Nadwaga
i otyłość
- oznaki
dobrobytu czy
zagrożenie
cywilizacji ?
Prof. dr hab. Barbara Filipek
Definicje
• Zdefiniowanie nadwagi i otyłości
• Najbardziej powszechnie stosowanym narzędziem
służącym do określenia czy dana osoba ma nadwagę
lub czy jest już otyła to wskaźnik masy ciała (BMI)
• Obliczanie BMI
• BMI oblicza się dzieląc masę ciała (określoną w
kilogramach) przez wzrost (określony w metrach
podniesiony do kwadratu:
• BMI = masa ciała (kg) / wzrost (metry)
2
Definicje
• Otyłość jest chorobą przewlekłą spowodowana
nadmierną podażą energii zawartej w pokarmach w
stosunku do zapotrzebowania organizmu, skutkiem
czego jest
nagromadzenie
w organizmie, przekraczające jego
fizjologiczne potrzeby i możliwości adaptacyjne.
Określenie wskaźnika nadwagi/niedowagi w oparciu o
wskaźnik masy ciała
Międzynarodowa klasyfikacja niedowagi,
nadwagi i otyłości u osób dorosłych
według wskaźnika masy ciała/BMI
Niedowaga
< 18,5
Prawidłowa masa ciała
18,5 - 24,99
Nadwaga
> 25
Nadwaga bez oty
łości
25 - 29,99
Oty
łość
> 30
Stopień I otyłości
30 - 34,99
Stopień II otyłości
35 - 39,99
Stopień III otyłości
> 40
Interaktywne kalkulatory BMI
Ograniczenia wskaźnika masy ciała (BMI)
• W zastosowaniu wskaźnika masy ciała (BMI) występują
pewne ograniczenia ponieważ przy jego obliczaniu nie
bierze się pod uwagę ani budowy ciała ani
rozmieszczenia tkanki tłuszczowej. Dlatego też metoda
BMI nie powinna być stosowana do oceny nadmiernej
masy ciała u:
– kobiet w ciąży
– osób wysportowanych z dobrze rozwiniętymi mięśniami
– osób skłonnych do obrzęków
Badanie populacji GSK CH Polska
• liczymy własny BMI
BMI
Liczba osób na sali
< 18,5
18,5 - 24,99
> 25
25 - 29,99
> 30
30 - 34,99
35 - 39,99
> 40
Pomiar obwodu talii
• Obwód talii jest wskaźnikiem dla tkanki tłuszczowej
brzusznej, która jest kojarzona z poważnymi
podstawowymi zagrożeniami zdrowia
• Pomiar obwodu talii może być stosowany obok
wskaźnika masy ciała (BMI) w celu oceny ryzyka
wystąpienia u danej osoby innych przewlekłych
problemów zdrowotnych
– Wynik niski: < 94 cm u mężczyzn, < 80 cm u kobiet
– Wynik wysoki: 94-102 u mężczyzn, 80-88 cm u kobiet
– Wynik bardzo wysoki: > 102 cm u mężczyzn, > 88cm u kobiet.
Tłuszcz trzewny i zagrożenia zdrowotne
• Tkanka tłuszczowa trzewna (tłuszcz zlokalizowany w
jamie brzusznej) uważana jest za najbardziej
niebezpieczny rodzaj tkanki tłuszczowej
• Tłuszcz trzewny jest bardziej aktywny metabolicznie niż
tłuszcz podskórny i produkuje m.in. leptynę,
adiponektynę, rezystynę, TBF-alfa, IL-6 i PAI-1, a przede
wszystkim procesy lipolizy
– wolne kwasy tłuszczowe
(WKT)
• prowadzi to między innymi do:
– zapalenia w tętnicach wieńcowych
– oporności na insulinę, kluczowego czynnika w rozwoju cukrzycy
typu 2
– nadciśnienia tętniczego
Dla zdrowia publicznego nadwaga i otyłość to
poważny problem
• Skala zjawiska
– Otyłość jest narastającym
problemem zdrowia publicznego.
Światowa Organizacja Zdrowia
określa nawet otyłość jako problem
o rozmiarze epidemicznym (WHO
Charter/ Karta Światowej Organizacji
Zdrowia).
•
Otyłość uznana przez WHO za chorobę od 1997r. –
nie jest to tylko defekt kosmetyczny.
