni Korsak

Konsultacja:
Zenon W. Pietkiewicz

Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej ”Projektowanie
wyrobów złotniczo-jubilerskich” 731[06].O1.05 zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu złotnik-jubiler.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Podstawowe zasady kompozycji. Materiały do projektowania

5.1.1. Ćwiczenia

5.2.

Projektowanie wyrobów złotniczych

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Podstawowe zasady perspektywy zbieżnej. Podstawowe wiadomości z kolorystyki

5.3.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć uczniów 19
7. Literatura

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie złotnik-jubiler 731[06].

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne,

−

wykaz umiejętności jakie uczeń opanuje podczas zajęć,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności

praktycznych,

−

wykaz literatury, z jakiej uczniowie powinni korzystać podczas nauki.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami, ze

szczególnym uwzględnieniem:

−

pokazu z objaśnieniem,

−

tekstu przewodniego,

−

metod projektowania,

−

ćwiczeń praktycznych.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy

uczniów,

pracy

zespołowej.

celu

przeprowadzenia

sprawdzianu

wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel może posłużyć się zamieszczonym
w punkcie 6 zestawem zadań testowych, zawierającym różnego rodzaju zadania.

W rozdziale tym zamieszczono również:

−

plan testu w formie tabelarycznej,

−

punktacje zadań i osiągnięć w nauce,

−

propozycje norm wymagań,

−

instrukcje dla nauczyciela, instrukcje dla ucznia,

−

kartę odpowiedzi,

−

zestaw zadań testowych.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych w module 731[06].O1

„Podstawy złotnictwa i jubilerstwa”.

731[06].O1

Podstawy złotnictwa i jubilerstwa.

731[06].O1.01

Rozpoznawanie wyrobów złotniczych

pochodzących z różnych okresów historycznych.

731[06].O1.02

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa

i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz

ochrony środowiska.

731 [06].O1.04

Posługiwanie się

dokumentacją techniczną.

731[06].O1.03

Rozpoznawanie podstawowych

materiałów stosowanych

w złotnictwie i jubilerstwie.

731[06].O1.05

Projektowanie wyrobów

złotniczo-jubilerskich.

731[06].O1.06

Rozróżnianie maszyn

i urządzeń stosowanych

w złotnictwie i jubilerstwie.

731[06].O1.07

Wykonywanie prac z zakresu obróbki ręcznej.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:

−

rozpoznawać wyroby złotnicze pochodzące z różnych okresów historycznych,

−

stosować się do przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej

oraz ochrony środowiska,

−

rozpoznawać podstawowe materiały stosowane w złotnictwie i jubilerstwie,

−

posługiwać się dokumentacją techniczną.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń, powinien umieć:

−

posłużyć się narzędziami, materiałami i technikami w projektowaniu wyrobów

złotniczych,

−

zgromadzić i dokonać selekcji materiałów dla potrzeb projektowania,

−

skopiować i opisać zgromadzone materiały,

−

wyjaśnić pojęcia dotyczące budowy formy plastycznej,

−

zastosować elementarne zasady kształtowania kompozycji płaskiej i przestrzennej,

−

określić zależność formy wyrobu od jego funkcji, użytego materiału, konstrukcji

i technologii,

−

zaprojektować wyroby w postaci rysunków i modeli przestrzennych,

−

zorganizować prezentacje gromadzonych materiałów i własnych projektów.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca …………………………………….………….
Modułowy program nauczania: złotnik-jubiler 731[06]
Moduł: „Podstawy złotnictwa i jubilerstwa” 731[06].O1
Jednostka modułowa: „Projektowanie wyrobów złotniczo-jubilerskich” 731[06].O1.05

Temat: Wykonanie projektu pierścionka zdobionego techniką granulacji.
Cel

ogólny:

Kształtowanie

umiejętności

dotyczących

projektowania

wyrobów

z zachowaniem elementarnych zasad kompozycji płaskiej.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

zastosować elementarne zasady kształtowania kompozycji płaskiej,

−

zaprojektować wyrób,

−

zaprojektować zdobienie techniką granulacji.

Metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniami,

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna.

Czas: 135 minut.
Środki dydaktyczne:

−

przybory do rysowania,

−

blok, szkicownik.

Przebieg zajęć:
1. Wyjaśnienie tematu zajęć.
2. Zapoznanie uczniów z celem ćwiczenia.
3. Przygotowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
4. Zapoznanie uczniów z instrukcją ćwiczenia.
5. Przebieg ćwiczenia:

−

uczeń analizuje technikę zdobienia granulacją,

−

ocenia możliwość zastosowania tej techniki do zdobienia czaszy pierścionka,

−

planuje formę wyrobu,

−

projektuje wzór ornamentu i wielkość kulek do zdobienia,

−

nauczyciel sprawdza poprawność wykonywania ćwiczenia,

−

uczeń wykonuje projekt pierścionka w formie rysunku.

6. Uczeń porządkuje miejsce pracy.
7. Przygotowuje ćwiczenie do prezentacji.
8. Prezentuje efekt pracy.
9. Uczeń analizuje przebieg ćwiczenia.
10. Nauczyciel wspólnie z uczniami dokonuje oceny wykonania ćwiczenia.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zakończenie zajęć

−

wnioski,

−

podsumowanie ćwiczenia.

Praca domowa

Wykonaj projekt broszy zdobionej techniką granulacji.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

Przeprowadzenie anonimowej ankiety ewaluacyjnej wśród uczniów dotyczącej zdobytych

umiejętności oraz sposobu prowadzenia zajęć przez nauczyciela.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca ...................................................................
Modułowy program nauczania: złotnik-jubiler 731[06]
Moduł: „Podstawy złotnictwa i jubilerstwa” 731[06].O1
Jednostka modułowa: „Projektowanie wyrobów złotniczo-jubilerskich” 731[06].O1.05

Temat: Wykonanie projektu broszy zdobionej techniką emalii z zastosowaniem barw
podstawowych.
Cel

ogólny:

Kształtowanie

umiejętności

dotyczących

projektowania

wyrobów

z zachowaniem elementarnych zasad kompozycji płaskiej.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

zastosować elementarne zasady kształtowania kompozycji płaskiej,

−

zaprojektować wyrób,

−

zaprojektować zdobienie techniką emalii.

Metody nauczania – uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniami,

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna.

Czas: 135 minut.
Środki dydaktyczne:

−

przybory do rysowania,

−

blok, szkicownik.

−

uczeń analizuje technikę zdobienia emalią,

−

ocenia możliwość zastosowania tej techniki do zdobienia broszy,

−

planuje formę wyrobu,

−

projektuje wzór ornamentu,

−

planuje rozmieszczenie koloru,

−

nauczyciel sprawdza poprawność wykonania ćwiczenia,

−

uczeń wykonuje projekt broszy w formie rysunku,

−

uczeń kończy pracę.

6. Uczeń porządkuje stanowisko pracy.
7. Dokonuje prezentacji materiału
8. Nauczyciel wspólnie z uczniami dokonuje oceny zajęć.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zakończenie zajęć

−

wnioski,

−

podsumowanie ćwiczenia.

Praca domowa

Przygotuj projekt bransolety zdobionej techniką emalii z zastosowaniem barw zimnych.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

Przeprowadzenie anonimowej ankiety ewaluacyjnej wśród uczniów dotyczącej

zdobytych umiejętności oraz sposobu prowadzenia zajęć przez nauczyciela.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Podstawowe zasady kompozycji. Materiały do projektowania

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przygotuj album na temat materiałów stosowanych do wykonywania projektów wyrobów.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyciąć ze starych podręczników, gazet, bądź wykonać zdjęcia następujących przyborów

do rysowania: ołówków serii H, ołówków serii B, kredek rysunkowych, zestawu pędzli,
piórka kreślarskiego, tuszu kreślarskiego, gumki do ścierania,

