Farby,emaile,lakiery

Szukaj materiałów ..

Szukaj

Następna praca

Farby, emalie, lakiery

Są to wyroby lakiernicze stosowane w celu ochrony przed
czynnikami zewnętrznymi i dekoracji różnych wyrobów i
elementów budowlanych.

Farby tworzą powłoki o dużej zdolności krycia, dobrej
przyczepności do podłoża, ale o stosunkowo niskiej odporności
na

uszkodzenia

mechaniczne

wpływy

warunków

atmosferycznych.  Wykorzystywane  są  głównie  do  malowania
ścian  wewnątrz  i  na  zewnątrz  pomieszczeń,  jako  warstwy
podkładowe (gruntujące) pod nawierzchniowe pokrycia malarskie
na  elementach  drewnianych  i  metalowych.  Mogą  zawierać
dodatkowe  składniki  zwiększające  ich  własności  antykorozyjne,
do stosowania na zardzewiałe podłoża.

Emalie tworzą powłoki o dużej odporności na działanie czynników
atmosferycznych,

gładkiej,

błyszczącej

lub

satynowej

powierzchni. Stosowane są głównie do wykańczania uprzednio
zagruntowanych lub odnawianych wymalowań na drewnie i
metalu.

Lakiery

tworzą

przezroczyste

(transparentne)

lub

półprzezroczyste powłoki o dużej gładkości i twardości przede

POLECAMY:

Masz zadanie domowe na jutro? Rozwiążemy je za Ciebie!

Student

pozostałe

kategorie

Techniczne

pozostałe

kategorie

Budownictwo

pozostałe

kategorie

Wykłady

pozostałe

kategorie

Farby,emaile,lakiery

Autor:

olcia_szymanska

Dodano: 2006-06-28

ocen

załączników

komentarze

dodatków

Dodaj do ulubionych

Drukuj

Tej pracy nie byłoby tutaj bez pomocy osób takich jak Ty!

Dodaj swoje materiały!

Popularne ostatnio prace

Farby,emaile,lakiery

Mechaniki gruntów i fundamentowanie

Zaczyny i zaprawy

Technologia betonu komórkowego

Technologia i organizacja budownictwa

Zobacz także w kategorii

Budownictwo

Zaloguj się

lub

zarejestruj nowe konto.

Prace

Szukaj materiałów ...

Szukaj

Jesteś niezalogowany

PRZYDATNOŚĆ

Osuszanie murów,
budynków

Najlepsza metoda z
gwarancją Trwałe,
bezinwazyjne
osuszenie muru

OsuszDom.pl

Metalizowanie folii

Z roli na rolę.
Metalizujemy folie
pp,pe,pet,ps,pvc i inne
materiał

www.folie.com.pl

Elcometer

Mierniki do powłok i
lakierów Lider
światowy od ponad 50
lat

www.sciteex.com.pl

Drewno ceny

50 000 kupujących &
sprzedających
Skontaktuj się z nimi
teraz!

www.fordaq.com

Dodaj swoje wypracowania

co nve rte d by We b2P DFC o nve rt.co m

wszystkim na elementach drewnianych. W handlu dostępne są
również wyroby lakiernicze łączące własności farby i emalii dzięki
czemu nie trzeba używać do malowania dwóch różnych
materiałów

malarskich

–

farby

podkładowej

emalii

nawierzchniowej.

Podstawowe składniki wyrobów lakierniczych:

•  spoiwo  –  powoduje  powstanie  na  powierzchni  malowanego  elementu  cienkiej  powłoki  i
nadaje  jej  odpowiednie  cechy  (gładkość,  przyczepność,  twardość,  odporność  na  warunki
atmosferyczne, elastyczność, porowatość),
•  rozcieńczalnik  –  służy  do  zmniejszenia  lepkości  spoiwa  co  umożliwia  nałożenie  powłoki  a
następnie odparowuje podczas wysychania,
• pigmenty – nadają farbie barwę,
•  dodatki  modyfikujące  –  przyspieszające  wysychanie,  zmiękczające  utwardzające,
stabilizujące.

Spoiwa mogą być pochodzenia mineralnego lub organicznego. Do spoiw mineralnych należą:
wapno,  cement,  szkło  wodne  potasowe,  natomiast  spoiwa  organiczne  to  kleje  roślinne  i
zwierzęce,  oleje  naturalne  i  syntetyczne,  polimerowe  żywice,  związki  celulozy.  Obecnie
większość  wyrobów  lakierniczych  produkowana  jest  na  spoiwach  syntetycznych,  które  dzięki
możliwościom  ich  modyfikowania  umożliwiają  uzyskanie  optymalnych  własności  dla
konkretnych zastosowań.
Rozcieńczalnikiem  może  być  woda  (takie  wyroby  nazywamy  wodorozcieńczalnymi)  lub
rozpuszczalniki
organiczne  –  benzyna  lakowa,  alkohole,  aceton,  ksylen,  toluen  (wyroby  rozpuszczalnikowe).
Materiały  wodorozcieńczalne  są  znacznie  bardziej  przyjazne  dla  środowiska  niż
rozpuszczalnikowe, gdyż nie emitują podczas malowania szkodliwych dla otoczenia substancji i
nie pozostawiają toksycznych odpadów. Nie
stwarzają  również  zagrożenia  pożarowego.  Jednak  przy  niektórych  zastosowaniach  wykazują
gorsze  własności  uzyskanych  powłok  niż  wyroby  rozpuszczalnikowe.  W  tych  ostatnich  coraz
częściej dodawane są niskoaromatyczne rozpuszczalniki o niewielkiej szkodliwości dla zdrowia.

Pigmenty dzielą się na:
• nieorganiczne (mineralne) otrzymywane z soli i tlenków metali oraz z metali nieżelaznych
(gluMa, miedzi i ich stopów),
• organiczne: chlorofil, sepia, indygo, barwniki syntetyczne.

Niektóre pigmenty oprócz właściwości barwienia posiadają cechy dodatkowe.
Luminofory są to pigmenty świecące.

Pigmenty termoczułe zmieniają barwę wraz ze zmianą temperatury (mają zastosowanie do
produkcji farb specjalnych).

System  kolorów  RAL  –  stworzony  przez  Niemiecki  Instytut  Jakości  i  Oznakowania  stał  się
standardem
międzynarodowym,  zawiera  ok.  1700  kolorów;  każdy  kolor  ma  czterocyfrowy  symbol
określający jego pozycję na kole barw systemu.
System  kolorów  NCS  –  naturalny  system  barw  oparty  na  percepcji  ludzkiego  oka,  stworzony
przez
Skandynawski  Instytut  Barwy  w  Sztokholmie  w  1979  roku;  zawiera  ok.  1750  kolorów  o
symbolach literowo-cyfrowych i jest stale rozszerzany o nowe odcienie.
Okres  karencji  –  czas,  w  którym  po  zakończeniu  malowania  w  pomieszczeniu  nie  mogą
przebywać  ludzie  –  dotyczy  głównie  wyrobów  chemoutwardzalnych,  z  których  w  procesie
reakcji chemicznej emitowane są szkodliwe dla zdrowia związki. Okres karencji takich wyrobów
podawany jest zawsze na opakowaniu.
Roztwór, dyspersja, emulsja – to trzy fizyczne postacie, w jakich występują farby.

Roztwór – spoiwo lub substancja błonotwórcza rozpuszcza się w rozcieńczalniku (w wodzie lub
ropuszczalniku organicznym).

Dyspersja – zawiesina wodna nierozpuszczalnych (w stanie stałym) cząstek substancji
błonotwórczej.

Emulsja – mieszanina dwóch wzajemnie nie rozpuszczalnych cieczy.

Farby do ścian i elewacji

napisać email

1. Na pomalowanie kuli zuzyto 10 litrow farby. Ile
potrzeba tej farby aby

Ile farby należy przygotować na pomalowanie belki
prostopadłościennej o

ile puszek farby Extra Biała trzeba kupić, aby
wystarczyło jej do

Jaki otrzymamy kolor po połączeniu niebieskiego i
zielonego ( chodzi mi o farby)

zobacz więcej na:

Zgłoś naruszenie zasad (plagiat)

Zareklamuj się w sekcji Student. Tanio i skutecznie

Reklama

Zobacz także

Zaliczaj.pl

co nve rte d by We b2P DFC o nve rt.co m

Farby  te  przeznaczone  są  do  malowania  podłoży  pokrytych  tynkiem  wapiennym,  wapienno-
ementowym,  cementowym,  gipsowym,  betonu,  kamienia  naturalnego  oraz  innych  podłoży
mineralnych.  Zależnie  od  rodzaju  mogą  być  stosowane  jedynie  wewnątrz  pomieszczeń  lub
również do wymalowań zewnętrznych. Najczęściej są to farby wodorozcieńczalne, ale niektóre
z nich mogą zawierać rozpuszczalniki organiczne.

