MULTIMETR CYFROWY

M-3900 #02908

INSTRUKCJA OBSŁUGI

!

OSTRZEśENIE

PRZED URUCHOMIENIEM PRZYRZĄDU ZAPOZNAJ SIĘ DOKŁADNIE Z INSTRUKCJĄ OBSŁUGI

Nie zastosowanie się do tego polecenia jak i do innych uwag zawartych w niniejszej instrukcji może

spowodować uszkodzenie lub zniszczenie przyrządu.

Instrukcja obsługi – multimetr cyfrowy M-3900

- 2 -

1. WPROWADZENIE
Instrukcja obsługi dostarcza informacji dotyczących bezpieczeństwa i sposobu

użytkowania, parametrów technicznych oraz konserwacji multimetrów cyfrowych

M-3900.

Multimetry te mogą być stosowane do następujących pomiarów:
•

pomiar napięcia stałego (DC) i przemiennego (AC);

•

pomiar prądu stałego (DC) i przemiennego (AC);

•

pomiar rezystancji;

•

kontrola ciągłości obwodu (z sygnalizacją dźwiękową);

•

test diod półprzewodnikowych;

•

test tranzystorów;

2. INFORMACJE DOTYCZĄCE BEZPIECZEŃSTWA UśYTKOWANIA

Prezentowany przyrząd pomiarowy został zaprojektowany w trosce o bezpieczeństwo
użytkownika i zapewnia poprawną pracę pod warunkiem przestrzegania zaleceń
niniejszej instrukcji.

Przyrząd spełnia wymagania dyrektyw LVD 73/23/EEC i EMC 89/336/EEC oraz posiada
deklarację zgodności CE producenta.

Przed przystąpieniem do wykonywania pomiarów należy zapoznać się z instrukcją
obsługi, ze wszystkimi symbolami znajdującymi się na przyrządach oraz z ich
znaczeniem.

W celu zapewnienia podstawowych wymogów bezpieczeństwa obsługi przyrządu
należy zastosować się do poniższych zasad:

-

Przyrząd należy zabezpieczyć przed dostępem dzieci i osób niepowołanych.

-

Jeżeli przyrząd zostanie przeniesiony z miejsca o niższej temperaturze do

miejsca o wyższej temperaturze, wówczas wewnątrz przyrządu może się skroplić
para wodna uniemożliwiając jego prawidłowe funkcjonowanie i dlatego należy
odczekać, aż wilgoć odparuje.

-

Przed przystąpieniem do konserwacji przyrządu i montażu elementów

wymienialnych przyrządu takich jak: baterie, bezpieczniki i inne, należy
bezwzględnie odłączyć od przyrządu wszystkie przewody łączące z innymi
urządzeniami.

-

Nie należy przekraczać dopuszczalnych wartości pomiarowych mierzonej

wielkości nie tylko ze względu na błędy pomiaru i możliwość uszkodzenia
przetworników

pomiarowych,

ale

przede

wszystkim

ze

względów

bezpieczeństwa użytkownika.

-

Zabrania się używania przyrządu w obszarach dużej wilgotności, zasolenia,

działania oparów toksycznych, łatwopalnych lub żrących.

-

Nie używać przyrządu przy widocznych uszkodzeniach lub, gdy przewody są

uszkodzone lub zużyte. Przewody pomiarowe należy wymienić na nowe o takich
samych parametrach przekroju i izolacji, a przyrząd należy oddać do
autoryzowanego serwisu.

-

Przy pomiarach elektrycznych nie dotykać niewykorzystanych gniazd

i końcówek przyrządu.

-

Jeśli wartość pomiaru jest nieznana, pomiar należy rozpocząć od największego

zakresu pomiarowego.

-

W celu zmiany wielkości mierzonej, przed przełączeniem przełącznika należy

odłączyć końcówki pomiarowe.

-

Nie mierzyć rezystancji obwodów znajdujących się pod napięciem.

Instrukcja obsługi – multimetr cyfrowy M-3900

- 3 -

-

W przypadku pomiaru długich linii lub pojemności pomiar może być wykonany

dopiero po całkowitym rozładowaniu ładunku elektrostatycznego.

