farby

Szukaj materiałów ..

Szukaj

Następna praca

Farby, emalie, lakiery

Są to wyroby lakiernicze stosowane w celu ochrony przed
czynnikami zewnętrznymi i dekoracji różnych wyrobów i
elementów budowlanych.

Farby tworzą powłoki o dużej zdolności krycia, dobrej
przyczepności do podłoża, ale o stosunkowo niskiej odporności
na

uszkodzenia

mechaniczne

wpływy

warunków

atmosferycznych. Wykorzystywane są głównie do malowania
ścian wewnątrz i na zewnątrz pomieszczeń, jako warstwy
podkładowe (gruntujące) pod nawierzchniowe pokrycia malarskie
na elementach drewnianych i metalowych. Mogą zawierać
dodatkowe składniki zwiększające ich własności antykorozyjne,
do stosowania na zardzewiałe podłoża.

Emalie tworzą powłoki o dużej odporności na działanie czynników
atmosferycznych,

gładkiej,

błyszczącej

lub

satynowej

powierzchni. Stosowane są głównie do wykańczania uprzednio
zagruntowanych lub odnawianych wymalowań na drewnie i
metalu.

Lakiery

tworzą

przezroczyste

(transparentne)

lub

półprzezroczyste powłoki o dużej gładkości i twardości przede

POLECAMY:

Masz zadanie domowe na jutro? Rozwiążemy je za Ciebie!

Student

pozostałe

kategorie

Techniczne

pozostałe

kategorie

Budownictwo

pozostałe

kategorie

Wykłady

pozostałe

kategorie

Farby,emaile,lakiery

Autor:

olcia_szymanska

Dodano: 2006-06-28

ocen

załączników

komentarze

dodatków

Dodaj do ulubionych

Drukuj

Tej pracy nie byłoby tutaj bez pomocy osób takich jak Ty!

Dodaj swoje materiały!

Popularne ostatnio prace

Farby,emaile,lakiery

Mechaniki gruntów i fundamentowanie

Zaczyny i zaprawy

Technologia betonu komórkowego

Technologia i organizacja budownictwa

Zobacz także w kategorii

Budownictwo

Zaloguj się

lub

zarejestruj nowe konto.

Prace

Szukaj materiałów ...

Szukaj

Jesteś niezalogowany

PRZYDATNOŚĆ

Osuszanie murów,
budynków

Najlepsza metoda z
gwarancją Trwałe,
bezinwazyjne
osuszenie muru

OsuszDom.pl

Metalizowanie folii

Z roli na rolę.
Metalizujemy folie
pp,pe,pet,ps,pvc i inne
materiał

www.folie.com.pl

Elcometer

Mierniki do powłok i
lakierów Lider
światowy od ponad 50
lat

www.sciteex.com.pl

Drewno ceny

50 000 kupujących &
sprzedających
Skontaktuj się z nimi
teraz!

www.fordaq.com

Dodaj swoje wypracowania

co nve rte d by We b2P DFC o nve rt.co m

wszystkim na elementach drewnianych. W handlu dostępne są
również wyroby lakiernicze łączące własności farby i emalii dzięki
czemu nie trzeba używać do malowania dwóch różnych
materiałów

malarskich

–

farby

podkładowej

emalii

nawierzchniowej.

Podstawowe składniki wyrobów lakierniczych:

• spoiwo – powoduje powstanie na powierzchni malowanego elementu cienkiej powłoki i
nadaje jej odpowiednie cechy (gładkość, przyczepność, twardość, odporność na warunki
atmosferyczne, elastyczność, porowatość),
• rozcieńczalnik – służy do zmniejszenia lepkości spoiwa co umożliwia nałożenie powłoki a
następnie odparowuje podczas wysychania,
• pigmenty – nadają farbie barwę,
• dodatki modyfikujące – przyspieszające wysychanie, zmiękczające utwardzające,
stabilizujące.

Spoiwa mogą być pochodzenia mineralnego lub organicznego. Do spoiw mineralnych należą:
wapno, cement, szkło wodne potasowe, natomiast spoiwa organiczne to kleje roślinne i
zwierzęce, oleje naturalne i syntetyczne, polimerowe żywice, związki celulozy. Obecnie
większość wyrobów lakierniczych produkowana jest na spoiwach syntetycznych, które dzięki
możliwościom ich modyfikowania umożliwiają uzyskanie optymalnych własności dla
konkretnych zastosowań.
Rozcieńczalnikiem może być woda (takie wyroby nazywamy wodorozcieńczalnymi) lub
rozpuszczalniki
organiczne – benzyna lakowa, alkohole, aceton, ksylen, toluen (wyroby rozpuszczalnikowe).
Materiały wodorozcieńczalne są znacznie bardziej przyjazne dla środowiska niż
rozpuszczalnikowe, gdyż nie emitują podczas malowania szkodliwych dla otoczenia substancji i
nie pozostawiają toksycznych odpadów. Nie
stwarzają również zagrożenia pożarowego. Jednak przy niektórych zastosowaniach wykazują
gorsze własności uzyskanych powłok niż wyroby rozpuszczalnikowe. W tych ostatnich coraz
częściej dodawane są niskoaromatyczne rozpuszczalniki o niewielkiej szkodliwości dla zdrowia.

Pigmenty dzielą się na:
• nieorganiczne (mineralne) otrzymywane z soli i tlenków metali oraz z metali nieżelaznych
(gluMa, miedzi i ich stopów),
• organiczne: chlorofil, sepia, indygo, barwniki syntetyczne.

Niektóre pigmenty oprócz właściwości barwienia posiadają cechy dodatkowe.
Luminofory są to pigmenty świecące.

Pigmenty termoczułe zmieniają barwę wraz ze zmianą temperatury (mają zastosowanie do
produkcji farb specjalnych).

System kolorów RAL – stworzony przez Niemiecki Instytut Jakości i Oznakowania stał się
standardem
międzynarodowym, zawiera ok. 1700 kolorów; każdy kolor ma czterocyfrowy symbol
określający jego pozycję na kole barw systemu.
System kolorów NCS – naturalny system barw oparty na percepcji ludzkiego oka, stworzony
przez
Skandynawski Instytut Barwy w Sztokholmie w 1979 roku; zawiera ok. 1750 kolorów o
symbolach literowo-cyfrowych i jest stale rozszerzany o nowe odcienie.
Okres karencji – czas, w którym po zakończeniu malowania w pomieszczeniu nie mogą
przebywać ludzie – dotyczy głównie wyrobów chemoutwardzalnych, z których w procesie
reakcji chemicznej emitowane są szkodliwe dla zdrowia związki. Okres karencji takich wyrobów
podawany jest zawsze na opakowaniu.
Roztwór, dyspersja, emulsja – to trzy fizyczne postacie, w jakich występują farby.

Roztwór – spoiwo lub substancja błonotwórcza rozpuszcza się w rozcieńczalniku (w wodzie lub
ropuszczalniku organicznym).

Dyspersja – zawiesina wodna nierozpuszczalnych (w stanie stałym) cząstek substancji
błonotwórczej.

Emulsja – mieszanina dwóch wzajemnie nie rozpuszczalnych cieczy.

Farby do ścian i elewacji

napisać email

1. Na pomalowanie kuli zuzyto 10 litrow farby. Ile
potrzeba tej farby aby

Ile farby należy przygotować na pomalowanie belki
prostopadłościennej o

ile puszek farby Extra Biała trzeba kupić, aby
wystarczyło jej do

Jaki otrzymamy kolor po połączeniu niebieskiego i
zielonego ( chodzi mi o farby)

zobacz więcej na:

Zgłoś naruszenie zasad (plagiat)

Zareklamuj się w sekcji Student. Tanio i skutecznie

Reklama

Zobacz także

Zaliczaj.pl

co nve rte d by We b2P DFC o nve rt.co m

Farby te przeznaczone są do malowania podłoży pokrytych tynkiem wapiennym, wapienno-
ementowym, cementowym, gipsowym, betonu, kamienia naturalnego oraz innych podłoży
mineralnych. Zależnie od rodzaju mogą być stosowane jedynie wewnątrz pomieszczeń lub
również do wymalowań zewnętrznych. Najczęściej są to farby wodorozcieńczalne, ale niektóre
z nich mogą zawierać rozpuszczalniki organiczne.

