Gmina Krzeszowice

background image

1

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

I. Wst

ę

p

4

II. Charakterystyka gminy.........................................................................................5

1. Poło

ż

enie

5

2. Jednostki fizyczno-geograficzne

6

3. Warunki klimatyczne

7

4. Ludno

ść

7

III. Infrastruktura........................................................................................................8

1. Zaopatrzenie w wod

ę

i odprowadzanie

ś

cieków.

8

Gospodarka wodna. .......................................................................................................8
Strefy ochronne uj

ęć

wód................................................................................................8

Gospodarka

ś

ciekowa.....................................................................................................9

2. Zaopatrzenie w energi

ę

ciepln

ą

, elektryczn

ą

i gaz.

10

3. Komunikacja

12

Komunikacja samochodowa..........................................................................................12
Komunikacja kolejowa...................................................................................................12

Krzeszowice- Czatkowice ,....................................................................12
Krzeszowice-Zalas................................................................................12
4. Gospodarka.......................................................................................12

IV.

Ś

rodowisko naturalne jego stan i przekształcenia. .......................................15

1. Budowa geologiczna

15

2. Bogactwa naturalne

15

Surowce mineralne. .....................................................................................................15
Wody mineralne. ..........................................................................................................17

3. Hydrografia

22

Wody powierzchniowe..................................................................................................22
Wody podziemne..........................................................................................................22

Ź

ródła ...........................................................................................................................24

Wody podziemne..........................................................................................................24
Wody powierzchniowe..................................................................................................25

Ś

wiat ro

ś

linny ...............................................................................................................28

Biocenozy le

ś

ne............................................................................................................28

Tereny zieleni w mie

ś

cie. .............................................................................................29

Ś

wiat zwierz

ą

t...............................................................................................................30

4.

Ź

ródła zmiany w jako

ś

ci powietrza atmosferycznego i klimatu akustycznego

36

5. Klimat akustyczny

38

Główne

ź

ródła hałasu na terenie gminy........................................................................40

6. Specyficzne

ź

ródła wpływu techniki na

ś

rodowisko przyrodnicze i zdrowie człowieka

42

Ź

ródła hałasu i wibracji..................................................................................................42

Ź

ródła promieniowania elektromagnetycznego niejonizuj

ą

cego....................................42

7.

Ź

ródła nadzwyczajnych zagro

ż

e

ń

ś

rodowiska i zdrowia ludzi na terenie gminy

Krzeszowice.

43

Katastrofy komunikacyjne.............................................................................................43
Zagro

ż

enia po

ż

arowe ...................................................................................................44

Awarie urz

ą

dze

ń

komunalnych.....................................................................................44

Zagro

ż

enie powodziowe................................................................................................45

background image

2

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

V. Cele

ś

rodowiskowe gminy i ich zgodno

ść

z obowi

ą

zuj

ą

cym

ustawodawstwem....................................................................................................46

1. .Zało

ż

enia wyj

ś

ciowe programu.

46

2. Uwarunkowania zewn

ę

trzne opracowania Programu Ochrony

Ś

rodowiska dla gminy

Krzeszowice.

46

3. Polityka Ekologiczna Pa

ń

stwa.

47

4. Akty prawne.

49

Celem ochrony przyrody jest: ......................................................................................50
Ochrona gruntów rolnych polega na: ............................................................................50
Ochrona gruntów le

ś

nych polega na: ...........................................................................50

Instrumentami zarz

ą

dzania zasobami wodnymi s

ą

: .....................................................51

Ustawa „Prawo geologiczne i górnicze” okre

ś

la zasady i warunki: ...............................51

VI. Program ochrony poszczególnych komponentów

ś

rodowiska gminy

Krzeszowice. 53

1. Program poprawy dla pola: Jako

ść

wód i stosunki wodne

53

Cel strategiczny:............................................................................................................53
Cele długoterminowe:...................................................................................................53
Cele krótkoterminowe i kierunki działa

ń

w zakresie ochrony zasobów wodnych...........53

Cele krótkoterminowe i kierunki działa

ń

w zakresie jako

ś

ci wód...................................54

Cele krótkoterminowe i kierunki działa

ń

wytyczone dla gminy Krzeszowice s

ą

nast

ę

puj

ą

ce:...................................................................................................................54

Działania:......................................................................................................................54
Efekty działa

ń

................................................................................................................55

Głównymi metodami realizacji ochrony wód s

ą

.............................................................55

2. Program poprawy dla pola: Powietrze atmosferyczne

57

Cel strategiczny:............................................................................................................57
Cele długoterminowe:...................................................................................................57
Cele krótkoterminowe i kierunki działa

ń

........................................................................57

Cele krótkoterminowe i kierunki działa

ń

........................................................................57

Cele krótkoterminowe i kierunki działa

ń

:.......................................................................58

Cele krótkoterminowe i kierunki działa

ń

:.......................................................................58

Cele krótkoterminowe i kierunki działa

ń

:.......................................................................59

3. Program poprawy dla pola: Hałas i wibracje

60

Cel strategiczny:............................................................................................................60
Cele długoterminowe:...................................................................................................60
Cele krótkoterminowe i kierunki działa

ń

:.......................................................................60

4. Program poprawy dla pola: Promieniowanie elektromagnetyczne

62

Cel strategiczny:............................................................................................................62

Ograniczanie i monitoring promieniowania elektromagnetycznego.......62

Cel długoterminowy:......................................................................................................62
Cele krótkoterminowe i kierunki działa

ń

:.......................................................................62

5. Program poprawy dla pola: Lasy

63

Cel strategiczny.............................................................................................................63
Cele długoterminowe:...................................................................................................63
Cele krótkoterminowe i kierunki działa

ń

........................................................................63

6. Program poprawy dla pola: Obszary chronione i tereny zieleni urz

ą

dzonej.

65

Cel strategiczny:............................................................................................................65
Cele krótkoterminowe i kierunki działa

ń

........................................................................65

7. Program poprawy dla pola: Gleby

67

background image

3

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

Cel strategiczny.............................................................................................................67
Cele długoterminowe....................................................................................................67

8. Program poprawy dla pola; Edukacja ekologiczna

68

Cel strategiczny.............................................................................................................68
Cele długoterminowe:...................................................................................................68
Cele krótkoterminowe i kierunki działa

ń

........................................................................68

9. Aktywizacja rynku do działa

ń

na rzecz

ś

rodowiska

69

Cele krótkoterminowe i kierunki działa

ń

:.......................................................................69

VII. Harmonogram realizacji Programu Ochrony

Ś

rodowiska gminy

Krzeszowice. 70

Zadania samorz

ą

dów gminnych obejmuj

ą

m.in.:...........................................................71

Struktura zarz

ą

dzania

ś

rodowiskiem.............................................................................72

Do instrumentów finansowych nale

żą

:..........................................................................73

Instrumenty społeczne to:.............................................................................................73

background image

4

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

I. WST

Ę

P

Rozwój cywilizacyjny i wielokierunkowa ekspansja człowieka spowodowały, znaczn

ą

degradacj

ę

ś

rodowiska naturalnego – zanieczyszczenie jego poszczególnych komponentów,

wyczerpywanie si

ę

zasobów surowcowych, gini

ę

cie gatunków zwierz

ą

t i ro

ś

lin, a tak

ż

e

pogorszenie stanu zdrowia ludno

ś

ci na terenach przeobra

ż

onych. Dlatego przyjmuje si

ę

,

ż

e

jednym z najwa

ż

niejszych praw człowieka jest prawo do

ż

ycia w czystym

ś

rodowisku.

Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997 roku stanowi,

ż

e Rzeczpospolita Polska zapewnia

ochron

ę

ś

rodowiska, kieruj

ą

c si

ę

zasad

ą

zrównowa

ż

onego rozwoju.

Zrównowa

ż

ony rozwój oznacza prowadzenie szerokiej działalno

ś

ci gospodarczej i

społecznej przy jednoczesnym niedopuszczeniu do dalszej degradacji

ś

rodowiska

naturalnego oraz na podejmowaniu działa

ń

zmierzaj

ą

cych do restytucji zniszczonych

elementów

ś

rodowiska. Istota rozwoju zrównowa

ż

onego polega wi

ę

c na tym, aby zapewni

ć

zaspokojenie obecnych potrzeb bez ograniczania przyszłym generacjom mo

ż

liwo

ś

ci

rozwoju.

Wskazane zostało równie

ż

,

ż

e ochrona

ś

rodowiska jest obowi

ą

zkiem władz

publicznych, które poprzez swoj

ą

polityk

ę

powinny zapewni

ć

bezpiecze

ń

stwo ekologiczne.

Gminy nale

żą

do władz publicznych, zatem na nich równie

ż

spoczywa obowi

ą

zek

wykonywania zada

ń

z zakresu ochrony

ś

rodowiska oraz odpowiedzialno

ść

za jako

ść

ż

ycia

mieszka

ń

ców. Dodatkowym wyzwaniem stało si

ę

członkostwo w Unii Europejskiej oraz

zwi

ą

zane z nim wymogi.

Efektywno

ść

działa

ń

w zakresie ochrony dziedzictwa przyrodniczego zale

ż

y przede

wszystkim od polityki i rozwi

ą

za

ń

przyj

ę

tych na szczeblu lokalnym oraz pozyskania

zainteresowania i zrozumienia ze strony społeczno

ś

ci lokalnych. Działania takie, aby były

skuteczne, musz

ą

by

ć

prowadzone zgodnie z opracowanym uprzednio programem,

sporz

ą

dzonym na podstawie analizy sytuacji dla danego rejonu. Zadanie takie ma spełnia

ć

wieloletni program ochrony

ś

rodowiska.

Cele i działania proponowane w programie ochrony

ś

rodowiska posłu

żą

do tworzenia

warunków dla takich zachowa

ń

ogółu społecze

ń

stwa Gminy, które słu

ż

y

ć

b

ę

d

ą

poprawie

stanu

ś

rodowiska przyrodniczego. Realizacja celów w nim wytyczonych powinna

spowodowa

ć

polepszenie warunków

ż

ycia mieszka

ń

ców przy zachowaniu walorów

ś

rodowiska naturalnego na terenie Gminy.

Program ochrony

ś

rodowiska przedstawia aktualny stan

ś

rodowiska, okre

ś

la

działania niezb

ę

dne zmierzaj

ą

ce do poprawy tego stanu, umo

ż

liwia koordynacj

ę

decyzji

administracyjnych oraz wybór decyzji inwestycyjnych podejmowanych przez ró

ż

ne podmioty

i instytucje. Sam program nie jest dokumentem stanowi

ą

cym, ingeruj

ą

cym w uprawnienia

poszczególnych jednostek administracji rz

ą

dowej i samorz

ą

dowej oraz podmiotów

u

ż

ytkuj

ą

cych

ś

rodowisko. Nale

ż

y jednak oczekiwa

ć

,

ż

e poszczególne jego wytyczne i

postanowienia b

ę

d

ą

respektowane i uwzgl

ę

dniane w planach szczegółowych i działaniach

inwestycyjnych w zakresie ochrony

ś

rodowiska.

Zakłada si

ę

,

ż

e kształtowanie polityki ekologicznej w Gminie Krzeszowice b

ę

dzie

miało charakter procesu ci

ą

głego, z jednoczesnym zastosowaniem metody programowania

„krocz

ą

cego”, polegaj

ą

cej na cyklicznym weryfikowaniu perspektywicznych celów w

przekrojach etapowych i wydłu

ż

aniu horyzontu czasowego Programu w jego kolejnych

edycjach.

background image

5

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

II. CHARAKTERYSTYKA GMINY

Informacje podstawowe o gminie :

gmina miejsko-wiejska ,

nazwa i adres urz

ę

du gminy : Urz

ą

d Miejski w Krzeszowicach

32-065 Krzeszowice , ul. Ogrodowa 1 ,

tel / fax (012) 282 25 00 ; tel. 282 00 73 , 282 01 10 ,

powiat krakowski , województwo małopolskie ,

liczba ludno

ś

ci : 31 375

1. Poło

ż

enie

Krzeszowice to gmina miejsko – wiejska o powierzchni 139 km

2

, poło

ż

ona w

województwie małopolskim, powiat krakowski. Tworz

ą

j

ą

miasto Krzeszowice o liczbie

ludno

ś

ci 10 244 z przył

ą

czonymi osiedlami Czatkowice i

ś

bik oraz 18 sołectw: Czerna ,

D

ę

bnik, Dubie, Filipowice, Frywałd, Mi

ę

kinia, Nawojowa Góra, Nowa Góra, Ostr

ęż

nica,

Paczółtowice, Rudno, Sanka, Siedlec, Tenczynek, Wola Filipowska, Zalas,

ś

ary, w których

mieszka 21 131 osoby. Na 1 km

2

powierzchni przypada 226 osób.

Gmina le

ż

y w obr

ę

bie Wy

ż

yny Krakowskiej, w centrum Rowu Krzeszowickiego. W tej

okolicy Rów Krzeszowicki zw

ęż

a si

ę

do szeroko

ś

ci około dwóch kilometrów i jest najbardziej

malowniczy pod wzgl

ę

dem krajobrazowym oraz urozmaicony geomorfologicznie i

geologicznie. Krzeszowice zajmuj

ą

te

ż

cał

ą

jego szeroko

ść

.Wi

ę

kszo

ść

jej obszaru wchodzi

w skład Jurajskich Parków Krajobrazowych.

Całkowita powierzchnia geodezyjna gminy Krzeszowice wynosi 13 937 ha, w tym :



lasy i grunty zadrzewione i zakrzewione - 5084 ha (36%)



u

ż

ytki rolne ogółem - 7637 ha (54,8%)



grunty zurbanizowane -1069 ha (7,7%)



grunty pozostałe ( nieu

ż

ytki i tereny ró

ż

ne ) - 147 ha ( 1,0%)

Wg danych statystycznych ,opracowanych w oparciu o spis rolny z 2002 r.,

powierzchnia u

ż

ytków rolnych uległa zmniejszeniu i wynosi 5278 ha , z czego ok.83% to

grunty orne .

Krzeszowice to gmina o wielofunkcyjnej strukturze gospodarczej , posiadaj

ą

ca

ponadto walory uzdrowiskowe i turystyczno-rekreacyjne. Jest obszarem bardzo
interesuj

ą

cym z uwagi na

ś

rodowisko naturalne . Znaczna cz

ęść

jej powierzchni – ok. 65% -

jest obj

ę

ta ochron

ą

prawn

ą

. Prawie cała gmina znajduje si

ę

w zlewniach i strefach ochrony

rzek Rudawy i Sanki , na których zlokalizowane s

ą

uj

ę

cia wody pitnej dla miasta Krakowa .

Ponadto południowo – wschodnia cz

ęść

Gminy znajduje si

ę

w południowej cz

ęś

ci obszaru

głównego zbiornika wód podziemnych Cz

ę

stochowa (E) GZWP nr 326 .

Przewa

ż

aj

ą

ca zabudowa w gminie to zabudowa niska, jednorodzinna – wolnostoj

ą

ca.

Na terenie miasta Krzeszowice wyst

ę

puje równie

ż

zabudowa wielorodzinna,

ś

redniej i

wysokiej intensywno

ś

ci.

Na obszarach wiejskich przewiduje si

ę

najwi

ę

ksz

ą

w gminie kumulacj

ę

mieszkalnictwa jednorodzinnego, nie przewiduje si

ę

tu zabudowy wielorodzinnej w

ż

adnej

formie. Z analizy demograficznej wynika, i

ż

budow

ą

nowych obiektów w gminie mog

ą

by

ć

zainteresowani głównie inwestorzy spoza jej terenu .

background image

6

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

2. Jednostki fizyczno-geograficzne

W budowie omawianego obszaru wyró

ż

nia si

ę

: Płaskowy

ż

Ojcowski, Rów

Krzeszowicki i Pomost Krakowski.

Płaskowy

ż

Ojcowski wchodzi w skład Wy

ż

yny Krakowskiej, jest rozległ

ą

wierzchowin

ą

o zło

ż

onej budowie geologicznej. Płyta Ojcowska zbudowana jest z utworów

paleozoicznych – dewonu i karbonu przykrytych osadami triasu i jury. Na zachód od Dubia
osady mezozoiczne zachowały si

ę

fragmentarycznie, na wschód mi

ąż

szo

ść

osadów jury

wzrasta do kilkudziesi

ę

ciu metrów.

Powierzchnia zrównania rozpo

ś

ciera si

ę

na wysoko

ś

ci 400 – 460 m n.p.m. jej

kulminacj

ą

na omawianym obszarze jest Kowalska Góra o wys. 443 m n.p.m.

Na znacznym obszarze wyst

ę

puje pokrywa warstwy lessu o mi

ąż

szo

ś

ci do 10 m. W

pokrywie lessowej wypreparowane zostały w

ą

skie i gł

ę

bokie doliny potoków Dulówka,

Filipówka, Krzeszówka i Racławka. Potoki rozcinaj

ą

powierzchnie terenu palczastymi

dolinami o przebiegu południkowym. Jary (o gł

ę

boko

ś

ci do 7 m) maj

ą

nie wyrównane

przekroje podłu

ż

ne i charakteryzuj

ą

si

ę

asymetri

ą

poprzeczn

ą

- lewy brzeg jest zwykle

łagodny zbudowany z osadów lessowych, prawy – stromy wypreparowany w skałach
w

ę

glanowych. W wielu dolinach wyst

ę

puj

ą

holoce

ń

skie progi martwicowe (do 10 m wys.),

czasami w dolinach spotyka si

ę

głazy narzutowe czerwonego granitu skandynawskiego (do

1 m wys.).

Poza dolinami potoków w morfologii płaskowy

ż

u odznaczaj

ą

si

ę

leje krasowe o

wygl

ą

dzie mis lub stromo

ś

ciennych zapadlisk.

Nad powierzchni

ą

zrównania góruj

ą

pagóry (twardziele), skałki i mogoty. Osta

ń

ce

cz

ę

sto podziurawione s

ą

jaskiniami. Obszerne bezodpływowe zagł

ę

bienia pomi

ę

dzy

osta

ń

cami wypełniaj

ą

iły rezydualne i rumosz skalny.

Od południa płaskowy

ż

ogranicza próg tektoniczny, wchodz

ą

cy w skład b

ę

dzi

ń

sko -

krakowskiej strefy uskokowej; wyra

ź

ny, o jednolitej szeroko

ś

ci około 400 m na zachód od

Krzeszowic oraz rozczłonkowany, o zmiennej szeroko

ś

ci na wschód od Krzeszowic. Stopie

ń

ten buduj

ą

utwory od dewonu do kredy. Stanowi on północn

ą

granic

ę

rowu krzeszowickiego.

Rów Krzeszowicki jest rowem tektonicznym o szeroko

ś

ci 2-4 km. Dno rowu

poło

ż

one jest na wysoko

ś

ci 240 – 275 m n.p.m. Na omawianym obszarze rów ma przebieg

równole

ż

nikowy. Rów rozwin

ą

ł si

ę

wzdłu

ż

walnej dyslokacji Kraków - B

ę

dzin, na południe od

niej. Południowym brzegiem rowu jest kraw

ę

d

ź

uskoku antytetycznego, którego skrzydło

zrzucone stanowi dno rowu. Przy obu kraw

ę

dziach wyst

ę

puj

ą

stopnie po

ś

rednie o

szeroko

ś

ci od kilkudziesi

ę

ciu do 200 m. Całkowity zrzut bloku buduj

ą

cego dno rowu, w

stosunku do północnej kraw

ę

dzi, wynosi 250-320m, a w stosunku do południowej kraw

ę

dzi

około 200-250 m. Dno rowu wypełnione jest osadami kredy (do kilkunastu metrów
mi

ąż

szo

ś

ci), miocenu (do 50 m mi

ąż

szo

ś

ci) i czwartorz

ę

du. Wiek uskoków obrze

ż

aj

ą

cych

rów oceniono na mioce

ń

ski.

Grzbiet (Garb) Tenczy

ń

ski jest to zr

ą

b tektoniczny o zło

ż

onej budowie geologicznej,

ograniczony od północy przez Rów Krzeszowicki. Szeroko

ść

jego si

ę

ga 8 km na linii

Krzeszowice - Rybna. Obni

ż

ony jest w stosunku do północnej kraw

ę

dzi Rowu

Krzeszowickiego o 50-70 m. Kraw

ę

dzie Grzbietu Tenczy

ń

skiego maj

ą

charakter schodowy.

W obr

ę

bie Grzbietu Tenczy

ń

skiego wyró

ż

ni

ć

mo

ż

na kilka bloków. Najwy

ż

sze poło

ż

enie

zajmuje blok Głuchówki - Frywałd z utworami wizenu (wychodnie karbonu) na powierzchni,
stanowi

ą

cy północn

ą

cz

ęść

płaskowy

ż

u Sanki. Wzdłu

ż

uskoku zalaskiego graniczy ze

zrzuconym blokiem Tenczynka na północy, a na południu z obni

ż

ona południow

ą

cz

ęś

ci

ą

płaskowy

ż

u Sanki. Najwy

ż

szy punkt stanowi twardzielcowe wzgórze w rejonie Rudna

(408,5 m n.p.m.).

background image

7

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

3. Warunki klimatyczne

Według Hessa obszar gminy poło

ż

ony jest w obr

ę

bie umiarkowanie ciepłego pi

ę

tra

klimatycznego.

Ś

rednia roczna temperatura powietrza wynosi od 8,0 do 8,5°C,

ś

rednie

temperatury lipca 17°C , a stycznia – 3°C , okres b ezprzymrozkowy - około 150 dni, okres
wegetacyjny 220 dni.

Obszar gminy odznacza si

ę

du

ż

ym zró

ż

nicowaniem mezoklimatycznym co jest

zwi

ą

zane z bogat

ą

rze

ź

b

ą

terenu. Mezoklimat wierzchowiny wy

ż

ynnej jest wyra

ź

nie

chłodniejszy od terenów poło

ż

onych ni

ż

ej. Temperatury powietrza wykazuj

ą

jednak znacznie

mniejsze zró

ż

nicowanie ni

ż

w dnach dolin, zwłaszcza mniejsze s

ą

ż

nice temperatur

pomi

ę

dzy dniem i noc

ą

, dzi

ę

ki czemu znacznie rzadziej ni

ż

w dolinach wyst

ę

puj

ą

tu

przymrozki wiosenne i jesienne. Wy

ż

sze s

ą

tu sumy opadów -

ś

rednia roczna około 750 mm.

Teren gminy jest dobrze przewietrzany, zwłaszcza zim

ą

cz

ę

sto wyst

ę

puj

ą

silne wiatry z

kierunków północno - zachodnich i wschodnich, powoduj

ą

cych zamiecie

ś

nie

ż

ne i

powstawanie zasp.

Mezoklimat gł

ę

bokich, w

ą

skich dolin jurajskich odznacza si

ę

bardzo du

ż

ym

zró

ż

nicowaniem, zwłaszcza nasłonecznienia, stosunków termicznych i wilgotno

ś

ciowych.

Bardzo du

ż

e s

ą

wahania temperatury mi

ę

dzy dniem i noc

ą

na skutek spływów chłodnego

powietrza oraz ró

ż

nic nasłonecznienia południowych i północnych zboczy. Kierunki wiatru w

dolinach s

ą

modyfikowane przez przebieg ich osi, a jego pr

ę

dko

ś

ci s

ą

znacznie

zredukowane.

Cechy po

ś

rednie mi

ę

dzy obu skrajnymi typami mezoklimatów reprezentuje

mezoklimat Rowu Krzeszowickiego. W zwi

ą

zku ze spływem mas chłodnego powietrza z

Wy

ż

yny w kierunku obni

ż

e

ń

, panuje tu du

ż

e zró

ż

nicowanie termiczne mi

ę

dzy dniem i noc

ą

oraz zwi

ą

zane z tym wczesne wyst

ę

powanie przymrozków jesiennych i pó

ź

ny zanik

wiosennych. Cz

ę

stym niekorzystnym zjawiskiem, utrudniaj

ą

cym pionowy ruch powietrza i

samooczyszczanie atmosfery s

ą

inwersje temperatury, których zewn

ę

trznym przejawem s

ą

zamglenia i mgły. Mgły wyst

ę

puj

ą

głównie od pa

ź

dziernika do marca , z maksimum w

listopadzie (

ś

rednio ok. 50 dni w roku ). Najcz

ę

stszy pionowy zasi

ę

g inwersji na skłonie

Wy

ż

yny si

ę

ga 280 m npm. Zgodnie z podziałem Polski na dzielnice rolniczo - klimatyczne R.

Gumi

ń

skiego obszar gminy le

ż

y w obr

ę

bie dzielnicy cz

ę

stochowsko - kieleckiej.

4. Ludno

ść

Liczba mieszka

ń

ców gminy wynosi 31,3 tys. (15,1 tys. – m

ęż

czyzn, 16,2 tys. – kobiet)

w tym miasto Krzeszowice zamieszkuje 10,2 tys. osób (4,7 tys. – m

ęż

czyzn, 5,4 tys. –

kobiet) , obszar wiejski 21,1 tys. osób (10,3 tys. – m

ęż

czyzn, 10,8 tys. - kobiet ).

Ludno

ść

w wieku przedprodukcyjnym wynosi 6,8 tys. osób, co stanowi 21,7 % ludno

ś

ci

gminy ogółem; w wieku produkcyjnym 19,1 tys. osób – 61 % ludno

ś

ci gminy ogółem, w

wieku poprodukcyjnym 5,4 tys. osób – 17,3 % ogólnej liczby mieszka

ń

ców gminy

Krzeszowice.

W ci

ą

gu ostatniej dekady liczba ludno

ś

ci wahała si

ę

pomi

ę

dzy31 400 a 31 375

wykazuje wi

ę

c cechy struktury stabilnej o niewielkiej tendencji spadkowej, widocznej w

ci

ą

gu ostatnich pi

ę

ciu lat. Saldo migracji według ostatnich danych było dodatnie i wynosiło

0,4 natomiast przyrost naturalny był ujemny. Wska

ź

niki te dotycz

ą

liczb przypadaj

ą

cych na

1000 mieszka

ń

ców.

G

ę

sto

ść

zaludnienia na terenie gminy wynosi 226 osób/km

2

. W zakresie struktury

płci gmina cechuje si

ę

niewielk

ą

przewag

ą

liczby kobiet w stosunku do liczby m

ęż

czyzn, co

jest charakterystyczne dla gmin miejskich.

background image

8

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

III. INFRASTRUKTURA

1. Zaopatrzenie w wod

ę

i odprowadzanie

ś

cieków.



Gospodarka wodna.

1. Podstawowym

ź

ródłem wody pitnej dla gminy Krzeszowice s

ą

wody podziemne.

Zatwierdzone zasoby wód podziemnych na jej terenie pokrywaj

ą

prognozowane

zapotrzebowanie. Mieszka

ń

cy zaopatrywani s

ą

w wod

ę

z wodoci

ą

gów: „Krzeszowice” –

pracuj

ą

cego w oparciu o uj

ę

cie trzech

ź

ródeł w Czatkowicach (

ź

ródło dr Wróbla ,

Chuderskiego i Nowe ); „Nowa Góra – Mi

ę

kinia” -

ź

ródło w Nowej Górze; „Filipowice –

uj

ę

cie w Filipowicach ; Nowa Góra – Ostr

ęż

nica – Łany – Pary

ż

– uj

ę

cie Nowa Góra-

Pary

ż

; „Sanka – Frywałd – Baczyn”- uj

ę

cie w Sance ; Sanka – Głuchówki”- uj

ę

cie w

Sance ; „Rudno”-uj

ę

cie w Rudnie ; „Zalas” - uj

ę

cie w Grojcu (gmina Alwernia),

„Paczółtowice – D

ę

bnik –

ś

ary” - uj

ę

cie w

ś

arach ; „Siedlec” - uj

ę

cie w Siedlcu .

Na terenie gminy Krzeszowice odsetek mieszka

ń

ców podł

ą

czonych do sieci

wodoci

ą

gowej wynosi 100 %. Długo

ść

sieci wodoci

ą

gowej wynosi ok.434 km. Wi

ę

kszo

ść

wody przesyłana jest za pomoc

ą

wodoci

ą

gu grupowego, obejmuj

ą

cego Krzeszowice -

miasto, Tenczynek, Nawojow

ą

Gór

ę

i cz

ęść

Woli Filipowskiej, pozostałe 30% jest

dostarczane za po

ś

rednictwem wodoci

ą

gów wiejskich .

W/w wodoci

ą

gi znajduj

ą

si

ę

w zarz

ą

dzie Spółki Wodoci

ą

gi i Kanalizacja spółka z

o. o. Krzeszowice ul. Czycza 2 .
W miejscowo

ś

ci Czerna uj

ę

cia i wodoci

ą

gi pozostaj

ą

we władania nast

ę

puj

ą

cych

spółek wodnych :



spółka wodna "Południe" Czerna 304 ( wszystkie uzgodnienia ) ,



spółka wodna Czerna "Skała I", Czerna 180 (wszystkie uzgodnienia) ,



spółka wodna "Wzgórze I" , Czerna 311 (wszystkie uzgodnienia),



spółka wodna "Czerna Skała " Czerna 66 (wszystkie uzgodnienia),



spółka wodna "Pod Buczyn

ą

", Czerna 175 (w trakcie uzgodnie

ń

) ,



spółka wodna "Wzgórze II" , Czerna 314 ( w trakcie uzgodnie

ń

) ,



uj

ę

cie dla Domu Pomocy Społecznej - aktualne pozwolenie wodno-prawne ,



uj

ę

cie dla O.O. Karmelitów Bosych klasztor - bez uzgodnie

ń

.



Strefy ochronne uj

ęć

wód.

Rzeki: Sanka i Rudawa stanowi

ą

ź

ródło zaopatrzenia w wod

ę

Krakowa, st

ą

d

decyzjami O

Ś

6210 - 1 - 29/96 2 dn. 09.01.1997 i O

Ś

. III 6210 - 1 - 5/97 z dn. 15.04.1997

Wojewody Krakowskiego wyznaczono strefy ochrony dla uj

ęć

wód na tych rzekach. Na

obszar gminy si

ę

gaj

ą

wył

ą

cznie strefy ochrony po

ś

redniej, z tym

ż

e:

1. dla Rudawy s

ą

to zarówno wewn

ę

trzny jak i zewn

ę

trzny obszar ochrony

po

ś

redniej;

• wewn

ę

trzny - obejmuj

ą

cy wszystkie dopływy Rudawy na terenie gminy, obejmuje

obustronne do brzegów cieków pasy o szeroko

ś

ci od 300 do 500 m ,

• zewn

ę

trzny - obejmuj

ą

cy pozostały teren zlewni Rudawy.

2. dla Sanki obszar zewn

ę

trzny strefy ochrony po

ś

redniej— obejmuj

ą

cy zlewni

ę

rzeki.

Wielko

ść

poboru wody w ostatnich latach w przypadku wód powierzchniowych

wykazuje tendencje spadkowe, natomiast sukcesywnie wzrasta zu

ż

ycie wód podziemnych.

rok

wody

powierzchniowe

[m

3

/ rok]

wody podziemne

[m

3

/ rok]

2000

2456500

443700

2001

2015373

485325

2002

1976000

511200

W roku 2002 spółka Wodoci

ą

gi i Kanalizacja spółka z o.o. Krzeszowice sprzedała

ok.1 172,3 tys. m3 wody , przy poborze ok.2 487 m3 . Oznacza to ,

ż

e po uwzgl

ę

dnieniu

background image

9

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

zu

ż

ycia wody na cele przeciwpo

ż

arowe i potrzeby własne , wska

ź

nik strat wyniósł 43% .

Wska

ź

nik ten jest bardzo wysoki (

ś

rednia ogólnopolska wynosi ok.18,6%), przyczyn

ą

takiego stanu jest bardzo zły stan techniczny sieci , która w du

ż

ej cz

ęś

ci wymaga

modernizacji . Jej stan jest główn

ą

przyczyn

ą

du

ż

ej ilo

ś

ci awarii ( w 2002 roku - 309 ) i

wysokich kosztów zwi

ą

zanych z ich usuwaniem . Modernizacja sieci wodoci

ą

gowej jest

jednym z głównych zada

ń

w najbli

ż

szych latach .

Istniej

ą

ce uj

ę

cia s

ą

w stanie zaspokoi

ć

bie

żą

ce zapotrzebowanie.



Gospodarka

ś

ciekowa.

Na terenie gminy istnieje du

ż

a dysproporcja pomi

ę

dzy zaopatrzeniem w wod

ę

i

skanalizowaniem. Odsetek mieszka

ń

ców gminy Krzeszowice korzystaj

ą

cych z podł

ą

czenia

do sieci kanalizacyjnej wynosi około 28% - Krzeszowice - miasto : 80% , Tenczynek - 70% ,
Wola Filipowska - 30%, Nawojowa Góra - 20%;. Do miejscowo

ś

ci nie posiadaj

ą

cych sieci

kanalizacji sanitarnej nale

żą

: Czerna, Dubie, Filipowice, Frywałd, Mi

ę

kinia, Nowa Góra,

Nowa Góra – Łany, Ostr

ęż

nica, Rudno, Sanka, Siedlec, Zalas. Dysproporcja w rozwoju sieci

wodoci

ą

gowej i kanalizacyjnej stwarza zagro

ż

enie dla

ś

rodowiska naturalnego . Obecnie

sie

ć

kanalizacji sanitarnej ma długo

ść

ok.50,6 km , z tego sieci ogólnospławnej to ok. 18,5

km , a sanitarnej 32,1 km. Kolektory doprowadzaj

ą

ś

cieki do centralnej oczyszczalni

ś

cieków

w Krzeszowicach , z terenu miasta tzw . kolektorem krzeszowickim ogólnospławnym ,
posiadaj

ą

cym przelew burzowy oraz z Tenczynka, Woli Filipowskiej i Nawojowej Góry

trzema kolektorami sanitarnymi . Na pozostałym terenie

ś

cieki odprowadzane s

ą

do

szczelnych , wybieralnych osadników gnilnych , opró

ż

nianych przez wyspecjalizowane,

posiadaj

ą

ce stosowne zezwolenia firmy. Wielokrotnie pomimo posiadanych zbiorników na

nieczysto

ś

ci płynne ,

ś

cieki odprowadzane s

ą

do rowów i cieków )( poprzez przelew lub z 3

osadnika )

Z oczyszczalni o przepustowo

ś

ci powy

ż

ej 250m

3

/d nale

ż

y wymieni

ć

:



mechaniczno – biologiczno – chemiczn

ą

(z usuwaniem fosforu siarczanem

ż

elazowym), o przepustowo

ś

ci 7000 m

3

/d, znajduj

ą

ca si

ę

w Krzeszowicach;

aktualnie odprowadza ona 4279 m

3

/d

ś

cieków; odbiornikiem oczyszczonych

ś

cieków jest Krzeszówka.



projektowana

mechaniczno – biologiczna o przepustowo

ś

ci 400 m

3

/d,

zlokalizowana w Zalasiu ,odbiornikiem w tym przypadku b

ę

dzie potok Rudno

,oczyszczalnia obejmie swym działaniem Zalas – zachód .

