©

Dobry Sprawdzian Wiedzy

Sprawdzian z j

polskiego

w szóstej klasie

Instrukcja

WYDAWNICTWA SZKOLNE I PEDAGOGICZNE

WARSZAWA 2009

Sprawdzian z j

polskiego

w szóstej klasie szk

Dobry Sprawdzian Wiedzy

2009

2

Cel badania

Celem badania jest sprawdzenie, w jakim stopniu uczniowie klasy szóstej na początku

roku szkolnego opanowali umiejętności i wiadomości przewidziane dla tego etapu edukacji.

Przedmiotem pomiaru są umiejętności opisane w Standardach wymagań

egzaminacyjnych oraz w Podstawie programowej kształcenia ogólnego.

Na sprawdzianie badane są umiejętności z następujących obszarów standardów:
Obszar 1. – Czytanie
Obszar 2. – Pisanie
Obszar 3. – Rozumowanie
Obszar 4. – Korzystanie z informacji
Obszar 5. – Wykorzystywanie wiedzy praktyce

W obrębie każdego z tych obszarów na sprawdzianie badane są różne umiejętności.

Lista 28 umiejętności uczniów sprawdzanych na sprawdzianie w klasie VI

(1.1) Odczytywanie różnych tekstów kultury, rozpoznawanie ich cech charakterystycznych,

dostrzeganie znaczenia dosłownego i odkrywanie sensów przenośnych

(1.2) Określanie funkcji elementów charakterystycznych dla danego tekstu
(1.3) Rozumienie znaczenia podstawowych symboli występujących w instrukcjach

i w opisach

(1.4) Odczytywanie danych z różnych źródeł oraz odpowiadanie na proste pytania z nimi

związane

(2.1) Pisanie na temat i zgodnie z celem, posługiwanie się różnym formami wypowiedzi
(2.2) Formułowanie wypowiedzi ze świadomością celu (intencji)
(2.3) Budowanie tekstu poprawnego kompozycyjnie, celowe stosowanie środków językowych

i przestrzeganie norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych

(2.4) Przedstawianie w postaci graficznej danych zapisanych w tabeli
(2.5) Dbałość o układ graficzny, czytelność i estetykę zapisu

(3.1) Posługiwanie się kategoriami czasu i przestrzeni w celu porządkowania wydarzeń
(3.2) Przedstawianie przyczyn i skutków wydarzeń i zjawisk
(3.3) Określanie znaczenia osiągnięć człowieka dla rozwoju cywilizacyjnego
(3.4) Wyrażanie własnych opinii wraz z próbą ich uzasadnienia
(3.5) Opisywanie sytuacji przedstawionej w zadaniu
(3.6) Rozpoznawanie charakterystycznych cech i własności, wskazywanie różnic

i podobieństw, porządkowanie

(3.7) Dostrzeganie prawidłowości, opisywanie ich i sprawdzanie na przykładach
(3.8) Ustalanie sposobu rozwiązania zadania oraz prezentacji tego rozwiązania
(3.9) Analizowanie otrzymanych wyników i ocenianie ich sensowności

(4.1) Wskazywanie źródeł informacji, posługiwanie się nimi
(4.2) Analizowanie oferty mediów kierowanej do dzieci i młodzieży, dokonywanie wyboru

(5.1) Posługiwanie się poznanymi terminami do opisywania zjawisk i sytuacji spotykanych

w środowisku

(5.2) Wybieranie przyrządów służących do obserwacji i pomiaru, odpowiadanie na pytania

dotyczące przebiegu zjawisk, zapisywanie wyniku obserwacji

(5.3) Wykonywanie obliczeń

Sprawdzian z

Dobry Sprawdzian Wiedzy

2009

3

(5.4) Planowanie i wykonywanie obliczeń z wykorzystaniem kalkulatora
(5.5) Wykorzystywanie w sytuacjach praktycznych znanych własności i stosowanie ich do