•
Definicje Światowej Organizacji Zdrowia (WHO)
– nadwaga BMI od 25-29,9 kg/m
2
– otyłość BMI
30 kg/m
2
•
Świat – fakty:
– ponad miliard dorosłych ma nadwagę;
– z ww. liczby przynajmniej 300 milionów to ludzie otyli
• Światowa Organizacja Zdrowia określa otyłość jako
problem o rozmiarze epidemicznym (WHO Charter/
Karta Światowej Organizacji Zdrowia).
Źródło dot. statystyk o chorobowości: WHO. „The challenge of obesity in the WHO European Region.
Fact sheet EURO/13/05. 2005a”
Dla zdrowia publicznego nadwaga i otyłość to poważny
problem
• Europa
– niemal 400 milionów dorosłych ma nadwagę
– z ww. liczby około 130 milionów to ludzie otyli;
• Do 2010 roku, na obszarze Europy objętym
szacunkami WHO, na otyłość cierpieć będzie około
150 milionów dorosłych osób;
• W Europie, średni współczynnik BMI to 26.5 kg/m
2
• Źródło dot. statystyk o chorobowości: WHO. „The challenge of
obesity in the WHO European Region. Fact sheet EURO/13/05.
2005a”
Dla zdrowia publicznego nadwaga i otyłość to poważny
problem
Plaga otyłości dotarła do Polski
• Na każdych 5 Polaków - 1 jest otyły, 2 ma nadwagę, a tylko 2 utrzymuje
prawidłową wagę ciała (ref.1).
• Inne badania wskazują że nadwagą i otyłością dotknięte jest w Polsce
ok. 61% społeczeństwa (ref. 2)
Ref. 1: Informacja wysłana do lekarzy z najpopularniejszego portalu internetowego dla lekarzy
„Eskulap” z biuletynu edukacyjnego „Goniec Medyczny” 10 XII 2007 r
Ref .2: na podstawie „Wieloośrodkowego ogólnopolskiego badania stanu zdrowia ludności”
47%
34%
19%
praw idłow y BMI
nadw aga
otyłość
Otyłość w Polsce – dane z 2002 r
25%
40%
35%
NATPOLIII study 2002 , on 3046 persons
Otyłość u pacjentów z nadciśnieniem
61%
30%
9%
Otyłość u pacjentów z prawidłowym
tętniczym ciśnieniem krwi
Nadwaga i otyłość u dzieci
• Wg raportu z 2007 coraz więcej dzieci w Polsce cierpi na nadwagę i
otyłość
– wśród dzieci w wieku 13 - 15 lat
8.8% cierpi na nadwagę , a 4.5% na
otyłość
•
ref. nr : S.Zagórski, Zginiemy z przejedzenia, Gazeta Wyborcza 22-23.09.2007 r, str 11 Dział Nauka
Otyłość – świadomość pacjenta
0
20
40
60
80
%
18-30
31-44
45-64
>64
0
20
40
60
80
%
18-30
31-44
45-64
>64
Kobiety
Mężczyżni
‘
Ratio of persons self-
declaring obesity and its real prevalence in relation to sex and age’
‘NATPOL Plus study, 2002
Duża część pacjentów nie jest świadoma swojej otyłości
Kolor zielony
– samoocena
Kolor różowy – poziom BMI
Przyczyny nadmiernej masy ciała -
środowisko sprzyjające otyłości
• zmieniające się uwarunkowania społeczne, ekonomiczne, kulturowe
i fizyczne (WHO Charter/Karta Światowej Organizacji Zdrowia):
• zmieniające się wzorce dietetyczne, ze zwiększoną ilością
wysokokalorycznego, ale odżywczo ubogiego pożywienia
(zawierającego wysoki procent tłuszczów nasyconych, soli i cukrów
w połączeniu z niskim spożyciem owoców i warzyw) przyczyniają
się do tworzenia tak zwanego „środowiska sprzyjającego otyłości”
• zmniejszenie aktywności fizycznej - około dwie trzecie dorosłych
Europejczyków nie jest wystarczająco aktywna fizycznie
• nadwaga dotyka wszystkie grupy społeczno-ekonomiczne
(C. Law, 2007).