SYMBOLE I OZNACZENIA ZWIĄZANE Z BEZPIECZEŃSTWEM UśYTKOWANIA

MULTIMETRU M-3900, ZNAJDUJĄCE SIĘ NA OBUDOWIE MIERNIKA:

OSTRZEśENIE: Przed uruchomieniem przyrządu lub wykonaniem
pomiaru należy zapoznać się dokładnie z instrukcją obsługi. Nie
zastosowanie się do tego polecenia może spowodować uszkodzenie lub
zniszczenie multimetru.

Oznaczenie końcówek i wejść, na których może występować napięcie
o niebezpiecznej wartości.

Podwójna izolacja (II klasa bezpieczeństwa).

CE

Zgodność z dyrektywą Unii Europejskiej

3. SPECYFIKACJE

DOKŁADNOŚĆ: ± (X1 % wartości wskazanej + X2 cyfr, działek elementarnych),
gwarantowana przez okres 1 roku, dla zakresu temperatur 23°C ± 5°C i wilgotności
względnej powietrza mniejszej od 70%.

3.1. POMIAR NAPIĘCIA STAŁEGO (DC)

ZAKRES

ROZDZIELCZOŚĆ

DOKŁADNOŚĆ

200mV

0,1mV

±(0,5% w.w. + 1C)

2V

1mV

20V

10mV

200V

100mV

1000V

1V

±(0,8% w.w. + 1C)

Impedancja wejściowa: 10MΩ dla wszystkich zakresów;

Ochrona przed przeciążeniem: 220V napięcia przemiennego (wartość skuteczna) dla
zakresu 200mV, 1000V napięcia stałego lub 700V napięcia przemiennego (wartość
skuteczna) dla pozostałych zakresów.

3.2. POMIAR NAPIĘCIA PRZEMIENNEGO (AC)

Wynik pomiaru podawany jest w wartościach skutecznych napięcia sinusoidalnego.

ZAKRES

ROZDZIELCZOŚĆ

DOKŁADNOŚĆ

200mV

0,1mV

±(1,2% w.w. + 3C)

2V

1mV

20V

10mV

200V

100mV

±(0,8% w.w. + 3C)

700V

1V

±(1,2% w.w. + 3C)

Impedancja wejściowa: 10MΩ dla wszystkich zakresów;

Zakres częstotliwości mierzonych napięć: 40...1000Hz;

Ochrona przed przeciążeniem: 220V napięcia przemiennego (wartość skuteczna) dla
zakresu 200mV, 1000V napięcia stałego lub 700V napięcia przemiennego (wartość
skuteczna) dla pozostałych zakresów.

Instrukcja obsługi – multimetr cyfrowy M-3900

- 4 -

3.3. POMIAR PRĄDU STAŁEGO (DC)

ZAKRES

ROZDZIELCZOŚĆ

DOKŁADNOŚĆ

20µA

0,01µA

±(2,0% w.w. + 5C)

200µA

0,1µA

2mA

1µA

20mA

10µA

±(0,8% w.w. + 1C)

200mA

100µA

2A

1mA

±(1,2% w.w. + 1C)

20A

10mA

±(2,0% w.w. + 5C)

Ochrona przed przeciążeniem: bezpiecznik 2A / 250V (zakres 20A nie jest chroniony
bezpiecznikiem);

Maksymalny prąd wejściowy: 20A (nie dłużej niż 15s);

Spadek napięcia na mierniku: 200mV;
3.4. POMIAR PRĄDU PRZEMIENNEGO (AC)

Wynik pomiaru podawany jest w wartościach skutecznych prądu sinusoidalnego.