rozwiązania problemu

(5.6) Znajomość zasad bezpiecznego posługiwania się urządzeniami technicznymi

i materiałami chemicznymi

(5.7) Wyjaśnianie na podstawie instrukcji obsługi, jak uruchomić i wykorzystać proste

urządzenia techniczne

(5.8) Rozumienie potrzeby stosowania zasad

Podczas badania uczniowie zapoznają się z formą testu, jaki będą pisać na zakończenie

klasy szóstej. Mogą przećwiczyć sposób kodowania prac, zaznaczania odpowiedzi do zadań
zamkniętych na karcie odpowiedzi i rozwiązywania zadań otwartych.

Do przeprowadzenia badania przygotowano test pod tytułem Wspomnienie.

Charakterystyka narzędzia pomiaru

Test Wspomnienie składa się z 17 zadań: 14 zadań zamkniętych i 3 otwartych. Zadania

zbudowane są wokół motywu przewodniego związanego z fragmentem opowiadania Ewy
Nowackiej Późnym wieczorem w lesie i wierszem Leopolda Staffa Wspomnienie. Większość
z nich wiąże się z tekstami zamieszczonymi w arkuszu.

W 13 zadaniach zamkniętych (WW) uczniowie wybierają prawidłową odpowiedź

spośród trzech zaproponowanych, a w 1 zadaniu prawda – fałsz (P–F) oceniają prawdziwość
zdań. Pozostałe zadania należą do zadań otwartych. W jednym zadaniu krótkiej odpowiedzi
(KO) redagują wypowiedź o swoich skojarzeniach związanych z wakacjami na wsi W dwóch
zadaniach rozszerzonej odpowiedzi (RO) piszą kartkę pocztową do bliskiej osoby, w której
informują o sposobie spędzania czasu podczas wakacji na wsi i redagują opowiadanie
z dialogiem o wakacyjnej przygodzie, w którym uwzględniają elementy opisu krajobrazu.

Za każde zadanie uczeń może zdobyć określoną liczbę punktów. W zadaniach od 1. do 14. za

prawidłowe wykonanie polecenia uczeń może otrzymać 1 punkt. W pozostałych zadaniach za
poprawne rozwiązanie może zdobyć 3, 5 lub 8 punktów. W sumie za właściwe wykonanie
wszystkich zadań testu Wspomnienie uczeń może otrzymać 30 punktów.

Jakie umiejętności bada test?

Zadania umieszczone w teście badają umiejętności opisane w najnowszej Podstawie

programowej.

Rozwiązując zadania z testu Wspomnienie,

najwięcej punktów uczeń może zdobyć za

umiejętności z obszaru Czytanie i Pisanie. Aby poprawnie rozwiązać zadania,

konieczne jest

przeczytanie tekstu i zrozumienie polecenia do zadania.

Sprawdzian z j

polskiego

w szóstej klasie szk

Dobry Sprawdzian Wiedzy

2009

4

Plan testu

Obszary

umiejętności

Numery zadań

Maksymalna liczba

punktów za zadania

z danego obszaru

umiejętności

Udział procentowy punktów

za zadania z danego obszaru

umiejętności w liczbie

punktów za cały test

Czytanie

1, 2, 3, 4, 5, 6, 9, 10, 11,

12, 13, 14

12

40,0%

Pisanie

15, 16, 17

16

53,3%

Korzystanie
z informacji

7, 8

2

6,7%

ŁĄCZNIE

30

100%

Kartoteka testu

Numer

zadania

Sprawdzana umiejętność

(z numerem standardu)

Uczeń:

Sprawdzana

czynność

Uczeń:

Maksymalna

Liczba

punktów

Typ

zadania

1

posługuje

się

czynnie

terminami (1.2)

rozpoznaje narratora fragmentu
opowiadania

1

WW

2

odczytuje tekst literacki (1.1)

wyszukuje informacje zawarte
we fragmencie opowiadania

1

WW

3

odczytuje tekst literacki (1.1)

wyszukuje i przetwarza informacje
zawarte we fragmencie opowiadania

1

WW

4

odczytuje tekst literacki (1.1)

wyszukuje i przetwarza informacje
zawarte we fragmencie opowiadania

1

WW

5

odczytuje tekst literacki (1.1)

wyszukuje i przetwarza informacje
zawarte we fragmencie opowiadania

1

P – F

6

odczytuje tekst literacki (1.1)

wyszukuje i przetwarza informacje
zawarte we fragmencie opowiadania

1

WW

7

wskazuje źródła informacji
(4.1)

wskazuje odpowiedni słownik

1

WW

8

wskazuje źródła informacji(4.1) wybiera odpowiedni dział biblioteki

1

WW

9

posługuje

się

czynnie

terminami (1.2)

wskazuje osobę mówiącą w wierszu

1

WW

10

posługuje

się

czynnie

terminami (1.2)

wskazuje środek artystyczny
dominujący w opisie

1

WW

11

odczytuje tekst poetycki (1.1)

wyszukuje informacje zawarte
w utworze poetyckim

1

WW

12

odczytuje tekst literacki (1.1)

określa uczucia osoby mówiącej
w wierszu

1

WW

13

odczytuje tekst literacki (1.1)

odczytuje przenośny sposób
obrazowania w wierszu

1

WW

14

odczytuje tekst poetycki (1.1)

odczytuje główną myśl utworu

1

WW

15

I

pisze na temat i zgodnie
z celem (2.1)

redaguje wypowiedź, w której
podaje, z czym kojarzą się wakacje
na wsi

1

3

KO

II

przestrzega norm językowych
(2.3)

redaguje wypowiedź zbudowaną
z 2–3 zdań

1

II

przestrzega norm językowych
(2.3)

pisze poprawnie pod względem
językowym

1

Sprawdzian z

Dobry Sprawdzian Wiedzy

2009

5

16

I

pisze na temat i zgodnie
z celem (2.1)

prawidłowo adresuje kartkę pocztową

1

5

RO

II

pisze na temat i zgodnie
z celem (2.1)

zachowuje formę kartki, stosuje zwrot
do adresata i podpis pod tekstem

1

III

pisze na temat i zgodnie
z celem (2.1)

rozwija treść wypowiedzi zgodnie
z poleceniem

1

IV

przestrzega norm językowych
(2.3)

pisze poprawnie pod względem
językowym

1

V

przestrzega norm
ortograficznych i
interpunkcyjnych (2.3)

pisze poprawnie pod względem
ortograficznym i interpunkcyjnym

1

17

I

pisze na temat i zgodnie
z celem (2.1)

redaguje opowiadanie z dialogiem
o wakacyjnej przygodzie

1

8

RO

II

buduje tekst poprawny
kompozycyjnie (2.3)

konsekwentnie stosuje wybraną formę
narracji

1

III

buduje tekst poprawny
kompozycyjnie (2.3)

zachowuje przyczynowo-skutkową
zależność między wydarzeniami

1

IV

celowo stosuje środki językowe
(2.3)

stosuje dialog, słownictwo bogate,
urozmaicone

1

V

przestrzega norm językowych
(2.3)

pisze poprawnie pod względem
językowym

1

VI

przestrzega norm
ortograficznych (2.3)

pisze poprawnie pod względem
ortograficznym

2

VII

przestrzega norm
interpunkcyjnych (2.3)

pisze poprawnie pod względem
interpunkcyjnym

1

W kartotece testu tym samym symbolem, np. (2.1), oznaczono różne umiejętności

szczegółowe, które są składowymi umiejętności (2.1) z podanej listy 28 umiejętności
sprawdzanych na sprawdzianie w klasie szóstej. Analizy wykonywane za pomocą aplikacji
ANT dotyczyć będą umiejętności z tej listy.

Klucz odpowiedzi do zadań zamkniętych

Numer zadania

1

2

3

4

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Poprawna odpowiedź

C

B

A

D

A

B

D

C

D

B

A

C

D

Za każdą poprawną odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt.