Nadwaga i otyłość
• Nadwaga i otyłość mają niekorzystny
wpływ na zdrowie jednostki, chociaż
wpływ ten może być opóźniony o co
najmniej 10 lat
• Insulinooporność towarzysząca
otyłości wyprzedza zachorowanie na
cukrzycę typu 2 o ponad 10 lat
Wskaźnik masy ciała (BMI) jest powiązany z
zagrożeniami zdrowotnymi
• Nadwaga pociąga za sobą zagrożenia zdrowotne. Nawet
niewielkie podwyższenie wskaźnika masy ciała (BMI)
danej osoby może mieć negatywny wpływ na zdrowie
– zgodnie ze Światowym Raportem Zdrowia ryzyko chorób we
wszystkich populacjach wzrasta wraz ze wzrostem wskaźnika
masy ciała (BMI) powyżej wartości 25 kg/m
2
– prawdopodobieństwo i nasilenie problemów zdrowotnych jest
znacznie wyższe kiedy nadwaga przechodzi w otyłość ( BMI
powyżej 30 kg/m
2
)
• Niekorzystny wpływ na ciśnienie tętnicze krwi, poziom
cholesterolu, triglicerydów i insulinowrażliwość;
• Podwyższone zagrożenie chorobą wieńcową, udarem
mózgu i cukrzycą typu II
• Podwyższone ryzyko wystąpienia pewnych nowotworów:
–
piersi, jelita grubego, prostaty, endometrium, nerek i
pęcherzyka żółciowego
Nadwaga i otyłość – następstwa kliniczne
Źródło danych o podwyższonym ryzyku zachorowalności na chorobę wieńcową serca,
udar mózgowy, cukrzycę typu II i nowotwory: World Health Organization.
„Quantifying selected major risks to health”. Rozdział 4 w raporcie „The World Health Report 2002”.
http://www.who.int/whr/2002/chapter4/en/print.html
Źródło danych o podwyższonym ryzyku zachorowalności na chorobę wieńcową serca, udar mózgowy, cukrzycę typu II i
nowotwory:
Źródło dot. danych o wpływie na chorobę zwyrodnieniową układu kostno-stawowego Woolf AD, Breedveld F,
Kvien TK.
„Controlling the obesity epidemic is important for maintaining musculoskeletal health”. Ann Rheum Dis 2006; 65:
1401-2
• Przewlekła nadwaga i otyłość to jedne z głównych
przyczyn choroby zwyrodnieniowej układu kostno-
stawowego
• Otyłość wywiera niekorzystny na funkcjonowanie układu
oddechowego, w stopniu zależnym od zaawansowania
–
Zmniejszenie objętości płuc
–
Hipoksemia
–
Zespół bezdechów sennych
–
senność w ciągu dnia i zmęczenie
–
Rozwój nadciśnienia płucnego
Efektem jest obniżona jakość życia oraz podniesione
ryzyko przedwczesnego zgonu
Nadwaga i otyłość – następstwa kliniczne
Nadwaga i otyłość – następstwa kliniczne
Polska
• Badanie IDEA, którego wyniki opublikowano w 2007 r
przeprowadzone w Polsce na 5371 osobach w wieku od 16
do 51 lat wykazało, że otyłość lub nadwaga występowały u
67,6% badanych.
– Nadciśnienie tętnicze występuje aż u 45,7% badanych Polaków.
Wśród chorych z nadciśnieniem tętniczym 8 na 10 Polaków i aż 9
na 10 Polek ma otyłość brzuszną. (obwód w talii u kobiet > niż 88
cm, u mężczyzn >102 cm)
– Badanie to wykazało, że częstość chorób sercowo -
naczyniowych w Polsce jest znacznie wyższa niż wśród innych
badanych krajów Europy Zachodniej, Północnej i Południowej.