Oczyszczalnia w

ś

arach dla s

ą

siedniej gminy-Jerzmanowice-Przeginia , docelowo

ma obj

ąć

równie

ż

Paczółtowice ( wspólna inwestycja gminy Krzeszowice i Jerzmanowice -

Przeginia ) .Na lata 2004 – 2010 planuje si

ę

budow

ę

oczyszczalni

ś

cieków i kanalizacji w

miejscowo

ś

ci Rudno (odbiornikiem b

ę

dzie potok Rudno) oraz oczyszczalni

ś

cieków i

kanalizacji Zalas-wschód (dla miejscowo

ś

ci Zalas,Frywałd,Sanka, odbiornikiem

ś

cieków

b

ę

dzie potok Sanka) . Ponadto na terenie gminy funkcjonuj

ą

oczyszczalnie przydomowe:

obsługuj

ą

ce obiekty u

ż

yteczno

ś

ci publicznej:



Czerna (3)



Paczółtowice (1)



obsługuj

ą

ce zakłady przemysłowe



Krzeszowice - miasto (3)



Zalas (1)

obsługuj

ą

ce posesje prywatne



Rudno(1),



Tenczynek (1),



Krzeszowice - miasto (1)



ś

bik (2),

Intensyfikacja budowy kanalizacji na terenach wiejskich jest jednym z głównych

zało

ż

e

ń

inwestycyjnych Gminy . Wpłynie to w istotny sposób na zmniejszenie zagro

ż

enia

background image

10

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

ś

rodowiska naturalnego . Plan ten jest od 2000 roku realizowany w

ś

cisłej współpracy z

gminami nale

żą

cymi do Zwi

ą

zku Gmin Dorzeczy Rudawy , Rudna i Sanki . Opracowana

koncepcja ochrony wód powierzchniowych dorzeczy w/w rzek jest cz

ęś

ci

ą

długofalowego

programu o zasi

ę

gi ponadlokalnym . Cele przedmiotowego projektu maj

ą

charakter

ekologiczny , jednak

ż

e mo

ż

na je rozpatrywa

ć

równie

ż

w kategoriach społecznych i

ekonomicznych. Do Zwi

ą

zku Gmin Dorzeczy Rudawy , Rudna i Sanki nale

żą

gminy :

Alwernia , Czernichów , Jerzmanowice-Przeginia , Krzeszowice , Liszki i Zabierzów.

Celem Zwi

ą

zku jest realizacja przedsi

ę

wzi

ęć

powstrzymuj

ą

cych degradacj

ę

i

podnosz

ą

cych jako

ść

wód powierzchniowych i gł

ę

binowych na terenie gmin - uczestników

zwi

ą

zku . Ponadto podejmowanie wszelkich innych działa

ń

maj

ą

cych na celu wspieranie ich

harmonijnego rozwoju społeczno-gospodarczego . Opracowana przez Zwi

ą

zek w 1999 roku

koncepcja programowo-przestrzenna, zaktualizowana w 2002 r. zakłada ,

ż

e na terenie

Gminy Krzeszowice ma powsta

ć

ok. 218 km sieci kanalizacyjnej wraz z 41

przepompowniami i 16 566 przył

ą

czy domowych o ł

ą

cznej długo

ś

ci 163 km .

Odbiornikami wód opadowych z dróg i powierzchni utwardzonych s

ą

cieki wodne ,

zlokalizowane na tym terenie , w sposób bezpo

ś

redni b

ą

d

ź

po

ś

rednio poprzez obszary

swych zlewni . Do oczyszczalni

ś

cieków w Krzeszowicach

ś

cieki deszczowe dopływaj

ą

kanalizacj

ą

ogólnospławn

ą

.

Zgodnie z obecnie obowi

ą

zuj

ą

cym prawem ,podmioty staraj

ą

ce si

ę

o uzyskanie

pozwolenia wodno-prawnego na odprowadzenie wód opadowych zobowi

ą

zane s

ą

do

montowania separatorów . Proces ten z pewno

ś

ci

ą

b

ę

dzie rozło

ż

ony na lata , jednak

ż

e

sukcesywnie pozwoli wyeliminowa

ć

tego typu zanieczyszczenie ze

ś

rodowiska .

2. Zaopatrzenie w energi

ę

ciepln

ą

, elektryczn

ą

i gaz.

Zaopatrzenie w energi

ę

ciepln

ą

na terenie gminy Krzeszowice odbywa si

ę

w oparciu

o lokalne -zbiorcze i indywidualne kotłownie wykorzystuj

ą

ce paliwa stałe, mazut, gaz ziemny

oraz olej opałowy. Sporadycznie wyst

ę

puje wykorzystywanie alternatywnych

ź

ródeł energii

(np. energia słoneczna ). Najwi

ę

kszymi dostawcami ciepła na terenie gminy s

ą

dwie

kotłownie P i HRO ogrzewaj

ą

ce własne obiekty oraz budynki mieszkalne SM „Nowo

ść

” . S

ą

one opalane mazutem ,ich moc wynosi 36,8 i 27,6 MW. Ponadto kotłownie zaopatruj

ą

ce w

ciepło i ciepł

ą

wod

ę

mieszka

ń

ców obiektów spółdzielni mieszkaniowej „Przyja

źń

” ( dot.

budynków zabudowy wysokiej na os. Krakowskim i ul. Targowa). Kotłownie te zostały
zmodernizowana w latach 2000 - 2001 na nowoczesne , gazowe. Wymiana instalacji i
kotłowni w

ę

glowych na gazowe prowadzona jest równie

ż

sukcesywnie (od 1996 roku) przez

Gmin

ę

w obiektach u

ż

yteczno

ś

ci publicznej , jak równie

ż

przez administratora w obiektach

administrowanych przez Zakład Administracji Budynków Komunalnych. Zgodnie z
miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego dla nowo powstaj

ą

cych obiektów

zaleca si

ę

wykorzystanie ekologicznych, niskoemisyjnych no

ś

ników energii (pr

ą

d, gaz, lekki

olej opałowy).

Ź

ródłem zasilania gminy w gaz s

ą

gazoci

ą

gi wysokopr

ęż

ne przebiegaj

ą

ce przez jej

teren oraz stacje redukcyjne gazu I stopnia w Krzeszowicach, Nawojowej Górze,
Filipowicach i Tenczynku. Sie

ć

ś

r

ę

dniopr

ęż

na dosilana jest ze stacji redukcyjnych poza

terenem gminy – w Grojcu i w Rudawie. W zwi

ą

zku z planowan

ą

zmian

ą

ogrzewania na

gazowe niezb

ę

dna b

ę

dzie modernizacja istniej

ą

cej sieci. W perspektywie do roku 2010

przewiduje si

ę

wzrost zapotrzebowania na gaz o około 700 Nm

3

/ h., z czego ok. 70%

przypadnie na miasto. W zwi

ą

zku z tym konieczna jest modernizacja stacji redukcyjnej I

stopnia w Krzeszowicach przy ul. Ogrodowej wraz z przebudow

ą

odcinka gazoci

ą

gu

wysokopr

ęż

nego do stacji, w celu zwi

ę

kszenia jej przepustowo

ś

ci. Przewiduje si

ę

modernizacj

ę

sieci w nast

ę

puj

ą

cym zakresie:



budow

ę

gazoci

ą

gu

ś

redniopr

ęż

nego Ø 110 PE ł

ą

cz

ą

cego w rejonie osiedla

Ć

many do poł

ą

czenia z Czatkowicami, stanowi

ą

cego docelowo gazu dla

nowych terenów budowlanych;



budow

ę

gazoci

ą

gu Ø 63 PE ł

ą

cz

ą

cego sie

ć

wsi Siedlec z miejscowo

ś

ci

ą

Dubie;

background image

11

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5



budow

ę

gazoci

ą

gu

ś

redniopr

ęż

nego dla wsi

ś

ary;



budow

ę

stacji redukcyjnej II stopnia w rejonie osiedla Grunwaldzka zasilanej z

gazoci

ą

gu

ś

redniopr

ęż

nego Ø 159, który dosilał b

ę

dzie istniej

ą

ce sieci

niskopr

ęż

ne oraz ewentualnie stanowił b

ę

dzie

ź

ródło zasilania nowych

terenów budowlanych w tym rejonie.

Głównymi

ź

ródłami zasilania gminy w energi

ę

elektryczn

ą

s

ą

stacje transformatorowe

110/15 kV w Krzeszowicach i Woli Filipowskiej. Urz

ą

dzenia te pokrywaj

ą

potrzeby gminy

Krzeszowic i gmin przyległych. Wzrost zapotrzebowania zostanie pokryty z istniej

ą

cej stacji

110 /SN. Cało

ść

działa

ń

w zakresie zasilania energetycznego ukierunkowana zostanie na

modernizacj

ę

układu zaopatrzenia ze stacji

ś

redniego napi

ę

cia.

background image

12

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

3. Komunikacja



Komunikacja samochodowa

Gmina Krzeszowice ma dogodne poł

ą

czenie kolejowe i drogowe oraz dobrze

rozwini

ę

t

ą

komunikacj

ę

podmiejsk

ą

. Gmina charakteryzuje si

ę

du

żą

dost

ę

pno

ś

ci

ą

komunikacyjn

ą

opart

ą

na drogach samochodowych. Gmina posiada dobre poło

ż

enie w

stosunku do układu dróg głównych ponadregionalnych (autostrada A-4) i regionalnych
(nr 79), co umo

ż

liwia gospodarcz

ą

aktywizacj

ę

terenów przyległych.

Przez teren Gminy przebiegaj

ą

: fragment rozbudowanej trasy mi

ę

dzynarodowej A4

(wg POS

ś

redniodobowe nat

ęż

enie ruchu ok. 18 000 poj./dob

ę

) Wschód-Zachód, droga

krajowa 79 Kraków-Katowice (wg POS

ś

redniodobowe nat

ęż

enie ruchu ok. 6 000 poj./dob

ę

).

W odległo

ś

ci 20 km od Krzeszowic znajduje si

ę

mi

ę

dzynarodowe lotnisko w Balicach.

Dost

ę

pno

ść

do autostrady A4 ma bez w

ą

tpienia zasadnicze, strategiczne znaczenie

dla mo

ż

liwo

ś

ci rozwoju gmin.

Do dróg gminnych zalicza si

ę

drogi o znaczeniu lokalnym nie zaliczone do innych

kategorii, stanowi

ą

ce uzupełniaj

ą

c

ą

sie

ć

dróg słu

żą

cych miejscowym potrzebom, z

wył

ą

czeniem dróg wewn

ę

trznych i dróg dojazdowych do pól .

Przebieg tras komunikacyjnych przez teren Gminy stanowi zagro

ż

enie dla jej klimatu

akustycznego, stwarzaj

ą

c równie

ż

potencjalne zagro

ż

enie zanieczyszczenia wód

podziemnych substancjami niebezpiecznymi .



Komunikacja kolejowa

Przez teren gminy przebiega linia kolejowa Wrocław - Kraków -Przemy

ś

l.

Potrzeby przewozu towarowego zaspokajaj

ą

odcinki bocznic kolejowych:

Krzeszowice- Czatkowice ,

Krzeszowice-Zalas.

4. Gospodarka

Gmina znajduje si

ę

w obr

ę

bie strefy podmiejskiej Krakowa ,co znajduje wyraz w jej

wielofunkcyjnej strukturze gospodarczej i wieloaspektowych powi

ą

zaniach z tym miastem .

Na terenie gminy dominuje przemysł wydobywczy , obejmuj

ą

cy przede wszystkim

eksploatacj

ę

surowców naturalnych ( wapienie , porfiry , diabazy ) i wód mineralnych

wykorzystywanych w celach leczniczych oraz pozyskiwanych w celach spo

ż

ywczych .

Ponadto prowadzona jest działalno

ść

z zakresu przetwórstwa spo

ż

ywczego , owocowo-

warzywnego , rolnictwa , usług i handlu . Do najwi

ę

kszych zakładów przemysłowych nale

żą

:

Kopalnia Wapienia „Czatkowice” sp. z o.o. os. Czatkowice 248 , 32-065 Krzeszowice ,

Kopalnie Porfiru i Diabazu sp. z o.o. ul. Ko

ś

ciuszki 10 , 32-065 Krzeszowice ,

Kopalnia Odkrywkowa Surowców Drogowych KOSD w Rudawie ul. Legionów Polskich –
Kopalnia w Dubiu ,

Produkcja i Hodowla Ro

ś

lin Ogrodniczych sp. z o.o. ul.

ś

bicka 32 , 32-065 Krzeszowice ,

Eden Springs Zakład Pracy Chronionej os. Czatkowice 254 , 32-065 Krzeszowice ,

Zakład Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego w Tenczynku .

Na terenie gminy działaj

ą

ż

ne podmioty gospodarcze , prywatne firmy handlowe i

usługowe , 10 z nich mo

ż

na zaliczy

ć

do du

ż

ych zakładów , pozostałe nale

żą

do grupy

ś

rednich i małych .

Zakład Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego w Tenczynku , W Urz

ę

dzie Miejskim w Krzeszowicach w roku 2003 było zarejestrowanych :

background image

13

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

1.499 podmiotów o działalno

ś

ci handlowej ,

1.232 podmioty o działalno

ś

ci usługowej ,

71 podmiotów produkcyjnych ,

416 podmiotów o działalno

ś

ci ró

ż

nej .

9. Rolnictwo .

Rolnictwo nie odgrywa znacz

ą

cej funkcji gospodarczej w gminie. Wynika to z du

ż

ego

rozdrobnienia gruntów, jak równie

ż

z faktu, i

ż

znaczna cz

ęść

ludno

ś

ci była zatrudniona

w s

ą

siednich gminach, a zwłaszcza w mie

ś

cie Krakowie oraz na

Ś

l

ą

sku

(w sektorze górniczym ) i to stanowiło ich główne

ź

ródło dochodu.

Z przeprowadzonej przez IUNG w Puławach punktowej waloryzacji rolniczej

przestrzeni produkcyjnej, uwzgl

ę

dniaj

ą

cej takie elementy

ś

rodowiska, jak gleby, warunki

klimatyczne i wodne, a tak

ż

e rze

ź

b

ę

terenu wynika, i

ż

ogólne warunki sprzyjaj

ą

rozwojowi

rolnictwa. Ogólny wska

ź

nik rolniczej przestrzeni produkcyjnej dla gminy Krzeszowice wynosi

80,00.Wska

ź

nik bonitacji jako

ś

ci i przydatno

ś

ci rolniczej 62, agroklimatu 11,0, rze

ź

by terenu

3,1, warunków wodnych 3,8. Daje to gminie 47miejsce w województwie w zakresie
przydatno

ś

ci rolniczej .

Na terenie gminy przewa

ż

aj

ą

gospodarstwa indywidualne , małoobszarowe .

Rozdrobnienie gospodarstw jest bardzo du

ż

e ,

ś

rednia powierzchnia wynosi : ok.1,80 ha .

Gospodarstwa o powierzchni do 2,00 ha stanowi

ą

83% ogólnej liczby gospodarstw ,

natomiast powy

ż

ej 15,00 ha to zaledwie 0,7 % . struktur

ę

agrarn

ą

znacznie pogarsza du

ż

a

ilo

ść

działek rolnych (pow. < 1 ha).

Wi

ę

kszo

ść

gospodarstw nie posiada wyspecjalizowanego charakteru. W strukturze

przewa

ż

a produkcja ro

ś

linna – dominuje uprawa zbó

ż

: 73,22% powierzchni zasiewów oraz

ro

ś

lin okopowych: 14,2 %. Na terenie gminy działa kilka gospodarstw ogrodniczych,

produkuj

ą

cych warzywa i kwiaty pod osłonami, w

ś

ród nich jedna kilkuhektarowa plantacja

ż

(w Siedlcu).

Produkcja zwierz

ę

ca to przede wszystkim chów bydła i trzody chlewnej oraz kilka

gospodarstw specjalistycznych: 8 kurników ( w Nawojowej Górze,

ś

arach i na Woli

Filipowskiej ), chów trzody chlewnej w cyklu zamkni

ę

tym w Sance, gospodarstwa zajmuj

ą

ce

si

ę

trzod

ą

chlewn

ą

w Nawojowej Górze – 1 szt., w

ś

arach – 1 szt. , gospodarstwo

produkuj

ą

ce króliki rze

ź

ne w Nawojowej Górze . Gospodarstw prowadz

ą

cych produkcj

ę

towarow

ą

jest niewiele, dominuj

ą

gospodarstwa tradycyjne , wielokierunkowe , prowadz

ą

ce

gospodarstwa na własne potrzeby. Rolnicy próbuj

ą

c zwi

ę

kszy

ć

opłacalno

ść

swoich

gospodarstw utworzyli gospodarstwa agroturystyczne : 4 sztuki na terenie gminy ( w
miejscowo

ś

ciach : Czerna, Nawojowa Góra, Paczółtowice i Rudno ) . Gmina Krzeszowice

posiada równie

ż

1 gospodarstwo ekologiczne – w Nowej Górze .

Poza gospodarstwami indywidualnymi działalno

ść

rolnicz

ą

prowadz

ą

Produkcja i

Hodowla Ro

ś

lin Ogrodniczych Spółka z o.o. w Krzeszowicach , posiadaj

ą

ca 12 ha upraw

pod szkłem (ogórki i pomidory - równie

ż

nasienne ) oraz 109,38 ha gruntu , gdzie

prowadzona jest hodowla warzyw i uprawa zbó

ż

; Spółdzielcze Przedsi

ę

biorstwo

Produkcyjno-Usługowo- Handlowe Agrokompleks w Sance prowadz

ą

ce mi

ę

dzy innymi chów

kur niosek i upraw

ę

24 ha gruntu na potrzeby paszowe .

Rybactwem

ś

ródl

ą

dowym zajmuj

ą

si

ę

mi

ę

dzy innymi dwa du

ż

e zakłady:

Przedsi

ę

biorstwo Produkcji i Hodowli Ryb Słodkowodnych w Krakowie ,

Zakład Pstr

ą

gowy w Dubiu 32-064 Rudawa , Dubie 21 ,

Polski Zwi

ą

zek W

ę

dkarski Zarz

ą

d Okr

ę

gu w Krakowie Os. Szkolne 39 , 31-

978 Kraków O

ś

rodek Produkcji Ryb Łososiowych w Czatkowicach .

Na terenie gminy Krzeszowice działa jedna ubojnia oraz dwie przetwórnie mi

ę

sno-

w

ę

dliniarskie (w Siedlcu, m. Krzeszowice os. Czatkowice )

background image

14

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

10. Ruch turystyczny.

Obecnie gmina dysponuje nielicznym, lecz pr

ęż

nie rozwijaj

ą

cym si

ę

zapleczem

turystycznym. Na terenie miasta znajduje si

ę

Hala Widowiskowo- Sportowa , dwa boiska

przyszkolne oraz stadion Klubu Sportowego „

Ś

wit” . Na terenie miasta i gminy działa

5 klubów sportowych oraz Mi

ę

dzyszkolny O

ś

rodek Sportowy. W 14 miejscowo

ś

ciach

znajduj

ą

si

ę

boiska sportowe.

Dost

ę

pna baza turystyczna na terenie gminy Krzeszowice

Miejsca noclegowe

Liczba osób korzystaj

ą

cych

z noclegów

2000

2001

2000

2001

Liczba miejsc

noclegowych na

1000

mieszka

ń

ców

Liczba osób/1

miejsce noclegowe

80

86

1 438

768

2,7

8,9

Na terenie gminy dominuje turystyka jednodniowa, indywidualna, oparta na

weekendowych wyjazdach samochodowych. Wynika to z jej poło

ż

enia oraz dost

ę

pno

ś

ci

komunikacyjnej . Turystyka zbiorowa obejmuje jedynie wycieczki szkolne oraz pielgrzymki do
Klasztoru w Czernej. Istniej

ą

ca baza noclegowa gwarantuje miejsca dla ok. 80 osób

(O

ś

rodek wypoczynkowo-szkoleniowy AGH w Mi

ę

kini , Dom wycieczkowy przy Klubie

Sportowym

Ś

wit w mie

ś

cie Krzeszowice, miejsca noclegowe w siedzibie Zgromadzenia

Sióstr w Siedlcu, miejsca noclegowe przy Klasztorze w Czernej, miejsca noclegowe w
remizie OSP w Czernej ).

background image

15

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

IV.

Ś

RODOWISKO NATURALNE JEGO STAN I

PRZEKSZTAŁCENIA.

1. Budowa geologiczna

Omawiany teren generalnie charakteryzuje si

ę

trójdzieln

ą

budow

ą

. Podzielony jest

uskokami o przebiegu południkowym.

Od północy, na zerodowanym podło

ż

u zbudowanym z dewo

ń

skich dolomitów i

wapieni oraz dolomitów i wapieni dolnokarbo

ń

skich zalegaj

ą

dolomity, wapienie i margle

dolnotriasowe oraz

ś

rodkowo triasowe wapienie anizyku. Na nich równie

ż

niezgodnie

rozwin

ę

ły si

ę

wapienie górnej jury. Prawie cały obszar pokrywaj

ą

pleistoce

ń

skie iły.

Rejon centralny to rów oddzielony od przyległych jednostek uskokami wypełniaj

ą

wapienie skaliste płytowe i ławicowe z krzemieniami oraz margle jury o znacznej mi

ąż

szo

ś

ci

oraz wapienie, margle z glaukonitem i opoki kredy pokryte podobnie jak w przyległych
rejonach lessami i piaskami czwartorz

ę

dowymi.

Na południu w gł

ę

bokim podło

ż

u obserwowa

ć

mo

ż

na karbo

ń

skie iłowce, mułowce i

piaskowce warstw malinowickich, wy

ż

ej permskie porfiry czerwonego sp

ą

gowca. Na

wyrównanej powierzchni niezgodnie zalegaj

ą

jurajskie wapienie Oksfordu. Osady

trzeciorz

ę

dowe reprezentuj

ą

tu rumosze,

ż

wiry i gliny zwietrzelinowe paleogenu, czwartorz

ę

d

– pleistocenskie gliny zwałowe,

ż

wiry i paski rezydualne oraz piaski wodnolodowcowego

buduj

ą

ce liczne wydmy.

Dalej na południe porfiry nie wyst

ę

puj

ą

, a erozja spowodowała prawie całkowit

ą

redukcj

ę

utworów jury, co powoduje ,

ż

e osady trzeciorz

ę

du i czwartorz

ę

du le

żą

bezpo

ś

rednio na podło

ż

u karbo

ń

skim.

2. Bogactwa naturalne



Surowce mineralne.

Obszar krzeszowicki charakteryzuje si

ę

du

żą

ż

norodno

ś

ci

ą

surowców mineralnych

z przewag

ą

surowców skalnych.

SUROWCE ENERGETYCZNE.

W

Ę

GIEL KAMIENNY

. Przez omawiany obszar przechodzi wschodnia granica

Górno

ś

l

ą

skiego Zagł

ę

bia W

ę

glowego. W rejonie naturalnych odsłoni

ęć

karbonu

produktywnego koło Tenczynka (obecnie nieczynna Kopalnia Krystyna I i II z XVIII w.), i
Filipowic (warstwy florowskie, orzeskie, łaziskie i libi

ą

skie) , od dawna istniały płytkie

kopalnie w

ę

gla kamiennego. Najstarsze z nich datuj

ą

si

ę

na lata osiemdziesi

ą

te XVIII w.

(Tenczynek) oraz pierwsza połow

ę

XIX w. (Filipowice). Mimo udokumentowanych złó

ż

w tym

rejonie aktualnie eksploatacja nie jest prowadzona z uwagi na mał

ą

opłacalno

ść

i mo

ż

liwo

ść

negatywnego wpływu na obszary przyrodniczo cenne.

SUROWCE SKALNE.

DIABAZY

s

ą

przedmiotem ci

ą

głej eksploatacji od 1909 r. w trzypoziomowym

kamieniołomie w Nied

ź

wiedziej Górze koło Krzeszowic. Tworz

ą

sill o mi

ąż

szo

ś

ci ponad 30

m. Ze wzgl

ę

du na form

ę

tektoniczn

ą

zło

ż

a oraz poło

ż

enie w obr

ę

bie Tenczy

ń

skiego Parku

Krajobrazowego, eksploatacja jest ograniczona i nie ma wi

ę

kszych perspektyw rozwoju.

Melafiry. Nieczynny ju

ż

kamieniołom melafiru znajduje si

ę

na zboczach wzgórza

zamkowego w Rudnie.

Porfiry. wyst

ę

puj

ą

w dwóch rejonach, w okolicy Mi

ę

kini buduj

ą

pokryw

ę

lawow

ą

mi

ąż

szo

ś

ci 13-27 m oraz w wielu punktach na obszarze tzw. lakkolitu zalaskiego, pomi

ę

dzy

miejscowo

ś

ciami Zalas, Sanka i Głuchówki. Istniej

ą

tak

ż

e drobne

ż

yły porfirowe w okolicy

background image

16

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

Dubia, które poza tzw. trachitem z Siedlca nie maj

ą

praktycznego znaczenia. W Mi

ę

kini

wydobycie czerwonej odmiany porfiru rozpocz

ę

to w 1852 r, jest on surowcem do produkcji

kruszywa klasy I, II i III dla budownictwa drogowego i kolejowego ,jednak o gorszych
parametrach ,ni

ż

porfir zalaski, ze wzgl

ę

du na silne sp

ę

kanie i zwietrzenie(obecnie istniej

ą

tu

du

ż

e nieczynne kamieniołomy eksploatowane ju

ż

w XVIII w., na wi

ę

ksz

ą

skal

ę

od 1852, a w

1906 r. zmechanizowane przez niemieck

ą

firm

ę

H. Kulka i Spółka. Kamie

ń

mielony był tu na

grys). W okolicy Zalasu eksploatacj

ę

prowadzono w licznych małych łomach (Zalas - w

okolicy liczne kamieniołomy ró

ż

nobarwnego porfiru; Sanka- w dolinie Wrzosy znajduje si

ę

nieczynny ju

ż

kamieniołom Orlej ; Głuchówki). W kamieniołomie "Na Głuchówkach" ("Orlej")

wydobycie datuje si

ę

od drugiej polowy XIX w. Wydobycia nie prowadzi si

ę

od 1966 r.

Obecnie jedynym miejscem eksploatacji przemysłowej porfirów jest zło

ż

e w Zalasie, gdzie

wyst

ę

puj

ą

trzy odmiany: rdzawoczerwona, zielonoszara i jasnoszarobiała. Istotny problem w

kamieniołomie "Zalas" stanowi wykorzystywanie hałdy poeksploatacyjnej, obejmuj

ą

cej

zarówno skały z nadkładu (wapienie i piaskowce wapniste), jak i niewykorzystywane do
dalszej przeróbki partie porfiru. Hałda o wysoko

ś

ci ponad 40 m i długo

ś

ci ponad 800 m le

żą

c

w bezpo

ś

rednim s

ą

siedztwie zabudowa

ń

Frywałdu, stopniowo zasypuje dolin

ę

Sanki.

Celowe wydaje si

ę

wykorzystanie materiału z hałdy w przemy

ś

le cementowym i

wapienniczym oraz w budownictwie (bloki porfiru).

TUFY.

Tufy i tufity porfirowe, zwane tufami filipowickimi, wyst

ę

puj

ą

na NW od

Krzeszowic w Karniowicach i Filipowicach. Eksploatowane były w małych łomach ju

ż

od

drugiej polowy XIX w. jako materiał bloczny dla lokalnego budownictwa. Tufy s

ą

cennym

materiałem budowlanym ze wzgl

ę

du na lekko

ść

, dobr

ą

urabialno

ść

, odporno

ść

na wpływy

atmosferyczne i dobre własno

ś

ci izolacyjne. Mog

ą

by

ć

wykorzystane jako materiał

wykładzinowy elewacji budynków oraz jako materiał konstrukcyjny

ś

cian i fundamentów.

Przykłady takiego zastosowania mo

ż

na znale

źć

w okolicach Krzeszowic oraz w Krakowie.

Skład chemiczny tufów sprawia,

ż

e s

ą

one bardzo interesuj

ą

cym surowcem o potencjalnie

ż

norodnym zastosowaniu, nie tylko w budownictwie. Jako takie nie powinny by

ć

masowo

eksploatowane wył

ą

cznie jako kamie

ń

łamany. Stwierdzono przydatno

ść

surowca do

produkcji nawozów potasowo-fosforowych, a tak

ż

e ciemnego szkła opakowaniowego oraz w

produkcji klinkieru cementowego. Aktualnie eksploatacja przemysłowa nie jest prowadzona.

WAPIENIE.

Wapienie dolnego karbonu s

ą

eksploatowane w du

ż

ym, kilkupoziomowym

kamieniołomie w Czatkowicach. Zło

ż

e rozpoznano w latach 1942-53. Du

ż

e trudno

ś

ci

eksploatacyjne stwarzaj

ą

zaburzenia tektoniczne stromo zalegaj

ą

cych warstw, liczne

zjawiska krasowe, zmienno

ść

litologiczna i chemiczna, lokalne sterty dolomityzacji i

skrzemionkowania oraz silne zawodnienie zło

ż

a. Perspektywy eksploatacji zło

ż

a ogranicza

poło

ż

enie w strefie chronionego krajobrazu, a tak

ż

e bardzo skomplikowane warunki

hydrogeologiczne. Wielka hałda surowca odpadowego stanowi potencjalny materiał do
wykorzystania w budownictwie drogowym i kolejowym.

Wapienie jury. Dla celów przemysłowych przydatne s

ą

utwory tzw. jury białej -

wapienie płytowe i skaliste, rzadziej ławicowe. Zajmuj

ą

one du

żą

powierzchnie, stanowi

ą

c

najpowszechniejszy surowiec tego obszaru. Były wydobywane w wielu miejscach na skale
lokaln

ą

(okolice Zalasu, Rudna) oraz na skale przemysłowa w Krzeszowicach.

Koło Krzeszowic eksploatowano do 1963 i 1967 roku zło

ż

a "Stara Sztolnia" i "Nawojowa

Góra" (dokumentacja z 1956 r.). Obecnie zło

ż

a s

ą

w znacznym stopniu wyeksploatowane i

wył

ą

czone z "Bilansu zasobów". Wapienie oksfordu, wyst

ę

puj

ą

ce w nadkładzie porfiru w

kamieniołomie w Zalasie, mog

ą

znale

źć

zastosowanie w przemy

ś

le cementowym jako

surowiec "wysoki" i wapienniczym. Niskie parametry fizyczno-mechaniczne dyskwalifikuj

ą

je

w drogownictwie i budownictwie.

DOLOMITY.

Jako tzw. dolomity ze Zbrzy eksploatowane s

ą

w Dubiu. Zło

ż

e to

rozpoznano przed 1939 r., Kamieniołom le

ż

y w obr

ę

bie Parku Krajobrazowego Dolinki

Krakowskie i s

ą

siaduje z rezerwatem przyrody w dolinie Racławki. Z tego wzgl

ę

du tylko

znikoma cz

ęść

obszaru zło

ż

owego dopuszczona jest obecnie do eksploatacji. Dolomit jest

surowcem dla zakładów przeróbczych kruszyw drogowych i kolejowych. Niekorzystnym
parametrem skały s

ą

du

ż

e wahania wytrzymało

ś

ci na

ś

ciskanie spowodowane

nierównomiern

ą

sylifikacj

ą

i dolomityzacj

ą

.

background image

17

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

GLINKI KAOLINITOWE

. Wydobywano je od drugiej polowy XIX wieku koło Zalasu,

Rudna, Czatkowic. Glinki zasobne w kaolinit barwy białej,

ż

ółtej i czerwonawej wyst

ę

puj

ą

w

serii piaszczysto-ilastej batonu. Przyczyn

ą

braku perspektyw surowcowych jest

wyeksploatowanie dogodnych obszarów, niska jako

ść

surowca w stosunku do obecnie

eksploatowanych złó

ż

w Polsce (Dolny

Ś

l

ą

sk), a tak

ż

e skomplikowana budowa geologiczna

obszaru wyst

ę

powania glinek

GLINY ZWAŁOWE.

Wydobywa si

ę

je w małych gliniankach jako materiał garncarski.

W nieczynnych obecnie odkrywkach wydobywano surowiec do produkcji cegły budowlanej.
Istniej

ą

stosunkowo du

ż

e ,nie udokumentowane zasoby glin koło Tenczynka i w Niecce

Dulowskiej. Obszary te obj

ę

te s

ą

w znacznej cz

ęś

ci formami ochrony przyrody lub s

ą

terenami rolniczymi, co nie rokuje perspektyw eksploatacyjnych.

PIASKOWCE.