2) wkleić przygotowane rysunki, bądź zdjęcia do albumu wykonując opisy pod

poszczególnymi zdjęciami lub wycinkami przeznaczenia materiałów używanych do
projektowania,

3) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
4) sprawdzić poprawność wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– tekst przewodni,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

album lub brulion w twardej oprawie,

−

wycinki lub zdjęcia przyborów używanych do projektowania,

−

klej do papieru,

−

nożyczki,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 2

Zorganizuj wystawę na temat projektów biżuterii o kompozycji symetrycznej.

Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Uczeń powinien:

1) zgromadzić czasopisma i albumy o tematyce jubilerskiej,
2) wybrać z nich odpowiednie projekty,
3) skopiować je przy użyciu kserokopiarki,
4) nakleić zdjęcia na kartki bloku technicznego,
5) podpisać zdjęcia,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie
7) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– tekst przewodni,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

czasopisma, albumy o tematyce jubilerskiej,

−

kserokopiarka,

−

blok techniczny,

−

nożyczki,

−

klej,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 3

Przeanalizuj i określ rodzaj kompozycji na wybranych wyrobach.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z projektami,
2) przeanalizować projekty,
3) rozpoznać rodzaj kompozycji,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– tekst przewodni,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– wyroby,
– notatnik i przybory do pisania.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Projektowanie wyrobów złotniczych

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zaprojektuj broszę o kompozycji symetrycznej

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować przybory i stanowisko do rysowania,
2) przeanalizować zasady kompozycji symetrycznej,
3) określić kształt i wielkość broszy,
4) określić formę broszy,
5) zaprojektować broszę,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
7) dokonać oceny poprawności ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– tekst przewodni,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– przybory do rysowania,
– blok rysunkowy formatu A4.

Ćwiczenie 2

Narysuj kompozycję płaską dynamiczną na pasku bloku technicznego, a następnie

uformuj z niej bransoletę na ramię.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować pasek kartki z bloku technicznego odpowiedniej szerokości i długości,
2) przygotować stanowisko i przybory do rysowania,
3) zaprojektować ornament,
4) narysować ornament,
5) ukształtować z paska bransoletę,
6) skleić brzegi,
7) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
8) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– tekst przewodni,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– blok techniczny,
– nożyce,
– przybory do rysowania,
– taśma klejąca.

Ćwiczenie 3

Przygotuj w wosku projekt pierścionka.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować narzędzia, materiały i stanowisko pracy,
2) zaplanować formę pierścionka,
3) wykonać rzeźbę w wosku,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– tekst przewodni,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– półfabrykat pierścionka z wosku,
– szpatułki i łopatki.

Ćwiczenie 4

Wykonaj projekt pierścionka zdobionego techniką granulacji.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować przybory i stanowisko do rysowania,
2) przeanalizować technikę zdobienia granulacją,
3) ocenić możliwość zastosowania tej techniki do zdobienia czaszy pierścionka,
4) zaplanować formę wyrobu,
5) zaprojektować wzór ornamentu,

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6) zaprojektować wielkość kulek użytych do zdobienia,
7) narysować projekt pierścionka,
8) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
9) dokonać oceny poprawności ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– przybory do rysowania,
– blok rysunkowy formatu A4.

Ćwiczenie 5

Wykonaj projekt broszy zdobionej techniką filigranu.

Wskazówki do realizacji:

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować przybory i stanowisko do rysowania,
2) przeanalizować technikę zdobienia filigranem,
3) zaplanować formę wyrobu,
4) zaprojektować broszę,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6) dokonać oceny poprawności ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– przybory do rysowania,
– blok rysunkowy formatu A4.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Podstawowe zasady perspektywy zbieżnej. Podstawowe

wiadomości z kolorystyki

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zaprojektuj broszę zdobioną techniką niello stosując barwy kontrastowe biel i czerń.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować materiały i stanowisko do rysowania,
2) zaprojektować kształt i wielkość broszy,
3) zaprojektować kształt rysunku zdobiącego broszę,
4) zaprojektować powierzchnię przeznaczoną do zdobienia,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6) dokonać oceny poprawności i estetyki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– tekst przewodni,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

przybory do rysowania,

– blok rysunkowy formatu A4.