Schemat punktowania zadań otwartych

Numer

zadania

Kryteria i zasady przyznawania punktów

Punktacja

5

Poprawne określenie prawdziwości obu zdań.

Babci i dziadkowi obserwacja nieba zastępuje prognozę pogody.

prawda

fałsz

Dziadkowie obserwują niebo, gdyż zachwycają się wyglądem chmur.

prawda

fałsz

0–1

Sprawdzian z j

polskiego

w szóstej klasie szk

Dobry Sprawdzian Wiedzy

2009

6

15

I. Realizacja tematu
Zredagowanie wypowiedzi, w której przedstawione zostaną skojarzenia z wakacja-
mi na wsi.

0–1

0–3

II. Realizacja tematu
Zredagowanie wypowiedzi w 2–3 zdaniach.

0–1

III. Poprawność językowa
Zbudowanie wypowiedzi bezbłędnej językowo.

0–1

16

I. Prawidłowe zaadresowanie kartki
Umieszczenie wszystkich elementów adresu w odpowiednim miejscu.

0–1

0–5

II. Zwrot do adresata i podpisanie kartki
Zwrócenie się do adresata pośrednio lub bezpośrednio i podpisanie kartki przez
nadawcę.

0–1

III. Realizacja tematu
Zredagowanie treści kartki pocztowej z uwzględnieniem pozdrowień i informacji
o sposobie spędzania czasu na wsi.

0–1

IV. Poprawność językowa
Dopuszczalny 1 błąd językowy.

0–1

V. Poprawność ortograficzna i interpunkcyjna
Dopuszczalny 1 błąd ortograficzny i 1 błąd interpunkcyjny.

Uczeń z dysleksją
Dopuszczalne 2 błędy ortograficzne i 2 błędy interpunkcyjne.

0–1

17

I. Realizacja tematu
Zredagowanie opowiadania z dialogiem dotyczącego wakacyjnej przygody,
w którym uwzględnione zostały elementy opisu krajobrazu.

0–1

0–8

II. Kompozycja wypowiedzi
Zredagowanie spójnej wypowiedzi, zachowanie przyczynowo-skutkowej zależności
między wydarzeniami.

0–1

III. Konsekwentne stosowanie narracji
Narracja prowadzona konsekwentnie w I lub III osobie.
Uwaga!
Dopuszcza się w narracji pierwszoosobowej przechodzenie z liczby pojedynczej na
mnogą, jeżeli jest to uzasadnione treścią opowiadania.

0–1

IV. Dobór środków językowych
Zastosowanie słownictwa bogatego, barwnego, określającego emocje,
stwarzającego nastrój.

0–1

V. Poprawność językowa
Dopuszczalne 3 błędy językowe.

0–1

VI. Poprawność ortograficzna
0 – 1 błąd – 2 punkty
2 – 3 błędy – 1 punkt
4 i więcej błędów – 0 punktów

Uczeń z dysleksją
Zamyka myśl w obrębie zdania – 1 punkt.
Tworzy tekst komunikatywny – 1 punkt.

0–2

VII. Poprawność interpunkcyjna
Dopuszczalne 3 błędy interpunkcyjne.

Uczeń z dysleksją
Rozpoczyna zdanie wielką literą i kończy kropką.

0–1

Uwaga!
Punkty za kryterium V, VI, VII przyznaje się, gdy opowiadanie zajęło przynajmniej 15 linijek
tekstu.

Sprawdzian z

Dobry Sprawdzian Wiedzy

2009

7

Ocenianie zadań otwartych

Lepszemu przekazaniu intencji autorów posłużą przykładowe odpowiedzi uczniowskie

wraz z propozycją oceny i jej uzasadnieniem.

Zadanie 15.

Z czym tobie kojarzą się wakacje na wsi? Swoją wypowiedź zbuduj z 2-3 zdań.

Przykładowe rozwiązanie

Przykład

1.