ref. : Otyłość brzuszna, a choroby układu sercowo-naczyniowego na świecie i w Polsce – wyniki badania IDEA , Gabinet Prywatny nr
04/2008 r Informacja z sekcji :Akcje, programy , kampanie str. nr 19
Względne ryzyko wystąpienia problemów
zdrowotnych powiązanych z otyłością
• Ryzyko znacznie zwiększone (względne ryzyko > 3)
– cukrzyca typu 2
– choroby pęcherzyka żółciowego
– nadciśnienie tętnicze kwi
– insulinooporność
– bezdech senny
– duszność
– astma
– wyobcowanie społeczne i depresja
– senność w ciągu dnia i zmęczenie
Względne ryzyko wystąpienia problemów
zdrowotnych powiązanych z otyłością
• Ryzyko umiarkowanie zwiększone (2-3)
– choroba wieńcowa
– udar mózgu
– dna moczanowa
– choroba zwyrodnieniowa układu kostno-stawowego
– choroby układu oddechowego
– przepuklina
– problemy psychologiczne
Względne ryzyko wystąpienia problemów
zdrowotnych powiązanych z otyłością
• Ryzyko nieznacznie zwiększone (1-2)
– nowotwory (m.in. piersi, jelita grubego, błony śluzowej macicy)
– nieprawidłowości układu rozrodczego / upośledzona płodność
– torbielowatość jajników
– choroby skóry
– zaćma
– żylaki
– schorzenia układu mięśniowo-szkieletowego, bóle pleców
– wysiłkowe nietrzymanie moczu
4
6
5
3
2
1
0
<21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Nawet względnie niewielka nadwaga ma ujemne
konsekwencje dla zdrowia
kobiety
mężczyźni
4
6
5
3
2
1
0
<21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Wskaźnik masy ciała BMI (kg/m
2
)
Wskaźnik masy ciała BMI (kg/m
2
)
w
zględ
ne
ry
zy
ko
w
zględ
ne
ry
zy
ko
Willett WC, et al. N Engl J Med. 1999;341:427
– 434.
kamica żółciowa
cukrzyca typu II
nadciśnienie
choroba wieńcowa
serca
• Zagrożenia dla zdrowia wywołane otyłością (BMI
30
kg/m
2
)
są dobrze znane.
• Jednak świadomość, że zagrożenie dla zdrowia
wywołane nadwagą zaczyna się już od wskaźnika BMI
>25 kg/m
2
(tzn. poniżej dolnej granicy skali, która
określa nadwagę [BMI
25 to <30 kg/m
2
]) jest mniej
rozpowszechniona.
• Podwyższony wskaźnik BMI jest powiązany z częstszą
zachorowalnością na cukrzycę typu II, kamicę żółciową,
nadciśnienie tętnicze oraz chorobę wieńcową serca.
Nawet względnie niewielka nadwaga ma ujemne
konsekwencje dla zdrowia
Wpływ nadwagi i otyłości na średnią długość życia u
osób czterdziestoletnich
35
40
45
50
Female non-smoker
Male non-smoker
Śre
dn
ia
dł
ug
ość
ży
cia
(u
osób
40
-letni
ch)
Peeters
i współpracownicy. Ann Intern Med, 2003
BMI w normie 18.5
–24.9 kg/m
2
Nadwaga BMI 25
–29.9 kg/m
2
Otyłość BMI
30 kg/m
2
46.3
43.4
39.2
37.5
7.1 lat
5.8 lat
43.0
40.3
3.1 lat
3.3 lat
Badanie - Framingham Heart Study
35
40
45
50
Kobiety niepalące
Mężczyźni
niepalący
Nadwaga/o
tyłość – podsumowanie
wpływu na zdrowie
Wysokie ciśnienie
krwi
Wysoki
cholesterol
Oporność na insulinę
Choroba wieńcowa
serca
Cukrzyca typu 2
Udar
niedokrwienny
mózgu
Zwiększone ryzyko
wystąpienia niektórych
rodzajów nowotworów:
sutka, jelita grubego,
prostaty, błony śluzowej
macicy, nerek i
pęcherzyka żółciowego
Obniżenie jakości życia i zwiększone ryzyko przedwczesnej śmierci
Choroba
zwyrodnieniowa
układu kostno-
stawowego
Rokowanie zdrowotne
• Większość negatywnych skutków zdrowotnych
powiązanych z otyłością może zostać zredukowana
poprzez utratę masy ciała
• Zaniechanie obniżenia wagi może prowadzić nie tylko do
wystąpienia komplikacji przedstawionych powyżej, ale
też doprowadzić do przedwczesnego zgonu; każdego
roku w Europie ponad milion osób umiera z powodu
chorób bezpośrednio związanych z nadwagą
HbA1c
cholesterol HDL
ciśnienie krwi
trójglicerydy
całkowity poziom
cholesterolu
utrata wagi
5%-10%