Farby emulsyjne (dyspersyjne)
Spoiwem farb emulsyjnych jest dyspersja wodna żywicy akrylowej (farby akrylowe), winylowej
(polioctanu  winylu  lub  polichlorku  winylu  –  farby  winylowe)  albo  kauczuku  (farby  lateksowe).
Spotyka się też farby mieszane, np. lateksowo-akrylowe, winylowo-akrylowe. Farby emulsyjne
mają dobrą przyczepność do podłoża, są elastyczne, trwałe i odporne na ścieranie oraz inne
uszkodzenia  mechaniczne.  Przepuszczają  w  różnym  stopniu  parę  wodną  (najsłabiej  –  farby
winylowe),  dzięki  czemu  ściana  „oddycha”.  Są  odporne  na  wilgoć.  Tworzą  gładką  i  jednolitą
powłokę,  którą  można  zmywać  wodą  z  dodatkiem  detergentów.  Szczególną  odpornością  na
wilgoć,  zmywanie  i  ścieranie  odznaczają  się  farby  lateksowe  i  akrylowo-lateksowe,  dlatego
nadają się do malowania ścian w łazienkach i kuchniach.
Farby  emulsyjne  stosuje  się  na  wszystkie  rodzaje  podłoży:  beton  zwykły  i  porowaty,  tynki
(cementowe, cementowo-wapienne, żywiczne, gipsowe), mur z cegły ceramicznej i silikatowej,

płyty

gipsowo-kartono-we, płyty cementowo-włóknowe, drewno i

płyty

z materiałów

drewnopochodnych,  tapety  papierowe  i  z  włókien  szklanych,  tworzywa  sztuczne,  metale  –  po
uprzednim  zagruntowaniu.  Najczęściej  są  stosowane  we  wnętrzach  (do  malowania  ścian,
sufitów),  ale  nadają  się  też  do  malowania  elewacji.  Farby  emulsyjne  kupuje  się  w  postaci
gotowej  do  użycia;  należy  je  tylko  dokładnie  wymieszać.  Są  najczęściej  dostępne  w  kilku
standardowych kolorach. Do barwienia na kolory niestandardowe można stosować pigmenty.
Wielu producentów oferuje komputerowe systemy mieszania farb polegające na odpowiednim
dozowaniu  pigmentów  (system  taki  nazywa  się  tintingiem),  które  dają  możliwość  otrzymania
ogromnej liczby odcieni (ponad 2000) – pod warunkiem, że w sklepie znajduje się mieszalnik
producenta. Klient może wybrać interesujący go kolor z dostępnego w sklepie wzornika (karty
NCS lub RAL). Numer wybranej próbki podaje się sprzedawcy, który sporządza w mieszalniku
farbę  zgodnie  z  recepturą.  Zaletą  tego  systemu  jest,  że  w  każdej  chwili  można  powtórzyć
identyczny kolor (w przypadku, gdy zabraknie farby do malowania). Oprócz barwy możemy też
wybrać stopień połysku farby (mat, półmat, półpołysk, połysk, połysk jedwabisty).

tinting - system komputerowego mieszania farb w mieszalniku producenta (przez sterowanie
dozowaniem pigmentu), pozwalający na uzyskanie około 2000 różnych barw; umożliwia
uzyskanie powtarzalności koloru.

Farby wapienne
Spoiwem  jest  ciasto  wapienne  rozrzedzone  wodą.  Farba  wapienna  łączy  się  z  podłożem  w
procesie wiązania węglowego, podczas którego z muru są wyciągane związki wapna, wskutek
czego  tworzy  się  powłoka  pylista  (pylistość  farby  jest  sprawdzianem  jej  autentyczności  -
niektórzy  producenci  sprzedają  syntetyczne  farby  emulsyjne  jako  wapienne  -  farby  takie  nie
mają jednak odpowiednich cech właściwych prawdziwym farbom wapiennym, np. dostatecznej
paroprzepuszczalności).  Farby  wapienne  są  tanie,  ale  nietrwałe.  Dla  zwiększenia  trwałości
dodaje się do nich domieszki innych spoiw wodorozcieńczalnych (klejów, dyspersji polioctanu
winylu). Do barwienia farb wapiennych stosuje się pigmenty, których zawartość, ze względu na
proces  twardnienia  (karbonizacji)  nie  może  przekroczyć  10%  w  stosunku  do  masy  spoiwa.
Dlatego farby wapienne mają tylko jasne, pastelowe kolory.
Farby  wapienne  mogą  być  stosowane  tylko  na  podłoża  mineralne.  Nadają  się  szczególnie
dobrze  do  malowania  świeżych  podłoży  betonowych,  tynków  wapiennych  i  cementowo  –
wapiennych lub ścian malowanych uprzednio farbami wapiennymi (łatwiej łączą się z podłożem
ze  względu  na  jego  odczyn  alkaliczny).  Nie  nadają  się  na  podłoża  gipsowe  (tynki  i  gładzie
gipsowe, płyty gipsowo-kartonowe). Wykorzystuje się je do malowania ścian i sufitów wewnątrz
budynku nie nadają się natomiast do malowania elewacji ze względu na niską odporność na
zabrudzenia.  Ponieważ  wysoki  współczynnik  pH  (8-10)  hamuje  rozwój  bakterii,  korzystne  jest
malowanie farbami wapiennymi pomieszczeń, o wysokich wymaganiach higienicznych. Stosuje
się je często w pomieszczeniach sanitarnych, magazynowych, gospodarczych. Obecnie farby
te  stosowane  są  rzadko  ze  względu  na  niewielką  ich  trwałość,  pylenie  i  pękanie  kolejno
nakładanych warstw renowacyjnych.

Farby klejowe

co nve rte d by We b2P DFC o nve rt.co m

Spoiwem  są  kleje  zwierzęce  lub  roślinne  rozpuszczalne  w  wodzie.  Farby  klejowe  są  trwałe  i
przepuszczają  powietrze,  dzięki  czemu  pomalowana  ściana  „oddycha”.  Są  mało  odporne  na
zabrudzenia  i  nie  można  ich  myć.  Wchłaniają  wilgoć  z  otoczenia  i  są  podatne  na  rozwój
grzybów  i  pleśni,  dlatego  nie  można  ich  stosować  w  pomieszczeniach  o  podwyższonej
wilgotności  powietrza,  takich  jak  pralnie.  Farby  klejowe  nadają  się  przede  wszystkim  do
malowania  tynków  wapiennych  i  cementowo-wapiennych.  Są  sprzedawane  w  postaci  suchej
mieszanki przeznaczonej do wymieszania z wodą. Można kupić farby białe lub kolorowe. Farby
białe  można  zabarwić  samodzielnie  przy  pomocy  pigmentów.  Farbę  można  też  samodzielnie
przygotować (z kredy, kleju i wody), ale jest to dosyć uciążliwe. Do niedawna farby klejowe były
niezmiernie  popularne.  Obecnie,  wobec  bogatej  oferty  innych  farb  stopniowo  wychodzą  z
użycia. Ich zaletą jest niska cena.

Farby krzemianowe (silikatowe)
Spoiwem jest szkło wodne potasowe. Powłoka malarska utwardza się pod wpływem dwutlenku
węgla  pobieranego  z  powietrza  oraz  wskutek  odparowywania  wody.  Powłoki  z  farb
krzemianowych  są  trwałe,  odporne  na  wilgoć  i  mają  dużą  odporność  mechaniczną.  Są
całkowicie  niepalne  i  odporne  na  rozwój  mikroorganizmów.  Przepuszczają  parę  wodną.
Farbami krzemianowymi można malować podłoża betonowe, ceglane i otynkowane, malowane
uprzednio  farbami  mineralnymi  i  silikonowymi,  a  także  drewno,  kamień  i  szkło.  Po
zastosowaniu  odpowiedniego  środka  gruntującego  można  je  stosować  także  na  podłoża
gipsowe  i  płyty  gipsowo-kartonowe.  Nie  nadają  się  do  pokrywania  ścian  pomalowanych
uprzednio  farbami  olejnymi  (mogą  powodować  zmydlanie  powłok  olejnych).  Ze  względu  na
swoje  właściwości  nadają  się  szczególnie  dobrze  do  malowania  elewacji  i  ścian  w
pomieszczeniach  narażonych  na  zawilgocenie.  Są  najczęściej  jednoskładnikowe,  ale  spotyka
się  też  farby  dwuskładnikowe  (proszek  i  ciecz  służąca  do  wymieszania)  –  stosowane  przede
wszystkim do malowania elewacji obiektów zabytkowych. Przy malowaniu niszcząco oddziałują
na  wyroby  szklane  (szyby  okienne,  płytki  ceramiczne),  dlatego  podczas  malowania  tymi
farbami trzeba je odpowiednio zabezpieczyć.

Farby silikonowe
Farby silikonowe produkowane są na bazie żywicy silikonowej. Są bardzo trwałe, odporne na
działanie  czynników  atmosferycznych,  nie  wchłaniają  wilgoci,  przepuszczają  parę  wodną,
dlatego  dobrze  nadają  się  do  malowania  zarówno  elewacji,  jak  i  powierzchni  wewnątrz
budynku (szczególnie w wilgotnych pomieszczeniach). Można nimi malować wszystkie podłoża
mineralne:  beton  zwykły,  gazobeton,  stare  i  nowe  tynki,  mur  z  cegły,  drewno  i  płyty
drewnopochodne, stare powłoki z farb mineralnych. Są dostępne w wielu kolorach. Powłoka z
tych  farb  wykazuje  zdolność  do  samooczyszczania,  dlatego  szczególnie  zalecane  są  do
wymalowań elewacji w rejonach o dużym zanieczyszczeniu powietrza.

Farby izolujące

Rozcieńczalnikowe  farby  do  izolowania  rdzawych  plam,  zacieków  przed  malowaniem  farbami
emulsyjnymi  oraz  wykonywania  samodzielnych  powłok  w  pomieszczeniach  o  podwyższonej
wilgotności  i  wymagających  częstego  zmywania  ścian.  Produkowane  na  basie  spoiw
akrylowych lub alkidowych dają matową
powłokę podobną do pokrytych farbą emulsyjną. Farby te wzmacniają również słabe podłoża
dzięki głębokiemu wnikaniu spoiwa.