ZAKRES

ROZDZIELCZOŚĆ

DOKŁADNOŚĆ

20µA

0,01µA

±(3,0% w.w. + 7C)

200µA

0,1µA

±(1,8% w.w. + 3C)

2mA

1µA

20mA

10µA

±(1,0% w.w. + 3C)

200mA

100µA

2A

1mA

±(1,8% w.w. + 3C)

20A

10mA

±(3,0% w.w. + 7C)

Zakres częstotliwości mierzonych prądów: 40...1000Hz;

Ochrona przed przeciążeniem: bezpiecznik 2A / 250V (zakres 20A nie jest chroniony
bezpiecznikiem);

Maksymalny prąd wejściowy: 20A (nie dłużej niż 15s);

Spadek napięcia na mierniku: 200mV;
3.5. POMIAR REZYSTANCJI

ZAKRES

ROZDZIELCZOŚĆ

DOKŁADNOŚĆ

200Ω

0,1Ω

± (0,8% w.w. + 3C)

2kΩ

1Ω

20kΩ

10Ω

200kΩ

100Ω

2MΩ

1kΩ

± (0,8% w.w. + 1C)

20MΩ

10kΩ

± (1,0% w.w. + 2C)

Ochrona przed przeciążeniem: 220V napięcia przemiennego (wartość skuteczna) na
wszystkich zakresach (nie dłużej niż 15s);

Napięcie obwodu otwartego: <700mV;
3.6. TEST DIOD I KONTROLA CIĄGŁOŚCI OBWODU
TEST DIOD PÓŁPRZEWODNIKOWYCH:

ROZDZIELCZOŚĆ

PRĄD TESTUJĄCY

NAPIĘCIE OBWODU

OTWARTEGO

1mV

1mA

2,8V

Wyświetlenie przybliżonej wartości napięcia przewodzenia diody.

Instrukcja obsługi – multimetr cyfrowy M-3900

- 5 -

KONTROLA CIĄGŁOŚCI:

ROZDZIELCZOŚĆ

DZIAŁANIE

0,1Ω

Jeżeli rezystancja pomiędzy dwoma punktami obwodu jest
mniejsza niż 70Ω, będzie wówczas słyszalny brzęczek.

Napięcie obwodu otwartego: około 2,8V;

Ochrona przed przeciążeniem: 220V napięcia stałego lub przemiennego (wartość
skuteczna);

3.7. TEST TRANZYSTORÓW

FUNKCJA

ZAKRES

PRĄD

PODSTAWOWY

NAPIĘCIE V

CE

h

FE

1÷1000

10µA

2,8V

4. CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA

Wyświetlacz

: LCD 3 1/2 cyfry;

Maksymalna liczba wskazań

: 1999;

Przetwornik pomiarowy

:

przetwornik

A/C

z

podwójnym

całkowaniem;

Wskazanie polaryzacji

: symbol "-" wyświetlany automatycznie;

Wskazanie przekroczenia zakresu
pomiarowego

: wyświetlany symbol "

1";

Wskaźnik stanu baterii (rozładowania)

: wyświetlany symbol „

LO BAT” lub

„

BAT”;

Zakres temperatur

: pracy: 0°C...40°C;
: przechowywania: -10°C…50°C

Wymiary

: szerokość: 88mm, długość: 172mm,
grubość: 36mm;

Ciężar

: 340g (z baterią);

Typ baterii

: bateria 9V, IEC 6F22 lub NEDA 1604;

Wyposażenie dodatkowe

: instrukcja obsługi, przewody pomiarowe,
bateria, bezpiecznik;

Instrukcja obsługi – multimetr cyfrowy M-3900

- 6 -

5. WYKONANIE POMIARÓW

5.1. POMIAR NAPIĘCIA STAŁEGO (DC)

1. Przyłączyć czarny przewód pomiarowy do wejścia "COM", a przewód czerwony do

wejścia "V/Ω".

2. Przełącznik funkcji i zakresów pomiarowych multimetru (2) ustawić w pozycję

"DCV" (wybierając odpowiedni zakres pomiarowy).

3. Przewody pomiarowe przyłączyć równolegle do końców, zacisków itp., między

którymi mierzone jest napięcie.

4. Odczytać wskazanie przyrządu, dodatkowo wyświetlana jest biegunowość

przewodu czerwonego.