Wyst

ę

puj

ą

w serii piaszczysto-

ż

wirowej jako ró

ż

noziarniste, przewa

ż

nie

gruboziarniste piaski, cz

ę

sto przechodz

ą

ce w słabo zwi

ę

złe, rozsypliwe piaskowce

i zlepie

ń

ce. Piaskownie grupuj

ą

si

ę

koło Zalasu, Siedlca i Krzeszowic. U

ż

ytkowane s

ą

lokalnie piaski i

ż

wiry budowlane. Odmiany silniej scementowane eksploatowano dawniej w

rejonie D

ę

bnika. Z uwagi na bardzo ograniczony zasi

ę

g wychodni tych utworów oraz ich

poło

ż

enie w strefach ochrony przyrody, mo

ż

liwe jest ich wykorzystanie wył

ą

cznie na bardzo

ograniczon

ą

skal

ę

w lokalnym budownictwie (do zapraw murarskich, tynków, fundamentów).

PIASKI AKUMULACJI EOLICZNEJ

. Ze stref

ą

wyst

ę

powania pokryw piasków

eolicznych, lokalnie zwydmionych, zwi

ą

zane s

ą

potencjalne zło

ż

a piasków budowlanych. Nie

s

ą

one nigdzie eksploatowane przemysłowo. Wyst

ę

powanie pokryw eolicznych w obr

ę

bie

parków krajobrazowych eliminuje mo

ż

liwo

ść

podj

ę

cia eksploatacji przemysłowej.

LESSY

wyst

ę

puj

ą

powszechnie na omawianym obszarze. były dawniej

wykorzystywane do chałupniczej produkcji cegły budowlanej. Ze wzgl

ę

du na stosunkowo

niewielka zawarto

ść

frakcji ilastej mogłyby by

ć

stosowane w ceramice do schudzania zbyt

plastycznego surowca (np. iły mioce

ń

skie) .

KRZEMIENIE

wyst

ę

puj

ą

ce w Nawojowej Górze w formie bul i płaskur w wapieniach

oksfordu, mog

ą

by

ć

wykorzystywane do produkcji materiałów

ś

ciernych. Wyst

ę

puj

ą

równie

ż

na wtórnym zło

ż

u na Grzbiecie Tenczy

ń

skim. Krzemienie wybierane s

ą

przez okoliczn

ą

ludno

ść

do celów budowlanych.



Wody mineralne.

Znane s

ą

z rejonu Krzeszowic od XVII w. Zakład wodoleczniczy funkcjonuje od

ponad 160 lat. Z dwóch uj

ęć

(Zdrój Główny i rezerwowy otwór wiertniczy R-2) eksploatowane

s

ą

tylko wody siarczano-wapniowo-magnezowe, siarczkowe, radoczynne, o zawarto

ś

ci

siarkowodoru 6,4 mg/I i mineralizacji ogólnej 2,8 g/I ze Zdroju Głównego. Na obszarze
Krzeszowic wyst

ę

puj

ą

poziomy siarczkowych wód leczniczych zwi

ą

zanych z gipsowo-

siarkono

ś

n

ą

formacj

ą

miocenu Zapadliska Przedkarpackiego. Zasoby eksploatacyjne zło

ż

a

w Krzeszowicach wynosz

ą

ok. 6,61 m

3

/h, a pobór wód wynosi zaledwie ok. 2350 m

3

/rok.

Udost

ę

pnione s

ą

równie

ż

otworem wiertniczym S-2 wody chlorkowo-sodowo-

siarczanowe o mineralizacji 3,1 g/I, wyst

ę

puj

ą

ce w osadach jurajsko-kredowych pod

miocenem rowu krzeszowickiego. Zło

ż

e to nie jest eksploatowane ze wzgl

ę

du na nisk

ą

wydajno

ść

(0,6 m

3

/h). Wody zdroju krzeszowickiego znajduj

ą

zastosowanie w lecznictwie

schorze

ń

narz

ą

dów ruchu (reumatyzm, urazy) i układu nerwowego.

Na terenie gminy istnieje dobra baza do rozwoju lecznictwa uzdrowiskowego.

Zasoby surowców mineralnych na terenie gminy Krzeszowice

Lp.

Kopalina

Nazwa zło

ż

a

Stan

zagospodarowa

nia

Zasoby w tys. ton

Geologicz

ne

bilansowe

przemysło

we

Wydobycie

w tys. ton

background image

18

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

Zasoby surowców mineralnych na terenie gminy Krzeszowice

W

ę

giel

kamienny

Tenczynek

rozpoznanie

wst

ę

pne w kat.

C

2

64.543

Torf porfirowy

Kowalska Góra

zaniechane

18.270

Porfir

Mi

ę

kinia Wsch.

Zalas *

zaniechane

eksploatowane

974

91.106

34.951

347

Wapie

ń

Czatkowice *

eksploatowane

2.848

2.776

133

Wapie

ń

D

ę

bnik

zaniechane

6.191

Wapie

ń

D

ę

bnik I

rozpoznanie

szczegółowe

w kat. A+B+C

1

6.529

Wapie

ń

Paczółtowice

rozp. wst

ę

pne

w kat. C

2

6.425

Dolomit

Dubie *

eksploatowane

147.242

13.219

611

Surowce

skaleniowe

Siedlec

rozp. szczegółowe

w kat. A+B+C

1

365

Wapienie i margle

dla przemysłu

wapienniczego

Czatkowice *

eksploatowane

56.715

49.784

1.362

Wody lecznicze

i mineralne

Krzeszowice

wody mineralne

6.61 m

3

/h

8,8 m

3

Na podstawie PPO

Ś

dla powiatu krakowskiego;

13. Rze

ź

ba terenu.

Teren gminy Krzeszowice charakteryzuje si

ę

bardzo zró

ż

nicowanym

ukształtowaniem powierzchni terenu.

FORMY POCHODZENIA WODNOLODOWCOWEGO.



równiny wodnolodowcowe wyst

ę

puj

ą

we fragmentach mi

ę

dzy Tenczynkiem,

Zalasem i Młoszow

ą

(poza granicami omawianego obszaru) ,tereny te s

ą

zalesione (Puszcza Dulowska) ,obfituj

ą

w zabagnienia i zatorfienia.

FORMY POCHODZENIA EOLICZNEGO



pokrywy lessowe – zajmuj

ą

znaczn

ą

cz

ęść

obszaru. S

ą

silnie rozczłonkowane

i poci

ę

te gł

ę

bokimi dolinami potoków, pokrywaj

ą

Płaskowy

ż

Ojcowski, Garb

Tenczy

ń

ski i wypełniaj

ą

Rów Krzeszowicki.



równiny piasków przewianych oraz wydmy – stanowi

ą

wypełnienie Niecki

Dulowskiej rozwini

ę

te na osadach wodnolodowcowych, drug

ą

stref

ą

piasków

przewianych s

ą

okolice Nied

ź

wiedziej Góry i Nawojowej Góry, piaski

wypełniaj

ą

górn

ą

cz

ęść

Doliny Borowca , a tak

ż

e martw

ą

dolin

ę

w Rzeczkach

koło Tenczynka .Poza pokrywami piaszczystymi piaski wyst

ę

puj

ą

w wydmach

w rejonie Tenczynka. Obszary wyst

ę

powania piasków eolicznych s

ą

poro

ś

ni

ę

te zwartymi lasami sosnowymi.

FORMY POCHODZENIA RZECZNEGO



trasy akumulacyjne – sie

ć

dolinn

ą

tego obszaru mo

ż

na podzieli

ć

na dwie

grupy - równole

ż

nikowe - szersze i rozleglejsze (Krzeszówka),

wykorzystuj

ą

ce rowy tektoniczne odpreparowane z iłów mioce

ń

skich oraz

background image

19

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

w

ą

skie i gł

ę

bokie doliny o przebiegu południkowym wci

ę

te w wierzchowin

ę

Płaskowy

ż

u Tenczy

ń

skiego lub rozcinaj

ą

ce Grzbiet Tenczy

ń

ski ;s

ą

one

skierowane na południe lub południowy wschód, zwykle o łamanym przebiegu
(Dulówka, Filipówka), maj

ą

one doliny o charakterze w

ą

wozów skalnych, z

wypreparowanymi trzema poziomami tarasów rzecznych ,odpowiadaj

ą

cych

kolejnym etapom wzmo

ż

onej aktywno

ś

ci erozyjnej.

FORMY POCHODZENIA DENUDACYJNEGO



powierzchnie trzeciorz

ę

dowych zrówna

ń

strukturalnych - zachowane na

omawianym obszarze we fragmentach, wyznaczaj

ą

rozległe poziomy

wierzchowiny, w du

ż

ej mierze pokryte plejstoce

ń

skimi lessami, najwyra

ź

niej

widoczne one s

ą

w północnym skrzydle rowu krzeszowickiego.



pokrywy deluwialne – wyst

ę

puj

ą

na zboczach gł

ę

bszych dolin i wzniesieniach

o ró

ż

nym nachyleniu, tworz

ą

je utwory piaszczyste z okruchami skał podło

ż

a

z niewielk

ą

domieszk

ą

skał pochodzenia skandynawskiego.



osuwiska – wyst

ę

puj

ą

sporadycznie i maj

ą

niewielkie rozmiary ,zwi

ą

zane s

ą

zwykle z pokrywami lessowymi rozwini

ę

tymi na podło

ż

u mioce

ń

skim.

FORMY O ZAŁO

ś

ENIACH TEKTONICZNYCH



obszar charakteryzuje si

ę

licznym wyst

ę

powaniem trzeciorz

ę

dowych struktur

tektoniki uskokowej - zr

ę

bów i rowów tektonicznych odpreparowanych z iłów

mioce

ń

skich. Północn

ą

i południow

ą

kraw

ę

d

ź

Rowu Krzeszowickiego

wyznaczaj

ą

bardzo wyra

ź

ne progi tektoniczne.

FORMY KRASOWE



jaskinie licznie wyst

ę

puj

ą

ce w wapieniach oksfordu s

ą

krótkie, suche,

rozwini

ę

te poziomo o bogatej szacie naciekowej, główne skupiaj

ą

si

ę

w

dolinie Sanki.



leje krasowe okr

ą

głe lub owalne o

ś

rednicy do 20 m, gł

ę

boko

ś

ci do 10 m

wyst

ę

puj

ą

w obr

ę

bie pokrywy lessowej rozwini

ę

tej na wapieniach jurajskich,

maj

ą

charakter zapadlisk sufozyjnych , powstałych na skutek wmywania

lessów w szczeliny systemu krasowego wapieni oksfordu, nagromadzenie
tych form obserwuje si

ę

w okolicach Sanki i Głuchówek.

FORMY O NIEOZNACZONEJ LUB RÓ

ś

NEJ GENEZIE.



twardziele (monadoki) wyst

ę

puj

ą

w zgrupowaniu koło Rudna ,najwy

ż

szy ma

408,5 m n.p.m.



ś

ciany skalne wyst

ę

puj

ą

w wi

ę

kszo

ś

ci dolin przełomowych ,dochodz

ą

do 30

m wysoko

ś

ci ,



głazy narzutowe wyst

ę

puj

ą

na obszarach utworów fluwioglacjalnych,

najcz

ęś

ciej s

ą

to białe i czerwone granity skandynawskie ,rzadziej kwarcyty

ś

wi

ę

tokrzyskie, wielko

ść

najwi

ę

kszych dochodzi do 1,5 m

ś

rednicy.

FORMY ANTROPOGENICZNE



nasypy autostrady - biegn

ą

wzdłu

ż

autostrady przebiegaj

ą

cej w południowej

cz

ęś

ci gminy,



hałdy i nasypy – zwi

ą

zane s

ą

głównie z terenami zabudowy miejskiej

Krzeszowic oraz dawnej lub aktualnej eksploatacji surowców mineralnych
(kamieniołomy, piaskownie, glinianki) Czatkowic, Zalasu i Nied

ź

wiedziej Góry,

kamieniołomy – do najwi

ę

kszych sztucznych odsłoni

ęć

nale

żą

czynne

kamieniołomy w Czatkowicach, Nied

ź

wiedziej Górze, Dubiu i Zalasie oraz

nieczynne w Mi

ę

kini, Rudnie, Zalasie, glinianki i piaskownie wyst

ę

puj

ą

w

obr

ę

bie pasa wydm nadwi

ś

la

ń

skich (rejon Zalasu) ,nie s

ą

eksploatowane

przemysłowo.

background image

20

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

14..Gleby.

Gleby na terenie gminy Krzeszowice charakteryzuje du

ż

a ró

ż

norodno

ść

. Około 55%

gruntów to gleby klasy IIIa i IIIb, a 34 % klasy IVa i IVb .Na wierzchowinach wyst

ę

puj

ą

glinki

lessowe mi

ąż

szo

ś

ci 4 - 8 m. Rozwin

ę

ły si

ę

na nich urodzajne gleby lessowe miejscami

lessowe zbielicowane. Utwory lessowe uznawane s

ą

za „grunty słabe” z racji du

ż

ej

wra

ż

liwo

ś

ci w stosunku do wody, przejawiaj

ą

cej si

ę

szczególnie ich skłonno

ś

ci

ą

do

osiadania zapadowego.

W obszarach, gdzie brak pokrywy lessowej, rozwin

ę

ły si

ę

gleby próchnicze -

w

ę

glanowe, barwy czarnej o strukturze gruzełkowatej. Na łagodnych stokach wyst

ę

puj

ą

gleby przej

ś

ciowe mi

ę

dzy r

ę

dzinami a glebami próchniczno - w

ę

glanowymi- W południowej

cz

ęś

ci gminy w rejonie sołectw; Sanka, Frywałd i Zalas oprócz wy

ż

ej wymienionych gleb

wyst

ę

puj

ą

gleby piaszczyste i bielicowe. W dnach potoków i rowu Krzeszowickiego

wyst

ę

puj

ą

grunty rozwini

ę

te na madach.

15 .Zmiany w rze

ź

bie terenu i przypowierzchniowej warstwie

skorupy ziemskiej.

Eksploatacja surowców mineralnych na terenie gminy spowodowała degradacj

ę

gruntów na jej terenie. Do przekształce

ń

górniczych nale

żą

:



deformacja terenu i degradacja gleb



zmiana struktur geologicznych



zmiana stosunków wodnych



wycofywanie si

ę

zwierz

ą

t z terenu eksploatacji.

Gleby terenu gminy nara

ż

one s

ą

na zagro

ż

enia ilo

ś

ciowe i jako

ś

ciowe. Nasilaj

ą

ce si

ę

stale wpływy ró

ż

norodnych form działalno

ś

ci przemysłowej, rolniczej i urbanizacyjnej

przyczyniaj

ą

si

ę

do znacznych zmian w naturalnych warunkach glebowych. Zmiany te

przejawiaj

ą

si

ę

w postaci szeregu form degradacji pokrywy glebowej i prowadz

ą

do

wytworzenia gleb o zmienionym profilu i wła

ś

ciwo

ś

ciach fizykochemicznych. Procesy

degradacji gleb wyst

ę

puj

ą

przede wszystkim w rejonach :

- budowlanych ,
- przebiegu tras komunikacyjnych,
- przylegaj

ą

cych do zakładów przemysłowych,

- składowania odpadów.

Przekształcenia mechaniczne gleb powodowane s

ą

przez zabudow

ę

terenu,

utwardzenie i ubicie podło

ż

a, zdj

ę

cie pokrywy glebowej lub jej wymieszanie z elementami

obcymi (np. gruzem budowlanym) oraz w wyniku formowania wykopów, nasypów i
wyrówna

ń

. Wa

ż

n

ą

rol

ę

odgrywa emisja zanieczyszcze

ń

powietrza i opad zanieczyszcze

ń

oraz procesy chemicznego degradowania gleb przez niewła

ś

ciwie prowadzon

ą

gospodark

ę

ś

ciekow

ą

i odpadow

ą

. Do specyficznych form degradacji gleb w obszarach miejsko-

przemysłowych nale

ż

y zaburzenie stosunków hydrogeologicznych, wyst

ę

puj

ą

cych przy

eksploatacji surowców naturalnych. W obszarach dolinnych

ź

ródłem zanieczyszcze

ń

gleb s

ą

wylewy rzek, zwłaszcza tych, które prowadz

ą

wody zanieczyszczone.

Kwa

ś

ny odczyn gleb na gruntach rolnych wpływa na mobilno

ść

i fitotoksyczno

ść

pierwiastków

ś

ladowych. W zwi

ą

zku z tym zaleca si

ę

ich wapnowanie. Gleby o odczynie

oboj

ę

tnym lub zasadowym wyst

ę

puj

ą

zaledwie na 9% gruntów rolnych. Na terenie gminy

pilnie wymaga wapnowania 81% powierzchni gleb.

Wyniki prowadzonego od połowy lat osiemdziesi

ą

tych w woj. krakowskim monitoringu

ekologicznego gleb i materiału ro

ś

linnego wykazuj

ą

,

ż

e poziom zawarto

ś

ci metali ci

ęż

kich i

siarki w glebach gminy utrzymuje si

ę

na wi

ę

kszo

ś

ci gruntów rolnych w granicach zawarto

ś

ci

naturalnej (stopie

ń

O) ,a na pozostałej cz

ęś

ci w granicach zawarto

ś

ci podwy

ż

szonej (stopie

ń

background image

21

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

l) Dla gleb w stopniu O - nie zanieczyszczonych, o naturalnych zawarto

ś

ciach materiałów

ś

ladowych dopuszcza si

ę

wszystkie uprawy rolnicze i ogrodnicze, zgodnie z zasadami

racjonalnego wykorzystania rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Dla gleb w stopniu l - o
podwy

ż

szonej zawarto

ś

ci metali zaleca si

ę

przeznaczenie pod wszystkie uprawy polowe, z

ograniczeniem wykorzystania warzyw z przeznaczeniem dla dzieci.

W okresie bada

ń

nast

ę

puje stałe, powolne obni

ż

enie zawarto

ś

ci metali ci

ęż

kich w

glebach, co wi

ąż

e si

ę

ze zmniejszeniem depozycji zanieczyszcze

ń

powietrza na powierzchni

terenu oraz racjonalizacj

ą

stosowania nawozów mineralnych. Aktualny poziom zawarto

ś

ci

kształtuje si

ę

od około 10% uznanej za dopuszczaln

ą

w przypadku ołowiu do około 50% w

przypadku cynku.

Podane wy

ż

ej dane dot. zanieczyszczenia gleb i materiału ro

ś

linnego nie odnosz

ą

si

ę

do gruntów rolnych poło

ż

onych w pasach przydro

ż

nych dróg o du

ż

ym nat

ęż

eniu ruchu

kołowego, gdzie nie powinno si

ę

prowadzi

ć

upraw ro

ś

lin o zdolno

ś

ci kumulowania

zanieczyszcze

ń

w cz

ęś

ciach jadalnych, jak wi

ę

kszo

ść

warzyw, niektórych owoców itp., a

zalecana jest uprawa ro

ś

lin przemysłowych, nasiennych oraz twardo skorupowych. W gminie

dotyczy to otoczenia drogi krajowej nr 79. Jak wykazuj

ą

wyniki prowadzonych bada

ń

, gleby

w gminie charakteryzuj

ą

si

ę

wysok

ą

odporno

ś

ci

ą

na zmiany chemizmu, wywołane głównie

zanieczyszczeniami pochodz

ą

cymi z dalekiego transportu (emisje zanieczyszcze

ń

powietrza

aglomeracji

ś

l

ą

sko - krakowskiej). Zmiany chemizmu gleb, a tak

ż

e zagro

ż

enia ro

ś

lin,

szczególnie uprawnych wyst

ę

puj

ą

wzdłu

ż

szlaków komunikacyjnych (autostrada i droga

krajowa).

Mimo wzrostu jako

ś

ci paliw , zmian konstrukcyjnych silników , zmierzaj

ą

cych do

poprawy ich pracy i zmniejszenia zanieczyszcze

ń

, warunki uprawy gleb wyst

ę

puj

ą

ce w

bezpo

ś

rednim otoczeniu dróg odbiegaj

ą

znacznie od warunków naturalnych .

Spadek zawarto

ś

ci metali w glebie mo

ż

na wi

ą

za

ć

równie

ż

z gwałtownym spadkiem

emisji z zakładów metalowych

Ś

l

ą

ska. Huty Katowice i Huty im. T- Sendzimira.

Zagro

ż

eniem, które mo

ż

e spowodowa

ć

i powoduje bezpowrotne straty gleb jest

erozja. W przypadku tego rodzaju zagro

ż

enia mo

ż

na mówi

ć

wył

ą

cznie o wi

ę

kszej lub

mniejszej odporno

ś

ci gleb, wynikaj

ą

cej z ró

ż

nic składu mechanicznego. Przy tym, w

horyzoncie czasu praktycznie nie mo

ż

na mówi

ć

o mo

ż

liwo

ś

ci naturalnej regeneracji gleb.

Zatem problem ich ochrony ma szczególne znaczenie i wymaga szczególnego traktowania.

Na obszarze całej gminy wyst

ę

puj

ą

lokalnie przykłady wszystkich form erozji

glebowej. Niepokoj

ą

ce w tym zakresie zjawisko wyst

ą

piło równie

ż

przy budowie pola

golfowego (erozja wywołana procesem inwestycyjnym). Informacje i zalecenia dotycz

ą

ce

ochrony gleb ,w obszarach zagro

ż

onych erozj

ą

, zawarte s

ą

w miejscowym planie

zagospodarowania przestrzennego i dokumentach bazowych dla planu ( Ekofizjografia
gminy, Studium uwarunkowa

ń

i kierunków zagospodarowania ).

W północnej cz

ęś

ci gminy kilka sektorów obszaru Lasów Pa

ń

stwowych obj

ę

to

ochron

ą

.Utworzono lasy glebo- i wodochronne i prowadzi si

ę

tam specjaln

ą

gospodark

ę

le

ś

n

ą

.Działalno

ść

rolnicza ,prowadzona szczególnie na stokach ,stanowi równie

ż

przyczyn

ę

erozji glebowej . W celu zmniejszenia negatywnego oddziaływania rolnictwa zaleca si

ę

stosowanie odpowiednich technik uprawowych .

Najpowa

ż

niejsz

ą

form

ą

erozji wyst

ę

puj

ą

cej na terenie gminy jest erozja wywołana

czynnikami antropogenicznymi - gospodarcza i inwestycyjna działalno

ść

człowieka .

Eksploatacja surowców mineralnych spowodowała nie tylko utrat

ę

u

ż

ytkowej warto

ś

ci

gleb lecz równie

ż

degradacj

ę

całego

ś

rodowiska na obszarze swej działalno

ś

ci .Zjawisko to

rekompensowane jest poprzez rekultywacj

ę

. Wszystkie kopalnie działaj

ą

ce na tym terenie

maj

ą

wytyczony le

ś

ny kierunek rekultywacji .Jedynie dla nieczynnego obecnie kamieniołomu

Mi

ę

kinia -wschód uzyskano uzgodnienie na prowadzenie rekultywacji w kierunku rekreacji i

sportu .

background image

22

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

3. Hydrografia



Wody powierzchniowe.

Prawie cała Gmina znajduje si

ę

w zlewniach rzek Rudawy i Sanki, na których

zlokalizowane s

ą

uj

ę

cia wody pitnej dla miasta Krakowa . Decyzjami O

Ś

.III.6210-1-29/96

z dnia 09.01.1997 r. i O

Ś

.III.6210-1-5/97 z dnia 15.04.1997 r. Wojewody Krakowskiego

wyznaczono strefy ochrony uj

ęć

na tych rzekach.

Odpływ wód z omawianego obszaru odbywa si

ę

w kierunku południowo wschodnim,

obszar gminy pokrywa sie

ć

cieków zasilaj

ą

cych Wisł

ę

przez jej lewobrze

ż

ne dopływy (potoki

Rudno, Sanka rzeka Rudawa). Najwi

ę

kszym dopływem Wisły jest płyn

ą

ca poza granicami

gminy Rudawa powstała z poł

ą

czenia Krzeszówki i Rudawki, płyn

ą

ca Rowem

Krzeszowickim z zachodu na wschód. Zbiera ona wody południkowych cieków Płaskowy

ż

u

Ojcowskiego, a tak

ż

e północnego skraju Grzbietu Tenczy

ń

skiego.

Rudawka odwadnia doliny Racławki i Szklarki poło

ż

one w północno-wschodniej

cz

ęś

ci gminy. Krzeszówka bior

ą

ca pocz

ą

tek na północ od Czatkowic zbiera wody Dulówki,

Filipówki, Mi

ę

kinki, Czernki i Eliaszówki odwadniaj

ą

cych południow

ą

cz

ęść

Płaskowy

ż

u

Ojcowskiego.

Na omawianym obszarze wyst

ę

puj

ą

działy wodne II i III rz

ę

du. Do stałych zbiorników

wodnych nale

żą

małe stawy na potokach Szklarka i Sanka, staw Wro

ń

ski w Tenczynku, staw

w nieczynnym kamieniołomie w Zalasie. Na Płaskowy

ż

u Sanki małe okresowe oczka wodne

wyst

ę

puj

ą

w zagł

ę

bieniach krasowych. Powszechnie na terenie Niecki Dulowskiej w

północno-wschodniej cz

ęś

ci obszaru oraz w lasach koło Tenczynka i Zalasu zaznaczaj

ą

si

ę

podmokło

ś

ci. Wyst

ę

puj

ą

te

ż

miejscami w dolinach Sanki i jej dopływów. Strefy te zwi

ą

zane

s

ą

głównie z płytko zalegaj

ą

cymi, nieprzepuszczalnymi osadami karbonu, miocenu i

czwartorz

ę

du, które wypełniaj

ą

obni

ż

enia tektoniczne. Niewielkie podmokło

ś

ci

powierzchniowe wyst

ę

puj

ą

w wi

ę

kszo

ś

ci dolin rzecznych, cz

ę

sto na miejscach dawnych

stawów rybnych, w strefach załama

ń

zboczy, zwłaszcza na ich przej

ś

ciach w dna dolinne

wyst

ę

puj

ą

wycieki i wysi

ę

ki.

Zlewnie Sanki i Rudawy charakteryzuje odpływ jednostkowy w granicach 6- 8 l/s

km2.

W lewobrze

ż

nych dopływach Wisły przewa

ż

a zasilanie gruntowe (liczne

ź

ródła), natomiast w

cz

ęś

ci prawobrze

ż

nej zasilanie powierzchniowe.

Generalnie re

ż

im cieków wyst

ę

puj

ą

cych na terenie gminy charakteryzuj

ą

:



przeci

ę

tne zasoby wodne,



du

ż

a bezwładno

ść

hydrologiczna, objawiaj

ą

ca si

ę

mniejsz

ą

i powolniejsz

ą

zmienno

ś

ci

ą

przepływów,



przewaga wezbra

ń

roztopowych nad letnimi,



małe nasilenie procesów erozji koryt.



Wody podziemne

Obszar obj

ę

ty arkuszem Krzeszowice charakteryzuje si

ę

bardzo ró

ż

norodnymi

i zło

ż

onymi warunkami hydrogeologicznymi. Wynika to ze skomplikowanej budowy

geologicznej, zró

ż

nicowania litofacjalnego utworów, silnego zaanga

ż

owania tektonicznego

oraz urozmaiconej morfologii. Wyst

ę

puj

ą

tutaj poziomy wodono

ś

ne od dewonu po

czwartorz

ę

d, o zró

ż

nicowanym rozprzestrzenieniu, mi

ąż

szo

ś

ci i wodono

ś

no

ś

ci. Najwi

ę

ksze

znaczenie maj

ą

wody poziomów: karbo

ń

skiego, jurajskiego, mioce

ń

skiego i

czwartorz

ę

dowego. Dzi

ę

ki korzystnym warunkom infiltracji i magazynowania wód w

uszczelnionych skałach retencja podziemna jest wyj

ą

tkowo du

ż

a , wskutek czego udział

odpływu podziemnego w ogólnym odpływie jest nie bardzo wysoki,a odpływ stosunkowo
wyrównany. Do

ść

du

ż

y spływ powierzchniowy nast

ę

puje jedynie po nawalnych opadach , a

wezbrania s

ą

na ogół krótkotrwałe. Ni

ż

ówki wyst

ę

puj

ą

stosunkowo rzadko , jednak gł

ę

bokie

ni

ż

ówki charakteryzuj

ą

si

ę

długim okresem trwania . Północno-wschodnia cz

ęść

Gminy

background image

23

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

znajduje si

ę

w południowej cz

ęś

ci obszaru głównego zbiornika wód podziemnych

Cz

ę

stochowa (E) GZWP nr 326 .

Ę

BOKO

Ś

CI PIERWSZEGO POZIOMU WODONO

Ś

NEGO

ę

boko

ść

wyst

ę

powania pierwszego zwierciadła wody w m p.p.t.

ę

boko

ść

0 - 3 m. Wody na tej gł

ę

boko

ś

ci wyst

ę

puj

ą

we wszystkich dolinach

rzecznych oraz w strefie wyst

ę

powania glin, w obr

ę

bie piasków wodnolodowcowych i

cienkich pokryw piasków eolicznych (obszar Niecki Dulowskiej, okolice Tenczynka i
Nawojowej Góry).

ę

boko

ść

3 - 10 m. Strefa

ś

redniej gł

ę

boko

ś

ci pierwszego zwierciadła wody

obejmuje obszary pokryw lessowych w dnie Rowu Krzeszowickiego, pokryw deluwialnych u
stóp wzgórz zr

ę

bowych, pokryw piasków wodnolodowcowych, eolicznych i glin.

ę

boko

ść

5 - 20 m i gł

ę

biej. Najwi

ę

ksze gł

ę

boko

ś

ci wyst

ę

powania pierwszego

poziomu wody stwierdzono w strefach mi

ąż

szych pokryw lessowych i piaszczystych,

zalegaj

ą

cych na zr

ę

bach tektonicznych oraz w obr

ę

bie samych odpreparowanych zr

ę

bów,

zbudowanych gównie z utworów jury i triasu oraz skal starszych - dotyczy to Płaskowy

ż

u

Ojcowskiego i Grzbietu Tenczy

ń

skiego.

PI

Ę

TRA WODONO

Ś

NE

Na omawianym obszarze mo

ż

na wyró

ż

ni

ć

kilka pi

ę

ter wodono

ś

nych. Najstarsze to

dewo

ń

skie pi

ę

tro wodono

ś

ne, ograniczone do obszaru antykliny D

ę

bnika na północ od

Krzeszowic. s

ą

to wody szczelinowe i szczelinowo-krasowe wypływaj

ą

ce w

ź

ródłach w

dolinach Czernki i Racławki.

Wody dolnokarbonskie zwi

ą

zane s

ą

z w

ę

glanowymi utworami z okolic Czatkowic,

gdzie znajduj

ą

si

ę

obfite

ź

ródła zaopatruj

ą

ce w wod

ę

Krzeszowice. .

Wody górnokarbo

ń

ski

ę

wyst

ę

puj

ą

głównie w rejonie Tenczynka i Rudna, nie s

ą

jednak szczegółowo rozpoznane i wykorzystywane.

Wody permskie wyst

ę

puj

ą

w okolicy Zalasu. Nawiercono je podczas eksploatacji

porfiru w lakkolicie zalaskim. S

ą

to wody szczelinowe o bardzo malej zasobno

ś

ci i niewielkim

zasi

ę

gu powierzchniowym.

Wody jurajskiego pietra wodono

ś

nego s

ą

bardzo rozpowszechnione; stanowi

ą

go

dwa poziomy wodono

ś

ne, z których podstawowe znaczenie ma górnojurajski, podrz

ę

dne

ś

rodkowojurajski. Poziom górnojurajski rozwini

ę

ty jest w wapieniach skalistych, płytowych i

grubolawicowych, zasilanych bezpo

ś

rednio wodami atmosferycznymi infiltruj

ą

cymi w gł

ą

b na

wychodniach tych skal. Reprezentuje typowe wody krasowo-szczelinowe. W zr

ę

bach

zwierciadło wody ma zwykle charakter swobodny, w rowach tektonicznych jest napi

ę

te, co

spowodowane jest pokryw

ą

osadów kredy lub miocenu. Pi

ę

tro jurajskie wyst

ę

puje gównie na

obszarze Grzbietu Tenczy

ń

skiego oraz we wschodnich fragmentach Płaskowy

ż

u

Ojcowskiego, a tak

ż

e w utworach jury pogrzebanych w rowach tektonicznych. Z pi

ę

trem tym

wi

ąż

e si

ę

wyst

ę

powanie licznych

ź

ródeł, zwykle o malej wydajno

ś

ci. cz

ę

sto okresowo

czynnych oraz wywierzysk. W Nawojowej Górze woda z poziomu jurajskiego, uj

ę

ta studni

ą

wiercon

ą

, wykorzystywana jest na potrzeby rozlewni. Utwory jury buduj

ą

zwykle obszary

najwy

ż

ej poło

ż

one i s

ą

strefami zasilania zbiorników wód podziemnych, które cz

ęś

ciowo

znajduj

ą

si

ę

pod nimi i w ich bezpo

ś

rednim s

ą

siedztwie.

Kredowe pi

ę

tro wodono

ś

ne jest bardzo słabo rozpoznane ze wzgl

ę

du na niewielki

jego zasi

ę

g - rów krzeszowicki (rejon Krzeszowic).

Pi

ę

tro mioce

ń

skie. Wody tego pietra zwi

ą

zane s

ą

z poziomem gipsono

ś

nym rowu

krzeszowickiego, zalegaj

ą

cym tutaj bardzo płytko. Wody te s

ą

silnie zmineralizowane i

eksploatowane w Krzeszowicach.

Wody czwartorz

ę

dowe wi

ążą

si

ę

z utworami piaszczysto-

ż

wirowymi, wyst

ę

puj

ą

cymi

dolinach rzek. Wodono

ś

ne s

ą

równie

ż

piaski wodnolodowcowe, piaski eoliczne, a tak

ż

e

lessy powszechnie wyst

ę

puj

ą

ce na Grzbiecie Tenczy

ń

skim i w obni

ż

eniach morfologicznych

o zało

ż

eniach tektonicznych, gdzie pod

ś

cielone s

ą

nieprzepuszczalnymi osadami miocenu.