utrata wagi
~5%
–
Nawet mała utrata wagi wpływa korzystnie na czynniki
ryzyka
Utrata wagi rzędu 5%-10% może znamiennie pozytywnie wpłynąć na ciśnienie krwi,
poziom cholesterolu (całkowity i HDL) oraz poziom trijglicerydów
Uwaga:
pomiar poziomu HbA1c
(glikozylohemoglobiny) jest uznawany za „złoty” standard
kontroli wyrównania metabolicznego cukrzycy
Wpływ na społeczeństwo
• Otyłość pochłania do 6% kosztów opieki zdrowotnej
• Dodatkowe pośrednie koszty utraty życia,
produktywności czy powiązanego dochodu stanowią
co najmniej dwukrotność wydatków opieki zdrowotnej
związanych z otyłością
Prawidłowe zasady zmniejszenia masy ciała
• wyznaczenie sobie realistycznych i zdrowych celów zmniejszenia
wagi
• stopniowa utrata masy ciała zapewnia największą szansę
powodzenia
• pacjenci powinni dążyć do niewielkiego, zrównoważonego spadku
masy ciała w wysokości 5-10% wagi wyjściowej
• maksymalne tempo utraty masy ciała powinno wynosić od 0.5 kg
do 1 kg na tydzień
• po uzyskaniu celu związanego ze zmniejszeniem masy ciała
pacjenci powinni przejść od etapu redukowania wagi do etapu jej
kontrolowania
• zwykle ma to miejsce po 6-9 miesiącach od rozpoczęcia procesu
zmniejszania wagi
Dostępne metody kontrolowania masy ciała
• Dieta i wysiłek fizyczny
– Suplementy
• Leczenie farmakologiczne
– Rx
– OTC
• Leczenie chirurgiczne
• Inne
– terapia behawioralna (pod opieką specjalisty psychologa)
– hipnoza
– akupunktura
Dieta
• Wysiłki należy skoncentrować na tym, aby całkowita
ilość energii dostarczanej organizmowi nie przekraczała
ilości energii wydatkowanej przez organizm
– do zrównoważonej utraty masy ciała zaleca się diety o deficycie
600 kalorii na dzień lub zredukowanie kalorii poprzez obniżenie
zawartości tłuszczu w diecie
– można brać pod uwagę diety niskokaloryczne (dostarczające
1000-1600 kalorii dziennie)
– zagrożenie- niepełnowartościowe
pod względem odżywczym
– diety dostarczające poniżej 600 kalorii dziennie powinny być
stosowane tylko w warunkach klinicznych
Farmakologiczne metody kontrolowania masy
ciała - Rx
• Orlistat
– Xenical; orlistat 120mg (Roche)
– inhibitor lipazy układu pokarmowego, działa w świetle przewodu
pokarmowego, nie wykazuje działania ogólnoustrojowego,
zapobiega wchłanianiu tłuszczów z przewodu pokarmowego.
– Skuteczność - po 12 miesiącach średnia utrata wagi przy
zastosowaniu orlistatu w powiązaniu z dietą obniżającą wagę
wynosi ok. 5,4 kg
– Bezpieczeństwo - ponieważ orlistat działa w układzie
pokarmowym, nie wywiera bezpośredniego wpływu na mózg,
nie przyspiesza metabolizmu ani nie podnosi ciśnienia krwi.
Mniej, niż 2% orlistatu zostaje wchłonięte układowo, bez efektu
kumulowania się w organizmie. Główne działania niepożądane
odnoszą się do układu pokarmowego.
Farmakologiczne metody kontrolowania masy
ciała - Rx
• Sibutramina (
Meridia - Abbott, Zelixa - Biofarm)
– hamowanie wychwytu zwrotnego noradrenaliny i serotoniny oraz
wpływ na receptory 5 HT2 oraz
b
3
– pobudzanie odczucia sytości i stymulowanie wydatkowania energii
– Skuteczność - po 12 miesiącach średnia utrata wagi przy zastosowaniu
sibutraminy w powiązaniu z dietą obniżającą masę ciała wynosiła 5,3 kg
– Bezpieczeństwo - głównym niepożądanym działaniem sibutraminy jest
wzrost spoczynkowego ciśnienia tętniczego krwi i częstości tętna. Nie
powinna być stosowana u osób z niewyrównanym nadciśnieniem,
niewydolnością zastoinową serca, chorobami naczyń obwodowych, arytmią
i chorobą naczyniową mózgu. Może też powodować rozszerzenie źrenic;
powinno się unikać stosowania tego leku u osób z jaskrą z wąskim kątem
widzenia.