Farby emulsyjne (dyspersyjne)
Spoiwem farb emulsyjnych jest dyspersja wodna żywicy akrylowej (farby akrylowe), winylowej
(polioctanu winylu lub polichlorku winylu – farby winylowe) albo kauczuku (farby lateksowe).
Spotyka się też farby mieszane, np. lateksowo-akrylowe, winylowo-akrylowe. Farby emulsyjne
mają dobrą przyczepność do podłoża, są elastyczne, trwałe i odporne na ścieranie oraz inne
uszkodzenia mechaniczne. Przepuszczają w różnym stopniu parę wodną (najsłabiej – farby
winylowe), dzięki czemu ściana „oddycha”. Są odporne na wilgoć. Tworzą gładką i jednolitą
powłokę, którą można zmywać wodą z dodatkiem detergentów. Szczególną odpornością na
wilgoć, zmywanie i ścieranie odznaczają się farby lateksowe i akrylowo-lateksowe, dlatego
nadają się do malowania ścian w łazienkach i kuchniach.
Farby emulsyjne stosuje się na wszystkie rodzaje podłoży: beton zwykły i porowaty, tynki
(cementowe, cementowo-wapienne, żywiczne, gipsowe), mur z cegły ceramicznej i silikatowej,

płyty

gipsowo-kartono-we, płyty cementowo-włóknowe, drewno i

płyty

z materiałów

drewnopochodnych, tapety papierowe i z włókien szklanych, tworzywa sztuczne, metale – po
uprzednim zagruntowaniu. Najczęściej są stosowane we wnętrzach (do malowania ścian,
sufitów), ale nadają się też do malowania elewacji. Farby emulsyjne kupuje się w postaci
gotowej do użycia; należy je tylko dokładnie wymieszać. Są najczęściej dostępne w kilku
standardowych kolorach. Do barwienia na kolory niestandardowe można stosować pigmenty.
Wielu producentów oferuje komputerowe systemy mieszania farb polegające na odpowiednim
dozowaniu pigmentów (system taki nazywa się tintingiem), które dają możliwość otrzymania
ogromnej liczby odcieni (ponad 2000) – pod warunkiem, że w sklepie znajduje się mieszalnik
producenta. Klient może wybrać interesujący go kolor z dostępnego w sklepie wzornika (karty
NCS lub RAL). Numer wybranej próbki podaje się sprzedawcy, który sporządza w mieszalniku
farbę zgodnie z recepturą. Zaletą tego systemu jest, że w każdej chwili można powtórzyć
identyczny kolor (w przypadku, gdy zabraknie farby do malowania). Oprócz barwy możemy też
wybrać stopień połysku farby (mat, półmat, półpołysk, połysk, połysk jedwabisty).

tinting - system komputerowego mieszania farb w mieszalniku producenta (przez sterowanie
dozowaniem pigmentu), pozwalający na uzyskanie około 2000 różnych barw; umożliwia
uzyskanie powtarzalności koloru.

Farby wapienne
Spoiwem jest ciasto wapienne rozrzedzone wodą. Farba wapienna łączy się z podłożem w
procesie wiązania węglowego, podczas którego z muru są wyciągane związki wapna, wskutek
czego tworzy się powłoka pylista (pylistość farby jest sprawdzianem jej autentyczności -
niektórzy producenci sprzedają syntetyczne farby emulsyjne jako wapienne - farby takie nie
mają jednak odpowiednich cech właściwych prawdziwym farbom wapiennym, np. dostatecznej
paroprzepuszczalności). Farby wapienne są tanie, ale nietrwałe. Dla zwiększenia trwałości
dodaje się do nich domieszki innych spoiw wodorozcieńczalnych (klejów, dyspersji polioctanu
winylu). Do barwienia farb wapiennych stosuje się pigmenty, których zawartość, ze względu na
proces twardnienia (karbonizacji) nie może przekroczyć 10% w stosunku do masy spoiwa.
Dlatego farby wapienne mają tylko jasne, pastelowe kolory.
Farby wapienne mogą być stosowane tylko na podłoża mineralne. Nadają się szczególnie
dobrze do malowania świeżych podłoży betonowych, tynków wapiennych i cementowo –
wapiennych lub ścian malowanych uprzednio farbami wapiennymi (łatwiej łączą się z podłożem
ze względu na jego odczyn alkaliczny). Nie nadają się na podłoża gipsowe (tynki i gładzie
gipsowe, płyty gipsowo-kartonowe). Wykorzystuje się je do malowania ścian i sufitów wewnątrz
budynku nie nadają się natomiast do malowania elewacji ze względu na niską odporność na
zabrudzenia. Ponieważ wysoki współczynnik pH (8-10) hamuje rozwój bakterii, korzystne jest
malowanie farbami wapiennymi pomieszczeń, o wysokich wymaganiach higienicznych. Stosuje
się je często w pomieszczeniach sanitarnych, magazynowych, gospodarczych. Obecnie farby
te stosowane są rzadko ze względu na niewielką ich trwałość, pylenie i pękanie kolejno
nakładanych warstw renowacyjnych.

Farby klejowe

co nve rte d by We b2P DFC o nve rt.co m

Spoiwem są kleje zwierzęce lub roślinne rozpuszczalne w wodzie. Farby klejowe są trwałe i
przepuszczają powietrze, dzięki czemu pomalowana ściana „oddycha”. Są mało odporne na
zabrudzenia i nie można ich myć. Wchłaniają wilgoć z otoczenia i są podatne na rozwój
grzybów i pleśni, dlatego nie można ich stosować w pomieszczeniach o podwyższonej
wilgotności powietrza, takich jak pralnie. Farby klejowe nadają się przede wszystkim do
malowania tynków wapiennych i cementowo-wapiennych. Są sprzedawane w postaci suchej
mieszanki przeznaczonej do wymieszania z wodą. Można kupić farby białe lub kolorowe. Farby
białe można zabarwić samodzielnie przy pomocy pigmentów. Farbę można też samodzielnie
przygotować (z kredy, kleju i wody), ale jest to dosyć uciążliwe. Do niedawna farby klejowe były
niezmiernie popularne. Obecnie, wobec bogatej oferty innych farb stopniowo wychodzą z
użycia. Ich zaletą jest niska cena.

Farby krzemianowe (silikatowe)
Spoiwem jest szkło wodne potasowe. Powłoka malarska utwardza się pod wpływem dwutlenku
węgla pobieranego z powietrza oraz wskutek odparowywania wody. Powłoki z farb
krzemianowych są trwałe, odporne na wilgoć i mają dużą odporność mechaniczną. Są
całkowicie niepalne i odporne na rozwój mikroorganizmów. Przepuszczają parę wodną.
Farbami krzemianowymi można malować podłoża betonowe, ceglane i otynkowane, malowane
uprzednio farbami mineralnymi i silikonowymi, a także drewno, kamień i szkło. Po
zastosowaniu odpowiedniego środka gruntującego można je stosować także na podłoża
gipsowe i płyty gipsowo-kartonowe. Nie nadają się do pokrywania ścian pomalowanych
uprzednio farbami olejnymi (mogą powodować zmydlanie powłok olejnych). Ze względu na
swoje właściwości nadają się szczególnie dobrze do malowania elewacji i ścian w
pomieszczeniach narażonych na zawilgocenie. Są najczęściej jednoskładnikowe, ale spotyka
się też farby dwuskładnikowe (proszek i ciecz służąca do wymieszania) – stosowane przede
wszystkim do malowania elewacji obiektów zabytkowych. Przy malowaniu niszcząco oddziałują
na wyroby szklane (szyby okienne, płytki ceramiczne), dlatego podczas malowania tymi
farbami trzeba je odpowiednio zabezpieczyć.

Farby silikonowe
Farby silikonowe produkowane są na bazie żywicy silikonowej. Są bardzo trwałe, odporne na
działanie czynników atmosferycznych, nie wchłaniają wilgoci, przepuszczają parę wodną,
dlatego dobrze nadają się do malowania zarówno elewacji, jak i powierzchni wewnątrz
budynku (szczególnie w wilgotnych pomieszczeniach). Można nimi malować wszystkie podłoża
mineralne: beton zwykły, gazobeton, stare i nowe tynki, mur z cegły, drewno i płyty
drewnopochodne, stare powłoki z farb mineralnych. Są dostępne w wielu kolorach. Powłoka z
tych farb wykazuje zdolność do samooczyszczania, dlatego szczególnie zalecane są do
wymalowań elewacji w rejonach o dużym zanieczyszczeniu powietrza.