Farby epoksydowe

Farby  epoksydowe  są  farbami  dwuskładnikowymi.  Składnikiem  podstawowym  jest  żywica
epoksydowa, a drugi składnik to utwardzacz, na przykład poliamidowy. Obie części miesza się
przed  malowaniem  w  proporcjach  podanych  przez  producenta;  podczas  procesu  wysychania
zachodzi między nimi reakcja chemiczna. Ważne jest, aby w trakcie utwardzania temperatura
powietrza  była  nie  niższa  niż  +10C.  Farby  epoksydowe  są  bardzo  odporne  na  uszkodzenia
mechaniczne  i  działanie  związków  chemicznych.  Wykorzystuje  się  je  wszędzie  tam,  gdzie
stawiane  są  wysokie  wymagania  w  tym  zakresie:  do  malowania  posadzek  betonowych  w
pralniach,  łazienkach,  garażach,  magazynach,  halach  przemysłowych  oraz  szpitalach  i
laboratoriach.

Farby i emalie do drewna i metali

Farby chlorokauczukowe
Spoiwem jest kauczuk chlorowy, który uzyskuje się przez chlorowanie naturalnego lub

co nve rte d by We b2P DFC o nve rt.co m

syntetycznego kauczuku z dodatkiem środków zmiękczających (zawiera do 68% chloru). Farby
chlorokauczukowe  są  bardzo  odporne  na  działanie  wody  i  związków  chemicznych  (kwasów  i
zasad),  ale  mają  ograniczoną  odporność  na  działanie  rozpuszczalników  organicznych  (z
wyjątkiem alkoholu, eteru, benzyny). Nadają się na podłoża betonowe lub metalowe (stal, stal
ocynkowana,  aluminium,  miedź,  żeliwo).  Mają  zastosowanie  przede  wszystkim  jako  farby
ochronne (np. przeciwkorozyjne) do malowania bram, ogrodzeń, schodów i posadzek.

Farby winylowe
Najczęściej  stosowanym  spoiwem  winylowym  jest  polichlorek  winylu,  ewentualnie
zmodyfikowany  eterem  etylowym,  czasami  z  dodatkiem  środków  zmiękczających.  Farby
winylowe są bardzo odporne na działanie wody i związków chemicznych. Są stosowane przede
wszystkim  do  malowania  elementów  na  zewnątrz  budynku  wykonanych  ze  stali  ocynkowanej,
takich jak: rynny, parapety, obróbki blacharskie, pokrycia dachowe.

Farby i emalie olejne i olejno−żywiczne
Tradycyjne  farby  olejne  są  produkowane  na  bazie  oleju  lnianego.  W  farbach  olejnych  nowej
generacji  olej  jest  wzmocniony  żywicami  alkidowymi,  spośród  których  najważniejszą  grupę
stanowią żywice ftalowe (dlatego farby alkidowe często nazywane są ftalowymi).
Farby  olejne  i  olejno-alkidowe  są  odporne  na  działanie  czynników  atmosferycznych,  ale
nieodporne na chemikalia (np. rozpuszczalniki). Z czasem matowieją i ulegają kredowaniu. Nie
zaleca  się  ich  stosowania  na  podłoża  alkaliczne  (świeże  tynki,  farby  krzemianowe,
powierzchnie  ocynkowane).  Do  najbardziej  popularnych  wyrobów  alkidowych  należą  emalie
ftalowe ogólnego stosowania. Farby olejne i olejno-żywiczne stosuje się przede wszystkim do
malowania stolarki okiennej i drzwiowej, innych elementów drewnianych i metalowych. Kupuje
się je w puszkach, gotowe do użycia, przed malowaniem należy je tylko dokładnie wymieszać.

Farby i emalie poliuretanowe

Farby poliuretanowe są produkowane na bazie żywic poliuretanowych. Mogą być jedno- lub
dwuskładnikowe.
Jednoskładnikowe utwardzają się pod wpływem wilgoci z powietrza, dwuskładnikowe wymagają
dodania utwardzacza. Stosuje się je do malowania powierzchni drewnianych, metalowych, z

tworzyw

sztucznych. Dają powłoki bardzo twarde i odporne na ścieranie, są jednak szkodliwe dla
zdrowia. Farby
jednoskładnikowe są nieco mniej twarde niż dwuskładnikowe, ale znacznie mniej toksyczne.
Podczas malowania tymi farbami należy zachować szczególną ostrożność i unikać wdychania
oparów.

Emalie akrylowe

Wodorozcieńczalne  emalie  stosowane  przede  wszystkim  do  malowania  elementów
drewnianych  ram  okiennych,  mebli  oraz  pokrytych  farbą  podkładową  wyrobów  metalowych
(nie  zagruntowany  metal  będzie  korodował  pod  wpływem  wody  zawartej  w  emalii).  Coraz
częściej zastępują tradycyjne emalie rozpuszczalnikowe nie tylko ze względów ekologicznych,
ale  również  dlatego,  że  powłoki  te  są  elastyczne  (nie  pękają)  oraz  nie  żółkną  pod  wpływem
promieni  UV.  Pozwalają  też  na  zachowanie  rysunku  drewna.  Farby  te  można  stosować
wewnątrz  i  na  zewnątrz  pomieszczeń.  Produkowane  są  specjalne  odmiany  do  malowania
grzejników, ram okiennych.

Farby specjalne
W obu grupach (farb wodnych i rozpuszczalnikowych) oprócz farb zwykłych dostępne są farby
o specjalnym przeznaczeniu, mające dodatkowe właściwości: zawierające dodatki
przeciwdziałające rozwojowi grzybów i pleśni, przeznaczone do uzyskiwania na ścianie
specjalnych efektów, odporne na podwyższoną temperaturę (specjalne farby do kaloryferów),
antykorozyjne.

Farby  strukturalne  są  to  farby  przeznaczone  do  uzyskiwania  różnych  typów  dekoracyjnej
faktury  (często  pokrywa  się  nimi  tylko  wybrane  fragmenty  ścian).  Są  sprzedawane  w  postaci
gotowej  do  użycia  gęstej  masy,  proszku  lub  pasty,  którą  dodaje  się  do  zwykłej  farby
emulsyjnej.  Można  też  kupić  farby  strukturalne  dwuskładnikowe  (proszek  i  pasta),
przeznaczone  do  samodzielnego  przygotowania;  zmieniając  proporcję  składników  możemy
uzyskać różne rodzaje faktur. Farby strukturalne tworzą bardzo twardą i odporną na ścieranie
powłokę,  która  pozwala  ukryć  nierówności  powierzchni.  Można  nimi  malować  podłoża
betonowe, tynki, płyty gipsowo-kartonowe, drewno i płyty drewnopochodne.

Farby natryskowe, podobnie jak strukturalne, wykorzystuje się do uzyskania na powierzchni
ściany specjalnych efektów. Natryskuje się je na ściany przy pomocy pistoletu. Dają powłokę

co nve rte d by We b2P DFC o nve rt.co m

wielobarwną, trwałą i odporną na uszkodzenia mechaniczne oraz zabrudzenia. Nadają się na
wszystkie podłoża.

Lakiery do drewna

Lakiery dzielą się:
• ze względu na rodzaj rozcieńczalnika na:
– wodne.

Lakiery

wodne stanowią zawieszoną w wodzie dyspersję cząsteczek różnych

substancji. Są niepalne. Są mniej odporne na uszkodzenia mechaniczne (np. ścieranie –
ważne w przypadku podłóg) niż

lakiery

rozpuszczalnikowe, ale także mniej szkodliwe dla

zdrowia (jest to ich główna zaleta).
– rozpuszczalnikowe. Rozpuszczalnikiem zwykle jest benzyna lakowa lub terpentyna
mineralna, rzadziej nitro, ksylen, aceton lub spirytus.
• ze względu na pełnioną funkcję na:
– ochronne
– podkładowe
– nawierzchniowe (dekoracyjne).

Spoiwa stosowane do wyrobu lakierów dzielą się na:
– termoplastyczne (szelak, chlorokauczuk, polioctan winylu, plastyfikowana nitroceluloza),
– termoutwardzalne (oleje schnące, żywice fenolowo-aldehydowe),
– chemoutwardzalne (żywice epoksydowe).
Do produkcji lakierów stosuje są też pigmenty i różne dodatki (przyspieszające schnięcie,
zmiękczacze,
utwardzacze, stabilizatory itp.).

Lakiery akrylowe
Są tanie i mało toksyczne, nie zmieniają zabarwienia drewna (dlatego nie wymagają
podkładu), ale są mało odporne na ścieranie. Stosuje się je do malowania boazerii i wyrobów
drewnianych domowego użytku oraz lakierowania podłóg w pomieszczeniach o niewielkim
natężeniu ruchu, na przykład sypialniach, pokojach dziecinnych.

Lakiery poliuretanowe (wodne)
Są bardziej odporne na ścieranie niż akrylowe, dlatego można lakierować nimi podłogi w
pomieszczeniach takich jak salony i pokoje dzienne. Są jednak dosyć drogie.

Lakiery poliuretanowo−akrylowe
Właściwości lakierów poliuretanowo-akrylowych zależą od proporcji obu składników (te, które
zawierają więcej poliuretanu, są twardsze). Lakiery poliuretanowo-akrylowe są jedno- lub
dwuskładnikowe z dodatkiem utwardzaczy, które polepszają odporność na ścieranie, ale
jednocześnie zwiększają toksyczność.