Nr

kryt.

Liczba

pkt.

Komentarz do oceny

Uczeń:

I

1

zredagował wypowiedź, w której przedstawił swoje skojarzenia z wakacjami na wsi.

II

1

zbudował wypowiedź z 3 zdań.

III

0

popełnił błąd językowy, w każdym zdaniu powtórzył czasownik kojarzą się.

Przykład 2.

Zadanie 16.

Z Wakacje spędzasz na wsi. Napisz kartkę pocztową do bliskiej ci osoby, w której prześlesz
pozdrowienia i poinformujesz, jak spędzasz czas. Pamiętaj o prawidłowym zaadresowaniu
kartki.

Nr

kryt.

Liczba

pkt.

Komentarz do oceny

Uczeń:

I

1

zredagował wypowiedź, w której przedstawił skojarzenia z wakacjami na wsi.

II

1

zbudował wypowiedź z 2 zdań.

III

0

popełnił jeden błąd językowy, zastosował krótszą formę zaimka na początku zdania.

Sprawdzian z j

polskiego

w szóstej klasie szk

Dobry Sprawdzian Wiedzy

2009

8

Przykładowe rozwiązanie poprawne

Przykład 1.

Nr

kryt.

Liczba

pkt.

Komentarz do oceny

Uczeń:

I

1

umieścił wszystkie elementy adresu w odpowiednim miejscu.

II

1

zwrócił się do adresata bezpośrednio i podpisał kartkę.

III

1

w treści kartki uwzględnił pozdrowienia dla adresata i informacje o sposobie spędzania
czasu na wsi.

IV

1

nie popełnił błędu językowego.

V

1

nie popełnił błędu ortograficznego i interpunkcyjnego.

Przykład 2.

Sprawdzian z

Dobry Sprawdzian Wiedzy

2009

9

Nr

kryt.

Liczba

pkt.

Komentarz do oceny

Uczeń:

I

1

umieścił wszystkie elementy adresu w odpowiednim miejscu.

II

1

zwrócił się do adresata bezpośrednio i podpisał kartkę.

III

1

w treści kartki uwzględnił pozdrowienia dla adresata i informacje o sposobie spędzania
czasu na wsi.

IV

1

nie popełnił błędu językowego.

V

1

popełnił błąd ortograficzny (os. Srebrne uroczysko) i błąd interpunkcyjny
(wychodzimy_ aby oglądać niebo), ale zmieścił się w limicie błędów.

Prace zawierające błędy

Przykład 1.

Nr

kryt.

Liczba

pkt.

Komentarz do oceny

Uczeń:

I

1

umieścił wszystkie elementy adresu w odpowiednim miejscu.

II

1

zwrócił się do adresata bezpośrednio i podpisał kartkę.

III

0

nie uwzględnił pozdrowień dla adresata.

IV

1

nie popełnił błędów językowych.

V

1

nie popełnił błędów ortograficznych i interpunkcyjnych.

Sprawdzian z j

polskiego

w szóstej klasie szk

Dobry Sprawdzian Wiedzy

2009

10

Przykład 2.

Nr

kryt.

Liczba

pkt.

Komentarz do oceny

Uczeń:

I

0

nie podał adresu.

II

1

zwrócił się do adresata bezpośrednio i podpisał kartkę.

III

0

w treści kartki nie uwzględnił pozdrowień dla adresata.

IV

1

nie popełnił błędów językowych.

V

0

popełnił wiele błędów ortograficznych (bawię, zciąć, przyjerzdam) i interpunkcyjnych
(brak przecinka po formach wołacza Mamo i Tato_, kropka wpodpisie (Jakub_), brak
przecinka między zdaniami składowymi w zdaniach złożonych).

Zadanie 17.

Napisz opowiadanie z dialogiem o wakacyjnej przygodzie. Umieść w opowiadaniu elementy
opisu krajobrazu.