−

lektura z pozycji 7.

Ćwiczenie 2

Zaprojektuj kolczyki zdobione techniką emalii z zastosowaniem barw ciepłych i zimnych.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować stanowisko i przybory do rysowania,
2) przeanalizować technikę zdobienia z użyciem emalii,
3) zaprojektować kształt i wielkość kolczyków,
4) określić miejsca zdobienia,
5) określić kształt rysunku,
6) dobrać kolory użyte do wzoru rysunku,
7) zaprojektować technikę wypełnienia emalią rysunku,
8) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
9) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– tekst przewodni,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

przybory do rysowania,

– blok rysunkowy formatu A4.

−

lektura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Zaprojektuj cukiernicę zdobioną techniką inkrustacji z zastosowaniem barw

monochromatycznych.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować stanowisko i przybory do rysowania,
2) przeanalizować technikę zdobienia inkrustacją,
3) zaprojektować kształt i wielkość cukiernicy,
4) zaprojektować miejsce zdobienia na płaszczyźnie przykrywki do cukiernicy,
5) zaprojektować kształt motywu zdobniczego,
6) określić rodzaj metalu z którego będzie wykonana cukiernica i metalu o kontrastowym

kolorze do wykonania zdobienia,

7) zaprojektować technikę wykonania tego zdobienia,
8) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
9) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– pokaz z objaśnieniem,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

przybory do rysowania,

−

blok rysunkowy formatu A4.

−

lektura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 4

Zorganizuj wystawę własnych projektów.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Uczeń powinien:

1) zgromadzić wszystkie wykonane przez siebie projekty,
2) opisać je,
3) posegregować wg techniki wykonania,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– tekst przewodni,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

projekty,

−

przybory do rysowania,

−

blok rysunkowy formatu A4.

Ćwiczenie 5

Na podstawie projektów wyrobów z czasopism i albumów przygotuj wystawę „Projekty

brosz z elementami zdobniczymi wykonanymi różnymi technikami”.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać w lekturze projekty brosz,
2) skserować je przy użyciu kserokopiarki,
3) rozpoznać elementy zdobnicze,
4) posegregować projekty według technik, jakimi je wykonano,
5) opisać rysunki,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
7) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– tekst przewodni,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

przybory do pisania,

−

blok,

−

nożyczki,

−

albumy i czasopisma o tematyce złotniczej,

−

kserokopiarka.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Projektowanie wyrobów
złotniczo-jubilerskich”

Test składa się z 20 zadań:

−

zadania 1 – 14 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 15 – 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań

–

uczeń otrzyma

następujące oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 11 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu

ponadpodstawowego.

Plan Testu

Klucz odpowiedzi

zadania

Cel operacyjny

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna odpowiedź

Określić rodzaj rysunku
sporządzanego w celu
zanotowania pomysłu
wykonania wyrobu

Nazwać rodzaj
kompozycji skupiającej
uwagę na środku
płaszczyzny

Określić rodzaj
kompozycji sprawiającej
wrażenie ruchu

Zdefiniować pojęcie
kształtu

Uczeń wykonał zadanie, jeżeli
prawidłowo zdefiniował pojęcie,
użył pojęcia „forma”.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Określić, od czego zależy
funkcja wyrobu

Uczeń wykonał zadanie, jeżeli
wymienił różne funkcje wyrobów
jubilerskich i ich zastosowanie. w
tym uwzględnił wyroby
korpusowe i wyszczególnił
funkcje które mogą pełnić
(użytkowe, dekoracyjne, do
napojów).