Farby izolujące

Rozcieńczalnikowe farby do izolowania rdzawych plam, zacieków przed malowaniem farbami
emulsyjnymi oraz wykonywania samodzielnych powłok w pomieszczeniach o podwyższonej
wilgotności i wymagających częstego zmywania ścian. Produkowane na basie spoiw
akrylowych lub alkidowych dają matową
powłokę podobną do pokrytych farbą emulsyjną. Farby te wzmacniają również słabe podłoża
dzięki głębokiemu wnikaniu spoiwa.

Farby epoksydowe

Farby epoksydowe są farbami dwuskładnikowymi. Składnikiem podstawowym jest żywica
epoksydowa, a drugi składnik to utwardzacz, na przykład poliamidowy. Obie części miesza się
przed malowaniem w proporcjach podanych przez producenta; podczas procesu wysychania
zachodzi między nimi reakcja chemiczna. Ważne jest, aby w trakcie utwardzania temperatura
powietrza była nie niższa niż +10C. Farby epoksydowe są bardzo odporne na uszkodzenia
mechaniczne i działanie związków chemicznych. Wykorzystuje się je wszędzie tam, gdzie
stawiane są wysokie wymagania w tym zakresie: do malowania posadzek betonowych w
pralniach, łazienkach, garażach, magazynach, halach przemysłowych oraz szpitalach i
laboratoriach.

Farby i emalie do drewna i metali

Farby chlorokauczukowe
Spoiwem jest kauczuk chlorowy, który uzyskuje się przez chlorowanie naturalnego lub

co nve rte d by We b2P DFC o nve rt.co m

syntetycznego kauczuku z dodatkiem środków zmiękczających (zawiera do 68% chloru). Farby
chlorokauczukowe są bardzo odporne na działanie wody i związków chemicznych (kwasów i
zasad), ale mają ograniczoną odporność na działanie rozpuszczalników organicznych (z
wyjątkiem alkoholu, eteru, benzyny). Nadają się na podłoża betonowe lub metalowe (stal, stal
ocynkowana, aluminium, miedź, żeliwo). Mają zastosowanie przede wszystkim jako farby
ochronne (np. przeciwkorozyjne) do malowania bram, ogrodzeń, schodów i posadzek.

Farby winylowe
Najczęściej stosowanym spoiwem winylowym jest polichlorek winylu, ewentualnie
zmodyfikowany eterem etylowym, czasami z dodatkiem środków zmiękczających. Farby
winylowe są bardzo odporne na działanie wody i związków chemicznych. Są stosowane przede
wszystkim do malowania elementów na zewnątrz budynku wykonanych ze stali ocynkowanej,
takich jak: rynny, parapety, obróbki blacharskie, pokrycia dachowe.

Farby i emalie olejne i olejno−żywiczne
Tradycyjne farby olejne są produkowane na bazie oleju lnianego. W farbach olejnych nowej
generacji olej jest wzmocniony żywicami alkidowymi, spośród których najważniejszą grupę
stanowią żywice ftalowe (dlatego farby alkidowe często nazywane są ftalowymi).
Farby olejne i olejno-alkidowe są odporne na działanie czynników atmosferycznych, ale
nieodporne na chemikalia (np. rozpuszczalniki). Z czasem matowieją i ulegają kredowaniu. Nie
zaleca się ich stosowania na podłoża alkaliczne (świeże tynki, farby krzemianowe,
powierzchnie ocynkowane). Do najbardziej popularnych wyrobów alkidowych należą emalie
ftalowe ogólnego stosowania. Farby olejne i olejno-żywiczne stosuje się przede wszystkim do
malowania stolarki okiennej i drzwiowej, innych elementów drewnianych i metalowych. Kupuje
się je w puszkach, gotowe do użycia, przed malowaniem należy je tylko dokładnie wymieszać.

Farby i emalie poliuretanowe

Farby poliuretanowe są produkowane na bazie żywic poliuretanowych. Mogą być jedno- lub
dwuskładnikowe.
Jednoskładnikowe utwardzają się pod wpływem wilgoci z powietrza, dwuskładnikowe wymagają
dodania utwardzacza. Stosuje się je do malowania powierzchni drewnianych, metalowych, z

tworzyw

sztucznych. Dają powłoki bardzo twarde i odporne na ścieranie, są jednak szkodliwe dla
zdrowia. Farby
jednoskładnikowe są nieco mniej twarde niż dwuskładnikowe, ale znacznie mniej toksyczne.
Podczas malowania tymi farbami należy zachować szczególną ostrożność i unikać wdychania
oparów.

Emalie akrylowe

Wodorozcieńczalne emalie stosowane przede wszystkim do malowania elementów
drewnianych ram okiennych, mebli oraz pokrytych farbą podkładową wyrobów metalowych
(nie zagruntowany metal będzie korodował pod wpływem wody zawartej w emalii). Coraz
częściej zastępują tradycyjne emalie rozpuszczalnikowe nie tylko ze względów ekologicznych,
ale również dlatego, że powłoki te są elastyczne (nie pękają) oraz nie żółkną pod wpływem
promieni UV. Pozwalają też na zachowanie rysunku drewna. Farby te można stosować
wewnątrz i na zewnątrz pomieszczeń. Produkowane są specjalne odmiany do malowania
grzejników, ram okiennych.

Farby specjalne
W obu grupach (farb wodnych i rozpuszczalnikowych) oprócz farb zwykłych dostępne są farby
o specjalnym przeznaczeniu, mające dodatkowe właściwości: zawierające dodatki
przeciwdziałające rozwojowi grzybów i pleśni, przeznaczone do uzyskiwania na ścianie
specjalnych efektów, odporne na podwyższoną temperaturę (specjalne farby do kaloryferów),
antykorozyjne.

Farby strukturalne są to farby przeznaczone do uzyskiwania różnych typów dekoracyjnej
faktury (często pokrywa się nimi tylko wybrane fragmenty ścian). Są sprzedawane w postaci
gotowej do użycia gęstej masy, proszku lub pasty, którą dodaje się do zwykłej farby
emulsyjnej. Można też kupić farby strukturalne dwuskładnikowe (proszek i pasta),
przeznaczone do samodzielnego przygotowania; zmieniając proporcję składników możemy
uzyskać różne rodzaje faktur. Farby strukturalne tworzą bardzo twardą i odporną na ścieranie
powłokę, która pozwala ukryć nierówności powierzchni. Można nimi malować podłoża
betonowe, tynki, płyty gipsowo-kartonowe, drewno i płyty drewnopochodne.

Farby natryskowe, podobnie jak strukturalne, wykorzystuje się do uzyskania na powierzchni
ściany specjalnych efektów. Natryskuje się je na ściany przy pomocy pistoletu. Dają powłokę

co nve rte d by We b2P DFC o nve rt.co m

wielobarwną, trwałą i odporną na uszkodzenia mechaniczne oraz zabrudzenia. Nadają się na
wszystkie podłoża.

Lakiery do drewna

Lakiery dzielą się:
• ze względu na rodzaj rozcieńczalnika na:
– wodne.

Lakiery

wodne stanowią zawieszoną w wodzie dyspersję cząsteczek różnych

substancji. Są niepalne. Są mniej odporne na uszkodzenia mechaniczne (np. ścieranie –
ważne w przypadku podłóg) niż

lakiery

rozpuszczalnikowe, ale także mniej szkodliwe dla

zdrowia (jest to ich główna zaleta).
– rozpuszczalnikowe. Rozpuszczalnikiem zwykle jest benzyna lakowa lub terpentyna
mineralna, rzadziej nitro, ksylen, aceton lub spirytus.
• ze względu na pełnioną funkcję na:
– ochronne
– podkładowe
– nawierzchniowe (dekoracyjne).

Spoiwa stosowane do wyrobu lakierów dzielą się na:
– termoplastyczne (szelak, chlorokauczuk, polioctan winylu, plastyfikowana nitroceluloza),
– termoutwardzalne (oleje schnące, żywice fenolowo-aldehydowe),
– chemoutwardzalne (żywice epoksydowe).
Do produkcji lakierów stosuje są też pigmenty i różne dodatki (przyspieszające schnięcie,
zmiękczacze,
utwardzacze, stabilizatory itp.).

Lakiery akrylowe
Są tanie i mało toksyczne, nie zmieniają zabarwienia drewna (dlatego nie wymagają
podkładu), ale są mało odporne na ścieranie. Stosuje się je do malowania boazerii i wyrobów
drewnianych domowego użytku oraz lakierowania podłóg w pomieszczeniach o niewielkim
natężeniu ruchu, na przykład sypialniach, pokojach dziecinnych.