– Sibutramina nie powinina być stosowana u osób z chorobą dwubiegunową.
Farmakologiczne metody kontrolowania masy
ciała -
Rx
• Rimonabant (
Acomplia)
– 23/10/2008 Europejski Komitet ds. Produktów Leczniczych
Stosowanych u Ludzi (CHMP) na podstawie analizy
dostępnych danych na temat korzyści i ryzyka związanych
ze stosowaniem preparatu Acomplia uznał, iż ciężkie
zaburzenia psychiatryczne, takie jak depresja, niepokój,
zaburzenia snu i zachowania agresywne mogą
występować w praktyce klinicznej częściej niż
przewidywano w trakcie wydawania pozwolenia na
dopuszczenie do obrotu. Depresja może prowadzić do
myśli samobójczych czy nawet prób samobójczych.
– Komitet zalecił zawieszenie pozwolenia na dopuszczenie
do obrotu preparatu Acomplia (Rymonabant) w Europie.
Farmakologiczne metody kontrolowania masy
ciała - OTC
ORLISTAT
60 MG
GSK
Pierwszy lek OTC w kategorii nadwagi i otyłości
Alli
• Od 2007 r w USA GlaxoSmithKline sprzedaje z wielkim
sukcesem lek bez recepty Alli (60 mg orlistatu)
• W X 2008 r Alli uzyskał pozytywną opinię Europejskiego
Komitetu ds. Produktów Leczniczych Stosowanych u ludzi
(CHMP) jako produkt OTC
• Lek przeznaczony dla osób dorosłych z nadwagą lub otyłych
lub z dodatkowymi wskazaniami ze względu na stan zdrowia
(cukrzyca typu II , choroby serca)
• Badania kliniczne potwierdziły, że Alli w połączeniu z
niskokaloryczną i niskotłuszczową dietą wspomaga utratę
50% wagi więcej niż zastosowanie samej diety
Chirurgiczne metody kontrolowania masy
ciała
• Zabiegowe ograniczenie pojemności żołądka
– Laparoskopowe opasanie żołądka
– System BIB, polegający na wprowadzeniu do żołądka balonu
wypełnianego następnie solą fizjologiczną
– Chirurgiczne zmniejszenie żołądka
• Operacyjne skrócenie pasażu jelitowego
• Wskazania: Do operacyjnego leczenia mogą być
kwalifikowani dorośli, u których BMI jest trwale większe
od 40 lub 35 kg/m2, z chorobami towarzyszącymi
otyłości.
Farmakologiczne metody kontrolowania masy
ciała – suplementy diety
• Chitosan - produkowany z
chityny substancji
otrzymywanej z egzoszkieletu
(pancerzyków) skorupiaków.
Twierdzi się, że zmniejsza
wchłanianie tłuszczu
• skuteczność chitosanu, jeżeli
w ogóle, jest minimalna oraz
jest mało prawdopodobne, aby
była klinicznie znamienna
• w badaniach chitosan nie miał
żadnego wpływu na absorpcję
tłuszczy
Farmakologiczne metody kontrolowania masy
ciała – suplementy diety
• Garcinia cambogia/kwas
hydroksycytrynowy
• kwas hydroksycytrynowy, który
otrzymuje się z ekstraktu G.
cambogia (tamaryndowiec) ma
działać jako środek hamujący
apetyt oraz hamować
ponowną syntezę kwasów
tłuszczowych
• Dowody nie są oczywiste
Farmakologiczne metody kontrolowania masy
ciała – suplementy diety
• Chrom - niezbędny minerał,
współpracuje z insuliną
• ma zmniejszać zawartość
tłuszczu i zwiększać
przemianę materii w
organizmie
• dane sugerują, że jego wpływ
nie jest klinicznie znaczący
Farmakologiczne metody kontrolowania masy
ciała – suplementy diety
• Guma guar - włókno pokarmowe otrzymywane z nasion rośliny
Cyamopsis tetragonoloba;
ma zmniejszać masę ciała, ale wyniki
metaanaliz sugerują, że jest nieskuteczna
• Hydroksymetylomaślan (hydroxy-methylbutyrate, HMB) -
metabolit leucyny, który hamuje rozkład białek. Jest stosowany
głównie przez kulturystów
• Psyllium (wyciąg z babki ptasznika) - włókno pokarmowe
produkowane z nasion rośliny Plantago psyllium lub plantago
opata,
rośliny zielnej, która jest powszechnie znana jako babka.