Charakteryzuj

ą

si

ę

wysok

ą

mineralizacj

ą

(0,18-3,66 g/dm

3

) , zwi

ę

kszon

ą

zawarto

ś

ci

ą

ż

elaza

(5,0-15,0 mg/dm

3

i wi

ę

cej) i manganu; zanieczyszczone s

ą

równie

ż

bakteriologicznie, co w

background image

24

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

du

ż

ej mierze spowodowane jest czynnikami antropogenicznymi. Wody tarasów wy

ż

szych

maj

ą

korzystniejsze parametry i mog

ą

by

ć

wykorzystywane przewa

ż

nie bez uzdatniania.

 Ź

ródła .

Na obszarze gminy Krzeszowice powszechnie wyst

ę

puj

ą

ź

ródła descensyjne

(zst

ę

puj

ą

ce). Spotykane s

ą

ż

ne ich rodzaje - warstwowe, szczelinowe, krasowe i

uskokowe. Najcz

ęś

ciej maja one charakter mieszany, z przewag

ą

szczelinowo-krasowych i

krasowo-uskokowych.

Ź

ródła warstwowe wyst

ę

puj

ą

głównie w utworach czwartorz

ę

dowych

(piaski, lessy) na zboczach dolin rzecznych.

Ź

ródła szczelinowe przewa

ż

aj

ą

w obr

ę

bie

wychodni zwi

ę

złych skał starszego, podtrzeciorz

ę

dowego podło

ż

a.

Ź

ródła krasowe s

ą

bardzo liczne, zwi

ą

zane z powszechnie wyst

ę

puj

ą

cymi skałami w

ę

glanowymi jury, triasu,

karbonu i dewonu.

Ź

ródła uskokowe s

ą

rzadsze, zwi

ą

zane ze strefami uskokowymi

obrze

ż

aj

ą

cymi rowy tektoniczne. wydajno

ś

ci

ź

ródeł s

ą

zró

ż

nicowane. W przypadku

ź

ródeł

krasowych ze wschodnich obrze

ż

y omawianego obszaru waha si

ę

ona od 3,2 do 21,4 I/s.

Obfite

ź

ródła szczelinowe wód karbo

ń

skich w Czatkowicach maja wydajno

ść

do 60 I/s.

Najwi

ę

ksze czynne obecnie wywierzyska wyst

ę

puj

ą

w dolinie Sanki.

17.

Ź

ródła zagro

ż

e

ń

ilo

ś

ciowych i jako

ś

ciowych wód

powierzchniowych i podziemnych.



Wody podziemne.

Wyst

ę

puj

ą

ce w granicach gminy zbiorniki wód podziemnych s

ą

na ogół mało odporne

na zanieczyszczenia.

Najbardziej podatnymi na zanieczyszczenie s

ą

zbiorniki jurajskie. Powodem tego jest

szczelinowa budowa utworów, w których zalegaj

ą

oraz wychodnie na powierzchni. Jako

ść

wód podziemnych w skałach w

ę

glanowych jest zazwyczaj bardzo dobra. Na terenie gminy

Krzeszowice s

ą

to wody nie wymagaj

ą

ce uzdatniania, mieszcz

ą

ce si

ę

na pograniczu klas la i

Ib (wg, klasyfikacji PIO

Ś

), niemniej jednak s

ą

to zbiorniki mało odporne na wnikanie

zanieczyszcze

ń

i st

ą

d łatwo mo

ż

e dochodzi

ć

do degradacji jako

ś

ci wód podziemnych.

Obecno

ść

zwi

ą

zków azotu w wodach pochodz

ą

cych z tych utworów w s

ą

siedztwie gminy

Krzeszowice wi

ą

zane jest głównie z nieuporz

ą

dkowan

ą

gospodark

ą

ś

ciekow

ą

. Zbiorniki

jurajskie nale

ż

y uzna

ć

za zagro

ż

one w bardzo wysokim stopniu. Zanieczyszczenie wód

zbiorników jurajskich mo

ż

e poci

ą

ga

ć

za sob

ą

to ,

ż

e zanieczyszczenie mo

ż

e obj

ąć

tak

ż

e

inne zbiorniki wód podziemnych.

W wysokim stopniu zagro

ż

ony jest zbiornik triasowy, zbudowany z w

ę

glanowych skał

wapienia muszlowego. Oprócz zanieczyszcze

ń

antropogenicznych w wodach zbiornika,

wyst

ę

puj

ą

ce w dolomitach kruszcono

ś

nych rudy cynku i ołowiu, eksploatowane niegdy

ś

w

obszarze jego wyst

ę

powania, mog

ą

by

ć

przyczyn

ą

naturalnych, lokalnych podwy

ż

szonych

koncentracji np. magnezu, siarczanów i niektórych metali.

W wysokim stopniu zagro

ż

ony jest równie

ż

tak

ż

e zbiornik szczelinowo krasowy dolno

karbo

ń

sko - dewo

ń

ski. Zagro

ż

enie zbiornika pozostaj

ą

cego w kontakcie hydraulicznym ze

zbiornikiem jurajskim wynika z mo

ż

liwo

ś

ci migracji zanieczyszcze

ń

.

Zbiornik permski (w porfirach) wyst

ę

puj

ą

cy na znacznym obszarze pod przykryciem

utworów wapienno -marglistych jest uznawany za podatny na zanieczyszczenie, ale

ś

rednio

zagro

ż

ony. Pozostałe zbiorniki wód podziemnych, tzn.: czwartorz

ę

dowe i górnokarbo

ń

skie

s

ą

ś

rednio zagro

ż

one. W przypadku zbiorników czwartorz

ę

dowych, zbudowanych ze skał

klastycznych o du

ż

ej porowato

ś

ci ich nieco wi

ę

ksza odporno

ść

na zanieczyszczenia wynika

z wi

ę

kszej zdolno

ś

ci sorpcyjnej domieszek ilastych ni

ż

w przypadku skał szczelinowych.

Ponadto s

ą

one cz

ęś

ciowo izolowane przez nadkład skał gliniastych. Podobnie ma si

ę

rzecz

background image

25

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

ze zbiornikami karbo

ń

skimi, które dodatkowo s

ą

na du

ż

ych obszarach przykryte młodszymi

osadami (jury i czwartorz

ę

du).

W wysokim stopniu zagro

ż

onymi i podatnymi na zanieczyszczenie s

ą

wody

mineralne ujmowane z utworów czwartorz

ę

dowych w Rowie Krzeszowickim.

Ź

ródłem

zanieczyszcze

ń

mog

ą

by

ć

; zabudowa miejska, zakłady przemysłowe.

ZBIORNIK TRIASOWY.

Zbiornik triasowy jest słabo rozpoznany je

ś

li chodzi o jego własno

ś

ci

hydrogeologiczne. Szczelinowo - krasowy charakter zbiornika triasowego powoduje du

żą

jego podatno

ść

na zanieczyszczenia z powierzchni terenu oraz pochodz

ą

ce z s

ą

siaduj

ą

cych

z nim zbiorników.

ZBIORNIK PERMSKI.

Skład chemiczny wód podziemnych w porfirach był badany przy okazji rozpoznania

warunków hydrogeologicznych w otoczeniu kamieniołomu w Zalasie. Jako

ść

omawianych

wód podziemnych obni

ż

aj

ą

zwi

ę

kszone koncentracje zwi

ą

zków azotowych. Wykazano,

ż

e

zwi

ą

zki azotu wnikaj

ą

do porfirów wraz z wodami powierzchniowymi, zanieczyszczonymi

ś

ciekami bytowymi. Szczelinowy charakter zbiornika permskiego sprawia,

ż

e jest on podatny

na wnikanie zanieczyszcze

ń

, które mog

ą

si

ę

stosunkowo szybko przemieszcza

ć

systemami

szczelin.



Wody powierzchniowe.

Teren gminy niemal w cało

ś

ci nale

ż

y do zlewni Rudawy i Sanki. Na zachodzie od

Woli Filipowskiej za przysiółkiem Stara Wola znajduj

ą

si

ę

ź

ródła potoku Chechło, który

odwadnia jedynie niewielki fragment obszaru gminy. Dorzecze Rudawy obejmuje północn

ą

i

ś

rodkow

ą

cz

ęść

gminy. W jego skład wchodz

ą

potoki: Czubrówka, Rudawka, Krzeszówka,

Mi

ę

kinka, Dulówka, Filipówka, Szklarka. Eliaszówka oraz 6 mniejszych potoków bez nazwy,

Od południa płyn

ą

tylko niewielkie cieki w rejonie Tenczynka-Dorzecze Sanki na terenie

gminy obejmuje tylko jej obszar

ź

ródliskowy w rejonie wsi Zalas. Sanka i Frywałd. Sanka

odwadnia le

żą

cy na północ od niej garb Tenczy

ń

ski.

Na terenie gminy monitorowane s

ą

wody Krzeszówki (non) i Rudawki (III klasa

czysto

ś

ci). O ich klasie czysto

ś

ci decyduje przede wszystkim zanieczyszczenie

bakteriologiczne. Pozostałe cieki nie zostały obj

ę

te pomiarami czysto

ś

ci. Rodzaj

zanieczyszcze

ń

(zawarto

ść

azotu azotynowego oraz stan sanitarny) wskazuje na ich

pochodzenie . Przyczyn

ą

tego jest głównie brak skanalizowania niektórych obszarów gminy

oraz nieuregulowana gospodarka wodno-

ś

ciekowa .



background image

26

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

18 . Pobory wody dla celów komunalnych i przemysłowych

Zapotrzebowanie na wod

ę

zaspakajaj

ą

nast

ę

puj

ą

ce uj

ę

cia zlokalizowane na

terenie gminy , administrowane przez spółk

ę

Wodoci

ą

gi i Kanalizacja sp. z o.o. :

Tabela

Uj

ę

cia wód podziemnych i powierzchniowych

Uj

ę

cia podziemne (studnie wiercone o gł

ę

boko

ś

ci pow. 20m)

Uj

ę

cie

(obsługiwany wodoci

ą

g)

|Nr decyzji

Qd max

[m3/d]

(z

Decyzji)

Produkcja

wody do celów

komunalnych

[m3/d]

Produkcja

wody do celów

przemysłowych

[m3/d]

Sanka
(Sanka, Frywałd,
Baczyn)

OS.III.6210-1-22/97

260

170

-

Siedlec
(Siedlec)

OS.62103-11/99/kw

330

130

-

Pary

ż

(Nowa Góra, Ostr

ęż

nica,

Łany)

OS.III.6210-1-35/97

628

448

-

Grójec
(Zalas)

O

Ś

LiR.V.6223/04/2002

370

190

-

Rudno
(Rudno)

OS.VII. 7211-1-14/88

240

76

-

Filipowice
(Filipowice, Wola
Filipowska)

OS.III.6210-1-75/98

530

455

-

Uj

ę

cia powierzchniowe (

ź

ródła stokowe)

Sanka Głuchówki
(Głuchówki)

OS.62231/11/2000/kw

41.6

24

-

Paczółtowice
(Paczółtowice, D

ę

bnik,

ś

ary)

OS.62231/9/2000/kw

250

198

-

Pary

ż

(Nowa Góra- Pary

ż

)

OS.62230/19/2/01/kw

12

10

-

Nowa Góra
(Nowa Góra - Mi

ę

kinia)

OS.62231/17/2/2000/k

w

384

158

-

Czatkowice
Wodoci

ą

g grupowy

Krzeszowice
(Krzeszowice, Tenczynek,
Nawojowa Góra)

OS.III.6210-1-78/98

6120

4295

308

background image

27

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

Ponadto na terenie wsi Czerna funkcjonuj

ą

spółki wodne zarz

ą

dzaj

ą

ce ni

ż

ej

wymienionymi uj

ę

ciami i lokalnymi wodoci

ą

gami :

1.spółka wodna „Południe”- pozwolenie wodno-prawne: decyzja nr
OS.62231/3/2/2000/KW Starosty Krakowskiego z dnia 05.12.2000 r. ; max. pobór :
233,00 m³/dob

ę

,

2. spółka wodna „Skała I” - pozwolenie wodno-prawne: decyzja nr

OS.62230/16/2/01/KW Starosty Krakowskiego z dnia 31.10.2001 r. ; max. pobór :
15,00 m³/dob

ę

,

3. spółka wodna „Wzgórze I” - pozwolenie wodno-prawne : decyzja nr

OS.62230/17/2/01/KW Starosty Krakowskiego z dnia 25.10.2001 r. ; max pobór :17
m³/dob

ę

,

4. spółka wodna „Skała” - pozwolenie wodno-prawne: decyzja nr

OS.62230/14/2/02/MP Starosty Krakowskiego z dnia 16.10.2002 r.; max. pobór :43
m³/dob

ę

,

5. spółka wodna „Pod Buczyn

ą

” - w trakcie uzgodnie

ń

prawnych ,

6. spółka wodna „Wzgórze II” - w trakcie uzgodnie

ń

prawnych ,

7. uj

ę

cie dla Domu Pomocy Społecznej w Czernej – pozwolenie wodno-prawne

:decyzja nr OS.62230/11/03/MP Starosty Krakowskiego z dnia 19.11.2003 r.;

ś

redni

pobór : 20,0 m³/dob

ę

,

8. ujecie dla klasztoru o.o. Karmelitów Bosych w Czernej - brak pozwolenia wodno-

prawnego .

Do celów socjalno-bytowych wykorzystywana jest woda ze studni zlokalizowanej na

terenie Kopalni Porfiru Zalas w miejscowo

ś

ci Zalas - pozwolenie wodno-prawne dla Kopal

ń

Porfiru i Diabazu sp. z o.o. w Krzeszowicach , decyzja nr

Ś

R.IV.6811/1-1/02 Wojewody

Małopolskiego z dnia 10.04.2002 r.; max. pobór : 50m³/dob

ę

, jak równie

ż

woda podziemna z

utworów jurajskich ze studni gł

ę

binowej na terenie Pracowniczego Ogrodu Działkowego

„Skałki” Enklawa B w miejscowo

ś

ci Tenczynek - pozwolenie wodno -prawne dla Prezesa

Polskiego Zwi

ą

zku Działkowców – Okr

ę

gowego zarz

ą

du Małopolski w Krakowie , decyzja nr

OS.62230/12/2/02/MP Starosty Krakowskiego z dnia 30.07.2002 r. w ilo

ś

ci nie

przekraczaj

ą

cej 48,0 m³/dob

ę

.

Wykorzystanie wody do celów przemysłowych :

Kopalnia Wapienia Czatkowice - decyzja nrO

Ś

.III.6210-1-3/96 Wojewody

Krakowskiego z dnia 15.03.1996 r. na pobór wody z potoku Krzeszówka , w

ilo

ś

ci nieprzekraczaj

ą

cej 13,0 l/s ,

Przedsi

ę

biorstwo Stalowych Konstrukcji Elektroenergetycznych ELBUD w Krakowie -

Wydział

ś

elbetów i Strunobetonów w Krzeszowicach ul. Zielona 7 –

decyzja nr OS.III.6210-1-63/98 Wojewody Krakowskiego z dnia 12.08.1998 r. na

pobór wody z potoku Dulówka , w ilo

ś

ci nie przekraczaj

ą

cej 90 m³/dob

ę

Produkcja i Hodowla Ro

ś

lin Ogrodniczych sp. zo.o. w Krzeszowicach - decyzja

nr OS.62230/1/01/KW Starosty Krakowskiego z dnia 17.01.2001 r. na pobór
wody z uj

ę

cia dennego na rzece Krzeszówka dla potrzeb technologicznych , w

ilo

ś

ci nie przekraczaj

ą

cej : 1080 m³/dob

ę

,

Wykorzystanie wody do celów produkcyjnych – rozlewni :

1. Kopalnia Wapienia Czatkowice sp. z o.o w Krzeszowicach – decyzja nr

OS.III.6210-1-3/99 Wojewody Małopolskiego z dnia 23.07.1999 r. na pobór w
ilo

ś

ci nie przekraczaj

ą

cej 32,0 m³/dob

ę

,

2. EDEN Springs Zakład Pracy Chronionej w Krzeszowicach - decyzja nr

OS.62230/16/03/MP Starosty Krakowskiego z dnia 19.12.2003 r. na pobór w
celu znaczeniu produkcji (butelkowania ) wody , w ilo

ś

ci nie przekraczaj

ą

cej 670,0

background image

28

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

m³/dob

ę

,

3. firma Produkcyjno-Handlowa Olech & Olech Nawojowa Góra - decyzja Starosty

Krakowskiego na pobór wody dla potrzeb wytwórni wód gazowanych .

19. Charakterystyka elementów przyrody o

ż

ywionej

Gmina Krzeszowice jest obszarem bardzo interesuj

ą

cym z uwagi na

ś

rodowisko

naturalne. Znaczna cz

ęść

jej powierzchni obj

ę

ta jest ochron

ą

prawn

ą

(ok.47% )

,ustanowiono tu 3 rezerwaty przyrody - Dolina Racławki i Dolina Eliaszówki poło

ż

one w

obr

ę

bie Parku Krajobrazowego Dolinki Krakowskie , oraz rezerwat Dolina Potoku Rudno

poło

ż

ony w obr

ę

bie Rudnia

ń

skiego Parku Krajobrazowego ; 3 parki krajobrazowe - Dolinki

Krakowskie obejmuj

ą

cy północn

ą

cz

ęść

gminy Krzeszowice , Tenczy

ń

ski Park Krajobrazowy

obejmuj

ą

cy południow

ą

cz

ęść

gminy oraz Rudnia

ń

ski Park ; pomniki przyrody o

ż

ywionej

( obecnie 67 sztuk ) i nieo

ż

ywionej (1 sztuka ) oraz trzy stanowiska dokumentacyjne .

 Ś

wiat ro

ś

linny .

Szata ro

ś

linna obszaru charakteryzuje si

ę

du

ż

ym urozmaiceniem typowym

dla jury Krakowsko - Wielu

ń

skiej. Ro

ś

linno

ść

tu wyst

ę

puj

ą

c

ą

podzieli

ć

mo

ż

na na :



zbiorowiska le

ś

ne;



ro

ś

linno

ść

kserotermiczna. naskalna i murawowa



ro

ś

linno

ść

ł

ą

kowa.

W

ś

rodowisku naturalnym zachowały si

ę

gatunki rozwijaj

ą

ce si

ę

na wielkich

masywach skalnych i skalistych zboczach dolin Jurajskich. Z uwagi na niedost

ę

pno

ść

zbiorowiska te zachowały si

ę

w niezłym stanie. Ro

ś

linno

ść

na terenie gminy jest do

ść

zró

ż

nicowana i tworzy skomplikowane struktury przestrzenne.

Na obszarach pól uprawnych wyst

ę

puj

ą

zbiorowiska chwastów polnych. Osobn

ą

grup

ą

s

ą

zbiorowiska naskalne, powstałe wtórnie na miejscu lasów, w wyniku wypasu.

Powstały tam ziołoro

ś

la bogate w gatunki zbiorowiska ciepłolubne. Zbiorowiska te obfituj

ą

m.

in. w rzadkie gatunki motyli. Obecnie zbiorowiska kserotermiczne znajduj

ą

si

ę

w silnym

regresie. Na skutek zaprzestania u

ż

ytkowania gospodarczego ulegaj

ą

zarastaniu przez

zaro

ś

la krzewiaste, jako stadium prowadz

ą

ce do powrotu w te miejsca zbiorowisk le

ś

nych.

Ł

ą

ki wilgotne dawniej dominuj

ą

ce w dnach dolin rzecznych, obecnie wyst

ę

puj

ą

na

znacznie mniejszych powierzchniach. Odznaczaj

ą

si

ę

one bogactwem gatunkowym i

obecno

ś

ci

ą

ro

ś

lin rzadkich. Najbardziej rozpowszechnione s

ą

ł

ą

ki mietlicowe. Na

pozostałych obszarach ł

ą

ki wyst

ę

puj

ą

nielicznie, dominuj

ą

ł

ą

ki

ś

wie

ż

e nale

żą

ce do

rajgrasowych.



Biocenozy le

ś

ne

Lasy stanowi

ą

37% ogólnej powierzchni gminy. Du

ż

e kompleksy le

ś

ne zachowały si

ę

w dolinie potoku Racławki oraz mi

ę

dzy dolin

ą

Szklarki, Racławki i Eliaszówki. Znaczne

obszary zaj

ę

te przez lasy znajduj

ą

si

ę

na Garbie Tenczy

ń

skim. Pokrywaj

ą

du

ż

e obszary w

rejonie Tenczynka, Nied

ź

wiedziej Góry i obni

ż

enia Dulowskiego. Pierwotne kompleksy le

ś

ne

stanowi

ą

jedynie małe enklawy w

ś

ród tych lasów. Stwierdzono je w dolinie Racławki i

Eliaszówki na Garbie Tenczy

ń

skim i Nied

ź

wiedziej Górze, Dubiu i Nawojowej Góry.

Kompleks poło

ż

ony w okolicach Dubia obejmuje zbocza doliny Racławki oraz

wzgórze mi

ę

dzy dolinami Racławki i Szklarki. Wyst

ę

puj

ą

tu lasy bukowe z jodł

ą

i bory

mieszane. Zachował si

ę

tu naturalny układ przestrzenny zbiorowisk charakterystyczny dla

dolin jurajskich. Kompleks le

ś

ny w Nawojowej Górze obejmuje bory sosnowe na piaskach,

bory mieszane na podło

ż

u lessowym oraz buczyny górskie rosn

ą

ce na skalistych

wzgórzach.

background image

29

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

W

ś

rodowisku naturalnym zachowały si

ę

gatunki rozwijaj

ą

ce si

ę

na wielkich

masywach skalnych i skalistych zboczach dolin Jurajskich. Z uwagi na niedost

ę

pno

ść

zbiorowiska te zachowały si

ę

w niezłym stanie.

Spo

ś

ród zbiorowisk le

ś

nych, najbardziej rozpowszechnione s

ą

fitocenozy gr

ą

du.

Zajmuj

ą

one strome, cz

ę

sto skaliste zbocza dolin jurajskich oraz cieniste ich dna. W runie

rosn

ą

liczne gatunki chronione. Zbli

ż

one do gr

ą

dów siedliska zajmuj

ą

połacie buczyny

karpackiej.

Ogólny stan zdrowotny lasów jest dobry, nie wida

ć

istotnych zagro

ż

e

ń

dla ci

ą

gło

ś

ci

lasu, nie ma te

ż

masowego wypadania gatunków niezgodnych z siedliskiem . Powstaj

ą

ce w

drzewostanie luki s

ą

zarastane przez naturalne odnowienia gatunków le

ś

nych .



Tereny zieleni w mie

ś

cie.

Obszarom zabudowy tradycyjnie towarzysz

ą

charakterystyczne zbiorowiska

ro

ś

linno

ś

ci segetalnej i ruderalnej. Obrazu szaty ro

ś

linnej dopełniaj

ą

zespoły zieleni

urz

ą

dzonej.

Ziele

ń

urz

ą

dzona - s

ą

to obszary ró

ż

nej wielko

ś

ci i rangi stworzone przez człowieka.

Znaczenie tych obszarów jest wielorakie. Tereny zieleni urz

ą

dzonej kształtuj

ą

warunki

przestrzenne i zdrowotne

ż

ycia w Gminie, modyfikuj

ą

klimat lokalny, wpływaj

ą

na walory

estetyczne krajobrazu, s

ą

miejscem wypoczynku i rekreacji dla mieszka

ń

ców. Stara,

zabytkowa ziele

ń

, kształtowana wraz z rozwojem Gminy posiada - wraz z architektur

ą

, której

towarzyszy - walor historyczny.

W mie

ś

cie znajduj

ą

si

ę

4 ogrody działkowe ,a na terenie gminy s

ą

2 takie obszary.

Ziele

ń

urz

ą

dzon

ą

na terenie miasta Krzeszowice stanowi

ą

:



zabytkowy park pałacowy o pow. 12,00 ha



Park Bogackiego o pow. 0,73 ha ,



Park Zofii o pow. ok. 0,80 ha ,



tzw. Dzikie Planty o pow. 1,70 ha ,
ziele

ń

osiedlowa , przydro

ż

na , znaczne powierzchnie zieleni nieurz

ą

dzonej

.
Ziele

ń

urz

ą

dzon

ą

na terenie gminy stanowi rynek o pow. ok.0,40 ha w

miejscowo

ś

ci Nowa Góra oraz ziele

ń

przydro

ż

na i ogrodów przydomowych

.W projekcie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
wprowadza si

ę

nowe obszary zieleni nieurz

ą

dzonej , natomiast na terenie

miasta nie b

ę

d

ą

powstawały nowe obszary zieleni urz

ą

dzonej ( za wyj

ą

tkiem

obszarów stanowi

ą

cych ogrody przydomowe ) .

Zgodnie z projektem planu , ziele

ń

nieurz

ą

dzona to obszary o szczególnym

znaczeniu przyrodniczym , pełni

ą

ca wa

ż

n

ą

rol

ę

poł

ą

cze

ń

w systemie w

ę

złów i

korytarzy ekologicznych.
S

ą

to najcz

ęś

ciej tereny otwarte , niezainwestowane , tylko cz

ęś

ciowo

u

ż

ytkowane rolniczo jako ł

ą

ki i pastwiska , poło

ż

one np. wzdłu

ż

cieków

wodnych , obejmuj

ą

ce zalesienia i zadrzewienia

ś

ródpolne, cz

ę

sto pełni

ą

ce

funkcj

ę

izolacyjn

ą

od intensywnego zagospodarowania . W celu ochrony tych

obszarów wprowadza si

ę

zakaz realizacji nowych obiektów kubaturowych w

terenach tego u

ż

ytkowania .

Jako dopuszczalne na tych terenach ustala si

ę

mo

ż

liwo

ść

realizacji :

1. dolesie

ń

,

2. ogólnodost

ę

pnych , niekubaturowych urz

ą

dze

ń

sportu i rekreacji ,

3. doj

ść

pieszych , dojazdów niewydzielonych i zatok postojowych oraz

ś

cie

ż

ek rowerowych

,

4. sieci i urz

ą

dze

ń

infrastruktury technicznej .

background image

30

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

 Ś

wiat zwierz

ą

t

Fauna na obszarze gminy jest bardzo bogato reprezentowana przez liczne gatunki ssaków,

płazów, ptaków i owadów. Zamieszkuj

ą

tu liczne gatunki nietoperzy (podkowiec mały i

du

ż

y, gacek wielkouch, mopek, nocki : du

ż

y, orz

ę

siony, łydkowaty i rudy; mroczek rudy,

posrebrzany i pozłocisty.), gatunki rzadkie i chronione ptaków (puchacz, puszczyk, sowy:
uszata, płomykówka i pójd

ź

ka, myszołów włochaty, goł

ą

b siniak, trzcinniczek, zimorodek

i inne). Z wyst

ę

puj

ą

cych tu gadów na uwag

ę

zasługuj

ą

: padalec zwyczajny, zaskroniec

zwyczajny, jaszczurka zwinka i

ż

yworodna oraz gniewosz plamisty. W

ś

ród płazów

mo

ż

na wymieni

ć

traszk

ę

zwyczajn

ą

i grzebieniast

ą

, ropuch

ę

zwyczajn

ą

i paskówk

ę

oraz

ż

aby: zielon

ą

, trawn

ą

i

ś

mieszk

ę

oraz kumaka nizinnego i górskiego. W potokach

wyst

ę

puj

ą

pstr

ą

gi strumieniowe, głowacze i strzeble potokowe.

20. Formy ochrony przyrody.

W gminie Krzeszowice rezerwaty przyrody zajmuj

ą

ł

ą

cznie ok. 605 ha .Le

żą

ce na

omawianym terenie rezerwaty przyrody to:

Dolina Racławki (najwi

ę

kszy w powiecie krakowskim) i Dolina Eliaszówki poło

ż

one w obr

ę

bie

Parku Krajobrazowego Dolinki Krakowskie, oraz rezerwat Dolina Potoku Rudno
poło

ż

ony w obr

ę

bie Rudnia

ń

skiego Parku Krajobrazowego.

Rezerwat Dolina Racławki. Poło

ż

ony pomi

ę

dzy Dubiem a Paczółtowicami teren o

powierzchni 473,92 ha, utworzony w 1989 roku. Rezerwat krajobrazowy, cz

ęś

ciowy.

Przedmiotem ochrony s

ą

tu : naturalne lasy bukowe, murawy i zaro

ś

la kserotermiczne.

Rezerwat Dolina Eliaszówki. Poło

ż

ony pomi

ę

dzy Czern

ą

a Paczółtowicami. Powierzchnia

108,22 ha, utworzony w 1989 roku. Jest to rezerwat le

ś

ny, cz

ęś

ciowy. Chronione na tym

terenie s

ą

zespoły buczyny karpackiej i ciepłolubnej, gr

ą

du, ł

ę

gu olszowo – jesionowego.

Widoczne s

ą

tu ciekawe formy skalne.

Rezerwat Potoku Rudno. Teren rezerwatu w gminie Krzeszowice obejmuje powierzchni

ę

68,74 ha. Utworzono go w 2001 roku. Rezerwat krajobrazowy, cz

ęś

ciowy. Ochron

ą

obj

ę

te s

ą

tu dobrze zachowane, zró

ż

nicowanych zbiorowiska le

ś

ne.

Rezerwaty przyrody na terenie gminy Krzeszowice (2003) *

Lp.

Gmina

Nazwa

rezerwatu

Pow.

rezerwatu

w ha

Rodzaj

rezeratu

Przedmiot ochrony

Nr wojewódzki

Krzeszowice,

Dolina
Racławki

473,92

Le

ś

ny

Dolina rzeki z wychodniami skał
jurajskich, naturalne zespoły lasu
bukowego, ro

ś

linno

ść

naskalna

39

Krzeszowice

Dolina
Eliaszówki

109,57

Le

ś

ny

Zespoły: buczyny karpackiej
i ciepłolubnej,

gr

ą

du,

ł

ę

gu

olszowo-jesionowego

oraz

urozmaicone

formy

skał

wapiennych

67

Krzeszowice,
Czernichów,
Alwernia

3

Dolina Potoku
Rudno

95,94

Le

ś

ny

Zbiorowiska ł

ę

gu olszowego i olsu

oraz stanowiska geologiczne
starego kamieniołomu

79

*Rezerwatami zarz

ą

dza Nadle

ś

nictwo Krzeszowice

Parki krajobrazowe to obszary obj

ę

te ochron

ą

ze wzgl

ę

du na cenne warto

ś

ci głównie

przyrodnicze oraz historyczne lub kulturowe. W zró

ż

nicowanym

ś

rodowisku przyrodniczym

gminy Krzeszowice istniej

ą

warunki przyrodnicze, kulturowe, edukacyjne, historyczne i inne,

które zadecydowały, i

ż

na ok. 60% obszaru gminy wyznaczono granice a

ż

trzech odr

ę

bnych

parków krajobrazowych.

background image

31

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

Parki krajobrazowe usytuowane na obszarze gminy Krzeszowice wchodz

ą

w skład

Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych ( powierzchnia na terenie gminy 9 141,8 ha –
65,6%). S

ą

to nast

ę

puj

ą

ce jednostki:



Dolinki Krakowskie (powierzchnia w granicach gminy - 4986,0 ha – 35,8%) -
obejmuj

ą

cy oprócz północnej cz

ęś

ci gminy Krzeszowice cz

ęś

ci obszarów z

s

ą

siednich gmin -Zabierzów. Wielka Wie

ś

i Jerzmanowice – Przeginia),



Park Tenczy

ń

ski (powierzchnia w granicach gminy - 3 803,4 ha – 27,3%) -

obejmuj

ą

cy południow

ą

cz

ęść

gmin Krzeszowice i Zabierzowa oraz fragment

północno -zachodni gminy Liszki,



Park Rudnia

ń

ski (powierzchnia w granicach gminy – 352,4 ha – 2,5%).



Pozostała (poza parkami) cz

ęść

gminy znajduje si

ę

w strefie ochronnej

(otulinie) parków.

POMNIKI PRZYRODY

Pomniki przyrody, czyli pojedyncze twory przyrody

ż

ywej i nieo

ż

ywionej lub

ich skupienia o szczególnej warto

ś

ci naukowej, kulturowej, historyczno-pami

ą

tkowej

i krajobrazowej oraz odznaczaj

ą

ce si

ę

indywidualnymi cechami wyró

ż

niaj

ą

cymi je w

ś

ród

innych tworów. Grup

ę

pomników przyrody nieo

ż

ywionej stanowi

ą

m.in.

ź

ródła, wodospady,

wywierzyska, skałki, jaskinie itd. Na terenie gminy Krzeszowice znajduje si

ę

67 pomników

przyrody.

U

ś

YTKI EKOLOGICZNE

U

ż

ytki ekologiczne – zasługuj

ą

ce na ochron

ę

pozostało

ś

ci ekosystemów,

maj

ą

cych znaczenie dla zachowania unikatowych zasobów genowych i typów

ś

rodowisk.

T

ą

form

ą

ochrony przyrody mo

ż

na obejmowa

ć

naturalne zbiorniki wodne,

ś

ródpolne

i

ś

ródle

ś

ne „oczka wodne”, k

ę

py drzew i krzewów, a tak

ż

e bagna, torfowiska, wydmy, płaty

nie u

ż

ytkowanej ro

ś

linno

ś

ci, starorzecza, wychodnie skalne, skarpy, kamie

ń

ce itp. Na terenie

gminy Krzeszowice brak przykładów tej formy ochrony przyrody .

STANOWISKA DOKUMENTACYJNE

Stanowisko dokumentacyjne stanowi form

ę

indywidualnej ochrony obiektu

przyrody nieo

ż

ywionej, tak

ż

e powstałego w wyniku działalno

ś

ci człowieka (wyrobiska).

Obiekty te to wa

ż

ne i cenne pod wzgl

ę

dem naukowym i dydaktycznym miejsca

wyst

ę

powania formacji geologicznych, nagromadze

ń

skamieniało

ś

ci lub tworów mineralnych.