Twoja wypowiedź powinna zająć co najmniej połowę wyznaczonego miejsca

Sprawdzian z

Dobry Sprawdzian Wiedzy

2009

11

Przykładowe rozwiązanie poprawne

Sprawdzian z j

polskiego

w szóstej klasie szk

Dobry Sprawdzian Wiedzy

2009

12

Nr

kryt.

Liczba

pkt.

Komentarz do oceny

Uczeń:

I

1

zredagował opowiadanie z dialogiem o przygodzie wakacyjnej, w którym uwzględnił
elementy opisu.

II

1

zredagował wypowiedź spójną, zachował przyczynowo-skutkowe zależności między
wydarzeniami.

III

1

konsekwentnie stosował narrację trzecioosobową.

IV

1

zastosował bogate słownictwo opisujące, określające emocje i stwarzające nastrój.

V

1

nie popełnił błędów językowych.

VI

2

popełnił jeden błąd ortograficzny (pochwili), ale zmieścił się w limicie błędów.

VII

1

nie popełnił błędów interpunkcyjnych.

Prace zawierające błędy

Przykład 1.

Sprawdzian z

Dobry Sprawdzian Wiedzy

2009

13

Sprawdzian z j

polskiego

w szóstej klasie szk

Dobry Sprawdzian Wiedzy

2009

14

Nr

kryt.

Liczba

pkt.

Komentarz do oceny

Uczeń:

I

1

zredagował opowiadanie z dialogiem o przygodzie wakacyjnej, w którym uwzględnił
elementy opisu.

II

1

zredagował wypowiedź spójną, zachował przyczynowo-skutkowe zależności między
wydarzeniami.

III

1

konsekwentnie stosował narrację pierwszoosobową.

IV

1

zastosował bogate słownictwo opisujące, określające emocje i stwarzające nastrój.

V

1

popełnił błąd językowy (głęboki las), ale zmieścił się w limicie błędów.

VI

1

popełnił trzy błędy ortograficzne (rzebym, wyżuty, zauwarzyłam).

VII

0

popełnił wiele błędów interpunkcyjnych (brak przecinków oddzielających zdania
składowe).

Przykład 2.

Sprawdzian z

Dobry Sprawdzian Wiedzy

2009

15

Nr

kryt.

Liczba

pkt.

Komentarz do oceny

Uczeń:

I

1

zredagował opowiadanie z dialogiem o przygodzie wakacyjnej, w którym uwzględnił
elementy opisu.

II

1

zredagował wypowiedź spójną, zachował przyczynowo-skutkowe zależności między
wydarzeniami.

III

1

konsekwentnie stosował narrację pierwszoosobową.

IV

1

zastosował bogate słownictwo opisujące, określające emocje i stwarzające nastrój.

V

1

popełnił błąd językowy (powtórzenie wyrazów w bliskim sąsiedztwie: postanowiłyśmy –
postanowiła), ale zmieścił się w limicie błędów.

VI

1

popełnił trzy błędy ortograficzne (corazbardziej, co najmniej, coty,).

VII

0

popełnił wiele błędów interpunkcyjnych (brak przecinków oddzielających zdania
składowe w zdaniach złożonych).

Sprawdzian z j

polskiego

w szóstej klasie szk

Dobry Sprawdzian Wiedzy

2009

16

Przykład 3

Nr

kryt.

Liczba

pkt.

Komentarz do oceny

Uczeń:

I

0

nie zastosował w opowiadaniu dialogu i brak jest elementów opisu.

II

0

zredagował wypowiedź, w której nie została zachowana przyczynowo-skutkowa
zależność między wydarzeniami (zdanie: Gdy tak szłyśmy do sklepu... nie wynika ze zdań
poprzedzających).

III

1

konsekwentnie stosował narrację pierwszoosobową.

IV

0

zastosował ubogie słownictwo.

V

0

zbudował pracę krótszą niż 15 linijek tekstu.

VI

0

zbudował pracę krótszą niż 15 linijek tekstu.

VII

0

zbudował pracę krótszą niż 15 linijek tekstu.