Lakiery poliuretanowe (wodne)
Są bardziej odporne na ścieranie niż akrylowe, dlatego można lakierować nimi podłogi w
pomieszczeniach takich jak salony i pokoje dzienne. Są jednak dosyć drogie.

Lakiery poliuretanowo−akrylowe
Właściwości lakierów poliuretanowo-akrylowych zależą od proporcji obu składników (te, które
zawierają więcej poliuretanu, są twardsze). Lakiery poliuretanowo-akrylowe są jedno- lub
dwuskładnikowe z dodatkiem utwardzaczy, które polepszają odporność na ścieranie, ale
jednocześnie zwiększają toksyczność.

Lakiery poliuretanowe (rozpuszczalnikowe)
Są bardzo twarde i odporne na ścieranie. Mogą być: jednoskładnikowe, utwardzające się pod
wpływem
wilgoci z powietrza oraz dwuskładnikowe, wymagające dodania utwardzacza. Ze względu na
dużą twardość i niewielką elastyczność nadają się przede wszystkim na sztywne podłoża
(podłogi drewniane przyklejane na całej powierzchni: parkiet, mozaika). Lakiery
jednoskładnikowe są nieco mniej twarde niż dwuskładnikowe, ale za to mniej toksyczne.
Lakiery poliuretanowe stosuje się do lakierowania podłóg w pomieszczeniach o dużej
intensywności ruchu, takich jak: przedpokoje, salony. Powodują ciemnienie drewna po
lakierowaniu, dlatego konieczne jest stosowanie lakieru podkładowego (np. lakieru
nitrocelulozowego potocznie nazywanego kaponem).

Lakiery olejne, olejno−żywiczne i żywiczne
Zawierają oleje schnące lub półschnące, żywice naturalne lub syntetyczne, rozcieńczalniki i
różne dodatki
(np. przyspieszające schnięcie). Są odporne na działanie czynników atmosferycznych,
szczególnie promieniowania UV, ale mają niewielką twardość i odporność na ścieranie. Nadają
się do malowania wszelkiego rodzaju powierzchni drewnianych: boazerii, stolarki okiennej i
drzwiowej. Mogą też być stosowane
do lakierowania podłóg w pomieszczeniach o niewielkim natężeniu ruchu. Lakiery olejno-
żywiczne, które
są elastyczne, nadają się do lakierowania posadzek w pomieszczeniach z ogrzewaniem
podłogowym.

co nve rte d by We b2P DFC o nve rt.co m

Lakiery alkidowe uretanowane – są to lakiery zmodyfikowane poprzez dodanie składników
polepszających parametry wytrzymałościowe.

Lakiery żywiczne chemoutwardzalne są bardzo twarde i odporne na ścieranie,
ale ze względu na wysoką toksyczność zostały praktycznie wycofane z użycia (przez dość długi
czas
po polakierowaniu wydzielają formaldehyd, który może mieć działanie rakotwórcze).

Lakiery nitrocelulozowe
Są produkowane na bazie nitrocelulozy, żywicy alkidowej, rozpuszczalników organicznych i
dodatków pomocniczych. Są twarde, dają się łatwo szlifować i szybko wysychają, ale są mało
odporne na wilgoć i działanie olejów, smarów, ługów, łatwopalne. Stosuje się je przede
wszystkim wewnątrz budynku do malowania: boazerii, mebli (oprócz blatów roboczych) i innych
elementów drewnianych. Są także stosowane jako lakiery podkładowe (zabezpieczające przed
ciemnieniem drewna) pod lakiery rozpuszczalnikowe poliuretanowe i chemoutwardzalne
(przykładem lakieru nitrocelulozowego podkładowego jest popularny kapon). Podczas
lakierowania emitują substancje lotne szkodliwe dla zdrowia, dlatego prace należy prowadzić w
pomieszczeniach o dobrej wentylacji i przy zachowaniu środków ostrożności.

Lakiery spirytusowe
Są to roztwory żywic naturalnych (kalafonia) lub syntetycznych w alkoholu etylowym.
Charakteryzują się
krótkim czasem wysychania (10-60 min). Są mało odporne na działanie czynników
atmosferycznych i
uszkodzenia mechaniczne. Stosuje się je do malowania zabawek i galanterii drzewnej.

Politura jest to rozcieńczony roztwór żywicy (najczęściej szelaku) w etanolu, służący do
uzyskiwania błyszczących
powłok na powierzchni przedmiotów drewnianych. Ze względu na trudność malowania politurę
stosuje się najczęściej do renowacji starych zabytkowych mebli.

Bejce

Bejca jest to niekryjący roztwór barwnika o niewielkim stężeniu, naturalny lub syntetyczny,
służący do uwidocznienia struktury powierzchni pokrywanych wyrobów (np. uwydatnienia
rysunku słojów drewna) oraz wydobycia lub zmiany istniejącego (często naturalnego)
zabarwienia. Podobnie jak farby i lakiery, bejce składają się z rozcieńczalnika i spoiwa. Jako
rozcieńczalnik stosuje się wodę, spirytus lub terpentynę, jako spoiwo – alkid, olej lub lateks.
Bejcami pokrywa się najczęściej elementy drewniane (podłogi, meble, inne sprzęty drewniane)
lub ściany pomalowane farbą podkładową. Bejce stosowane jako środek
ochronny do drewna na zewnątrz budynku zawierają odporne na światło barwniki oraz środki
przeciwdziałające powstawaniu pleśni. Są sprzedawane w postaci gotowego do użycia płynu
lub proszku do rozpuszczenia w rozcieńczalniku. Natężenie koloru zależy od grubości powłoki,
dlatego bardzo istotne jest
równomierne nakładanie, aby otrzymać na całej powierzchni jednolitą barwę. Najlepiej jest
najpierw zagruntować całą powierzchnię bejcą nie zabarwioną, a następnie dopiero bejcować.

Rozpuszczalniki i rozcieńczalniki

Rozpuszczalniki są to łatwo ulatniające się ciecze organiczne mające zdolności rozpuszczania
substancji błonotwórczych tworzących spoiwo farb i lakierów. Natomiast rozcieńczalniki nie
rozpuszczają substancji błonotwórczej, powodują tylko jej rozcieńczenie, dzięki czemu wyrób
uzyskuje odpowiednią lepkość. Charakterystyczną cechą rozpuszczalników i rozcieńczalników
jest ich lotność, czyli zdolność parowania w temperaturze pokojowej, od której zależy czas
schnięcia powłoki.
Jako rozpuszczalniki do produkcji farb i lakierów wykorzystuje się: benzynę, benzen,
terpentynę, alkohol
etylowy. Jako rozcieńczalnik jest stosowana woda.
Impregnaty

Impregnaty są to substancje zawierające specjalnie dobrane środki owadobójcze i
grzybobójcze zapobiegające zaatakowaniu drewna, betonu, cegły i kamienia przez grzyby,
pleśnie, mchy oraz glony. Ich działanie może być powierzchniowe lub sięgać w głąb porowatej
struktury. Impregnaty nie tworzą powłok na powierzchni, w związku z tym nie występuje
złuszczanie się powłoki, jak to ma miejsce w przypadku farby lub lakieru. Stosuje się je na
zewnątrz i wewnątrz budynku. Impregnaty stosuje się przede wszystkim do drewna, które
najbardziej narażone jest na zniszczenie przez grzyby i owady. Do ratowania zaatakowanych

co nve rte d by We b2P DFC o nve rt.co m

materiałów stosowane są preparaty grzybo- lub owadobójcze, których
aplikacja wymaga zachowania szczególnych zasad bezpieczeństwa.

Impregnaty do drewna można podzielić na dwie grupy:
• preparaty solne,
• preparaty oleiste.
Głównym składnikiem preparatów solnych są mieszaniny soli (związki boru, miedzi, cynku,
kwasy organiczne). Rozcieńczalnikiem jest najczęściej woda, rzadziej stosuje się
rozpuszczalniki organiczne. Preparaty solne występują najczęściej w postaci gotowych do
użycia płynów, koncentratu lub pasty przeznaczonych do rozpuszczenia w wodzie w żądanym
stężeniu albo w formie krystalicznej. Są bezbarwne (gdy drewno będzie wykańczane lakierami
przezroczystymi) lub barwią drewno na kolor zielony, szaro-zielony albo różowy w celu
łatwiejszej kontroli równomierności pokrycia powierzchni. Są pozbawione zapachu, nie
ulatniają się, ale ulegają wymywaniu łatwiej niż preparaty oleiste. Mogą być stosowane
zarówno do zabezpieczania drewna wilgotnego, jak i suchego.
W preparatach oleistych nośnikiem substancji ochronnej jest olej (lniany, alkidowy, rybi
modyfikowany), a rozpuszczalnikiem – benzyna lakowa. Występują w postaci płynnej, w wersji
bezbarwnej lub koloryzującej (producenci oferują 7-14 odcieni). Łatwo wnikają w głąb suchego
drewna, nie ulegają wymywaniu. Mogą zawierać również substancje zwiększające
ognioodporność drewna. Stosowane są głównie do zabezpieczenia drewna na zewnątrz i w
ograniczonym zakresie do wnętrz. Oprócz typowych impregnatów dostępne są również środki
o złożonym działaniu, które jednocześnie zabezpieczają drewno, barwią je na pożądany kolor i
tworzą powłokę ochronną (lakierobejce).