Lakiery poliuretanowe (rozpuszczalnikowe)
Są bardzo twarde i odporne na ścieranie. Mogą być: jednoskładnikowe, utwardzające się pod
wpływem
wilgoci  z  powietrza  oraz  dwuskładnikowe,  wymagające  dodania  utwardzacza.  Ze  względu  na
dużą  twardość  i  niewielką  elastyczność  nadają  się  przede  wszystkim  na  sztywne  podłoża
(podłogi  drewniane  przyklejane  na  całej  powierzchni:  parkiet,  mozaika).  Lakiery
jednoskładnikowe są nieco mniej twarde niż dwuskładnikowe, ale za to mniej toksyczne.
Lakiery  poliuretanowe  stosuje  się  do  lakierowania  podłóg  w  pomieszczeniach  o  dużej
intensywności  ruchu,  takich  jak:  przedpokoje,  salony.  Powodują  ciemnienie  drewna  po
lakierowaniu,  dlatego  konieczne  jest  stosowanie  lakieru  podkładowego  (np.  lakieru
nitrocelulozowego potocznie nazywanego kaponem).

Lakiery olejne, olejno−żywiczne i żywiczne
Zawierają  oleje  schnące  lub  półschnące,  żywice  naturalne  lub  syntetyczne,  rozcieńczalniki  i
różne dodatki
(np.  przyspieszające  schnięcie).  Są  odporne  na  działanie  czynników  atmosferycznych,
szczególnie promieniowania UV, ale mają niewielką twardość i odporność na ścieranie. Nadają
się  do  malowania  wszelkiego  rodzaju  powierzchni  drewnianych:  boazerii,  stolarki  okiennej  i
drzwiowej. Mogą też być stosowane
do  lakierowania  podłóg  w  pomieszczeniach  o  niewielkim  natężeniu  ruchu.  Lakiery  olejno-
żywiczne, które
są  elastyczne,  nadają  się  do  lakierowania  posadzek  w  pomieszczeniach  z  ogrzewaniem
podłogowym.

co nve rte d by We b2P DFC o nve rt.co m

Lakiery alkidowe uretanowane – są to lakiery zmodyfikowane poprzez dodanie składników
polepszających parametry wytrzymałościowe.

Lakiery żywiczne chemoutwardzalne są bardzo twarde i odporne na ścieranie,
ale ze względu na wysoką toksyczność zostały praktycznie wycofane z użycia (przez dość długi
czas
po polakierowaniu wydzielają formaldehyd, który może mieć działanie rakotwórcze).

Lakiery nitrocelulozowe
Są  produkowane  na  bazie  nitrocelulozy,  żywicy  alkidowej,  rozpuszczalników  organicznych  i
dodatków pomocniczych. Są twarde, dają się łatwo szlifować i szybko wysychają, ale są mało
odporne  na  wilgoć  i  działanie  olejów,  smarów,  ługów,  łatwopalne.  Stosuje  się  je  przede
wszystkim wewnątrz budynku do malowania: boazerii, mebli (oprócz blatów roboczych) i innych
elementów drewnianych. Są także stosowane jako lakiery podkładowe (zabezpieczające przed
ciemnieniem  drewna)  pod  lakiery  rozpuszczalnikowe  poliuretanowe  i  chemoutwardzalne
(przykładem  lakieru  nitrocelulozowego  podkładowego  jest  popularny  kapon).  Podczas
lakierowania emitują substancje lotne szkodliwe dla zdrowia, dlatego prace należy prowadzić w
pomieszczeniach o dobrej wentylacji i przy zachowaniu środków ostrożności.

Lakiery spirytusowe
Są to roztwory żywic naturalnych (kalafonia) lub syntetycznych w alkoholu etylowym.
Charakteryzują się
krótkim czasem wysychania (10-60 min). Są mało odporne na działanie czynników
atmosferycznych i
uszkodzenia mechaniczne. Stosuje się je do malowania zabawek i galanterii drzewnej.

Politura jest to rozcieńczony roztwór żywicy (najczęściej szelaku) w etanolu, służący do
uzyskiwania błyszczących
powłok na powierzchni przedmiotów drewnianych. Ze względu na trudność malowania politurę
stosuje się najczęściej do renowacji starych zabytkowych mebli.

Bejce

Bejca  jest  to  niekryjący  roztwór  barwnika  o  niewielkim  stężeniu,  naturalny  lub  syntetyczny,
służący  do  uwidocznienia  struktury  powierzchni  pokrywanych  wyrobów  (np.  uwydatnienia
rysunku  słojów  drewna)  oraz  wydobycia  lub  zmiany  istniejącego  (często  naturalnego)
zabarwienia.  Podobnie  jak  farby  i  lakiery,  bejce  składają  się  z  rozcieńczalnika  i  spoiwa.  Jako
rozcieńczalnik  stosuje  się  wodę,  spirytus  lub  terpentynę,  jako  spoiwo  –  alkid,  olej  lub  lateks.
Bejcami pokrywa się najczęściej elementy drewniane (podłogi, meble, inne sprzęty drewniane)
lub ściany pomalowane farbą podkładową. Bejce stosowane jako środek
ochronny do drewna na zewnątrz budynku zawierają odporne na światło barwniki oraz środki
przeciwdziałające  powstawaniu  pleśni.  Są  sprzedawane  w  postaci  gotowego  do  użycia  płynu
lub proszku do rozpuszczenia w rozcieńczalniku. Natężenie koloru zależy od grubości powłoki,
dlatego bardzo istotne jest
równomierne  nakładanie,  aby  otrzymać  na  całej  powierzchni  jednolitą  barwę.  Najlepiej  jest
najpierw zagruntować całą powierzchnię bejcą nie zabarwioną, a następnie dopiero bejcować.

Rozpuszczalniki i rozcieńczalniki

Rozpuszczalniki są to łatwo ulatniające się ciecze organiczne mające zdolności rozpuszczania
substancji  błonotwórczych  tworzących  spoiwo  farb  i  lakierów.  Natomiast  rozcieńczalniki  nie
rozpuszczają  substancji  błonotwórczej,  powodują  tylko  jej  rozcieńczenie,  dzięki  czemu  wyrób
uzyskuje odpowiednią lepkość. Charakterystyczną cechą rozpuszczalników i rozcieńczalników
jest  ich  lotność,  czyli  zdolność  parowania  w  temperaturze  pokojowej,  od  której  zależy  czas
schnięcia powłoki.
Jako  rozpuszczalniki  do  produkcji  farb  i  lakierów  wykorzystuje  się:  benzynę,  benzen,
terpentynę, alkohol
etylowy. Jako rozcieńczalnik jest stosowana woda.
Impregnaty

Impregnaty  są  to  substancje  zawierające  specjalnie  dobrane  środki  owadobójcze  i
grzybobójcze  zapobiegające  zaatakowaniu  drewna,  betonu,  cegły  i  kamienia  przez  grzyby,
pleśnie, mchy oraz glony. Ich działanie może być powierzchniowe lub sięgać w głąb porowatej
struktury.  Impregnaty  nie  tworzą  powłok  na  powierzchni,  w  związku  z  tym  nie  występuje
złuszczanie  się  powłoki,  jak  to  ma  miejsce  w  przypadku  farby  lub  lakieru.  Stosuje  się  je  na
zewnątrz  i  wewnątrz  budynku.  Impregnaty  stosuje  się  przede  wszystkim  do  drewna,  które
najbardziej  narażone  jest  na  zniszczenie  przez  grzyby  i  owady.  Do  ratowania  zaatakowanych

co nve rte d by We b2P DFC o nve rt.co m

materiałów stosowane są preparaty grzybo- lub owadobójcze, których
aplikacja wymaga zachowania szczególnych zasad bezpieczeństwa.

Impregnaty do drewna można podzielić na dwie grupy:
• preparaty solne,
• preparaty oleiste.
Głównym  składnikiem  preparatów  solnych  są  mieszaniny  soli  (związki  boru,  miedzi,  cynku,
kwasy  organiczne).  Rozcieńczalnikiem  jest  najczęściej  woda,  rzadziej  stosuje  się
rozpuszczalniki  organiczne.  Preparaty  solne  występują  najczęściej  w  postaci  gotowych  do
użycia płynów, koncentratu lub pasty przeznaczonych do rozpuszczenia w wodzie w żądanym
stężeniu albo w formie krystalicznej. Są bezbarwne (gdy drewno będzie wykańczane lakierami
przezroczystymi)  lub  barwią  drewno  na  kolor  zielony,  szaro-zielony  albo  różowy  w  celu
łatwiejszej  kontroli  równomierności  pokrycia  powierzchni.  Są  pozbawione  zapachu,  nie
ulatniają  się,  ale  ulegają  wymywaniu  łatwiej  niż  preparaty  oleiste.  Mogą  być  stosowane
zarówno do zabezpieczania drewna wilgotnego, jak i suchego.
W  preparatach  oleistych  nośnikiem  substancji  ochronnej  jest  olej  (lniany,  alkidowy,  rybi
modyfikowany), a rozpuszczalnikiem – benzyna lakowa. Występują w postaci płynnej, w wersji
bezbarwnej lub koloryzującej (producenci oferują 7-14 odcieni). Łatwo wnikają w głąb suchego
drewna,  nie  ulegają  wymywaniu.  Mogą  zawierać  również  substancje  zwiększające
ognioodporność  drewna.  Stosowane  są  głównie  do  zabezpieczenia  drewna  na  zewnątrz  i  w
ograniczonym zakresie do wnętrz. Oprócz typowych impregnatów dostępne są również środki
o złożonym działaniu, które jednocześnie zabezpieczają drewno, barwią je na pożądany kolor i
tworzą powłokę ochronną (lakierobejce).