Mog

ą

to by

ć

fragmenty eksploatowanych i nieczynnych wyrobisk powierzchniowych

i podziemnych, nie wyodr

ę

bniaj

ą

ce si

ę

na powierzchni lub mo

ż

liwe do udost

ę

pnienia.

W gminie Krzeszowice znajduj

ą

si

ę

3 takie obiekty .



Odsłoni

ę

cie na Czerwie

ń

cu - Tenczynek data ustanowienia 16.11.1998r

w kompleksie le

ś

nym przy wierzchołku wzgórza Czerwieniec



Kamieniołom „Nowa Krystyna" - Tenczynek data ustanowienia16,11.1998r. -
stary kamieniołom w kompleksie le

ś

nym



Kamieniołom „Z uskokiem" - Zalas data ustanowienia - 16.11.1999r. przy
drodze Sanka -Zalas

Na terenie powiatu krakowskiego do ko

ń

ca 2004 roku planuje si

ę

wyznaczenie ostoi

europejskiej sieci Natura 2000, zasi

ę

g i lokalizacja – w trakcie ustalania. Planuje si

ę

wprowadzi

ć

obszary ochronne w oparciu o Dyrektyw

ę

Siedliskow

ą

.Ponadto jako element

ochrony georó

ż

norodno

ś

ci w

ś

wiecie zostanie utworzony Geopark Jurajski. Jego cz

ęść

planuje si

ę

zlokalizowa

ć

w granicach gminy Krzeszowice ( w chwili obecnej w fazie

projektowej ).

21. Oddziaływanie na ró

ż

norodno

ść

biologiczn

ą

.

background image

32

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

Degradacja szaty ro

ś

linnej nast

ę

puje pod wpływem czynników zewn

ę

trznych,

zwłaszcza pochodzenia antropogenicznego, działaj

ą

cych bezpo

ś

rednio lub po

ś

rednio.


Zmiany

ś

rodowiska i czynników ekologicznych w obszarze gminy zwi

ą

zane s

ą

głównie z :



•przemysłem wydobywczym bazuj

ą

cym na eksploatacji surowców lokalnych -

powoduj

ą

cym degradacj

ę

krajobrazu i zasobów przyrody o

ż

ywionej;



•zanieczyszczeniem oraz zagro

ż

eniem ska

ż

eniami zbiorników wód

powierzchniowych i podziemnych b

ę

d

ą

cych

ź

ródłami wody pitnej - ze wzgl

ę

du

na niedostatki infrastruktury odprowadzania

ś

cieków oraz utylizacji odpadów,



•ska

ż

eniami powietrza atmosferycznego w znacznej cz

ęś

ci pochodz

ą

cymi z

obszaru zewn

ę

trznego gminy,



ska

ż

eniami powietrza atmosferycznego maj

ą

cymi swe

ź

ródło w tzw. niskiej

emisji ,



•przebiegiem przez obszar gminy uci

ąż

liwych tras komunikacji kołowej i

kolejowej (hałas, zanieczyszczenia powietrza),



zanikiem tradycyjnej gospodarki rolnej , utrzymuj

ą

cej w równowadze

półnaturalne zbiorowiska ł

ą

kowe,



zagro

ż

e

ń

erozyjnych gruntów

Nat

ęż

enie zmian ,zwykle punktowo ,nie osi

ą

ga ekstremalnych nat

ęż

e

ń

powoduj

ą

cych

całkowite zniszczenie

ś

rodowiska (za wyj

ą

tkiem przemysłu wydobywczego).

.

22. Walory kulturowe .

Na terenie gminy Krzeszowice znajduje si

ę

31 obiektów wpisanych do rejestru

zabytków, oraz 3 stanowiska archeologiczne.

1.

Zamek obronny Tenczyn z XIV w. w Rudnie,

2.

Klasztor w Czernej, (XV/XVI w.)

3.

Klasztor drewniany w Paczółtowicach (XVI w)

4.

Pałac w Krzeszowicach,

5.

zabytki przemysłu i techniki (dot. kolei ) Krzeszowice.

Na terenie gminy znajduj

ą

si

ę

równie

ż

stanowiska archeologiczne;

W celu ochrony wyj

ą

tkowych, oryginalnych i unikatowych warto

ś

ci zasobów

kulturowych o randze regionalnej i krajowej, a tak

ż

e

ś

wiatowej proponuje si

ę

utworzenie

rezerwatów oraz parków kulturowych.

NA TERENIE GMINY PROPONUJE SI

Ę

UTWORZENIE NAST

Ę

PUJ

Ą

CYCH REZERWATÓW

KULTUROWYCH:



klasztor Karmelitów Bosych wraz z parkowo-krajobrazowym zało

ż

eniem

Wielkiej Klauzury - Czerna,



Dolina Eliaszówki,



centrum Krzeszowic z parkiem zdrojowym, zabudow

ą

uzdrowiskow

ą

,

neogotyckim ko

ś

ciołem i zespołem pałacowo-parkowym



wzgórze zamkowe wraz z ruinami Zamku Tenczyn, kompleks lasów i
rozłogów pól - Rudno

PROPONOWANE PARKI KULTUROWE:



D

ę

bnik, Paczółtowice, Sanka

Warto

ść

obiektów kulturowych gminy podkre

ś

la fakt ,

ż

e klasztor w Czernej

z otaczaj

ą

c

ą

go Dolin

ą

Eliaszówki spełnia warunki wpisu na List

ę

Ś

wiatowego Dziedzictwa

Kulturowego .

background image

33

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

background image

34

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

23. Szlaki turystyczne



Turystyka, rekreacja rozwijane na terenie gminy bazuj

ą

na jej wysokich walorach

ś

rodowiskowych. Przez teren gminy przebiegaj

ą

nast

ę

puj

ą

ce szlaki turystyczne.



czerwony : Krzeszowice - Tenczynek Rzeczki - lasy tenczy

ń

skie - Sanka

-Dolina Wrzosy - Por

ę

b

ś

egoty - Okle

ś

na ;



ż

ółty : K-ce - Tenczynek - zamek "Tenczyn" w Rudnie - Grojec - Alwernia -

Lipowiec - Chrzanów ;



niebieski : Zamek "Tenczyn" w Rudnie - Puszcza Dulowska - Dulowa PKP -
Chrzanów ;



zielony : Bukowa Góra - Nielepice - Rudawa ;



zielony : Czerna - NOwa Góra - Dolina Kamienic - Mi

ę

kinia kamieniołom -

Szwedzka Droga - Bartlowa Góra - Krzeszowice ;



ż

ółty : K-ce - Czerna - lasy d

ę

bnickie- Dolina Racławki - Szklary - Dolina

Kobyla

ń

ska - Dolina Bolechowicka - Ojców - S

ą

spów - Pieskowa Skała ;



zielony: Rudawa - Dubie - Dolina Racławki - Racławice - Kosmołów - Szlak
Orlich Gniazd ,



czarny:Radwanowice - Grzybowa Góra - Szklary ,



niebieski : Nowa Góra - Stawiska - Pary

ż

- Galman-Siersza-Chrzanów .

Ponadto od 1998r. , przy współpracy z PTTK , wytyczono szlaki rowerowe bior

ą

c pod

uwag

ę

nie tylko ich funkcj

ę

rekreacyjn

ą

ale równie

ż

poznawcz

ą

.Przebiegaj

ą

praktycznie

przez wszystkie miejsca interesuj

ą

ce turystycznie i krajoznawczo.

Wytyczono szlak rowerowy zielony , czerwony. Układ szlaków rowerowych

zaprojektowano w sposób umo

ż

liwiaj

ą

cy odbywanie okr

ęż

nych wycieczek , zarówno w przez

doje

ż

d

ż

aj

ą

cych samochodami ( parkingi pod zamkiem Tenczyn i w pobli

ż

u Le

ś

niczówki

Kopce , ewentualnie pod dworcem PKP w K-cach ) , jak i poci

ą

giem . Istniej

ą

ca g

ę

sta sie

ć

dróg lokalnych oraz szlaków pieszych stwarzaj

ą

dodatkowe warianty wycieczek , a tak

ż

e

umo

ż

liwiaj

ą

dowolne skrócenie trasy .

Zgodnie ze Strategi

ą

Rozwoju Gminy Krzeszowice na lata 2003-2013 planuje si

ę

sukcesywny rozwój sieci szlaków rowerowych zgodnie z potrzebami i w oparciu o posiadane

ś

rodki .

background image

35

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

IV. PODSTAWOWE

Ź

RÓDŁA ZAGRO

ś

E

Ń

DLA

Ś

RODOWISKA PRZYRODNICZEGO W GMINIE

KRZESZOWICE

Ź

ródła przekształce

ń

rze

ź

by i przypowierzchniowej warstwy

skorupy ziemskiej

.

Bogata rze

ź

ba terenu gminy Krzeszowice, ukształtowana w wyniku naturalnych

procesów, uległa znacznym przekształceniom pod wpływem gospodarczej działalno

ś

ci

człowieka . Działalno

ść

górnicza , inwestycyjna, post

ę

puj

ą

cy proces urbanizacji i

industralizacji miały bezpo

ś

redni wpływ na rze

ź

b

ę

terenu i zmiany jako

ś

ci gleb .Zmiany te

przejawiaj

ą

si

ę

w postaci szeregu form degradacji pokrywy glebowej i prowadz

ą

do

wytworzenia gleb o zmienionym profilu i wła

ś

ciwo

ś

ciach fizykochemicznych. Procesy

degradacji gleb zwi

ą

zane s

ą

przede wszystkim z:

. rejonami obszarów górniczych ,



rejonami budowlanymi,



przebiegiem tras komunikacyjnych,



terenami przylegaj

ą

cymi do zakładów przemysłowych,



miejscami składowania odpadów.
Procesy zachodz

ą

ce w

ś

rodowisku glebowym pod wpływem

czynników degradacyjnych , bez wzgl

ę

du na to czy s

ą

skutkiem czynników

naturalnych czy antropogenicznych , to degradacja fizyczna , chemiczna i
biologiczna .
Najistotniejsz

ą

rol

ę

,na tym terenie w zakresie zmian

ś

rodowiskowych,

odegrała powierzchniowa eksploatacja kopalin . Wywołała w sposób
bezpo

ś

redni i po

ś

redni ujemne skutki . W wyniku tej działalno

ś

ci uległa

zmianie rze

ź

ba terenu poprzez tworzenie hałd , zwałowisk ,wyrobisk ,

wył

ą

czeniu znacznych obszarów dla potrzeb eksploatacji i infrastruktury

technicznej dla celów górniczych . Po

ś

rednio wpłyn

ę

ła na zmiany

hydrologiczne , zarówno wód podziemnych i powierzchniowych , jak równie

ż

na zmian

ę

szaty ro

ś

linnej (w wyniku zmian poziomu wód gruntowych ) .

Wa

ż

n

ą

rol

ę

odegrała emisja zanieczyszcze

ń

powietrza i opad zanieczyszcze

ń

oraz

procesy chemicznego degradowania gleb przez niewła

ś

ciwie prowadzon

ą

gospodark

ę

ś

ciekow

ą

, odpadow

ą

i roln

ą

. W obszarach dolinnych

ź

ródłem zanieczyszcze

ń

gleb s

ą

wylewy rzek, zwłaszcza tych, które prowadz

ą

wody zanieczyszczone.

Zagro

ż

eniem, które mo

ż

e spowodowa

ć

i powoduje bezpowrotne straty gleb jest erozja,

we wszystkich wyst

ę

puj

ą

cych, na terenie gminy formach (stanowi przykład fizycznej

degradacji gleb) . W przypadku tego rodzaju zagro

ż

enia mo

ż

na mówi

ć

wył

ą

cznie o wi

ę

kszej

lub mniejszej odporno

ś

ci wynikaj

ą

cej z ró

ż

nic składu mechanicznego. Przy tym, w

horyzoncie czasu praktycznie nie mo

ż

na mówi

ć

o mo

ż

liwo

ś

ci naturalnej regeneracji gleb.

Zatem problem ich ochrony ma szczególne znaczenie i wymaga szczególnego traktowania.
W przypadku zjawiska erozji zapobieganie jej uzale

ż

nione jest od czynnika j

ą

wywołuj

ą

cego

( odpowiednie metody prowadzenia gospodarki le

ś

nej ,rolnej i inne techniki ochrony

gruntów).

background image

36

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

4.

Ź

ródła zmiany w jako

ś

ci powietrza atmosferycznego i klimatu

akustycznego

Główne punktowe i obszarowe

ź

ródła emisji zanieczyszcze

ń

do atmosfery

Zanieczyszczenia powietrza mog

ą

pochodzi

ć

ze

ź

ródeł naturalnych i sztucznych

(antropogenicznych).

Ź

ródłem sztucznych zanieczyszcze

ń

powietrza s

ą

sfery działania

człowieka, przede wszystkim: przemysł, rolnictwo, komunikacja i gospodarstwa domowe.
St

ęż

enia zanieczyszcze

ń

wyst

ę

puj

ą

cych w powietrzu atmosferycznym s

ą

zale

ż

ne od

g

ę

sto

ś

ci zaludnienia, stopnia urbanizacji i uprzemysłowienia poszczególnych rejonów.

Ponadto s

ą

one szybko zmienne w czasie i przestrzeni w zale

ż

no

ś

ci od lokalnych warunków

meteorologicznych i topograficznych.

O jako

ś

ci powietrza atmosferycznego na danym obszarze decyduj

ą

przede wszystkim

emisje z :

procesów produkcji energii

z procesów przemysłowych

komunikacji

W ocenie jako

ś

ci powietrza wykonanej przez WIO

Ś

opartej na pomiarach

wykonanych mi

ę

dzy innymi w Krzeszowicach cały powiat krakowski został

zaliczony wg obowi

ą

zuj

ą

cych przepisów do strefy C .

St

ęż

enia zanieczyszcze

ń

powietrza w punkcie pomiarowym zlokalizowanym

na Woli Filipowskiej 613 , w roku 2001 wynosiły :
- dwutlenek siarki : 14 µg/m³ ( st

ęż

enie

ś

rednioroczne ) ,



- dwutlenek azotu : 16 µg/m³ ( st

ęż

enie

ś

rednioroczne ) ,



- pył : 21 µg/m³

ź

ródło: Raport .... 2002 r.

Zestawienie warto

ś

ci opadu pyłu , kadmu i ołowiu w punkcie pomiarowym

na Woli Filipowskiej w okresie czerwiec 2001 – maj 2002 r. :



- pył : 31,055 g/m² ,



- ołów : 7,915 g/m² ,

ka - kadm : 1,605 g/m² .

Warto

ś

ci w tym punkcie pomiarowym były najwy

ż

sze z punktów kontrolnych

na terenie powiatu krakowskiego .

Ź

ródło : Raport.... 2002 r.


Wg opinii WIO

Ś

nale

ż

y wzmocni

ć

system oceny jako

ś

ci powietrza

poprzez zwi

ę

kszon

ą

ilo

ść

bada

ń

, dotyczy to zwłaszcza pomiarów pyłu

zawieszonego PM10 , benzenu i ozonu dla celów ochrony zdrowia oraz
dwutlenku azotu i dwutlenku siarki ze wzgl

ę

du na ochron

ę

ro

ś

lin .

Znacz

ą

cym problemem na terenie gminy jest emisja zanieczyszcze

ń

do powietrza z niskich

emitorów, szczególnie w okresie zimowym, kiedy warto

ś

ci s

ą

znacz

ą

co zwi

ę

kszone w

stosunku do okresu letniego.
Ilo

ść

emitowanych zanieczyszcze

ń

jest trudna do zbilansowania i nie jest kontrolowana. W

miar

ę

mo

ż

liwo

ś

ci zasadna jest zmiana sposobu ogrzewania.

Głównym

ź

ródłem zanieczyszczenia powietrza na terenie Krzeszowic jest „niska emisja”

pyłów i gazów z indywidualnych gospodarstw domowych, zakładów produkcyjno usługowych
oraz ich imisje z obszarów s

ą

siednich gmin. Zaopatrzenie w energi

ę

ciepln

ą

na terenie

gminy Krzeszowice opiera si

ę

o lokalne i indywidualne kotłownie wykorzystuj

ą

ce paliwa

stałe, mazut, gaz ziemny oraz olej opałowy. Ponadto w nieprzystosowanych do tego celu
paleniskach spalane s

ą

ż

nego rodzaju odpady.

Najwi

ę

kszymi dostawcami ciepła na terenie gminy s

ą

dwie kotłownie P i HRO ogrzewaj

ą

ce

własne obiekty oraz budynki mieszkalne SM „Nowo

ść

”. S

ą

one opalane mazutem. W roku

background image

37

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

2002 zakład wyst

ą

pił z wnioskiem do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony

Ś

rodowiska o

przyznanie kredytu na zadanie „Modernizacja gospodarki cieplnej w P i HRO Sp. z o.o. –
oszcz

ę

dno

ść

energii. W zwi

ą

zku z pozytywnym rozpatrzeniem wniosku roboty zostały

rozpocz

ę

te w bie

żą

cym roku.

Ponadto w roku 2002 zakład zlecił wykonanie operatu na wprowadzanie do powietrza
zanieczyszcze

ń

pyłowo – gazowych z dwóch kotłowni grzewczo – technologicznych oraz

kotłowni lokalnej w budynku Laboratorium. W wyniku tego uzyskano decyzj

ę

- pozwolenie na

odprowadzanie pyłów i gazów do powietrza na okre

ś

lonych warunkach.

Druga istniej

ą

ca na tym terenie spółdzielnia mieszkaniowa „Przyja

źń

” , po modernizacji

systemów grzewczych ,funkcjonuje w oparciu o nowoczesne kotłownie gazowe .Zakład
Administracji Budynków Komunalnych w swych obiektach mieszkalnych o

ś

redniej

intensywno

ś

ci posiada instalacje grzewcze gazowe , natomiast w pozostałych obiektach

sukcesywnie przeprowadza modernizacje instalacji . Obiekty mieszkalne ( 3 bloki )
Spółdzielni Mieszkaniowej „Naftobudowa” ogrzewane s

ą

za pomoc

ą

kotła w

ę

glowego .

Obiekty u

ż

yteczno

ś

ci publicznej na terenie miasta korzystaj

ą

z kotłów gazowych . Plan

zagospodarowania przestrzennego gminy Krzeszowice dla nowych obiektów zaleca
stosowanie niskoemisyjnych no

ś

ników energii , takich jak : gaz , energia elektryczna , lekki

olej opałowy .

EMISJA Z PRZEMYSŁU.

Na terenie gminy Krzeszowice dominuje przemysł wydobywczy. Do głównych zakładów
nale

żą

:



Kopalnie Porfiru i Diabazu Spółka z o.o. , prowadz

ą

ca działalno

ść

w sołectwach Zalas i

Tenczynek – produkcja kruszyw ze skały diabazowej i porfirowej.



Kopalnia Wapienia „Czatkowice” Spółka z o.o. prowadz

ą

ca działalno

ść

w Czatkowicach

wydobycie i przeróbka mechaniczna kamienia wapiennego,



Kopalnia Odkrywkowych Surowców Drogowych KOSD Rudawa

Kopal prowadz

ą

ca działalno

ść

w sołectwie Dubie – wydobycie dolomitu .

zku z rodz W zwi

ą

zku z rodzajem prowadzonej działalno

ś

ci zakłady te s

ą

ź

ródłem emisji pyłów.

W zakładach emisje zanieczyszcze

ń

pyłowych ogranicza si

ę

przez zraszanie. Obydwa

zakłady posiadaj

ą

wa

ż

ne zezwolenia na emisj

ę

zanieczyszcze

ń

do powietrza.

ródłem e

Ź

ródłami emisji przemysłowej s

ą

:

PiHRO (Produkcja i Hodowla Ro

ś

lin Ogrodniczych ) sp . z o.o. w

Krzeszowicach , kombinat szklarniowy o pow. ok. 15 ha pod szkłem ,
produkcja ogrodnicza , obiekty ogrzewane s

ą

przez dwie kotłownie na mazut i

trzy w

ę

glowe ,

„ALCOR-ODLEW” sp. z o.o. w Krzeszowicach prowadz

ą

ca działalno

ść

w

zakresie odzysku aluminium , instalacja do termicznego przekształcania , poziom
emisji na etapie uzgadniania

EMISJA KOMUNIKACYJNA

Według raportu o stanie

ś

rodowiska w województwie małopolskim w 2000 roku na

obszarze gminy nie wyst

ę

puj

ą

przekroczenia standardów jako

ś

ci powietrza (dla substancji,

dla których dane s

ą

publikowane). Istotnymi

ź

ródłami zanieczyszcze

ń

w obszarze gminy s

ą

szlaki komunikacyjne, a w szczególno

ś

ci autostrada i droga krajowa nr 79. Wzdłu

ż

ci

ą

gów

komunikacyjnych koncentruje si

ę

emisja gazów i pyłów. Poniewa

ż

drogi te nie posiadaj

ą

wykonanych, aktualnych raportów oddziaływania na

ś

rodowisko i nie prowadzi si

ę

równie

ż

systematycznych bada

ń

monitoringowych, nie mo

ż

na precyzyjnie okre

ś

li

ć

przestrzennego

zakresu imisji komunikacyjnych z tych dróg. Nasilenie ruchu komunikacyjnego jest coraz
wi

ę

ksze. Stan powietrza w zwi

ą

zku z tym mo

ż

e ulec pogorszeniu.

W ramach monitoringu jako

ś

ci powietrza w województwie małopolskim prowadzone

były w 2002 r. pomiary substancji w stacjach pomiarowych z uwzgl

ę

dnieniem:



kryterium ochrony zdrowia,



kryterium ochrony ro

ś

lin,

background image

38

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

Pomiary st

ęż

e

ń

substancji w powietrzu prowadzone były przez WIO

Ś

w Krakowie i

Wojewódzk

ą

Stacj

ę

SANEPID w Krakowie. W roku 2002 na terenie Krzeszowic rozpocz

ę

ła

pomiary manualna (z) stacja pomiarowa zaliczana do sieci monitoringu powietrza w
województwie małopolskim zlokalizowana w Krzeszowicach przy ul. Kulczyckiego 1.
Jednostk

ą

organizacyjn

ą

tej stacji był WIO

Ś

w Krakowie. Monitoring obejmował pomiary

st

ęż

e

ń

SO

2

, NO

2

, BS, Cd, Pb.

Na terenie Krzeszowic stwierdzono:



ś

rednie st

ęż

enie pyłu zawieszonego PM 10 i BS

w roku kalendarzowym

wynosiło 20

µ

g/m

3

(poziom dopuszczalny 50

µ

g/m

3

). Dopuszczalny poziom

st

ęż

e

ń

24 godzinnych powi

ę

kszony o margines tolerancji, który wynosił

65

µ

g/m

3

został przekroczony 24 razy, dopuszczalny poziom st

ęż

e

ń

24 godzinnych w roku kalendarzowym wraz z marginesem tolerancji został
przekroczony 14 razy;



ś

rednie st

ęż

enie SO

2

w roku kalendarzowym wynosiło 13

µ

g/m

3

(dopuszczalny poziom na terenie kraju wynosił 350

µ

g/m

3

); nie zanotowano

przekrocze

ń

dopuszczalnego poziomu st

ęż

e

ń

24 godzinnych oraz

dopuszczalnego poziomu st

ęż

e

ń

24 godzinnych w roku kalendarzowym wraz

z marginesem tolerancji;



ś

rednie st

ęż

enie NO

2

wynosiło 21

µ

g/m

3

i nie przekraczało dopuszczalnego

poziomu st

ęż

e

ń

przyj

ę

tego dla terenu całego kraju, wynosz

ą

cego 200

µ

g/m

3

;



ś

redni poziom ołowiu

wynosił 0,049

µ

g/m

3

i nie przekroczył dopuszczalnego

obowi

ą

zuj

ą

cego ze wzgl

ę

du na ochron

ę

zdrowia ludzi wynosz

ą

cego 0,5

µ

g/m

3

;



st

ęż

enie metali ci

ęż

kich wynosiło: Cd - 0,0019

µ

g/m

3

, Ni – nie stwierdzono,

Cr - nie stwierdzono;

W 2002 roku obowi

ą

zywały nowe warto

ś

ci dopuszczalne i czasy u

ś

rednienia. Na

terenie gminy przekraczane były dopuszczalne warto

ś

ci poziomu 24 godzinnych

ś

rednich

st

ęż

e

ń

pyłu zawieszonego PM10 i BS. Dopuszczalny poziom ołowiu w powietrzu

obowi

ą

zuj

ą

cy ze wzgl

ę

du na ochron

ę

zdrowia ludzi, nie został przekroczony.

Teren powiatu krakowskiego zakwalifikowano wst

ę

pnie do sporz

ą

dzenia POP, ze

wzgl

ę

du na przekroczenia zawarto

ś

ci w powietrzu PM10 - klasa strefy C – kryterium

ochrony zdrowia; klasa strefy C ze wzgl

ę

du na przekroczenia zawarto

ś

ci w powietrzu SO

2

5. Klimat akustyczny

Zespół zjawisk akustycznych zachodz

ą

cych w

ś

rodowisku, okre

ś

lony za pomoc

ą

parametrów akustycznych czasu i przestrzeni nazywa si

ę

umownie klimatem akustycznym

ś

rodowiska zewn

ę

trznego. Uci

ąż

liwo

ść

hałasu dla organizmu zale

ż

y od nat

ęż

enia d

ź

wi

ę

ku,

jego cz

ę

stotliwo

ś

ci i czasu trwania. Hałas stanowi jedno ze

ź

ródeł zanieczyszczenia

ś

rodowiska, wzrastaj

ą

ce w ostatnich latach w zwi

ą

zku z rozwojem komunikacji,

uprzemysłowieniem i post

ę

puj

ą

c

ą

urbanizacj

ą

. Odczuwany jest przez mieszka

ń

ców jako

jeden z najbardziej uci

ąż

liwych czynników wpływaj

ą

cych ujemnie na

ś

rodowisko i

samopoczucie. Hałasem nazywa si

ę

ka

ż

dy d

ź

wi

ę

k, który w danych warunkach jest okre

ś

lony

jako szkodliwy, uci

ąż

liwy lub przeszkadzaj

ą

cy, niezale

ż

nie od jego parametrów fizycznych.

Odczucie hałasu jest wi

ę

c bardzo subiektywne i zale

ż

y od wra

ż

liwo

ś

ci słuchowej

poszczególnych jednostek.

Podstaw

ę

prawn

ą

działa

ń

w zakresie ochrony

ś

rodowiska przed hałasem stanowi

przede wszystkim ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony

ś

rodowiska. Artykuł

112 stwierdza: „Ochrona przed hałasem polega na zapewnieniu jak najlepszego stanu
akustycznego

ś

rodowiska, w szczególno

ś

ci poprzez:



utrzymanie poziomu hałasu poni

ż

ej dopuszczalnego lub co najmniej na tym

poziomie,

background image

39

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5



zmniejszenie poziomu hałasu co najmniej do dopuszczalnego, gdy nie jest on
dotrzymany, zapobieganiu jego powstawaniu lub przenikaniu do

ś

rodowiska”.

Dodatkowo uwzgl

ę

dni

ć

nale

ż

y rozwi

ą

zania zgodne z wymaganiami ochrony

ś

rodowiska zawarte w projektach budowlanych obiektów lokalizowanych w pobli

ż

u tras

komunikacyjnych w ramach tzw. charakterystyki ekologicznej obiektu (według zarz

ą

dzenia

Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 30 grudnia 1994 roku).

Pozostałe ustalenia dotycz

ą

ce hałasu i wibracji zawarte s

ą

w nast

ę

puj

ą

cych aktach

prawnych:



Prawo o ruchu drogowym



Pa

ń

stwowej Inspekcji Sanitarnej



Drogach publicznych



Inspekcji Ochrony

Ś

rodowiska



Zagospodarowaniu przestrzennym



Prawo budowlane



Autostradach płatnych



oraz odpowiednich przepisach wykonawczych i normach.

Warto

ś

ci progowe poziomów hałasu okre

ś

la rozporz

ą

dzanie M

Ś

z dnia 9 stycznia

2002r. (Dz.U. Nr 8, poz. 81). Warto

ś

ci progowe poziomów hałasu wyra

ż

one s

ą

za pomoc

ą

równowa

ż

onego poziomu hałasu i odnosz

ą

si

ę

odr

ę

bnie dla dróg i linii kolejowych, odr

ę

bnie

dla pozostałych obiektów i grup

ź

ródeł hałasu, a tak

ż

e startów, l

ą

dowa

ń

i przelotów statków

powietrznych, ustalaj

ą

c warto

ś

ci dla pory dziennej i nocnej.

Gdy eksploatacja instalacji powoduj

ą

cej w

ś

rodowisku przekracza dopuszczalne

poziomy, wymagane jest pozwolenie na emitowanie hałasu do

ś

rodowiska. W przypadku

przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu w zwi

ą

zku z eksploatacj

ą

dróg, linii

kolejowych, tramwajowych, lotnisk oraz portów, zarz

ą

dzaj

ą

cy tymi obiektami zobowi

ą

zany

jest do wykonywania pomiarów i sporz

ą

dzania map akustycznych terenów na których

wyst

ę

puj

ą

przekroczenia i zastosowania odpowiednich zabezpiecze

ń

akustycznych. Mapy

akustyczne nale

ż

y aktualizowa

ć

co 5 lat.

W zwi

ą

zku z przyst

ą

pieniem Polski do Unii Europejskiej uwzgl

ę

dnione zostały

równie

ż

uwarunkowania zawarte w prawie wspólnotowym. Zagadnienia zwi

ą

zane z hałasem

podzielone zostały na cztery kategorie:



emisje hałasu z pojazdów silnikowych: Dyrektywy 78/1015/EWG (motocykle) i
96/20/WE (pojazdy silnikowe) wprowadzaj

ą

ce limity poziomu nat

ęż

enia

d

ź

wi

ę

ku,



emisje hałasu ze sprz

ę

tu domowego: Dyrektywa ramowa 86/594/EWG,



emisje hałasu z samolotów: Dyrektywy 80/51/EWG (samoloty
ponadd

ź

wi

ę

kowe), 89/629/EWG (samoloty odrzutowe), 92/14/EWG

(ograniczenie eksploatacji samolotów),



sprz

ę

t i maszyny budowlane: Dyrektywa ramowa 84/532/EWG (dopuszczalne

poziomy mocy akustycznej) oraz siedem dyrektyw „córek”: 84/533/EWG
(spr

ęż

arki), 84/534/EWG (

ż

urawie wie

ż

owe), 84/535/EWG (generatory

pr

ą

du), 85/537/EWG (kruszarki betonu), 85/538/EWG (kosiarki do trawy),

86/662/EWG (koparki hydrauliczne).

Wyró

ż

nia si

ę

trzy główne rodzaje hałasu, według

ź

ródła powstawania:



hałas przemysłowy powodowany przez urz

ą

dzenia i maszyny w obiektach

przemysłowych i usługowych,



hałas komunikacyjny pochodz

ą

cy od

ś

rodków transportu drogowego,

kolejowego i lotniczego,



hałas komunalny wyst

ę

puj

ą

cy w budynkach mieszkalnych, szczególnie

wielorodzinnych i w obiektach u

ż

yteczno

ś

ci publicznej.

Do najpowszechniejszych i najbardziej uci

ąż

liwych

ź

ródeł hałasu nale

ż

y komunikacja

drogowa.

Ś

rodki transportu s

ą

ruchomymi

ź

ródłami hałasu decyduj

ą

cymi o parametrach

background image

40

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

klimatu akustycznego przede wszystkim na terenach zurbanizowanych. Poziomy d

ź

wi

ę

ku

ś

rodków komunikacji drogowej s

ą

wysokie i wynosz

ą

75-90 dB, przy dopuszczalnych

nat

ęż

eniach hałasu w

ś

rodowisku w otoczeniu budynków mieszkalnych do 67 dB w porze

nocnej i do 75 dB w porze dziennej. Cz

ę

stotliwo

ść

przewozów na szlakach kolejowych

zmniejszyła si

ę

, w porównaniu z pocz

ą

tkiem lat 90-tych o co najmniej 50 %.

Zakłady przemysłowe i warsztaty usługowe s

ą

ź

ródłami hałasu o ograniczonym

zasi

ę

gu oddziaływania, wpływaj

ą

one na klimat akustyczny, jednak

ż

e wpływ ten ma

charakter lokalny. Takie stacjonarne

ź

ródła hałasu mog

ą

jednak powodowa

ć

uci

ąż

liwo

ś

ci dla

osób zamieszkuj

ą

cych w ich najbli

ż

szym s

ą

siedztwie.



Główne

ź

ródła hałasu na terenie gminy

Głównym

ź

ródłem parasejsmicznych drga

ń

w

ś

rodowisku na obszarze gminy jest

transport drogowy odbywaj

ą

cy si

ę

autostrad

ą

A-4 , drog

ą

krajow

ą

79 , drogami powiatowymi

i gminnymi. Hałas i wibracje w otoczeniu dróg powodowane s

ą

nat

ęż

eniem ruchu, struktur

ą

i

pr

ę

dko

ś

ci

ą

pojazdów oraz stanem nawierzchni.

Ź

ródłami hałasu ponadnormatywnego s

ą

:

HAŁAS PRZEMYSŁOWY

Hałas przemysłowy na terenie gminy stanowi zagro

ż

enie o charakterze lokalnym,

wyst

ę

puje głównie na terenach s

ą

siaduj

ą

cych z zakładami przemysłowymi. Przyczyn

ą

wzrostu uci

ąż

liwo

ś

ci tego rodzaju hałasu mo

ż

e by

ć

rozbudowa zabudowy mieszkaniowej

lokalizowanej w s

ą

siedztwie terenów przemysłowych.

Poziom hałasu przemysłowego jest kształtowany indywidualnie dla ka

ż

dego obiektu i

zale

ż

y od parku maszynowego, zastosowanej izolacji hal produkcyjnych, a tak

ż

e

prowadzonych procesów technologicznych oraz funkcji urbanistycznej s

ą

siaduj

ą

cych z nim

terenów.