Impregnacje

Impregnację powierzchniową przeprowadza się metodą 2-3 krotnego powlekania preparatem
przy
pomocy pędzla, wałka, szczotki, tamponu albo metodą opryskiwania. Opryskiwanie jest mniej
skuteczne
niż powlekanie i preparat rozpyla się w powietrzu, należy więc zachować szczególne środki
ostrożności.

Impregnacja

powierzchniowa

zapewnia

nasycenie

drewna

środkiem

grzybobójczym do głębokości 3-10 mm, co stanowi dostateczne zabezpieczenie tylko przy
krótkotrwałym zawilgoceniu.

Impregnacja głęboka (przy której drewno zostaje nasycone środkiem grzybobójczym do
głębokości
powyżej 10 mm) wymaga kąpieli. Kąpiele przeprowadza się w kadziach, wannach lub
basenach wykonanych z drewna, stali, betonu lub tworzyw sztucznych.

Impregnacja ciśnieniowo-próżniowa polega na nasyceniu drewna preparatem, który jest
wprowadzany we włókna pod ciśnieniem. Impregnację ciśnieniową przeprowadza się
najczęściej w warunkach
przemysłowych. Jest najbardziej skuteczna.
Preparaty grzybo- i owadobójcze wprowadza się w zaatakowane drewno metodą malowania,
oprysku lub iniekcji w miejscach żerowania owadów. Specjalistyczne firmy zwalczają owady
metodą gazowania. Opryskiwanie stosuje się przy odgrzybianiu murów.

Kleje
Klej jest to substancja organiczna lub nieorganiczna, która po nałożeniu cienkiej warstwy na
dwa elementy łączy je ze sobą trwałą spoiną. Podstawowym składnikiem kleju jest lepiszcze
pochodzenia naturalnego lub syntetycznego. Kleje zawierają także: rozcieńczalniki,
utwardzacze, zmiękczacze, wypełniacze oraz inne dodatki (np. grzybobójcze). Klejenie
następuje w wyniku wyparowywania (czasami połączonego z reakcją chemiczną)
rozcieńczalnika lub krzepnięcia masy wskutek ochłodzenia. Kleje dzielimy na jedno- i
dwuskładnikowe. Mają postać płynu, żelu lub masy, spotyka się też kleje w aerozolu. Wybór
kleju zależy od materiału klejonych powierzchni i przewidywanych warunków pracy spoiny
(temperatura, wilgotność, narażenie na odkształcenia).

Kleje kazeinowe stanowią roztwory kazeiny (wytrąconej z mleka) z dodatkiem substancji
alkalicznych
(boraks, szkło wodne, soda, wapno gaszone). Są odporne na wilgoć. Stosuje się je do klejenia
drewna i
papieru.
Kleje kostne (glutenowe) powstają w wyniku hydrolizy kolagenu kostnego. Są stosowane
przede wszystkim do klejenia drewna.
Kleje nitrocelulozowe stanowią roztwory nitrocelulozy z dodatkiem substancji zmiękczających w
rozpuszczalnikach organicznych. Są odporne na działanie wilgoci i zmiany temperatury.
Stosuje się je do klejenia drewna, metali, szkła, papieru, tworzyw sztucznych, przyklejania

co nve rte d by We b2P DFC o nve rt.co m

tapet papierowych i winylowych. Często skleja się nimi drobne przedmioty: podeszwy butów,
zabawki. Przykładem kleju nitrocelulozowego jest Kropelka.
Kleje skrobiowe (klajstry) otrzymuje się przez hydrolizę lub utlenianie skrobi (najczęściej
ziemniaczanej). Stosuje się je do klejenia papieru i sklejki, przyklejania tapet papierowych i
winylowych.
Kleje kauczukowe (kontaktowe) stanowią dyspersje kauczuku naturalnego lub syntetycznego
w rozpuszczalnikach organicznych. Są szybkoschnące: spoina klejowa szybko wysycha i
twardnieje (10-20
minut). Kleje kauczukowe stosuje się do klejenia gumy, skóry, tworzyw sztucznych, papieru i
tkanin, a także do przyklejania posadzek drewnianych, drewnopochodnych (np. paneli) i
ceramicznych do podłoży betonowych. Przykładem kleju kauczukowego jest popularny
Butapren.
Kleje epoksydowe produkuje się na bazie żywicy epoksydowej z dodatkiem rozcieńczalników i
zmiękczaczy. Są często dwuskładnikowe - sprzedawane w dwóch tubkach, z których jedna
zawiera żywicę, a
druga - utwardzacz. Dają bardzo mocne spoiny. Ich czas wiązania zależy od temperatury
otoczenia i waha się od kilku minut do kilkunastu godzin. Są stosowane do klejenia metali,
szkła, tworzyw sztucznych. Przykładem kleju epoksydowego dwuskładnikowego jest Distal.
Kleje poliuretanowe zawierają jako główny składnik żywicę poliuretanową. Często są
dwuskładnikowe, złożone z żywicy i utwardzacza. Dają mocne spoiny (odporne na obciążenia) i
charakteryzują się dużą twardością; spoiny mogą być szlifowane i wygładzane papierem
ściernym. Nadają się do klejenia drewna, metali, papieru, tworzyw sztucznych. Stosuje się je
często do klejenia mebli drewnianych oraz do przyklejania posadzek z drewna.
Kleje silikonowe są produkowane na bazie żywicy silikonowej. Szybko wysychają i są trwałe.
Stosuje
się je do klejenia drewna, metali i tworzyw sztucznych.
Kleje winylowe zawierają jako podstawowy składnik żywice poliwinylowe z dodatkiem
zmiękczaczy i
wypełniaczy. Stosuje się je do klejenia drewna i materiałów drewnopochodnych (np. płyt
wiórowych), papieru oraz do przyklejania drewna i tworzyw sztucznych (np. parkietu, wykładzin
z PVC) do podłoży betonowych, drewnianych i tynkowanych.
Kleje akrylowe produkuje się na bazie żywic akrylowych z dodatkiem zmiękczaczy i
wypełniaczy. Ponieważ rozcieńczalnikiem jest w nich woda, są mało szkodliwe dla zdrowia.
Stosuje się je do klejenia drewna, tworzyw sztucznych, przyklejania posadzek drewnianych i
wykładzin do podłoży betonowych.
Kleje cyjanoakrylowe (tzw. kleje superglue) służą do sklejania drobnych przedmiotów z tworzyw
sztucznych, szkła, kamienia i drewna. Ich cechą charakterystyczną jest bardzo krótki czas
schnięcia (zależnie od rodzaju powierzchni od kilku sekund do kilku minut). Są sprzedawane
tylko w bardzo małych opakowaniach.

Zaprawy klejowe

Dawniej płytki ceramiczne (ścienne i podłogowe) przyklejano do podłoża na tradycyjne
zaprawy cementowe. Obecnie do tego celu stosuje się prawie wyłącznie zaprawy klejowe,
nazywane potocznie klejami. Oprócz piasku, cementu i wody zawierają one różne dodatki
modyfikujące (wypełniacze, plastyfikatory itp.), których rodzaj i ilość decyduje o własnościach
kleju.