Impregnacje

Impregnację powierzchniową przeprowadza się metodą 2-3 krotnego powlekania preparatem
przy
pomocy pędzla, wałka, szczotki, tamponu albo metodą opryskiwania. Opryskiwanie jest mniej
skuteczne
niż powlekanie i preparat rozpyla się w powietrzu, należy więc zachować szczególne środki
ostrożności.

Impregnacja

powierzchniowa

zapewnia

nasycenie

drewna

środkiem

grzybobójczym do głębokości 3-10 mm, co stanowi dostateczne zabezpieczenie tylko przy
krótkotrwałym zawilgoceniu.

Impregnacja głęboka (przy której drewno zostaje nasycone środkiem grzybobójczym do
głębokości
powyżej 10 mm) wymaga kąpieli. Kąpiele przeprowadza się w kadziach, wannach lub
basenach wykonanych z drewna, stali, betonu lub tworzyw sztucznych.

Impregnacja  ciśnieniowo-próżniowa  polega  na  nasyceniu  drewna  preparatem,  który  jest
wprowadzany  we  włókna  pod  ciśnieniem.  Impregnację  ciśnieniową  przeprowadza  się
najczęściej w warunkach
przemysłowych. Jest najbardziej skuteczna.
Preparaty  grzybo-  i  owadobójcze  wprowadza  się  w  zaatakowane  drewno  metodą  malowania,
oprysku  lub  iniekcji  w  miejscach  żerowania  owadów.  Specjalistyczne  firmy  zwalczają  owady
metodą gazowania. Opryskiwanie stosuje się przy odgrzybianiu murów.

Kleje
Klej  jest  to  substancja  organiczna  lub  nieorganiczna,  która  po  nałożeniu  cienkiej  warstwy  na
dwa  elementy  łączy  je  ze  sobą  trwałą  spoiną.  Podstawowym  składnikiem  kleju  jest  lepiszcze
pochodzenia  naturalnego  lub  syntetycznego.  Kleje  zawierają  także:  rozcieńczalniki,
utwardzacze,  zmiękczacze,  wypełniacze  oraz  inne  dodatki  (np.  grzybobójcze).  Klejenie
następuje  w  wyniku  wyparowywania  (czasami  połączonego  z  reakcją  chemiczną)
rozcieńczalnika  lub  krzepnięcia  masy  wskutek  ochłodzenia.  Kleje  dzielimy  na  jedno-  i
dwuskładnikowe.  Mają  postać  płynu,  żelu  lub  masy,  spotyka  się  też  kleje  w  aerozolu.  Wybór
kleju  zależy  od  materiału  klejonych  powierzchni  i  przewidywanych  warunków  pracy  spoiny
(temperatura, wilgotność, narażenie na odkształcenia).

Kleje  kazeinowe  stanowią  roztwory  kazeiny  (wytrąconej  z  mleka)  z  dodatkiem  substancji
alkalicznych
(boraks, szkło wodne, soda, wapno gaszone). Są odporne na wilgoć. Stosuje się je do klejenia
drewna i
papieru.
Kleje  kostne  (glutenowe)  powstają  w  wyniku  hydrolizy  kolagenu  kostnego.  Są  stosowane
przede wszystkim do klejenia drewna.
Kleje nitrocelulozowe stanowią roztwory nitrocelulozy z dodatkiem substancji zmiękczających w
rozpuszczalnikach  organicznych.  Są  odporne  na  działanie  wilgoci  i  zmiany  temperatury.
Stosuje  się  je  do  klejenia  drewna,  metali,  szkła,  papieru,  tworzyw  sztucznych,  przyklejania

co nve rte d by We b2P DFC o nve rt.co m

tapet  papierowych  i  winylowych.  Często  skleja  się  nimi  drobne  przedmioty:  podeszwy  butów,
zabawki. Przykładem kleju nitrocelulozowego jest Kropelka.
Kleje  skrobiowe  (klajstry)  otrzymuje  się  przez  hydrolizę  lub  utlenianie  skrobi  (najczęściej
ziemniaczanej).  Stosuje  się  je  do  klejenia  papieru  i  sklejki,  przyklejania  tapet  papierowych  i
winylowych.
Kleje kauczukowe (kontaktowe) stanowią dyspersje kauczuku naturalnego lub syntetycznego
w  rozpuszczalnikach  organicznych.  Są  szybkoschnące:  spoina  klejowa  szybko  wysycha  i
twardnieje (10-20
minut).  Kleje  kauczukowe  stosuje  się  do  klejenia  gumy,  skóry,  tworzyw  sztucznych,  papieru  i
tkanin,  a  także  do  przyklejania  posadzek  drewnianych,  drewnopochodnych  (np.  paneli)  i
ceramicznych  do  podłoży  betonowych.  Przykładem  kleju  kauczukowego  jest  popularny
Butapren.
Kleje epoksydowe produkuje się na bazie żywicy epoksydowej z dodatkiem rozcieńczalników i
zmiękczaczy.  Są  często  dwuskładnikowe  -  sprzedawane  w  dwóch  tubkach,  z  których  jedna
zawiera żywicę, a
druga  -  utwardzacz.  Dają  bardzo  mocne  spoiny.  Ich  czas  wiązania  zależy  od  temperatury
otoczenia  i  waha  się  od  kilku  minut  do  kilkunastu  godzin.  Są  stosowane  do  klejenia  metali,
szkła, tworzyw sztucznych. Przykładem kleju epoksydowego dwuskładnikowego jest Distal.
Kleje  poliuretanowe  zawierają  jako  główny  składnik  żywicę  poliuretanową.  Często  są
dwuskładnikowe, złożone z żywicy i utwardzacza. Dają mocne spoiny (odporne na obciążenia) i
charakteryzują  się  dużą  twardością;  spoiny  mogą  być  szlifowane  i  wygładzane  papierem
ściernym.  Nadają  się  do  klejenia  drewna,  metali,  papieru,  tworzyw  sztucznych.  Stosuje  się  je
często do klejenia mebli drewnianych oraz do przyklejania posadzek z drewna.
Kleje  silikonowe  są  produkowane  na  bazie  żywicy  silikonowej.  Szybko  wysychają  i  są  trwałe.
Stosuje
się je do klejenia drewna, metali i tworzyw sztucznych.
Kleje  winylowe  zawierają  jako  podstawowy  składnik  żywice  poliwinylowe  z  dodatkiem
zmiękczaczy i
wypełniaczy.  Stosuje  się  je  do  klejenia  drewna  i  materiałów  drewnopochodnych  (np.  płyt
wiórowych), papieru oraz do przyklejania drewna i tworzyw sztucznych (np. parkietu, wykładzin
z PVC) do podłoży betonowych, drewnianych i tynkowanych.
Kleje  akrylowe  produkuje  się  na  bazie  żywic  akrylowych  z  dodatkiem  zmiękczaczy  i
wypełniaczy.  Ponieważ  rozcieńczalnikiem  jest  w  nich  woda,  są  mało  szkodliwe  dla  zdrowia.
Stosuje  się  je  do  klejenia  drewna,  tworzyw  sztucznych,  przyklejania  posadzek  drewnianych  i
wykładzin do podłoży betonowych.
Kleje cyjanoakrylowe (tzw. kleje superglue) służą do sklejania drobnych przedmiotów z tworzyw
sztucznych,  szkła,  kamienia  i  drewna.  Ich  cechą  charakterystyczną  jest  bardzo  krótki  czas
schnięcia  (zależnie  od  rodzaju  powierzchni  od  kilku  sekund  do  kilku  minut).  Są  sprzedawane
tylko w bardzo małych opakowaniach.

Zaprawy klejowe

Dawniej  płytki  ceramiczne  (ścienne  i  podłogowe)  przyklejano  do  podłoża  na  tradycyjne
zaprawy  cementowe.  Obecnie  do  tego  celu  stosuje  się  prawie  wyłącznie  zaprawy  klejowe,
nazywane  potocznie  klejami.  Oprócz  piasku,  cementu  i  wody  zawierają  one  różne  dodatki
modyfikujące (wypełniacze, plastyfikatory itp.), których rodzaj i ilość decyduje o własnościach
kleju.