Uci

ąż

liwo

ść

mog

ą

powodowa

ć

zakłady rzemie

ś

lnicze i usługowe zlokalizowane blisko

zabudowy o charakterze mieszkalnym. Wpływ ich na ogólny klimat akustyczny Gminy nie
jest znacz

ą

cy, jednak mog

ą

by

ć

one przyczyn

ą

lokalnych negatywnych skutków

odczuwalnych przez okolicznych mieszka

ń

ców.

Ź

ródłami przemysłowego hałasu i wibracji na terenia gminy s

ą

:



kopalnie surowców mineralnych wraz z zakładami przeróbczymi : „Kopalnie
Porfiru i Diabazu sp. z o.o.” - Zalas – hałas technologiczny ( przekroczenie
norm ), Czatkowice, Kopalnie Odkrywkowe Surowców Drogowych w Rudawie
– zakład w Dubiu ,Kopalnia w Nied

ź

wiedziej Górze,



drobne zakłady przemysłowo-handlowo-usługowe.

HAŁAS KOMUNIKACYJNY

Do najpowszechniejszych i najbardziej uci

ąż

liwych

ź

ródeł hałasu nale

ż

y komunikacja

drogowa.

Ś

rodki transportu s

ą

ruchomymi

ź

ródłami hałasu decyduj

ą

cymi o parametrach

klimatu akustycznego przede wszystkim na terenach zurbanizowanych. Poziomy d

ź

wi

ę

ku

ś

rodków komunikacji drogowej s

ą

wysokie i wynosz

ą

75-90 dB, przy dopuszczalnych

nat

ęż

eniach hałasu w

ś

rodowisku w otoczeniu budynków mieszkalnych do 67 dB w porze

nocnej i do 75 dB w porze dziennej.

Równie

ż

przebieg tras kolejowych przez teren Gminy stanowi zagro

ż

enie dla jej

klimatu akustycznego.

Mo

ż

na stwierdzi

ć

,

ż

e istniej

ą

ca konfiguracja układów komunikacyjnych powoduje

pogorszenie klimatu akustycznego Gminy.

Źródłami hałasu ponadnormatywnego są:



autostrada A4,



droga krajowa odcinek Kraków – Trzebinia(skargi mieszka

ń

ców),



linia kolejowa Katowice – Kraków – Rzeszów,

background image

41

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5



drogi powiatowe i gminne (ul. Legionów Polskich m. Krzeszowice, skargi
mieszka

ń

ców) ,

W otoczeniu autostrady nale

ż

y liczy

ć

si

ę

z przekroczeniem warto

ś

ci standardów

klimatu akustycznego w odległo

ś

ci do 150 m.

Szlaki drogowe klasy KG/KGP powoduj

ą

przekroczenia dopuszczalnego poziomu

hałasu na granicy terenu komunikacyjnego o około 10 - 15 dB. Zasi

ę

g uci

ąż

liwo

ś

ci

(ponadnormatywnego hałasu) si

ę

ga co najmniej odległo

ś

ci ok 75 - 100 m od kraw

ę

dzi jezdni.

Ze wzgl

ę

du na niskie nat

ęż

enie ruchu na drogach powiatowych i gminnych, ich

uci

ąż

liwo

ść

mo

ż

e by

ć

znacz

ą

ca dla obiektów mieszkalnych w pierwszej linii zabudowy,

przede wszystkim domów usytuowanych bli

ż

ej jezdni, ni

ż

ustalona dla danej kategorii drogi

linia zabudowy.

HAŁAS KOMUNALNO-BYTOWY:

Hałas wewn

ą

trz osiedlowy spowodowany jest przez prac

ę

silników samochodowych,

wywo

ż

enie

ś

mieci, dostawy do sklepów,, gło

ś

n

ą

muzyk

ę

radiow

ą

itp. Do tych hałasów

doł

ą

cza si

ę

niejednokrotnie bardzo uci

ąż

liwy hałas wewn

ą

trz budynku, spowodowany

wadliwym funkcjonowaniem instalacji wodno-kanalizacyjnej, centralnego ogrzewania,
hydroforów. Według polskiej normy, poziom hałasu pochodz

ą

cy od instalacji i urz

ą

dze

ń

budynku mo

ż

e wynosi

ć

w ci

ą

gu dnia 30-40 dB, noc

ą

25-30 dB. Hałas osiedlowy i

mieszkaniowy jest zagro

ż

eniem o charakterze lokalnym,docelowym kierunkiem działa

ń

planistycznych dotycz

ą

cych ograniczania uci

ąż

liwo

ś

ci hałasu powinno by

ć

odpowiednie

planowanie i projektowanie przebiegu tras komunikacyjnych wraz z zabezpieczeniami
akustycznymi..

background image

42

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

6. Specyficzne

ź

ródła wpływu techniki na

ś

rodowisko

przyrodnicze i zdrowie człowieka

 Ź

ródła hałasu i wibracji

Ź

ródła wibracji mo

ż

na podzieli

ć

na dwa główne rodzaje:



wibracje pochodz

ą

ce od narz

ę

dzi i urz

ą

dze

ń

,



wibracje przenoszone z podło

ż

a, np. z drgaj

ą

cych platform, podłóg, siedze

ń

w

pojazdach mechanicznych itp.

Szkodliwo

ść

wibracji zale

ż

y od wielko

ś

ci nat

ęż

enia

ź

ródła charakteru zmian, w czasie

oraz długotrwało

ś

ci działania. Na wibracje nara

ż

ony jest ka

ż

dy człowiek zarówno w pracy jak

i w

ż

yciu codziennym. Wibracje i wstrz

ą

sy, podobnie jak hałas, przenoszone s

ą

przez

wzbudzone do drga

ń

konstrukcje budynków mieszkalnych. Skutkiem oddziaływania wibracji

na człowieka s

ą

zmiany w układzie nerwowym, kr

ąż

enia, narz

ą

dach ruchu oraz układzie

pokarmowym. Dlatego te

ż

wibracje nale

ż

y zmniejsza

ć

lub likwidowa

ć

w miejscach ich

powstawania m.in. poprzez zmiany w konstrukcji aparatury i maszyn, stosowanie
elastycznych podło

ż

y (guma, korek), ekranów tłumi

ą

cych wibracje itp.

W przypadku gminy Krzeszowice głównymi

ź

ródłami tego s

ą

:

kopalnie surowców mineralnych w których prowadzona jest eksploatacja metodami

strzelania – gł. strzelanie długimi otworami: Czatkowice (wapienie w

ę

glowe), Kopalnie

Porfiru
i Diabazu : kopalnia w Zalasiu (porfiry), Nied

ź

wiedziej Górze (diabaz). Oddziaływanie

tych
obiektów ogranicza si

ę

praktycznie do terenu samej kopalni;

-

ź

ródła komunikacyjne.

 Ź

ródła promieniowania elektromagnetycznego niejonizuj

ą

cego

Podział promieniowania elektromagnetycznego na jonizuj

ą

ce i niejonizuj

ą

ce wynika z

granicznej wielko

ś

ci energii, która wystarcza do jonizacji cz

ą

stek materii.

Zło

ż

one spektrum promieniowania elektromagnetycznego jest bardzo rozległe i

obejmuje ró

ż

ne długo

ś

ci fal, od fal radiowych przez fale promieni podczerwonych, zakres

widzialny i fale promieni nadfioletowych, do bardzo krótkich fal promieni rentgenowskich i
promieni

gamma.

Z całego spektrum promieniowania elektromagnetycznego w sposób istotny oddziałuj

ą

na

organizmy tylko te, które s

ą

pochłaniane przez atomy, cz

ą

steczki i struktury komórkowe. Z

uwagi na sposób oddziaływania promieniowania na materi

ę

, widmo promieniowania

elektromagnetycznego mo

ż

na podzieli

ć

na promieniowanie jonizuj

ą

ce i niejonizuj

ą

ce:



promieniowanie jonizuj

ą

ce, wyst

ę

puje w wyniku u

ż

ytkowania zarówno

wzbogaconych,

jak i naturalnych substancji promieniotwórczych w energetyce j

ą

drowej,

ochronie zdrowia, przemy

ś

le, badaniach naukowych,



promieniowanie niejonizuj

ą

ce wyst

ę

puje wokół linii energetycznych

wysokiego napi

ę

cia, radiostacji, pracuj

ą

cych silników elektrycznych oraz

instalacji przemysłowych, urz

ą

dze

ń

ł

ą

czno

ś

ci, domowego sprz

ę

tu

elektrycznego, elektronicznego itp. Z punktu widzenia ochrony

ś

rodowiska i

zdrowia człowieka w zakresie promieniowania niejonizuj

ą

cego istotne s

ą

mikrofale, radiofale oraz fale o bardzo niskiej (VLF) i ekstremalnie niskiej
cz

ę

stotliwo

ś

ci (FW)

background image

43

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

Nadmierne dawki promieniowania działaj

ą

szkodliwie na wszystkie organizmy

ż

ywe,

dlatego te

ż

ochrona przed szkodliwym promieniowaniem jest jednym z wa

ż

nych zada

ń

ochrony

ś

rodowiska.

Ogóln

ą

sytuacj

ę

radiacyjn

ą

w

ś

rodowisku charakteryzuj

ą

obecnie nast

ę

puj

ą

ce

wielko

ś

ci podstawowe:



poziom promieniowania gamma, obrazuj

ą

cy zagro

ż

enie zewn

ę

trzne

naturalnymi i sztucznymi

ź

ródłami promieniowania jonizuj

ą

cego, istniej

ą

ce w

ś

rodowisku lub wprowadzone przez człowieka,



st

ęż

enia naturalnych i sztucznych izotopów promieniotwórczych w

komponentach

ś

rodowiska,

a w konsekwencji w artykułach spo

ż

ywczych, obrazuj

ą

ce nara

ż

enie

wewn

ę

trzne ludzi w wyniku wchłoni

ę

cia izotopów drog

ą

pokarmow

ą

.

PROMIENIOWANIE JONIZUJ

Ą

CE

Promieniowanie jonizuj

ą

ce jest nieodł

ą

cznym elementem

ś

rodowiska naturalnego,

dociera z Kosmosu, z wn

ę

trza Ziemi. Przy opracowywaniu zbiorczych ocen zagro

ż

e

ń

radiacyjnych dla ludzi i

ś

rodowiska rozró

ż

nia si

ę

zagro

ż

enia pochodz

ą

ce od radionuklidów

naturalnych i sztucznych. Do najbardziej znanych nale

żą

izotopy uranu i toru, a tak

ż

e

potasu, w

ę

gla i wodoru. Intensywno

ść

promieniowania wywołana naturalnymi pierwiastkami

promieniotwórczymi jest ró

ż

na w ró

ż

nych miejscach.

Radionuklidy pochodzenia sztucznego wytwarzane s

ą

przez ró

ż

nego rodzaju

urz

ą

dzenia stosowane np. w diagnostyce medycznej, przemy

ś

le, badaniach naukowych.

PROMIENIOWANIE NIEJONIZUJ

Ą

CE

Na terenie gminy jego

ź

ródłem s

ą

:



stacje radiowe,



elektroenergetyczne linie napowietrzne wysokiego napi

ę

cia,



stacje przeka

ź

nikowe telefonii komórkowej,



urz

ą

dzenia radiolokacyjne i radionawigacyjne.

Nale

ż

y mie

ć

na uwadze,

ż

e oddziaływanie promieniowania niejonizuj

ą

cego na

ś

rodowisko b

ę

dzie stale wzrasta

ć

, co zwi

ą

zane jest z post

ę

pem cywilizacyjnym.

Na terenie gminy

ź

ródłem promieniowania niejonizuj

ą

cego s

ą

przede wszystkim:



Główna Stacja Transformatorów w Woli Filipowskiej,



Sieci przesyłowe



Punkty sterowania TRAFO na terenie gminy,

Zagro

ż

enie promieniowaniem niejonizuj

ą

cym mo

ż

e by

ć

stosunkowo łatwo

wyeliminowane lub ograniczone pod warunkiem zapewnienia odpowiedniej separacji
przestrzennej człowieka od pól przekraczaj

ą

cych okre

ś

lone warto

ś

ci graniczne.

7.

Ź

ródła nadzwyczajnych zagro

ż

e

ń

ś

rodowiska i zdrowia ludzi

na terenie gminy Krzeszowice.



Katastrofy komunikacyjne

W warunkach gminy Krzeszowice nadzwyczajne zagro

ż

enia

ś

rodowiska wi

ążą

si

ę

głównie z przewozami substancji niebezpiecznych szlakami komunikacyjnymi. Najbardziej
niebezpiecznymi odcinkami s

ą

:

background image

44

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5



autostrada A – 4 ( Frywałd, Zalas, Rudno),



droga krajowa nr 79 (Nawojowa Góra, Wola Filipowska, miasto Krzeszowice),



magistrala kolejowa Kraków – Katowice (Nawojowa Góra, Wola Filipowska,
miasto Krzeszowice).

W ramach akcji „niebezpieczne przewozy" prowadzonej przez Komend

ę

Główn

ą

Policji zidentyfikowano niebezpieczne substancje przewo

ż

one tymi drogami, s

ą

to:

ropopochodne, chlor, amoniak oraz inne substancje mog

ą

ce spowodowa

ć

gro

ź

ne

awaryjne zanieczyszczenie

ś

rodowiska, jak detergenty, moszcze owocowe, produkty

mleczne, cysterny ci

ś

nieniowe do przewozu pasz, m

ą

czki bitumiczne itp., a których

cz

ęść

nie wpisana jest na list

ę

substancji niebezpiecznych.

Nie okre

ś

lono ilo

ś

ci przewo

ż

onych substancji. Lokalnymi potencjalnymi

ź

ródłami NZS

s

ą

stacje paliw i magazyny produktów ropopochodnych.

Wykaz obiektów ( zakładów ) z terenu gminy Krzeszowice posiadaj

ą

cych substancje

niebezpieczne ,ropopochodne :
1. Kopalnia Wapienia Czatkowice sp. z o.o. , 32-065 Krzeszowice os. Czatkowice 248

materiały wybuchowe – 10 ton ,
benzyna - 14 670 litrów,
olej nap

ę

dowy - 87 450 litrów .

2. Kopalnie Porfiru i Diabazu sp. z o.o. , 32-065 Krzeszowice ul. Ko

ś

ciuszki 10

materiały wybuchowe ( teren Kopalni Porfiru Nied

ź

wiedzia Góra w Tenczynku) – 10

ton,

olej nap

ę

dowy - 50 000 litrów .

3. Stacja paliw PKN ORLEN S.A. , 32-065 Krzeszowice ul. Ko

ś

ciuszki

benzyna - 85 500 litrów ,
olej nap

ę

dowy - 28 500 litrów .

4. Stacja paliw PETROCHEMIA PŁOCK , 32-065 Krzeszowice ul. Ko

ś

ciuszki

benzyna - 100 000 litrów ,
olej nap

ę

dowy - 60 000 litrów.

5. Stacja paliw Spółdzielnia AGROKOMPLEKS , 32-067 Tenczynek , Sanka

benzyna - 10 000 litrów ,
olej nap

ę

dowy - 20 000 litrów .

6. Produkcja i Hodowla Ro

ś

lin Ogrodniczych sp. z o.o. , 32-065 Krzeszowice ul.

ś

bicka 32

olej opałowy lekki - 20 000 litrów ,
olej opałowy ci

ęż

ki - 3000 ton,

olej nap

ę

dowy - 20 000 litrów .

7. Stacja paliw LPG , 32-065 Krzeszowice ul. Ko

ś

ciuszki

propan – butan - 9,7 m³ .

8. Stacja paliw LPG , 32-065 Krzeszowice , Wola Filipowska

propan – butan - 9,7 m³ .



Zagro

ż

enia po

ż

arowe

Najbardziej zagro

ż

onymi po

ż

arami na terenie gminy s

ą

nast

ę

puj

ą

ce tereny:



kompleksy le

ś

ne „Garb Tenczy

ń

ski” w granicach sołectw Tenczynek, Rudno,

Zalas, Frywałd, Nawojowa Góra oraz lasy w rejonie sołectw Siedlec, Dubie,

ś

ary, D

ę

bnik i Paczółtowice,



zwarta zabudowa na terenie gminy,



Awarie urz

ą

dze

ń

komunalnych

Awarie mog

ą

wyst

ą

pi

ć

we wszystkich urz

ą

dzeniach komunalnych . Na terenie gminy

Krzeszowice najbardziej nara

ż

ony na awarie jest system wodoci

ą

gów ,o czym

ś

wiadczy

wysoki procent strat na sieci – 43% .Odcinki sieci zbudowane z rur cementowo-azbestowych

background image

45

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

wymagaj

ą

sukcesywnie prowadzonej wymiany. Wymiana tych odcinków sieci prowadzona

jest regularnie , w miar

ę

posiadanych

ś

rodków .

Ponadto zagro

ż

enie stanowi

ą

awarie urz

ą

dze

ń

gazowniczych:



Rozdzielnia Gazu Ziemnego w Krzeszowicach ul. Ko

ś

ciuszki,



sieci przesyłowe gazu na terenie gminy,



urz

ą

dzenia w obiektach mieszkalnych.



Zagro

ż

enie powodziowe.

Na terenie gminy potencjalnie zagro

ż

ony powodzi

ą

jest obszar o pow. 42,1 ha – ok.

3% powierzchni całkowitej gminy. Miejsca zagro

ż

one powodzi

ą

na terenie gminy to:



Sołectwo Tenczynek – potok „Olszówka” na dł. 2 km, zbiornik Staw Wro

ń

ski,



Sołectwo Czerna – potok Czernka,



Sołectwo Dubie – rejon „Doliny Racławki”,

background image

46

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

V. CELE

Ś

RODOWISKOWE GMINY I ICH ZGODNO

ŚĆ

Z

OBOWI

Ą

ZUJ

Ą

CYM USTAWODAWSTWEM.

1. .Zało

ż

enia wyj

ś

ciowe programu.

Jako zało

ż

enia wyj

ś

ciowe do Programu ochrony

ś

rodowiska dla gminy Krzeszowice

przyj

ę

to uwarunkowania zewn

ę

trzne i wewn

ę

trzne, wynikaj

ą

ce z obowi

ą

zuj

ą

cych aktów

prawnych, programów wy

ż

szego rz

ę

du oraz dokumentów planistycznych uwzgl

ę

dniaj

ą

cych

problematyk

ę

ochrony

ś

rodowiska. Niezb

ę

dne było równie

ż

uwzgl

ę

dnienie zamierze

ń

rozwojowych gminy, zarówno w zakresie gospodarczym i przestrzennym, jak i społecznym.

Uwarunkowania te, w powi

ą

zaniu z aktualnym stanem

ś

rodowiska w Gminie były

podstaw

ą

do zdefiniowania priorytetów i celów w zakresie ochrony

ś

rodowiska i racjonalnego

u

ż

ytkowania zasobów naturalnych.

2. Uwarunkowania zewn

ę

trzne opracowania Programu Ochrony

Ś

rodowiska dla gminy Krzeszowice.

Zasady ochrony

ś

rodowiska wymuszaj

ą

zachowanie kompleksowego, a zarazem

sektorowego podej

ś

cia. Gmina nie jest układem zamkni

ę

tym, a poszczególne elementy

ś

rodowiska zachowuj

ą

ci

ą

gło

ść

bez wzgl

ę

du na granice terytorialne. Z tego wzgl

ę

du,

konieczne jest przyj

ę

cie uwarunkowa

ń

wynikaj

ą

cych z programów, planów i strategii

zewn

ę

trznych wy

ż

szego rz

ę

du, umo

ż

liwiaj

ą

cych szersze spojrzenie na poszczególne

dziedziny ochrony

ś

rodowiska.

Główne uwarunkowania zewn

ę

trzne dla gminy Krzeszowice w zakresie ochrony

ś

rodowiska wynikaj

ą

z nast

ę

puj

ą

cych dokumentów:



Strategii trwałego i zrównowa

ż

onego rozwoju kraju i województwa

małopolskiego,



Strategii rozwoju regionalnego kraju,



Koncepcji zagospodarowania przestrzennego kraju i województwa
małopolskiego,



Polityki Ekologicznej Pa

ń

stwa wraz z programem wykonawczym,



systemu prawa ochrony

ś

rodowiska w Polsce, w tym projektowanych aktów

prawnych,



mi

ę

dzynarodowych zobowi

ą

za

ń

Polski w zakresie ochrony

ś

rodowiska,



zobowi

ą

za

ń

Polski przyj

ę

tych w zakresie ochrony

ś

rodowiska w ramach

procesu akcesji do Unii Europejskiej,



Programu ochrony

ś

rodowiska dla województwa małopolskiego i Program

ochrony

ś

rodowiska powiatu krakowskiego ,



strategii i polityk sektorowych (zwłaszcza w zakresie energetyki, energetyki
odnawialnej, rolnictwa i obszarów wiejskich, rozwoju regionalnego, edukacji
ekologicznej, transportu, le

ś

nictwa).

background image

47

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

3. Polityka Ekologiczna Pa

ń

stwa.

Jako podstawa niniejszego Programu zostały przyj

ę

te zasady realizacji polityki

ekologicznej, cele i zadania uj

ę

te w "Programie wykonawczym do II Polityki Ekologicznej

Pa

ń

stwa na lata 2002 - 2010" oraz w dostosowanej do wymaga

ń

ustawy Prawo ochrony

ś

rodowiska, "Polityce ekologicznej pa

ń

stwa na lata 2003-2006 z uwzgl

ę

dnieniem

perspektywy na lata 2007 -2010".

Nadrz

ę

dn

ą

zasad

ą

przedstawion

ą

w Polityce Ekologicznej Pa

ń

stwa jest zasada

zrównowa

ż

onego rozwoju. Rozwój zrównowa

ż

ony jest definiowany jako taki, który nie

narusza w sposób istotny i trwały

ś

rodowiska

ż

ycia człowieka i godzi prawa przyrody,

ekonomii oraz rozwoju społecze

ń

stw wraz ze zrównowa

ż

eniem szans dost

ę

pu do zasobów

mi

ę

dzy pokoleniem obecnym, a pokoleniami nast

ę

pnymi. W skrócie wi

ę

c, jest to rozwój

człowieka wynikaj

ą

cy z działalno

ś

ci człowieka odbywaj

ą

cy si

ę

w harmonii z przyrod

ą

.

Najwa

ż

niejszymi czynnikami, które nale

ż

y uwzgl

ę

dnia

ć

przy programowaniu

zrównowa

ż

onego rozwoju s

ą

: czynniki społeczne, ekologiczne, przestrzenne i ekonomiczne.

Rozwój zrównowa

ż

ony oznacza wi

ę

c tak

ą

filozofi

ę

rozwoju globalnego, regionalnego i

lokalnego, która przeciwstawia si

ę

ekspansji opartej wył

ą

cznie o wzrost gospodarczy.

W Polityce Ekologicznej Pa

ń

stwa jako zasady szczegółowe przyj

ę

to:

Zasad

ę

prewencji, oznaczaj

ą

c

ą

w szczególno

ś

ci:



zapobieganie powstawaniu zanieczyszcze

ń

poprzez stosowanie najlepszych

dost

ę

pnych technik (BAT),



recykling, czyli zamykanie obiegu materiałów i surowców, odzysk, energii,
wody i surowców ze

ś

cieków i odpadów oraz gospodarcze wykorzystanie

odpadów zamiast ich składowania,



zintegrowane podej

ś

cie do ograniczania i likwidacji zanieczyszcze

ń

i

zagro

ż

e

ń

zgodnie z zaleceniami Dyrektywy Rady 96/61/WE w sprawie

zintegrowanego zapobiegania i ograniczania zanieczyszcze

ń

(tzw. dyrektywa

IPPC),



wprowadzanie pro-

ś

rodowiskowych systemów zarz

ą

dzania procesami

produkcji i usługami, zgodnie z ogólno

ś

wiatowymi i europejskimi wymogami w

tym zakresie, wyra

ż

onymi m.in. w standardach ISO 14000 i REMAS,

programach czystszej produkcji, Responsible Care, itp.

Zasad

ę

"zanieczyszczaj

ą

cy płaci”



odnosz

ą

c

ą

si

ę

do odpowiedzialno

ś

ci za skutki zanieczyszczenia i stwarzania

innych zagro

ż

e

ń

. Odpowiedzialno

ść

t

ę

ponosi

ć

powinny wszystkie jednostki

u

ż

ytkuj

ą

ce

ś

rodowisko, a wi

ę

c tak

ż

e konsumenci, zwłaszcza, gdy maj

ą

mo

ż

liwo

ść

wyboru mniej zagra

ż

aj

ą

cych

ś

rodowisku dóbr konsumpcyjnych.

Zasad

ę

integracji



polityki ekologicznej z politykami sektorowymi oznaczaj

ą

ca uwzgl

ę

dnienie w

politykach sektorowych celów ekologicznych na równi z celami
gospodarczymi i społecznymi.

Zasad

ę

regionalizacji



oznaczaj

ą

c

ą

m.in. skoordynowanie polityki regionalnej z regionalnymi

ekosystemami w Europie (np. doliny rzeczne i obszary wodno-błotne,
szczególnie w strefach przygranicznych).

Zasad

ę

subsydiarno

ś

ci



oznaczaj

ą

c

ą

przekazywanie cz

ęś

ci kompetencji i uprawnie

ń

decyzyjnych

dotycz

ą

cych ochrony

ś

rodowiska na wła

ś

ciwy szczebel regionalny lub lokalny

tak, aby był on rozwi

ą

zywany na najni

ż

szym szczeblu, na którym mo

ż

e zosta

ć

skutecznie i efektywnie rozwi

ą

zany.

Zasad

ę

skuteczno

ś

ci ekologicznej i efektywno

ś

ci ekonomicznej

background image

48

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5



odnosz

ą

c

ą

si

ę

do wyboru planowanych przedsi

ę

wzi

ęć

inwestycyjnych

ochrony

ś

rodowiska a oznaczaj

ą

c

ą

potrzeb

ę

minimalizacji nakładów na

jednostk

ę

uzyskanego efektu.

W Polityce Ekologicznej Pa

ń

stwa przedstawione zostały tak

ż

e cele ogólne o

charakterze strategicznym i realizacyjnym, w ró

ż

nych horyzontach czasowych. Jako

oddzielne zagadnienie omówione zostało zagadnienie wł

ą

czania aspektów ochrony

ś

rodowiska do polityk sektorowych takich jak: przemysł i energetyka, transport, rolnictwo,

le

ś

nictwo, budownictwo i gospodarka komunalna, zagospodarowanie przestrzenne,

turystyka, ochrona zdrowia, handel i działalno

ść

obronna. Wskazane zostały przede

wszystkim cele i działania, jakie nale

ż

y podj

ąć

w ramach programów sektorowych, jako

konieczny udział sektorów w realizacji zrównowa

ż

onego rozwoju.

Cele ekologiczne zostały uj

ę

te w blokach tematycznych, s

ą

to:



cele i zadania o charakterze systemowym (przyszło

ś

ciowy rozwój

gospodarczo-społeczny gminy w kontek

ś

cie ochrony

ś

rodowiska, w tym

systemy zarz

ą

dzania

ś

rodowiskowego i wł

ą

czanie aspektów ekologicznych

do polityk sektorowych, edukacja ekologiczna i udział społecze

ń

stwa w

sprawach ochrony

ś

rodowiska, współpraca ponadlokalna ).



ochrona dziedzictwa przyrodniczego i racjonalne u

ż

ytkowanie zasobów

przyrody (m.in.: ochrona przyrody i krajobrazu, ochrona lasów, ochrona
powierzchni ziemi),



zrównowa

ż

one wykorzystanie surowców, materiałów, wody i energii:

wykorzystanie energii odnawialnej, kształtowanie stosunków wodnych,



jako

ść

ś

rodowiska i bezpiecze

ń

stwo ekologiczne: jako

ść

wód, w tym

gospodarka wodno-

ś

ciekowa, gospodarowanie odpadami (w oparciu o plan

gospodarki odpadami), jako

ść

powietrza atmosferycznego, oddziaływanie

hałasu, pól elektromagnetycznych, awarie przemysłowe.

Z wymienionych w Polityce Ekologicznej Pa

ń

stwa celów i działa

ń

szczegółowych

wybrano zagadnienia szczególnie istotne z punktu widzenia problemów wyst

ę

puj

ą

cych w

gminie Krzeszowice.

S

ą

to:



zmniejszenie wodochłonno

ś

ci produkcji o 50% w stosunku do stanu w 1990

roku,



promowanie najlepszych technik (BAT) w celu zmniejszenia
materiałochłonno

ś

ci i odpadowo

ś

ci produkcji,



ograniczenie zu

ż

ycia energii o 25% do roku 2010, a do roku 2025 o 50% w

stosunku do roku 2000, intensyfikacja rozwoju energetyki odnawialnej, do
roku 2010 co najmniej podwojenie wykorzystania tej energii w stosunku do
roku 2000 w celu zmniejszenia energochłonno

ś

ci i wzrostu wykorzystania

energii ze

ź

ródeł odnawialnych,



ł

ą

czenie racjonalno

ś

ci ekonomicznej i ekologicznej w wykorzystaniu zasobów

gleb, maksymalne zagospodarowanie nieu

ż

ytków i zamkni

ę

tych ju

ż

składowisk odpadów i rekultywacja tzw. starych składowisk w celu ochrony
gleb i powierzchni ziemi,



gospodarowanie odpadami - wzrost odzysku surowców, opakowa

ń

,

recyklingu materiałów z opakowa

ń

, do roku 2010 wtórne wykorzystywanie co

najmniej 50% papieru i szkła,



zapobieganie zanieczyszczeniu słodkich wód powierzchniowych i
podziemnych,



zmniejszenie nara

ż

enia mieszka

ń

ców na zanieczyszczenie powietrza i hałas,

zmniejszenie intensywno

ś

ci degradacji powierzchni ziemi, poprawa estetyki

otoczenia,



przeciwdziałanie powstawaniu zanieczyszcze

ń

powietrza,

background image

49

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5



eliminowanie lub zmniejszanie skutków dla

ś

rodowiska z tytułu

nadzwyczajnych zagro

ż

e

ń

ś

rodowiska, a tak

ż

e doskonalenie istniej

ą

cego

systemu ratowniczego na wypadek zaistnienia awarii i kl

ę

sk

ż

ywiołowych,



zwi

ę

kszenie skali rekultywacji i renaturalizacji obszarów zdegradowanych,

ochrona gatunków dzikiej flory i fauny, ochrona najbardziej zagro

ż

onych

ekosystemów oraz gatunków i ich siedlisk przez tworzenie i powi

ę

kszanie

sieci obszarów chronionych.

4. Akty prawne.

Podstawowymi aktami prawnymi w dziedzinie ochrony

ś

rodowiska s

ą

nast

ę

puj

ą

ce

ustawy:



1.

Ustawa Prawo ochrony

ś

rodowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r.

(Dz.U.2001.62.627 z dnia 20 czerwca 2001 r.) z pó

ź

niejszymi zmianami



2.

Ustawa z dnia 27.07.2001 o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony

ś

rodowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z

2001 Nr 100 poz. 1085 z dnia 18.09.2001)



3.

Ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 pa

ź

dziernika 1991 r. (jednolity

tekst ustawy o ochronie przyrody, ogłoszonego w Dz.U. z 2001 r. Nr 99 poz.
1079)



4.

Ustawa o ochronie gruntów rolnych i le

ś

nych z dnia 3 lutego 1995 r.

(tekst jednolity Dz. U. 95.16.78 z dnia 22 lutego 1995 r.)



Ustawa o lasach z dnia 28 wrze

ś

nia 1991 r. (Dz. U. 91.101.444) z

ź

niejszymi zmianami



6.

Ustawa Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 r. (Dz. U. 2001.115.1229 z

dnia 11 pa

ź

dziernika 2001 r.) z pó

ź

niejszymi zmianami



7.

Ustawa Prawo geologiczne i górnicze z dnia 4 lutego 1994 r. (Dz.

U.94.27.96 z dnia 1 marca 1994 r.) z pó

ź

niejszymi zmianami



8.

Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wod

ę

i

zbiorowym odprowadzaniu

ś

cieków (Dz. U. Nr 72, poz. 747) z pó

ź

niejszymi

zmianami



9.

Ustawa o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz.U.2001.62.628 z

dnia 20 czerwca 2001 r.) z pó

ź

niejszymi zmianami

wraz z rozporz

ą

dzeniami do ww ustaw.

Ustawa „Prawo ochrony

ś

rodowiska” okre

ś

la zasady ochrony

ś

rodowiska oraz

warunki korzystania z jego zasobów, z uwzgl

ę

dnieniem wymaga

ń

zrównowa

ż

onego rozwoju,

a w szczególno

ś

ci zasady ustalania

:



warunków ochrony zasobów

ś

rodowiska,



warunków wprowadzania substancji lub energii do

ś

rodowiska,



kosztów korzystania ze

ś

rodowiska,



udost

ę

pnianie informacji o

ś

rodowisku i jego ochronie,



udział społecze

ń

stwa w post

ę

powaniu w sprawie ochrony

ś

rodowiska,



obowi

ą

zki organów administracji,



odpowiedzialno

ść

i sankcje.

Ustawa o ochronie przyrody” okre

ś

la cele, zasady i formy ochrony przyrody

o

ż

ywionej i nieo

ż

ywionej oraz krajobrazu. Ma za zadanie zachowanie, wła

ś

ciwe

wykorzystanie oraz odnawianie zasobów przyrody i jej składników, a w szczególno

ś

ci:



dziko wyst

ę

puj

ą

cych ro

ś

lin lub zwierz

ą

t,



siedlisk przyrodniczych,



siedlisk gatunków chronionych ro

ś

lin lub zwierz

ą

t,



zwierz

ą

t prowadz

ą

cych w

ę

drowny tryb

ż

ycia,



ro

ś

lin lub zwierz

ą

t, obj

ę

tych ochron

ą

na podstawie odr

ę

bnych przepisów,



przyrody nieo

ż

ywionej,

background image

50

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5



krajobrazu,



zieleni w miastach i wsiach.