Określić zasadę
rysowania
z wykorzystaniem
perspektywy zbieżnej

…oddalające się…

Określić wymóg
wykonania modelu w
wosku

Określić na jakim etapie
projektowania określamy
technikę wykonania
wyrobu

…przed…po…

Określić, czym jest
ornament.

10.

Określić cechy projektów
pozwalające
zidentyfikować ich
twórcę.

Uczeń wykonał zadanie jeżeli
wymienił 5 z 6 głównych cech
charakterystycznych:

−

rodzaj używanych metali

szlachetnych,

−

rodzaj kamieni używanych do

celów zdobniczych,

−

wielkość projektowanych

przedmiotów,

−

techniki zdobnicze stosowane

przy wykonywaniu,

−

kształt i forma przedmiotu,

−

uznawanie nadrzędności

kształtu i kompozycji
plastycznej nad tworzywem).

11.

Wymienić materiały
plastyczne używane do
projektowania
przestrzennego.

Uczeń wykonał zadanie jeżeli
wymienił modelinę, gips, glinę
i wosk.

12.

Określić, co nazywamy
perspektywą.

…płaszczyźnie…głębi…

13.

Wymienić barwy ciepłe.

Uczeń wykonał zadanie jeżeli
wymienił barwy czerwoną,
pomarańczową, żółtą i ich
pochodne.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14.

Określić, jaką barwę
utworzy połączenie
kolorów czerwonego i
niebieskiego.

15.

Opisać czynniki
konieczne do ustalenia
przed wykonaniem
projektu wyrobu.

Uczeń wykonał zadanie jeżeli
wymienił:
– przeznaczenie i funkcję

wyrobu,

– formę wyrobu,
–

wielkość wyrobu, uzależnioną

wstępnie od zaplanowanej formy,
– dobór motywów zdobniczych,
– technikę wykonania,
–

materiały, których użyjemy do

wykonania wyrobu,
–

sposób i technikę wykonania

projektu,
–

zasady wykonania rysunków

projektu.

16.

Wykonać w
perspektywie linearnej
rysunek odręczny
łańcuszka składającego
się
z okrągłych ogniw.

Uczeń wykonał zadanie, jeżeli
prawidłowo wykonał rysunek.

17.

Wykonać projekt
bransolety
w formie rysunku
odręcznego.

Uczeń wykonał zadanie, jeżeli
prawidłowo wykonał rysunek.

18.

Zaprojektować element
wyrobu zdobiony
techniką grawerowania.

Uczeń wykonał zadanie, jeżeli
prawidłowo wykonał rysunek.

19.

Narysować fragment
wyrobu
o układzie swobodnym.

Uczeń wykonał zadanie, jeżeli
prawidłowo wykonał rysunek.

20.

Narysować dwa
jednakowe przedmioty w
perspektywie kulisowej.

Uczeń wykonał zadanie, jeżeli
prawidłowo wykonał rysunek.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Przedstaw cel pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,

jakie będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób zasady wypełniania karty odpowiedzi testu.
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i kart odpowiedzi.
8. Podaj czas przeznaczony na udzielanie odpowiedzi.
9. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego ( rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

10. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

11. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
12. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
13. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

14. Ustal przyczyny trudności uczniów rozwiązywaniu tych zadań.
15. Wyciągnij wnioski do dalszej pracy mające na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych, niskie wyniki testu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Wpisz imię i nazwisko na kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań dotyczących projektowania wyrobów złotniczo-jubilerskich.
5. Zadania: 1, 2, 3, 8, 9, 14 są to zadania wyboru wielokrotnego i tylko jedna odpowiedź jest

prawidłowa; zadania 6, 7, 12 są to zadania z luką, w zadaniach 4, 5, 10, 11, 13, 15 należy
udzielić krótkiej odpowiedzi. W zadaniach 16, 17, 18, 19, 20 wykonaj odpowiedni
rysunek.