Dzielą  się  na:  cienkowarstwowe  (grubość  warstwy  kleju  do  5  mm),  średniowarstwowe  i
grubowarstwowe  (przeznaczone  do  przyklejania  płytek  z  równoczesnym  wyrównywaniem
podłoża; pokrywają nierówności do 20 mm). Podłoże pod zaprawy cienkowarstwowe musi być
bardzo  równe  –  do  wyrównywania  stosuje  się  najczęściej  specjalne  zaprawy  wyrównujące.
Zaprawy klejowe cementowe mają najczęściej postać suchych mieszanek przeznaczonych do
zarobienia  wodą.  Ilość  dodanej  wody  ustala  się  w  zależności  od  żądanej  konsystencji
mieszanki,  która  zależy  m.in.  od  wielkości  płytek.  Zaprawy  występują  w  wersji  standardowej,
półelastycznej oraz elastycznej.
Zaprawy  zwykłe  stosowane  są  do  przyklejania  płytek  na  typowych  podłożach  (beton,  tynk),
półelastyczne na podłożach o mniejszej sztywności np. płytach gipsowo-kartonowych. Zaprawy
elastyczne stosuje się do przyklejania płytek w miejscach narażonych na zmiany temperatury,
niestabilne podłoża np. z płyt
drewnopochodnych,  na  starych  płytkach  ceramicznych,  ścianach  pokrytych  farbą  olejną.
Sytuacja  taka  występuje  w  przypadku  wszystkich  okładzin  na  zewnątrz  budynku  (na
elewacjach,  balkonach,  tarasach,  schodach  zewnętrznych),  a  wewnątrz  budynku  –  przy
ogrzewaniu  podłogowym,  na  ścianach  z  bloczków  gipsowych,  płyt  gipsowo-kartonowych  i  z
betonu  komórkowego,  a  także  na  podłogach  narażonych  na  podwyższone  obciążenia  (np.
ciężkie regały). Pod wpływem zmian temperatury lub dużego obciążenia płytki odkształcają się,
wskutek  czego  między  nie  odkształconym  podłożem  i  okładziną  powstają  naprężenia,  które
musi  przenieść  warstwa  zaprawy  klejowej.  Zaprawę  elastyczną  można  też  uzyskać  przez
dodanie  do  zwykłej  zaprawy  emulsji  uelastyczniającej.  Na  rynku  dostępne  są  też  zaprawy

co nve rte d by We b2P DFC o nve rt.co m

cementowe  modyfikowane  polimerami.  Oprócz  podstawowych  rodzajów  zapraw  klejowych
produkowane  są  również  zaprawy  specjalne  do  przyklejania  płyt  marmurowych  czy  gresu  o
dużych wymiarach, oraz kleje używane przy naprawach lub na bardzo nietypowych podłożach.
Są  to  kleje  żywiczne  (np.  akrylowe,  poliuretanowe,  epoksydowe).  Mają  postać  gotowej  do
użytku  pasty  lub  występują  w  postaci  dwuskładnikowej.  Charakteryzują  się  dużą
elastycznością.  Nadają  się  do  przyklejania  płytek  na  różne  podłoża:  betonowe,  tynkowane,
metalowe, drewnopochodne (np. płyty wiórowe), PVC, płytki ceramiczne.
Zaprawę klejową dobiera się zależnie od rodzaju podłoża, grubości warstwy kleju (która zależy
m.in. od
stopnia  wyrównania  podłoża),  rodzaju  i  wielkości  płytek  (niektóre  zaprawy  nie  nadają  się  do
przyklejania
dużych  płytek).  Informacji  dotyczącej  właściwości  i  zakresu  stosowania  należy  szukać  na
opakowaniu.

Szpachle i gładzie

Masy  szpachlowe  (szpachlówki)  i  gładzie  służą  do  naprawiania  i  wyrównywania  powierzchni
przed  malowaniem  (ściany,  sufity,  stolarka  okienna  i  drzwiowa)  lub  pokryciem  okładziną
(ściany, podłogi). Wyrównanie podłoża jest szczególnie istotne przy stosowaniu nowoczesnych
materiałów  okładzinowych,  które  często  są  przeznaczone  do  przyklejania  na  bardzo  cienką
spoinę klejową i dlatego wymagają bardzo gładkiej powierzchni. Wyrównanie powierzchni jest
najczęściej połączone z naprawą uszkodzeń: wypełnianiem ubytków, szczelin, rys, wystających
lub widocznych połączeń płyt albo styków tapety.
Szpachlówki  składają  się  ze  spoiwa,  rozcieńczalnika  i  wypełniacza.  Na  rynku  dostępne  są
szpachlówki i masy przeznaczone do różnych typów podłoży.

Masy szpachlowe do ścian, sufitów i podłóg
Najbardziej popularne są szpachlówki gipsowe, w których spoiwem jest gips. Stosuje się je do
szpachlowania  ścian  i  sufitów  wewnątrz  budynku.  Mają  postać  proszku  przeznaczonego  do
rozmieszania z
wodą.  Nadają  się  do  stosowania  na  prawie  wszystkie  typy  podłoży:  beton,  gazobeton,  mur  z
cegły,  ściany  tynkowane  (tynkiem  cementowym  i  cementowo-wapiennym),  podłoża  gipsowe
(płyty  gipsowo  kartonowe),  drewno  i  materiały  drewnopochodne,  pomalowane  tapety
tekstylne.  Elementy  stalowe  nie  chronione  powłoką  ochronną  (farbą,  ocynkiem)  nie  mogą
stykać  się  z  gipsem,  gdyż  powoduje  on  rdzewienie  stali.  Szpachlówki  wykorzystuje  się  do
wypełniania  dużych  i  małych  ubytków  w  tynku,  spoinowania  i  szpachlowania  złączy  płyt
gipsowo-kartonowych  i  gipsowo-włóknowych,  szpachlowania  styków  tapet  lub  wykonywania
gładzi  na  ścianach  i  sufitach  przed  malowaniem.  Szpachlówki  gipsowe  występują  w  różnych
odmianach: szybkowiążące, wolnowiążące (zawierają dodatki opóźniające proces wiązania), o
zwiększonej  elastyczności  lub  twardości.  Dają  równą  powierzchnię  o  gładkiej  fakturze  i
grubości warstwy
od  1  mm  do  3  mm.  Mają  kolor  biały  lub  szary.  Zużycie  waha  się  od  1  do  1,75  kg  na  metr
kwadratowy powierzchni (przy grubości warstwy 1 mm).

W  szpachlówkach  cementowych  spoiwem  jest  cement  z  dodatkiem  piasku,  rozcieńczalnikiem
jest  woda.  Dodanie  utwardzacza  zwiększa  wytrzymałość.  Szpachlówki  cementowe  stosuje  się
przede  wszystkim  do  szpachlowania  posadzek.  Nadają  się  na  podłoża:  betonowe  (z  betonu
zwykłego  lub  lekkiego),  drewniane  i  ceramiczne  (w  przypadku  podłoża  ceramicznego  dobrze
jest  najpierw  skontrolować  jego  przyczepność).  Mają  postać  proszku  lub  masy  gotowej  do
użycia.  Charakteryzują  się  dużą  twardością  i  są  bardzo  trwałe.  Zużycie  wynosi  ok.  2  kg/m2
powierzchni przy grubości warstwy 1 mm.
W szpachlówkach polimerowych spoiwem jest dyspersja polimerowa, rozcieńczalnikiem woda,
a wypełniacz jest mineralny (np. biały dolomit z ewentualnym dodatkiem granulek z tworzywa
sztucznego).  Można  je  stosować  do  wyrównywania  podłoży  (dużych  i  małych  powierzchni)  z:
betonu  (zwykłego  i  lekkiego),  cegły,  tynku  (cementowy  i  cementowo-wapienny),  drewna,  płyt
gipsowo-kartonowych,  tapet  tekstylnych  (malowanych),  papierowych  i  z  włókna  szklanego.
Zależnie  od  przeznaczenia  zawierają  różne  dodatki,  np.  zwiększające  elastyczność
(szpachlówkę  taką  można  dłużej  rozprowadzać  bez  obawy  wyschnięcia),  przeciwpleśniowe
(przeznaczone do stosowania w pomieszczeniach mokrych). W wersji standardowej mają kolor
biały  lub  szary.  Szpachlówki  zawierające  środki  przeciwpleśniowe  mają  barwę  szaro-zieloną.
Występują  w  postaci  gotowej  do  użytku  masy,  czasami  w  postaci  suchej  mieszanki  do
zarobienia  wodą.  Do  wypełniania  głębokich  ubytków  najlepiej  nadają  się  odmiany
gruboziarniste.  Szpachlówki  można  nakładać  4szpachlą,  pędzlem,  wałkiem,  a  niektóre  nawet
natryskiem. Zużycie zależy od rodzaju podłoża; jeden litr starcza na pokrycie powierzchni 0,3-
0,6 m2.

Szpachlówki do drewna i metalu

co nve rte d by We b2P DFC o nve rt.co m

Szpachlówki  przeznaczone  tylko  do  drewna  i  metalu  są  najczęściej  rozpuszczalnikowe.
Spoiwem  jest  lateks  akrylowy,  alkid  lub  nitroceluloza,  a  rozcieńczalnikiem  –  benzyna  lakowa,
węglowodory  aromatyczne  (np.  ksylen),  estry  alkoholowe.  Jako  dodatek  stosuje  się  mączkę
drzewną. Szpachlówki mają postać gotowej do użytku masy lub płynnego spoiwa, które miesza
się  z  pyłem  drzewnym.  Są  produkowane  w  różnych  kolorach,  odpowiadających  barwom
naturalnego drewna różnych gatunków. Po wyschnięciu można je w dowolny sposób obrabiać:
ciąć, szlifować papierem ściernym, lakierować, malować, wbijać gwoździe, wkręcać wkręty.

Kity i masy do wypełniania ubytków

Kity  i  masy  służą  do  lokalnego  wypełniania  szczelin,  rys  i  ubytków  w  różnych  materiałach
budowlanych
oraz  elastycznych  uszczelnień.  Są  uniwersalne  lub  przeznaczone  do  podłoży  określonego
typu. Dostępne
są  w  niewielkich  opakowaniach  (40-750  ml):  tubkach,  kartuszach  lub  aluminiowych
pojemnikach  (preparaty  w  aerozolu).  Środki  zapakowane  w  kartusze  wyciska  się  pistoletem
ręcznym  lub  pneumatycznym  przy  pomocy  dozowników  o  kształcie  stożka  nakładanych  na
pojemnik, a następnie rozprowadza szpachlą lub gąbką.