Dzielą się na: cienkowarstwowe (grubość warstwy kleju do 5 mm), średniowarstwowe i
grubowarstwowe (przeznaczone do przyklejania płytek z równoczesnym wyrównywaniem
podłoża; pokrywają nierówności do 20 mm). Podłoże pod zaprawy cienkowarstwowe musi być
bardzo równe – do wyrównywania stosuje się najczęściej specjalne zaprawy wyrównujące.
Zaprawy klejowe cementowe mają najczęściej postać suchych mieszanek przeznaczonych do
zarobienia wodą. Ilość dodanej wody ustala się w zależności od żądanej konsystencji
mieszanki, która zależy m.in. od wielkości płytek. Zaprawy występują w wersji standardowej,
półelastycznej oraz elastycznej.
Zaprawy zwykłe stosowane są do przyklejania płytek na typowych podłożach (beton, tynk),
półelastyczne na podłożach o mniejszej sztywności np. płytach gipsowo-kartonowych. Zaprawy
elastyczne stosuje się do przyklejania płytek w miejscach narażonych na zmiany temperatury,
niestabilne podłoża np. z płyt
drewnopochodnych, na starych płytkach ceramicznych, ścianach pokrytych farbą olejną.
Sytuacja taka występuje w przypadku wszystkich okładzin na zewnątrz budynku (na
elewacjach, balkonach, tarasach, schodach zewnętrznych), a wewnątrz budynku – przy
ogrzewaniu podłogowym, na ścianach z bloczków gipsowych, płyt gipsowo-kartonowych i z
betonu komórkowego, a także na podłogach narażonych na podwyższone obciążenia (np.
ciężkie regały). Pod wpływem zmian temperatury lub dużego obciążenia płytki odkształcają się,
wskutek czego między nie odkształconym podłożem i okładziną powstają naprężenia, które
musi przenieść warstwa zaprawy klejowej. Zaprawę elastyczną można też uzyskać przez
dodanie do zwykłej zaprawy emulsji uelastyczniającej. Na rynku dostępne są też zaprawy

co nve rte d by We b2P DFC o nve rt.co m

cementowe modyfikowane polimerami. Oprócz podstawowych rodzajów zapraw klejowych
produkowane są również zaprawy specjalne do przyklejania płyt marmurowych czy gresu o
dużych wymiarach, oraz kleje używane przy naprawach lub na bardzo nietypowych podłożach.
Są to kleje żywiczne (np. akrylowe, poliuretanowe, epoksydowe). Mają postać gotowej do
użytku pasty lub występują w postaci dwuskładnikowej. Charakteryzują się dużą
elastycznością. Nadają się do przyklejania płytek na różne podłoża: betonowe, tynkowane,
metalowe, drewnopochodne (np. płyty wiórowe), PVC, płytki ceramiczne.
Zaprawę klejową dobiera się zależnie od rodzaju podłoża, grubości warstwy kleju (która zależy
m.in. od
stopnia wyrównania podłoża), rodzaju i wielkości płytek (niektóre zaprawy nie nadają się do
przyklejania
dużych płytek). Informacji dotyczącej właściwości i zakresu stosowania należy szukać na
opakowaniu.

Szpachle i gładzie

Masy szpachlowe (szpachlówki) i gładzie służą do naprawiania i wyrównywania powierzchni
przed malowaniem (ściany, sufity, stolarka okienna i drzwiowa) lub pokryciem okładziną
(ściany, podłogi). Wyrównanie podłoża jest szczególnie istotne przy stosowaniu nowoczesnych
materiałów okładzinowych, które często są przeznaczone do przyklejania na bardzo cienką
spoinę klejową i dlatego wymagają bardzo gładkiej powierzchni. Wyrównanie powierzchni jest
najczęściej połączone z naprawą uszkodzeń: wypełnianiem ubytków, szczelin, rys, wystających
lub widocznych połączeń płyt albo styków tapety.
Szpachlówki składają się ze spoiwa, rozcieńczalnika i wypełniacza. Na rynku dostępne są
szpachlówki i masy przeznaczone do różnych typów podłoży.

Masy szpachlowe do ścian, sufitów i podłóg
Najbardziej popularne są szpachlówki gipsowe, w których spoiwem jest gips. Stosuje się je do
szpachlowania ścian i sufitów wewnątrz budynku. Mają postać proszku przeznaczonego do
rozmieszania z
wodą. Nadają się do stosowania na prawie wszystkie typy podłoży: beton, gazobeton, mur z
cegły, ściany tynkowane (tynkiem cementowym i cementowo-wapiennym), podłoża gipsowe
(płyty gipsowo kartonowe), drewno i materiały drewnopochodne, pomalowane tapety
tekstylne. Elementy stalowe nie chronione powłoką ochronną (farbą, ocynkiem) nie mogą
stykać się z gipsem, gdyż powoduje on rdzewienie stali. Szpachlówki wykorzystuje się do
wypełniania dużych i małych ubytków w tynku, spoinowania i szpachlowania złączy płyt
gipsowo-kartonowych i gipsowo-włóknowych, szpachlowania styków tapet lub wykonywania
gładzi na ścianach i sufitach przed malowaniem. Szpachlówki gipsowe występują w różnych
odmianach: szybkowiążące, wolnowiążące (zawierają dodatki opóźniające proces wiązania), o
zwiększonej elastyczności lub twardości. Dają równą powierzchnię o gładkiej fakturze i
grubości warstwy
od 1 mm do 3 mm. Mają kolor biały lub szary. Zużycie waha się od 1 do 1,75 kg na metr
kwadratowy powierzchni (przy grubości warstwy 1 mm).

W szpachlówkach cementowych spoiwem jest cement z dodatkiem piasku, rozcieńczalnikiem
jest woda. Dodanie utwardzacza zwiększa wytrzymałość. Szpachlówki cementowe stosuje się
przede wszystkim do szpachlowania posadzek. Nadają się na podłoża: betonowe (z betonu
zwykłego lub lekkiego), drewniane i ceramiczne (w przypadku podłoża ceramicznego dobrze
jest najpierw skontrolować jego przyczepność). Mają postać proszku lub masy gotowej do
użycia. Charakteryzują się dużą twardością i są bardzo trwałe. Zużycie wynosi ok. 2 kg/m2
powierzchni przy grubości warstwy 1 mm.
W szpachlówkach polimerowych spoiwem jest dyspersja polimerowa, rozcieńczalnikiem woda,
a wypełniacz jest mineralny (np. biały dolomit z ewentualnym dodatkiem granulek z tworzywa
sztucznego). Można je stosować do wyrównywania podłoży (dużych i małych powierzchni) z:
betonu (zwykłego i lekkiego), cegły, tynku (cementowy i cementowo-wapienny), drewna, płyt
gipsowo-kartonowych, tapet tekstylnych (malowanych), papierowych i z włókna szklanego.
Zależnie od przeznaczenia zawierają różne dodatki, np. zwiększające elastyczność
(szpachlówkę taką można dłużej rozprowadzać bez obawy wyschnięcia), przeciwpleśniowe
(przeznaczone do stosowania w pomieszczeniach mokrych). W wersji standardowej mają kolor
biały lub szary. Szpachlówki zawierające środki przeciwpleśniowe mają barwę szaro-zieloną.
Występują w postaci gotowej do użytku masy, czasami w postaci suchej mieszanki do
zarobienia wodą. Do wypełniania głębokich ubytków najlepiej nadają się odmiany
gruboziarniste. Szpachlówki można nakładać 4szpachlą, pędzlem, wałkiem, a niektóre nawet
natryskiem. Zużycie zależy od rodzaju podłoża; jeden litr starcza na pokrycie powierzchni 0,3-
0,6 m2.

Szpachlówki do drewna i metalu

co nve rte d by We b2P DFC o nve rt.co m

Szpachlówki przeznaczone tylko do drewna i metalu są najczęściej rozpuszczalnikowe.
Spoiwem jest lateks akrylowy, alkid lub nitroceluloza, a rozcieńczalnikiem – benzyna lakowa,
węglowodory aromatyczne (np. ksylen), estry alkoholowe. Jako dodatek stosuje się mączkę
drzewną. Szpachlówki mają postać gotowej do użytku masy lub płynnego spoiwa, które miesza
się z pyłem drzewnym. Są produkowane w różnych kolorach, odpowiadających barwom
naturalnego drewna różnych gatunków. Po wyschnięciu można je w dowolny sposób obrabiać:
ciąć, szlifować papierem ściernym, lakierować, malować, wbijać gwoździe, wkręcać wkręty.

Kity i masy do wypełniania ubytków

Kity i masy służą do lokalnego wypełniania szczelin, rys i ubytków w różnych materiałach
budowlanych
oraz elastycznych uszczelnień. Są uniwersalne lub przeznaczone do podłoży określonego
typu. Dostępne
są w niewielkich opakowaniach (40-750 ml): tubkach, kartuszach lub aluminiowych
pojemnikach (preparaty w aerozolu). Środki zapakowane w kartusze wyciska się pistoletem
ręcznym lub pneumatycznym przy pomocy dozowników o kształcie stożka nakładanych na
pojemnik, a następnie rozprowadza szpachlą lub gąbką.