6. Zadania rozwiązuj tylko na załączonej karcie odpowiedzi:

−

w zadaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku
pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie
zakreślić odpowiedź prawidłową),

−

w pytaniach z krótką odpowiedzią wpisz odpowiedź w wyznaczone miejsce,

−

w zdaniach do uzupełnienia wpisz brakujące wyrazy.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Test składa się z dwóch części o różnym stopniu trudności:

−

I część – poziom podstawowy – (pytania 1 – 14),

−

II część – poziom ponad podstawowy – (pytania 15 – 20).

9. Jeśli udzielenie odpowiedzi na któreś pytanie będzie Ci sprawiało trudność, to odłóż jego

rozwiązanie na później i rozważ ponownie gdy zostanie Ci czas wolny.

10. Na rozwiązanie testu masz 90 min.

Powodzenia

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Aby zanotować pomysł wykonania wyrobu złotniczo-jubilerskiego, wykonujemy projekt:

a) przekrojowy,
b) złożeniowy,
c) odręczny,
d) techniczny.

2. Kompozycja skupiająca uwagę na środku płaszczyzny to kompozycja:

a) centralna,
b) środkowa,
c) otwarta,
d) symetryczna.

3. Kompozycja na którą patrząc odnosimy wrażenie ruchu to kompozycja:

a) centralna,
b) statyczna,
c) dynamiczna,
d) zamknięta.

4. Wyjaśnij pojęcie kształtu.

5. Określ, od czego zależy funkcja wyrobu.

6. Wykonując rysunek w perspektywie zbieżnej …………………… przedmioty

przedstawiamy jako coraz większe, co powoduje wrażenie głębi.

7. Wykonując model w wosku do odlewania, musimy uwzględnić:

a) sposób wykończenia wyrobu,
b) rodzaj użytych kamieni,
c) wykonanie kanałów odlewniczych,
d) masę wyrobu.

8. Technikę wykonania wyrobu ustalamy ……… lub ………. wykonaniu jego projektu.

9. Ornament jest:

a) techniką zdobienia,
b) formą zdobienia,
c) rodzajem grawerowania,
d) rodzajem emalii.

10. Wymień cechy i elementy projektu mogące pozwolić na zidentyfikowanie jego twórcy.

11. Określ, jakich materiałów plastycznych używamy do projektowania przestrzennego.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12. Przedstawiania przedmiotów przestrzennych na …………… tak, aby wywoływały

wrażenie ………… nazywamy perspektywą.

13. Wymień barwy ciepłe.

14. Mieszając barwę czerwoną z niebieską otrzymamy barwę:

a) zieloną,
b) fioletową,
c) żółtą,
d) czarną.

15. Wymień czynniki, które należy ustalić przed przystąpieniem do projektowania wyrobu.
16. Wykonaj w perspektywie linearnej rysunek odręczny łańcuszka składającego się

z okrągłych ogniw.

17. Wykonaj projekt bransolety w formie rysunku odręcznego.
18. Zaprojektuj element wyrobu zdobionego techniką grawerowania.
19. Narysuj fragment ornamentu o układzie swobodnym.
20. Narysuj dwa jednakowe przedmioty w perspektywie kulisowej.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

„Projektowanie wyrobów złotniczo-jubilerskich”

Zakreśl poprawną odpowiedź, wpisz brakujące części zdania

Nr
zadania

Odpowiedź

Punkty

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Razem:

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Projektowanie wyrobów
złotniczo-jubilerskich”

Test składa się z 20 zadań:

−

zadania 1 – 14 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 15 – 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań - uczeń otrzyma
następujące oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 11 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu

ponadpodstawowego.

Plan Testu

Klucz odpowiedzi

zadania

Cel operacyjny

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna odpowiedź

Określić nazwę rysunku
wykonanego z użyciem
przyborów kreślarskich
oddający wiernie kształty,
wymiary i budowę
wyrobu.

Określić nazwę
kompozycji,
w której lewa i prawa
strona nie różnią się od
siebie lub są do siebie
bardzo podobne.