Celem ochrony przyrody jest:



utrzymanie procesów ekologicznych i stabilno

ś

ci ekosystemów,



zachowanie ró

ż

norodno

ś

ci biologicznej,



zachowanie dziedzictwa geologicznego,



zapewnienie ci

ą

gło

ś

ci istnienia gatunków ro

ś

lin lub zwierz

ą

t wraz z

siedliskami poprzez utrzymywanie lub przywracanie ich do wła

ś

ciwego stanu,



ochron

ę

zieleni w miastach i wsiach, w szczególno

ś

ci ochron

ę

drzew oraz

krzewów,



utrzymywanie lub przywracanie do wła

ś

ciwego stanu siedlisk przyrodniczych,

a tak

ż

e innych zasobów przyrody i jej składników,



kształtowanie wła

ś

ciwych postaw człowieka wobec przyrody.

„Ustawa o ochronie gruntów rolnych i le

ś

nych” reguluje zasady ochrony gruntów

rolnych i le

ś

nych oraz rekultywacji i poprawiania warto

ś

ci u

ż

ytkowej gruntów. Ustawa

wprowadza poj

ę

cie gruntu rolnego i gruntu le

ś

nego oraz okre

ś

la zasady ich ochrony.



Ochrona gruntów rolnych polega na:



ograniczaniu przeznaczania ich na cele nierolnicze lub niele

ś

ne,



zapobieganiu procesom degradacji i dewastacji gruntów rolnych oraz
szkodom w produkcji rolniczej, powstaj

ą

cym wskutek działalno

ś

ci nierolniczej,



rekultywacji i zagospodarowaniu gruntów na cele rolnicze,



zachowaniu torfowisk i oczek wodnych jako naturalnych zbiorników wodnych

.



Ochrona gruntów le

ś

nych polega na:



ograniczaniu przeznaczania ich na cele niele

ś

ne lub nierolnicze,



zapobieganiu procesom degradacji i dewastacji gruntów le

ś

nych oraz

szkodom w drzewostanach i produkcji le

ś

nej, powstaj

ą

cym wskutek

działalno

ś

ci niele

ś

nej,



przywracaniu warto

ś

ci u

ż

ytkowej gruntom, które utraciły charakter gruntów

le

ś

nych wskutek działalno

ś

ci niele

ś

nej,



poprawianiu ich warto

ś

ci u

ż

ytkowej oraz zapobieganiu obni

ż

ania ich

produkcyjno

ś

ci.

„Ustawa o lasach” okre

ś

la zasady zachowania, ochrony i powi

ę

kszania zasobów

le

ś

nych oraz zasady gospodarki le

ś

nej w powi

ą

zaniu z innymi elementami

ś

rodowiska i z

gospodark

ą

narodow

ą

. Przepisy ustawy stosuje si

ę

do lasów bez wzgl

ę

du na form

ę

ich

własno

ś

ci. Ustawa definiuje poj

ę

cie lasu i okre

ś

la zasady prowadzenia zrównowa

ż

onej

gospodarki le

ś

nej według planu urz

ą

dzenia lasu lub uproszczonego planu urz

ą

dzenia lasu, z

uwzgl

ę

dnieniem w szczególno

ś

ci nast

ę

puj

ą

cych celów:



zachowania lasów i korzystnego ich wpływu na klimat, powietrze, wod

ę

,

gleb

ę

, warunki

ż

ycia i zdrowia człowieka oraz na równowag

ę

przyrodnicz

ą

,



ochrony lasów, zwłaszcza lasów i ekosystemów le

ś

nych stanowi

ą

cych

naturalne fragmenty rodzimej przyrody lub lasów szczególnie cennych ze
wzgl

ę

du na:

a

) zachowanie ró

ż

norodno

ś

ci przyrodniczej,

b) zachowanie le

ś

nych zasobów genetycznych,

c) walory krajobrazowe,
d) potrzeby nauki,

background image

51

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5



ochrony gleb i terenów szczególnie nara

ż

onych na zanieczyszczenie lub

uszkodzenie oraz o specjalnym znaczeniu społecznym,



ochrony wód powierzchniowych i gł

ę

binowych, retencji zlewni, w

szczególno

ś

ci na obszarach wododziałów i na obszarach zasilania zbiorników

wód podziemnych,



produkcji, na zasadzie racjonalnej gospodarki, drewna oraz surowców i
produktów ubocznego u

ż

ytkowania lasu.

Ustawa „Prawo wodne” reguluje gospodarowanie wodami zgodnie z zasad

ą

zrównowa

ż

onego rozwoju, a w szczególno

ś

ci kształtowanie i ochron

ę

zasobów wodnych,

korzystanie z wód oraz zarz

ą

dzanie zasobami wodnymi. Gospodarowanie wodami ma by

ć

prowadzone z zachowaniem zasady racjonalnego i cało

ś

ciowego traktowania zasobów wód

powierzchniowych i podziemnych, z uwzgl

ę

dnieniem ich ilo

ś

ci i jako

ś

ci oraz ma uwzgl

ę

dnia

ć

zasad

ę

wspólnych interesów i realizowane ma by

ć

przez współprac

ę

administracji

publicznej, u

ż

ytkowników wód i przedstawicieli lokalnych społeczno

ś

ci, tak aby uzyska

ć

maksymalne korzy

ś

ci społeczne.

Zarz

ą

dzanie zasobami wodnymi słu

ż

y zaspokajaniu potrzeb ludno

ś

ci, gospodarki,

ochronie wód i

ś

rodowiska zwi

ą

zanego z tymi zasobami, w szczególno

ś

ci w zakresie:



zapewnienia odpowiedniej ilo

ś

ci i jako

ś

ci wody dla ludno

ś

ci,



ochrony zasobów wodnych przed zanieczyszczeniem oraz niewła

ś

ciw

ą

lub

nadmiern

ą

eksploatacj

ą

,



utrzymywania lub poprawy stanu ekosystemów wodnych i od wody zale

ż

nych,



ochrony przed powodzi

ą

oraz susz

ą

,



zapewnienia wody na potrzeby rolnictwa oraz przemysłu,



zaspokojenia potrzeb zwi

ą

zanych z turystyk

ą

, sportem oraz rekreacj

ą

,



tworzenia warunków dla energetycznego, transportowego oraz rybackiego
wykorzystania wód.



Instrumentami zarz

ą

dzania zasobami wodnymi s

ą

:



plany gospodarki wodnej,



pozwolenia wodnoprawne,



opłaty i nale

ż

no

ś

ci w gospodarce wodnej,



kataster wodny,



kontrola gospodarowania wodami.



Ustawa „Prawo geologiczne i górnicze” okre

ś

la zasady i warunki:



projektowania, wykonania i dokumentowania prac geologicznych,



poszukiwania, rozpoznawania i eksploatacji złó

ż

kopalin,



ochrona złó

ż

kopalin, wód podziemnych itd..

Przepisy ustawy stosuje si

ę

równie

ż

do prowadzenia działalno

ś

ci gospodarczej w

zakresie bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz składowania odpadów w
górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych, z wyj

ą

tkiem takiej działalno

ś

ci

prowadzonej w odkrywkowych wyrobiskach górniczych.

„Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wod

ę

i zbiorowym odprowadzaniu

ś

cieków”

okre

ś

la zasady i warunki zbiorowego zaopatrzenia w wod

ę

przeznaczon

ą

do spo

ż

ycia przez

ludzi oraz zbiorowego odprowadzania

ś

cieków, w tym zasady działalno

ś

ci przedsi

ę

biorstw

wodoci

ą

gowo - kanalizacyjnych, zasady tworzenia warunków do zapewnienia ci

ą

gło

ś

ci

dostaw i odpowiedniej jako

ś

ci wody, niezawodnego odprowadzania i oczyszczania

ś

cieków,

background image

52

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

a tak

ż

e ochrony interesów odbiorców usług, z uwzgl

ę

dnieniem wymaga

ń

ochrony

ś

rodowiska i optymalizacji kosztów.

„Ustawa o odpadach” okre

ś

la zasady post

ę

powania z odpadami w sposób

zapewniaj

ą

cy ochron

ę

ż

ycia i zdrowia ludzi oraz ochron

ę

ś

rodowiska zgodnie z zasad

ą

zrównowa

ż

onego rozwoju, a w szczególno

ś

ci zasady zapobiegania powstawaniu odpadów

lub ograniczania ilo

ś

ci odpadów i ich negatywnego oddziaływania na

ś

rodowisko, a tak

ż

e

odzysku lub unieszkodliwiania odpadów. Przepisy ustawy stosuje si

ę

tak

ż

e do post

ę

powania

z masami ziemnymi lub skalnymi, je

ż

eli s

ą

usuwane albo przemieszczane w zwi

ą

zku z

realizacj

ą

inwestycji lub prowadzeniem eksploatacji kopalin (z pewnymi wyj

ą

tkami).

background image

53

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

VI. PROGRAM OCHRONY POSZCZEGÓLNYCH

KOMPONENTÓW

Ś

RODOWISKA GMINY

KRZESZOWICE.

1. Program poprawy dla pola: Jako

ść

wód i stosunki wodne



Cel strategiczny:

Przywrócenie jako

ś

ci wód powierzchniowych do wymaganych standardów oraz ochrona

jako

ś

ci i ilo

ś

ci wód podziemnych wraz z racjonalizacj

ą

ich wykorzystania.



Cele długoterminowe:



utworzenie systemu kształtowania i wykorzystania zasobów wodnych



osi

ą

gni

ę

cie wła

ś

ciwych standardów wód powierzchniowych pod wzgl

ę

dem

jako

ś

ciowym i ilo

ś

ciowym



zapewnienie mieszka

ń

com gminy dost

ę

pu do wody o odpowiedniej jako

ś

ci i

niezb

ę

dnej ilo

ś

ci



Długofalowym celem polityki ekologicznej Polski w zakresie gospodarki
wodnej jest osi

ą

gni

ę

cie dobrego stanu ekologicznego wód tak pod

wzgl

ę

dem jako

ś

ciowym jak i ilo

ś

ciowym. Oznacza to,

ż

e wody

powierzchniowe powinny pozostawa

ć

w stanie ukształtowanym przez

przyrod

ę

i jednocze

ś

nie, na wyznaczonych odcinkach lub akwenach, by

ć

przydatne do:



wykorzystania w zbiorowym zaopatrzeniu w wod

ę

do picia,



bytowania ryb łososiowatych lub przynajmniej karpiowatych, spełniaj

ą

c tak

ż

e

odpowiednie wymagania na obszarach chronionych.

Ten długofalowy cel nie jest mo

ż

liwy do osi

ą

gni

ę

cia do 2010 r. – natomiast powinien

by

ć

osi

ą

gni

ę

ty do 2015 r., zgodnie z dyrektyw

ą

UE 2000/60/WE (tzw. Ramow

ą

Dyrektyw

ą

Wodn

ą

).

Zgodnie z wymaganiami ustawy – „Prawo wodne” konieczne jest w zlewisku Morza

Bałtyckiego (do którego nale

ż

y 99,7% powierzchni Polski): zapewnienie do 2015 r. 75%

redukcji ładunku substancji biogennych ze

ś

cieków komunalnych; zaprzestanie do 2006 r.

odprowadzania do Bałtyku substancji niebezpiecznych; istotne ograniczenie zrzutów
pozostałych substancji tego typu, a tak

ż

e niedopuszczenie do przyrostu ładunku azotu ze

ź

ródeł rolniczych.



Cele krótkoterminowe i kierunki działa

ń

w zakresie ochrony

zasobów wodnych



rozbudowa i modernizacja systemów dystrybucji i uzdatniania wody,



ochrona uj

ęć

wód ,



optymalizacja zu

ż

ycia wody do celów socjalno-bytowych i gospodarczych,



propagowanie instalowania liczników zu

ż

ycia wody oraz stymulacja do

zmniejszania jej zu

ż

ycia,



monitorowanie stanu ilo

ś

ciowego i jako

ś

ciowego głównych zbiorników wód

podziemnych oraz dokumentowanie tych zbiorników dla potrzeb ich ochrony
przed negatywnymi skutkami aktualnej i przyszłej działalno

ś

ci gospodarczej

prowadzonej na powierzchni .

background image

54

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5



Cele krótkoterminowe i kierunki działa

ń

w zakresie jako

ś

ci wód

Ochrona jako

ś

ci wód podziemnych przed degradacj

ą

polega na prowadzeniu działa

ń

administracyjno-prawnych, przyrodniczych i technicznych. Najwa

ż

niejszym zadaniem jest

opracowanie i wdro

ż

enie koncepcji porz

ą

dkowania gospodarki

ś

ciekowej Gminy z re

ż

imem

programu oczyszczania

ś

cieków



Cele krótkoterminowe i kierunki działa

ń

wytyczone dla gminy

Krzeszowice s

ą

nast

ę

puj

ą

ce:



docelowe obj

ę

cie systemem kanalizacji całego obszaru Gminy - zmniejszenie

ilo

ś

ci

ś

cieków komunalnych odprowadzanych bez oczyszczania poprzez

rozszerzenie zasi

ę

gu sieci kanalizacyjnej ,



budowa lokalnych oczyszczalni

ś

cieków, budowa nowych oraz modernizacja

istniej

ą

cych odcinków kanalizacji (kolektorów głównych i sieci rozdzielczych)

pozwalaj

ą

cych na eliminowanie mo

ż

liwo

ś

ci niekontrolowanego

odprowadzania zanieczyszcze

ń

do

ś

rodowiska ,



sukcesywne ograniczanie negatywnego wpływu zanieczyszcze

ń

obszarowych

i

ś

cieków deszczowych na wody powierzchniowe - odprowadzanie wód

opadowych z terenów zabudowy mieszkalnej i usługowej bezpo

ś

rednio do

gruntu lub lokalnych odbiorników, z terenów dróg i parkingów przez osadniki
wód deszczowych ,



eliminacja nieszczelnych zbiorników gromadzenia

ś

cieków (szamb),



działania zmierzaj

ą

ce do ograniczenia niekontrolowanej infiltracji

zanieczyszcze

ń

,



eliminacja zanieczyszczania brzegów zbiorników i cieków odpadami
zdeponowanymi na tzw. „dzikich składowiskach”,



poprawa parametrów jako

ś

ciowych wody pitnej - zabezpieczenie awaryjnych

ź

ródeł wody pitnej,



zmniejszenie awaryjno

ś

ci sieci wodoci

ą

gowej i kanalizacyjnej poprzez

stosowanie nowoczesnych materiałów i rozwi

ą

za

ń

technicznych oraz

intensyfikacj

ę

napraw bie

żą

cych,



Działania:

W zakresie zaopatrzenia w wod

ę

pitn

ą

:



inwentaryzacja stanu sieci wodoci

ą

gowej



modernizacja i rozbudowa uj

ęć

wody oraz sieci wodoci

ą

gowej poprzez

wymian

ę

urz

ą

dze

ń

wodoci

ą

gowych znajduj

ą

cych si

ę

w złym stanie

technicznym, modyfikacja przebiegu istniej

ą

cych wodoci

ą

gów ,



wymiana azbestowo-cementowych odcinków sieci wodoci

ą

gowej .

W zakresie kanalizacji:



zwi

ę

kszenie stopnia skanalizowania gminy ,



inwentaryzacja stanu sieci kanalizacyjnej ,



rozdzielenie sieci kanalizacji na sanitarn

ą

i burzow

ą

,



modernizacja i rozbudowa systemu kanalizacji poprzez rozbudow

ę

sieci

kanalizacji sanitarnej i burzowej ,



wymiana odcinków kanalizacji b

ę

d

ą

cych w złym stanie technicznym

background image

55

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5



Efekty działa

ń



zwi

ę

kszenie ilo

ś

ci oczyszczanych

ś

cieków



poprawa czysto

ś

ci wód powierzchniowych i podziemnych



zmniejszenie strat wody spowodowanej awaryjno

ś

ci

ą

sieci wodoci

ą

gowej



efektywniejsze wykorzystanie zasobów wód podziemnych



poprawa warunków

ż

ycia mieszka

ń

ców Gminy



przywrócenie równowagi w bilansie wód,



Głównymi metodami realizacji ochrony wód s

ą



monitoring

ś

rodowiskowy – jako system pomiarów i obserwacji cech i

wła

ś

ciwo

ś

ci

ś

rodowiska w celu dostarczenia informacji o aktualnym stanie i

tendencjach zmian

ś

rodowiska oraz przewidywania skutków tych zmian,



ocena oddziaływania na

ś

rodowisko – jako działanie identyfikacyjne i

prognostyczne, oceniaj

ą

ce wpływ przedsi

ę

wzi

ęć

na

ś

rodowisko,



ochrona bierna – czyli przestrzeganie zakazów i ogranicze

ń

dotycz

ą

cych

wprowadzania zanieczyszcze

ń

do

ś

rodowiska,



ochrona czynna – czyli wykonywanie nakazów dotycz

ą

cych usuwania

przyczyn zanieczyszczenia wód, wspomaganie naturalnych procesów
samooczyszczania i bezpo

ś

rednie oczyszczanie wód (np. w warstwie

wodono

ś

nej).

Do wa

ż

nych instrumentów ochrony biernej wód podziemnych nale

ż

y ustanawianie

stref i obszarów ochronnych, na których obowi

ą

zuj

ą

zakazy, nakazy i ograniczenia w

zakresie korzystania z wody i u

ż

ytkowania gruntów. Strefy ochrony bezpo

ś

redniej (grupa

bezwzgl

ę

dnie obowi

ą

zuj

ą

cych nakazów) maja na celu wyeliminowanie zagro

ż

enia

powstaj

ą

cego w zwi

ą

zku z uj

ę

ciem wody. Strefy ochrony po

ś

redniej okre

ś

laj

ą

ograniczenia

czynno

ś

ci mog

ą

cych mie

ć

wpływ na jako

ść

pobieranej wody.

Jedn

ą

z głównych zasad ochrony wód podziemnych, przyj

ę

tych przez aktualnie

obowi

ą

zuj

ą

ce Prawo Wodne, jest zakaz bezpo

ś

redniego wprowadzania

ś

cieków do

poziomów wodono

ś

nych i ograniczenie wprowadzania

ś

cieków do ziemi. Jednocze

ś

nie,

Rozporz

ą

dzenie Ministra

Ś

rodowiska z dnia 29 listopada 2002 r. zach

ę

ca do rolniczego

wykorzystania

ś

cieków, co wymaga wzmo

ż

onej kontroli wpływu takiego post

ę

powania m.in.

na jako

ść

wód podziemnych.

Zadania w zakresie ochrony wód do realizacji w latach

2004-2007

L.p.

Zadanie

Termin realizacji

Realizatorzy

1

Inwentaryzacja emisji zanieczyszcze

ń

- wód

2004

Burmistrz Krzeszowic

Rozbudowa sieci kanalizacyjnej gminy
Krzeszowice, rozdzielnej kanalizacji burzowej i
sanitarnej

2004 – 2007

Burmistrz Krzeszowic

2

Opracowanie i wdro

ż

enie systemu

monitorowania emisji zanieczyszcze

ń

ze

ź

ródeł

punktowych do wód

2005 –2006

Burmistrz Krzeszowic

WIO

Ś

3

Stosowanie najlepszych dost

ę

pnych technik

(BAT) w instalacjach produkcyjnych i
komunalnych – w ramach uzgodnie

ń

w

procedurze inwestycyjnej

2004 - 2007

Burmistrz Krzeszowic

background image

56

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

L.p.

Zadanie

Termin realizacji

Realizatorzy

4

Zapewnienie dost

ę

pu do powierzchniowych

wód publicznych (egzekwowanie zakazu
grodzenia nieruchomo

ś

ci w odległo

ś

ci

mniejszej ni

ż

1,5 m od linii brzegu)

2004 - 2007

Burmistrz Krzeszowic

Starosta

WZMiUW

5.

Opracowanie i wdro

ż

enie systemu

informowania społecze

ń

stwa o jako

ś

ci wody do

picia

2004 - 2007

Przedsi

ę

biorstwo

Wodoci

ą

gowo -

Kanalizacyjne

background image

57

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

2. Program poprawy dla pola: Powietrze atmosferyczne



Cel strategiczny:

Poprawa jako

ś

ci powietrza atmosferycznego na terenie Gminy Krzeszowice do

wymaganych standardów



Cele długoterminowe:



ograniczanie wielko

ś

ci emisji zanieczyszcze

ń

komunikacyjnych.



ograniczenie niskiej emisji pochodz

ą

cej ze

ź

ródeł zorganizowanych i

indywidualnych



wdro

ż

enie skutecznego zarz

ą

dzania ochron

ą

ś

rodowiska

ZARZ

Ą

DZANIE OCHRON

Ą

POWIETRZA.



Cele krótkoterminowe i kierunki działa

ń



zmniejszenie niskiej emisji z indywidualnych palenisk – termomodernizacja,
zmiana no

ś

ników energii,



zmniejszenie emisji zanieczyszcze

ń

z sektora gospodarczego,



promocja wykorzystania alternatywnych

ź

ródeł energii cieplnej,



poprawa stanu technicznego dróg na terenie gminy,,



rozpowszechnienie proekologicznych form transportu,

Najskuteczniejsz

ą

form

ą

ochrony powietrza przed zanieczyszczeniem jest prewencja,

realizowana jako likwidacja zanieczyszcze

ń

u

ź

ródła poprzez działania w zakresie:



ograniczania udziału indywidualnych palenisk w

ę

glowych w strukturze

systemu grzewczego gminy,



wspieranie działa

ń

inwestycyjnych ograniczaj

ą

cych drogowy ruch tranzytowy

przez Gmin

ę

,



działania ograniczaj

ą

ce uci

ąż

liwo

ść

emisyjn

ą

ś

rodków transportu drogowego,



prowadzenie zintegrowanych działa

ń

na rzecz minimalizacji zu

ż

ycia energii (w

tym surowców energetycznych)



zintegrowania programów ochrony powietrza z planami zagospodarowania
przestrzennego



współpraca z organami wojewódzkimi w zakresie rozwoju monitoringu
zanieczyszcze

ń

powietrza i dostosowanie go do aktualnych wymogów



Cele krótkoterminowe i kierunki działa

ń



doprowadzenie gazu do wszystkich nowych , zurbanizowanych terenów, z
istniej

ą

cej sieci gazowej,



promowanie ekologicznych

ź

ródeł energii,



uregulowanie gospodarki odpadami,



zagospodarowanie bioodpadów , w tym osadów

ś

ciekowych,

background image

58

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

OGRANICZANIE ZANIECZYSZCZE

Ń

KOMUNIKACYJNYCH



Cele krótkoterminowe i kierunki działa

ń

:



optymalizacja warunków ruchu drogowego przy wykorzystaniu podstawowych
narz

ę

dzi in

ż

ynierii ruchu, zapewniaj

ą

cych zwi

ę

kszenie płynno

ś

ci i

przepustowo

ś

ci drogowej



podwy

ż

szenie standardów technicznych infrastruktury drogowej, zwłaszcza w

obszarach wysoko zurbanizowanych i obszarach chronionych



stosowanie nowoczesnych rozwi

ą

za

ń

technicznych w komunikacji i pojazdach



zastosowanie w pojazdach benzyny bezołowiowej, i gazu



eliminacja z ruchu pojazdów nie spełniaj

ą

cych obowi

ą

zuj

ą

cych norm

ekologicznych



promowanie transportu ekologicznego



rozbudowa

ś

cie

ż

ek rowerowych



promocja komunikacji zbiorowej



systematyczne usprawnianie transportu zbiorowego , w celu zwi

ę

kszenia jego

udziału w całkowitych przewozach pasa

ż

erskich



utrzymanie czysto

ś

ci nawierzchni dróg



tworzenie pasów zieleni izolacyjnej w s

ą

siedztwie głównych szlaków

komunikacyjnych



wprowadzenie zakazu stosowania materiałów pyl

ą

cych (popiołów,

ż

u

ż

li i

innych odpadów) do utwardzania nawierzchni dróg i parkingów

OGRANICZANIE ZANIECZYSZCZE

Ń

Z SEKTORA KOMUNALNEGO

Głównym

ź

ródłem zanieczyszcze

ń

z sektora komunalnego na terenie gminy

Krzeszowice jest niska emisja z lokalnych kotłowni opalanych w

ę

glem, z indywidualnych

palenisk domowych oraz z sektora usługowego. Z tego wzgl

ę

du, najpilniejszymi zadaniami

s

ą

:



Cele krótkoterminowe i kierunki działa

ń

:



opracowanie audytu energetycznego dla Gminy,



spalanie w

ę

gla o korzystnych dla

ś

rodowiska parametrach, m.in. takich jak:

zmniejszona zawarto

ść

siarki, niska zawarto

ść

popiołu, wysoka warto

ść

opałowa



przechodzenie na paliwo olejowe lub gazowe,



d

ąż

enie do zmniejszenia strat energii wytworzonej, głównie cieplnej, poprzez:



-uszczelnienie i usprawnienie sieci przesyłowych



-popraw

ę

parametrów energetycznych budynków, w szczególno

ś

ci

mieszkalnych (termoizolacja, modernizacja w

ę

złów cieplnych),



zwi

ę

kszenie udziału odnawialnych

ź

ródeł energii.



ograniczenie niskiej emisji u

ź

ródeł poprzez:



likwidacj

ę

lub modernizacj

ę

lokalnych kotłowni opalanych paliwem stałym,



likwidacj

ę

indywidualnych, wysokoemisyjnych pieców na paliwo stałe,



wykorzystywanie ciepła odpadowego i alternatywnych

ź

ródeł energii,



zamiana paliwa wysokoemisyjnego na niskoemisyjne,



nawi

ą

zanie współpracy w zakresie ochrony powietrza atmosferycznego z

wła

ś

ciwymi organami i instytucjami wojewódzkimi i rz

ą

dowymi,



zadania zwi

ą

zane z efektywnymi sposobami energetycznego spalania w

ę

gla,



wspieranie wykorzystania lokalnych

ź

ródeł energii odnawialnej



przy wprowadzaniu bardziej przyjaznych dla

ś

rodowiska no

ś

ników energii

background image

59

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5



wsparcie finansowe dla inwestorów, wła

ś

cicieli nieruchomo

ś

ci

modernizuj

ą

cych ogrzewanie



promowanie proekologicznych

ź

ródeł ciepła i no

ś

ników energii



wspieranie lokalnych inicjatyw na rzecz przeciwdziałania wypalania traw i
ograniczenia emisji wtórnej



zmywanie i odkurzanie ulic i placów w okresach długotrwałej suszy



edukacja ekologiczna mieszka

ń

ców – kształtowanie wła

ś

ciwych zachowa

ń

społecze

ń

stwa (oszcz

ę

dno

ść

energii cieplnej i elektrycznej, u

ż

ywanie w

ę

gla

dobrej jako

ś

ci, aspekty zdrowotne nara

ż

enia na ekspozycj

ę

zanieczyszcze

ń

powietrza)

OGRANICZANIE ZANIECZYSZCZE

Ń

NAPŁYWOWYCH.

Na terenie Krzeszowic zanieczyszczenia napływowe odgrywaj

ą

du

żą

rol

ę

w ogólnym

bilansie zanieczyszcze

ń

powietrza. Najbardziej nara

ż

ona jest zachodnia cz

ęść

gminy, z

uwagi na zlokalizowanie po tej stronie najwi

ę

kszych

ź

ródeł zanieczyszczenia powietrza oraz

dominuj

ą

cy kierunek wiatru.



Cele krótkoterminowe i kierunki działa

ń

:



podj

ę

cie współpracy z s

ą

siednimi gminami w celu d

ąż

enia do eliminacji lub

zmniejszania zanieczyszczenia powietrza



współdziałanie w zakresie edukacji ekologicznej

EFEKTY DZIAŁA

Ń

:



poprawa stanu zdrowotnego mieszka

ń

ców Gminy, poprawa jako

ś

ci

ż

ycia



poprawa stanu fauny i flory na terenie Gminy,



zmniejszenie strat materialnych spowodowanych zanieczyszczeniami
powietrza

Zadania w zakresie ochrony powietrza w latach 2004-2007

Lp.

Zadanie

Termin

realizacji

Realizatorzy

3

Opracowanie i wdro

ż

enie systemu zbierania i

gromadzenia informacji o zanieczyszczeniach
powietrza wyemitowanych w Gminie

2005

Burmistrz

Krzeszowic

5

Utrzymanie i remonty nawierzchni dróg

2004 -2007

Burmistrz

Krzeszowic

administratorzy

6

Modernizacja kotłowni w

ę

glowych b

ę

d

ą

cych w

gestii Gminy

2004 – 2007

Burmistrz

Krzeszowic

7

Wykonanie inwentaryzacji

ź

ródeł emisji substancji

do powietrza w gminie

2004

Burmistrz

Krzeszowic

8

Opracowanie programu promocji oszcz

ę

dzania

energii i jego rozpowszechnienie.

2006

Burmistrz

Krzeszowic

14 Egzekwowanie od podmiotów gospodarczych

zlokalizowanych na terenie gminy obowi

ą

zków w

zakresie ochrony

ś

rodowiska wynikaj

ą

cych z

ustawy Prawo ochrony

ś

rodowiska

2004 - 2007

Wojewoda
Małopolski

Starosta

Burmistrz

Krzeszowic

background image

60

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

3. Program poprawy dla pola: Hałas i wibracje



Cel strategiczny:

Zmniejszenie uci

ąż

liwo

ś

ci hałasu dla mieszka

ń

ców gminy i spełnienie

obowi

ą

zuj

ą

cych standardów w zakresie klimatu akustycznego



Cele długoterminowe:



utrzymanie aktualnego poziomu hałasu w obszarach, gdzie sytuacja
akustyczna jest korzystna



ograniczenie poziomu hałasu emitowanego przez

ś

rodki transportu w

obszarach wzdłu

ż

głównych dróg, urz

ą

dzenie w liniach rozgraniczaj

ą

cych

dróg pasów zieleni,



wyeliminowanie z u

ż

ytkowania

ś

rodków transportu, maszyn i urz

ą

dze

ń

,

których hała

ś

liwo

ść

nie odpowiada przyj

ę

tym standardom



zintegrowanie działa

ń

w zakresie ochrony przed hałasem z planem

zagospodarowania przestrzennego,



prowadzenie działalno

ś

ci edukacyjnej o zagro

ż

eniu

ś

rodowiska i zdrowia

ludzkiego hałasem,



Cele krótkoterminowe i kierunki działa

ń

:



zintensyfikowanie działa

ń

ograniczaj

ą

cych negatywny wpływ hałasu na

mieszka

ń

ców poprzez:



poprawienie organizacji ruchu,



popraw

ę

stanu nawierzchni dróg,



promocj

ę

komunikacji zbiorowej,



budow

ę

ekranów akustycznych ( dot. miasta Krzeszowice , okolic autostrady

A-4) ,



zwi

ę

kszenie ilo

ś

ci izolacyjnych pasów zieleni,



stosowanie d

ź

wi

ę

kochłonnych elewacji,



wymiana okien na d

ź

wi

ę

koszczelne,



wła

ś

ciwe kształtowanie linii zabudowy i brył powstaj

ą

cych budynków w celu

zminimalizowania wpływu hałasu drogowego,



zastosowanie w zakładach przemysłowych automatyzacji i hermetyzacji
procesu produkcji,



zwi

ę

kszenie izolacyjno

ś

ci akustycznej

ś

cian zewn

ę

trznych budynków,



skrócenie czasu pracy hała

ś

liwych urz

ą

dze

ń

,



dobór technologii produkcji o niskim poziomie hałasu,



stosowanie obudów d

ź

wi

ę

kochłonnych na urz

ą

dzenia i maszyny emituj

ą

ce

wysoki poziom hałasu

EFEKTY DZIAŁA

Ń

:



zmniejszenie skali obiektywnego nara

ż

enia mieszka

ń

ców gminy na hałas



spełnienie obowi

ą

zuj

ą

cych standardów w zakresie poziomu hałasu



poprawa jako

ś

ci

ż

ycia mieszka

ń

ców poprzez zmniejszenie subiektywnie

odczuwalnej uci

ąż

liwo

ś

ci hałasowej



zintensyfikowanie kontroli i nadzoru nad istniej

ą

cymi

ź

ródłami hałasu oraz

zintensyfikowanie działa

ń

prewencyjnych dla ograniczenia uci

ąż

liwo

ś

ci

obiektów

background image

61

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

Zadania w zakresie ochrony przed hałasem

w latach 2004-2007

L.p.

Zadanie

Termin

realizacji

Realizatorzy

Inwentaryzacja

ź

ródeł uci

ąż

liwo

ś

ci

akustycznej.

2005 – 2007

Burmistrz Krzeszowic

Budowa zabezpiecze

ń

przed

uci

ąż

liwo

ś

ciami akustycznymi np. osłon,

ekranów akustycznych

2004 –2007

zarz

ą

dy dróg,

przedsi

ę

biorcy

Zwi

ę

kszanie ilo

ś

ci izolacyjnych pasów

zieleni wzdłu

ż

dróg

2004 – 2007

Generalna Dyrekcja Dróg

Krajowych ,

zarz

ą

dy dróg,

Burmistrz Krzeszowic

background image

62

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

4. Program

poprawy

dla

pola:

Promieniowanie

elektromagnetyczne



Cel strategiczny:

Ograniczanie i monitoring promieniowania elektromagnetycznego



Cel długoterminowy:



utrzymanie dotychczasowego stanu braku zagro

ż

e

ń

dla

ś

rodowiska i

mieszka

ń

ców ze strony promieniowania elektromagnetycznego



Cele krótkoterminowe i kierunki działa

ń

:



inwentaryzacja i kontrola

ź

ródeł promieniowania elektromagnetycznego na

terenie Gminy i w jej najbli

ż

szym otoczeniu



prowadzenie bada

ń

pozwalaj

ą

cych na ocen

ę

stopnia zagro

ż

enia Gminy

promieniowaniem elektromagnetycznym



utrzymywanie nat

ęż

enia promieniowania elektromagnetycznego poni

ż

ej

dopuszczalnych norm lub co najwy

ż

ej na tym poziomie



restrykcyjne przestrzeganie przepisów prawa w zakresie rozwi

ą

za

ń

technicznych i lokalizacji obiektów emituj

ą

cych promieniowanie

elektromagnetyczne



przestrzeganie wprowadzonych do planu zagospodarowania przestrzennego
zapisów

po

ś

wi

ę

conych

ochronie

przed

promieniowaniem

elektromagnetycznym z wyznaczeniem stref ograniczonego u

ż

ytkowania

wokół niektórych

ź

ródeł promieniowania



przestrzeganie przepisów bezpiecze

ń

stwa, higieny pracy, prawa

budowlanego, gospodarowania przestrzennego i przepisów sanitarnych w
celu ochrony przed promieniowaniem elektromagnetycznym

Zagro

ż

enie promieniowaniem niejonizuj

ą

cym mo

ż

e by

ć

stosunkowo łatwo

wyeliminowane lub ograniczone pod warunkiem zapewnienia odpowiedniej separacji
przestrzennej człowieka od pól przekraczaj

ą

cych okre

ś

lone warto

ś

ci graniczne.