Kit jest to plastyczny materiał o konsystencji pasty, lepki i ciągliwy, twardniejący na powietrzu.
Kity są
produkowane na bazie różnych spoiw (żywice syntetyczne, oleje, kauczuk). Stosuje się je do
wypełniania
nierówności  powierzchni  i  trwałego  łączenia  drewna,  metali,  szkła,  płytek  kamionkowych,
betonu.
Masy  akrylowe  są  mało  odporne  na  działanie  czynników  atmosferycznych  i  wilgoci,  dlatego
stosuje się
je wewnątrz budynku w miejscach nie narażonych na zawilgocenie. W wersji standardowej nie
nadają się do stosowania w pomieszczeniach mokrych, jednak niektóre z nich zawierają środki
przeciwpleśniowe.  Służą  do  wypełniania  ubytków  (do  3  cm)  w  podłożach:  z  betonu,  cegły,
kamienia, tynku, drewna, płyt gipsowo-kartonowych, glazury, metali, (stali i aluminium), szkła,
PVC.  Wypełnia  się  nimi  też  szpary  i  szczeliny.  Można  je  malować  farbami.  Są  znacznie  mniej
elastyczne niż silikony.
Masy  poliuretanowe  są  elastyczne,  odporne  na  działanie  wody  i  związków  chemicznych,  ale
mało  odporne  na  działanie  promieniowania  UV.  Różnią  się  między  sobą  stopniem
elastyczności. Stosuje się je do
wypełniania  szczelin  w  betonie,  kamieniu,  drewnie,  metalach  (stali,  aluminium,  cynku,
powierzchniach emaliowanych), tworzywach sztucznych – wewnątrz i na zewnątrz budynku. Ich
prędkość utwardzania zależy od wilgotności i temperatury powietrza. Można je malować.
Masy  butylenowe  twardnieją  tylko  na  powierzchni  spoiny,  a  pozostała  część  przekroju
pozostaje  nieutwardzona,  dzięki  czemu  wykonane  z  nich  spoiny  są  trwale  elastyczne.
Wierzchnią utwardzoną warstwę
możemy  pomalować.  Masy  butylenowe  są  trwałe  i  odporne  na  działanie  związków
chemicznych. Mają
dobrą  przyczepność  do  większości  podłoży,  ale  nie  wolno  ich  nakładać  na  wilgotne
powierzchnie. Stosuje
się je wewnątrz i na zewnątrz budynku do wypełniania szczelin w betonie, kamieniu, drewnie,
szkle,  materiałach  ceramicznych,  metalach  (stali  zwykłej  i  ocynkowanej,  aluminium,
powierzchniach emaliowanych).
Masy  polisiarczkowe  (tiokole)  są  jedno-  lub  dwuskładnikowe.  Są  elastyczne,  mają  dobrą
przyczepność
do większości podłoży i wysoką odporność na działanie związków chemicznych. Stosuje się je
do uszczelniania szkła, dylatacji i posadzek narażonych na działanie chemikaliów.
Masy hybrydowe (polimery MS) są bardzo trwałe, elastyczne i odporne na działanie czynników
atmosferycznych.  Mają  dobrą  przyczepność  do  większości  podłoży,  także  wilgotnych.  Nadają
się do malowania
farbami. Ich wadą jest wysoka cena.
Silikony

Silikony  są  mieszaniną  polimerów  z  wypełniaczami  i  innymi  dodatkami.  Mają  postać  ciała
stałego  lub  lepkiej  cieczy.  Niektóre  z  nich  zawierają  dodatki  zabezpieczające  przed  rozwojem
grzybów i pleśni. Mają dużą odporność termiczną (są niepalne), odporność na działanie wody i
utlenianie.  Silikony  stosuje  się  do  uszczelniania  wszelkiego  rodzaju  szpar  i  szczelin,
wypełniania  rys  i  spoin.  Sprzedawane  są  w  tubach  lub  kartuszach.  W  procesie  utwardzania
silikonów  octowych  powstaje  kwas  octowy.  Są  odporne  na  wysoką  temperaturę  (do  200C).
Mają  dobrą  przyczepność  przede  wszystkim  do  szkła,  niektóre  silikony  z  tej  grupy  -  także  do
drewna,  metalu,  ceramiki,  płyt  gipsowo-kartonowych,  powłok  malarskich.  Przyczepność  do
powierzchni  gładkich  jest  dużo  lepsza  niż  do  porowatych.  Z  powodu  kwaśnego  odczynu
silikony  octowe  mogą  powodować  korozję  metali.  Do  grupy  silikonów  octowych  zaliczają  się

co nve rte d by We b2P DFC o nve rt.co m

następujące  wyroby  dostępne  na  rynku:  silikon  uniwersalny,  budowlany,  szklarski  (może
zastępować kit do szklenia
okien), sanitarny, wysokotemperaturowy, silikon do akwariów.
Silikony  neutralne  mają  dobrą  przyczepność  do  większości  materiałów  budowlanych:  szkła,
tworzyw
sztucznych, betonu, cegły, powłok malarskich (czasami wymagane jest gruntowanie podłoża).
Są elastyczne, dzięki czemu mogą być stosowane do uszczelniania szczelin dylatacyjnych. Nie
powodują korozji
metali.  Niektóre  z  nich  można  malować  farbami.  Do  grupy  silikonów  neutralnych  zaliczają  się
następujące  wyroby  dostępne  na  rynku:  silikon  neutralny  sanitarny,  silikon  neutralny  do
kamienia i marmuru, silikon do luster.

Masy do fugowania
Spoiny (fugi) przenoszą naprężenia powstające w okładzinach z płytek podczas odkształcania
się  podłoża  (wskutek  zmian  temperatury  lub  wilgotności).  Fugi  poprawiają  także  wygląd
pomieszczenia, niwelując
optycznie  ewentualne  niedokładności  ułożenia  glazury.  Ich  szerokość  zależy  od  wymiarów
płytek  oraz  warunków,  w  których  pracować  ma  okładzina.  Przy  znacznych  wahaniach
temperatury  (np.  na  elewacjach  na  zewnątrz  budynku  lub  przy  ogrzewaniu  podłogowym)
spoiny muszą mieć większą szerokość, żeby umożliwić odkształcenia termiczne płytek i podłoża
pod  nimi.  Powinny  być  też  elastyczne.  Zbyt  sztywne  fugi  (szczególnie  na  ścianach
zewnętrznych  budynku,  tarasach  i  schodach  zewnętrznych,  posadzkach  z  ogrzewaniem
podłogowym,  podłożu  drewnopochodnym  lub  z  płyt  gipsowo-kartonowych  albo  w  przypadku,
gdy  klej  jest  dużo  bardziej  elastyczny  niż  masa  spoinująca)  mogą  popękać.  Ze  względów
estetycznych przy płytkach o dużych wymiarach lepiej wyglądają też szerokie spoiny (które są
jednak  trudniejsze  do  wykonania  od  wąskich).  Stosując  płytki  gorszego  gatunku  możemy
poprawić wygląd ściany wykonując szersze spoiny.
Masy  cementowe  są  najczęściej  dwuskładnikowe,  sprzedawane  w  postaci  proszku  do
zarobienia wodą.
Nadają  się  do  spoinowania  okładzin  ceramicznych,  kamiennych  i  szklanych  wewnątrz  i  na
zewnątrz  budynku.  W  sprzedaży  dostępne  są  masy  przeznaczone  do  fug  wąskich  (do  ok.  5
mm) oraz fug szerokich
(do ok. 20-30 mm). Faktura spoiny może być gładka lub chropowata, a zależnie od średnicy
ziaren wypełniacza: drobnoziarnista, średnioziarnista lub gruboziarnista. Masy drobnoziarniste
stosuje się przede
wszystkim przy spoinach wąskich, a gruboziarniste - przy spoinach szerokich. Masy dostępne
są najczęściej w kilkunastu kolorach.
Masy  cementowe  uelastycznione  uzyskuje  się  przez  dodanie  emulsji  elastycznej  do  wody
zarobowej (spoiny trwale elastyczne wykonuje się z silikonu). Występują też w postaci gotowej
do użycia.
Masy  epoksydowe  sprzedawane  są  w  postaci  dwóch  składników:  żywicy  epoksydowej  i
utwardzacza.  Nie  zawierają  wypełniacza.  Są  szczelne  i  odporne  na  działanie  związków
chemicznych,  dlatego  nadają  się  dobrze  do  spoinowania  obłożonych  płytkami  blatów
kuchennych. Można je myć powszechnie stosowanymi środkami czystości.
Masy i mieszanki tynkarskie

Tynki  muszą  mieć  dobrą  przyczepność  do  podłoża,  nie  powinny  pękać,  rysować  się,
odbarwiać, odpadać od ściany. Tynki zewnętrzne muszą być dodatkowo odporne na działanie
czynników  atmosferycznych,  które  nie  mogą  zmniejszać  przyczepności  oraz  powodować
odpadania  i  uszkodzeń.  W  domach  jednorodzinnych  wykonuje  się  tynki  tradycyjne  (1-2  cm)
oraz tynki cienkowarstwowe (2-5 mm).

Tynki mineralne tradycyjne
Tradycyjne  tynki  mineralne  stosuje  się  przede  wszystkim  na  ściany  wykonane  w  jednej  z
technologii  tradycyjnych:  z  cegły  (ceramicznej  i  wapienno-piaskowej)  i  pustaków,  bloczków
betonowych,  drewna  i  materiałów  drewnopochodnych  (po  uprzednim  zamocowaniu  stalowej
siatki).