Kit jest to plastyczny materiał o konsystencji pasty, lepki i ciągliwy, twardniejący na powietrzu.
Kity są
produkowane na bazie różnych spoiw (żywice syntetyczne, oleje, kauczuk). Stosuje się je do
wypełniania
nierówności powierzchni i trwałego łączenia drewna, metali, szkła, płytek kamionkowych,
betonu.
Masy akrylowe są mało odporne na działanie czynników atmosferycznych i wilgoci, dlatego
stosuje się
je wewnątrz budynku w miejscach nie narażonych na zawilgocenie. W wersji standardowej nie
nadają się do stosowania w pomieszczeniach mokrych, jednak niektóre z nich zawierają środki
przeciwpleśniowe. Służą do wypełniania ubytków (do 3 cm) w podłożach: z betonu, cegły,
kamienia, tynku, drewna, płyt gipsowo-kartonowych, glazury, metali, (stali i aluminium), szkła,
PVC. Wypełnia się nimi też szpary i szczeliny. Można je malować farbami. Są znacznie mniej
elastyczne niż silikony.
Masy poliuretanowe są elastyczne, odporne na działanie wody i związków chemicznych, ale
mało odporne na działanie promieniowania UV. Różnią się między sobą stopniem
elastyczności. Stosuje się je do
wypełniania szczelin w betonie, kamieniu, drewnie, metalach (stali, aluminium, cynku,
powierzchniach emaliowanych), tworzywach sztucznych – wewnątrz i na zewnątrz budynku. Ich
prędkość utwardzania zależy od wilgotności i temperatury powietrza. Można je malować.
Masy butylenowe twardnieją tylko na powierzchni spoiny, a pozostała część przekroju
pozostaje nieutwardzona, dzięki czemu wykonane z nich spoiny są trwale elastyczne.
Wierzchnią utwardzoną warstwę
możemy pomalować. Masy butylenowe są trwałe i odporne na działanie związków
chemicznych. Mają
dobrą przyczepność do większości podłoży, ale nie wolno ich nakładać na wilgotne
powierzchnie. Stosuje
się je wewnątrz i na zewnątrz budynku do wypełniania szczelin w betonie, kamieniu, drewnie,
szkle, materiałach ceramicznych, metalach (stali zwykłej i ocynkowanej, aluminium,
powierzchniach emaliowanych).
Masy polisiarczkowe (tiokole) są jedno- lub dwuskładnikowe. Są elastyczne, mają dobrą
przyczepność
do większości podłoży i wysoką odporność na działanie związków chemicznych. Stosuje się je
do uszczelniania szkła, dylatacji i posadzek narażonych na działanie chemikaliów.
Masy hybrydowe (polimery MS) są bardzo trwałe, elastyczne i odporne na działanie czynników
atmosferycznych. Mają dobrą przyczepność do większości podłoży, także wilgotnych. Nadają
się do malowania
farbami. Ich wadą jest wysoka cena.
Silikony

Silikony są mieszaniną polimerów z wypełniaczami i innymi dodatkami. Mają postać ciała
stałego lub lepkiej cieczy. Niektóre z nich zawierają dodatki zabezpieczające przed rozwojem
grzybów i pleśni. Mają dużą odporność termiczną (są niepalne), odporność na działanie wody i
utlenianie. Silikony stosuje się do uszczelniania wszelkiego rodzaju szpar i szczelin,
wypełniania rys i spoin. Sprzedawane są w tubach lub kartuszach. W procesie utwardzania
silikonów octowych powstaje kwas octowy. Są odporne na wysoką temperaturę (do 200C).
Mają dobrą przyczepność przede wszystkim do szkła, niektóre silikony z tej grupy - także do
drewna, metalu, ceramiki, płyt gipsowo-kartonowych, powłok malarskich. Przyczepność do
powierzchni gładkich jest dużo lepsza niż do porowatych. Z powodu kwaśnego odczynu
silikony octowe mogą powodować korozję metali. Do grupy silikonów octowych zaliczają się

co nve rte d by We b2P DFC o nve rt.co m

następujące wyroby dostępne na rynku: silikon uniwersalny, budowlany, szklarski (może
zastępować kit do szklenia
okien), sanitarny, wysokotemperaturowy, silikon do akwariów.
Silikony neutralne mają dobrą przyczepność do większości materiałów budowlanych: szkła,
tworzyw
sztucznych, betonu, cegły, powłok malarskich (czasami wymagane jest gruntowanie podłoża).
Są elastyczne, dzięki czemu mogą być stosowane do uszczelniania szczelin dylatacyjnych. Nie
powodują korozji
metali. Niektóre z nich można malować farbami. Do grupy silikonów neutralnych zaliczają się
następujące wyroby dostępne na rynku: silikon neutralny sanitarny, silikon neutralny do
kamienia i marmuru, silikon do luster.

Masy do fugowania
Spoiny (fugi) przenoszą naprężenia powstające w okładzinach z płytek podczas odkształcania
się podłoża (wskutek zmian temperatury lub wilgotności). Fugi poprawiają także wygląd
pomieszczenia, niwelując
optycznie ewentualne niedokładności ułożenia glazury. Ich szerokość zależy od wymiarów
płytek oraz warunków, w których pracować ma okładzina. Przy znacznych wahaniach
temperatury (np. na elewacjach na zewnątrz budynku lub przy ogrzewaniu podłogowym)
spoiny muszą mieć większą szerokość, żeby umożliwić odkształcenia termiczne płytek i podłoża
pod nimi. Powinny być też elastyczne. Zbyt sztywne fugi (szczególnie na ścianach
zewnętrznych budynku, tarasach i schodach zewnętrznych, posadzkach z ogrzewaniem
podłogowym, podłożu drewnopochodnym lub z płyt gipsowo-kartonowych albo w przypadku,
gdy klej jest dużo bardziej elastyczny niż masa spoinująca) mogą popękać. Ze względów
estetycznych przy płytkach o dużych wymiarach lepiej wyglądają też szerokie spoiny (które są
jednak trudniejsze do wykonania od wąskich). Stosując płytki gorszego gatunku możemy
poprawić wygląd ściany wykonując szersze spoiny.
Masy cementowe są najczęściej dwuskładnikowe, sprzedawane w postaci proszku do
zarobienia wodą.
Nadają się do spoinowania okładzin ceramicznych, kamiennych i szklanych wewnątrz i na
zewnątrz budynku. W sprzedaży dostępne są masy przeznaczone do fug wąskich (do ok. 5
mm) oraz fug szerokich
(do ok. 20-30 mm). Faktura spoiny może być gładka lub chropowata, a zależnie od średnicy
ziaren wypełniacza: drobnoziarnista, średnioziarnista lub gruboziarnista. Masy drobnoziarniste
stosuje się przede
wszystkim przy spoinach wąskich, a gruboziarniste - przy spoinach szerokich. Masy dostępne
są najczęściej w kilkunastu kolorach.
Masy cementowe uelastycznione uzyskuje się przez dodanie emulsji elastycznej do wody
zarobowej (spoiny trwale elastyczne wykonuje się z silikonu). Występują też w postaci gotowej
do użycia.
Masy epoksydowe sprzedawane są w postaci dwóch składników: żywicy epoksydowej i
utwardzacza. Nie zawierają wypełniacza. Są szczelne i odporne na działanie związków
chemicznych, dlatego nadają się dobrze do spoinowania obłożonych płytkami blatów
kuchennych. Można je myć powszechnie stosowanymi środkami czystości.
Masy i mieszanki tynkarskie

Tynki muszą mieć dobrą przyczepność do podłoża, nie powinny pękać, rysować się,
odbarwiać, odpadać od ściany. Tynki zewnętrzne muszą być dodatkowo odporne na działanie
czynników atmosferycznych, które nie mogą zmniejszać przyczepności oraz powodować
odpadania i uszkodzeń. W domach jednorodzinnych wykonuje się tynki tradycyjne (1-2 cm)
oraz tynki cienkowarstwowe (2-5 mm).

Tynki mineralne tradycyjne
Tradycyjne tynki mineralne stosuje się przede wszystkim na ściany wykonane w jednej z
technologii tradycyjnych: z cegły (ceramicznej i wapienno-piaskowej) i pustaków, bloczków
betonowych, drewna i materiałów drewnopochodnych (po uprzednim zamocowaniu stalowej
siatki).