UWAGI:
1. Jeżeli nie jest znana wartość mierzonego napięcia, wymagane jest wybranie

najwyższego zakresu pomiarowego. Gdy podczas pomiaru, okaże się, że wartość
tego napięcia mieści się w mniejszym zakresie pomiarowym, można go zmniejszyć.

2. Symbol "1" na wyświetlaczu oznacza przekroczenie przez wartość mierzonego

napięcia wybranego aktualnie zakresu pomiarowego, należy go wówczas
zwiększyć.

3. Pomiar napięć stałych wyższych niż 1000V może spowodować uszkodzenie

przyrządu.

4. Przy pomiarach wysokich napięć należy zachować szczególną ostrożność.

5.2. POMIAR NAPIĘCIA PRZEMIENNEGO (AC)

1. Przyłączyć czarny przewód pomiarowy do wejścia "COM", a przewód czerwony do

wejścia "V/Ω".

2. Przełącznik funkcji i zakresów pomiarowych multimetru (2) ustawić w pozycję "ACV"

(wybierając odpowiedni zakres pomiarowy).

3. Przewody pomiarowe przyłączyć równolegle do końców, zacisków itp, między

którymi mierzone jest napięcie.

4. Odczytać wskazanie przyrządu.
UWAGI:
1. Jeżeli nie jest znana wartość mierzonego napięcia, wymagane jest wybranie

najwyższego zakresu pomiarowego. Gdy podczas pomiaru, okaże się, że wartość
tego napięcia mieści się w mniejszym zakresie pomiarowym, można go zmniejszyć.

2. Symbol "1" na wyświetlaczu oznacza przekroczenie przez wartość mierzonego

napięcia wybranego aktualnie zakresu pomiarowego, należy go wówczas
zwiększyć.

3. Pomiar napięć przemiennych wyższych niż 700V (wartość skuteczna) może

spowodować uszkodzenie przyrządu.

4. Przy pomiarach wysokich napięć należy zachować szczególną ostrożność.

5.3. POMIAR PRĄDU STAŁEGO (DC)

1. Przyłączyć czarny przewód pomiarowy do wejścia "COM", a przewód czerwony do

gniazda wejściowego "A" dla prądów w zakresie do 2A. Przy prądach większych niż
2A przewód czerwony należy przyłączyć do wejścia "20A".

2. Przełącznik funkcji i zakresów pomiarowych multimetru (2) ustawić w pozycję „DCA”

(wybierając odpowiedni zakres pomiarowy).

3. Przewody pomiarowe włączyć szeregowo do obwodu, w którym mierzony jest prąd.
4. Odczytać wskazanie przyrządu, dodatkowo wyświetlana jest biegunowość

przewodu czerwonego.

Instrukcja obsługi – multimetr cyfrowy M-3900

- 7 -

UWAGI:
1. Jeżeli nie jest znana wartość mierzonego prądu, wymagane jest wybranie

najwyższego zakresu pomiarowego. Gdy podczas pomiaru, okaże się, że wartość
tego prądu mieści się w mniejszym zakresie pomiarowym, można go zmniejszyć.

2. Symbol "1" na wyświetlaczu oznacza przekroczenie przez wartość mierzonego

prądu wybranego aktualnie zakresu pomiarowego, należy go wówczas zwiększyć.

3. Maksymalna wartość prądu wejściowego wynosi, w zależności od użytego gniazda

wejściowego, 2A lub 20A. Przy zakresie pomiarowym 2A prąd o nadmiernej
wartości powoduje spalenie bezpiecznika, który należy po uszkodzeniu wymienić.
Zakres prądowy 20A nie jest chroniony bezpiecznikiem. Pomiar prądów
o wartościach większych niż 20A może spowodować uszkodzenie przyrządu.

4. Maksymalny spadek napięcia na mierniku przy pomiarze prądu stałego wynosi

200mV.

5.4. POMIAR PRĄDU PRZEMIENNEGO (AC)

1. Przyłączyć czarny przewód pomiarowy do wejścia "COM", a przewód czerwony do

gniazda wejściowego "A" dla prądów w zakresie do 2A. Przy prądach większych niż
2A przewód czerwony należy przyłączyć do wejścia "20A".