Zadania w zakresie ochrony przed promieniowaniem

elektromagnetycznym w latach 2004-2007

L.p.

Zadanie

Termin

realizacji

Realizatorzy

1

IInwentaryzacja

ź

ródeł emisji pól

elektromagnetycznych i obszarów obj

ę

tych

oddziaływaniem tych pól

2004

Burmistrz Krzeszowic

background image

63

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

5. Program poprawy dla pola: Lasy



Cel strategiczny

Wzbogacenie i racjonalna eksploatacja zasobów le

ś

nych



Cele długoterminowe:



wzrost lesisto

ś

ci gminy poprzez zalesianie nieu

ż

ytków i terenów

zdegradowanych,



ochrona zasobów le

ś

nych i poprawa kondycji przyrodniczej obszarów le

ś

nych

oraz ich otulin,



zapewnienie trwało

ś

ci i wielofunkcyjno

ś

ci lasów



renaturalizacja obszarów le

ś

nych



powi

ę

kszanie ró

ż

norodno

ś

ci biologicznej w lasach na poziomie genetycznym i

gatunkowym



poprawa zdrowotno

ś

ci i odporno

ś

ci drzewostanów



wymiana napowietrznych linii energetycznych starszych ni

ż

25 lat na kable

podziemne (tam gdzie jest to mo

ż

liwe)



Cele krótkoterminowe i kierunki działa

ń



inwentaryzacja zasobów le

ś

nych pod k

ą

tem ich stanu zdrowotnego



inwentaryzacja i weryfikacja klasyfikacji gruntów pod k

ą

tem pełnego

uwzgl

ę

dnienia gruntów zalesionych i zadrzewionych oraz uj

ę

cie granicy rolno-

le

ś

nej w planach zagospodarowania przestrzennego



zalesianie gruntów wył

ą

czonych z u

ż

ytkowania rolniczego oraz nieu

ż

ytków i

terenów zdegradowanych i przekształconych



przebudowa drzewostanów zmienionych lub silnie uszkodzonych przez
zanieczyszczenia

ś

rodowiska



zachowanie w stanie zbli

ż

onym do naturalnego lub odtworzenie

ś

ródle

ś

nych

zbiorników i cieków wodnych,



rozwijanie wielofunkcyjno

ś

ci lasów i wzmocnienie ich korzystnego

oddziaływania na

ś

rodowisko (poprawa funkcji wodochronnej, klimatotwórczej

i glebochronnej),



dostosowanie lasów i le

ś

nictwa, w wi

ę

kszym ni

ż

dotychczas zakresie, do

wypełniania zró

ż

nicowanych funkcji nie tylko przyrodniczych ,ale tak

ż

e

społecznych (np. turystycznych) - powszechne, cho

ć

sterowane,

udost

ę

pnienie lasów społecze

ń

stwu z zachowaniem zasady niedopuszczania

do zagro

ż

enia trwało

ś

ci i jako

ś

ci zasobów le

ś

nych,



ochrona gleb le

ś

nych, a szczególnie substancji organicznej gleby,



prowadzenie ci

ą

głej kampanii edukacyjno – informacyjnej w celu podnoszenia

ś

wiadomo

ś

ci społecze

ń

stwa (w tym pracowników le

ś

nictwa) w zakresie celów

i korzy

ś

ci trwałej i zrównowa

ż

onej gospodarki le

ś

nej, rozwój edukacji i nauk

le

ś

nych



u

ż

ytkowanie zasobów le

ś

nych w sposób zgodny z zasadami ochrony

przyrody, bioró

ż

norodno

ś

ci i krajobrazu



nadzór nad gospodark

ą

le

ś

n

ą

w lasach prywatnych



rekreacyjne u

ż

ytkowanie i zagospodarowanie lasu,



współdziałanie le

ś

nictwa z samorz

ą

dami i administracj

ą

pa

ń

stwow

ą



racjonalne przeznaczanie obszarów le

ś

nych na cele niele

ś

ne



stały monitoring

ś

rodowiska le

ś

nego w celu przeciwdziałania stanom

niepo

żą

danym (po

ż

ary, choroby, szkodniki)

background image

64

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5



wprowadzanie naturalnych , ochronnych , przeciwpo

ż

arowych pasów

na granicach terenów polno-le

ś

nych



odnowa zieleni dolin rzecznych

Istotne znaczenie w ochronie lasów ma wła

ś

ciwe prowadzenie gospodarki le

ś

nej.

Zachowane fragmenty lasów o charakterze naturalnym, a w szczególno

ś

ci znajduj

ą

ce si

ę

w

ich obr

ę

bie powierzchnie przyrodniczo cenne powinny by

ć

wył

ą

czone z pozyskiwania

drewna.

EFEKTY DZIAŁA

Ń

:



zwi

ę

kszenie atrakcyjno

ś

ci gminy



zaspokojenie wypoczynkowo – sportowych potrzeb mieszka

ń

ców



zapewnienie lasom wła

ś

ciwego znaczenia w planowaniu i zagospodarowaniu

przestrzennym oraz w ochronie krajobrazu



wzmocnienie wodochronnych, glebochronnych i klimatotwórczych funkcji
lasów



zwi

ę

kszenie zasobów i produktywno

ś

ci oraz trwało

ś

ci i bezpiecze

ń

stwa

ekosystemów le

ś

nych

background image

65

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

6. Program poprawy dla pola: Obszary chronione i tereny zieleni

urz

ą

dzonej.



Cel strategiczny:

Ukształtowanie i ochrona gminnego systemu obszarów ochronnych.



Cele krótkoterminowe i kierunki działa

ń



utrzymanie i ochrona istniej

ą

cych kompleksów le

ś

nych ( chronionych)



wytypowanie obiektów przyrodniczych do utworzenia u

ż

ytków ekologicznych,

zespołów przyrodniczo-krajobrazowych i stanowisk dokumentacyjnych,



renaturalizacja i poprawa stanu najcenniejszych, zniszczonych ekosystemów i
siedlisk, szczególnie le

ś

nych i wodno-błotnych,



ochrona i wzrost ró

ż

norodno

ś

ci biologicznej (genetycznej gatunkowej i

siedliskowej) i krajobrazowej oraz wzrost lesisto

ś

ci gminy i ochrona lasów



ochrona terenów przyrodniczo cennych przed niewła

ś

ciwym

zainwestowaniem



ochrona istniej

ą

cej zieleni urz

ą

dzonej



utrzymanie w stanie nie zainwestowanym obszarów otwartych o funkcji
rolniczej



utrzymanie istniej

ą

cych korytarzy ekologicznych,



rozszerzenie i usprawnienie ochrony in situ i ex situ gatunków ro

ś

lin i zwierz

ą

t

zagro

ż

onych wygini

ę

ciem oraz starych, tradycyjnych odmian ro

ś

lin i ras

zwierz

ą

t hodowlanych maj

ą

cych znaczenie dla ochrony ró

ż

norodno

ś

ci

biologicznej, poprzez stworzenie i utrzymanie niezb

ę

dnych warunków

technicznych do takiej ochrony (stosowne obiekty i ich wyposa

ż

enie) oraz

wspieranie bada

ń

i prac rozwojowych z tego zakresu,



prowadzenie rekultywacji terenów poprzemysłowych w sposób nie
zagra

ż

aj

ą

cy elementom wzbogacaj

ą

cym

ś

rodowisko i nie zakłócaj

ą

cy

przebiegaj

ą

cej tam sukcesji



zachowanie istniej

ą

cych zbiorników wodnych,



blokowanie inwestycji uci

ąż

liwego przemysłu,



zapewnienie ochrony i racjonalnego gospodarowania ró

ż

norodno

ś

ci

ą

biologiczn

ą

na całym terytorium gminy,



współudział organizacyjny i wdro

ż

eniowy przy wprowadzaniu ochrony

obszarów wytypowanych z sieci Natura 2000 na terenie gminy ,



zapewnienie korzystnego przeciwdziałania wprowadzaniu gatunków, które
mog

ą

zagra

ż

a

ć

integralno

ś

ci naturalnych ekosystemów i siedlisk lub stanowi

ć

zagro

ż

enie gatunków rodzimych,



ograniczenie barier dla migracji gatunków flory i fauny,



ochrona lokalnych cieków wraz z przylegaj

ą

cymi pasami zieleni niskiej i

wysokiej,



wzmocnienie roli rekreacyjnej terenów zielonych,



rozwój szlaków turystycznych i

ś

cie

ż

ek dydaktycznych na terenach

interesuj

ą

cych przyrodniczo,



nawi

ą

zywanie form

ą

i detalem architektonicznym do tradycji budownictwa

regionalnego,



background image

66

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

Zadania w zakresie ochrony obszarów ochronnych

na lata 2004-2007

Lp.

Zadanie

Termin

realizacji

Realizatorzy

1.

Współdziałanie z Wojewod

ą

Małopolskim w

zakresie wykorzystania funduszy UE na ochron

ę

obszarów chronionych.

2004 -2007

Burmistrz Krzeszowic

2

Promocja walorów przyrodniczych gminy

2004 - 2007

Burmistrz Krzeszowic

3

Współpraca z Wojewódzkim Konserwatorem
Przyrody , Dyrekcj

ą

Zarz

ą

du Parków

Krajobrazowych przy wprowadzaniu obszarów z
sieci Natura 2000

2004-2007

Burmistrz Krzeszowic
Wojewoda

4

Kontrola przestrzegania przepisów o ochronie
przyrody w trakcie gospodarczego
wykorzystywania zasobów przyrody.

2004 - 2007

Burmistrz Krzeszowic

Rekultywacja terenów poprzemysłowych w
sposób nie zagra

ż

aj

ą

cy elementom

wzbogacaj

ą

cym

ś

rodowisko

2004 – 2007

Burmistrz

wła

ś

ciciele i zarz

ą

dcy

gruntów

Prowadzenie gospodarki le

ś

nej uwzgl

ę

dniaj

ą

cej

wymogi ochrony prawnej konkretnych obszarów
przyrodniczych.

2004 – 2007

Wła

ś

ciciele lasów

prywatnych,

Nadle

ś

nictwa

9

.

Wzmo

ż

enie kontroli inspekcji ochrony

ś

rodowiska w zakresie przestrzegania prawa

ekologicznego na terenach cennych
przyrodniczo.

2004 – 2007

WIO

Ś

background image

67

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

7. Program poprawy dla pola: Gleby



Cel strategiczny

Racjonalne wykorzystanie zasobów glebowych i surowców mineralnych.



Cele długoterminowe



Zagospodarowanie gleb w sposób adekwatny do ich klasy bonitacyjnej i
poziomów zanieczyszcze

ń



Ograniczenie czynników wpływaj

ą

cych na degradacj

ę

gleby poprzez

zagospodarowanie m.in.: odłoguj

ą

cych gruntów



Zrekultywowanie gleb zdegradowanych w kierunku rolnym, le

ś

nym i

rekreacyjno-wypoczynkowym



Wła

ś

ciwe kształtowanie ekosystemów rolnych z wykorzystaniem otaczaj

ą

cych

je systemów naturalnych i ich zdolno

ś

ci do autoregulacji m.in. poprzez

wdra

ż

anie programów rolno-

ś

rodowiskowych



Zachowanie naturalnych kompleksów ł

ą

k torfowych jako regulatora

stosunków wodnych i klimatycznych przyległych do nich terenów

Cele krótkoterminowe i kierunki działa

ń

:



okresowa aktualizacja rejestru terenów, na których stwierdzono przekroczenia
standardów gleby lub ziemi



przeciwdziałanie degradacji chemicznej gleb poprzez ochron

ę

powietrza i wód

powierzchniowych



przeciwdziałanie erozji gleb poprzez stosowanie odpowiednich zabiegów na
gruntach o nachyleniu powy

ż

ej 10%



ograniczanie erozji wodnej i wietrznej gleby poprzez mo

ż

liwie jak najdłu

ż

sze

utrzymywanie pokrywy ro

ś

linnej w postaci wprowadzenia upraw wieloletnich

oraz wsiewek i poplonów



racjonalne u

ż

ycie nawozów sztucznych i

ś

rodków ochrony ro

ś

lin na terenach

rolnych i le

ś

nych oraz stosowanie technik naturalnych (fito i

agromelioracyjnych) w celu zwi

ę

kszenia udziału materii organicznej w glebie,



rekultywacja wyrobisk złó

ż

surowców mineralnych,

Zadania w zakresie ochrony gleb w latach 2004-2007

L.p.

Zadanie

Termin realizacji

Realizatorzy

1

Prowadzenie monitoringu jako

ś

ci gleby i ziemi

2004 - 2007

Burmistrz
Krzeszowic

2

Rekultywacja wyrobisk powydobywczych oraz
terenów zdegradowanych i zdeawstowanych

2004 - 2007

Burmistrz
Krzeszowic
wła

ś

ciciele tych

terenów

Realizacja programów rolno-

ś

rodowiskowych 2004 - 2007

Wła

ś

ciciele

terenów ,
AR i MR ,
MWODR

background image

68

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

8. Program poprawy dla pola; Edukacja ekologiczna



Cel strategiczny

Zwi

ę

kszenie

ś

wiadomo

ś

ci ekologicznej społecze

ń

stwa gminy, kształtowanie postaw

proekologicznych jej mieszka

ń

ców oraz poczucia odpowiedzialno

ś

ci za jako

ść

ś

rodowiska.

Cel ten wpisuje si

ę

w podstawowe cele sformułowane w Narodowej Strategii Edukacji

Ekologicznej.



Cele długoterminowe:



kontynuacja i rozszerzanie działa

ń

edukacyjnych w szkołach z zakresu

ochrony

ś

rodowiska ,



rozszerzenie poziomu

ś

wiadomo

ś

ci ekologicznej społeczno

ś

ci gminy

Krzeszowice,



kształtowanie prawidłowych wzorców zachowa

ń

poszczególnych grup

społecze

ń

stwa Gminy w odniesieniu do

ś

rodowiska .



Cele krótkoterminowe i kierunki działa

ń



prowadzenie aktywnych form edukacji ekologicznej młodzie

ż

y i dzieci



kontynuacja edukacji na temat ochrony

ś

rodowiska w przedszkolach i

szkolnictwie wszystkich szczebli



wspieranie finansowe i merytoryczne działa

ń

z zakresu edukacji ekologicznej

prowadzonej w szkołach



pomoc szkołom w uzyskiwaniu pozabud

ż

etowych

ś

rodków na edukacj

ę

ekologiczn

ą



zapewnienie społecze

ń

stwu niezb

ę

dnych informacji nt. stanu

ś

rodowiska i

działa

ń

na rzecz jego ochrony



współdziałanie władz gminnych z mediami w zakresie prezentacji stanu

ś

rodowiska i pozytywnych przykładów działa

ń

podejmowanych na rzecz jego

ochrony



prowadzenie działa

ń

w zakresie edukacji ekologicznej społeczno

ś

ci lokalnej

na terenach cennych przyrodniczo



sukcesywne rozszerzanie działalno

ś

ci informacyjno-wydawniczej



uzupełnienie programów nauczania o tematyk

ę

zwi

ą

zan

ą

z przyrod

ą

gminy,



rozszerzenie formuły „Dni Ziemi”



upowszechnienie i zapewnienie ka

ż

demu mieszka

ń

cowi dost

ę

pu do

informacji na temat mo

ż

liwo

ś

ci prawidłowych zasad post

ę

powania w zwi

ą

zku

z ochron

ą

ś

rodowiska oraz jego stanem



ą

czenie tematyki ochrony

ś

rodowiska do działa

ń

i projektów realizowanych

przez ró

ż

nego rodzaju grupy społeczne i podmioty gospodarcze

background image

69

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

9. Aktywizacja rynku do działa

ń

na rzecz

ś

rodowiska

Istotnym wsparciem ochrony

ś

rodowiska jest aktywizacja rynku do działa

ń

na rzecz

ochrony

ś

rodowiska prowadz

ą

ca do tworzenia tzw. zielonych miejsc pracy (zwłaszcza w

turystyce, le

ś

nictwie i ochronie przyrody, odnawialnych

ź

ródłach energii, wykorzystaniu

odpadów), rozwoju produkcji urz

ą

dze

ń

słu

żą

cych ochronie

ś

rodowiska b

ą

d

ź

produkcji

towarów przyjaznych

ś

rodowisku. Opracowany b

ę

dzie tzw. ramowy program wspierania

zielonych miejsc pracy jako element walki z bezrobociem. Program ten b

ę

dzie zawierał

mechanizm finansowego i eksperckiego wspierania władz samorz

ą

dowych i prywatnych

przedsi

ę

biorców w tworzeniu zielonych miejsc pracy. Podstaw

ą

uzyskania wsparcia b

ę

dzie

przedstawienie przez władze samorz

ą

dowe (wojewódzkie, powiatowe, gminne) konkretnego

programu tworzenia zielonych miejsc pracy.



Cele krótkoterminowe i kierunki działa

ń

:



preferowanie przy zakupach towarów oraz usług przez administracj

ę

samorz

ą

dow

ą

tych produktów, które maj

ą

proekologiczny charakter.



zawarcie w ka

ż

dym przetargu organizowanym przez administracj

ę

samorz

ą

dow

ą

wymogów ekologicznych.



kształtowanie równoprawnych warunków konkurencji przez pełne stosowanie
zasady „zanieczyszczaj

ą

cy płaci”, wraz z uwzgl

ę

dnieniem kosztów

zewn

ę

trznych.



wspieranie powstawania i zachowania tzw. „zielonych” miejsc pracy, w
szczególno

ś

ci w: rolnictwie ekologicznym, agro- i ekoturystyce, le

ś

nictwie i

ochronie przyrody, odnawialnych

ź

ródłach energii, transporcie publicznym,

działaniach na rzecz oszcz

ę

dzania zasobów (zwłaszcza energii i wody),

odzysku produktów lub ich cz

ęś

ci oraz odzysku opakowa

ń

i wykorzystania

odpadów jako surowców wtórnych.



stymulowanie rozwoju przemysłu urz

ą

dze

ń

ochrony

ś

rodowiska, zwłaszcza

urz

ą

dze

ń

wykorzystywanych w ochronie wód i powietrza oraz

zagospodarowania odpadów.

background image

70

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

VII. HARMONOGRAM REALIZACJI PROGRAMU OCHRONY

Ś

RODOWISKA GMINY KRZESZOWICE.

Dla realizacji wytyczonych celów konieczne jest podj

ę

cie konkretnych działa

ń

organizacyjnych i inwestycyjnych. Harmonogram rzeczowo – finansowy przedstawia list

ę

przedsi

ę

wzi

ęć

przewidzianych do realizacji w latach 2004 –2015, któr

ą

opracowano m.in. w

oparciu o wyznaczone priorytety w zakresie ochrony

ś

rodowiska. Na li

ś

cie znalazły si

ę

tak

ż

e

przedsi

ę

wzi

ę

cia:

wskazane w planie zagospodarowania przestrzennego gminy jako istotne dla gminy,

wynikaj

ą

ce z obowi

ą

zku spełnienia norm i zapisów w obowi

ą

zuj

ą

cych aktach

prawnych,

wynikaj

ą

ce ze Strategii Rozwoju Gminy Krzeszowice na lata 2003-2013 ,

zawarte w Programie ochrony

ś

rodowiska powiatu krakowskiego .

Harmonogram rzeczowo-finansowy opracowano w formie tabelarycznej i umieszczono w
dalszej cz

ęś

ci tekstu .

41.

Zarz

ą

dzanie w Programie Ochrony

Ś

rodowiska

background image

71

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

Zarz

ą

dzanie Programem Ochrony

Ś

rodowiska wynika przede wszystkim z uprawnie

ń

samorz

ą

du w zakresie ochrony

ś

rodowiska, które dotycz

ą

m.in.:



opracowania programu ochrony

ś

rodowiska obejmuj

ą

cego działania gminy;



zachowania i zwi

ę

kszania zasi

ę

gu przestrzennego kompleksów le

ś

nych,

w tym:



wdra

ż

ania programu zalesie

ń

,



realizacji wielofunkcyjnego, zrównowa

ż

onego modelu gospodarki le

ś

nej

(wg planów urz

ą

dzania lasów);



ochrony wód powierzchniowych i podziemnych (pozwolenia wodno-prawne)
poprzez:



wprowadzanie stref ochronnych po

ś

rednich od uj

ęć

wód i okre

ś

lanie zasad

gospodarowania w strefach,



ograniczanie i eliminacja zanieczyszcze

ń

wód,



zapobieganie niekorzystnym zmianom naturalnych przepływów wody
albo naturalnych poziomów zwierciadła wody;



promowania ekologicznych kierunków i form zagospodarowania na obszarach
o du

ż

ych warto

ś

ciach

ś

rodowiska przyrodniczego (parki krajobrazowe,

obszary chronionego krajobrazu);



organizowania stanowisk ratownictwa przeciwpowodziowego;



racjonalnego gospodarowania surowcami mineralnymi (udzielanie koncesji
na wydobycie kopaliny w ilo

ś

ci do 20 tys. m

3

rocznie z obszaru o powierzchni

do 2 ha oraz prowadzonej eksploatacji bez u

ż

ycia materiałów wybuchowych).



Zadania samorz

ą

dów gminnych obejmuj

ą

m.in.:



uwzgl

ę

dnianie uwarunkowa

ń

przyrodniczych w miejscowych planach

zagospodarowania przestrzennego (opracowania ekofizjograficzne, prognozy
oddziaływania na

ś

rodowisko);



wspieranie zalesie

ń

i zadrzewie

ń

na gruntach marginalnych i mało

przydatnych dla rolnictwa (wprowadzanie zalesie

ń

do miejscowych planów

zagospodarowania przestrzennego);



uporz

ą

dkowanie gospodarki

ś

ciekowej;



realizacj

ę

programu gospodarki odpadami (likwidacja dzikich wysypisk);



budow

ę

zbiorników małej retencji;



ochron

ę

obszarów cennych przyrodniczo – współdziałanie przy ustanawianiu

form ochrony przyrody takich jak: obszary chronionego krajobrazu, u

ż

ytki

ekologiczne, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe, stanowiska dokumentacyjne
i pomniki przyrody;



tworzenie pasów zieleni wysokiej wokół obiektów wymagaj

ą

cych takich

rozwi

ą

za

ń

;



uwzgl

ę

dnianie obszarów nara

ż

onych na niebezpiecze

ń

stwo powodzi (obszary

bezpo

ś

redniego zagro

ż

enia i obszary potencjalnego zagro

ż

enia powodzi

ą

)

w opracowaniach planistycznych m. in. miejscowych planach
zagospodarowania przestrzennego i decyzjach o warunkach zabudowy
i zagospodarowania przestrzennego.

Zadania samorz

ą

dów obejmuj

ą

równie

ż

sprawy z zakresu bezpo

ś

rednich kontaktów

z u

ż

ytkownikami

ś

rodowiska (wydawanie decyzji zezwalaj

ą

cych na korzystanie

ze

ś

rodowiska i okre

ś

laj

ą

cych warunki jego korzystania np. decyzja o dopuszczalnej emisji,

pozwolenia wodno-prawne, koncesje na wydobywanie kopalin, uzgadnianie sposobu
zagospodarowania odpadów) oraz pozyskiwania danych o rodzaju i skali korzystania
z zasobów

ś

rodowiska.

Organy te posiadaj

ą

te

ż

uprawnienia w zakresie ustalania dodatkowych wymaga

ń

słu

żą

cych ochronie

ś

rodowiska na okre

ś

lonych obszarach (np. tworzenie obszarów

background image

72

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

ograniczonego u

ż

ytkowania) oraz przeciwdziałania zagro

ż

eniom

ś

rodowiska w sytuacjach

nadzwyczajnych (ochrona przeciwpowodziowa, plany operacyjno-ratownicze).

W zakresie ochrony

ś

rodowiska zadania wykonuj

ą

ponadto organy administracji

niezespolonej m.in. regionalne zarz

ą

dy gospodarki wodnej, nadle

ś

nictwa. Du

żą

rol

ę

w realizacji zada

ń

na rzecz ochrony

ś

rodowiska pełni

ą

instytucje niepa

ń

stwowe: jednostki

badawczo-rozwojowe, agencje, fundacje, organizacje gospodarcze i społeczne organizacje
ekologiczne. Aktywno

ść

organizacji zwi

ę

ksza niezb

ę

dne zaanga

ż

owanie szerokich kr

ę

gów

społecze

ń

stwa w sprawy ochrony

ś

rodowiska oraz podnosi

ś

wiadomo

ść

ekologiczn

ą

.

Działania tych organizacji s

ą

szczególnie widoczne w obronie przed wzrostem lokalnych

uci

ąż

liwo

ś

ci

ś

rodowiskowych oraz w organizowaniu masowych imprez (np. Dzie

ń

Ziemi,

Sprz

ą

tanie

Ś

wiata).

Zarz

ą

dzanie

ś

rodowiskiem przez podmioty gospodarcze korzystaj

ą

ce ze

ś

rodowiska

odbywa si

ę

m. in. poprzez:



dotrzymywanie wymaga

ń

wynikaj

ą

cych z przepisów prawa,



modernizacje technologii w celu ograniczenia lub wyeliminowania uci

ąż

liwo

ś

ci

dla

ś

rodowiska,



instalowanie urz

ą

dze

ń

słu

żą

cych ochronie

ś

rodowiska,



stał

ą

kontrol

ę

emisji zanieczyszcze

ń

(monitoring).



Struktura zarz

ą

dzania

ś

rodowiskiem

Za realizacj

ę

programu ochrony

ś

rodowiska odpowiedzialne s

ą

władze gminy, które

powinny wyznaczy

ć

koordynatora wdra

ż

ania programu. Koordynator b

ę

dzie współpracował

ś

ci

ś

le z Burmistrzem Krzeszowic, przedstawiaj

ą

c okresowe sprawozdania z realizacji

programu. Prace zwi

ą

zane z koordynacj

ą

działa

ń

uj

ę

tych w programie oraz zachowaniem

zaproponowanej procedury wdra

ż

ania programu wymagaj

ą

czasu w wymiarze 1/2 etatu.

Ponadto, proponuje si

ę

powoła

ć

zespół konsultacyjny, którego zadaniem b

ę

dzie wdro

ż

enie

oraz nadzór nad realizacj

ą

Programu, a tak

ż

e opracowywanie sprawozda

ń

z post

ę

pu

realizacji i zgodno

ś

ci działa

ń

zapisanych w Programie.

Bezpo

ś

rednim realizatorem programu b

ę

d

ą

podmioty gospodarcze planuj

ą

ce i

realizuj

ą

ce inwestycje zgodnie z kierunkami nakre

ś

lonymi przez program i samorz

ą

d Gminy

jako realizator inwestycji w zakresie ochrony

ś

rodowiska na terenie Gminy. Bezpo

ś

rednim

odbiorc

ą

programu b

ę

dzie społecze

ń

stwo Gminy.

Burmistrz Krzeszowic b

ę

dzie realizował program po raz pierwszy, w zwi

ą

zku z czym

nie posiada aktualnie wypracowanych wzorców post

ę

powania. Dlatego te

ż

powinien

kierowa

ć

si

ę

zasadami opracowanymi w Programie Ochrony

Ś

rodowiska Województwa

Małopolskiego oraz w II Polityce Ekologicznej Pa

ń

stwa w zakresie:



wykorzystania prostych rezerw – działania prewencyjne, poprawa organizacji
zarz

ą

dzania, wprowadzenie zasad czystszej produkcji, poszanowanie

surowców i energii, edukacja ekologiczna



swobody działania – poszczególne podmioty maj

ą

swobod

ę

działania według

posiadanych przez nie kompetencji, realizuj

ą

własne cele, maj

ą

swoje

struktury procedury i techniki działania



efektywnego i racjonalnego u

ż

ycie

ś

rodków



współpracy pomi

ę

dzy podmiotami realizuj

ą

cymi program

DO NAJWA

ś

NIEJSZYCH ZADA

Ń

W RAMACH ZARZ

Ą

DZANIA PROGRAMEM I

Ś

RODOWISKIEM

ZALICZONO:

1. WDRA

ś

ANIE PROGRAMU OCHRONY

Ś

RODOWISKA:



koordynacja wdra

ż

ania programu



ocena realizacji celów krótkoterminowych



raporty o stopniu wykonania programu

background image

73

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5



weryfikacja celów krótkoterminowych i głównych działa

ń

2. EDUKACJA EKOLOGICZNA, KOMUNIKACJA ZE SPOŁECZE

Ń

STWEM, SYSTEM INFORMACJI

O

Ś

RODOWISKU:



rozwój ró

ż

norodnych form edukacji



dost

ę

p do informacji o

ś

rodowisku i jego ochronie



wykorzystanie mediów w celach informowania społecze

ń

stwa o

podejmowanych
i planowanych działaniach z zakresu ochrony

ś

rodowiska



wydawanie broszur i ulotek informacyjnych

3.WSPIERANIE ZAKŁADÓW/INSTYTUCJI WDRA

ś

AJ

Ą

CYCH SYSTEM ZARZ

Ą

DZANIA

Ś

RODOWISKIEM

Instrumenty słu

żą

ce do zarz

ą

dzania

ś

rodowiskiem wynikaj

ą

z ustawy Prawo ochrony

ś

rodowiska, Prawo o zagospodarowaniu przestrzennym, o ochronie przyrody, o Inspekcji

Ochrony

Ś

rodowiska, Prawo geologiczne i górnicze, Prawo budowlane. Do instrumentów

zarz

ą

dzania

ś

rodowiskiem nale

żą

:



instrumenty prawne



instrumenty finansowe



instrumenty społeczne i strukturalne

Do instrumentów prawnych zaliczamy

:



pozwolenia zintegrowane



pozwolenia wodnoprawne na wprowadzenie

ś

cieków do wód lub do ziemi



pozwolenia na wprowadzenie gazów lub pyłów do powietrza



pozwolenia na wytwarzanie odpadów



pozwolenia na emitowanie hałasu do

ś

rodowiska



pozwolenia na emitowanie pól elektromagnetycznych do

ś

rodowiska



decyzje dotycz

ą

ce gospodarki odpadami



koncesje geologiczne na rozpoznanie i eksploatacj

ę

surowców mineralnych



Do instrumentów finansowych nale

żą

:



opłaty za gospodarcze korzystanie ze

ś

rodowiska – za emisje zanieczyszcze

ń

do powietrza, za składowanie odpadów, za odprowadzanie

ś

cieków do wód

lub do ziemi, za pobór wody powierzchniowej lub podziemnej itp.



opłaty eksploatacyjne za pozyskiwanie kopalin



administracyjne kary pieni

ęż

ne w zakresie przekrocze

ń

okre

ś

lonych limitów

w pozwoleniach, naruszenie decyzji zatwierdzaj

ą

cych eksploatacj

ę

składowiska odpadów lub decyzji okre

ś

laj

ą

cych miejsce i sposób

magazynowania odpadów



odpowiedzialno

ść

cywilna w zakresie szkód spowodowanych oddziaływaniem

na

ś

rodowisko



kredyty i dotacje z funduszy ochrony

ś

rodowiska i gospodarki wodnej oraz

innych funduszy, pomoc publiczna w postaci preferencyjnych po

ż

yczek,

kredytów, dotacji, odrocze

ń

rozło

ż

enia na raty itp.



opłaty produktowe i depozytowe



Instrumenty społeczne to:



edukacja ekologiczna



informacja i komunikacja



współpraca

background image

74

P R O G R A M O C H R O N Y

Ś

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

Instrumenty strukturalne to głównie „Studium uwarunkowa

ń

i kierunków

zagospodarowania przestrzennego gminy Krzeszowice” oraz miejscowe plany
zagospodarowania przestrzennego. Ponadto s

ą

to: Program Zrównowa

ż

onego Rozwoju i

Ochrony

Ś

rodowiska województwa małopolskiego na lata 2001 – 2015, Program Ochrony

Ś

rodowiska powiatu krakowskiego.

Dokumenty te okre

ś

laj

ą

główne cele i kierunki działa

ń

w ramach rozwoju

gospodarczego, społecznego i ochrony

ś

rodowiska. Program ochrony

ś

rodowiska dla gminy

Krzeszowice jest zgodny z zapisami powy

ż

szych dokumentów.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Rawenna miasto i gmina w północnych Włoszech
Beata Pytlik Krzeszowice
Miasto i gmina Muszyna
GMINA, IV SEMESTR, 3 semestr
Czy za konserwację kanałów burzowych odpowiada właściciel terenu czy gmina
gmina lukow miasto
Gmina Gardeja PPŚUwR
gmina (2)
prk gmina
gmina, ©Kancelaria Sejmu s
samorz franc, GMINA
Gmina Świlcza
Krzeszowice natura 00
gmina zdzieszowice
Współpraca szkoły z gminą, Studia, Rok 1, Warsztat pedagoga, Referaty
administracja, administracja samorzadowa, gmina jako jednostka terytorialna, Reforma samorządowa, kt

więcej podobnych podstron