Psyllium
nie wpływało na wagę organizmu w randomizowanej,
kontrolowanej próbie
Farmakologiczne metody kontrolowania masy
ciała – suplementy diety
• Yerba maté - wiecznie zielone drzewo z Ameryki Południowej.
Zostało przebadane w produkcie złożonym razem z guaraną i
damianą i może być skuteczne w obniżaniu wagi ciała
• Johimbina - składnik kory wiecznie zielonego drzewa rosnącego
w centralnej Afryce, który ma działanie antagonistyczne dla
receptora 2-alfa
Leki na receptę nie miały szansy oddziaływać na zdrowie publiczne ze
względu na liczne przeszkody
•
ograniczony dostęp;
•
ograniczone użycie;
•
działania niepożądane.
konsumenci:
•
nie uważają, że ich zdrowie niedomaga.
•
nie łączą masy ciała z zachorowalnością.
•
mają nierealistyczne wymagania dot. utraty
wagi.
•
nie poruszają tematu masy ciała w rozmowie z
lekarzem.
•
uważają, że leki na receptę nie są bezpieczne.
bariery produktowe
bariery indywidualne
bariery indywidualne
wielu lekarzy:
•rzadko porusza temat wagi ciała w
rozmowach z pacjentem;
• nie wierzy, że będą w stanie zmienić
zachowanie pacjenta;
• uważa, że dobry lekarz nie przepisuje
‘pigułek na odchudzanie’;
• wyraża sceptycyzm co do skuteczności
kuracji odchudzających.
Badanie rynku w USA
Korzyści wynikające ze zmniejszenia masy
ciała
• Korzyści psychologiczne
– poprawa samopoczucia
– duma - zadowolenie z siebie
– optymizm - pozytywne nastawienie do życia
– uczucie atrakcyjności - powrót do życia
społecznego
Korzyści wynikające ze zmniejszenia masy
ciała
Śmiertelność
> 20% spadek dotyczący wszystkich kategorii
/przyczyn zgonów
Nowotwór
> 40% spadek w ilości zgonów
nowotworowych powiązanych z otyłością
Cukrzyca
30% spadek w ilości zgonów związanych z
cukrzycą
Obniżenie aż o 50% stężenia glukozy we krwi
pełnej na czczo
Korzyści dla zdrowia będące
wynikiem zmniejszenia masy ciała o 10 kg
Korzyści wynikające ze zmniejszenia masy
ciała
Nadciśnienie tętnicze
Zmniejszenie o 10 mm Hg ciśnienia skurczowego
Zmniejszenie o 20 mm Hg ciśnienia rozkurczowego
Lipidy
30% spadek trójglicerydów
15% spadek lipoprotein niskiej gęstości
10% spadek cholesterolu całkowitego
8% wzrost lipoprotein wysokiej gęstości
Inne korzyści
Lepsze funkcjonowanie płuc
Zmniejszenie bólu pleców i stawów
Zmniejszenie duszności
Zredukowanie bezdechu sennego
Lepsza wrażliwość na insulinę
Lepsze funkcjonowanie jajników
Korzyści dla zdrowia będące
wynikiem zmniejszenia masy ciała o 10 kg
Farmaceuci mogą odegrać ogromną rolę w profilaktyce
oraz leczeniu nadwagi i otyłości
• Farmaceuci chętnie podejmują się
kontrolowania zjawiska nadwagi i otyłości wśród
pacjentów
– duże zainteresowanie tą tematyką
jest w UK i innych krajach w Europie jak też w
USA
• Ważne, aby farmaceuta do doradczej roli był
właściwie przygotowany i wyposażony w
odpowiednie materiały edukacyjne
Jeżeli już wiemy do czego prowadzi
nadwaga...
a jak dobrze jest wyglądać tak:
... może łatwiej będzie odmówić sobie
przekąski...
Dziękuję za uwagę