2. Przełącznik funkcji i zakresów pomiarowych multimetru (2) ustawić w pozycję "ACA"

(wybierając odpowiedni zakres pomiarowy).

3. Przewody pomiarowe włączyć szeregowo do obwodu, w którym mierzony jest prąd.
4. Odczytać wskazanie przyrządu.
UWAGI:
1. Jeżeli nie jest znana wartość mierzonego prądu, wymagane jest wybranie

najwyższego zakresu pomiarowego. Gdy podczas pomiaru, okaże się, że wartość
tego prądu mieści się w mniejszym zakresie pomiarowym, można go zmniejszyć.

2. Symbol "1" na wyświetlaczu oznacza przekroczenie przez wartość mierzonego

prądu wybranego aktualnie zakresu pomiarowego, należy go wówczas zwiększyć.

3. Maksymalna wartość prądu wejściowego wynosi, w zależności od użytego gniazda

wejściowego, 2A lub 20A. Przy zakresie pomiarowym 2A prąd o nadmiernej
wartości powoduje spalenie bezpiecznika, który należy po uszkodzeniu wymienić.
Zakres prądowy 20A nie jest chroniony bezpiecznikiem. Pomiar prądów
o wartościach większych niż 20A może spowodować uszkodzenie przyrządu.

4. Maksymalny spadek napięcia na mierniku przy pomiarze prądu przemiennego

wynosi 200mV.

5.5. POMIAR REZYSTANCJI

1. Przyłączyć czarny przewód pomiarowy do wejścia "COM", a przewód czerwony do

wejścia "V/Ω" (przewód czerwony ma biegunowość dodatnią "+").

2. Przełącznik funkcji i zakresów pomiarowych multimetru (2) ustawić w pozycję

"OHM" (wybierając odpowiedni zakres pomiarowy).

3. Przewody pomiarowe przyłączyć do zacisków badanej rezystancji.
4. Odczytać wskazanie przyrządu.

Instrukcja obsługi – multimetr cyfrowy M-3900

- 8 -

UWAGI:
1. Symbol "1" na wyświetlaczu oznacza przekroczenie przez wartość mierzonej

rezystancji wybranego aktualnie zakresu pomiarowego, należy go wówczas
zwiększyć. Jeżeli wartość mierzonej rezystancji jest większa, niż 1MΩ, multimetr
potrzebuje kilku sekund na ustabilizowanie się odczytu. Jest to zjawisko normalne
przy pomiarach rezystancji o dużych wartościach.

2. Gdy obwód pomiarowy rezystancji nie jest zamknięty (przerwa w obwodzie),

wyświetlony zostanie symbol "1".

3. Podczas badania rezystancji w układzie elektrycznym, należy upewnić się, czy

odłączone jest w nim zasilanie, a kondensatory są całkowicie rozładowane.

4. Zakresy pomiarowe rezystancji w multimetrze są chronione przez termistor,

zapewniający ochronę przed przeciążeniem - 220V napięcia przemiennego
(wartość skuteczna) na wszystkich zakresach (nie dłużej niż 15s).

5.6. BADANIE DIOD PÓŁPRZEWODNIKOWYCH

1. Przyłączyć czarny przewód pomiarowy do wejścia "COM", a przewód czerwony do

wejścia "V/Ω" (przewód czerwony ma biegunowość dodatnią "+").

2. Przełącznik funkcji i zakresów pomiarowych multimetru (2) ustawić w pozycję testu

diod.

3. Przyłączyć przewody pomiarowe do końcówek badanej diody. Przewód czerwony

należy połączyć z anodą, a przewód czarny - z katodą. Wyświetlona zostanie
wartość napięcia przewodzenia diody.

UWAGI:
1. Gdy obwód pomiarowy nie jest zamknięty (przerwa w obwodzie), wyświetlony

zostanie symbol "1".

2. Prąd testowy przy badaniu diody wynosi 1mA.
3. Multimetr wyświetla napięcie przewodzenia diody (wartość podawana jest w mV)

i "1" przy odwrotnym połączeniu diody.