Określić rodzaj
kompozycji sprawiającej
wrażenie równowagi,
niezmienności
i spokoju.

Zdefiniować pojęcie bryły.

Uczeń wykonał zadanie jeżeli
prawidłowo

zdefiniował

pojęcie.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wymienić popularne
techniki wykonywania
ornamentów.

Uczeń wykonał zadanie jeżeli
wymienił 5 z 8:

−

ażur,

−

grawerowanie,

−

niello,

−

metaloplastykę,

−

filigran,

−

granulację,

−

emalię,

−

inkrustację.

Określić zasadę rysowania
z wykorzystaniem
perspektywy zbieżnej.

…zbliżające się …

Określić od czego zależy
funkcja przedmiotu.

…przeznaczenia…

Określić na czym polega
ustalenie formy wyrobu.

Określić ornamentu, w
którym motywy zdobnicze
są zestawione dowolnie.

10.

Wymień materiały służące
do projektowania
przestrzennego.

Uczeń wykonał zadanie jeżeli
wymienił

metody

projektowania w

−

modelinie,

−

gipsie,

−

glinie.

11.

Wymienić narzędzia
używane do kształtowania
materiałów plastycznych
przy projektowaniu
przestrzennym.

Uczeń wykonał zadanie, jeżeli
wymienił:

−

szpatułki,

−

nakładacze,

−

rylce.

12.

Określić rodzaj
perspektywy służącej do
odtwarzania przedmiotów
trójwymiarowych na
płaszczyźnie.

…zbieżna…

13.

Wymienić barwy zimne

Uczeń wykonał zadanie, jeżeli
wymienił

barwy

zieloną, niebieską, fioletową i
ich pochodne.

14.

Określić jaką barwę
utworzy połączenie kolory
żółtego
i niebieskiego.

15.

Wyjaśnij czym jest i w
jakim celu wykonujemy
rysunek odręczny.

Uczeń wykonał zadanie, jeżeli
zdefiniował pojęcie rysunku
odręcznego i wyjaśnił jego
przeznaczenie.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16.

Wykonać rysunek
odręczny łańcuszka
składającego się
z okrągłych ogniw przy
użyciu techniki
intensywności kresek.

Uczeń wykonał zadanie, jeżeli
prawidłowo wykonał rysunek.

17.

Wykonać projekt wisiora
w formie rysunku
odręcznego.

Uczeń wykonał zadanie, jeżeli
prawidłowo wykonał rysunek.

18.

Zaprojektować element
wyrobu zdobiony techniką
granulacji.

Uczeń wykonał zadanie, jeżeli
prawidłowo wykonał rysunek.

19.

Narysować fragment
ornamentu o układzie
zraportowanym.

Uczeń wykonał zadanie, jeżeli
prawidłowo wykonał rysunek.

20.

Narysować przedmiot
w perspektywie zbieżnej.

Uczeń wykonał zadanie, jeżeli
prawidłowo wykonał rysunek.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

jakie będą w teście.

dydaktycznego ( rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

10. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

11. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
12. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
13. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

14. Ustal przyczyny trudności uczniów rozwiązywaniu tych zadań.
15. Wyciągnij wnioski do dalszej pracy mające na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych, niskie wyniki testu.

Instrukcja dla ucznia

jest prawidłowa; zadania 6, 7, 12 są to zadania z luką, w zadaniach 4, 5, 10, 11, 13, 15
należy udzielić krótkiej odpowiedzi. W zadaniach 16, 17, 18, 19, 20 wykonaj odpowiedni
rysunek.

6. Zadania rozwiązuj tylko na załączonej karcie odpowiedzi:

−

w zadaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku
pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie
zakreślić odpowiedź prawidłową),

−

w pytaniach z krótką odpowiedzią wpisz odpowiedź w wyznaczone miejsce,

−

w zdaniach do uzupełnienia wpisz brakujące wyrazy.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Test składa się z dwóch części o różnym stopniu trudności:

−

I część – poziom podstawowy – (pytania 1 – 14),

−

II część – poziom ponad podstawowy – (pytania 15 – 20).