Tynki tradycyjne dzielimy:
• zależnie od rodzaju spoiwa użytego do zaprawy na:
– wapienne,
– cementowe,
– cementowo-wapienne,
– gipsowe,
– gipsowo-wapienne,
– cementowo-gliniane,
• zależnie od sposobu wykonania na:

co nve rte d by We b2P DFC o nve rt.co m

– jednowarstwowe,
– dwuwarstwowe,
– trójwarstwowe,
– szlachetne.
Tynki wapienne, gipsowo-wapienne i gipsowe są wrażliwe na wilgoć, dlatego stosuje się je
tylko wewnątrz budynku. Tynki cementowe i cementowo-wapienne są odporne na działanie
wilgoci i uszkodzenia mechaniczne, dlatego mogą być stosowane także na zewnątrz.

Tynki jednowarstwowe otrzymuje się przez narzucenie zaprawy kielnią bezpośrednio na
podłoże. Nadają się na podłoża z cegły, betonu oraz drobnowymiarowych elementów
betonowych i ceramicznych. Ze względu na technikę wykonania mogą być: surowe rapowane
(o grubości ok. 12 mm), surowe wyrównywane kielnią (10 mm), surowe ściągane pacą (10
mm). Tynki rapowane mają nierówną powierzchnię, wyrównywane kielnią mają usunięte
większe zgrubienia, ściągane pacą mają powierzchnię prowizorycznie wyrównaną.
Tynki surowe wykonuje się najczęściej z zaprawy cementowo-wapiennej. Są stosowane przede
wszystkim do tynkowania ścian budynków prowizorycznych oraz jako podkład pod izolacje
przeciwwilgociowe (np. na ścianach piwnic).

Tynki dwuwarstwowe składają się z warstwy dolnej (obrzutki) i wierzchniej (narzutu), którą
nanosi się po związaniu obrzutki. Narzut ściąga się pacą i zaciera na ostro. Otynkowana
powierzchnia jest równa (odchylenie nie powinno przekraczać 4 mm), ale szorstka.
Tynki trójwarstwowe składają się z obrzutki, narzutu i dodatkowej warstwy gładzi. Zależnie od
sposobu zacierania gładzi (np. z zaprawy przecieranej przez sito o drobnych oczkach,
zacieranie packą pokrytą filcem, zacieranie stalową packą z jednoczesnym podsypywaniem
cementu zmieszanego z drobnym piaskiem) uzyskuje się powierzchnie o różnym wyglądzie i
różnym stopniu wyrównania (odchylenie od płaszczyzny 2-3 mm).
Tynki szlachetne wykonuje się z zapraw zawierających kruszywa szlachetne, które nanosi się
ręcznie lub mechanicznie na tynk dwuwarstwowy traktowany jako podkład w celu uzyskania
dekoracyjnego wykończenia elewacji. Podkład wykonuje się z zaprawy cementowej lub
cementowo-wapiennej. Zaprawy szlachetne mają postać suchych mieszanek składających się
z: cementu portlandzkiego, wapna hydratyzowanego, kruszywa łamanego (marmurowego,
dolomitowego, wapiennego) i dodatków barwiących.

Tynki szlachetne dzieli się:
• zależnie od sposobu wykonania i wykończenia na tynki:
– o fakturze specjalnej otrzymywanej przez odpowiednią technikę nanoszenia zaprawy
(nakrapiane: szczotką, miotełką, kielnią przez siatkę lub bez siatki, aparatem natryskowym, na
podkładzie o innej barwie),
– o fakturze specjalnej otrzymywanej przez dodatkową obróbkę powierzchni podczas wiązania
zaprawy
(zmywane – tynk zmywa się częściowo wodą aż do odsłonięcia ziaren kruszywa, cyklinowane –
z tynku
wyłuskuje się ziarna kruszywa, gładzone - z tynku usuwa się nadmiar spoiwa np. pędzlem),
– o fakturze specjalnej otrzymywanej przez dodatkową obróbkę powierzchni po stwardnieniu
zaprawy (kamieniarskie: nakłuwane, młotkowane, szlifowane),
• zależnie od struktury na:
– bardzo drobnoziarniste (otrzymane przy użyciu kruszywa do 1,25 mm),
– drobnoziarniste (kruszywo o uziarnieniu 1,25-2,5 mm),
– średnioziarniste (kruszywo 2,5-5 mm),
– gruboziarniste (kruszywo 2,5-10 mm lub 5-10 mm),
• zależnie od barwy na:
– niebarwione,
– kolorowe.
Tradycyjny tynk mineralny jest najczęściej szary. Aby otrzymać kolorową elewację można
pomalować otynkowaną ścianę farbą elewacyjną, dodać do zaprawy zabarwiony piasek lub
dodać barwnik do cementu.

Tynki cienkowarstwowe
Tynki cienkowarstwowe (o grubości 2-5 mm) pojawiły się wraz z metodą lekką mokrą
ocieplania ścian -
początkowo stosowane były do tynkowania warstwy ocieplenia z wełny mineralnej lub
styropianu. Ze względu na łatwość i szybkość układania oraz duże walory estetyczne zaczęto
je stosować także jako alternatywę dla tradycyjnego tynkowania ścian. Nadają się przede
wszystkim na ściany wykonane z bloczków klejonych na cienkie spoiny (bloczki z betonu
komórkowego, bloczki silikatowe), a także na podłoża gładkie, które trudno byłoby pokryć
tynkiem tradycyjnym (styropian, płyty gipsowo-kartonowe, płyty wiórowe). Można je także
stosować do tynkowania ścian z cegły, betonu, pustaków oraz ścian uprzednio otynkowanych
(pokrytych tynkiem cementowym lub cementowo-wapiennym). Są bardzo często stosowane na
ścianach dwuwarstwowych (z zewnętrzną warstwą ocieplającą z wełny mineralnej lub

co nve rte d by We b2P DFC o nve rt.co m

Wybierz plik do dodania

styropianu) i wchodzą w skład większości systemów ocieplania ścian metodą lekką mokrą.
Tynki cienkowarstwowe składają się ze spoiwa, wypełniacza mineralnego, pigmentów
barwnych oraz domieszek nadających im dodatkowe właściwości (np. zagęszczających albo
grzybobójczych).

Zależnie od zastosowanego spoiwa tynki cienkowarstwowe dzielimy na:
– mineralne – spoiwem jest cement (z ewentualnym dodatkiem spoiwa polimerowego),
– żywiczne (polimerowe) – spoiwem jest dyspersja wodna lub roztwór żywicy (najczęściej
akrylowej) w
rozpuszczalniku organicznym,
– krzemianowe – spoiwem jest szkło potasowe,
– silikonowe – spoiwem jest żywica silikonowa (z ewentualnym dodatkiem spoiwa
polimerowego).
Tynki cienkowarstwowe występują w postaci gotowych mas tynkarskich lub suchych mieszanek
przeznaczonych do zarobienia wodą. Umożliwiają otrzymanie różnych typów faktury (gładka,
zacierana, baranek, kornikowa, kamyczkowa, grysikowa). Zużycie waha się od 1,2 do 5 kg/m2
(zależy od uziarnienia, grubości warstwy i faktury). Są łatwe do wykonania (wykonuje się tylko
jedną warstwę tynku), dostępne w wielu kolorach (najwięcej kolorów dla tynku akrylowego),
ale dosyć drogie.

Zależnie od sposobu obróbki powierzchni zaprawy uzyskuje się różne typy faktury tynku:
– gładką – przez wyrównanie i wygładzenie warstwy zaprawy kielnią stalową,
– ciągnioną – przez zacieranie powierzchni pacą z drewna lub styropianu w kierunku
poziomym, pionowym, ukośnym lub ruchami kolistymi (przykładem faktury ciągnionej jest
faktura kornikowa),
– nakrapianą – przez nakrapianie zaprawy miotełką lub młynkiem (przykładem faktury
nakrapianej jest popularny baranek),
– mozaikową – przez nałożenie zaprawy z wypełniaczami (z kruszyw naturalnych lub
sztucznych).

Poradnik Budujacego Dom – Inf. Rynkowy Budownictwa Jednorodzinnego 2004

Czy ta praca była przydatna?

TAK

NIE

Wersja ściąga

farby_emaile_lakiery.doc

Dodatki do pracy

Jeszcze nikt nie dodał dodatków do tej pracy.

Bądź pierwszy

Dodaj komentarz

Farby

Sprzedaż i kupno online. Zobacz, jakie to proste.
Sprawdź.