5.7. KONTROLA CIĄGŁOŚCI OBWODU

1. Przyłączyć czarny przewód pomiarowy do wejścia "COM", a przewód czerwony do

wejścia "V/Ω".

2. Przełącznik funkcji i zakresów pomiarowych multimetru (2) ustawić w pozycję testu

ciągłości obwodu.

3. Połączyć przewody pomiarowe z dwoma punktami obwodu. Jeżeli rezystancja

pomiędzy tymi punktami jest mniejsza niż około 30Ω, słyszalny będzie brzęczyk.

UWAGI:
1. Gdy obwód pomiarowy nie jest zamknięty (przerwa w obwodzie), wyświetlony

zostanie symbol "1".

2. Jeżeli testowany obwód znajduje się pod napięciem (nie może ono przekraczać

220V), słyszalny będzie brzęczyk. Aby nie uszkodzić multimetru, należy w czasie
pomiaru odłączyć badany obwód od źródła napięcia.

Uwaga ta odnosi się także do badania diod półprzewodnikowych.

Instrukcja obsługi – multimetr cyfrowy M-3900

- 9 -

5.8. BADANIE TRANZYSTORÓW (POMIAR h

FE

)

1. Przełącznik funkcji i zakresów pomiarowych multimetru (2) ustawić w pozycję „h

FE

”.

2. Określić typ tranzystora (PNP lub NPN) i umieścić końcówki EMITERA, BAZY

i KOLEKTORA w odpowiednich otworach gniazda wejściowego testera
tranzystorów (3) na przedniej ściance przyrządu.

3. Wyświetlona zostanie przybliżona wartość h

FE

, przy prądzie bazy 10mA i napięciu

U

CE

= 2,8 V.

6. KONSERWACJA MULTIMETRU

Multimetr cyfrowy M-3900 jest precyzyjnym urządzeniem elektronicznym.

Aby pomiary wykonywane z jego użyciem przebiegały w sposób bezpieczny dla zdrowia
i życia, a multimetr utrzymany były w dobrym stanie technicznym, należy przestrzegać
następujących zasad:

•

Nigdy nie mierzyć napięć stałych wyższych niż 1000V i napięć przemiennych
wyższych niż 700V (wartość skuteczna);

•

Nigdy nie mierzyć rezystancji w układzie znajdującym się pod napięciem;

•

Nigdy nie używać multimetru, gdy pokrywa baterii nie jest prawidłowo zamknięta.

•

Nigdy nie używać multimetru, gdy przyrząd lub przewody pomiarowe wyglądają na
uszkodzone;

•

Wymiana baterii lub bezpieczników może być wykonana tylko po odłączeniu
przewodów pomiarowych i wyłączeniu miernika (ustawienie włącznika / wyłącznika
multimetru (1) w pozycję "OFF").

6.1. WYMIANA BATERII

Wyczerpanie się baterii sygnalizowane jest symbolem "LO BAT" lub "BAT" po lewej
stronie wyświetlacza multimetru.

W celu wymiany baterii należy zdjąć tylną część obudowy miernika, wyjąć zużytą
baterię i zastąpić ją nową (zwracając szczególną uwagę na polaryzację). Multimetr
cyfrowy M-3900 zasilany jest baterią 9V typu NEDA 1604 lub 6F22.

6.2. WYMIANA BEZPIECZNIKA

Bezpiecznik rzadko wymaga wymiany; spalenie bezpiecznika na ogół jest wynikiem
błędu użytkownika.

Do wymiany należy użyć bezpiecznika o wymiarach i wartości (2A/250V) zgodnej
z oryginalnym. W celu wymiany bezpiecznika należy zdjąć tylną część obudowy
miernika, wyjąć spalony bezpiecznik i zastąpić go nowym.

Instrukcja obsługi – multimetr cyfrowy M-3900

- 10 -

Pomimo dołożenia wszelkich starań nie gwarantujemy, że publikowane w niniejszej instrukcji informacje

są wolne od błędów.

mk/03.06.2005 Atel Electronics

www.atel.com.pl