Tynki tradycyjne dzielimy:
• zależnie od rodzaju spoiwa użytego do zaprawy na:
– wapienne,
– cementowe,
– cementowo-wapienne,
– gipsowe,
– gipsowo-wapienne,
– cementowo-gliniane,
• zależnie od sposobu wykonania na:

co nve rte d by We b2P DFC o nve rt.co m

– jednowarstwowe,
– dwuwarstwowe,
– trójwarstwowe,
– szlachetne.
Tynki wapienne, gipsowo-wapienne i gipsowe są wrażliwe na wilgoć, dlatego stosuje się je
tylko wewnątrz budynku. Tynki cementowe i cementowo-wapienne są odporne na działanie
wilgoci i uszkodzenia mechaniczne, dlatego mogą być stosowane także na zewnątrz.

Tynki  jednowarstwowe  otrzymuje  się  przez  narzucenie  zaprawy  kielnią  bezpośrednio  na
podłoże.  Nadają  się  na  podłoża  z  cegły,  betonu  oraz  drobnowymiarowych  elementów
betonowych i ceramicznych. Ze względu na technikę wykonania mogą być: surowe rapowane
(o  grubości  ok.  12  mm),  surowe  wyrównywane  kielnią  (10  mm),  surowe  ściągane  pacą  (10
mm).  Tynki  rapowane  mają  nierówną  powierzchnię,  wyrównywane  kielnią  mają  usunięte
większe zgrubienia, ściągane pacą mają powierzchnię prowizorycznie wyrównaną.
Tynki surowe wykonuje się najczęściej z zaprawy cementowo-wapiennej. Są stosowane przede
wszystkim  do  tynkowania  ścian  budynków  prowizorycznych  oraz  jako  podkład  pod  izolacje
przeciwwilgociowe (np. na ścianach piwnic).

Tynki  dwuwarstwowe  składają  się  z  warstwy  dolnej  (obrzutki)  i  wierzchniej  (narzutu),  którą
nanosi  się  po  związaniu  obrzutki.  Narzut  ściąga  się  pacą  i  zaciera  na  ostro.  Otynkowana
powierzchnia jest równa (odchylenie nie powinno przekraczać 4 mm), ale szorstka.
Tynki trójwarstwowe składają się z obrzutki, narzutu i dodatkowej warstwy gładzi. Zależnie od
sposobu  zacierania  gładzi  (np.  z  zaprawy  przecieranej  przez  sito  o  drobnych  oczkach,
zacieranie  packą  pokrytą  filcem,  zacieranie  stalową  packą  z  jednoczesnym  podsypywaniem
cementu  zmieszanego  z  drobnym  piaskiem)  uzyskuje  się  powierzchnie  o  różnym  wyglądzie  i
różnym stopniu wyrównania (odchylenie od płaszczyzny 2-3 mm).
Tynki szlachetne wykonuje się z zapraw zawierających kruszywa szlachetne, które nanosi się
ręcznie  lub  mechanicznie  na  tynk  dwuwarstwowy  traktowany  jako  podkład  w  celu  uzyskania
dekoracyjnego  wykończenia  elewacji.  Podkład  wykonuje  się  z  zaprawy  cementowej  lub
cementowo-wapiennej. Zaprawy szlachetne mają postać suchych mieszanek składających się
z:  cementu  portlandzkiego,  wapna  hydratyzowanego,  kruszywa  łamanego  (marmurowego,
dolomitowego, wapiennego) i dodatków barwiących.

Tynki szlachetne dzieli się:
• zależnie od sposobu wykonania i wykończenia na tynki:
–  o  fakturze  specjalnej  otrzymywanej  przez  odpowiednią  technikę  nanoszenia  zaprawy
(nakrapiane: szczotką, miotełką, kielnią przez siatkę lub bez siatki, aparatem natryskowym, na
podkładzie o innej barwie),
– o fakturze specjalnej otrzymywanej przez dodatkową obróbkę powierzchni podczas wiązania
zaprawy
(zmywane – tynk zmywa się częściowo wodą aż do odsłonięcia ziaren kruszywa, cyklinowane –
z tynku
wyłuskuje się ziarna kruszywa, gładzone - z tynku usuwa się nadmiar spoiwa np. pędzlem),
–  o  fakturze  specjalnej  otrzymywanej  przez  dodatkową  obróbkę  powierzchni  po  stwardnieniu
zaprawy (kamieniarskie: nakłuwane, młotkowane, szlifowane),
• zależnie od struktury na:
– bardzo drobnoziarniste (otrzymane przy użyciu kruszywa do 1,25 mm),
– drobnoziarniste (kruszywo o uziarnieniu 1,25-2,5 mm),
– średnioziarniste (kruszywo 2,5-5 mm),
– gruboziarniste (kruszywo 2,5-10 mm lub 5-10 mm),
• zależnie od barwy na:
– niebarwione,
– kolorowe.
Tradycyjny  tynk  mineralny  jest  najczęściej  szary.  Aby  otrzymać  kolorową  elewację  można
pomalować  otynkowaną  ścianę  farbą  elewacyjną,  dodać  do  zaprawy  zabarwiony  piasek  lub
dodać barwnik do cementu.

Tynki cienkowarstwowe
Tynki  cienkowarstwowe  (o  grubości  2-5  mm)  pojawiły  się  wraz  z  metodą  lekką  mokrą
ocieplania ścian -
początkowo  stosowane  były  do  tynkowania  warstwy  ocieplenia  z  wełny  mineralnej  lub
styropianu. Ze względu na łatwość i szybkość układania oraz duże walory estetyczne zaczęto
je  stosować  także  jako  alternatywę  dla  tradycyjnego  tynkowania  ścian.  Nadają  się  przede
wszystkim  na  ściany  wykonane  z  bloczków  klejonych  na  cienkie  spoiny  (bloczki  z  betonu
komórkowego,  bloczki  silikatowe),  a  także  na  podłoża  gładkie,  które  trudno  byłoby  pokryć
tynkiem  tradycyjnym  (styropian,  płyty  gipsowo-kartonowe,  płyty  wiórowe).  Można  je  także
stosować do tynkowania ścian z cegły, betonu, pustaków oraz ścian uprzednio otynkowanych
(pokrytych tynkiem cementowym lub cementowo-wapiennym). Są bardzo często stosowane na
ścianach  dwuwarstwowych  (z  zewnętrzną  warstwą  ocieplającą  z  wełny  mineralnej  lub

co nve rte d by We b2P DFC o nve rt.co m

Wybierz plik do dodania

styropianu) i wchodzą w skład większości systemów ocieplania ścian metodą lekką mokrą.
Tynki cienkowarstwowe składają się ze spoiwa, wypełniacza mineralnego, pigmentów
barwnych oraz domieszek nadających im dodatkowe właściwości (np. zagęszczających albo
grzybobójczych).

Zależnie od zastosowanego spoiwa tynki cienkowarstwowe dzielimy na:
– mineralne – spoiwem jest cement (z ewentualnym dodatkiem spoiwa polimerowego),
–  żywiczne  (polimerowe)  –  spoiwem  jest  dyspersja  wodna  lub  roztwór  żywicy  (najczęściej
akrylowej) w
rozpuszczalniku organicznym,
– krzemianowe – spoiwem jest szkło potasowe,
–  silikonowe  –  spoiwem  jest  żywica  silikonowa  (z  ewentualnym  dodatkiem  spoiwa
polimerowego).
Tynki cienkowarstwowe występują w postaci gotowych mas tynkarskich lub suchych mieszanek
przeznaczonych  do  zarobienia  wodą.  Umożliwiają  otrzymanie  różnych  typów  faktury  (gładka,
zacierana, baranek, kornikowa, kamyczkowa, grysikowa). Zużycie waha się od 1,2 do 5 kg/m2
(zależy od uziarnienia, grubości warstwy i faktury). Są łatwe do wykonania (wykonuje się tylko
jedną  warstwę  tynku),  dostępne  w  wielu  kolorach  (najwięcej  kolorów  dla  tynku  akrylowego),
ale dosyć drogie.

Zależnie od sposobu obróbki powierzchni zaprawy uzyskuje się różne typy faktury tynku:
– gładką – przez wyrównanie i wygładzenie warstwy zaprawy kielnią stalową,
–  ciągnioną  –  przez  zacieranie  powierzchni  pacą  z  drewna  lub  styropianu  w  kierunku
poziomym,  pionowym,  ukośnym  lub  ruchami  kolistymi  (przykładem  faktury  ciągnionej  jest
faktura kornikowa),
–  nakrapianą  –  przez  nakrapianie  zaprawy  miotełką  lub  młynkiem  (przykładem  faktury
nakrapianej jest popularny baranek),
–  mozaikową  –  przez  nałożenie  zaprawy  z  wypełniaczami  (z  kruszyw  naturalnych  lub
sztucznych).

Poradnik Budujacego Dom – Inf. Rynkowy Budownictwa Jednorodzinnego 2004

Czy ta praca była przydatna?

TAK

NIE

Wersja ściąga

farby_emaile_lakiery.doc

Dodatki do pracy

Jeszcze nikt nie dodał dodatków do tej pracy.

Bądź pierwszy

Dodaj komentarz

Farby

Sprzedaż i kupno online. Zobacz, jakie to proste.
Sprawdź.