9. Jeśli udzielenie odpowiedzi na któreś pytanie będzie Ci sprawiało trudność, to odłóż jego

rozwiązanie na później i rozważ ponownie gdy zostanie Ci czas wolny.

10. Na rozwiązanie testu masz 90 min.

Powodzenia

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Rysunek wykonany z użyciem przyborów kreślarskich oddający wiernie kształty,

wymiary i budowę wyrobu to rysunek:
a) poglądowy,
b) złożeniowy,
c) odręczny,
d) techniczny.

2. Kompozycje, w której lewa i prawa strona nie różnią się od siebie lub są do siebie bardzo

podobne to kompozycja:
a) zamknięta,
b) asymetryczna,
c) symetryczna,
d) rytmiczna.

3. Kompozycja na którą patrząc, odnosimy wrażenie równowagi, niezmienności i spokoju to

kompozycja:
a) centralna,
b) asymetryczna,
c) dynamiczna,
d) statyczna.

4. Wyjaśnij pojęcie „bryły”.

5. Wymień jakie znasz techniki wykonywania ornamentów.

6. Wykonując

rysunek

perspektywie

zbieżnej

………………….

przedmioty

przedstawiamy jako coraz większe, co powoduje wrażenie głębi.

7. Funkcja wyrobu zależy od ………………… jakie będzie miał pełnić wyrób.

8. Ustalenie formy wyrobu polega na ustaleniu:

a) techniki wykonania,
b) rodzaju zdobienia,
c) kształtu,
d) materiału z jakiego wykonamy wyrób.

9. Ornament, w którym motywy zdobnicze zestawione są dowolnie, to ornament:

a) zamknięty,
b) swobodny,
c) dowolny,
d) wolny.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10. Wymień rodzaje projektowania przestrzennego.

11. Jakich narzędzi używamy do kształtowania materiałów plastycznych przy projektowaniu

przestrzennym?

12. Perspektywa …………….. służy do odtwarzania trójwymiarowych przedmiotów na

dwuwymiarowej płaszczyźnie.

13. Wymień barwy zimne.

14. Mieszając barwę żółtą z niebieską otrzymamy barwę:

a) czerwoną,
b) fioletową,
c) zieloną,
d) czarną.

15. Wyjaśnij, czym jest i w jakim celu wykonujemy rysunek odręczny.
16. Wykonaj rysunek odręczny łańcuszka składającego się z okrągłych ogniw przy użyciu

techniki intensywności kresek.

17. Wykonaj projekt wisiora w formie rysunku odręcznego.
18. Zaprojektuj element wyrobu zdobionego techniką granulacji.
19. Narysuj fragment ornamentu o układzie zraportowanym.
20. Narysuj przedmiot w perspektywie zbieżnej.

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

”Projektowanie wyrobów złotniczo-jubilerskich”

Zakreśl poprawną odpowiedź, wpisz brakujące części zdania

Nr
zadania

Odpowiedź

Punkty

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Razem:

,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Badora K. i Waszkiewicz S.: Rysunek zawodowy dla ślusarza wyrobów artystycznych.

Wydawnictwa Szkolne i pedagogiczne, Warszawa 1976

2. Florow A.W.: Artystyczna obróbka metali. PWN, Warszawa 1989
3. Katalog Museum of the Ethnography of the peoples of the Usrr Jewellery. Aurora Art

Publishers, Leningrad, 1988

4. Knobloch M.: Polska biżuteria, Ossolineum 1980
5. Kubalska-Sulkiewicz K.: Słownik terminologiczny sztuk pięknych, PWN, Warszawa,

1997

6. Złotnik Zegarmistrz Nr.3/10 Rok III/89

Internet
Strona aktualna na dzień 30 maja 2006:

−

www.pat-rodent.com.