Gmina Krzeszowice

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

I. Wst

II. Charakterystyka gminy.........................................................................................5

1. Poło

enie

2. Jednostki fizyczno-geograficzne

3. Warunki klimatyczne

4. Ludno

ść

III. Infrastruktura........................................................................................................8

1. Zaopatrzenie w wod

i odprowadzanie

cieków.

Gospodarka wodna. .......................................................................................................8
Strefy ochronne uj

ęć

wód................................................................................................8

Gospodarka

ciekowa.....................................................................................................9

2. Zaopatrzenie w energi

ciepln

, elektryczn

i gaz.

3. Komunikacja

Komunikacja samochodowa..........................................................................................12
Komunikacja kolejowa...................................................................................................12

Krzeszowice- Czatkowice ,....................................................................12
Krzeszowice-Zalas................................................................................12
4. Gospodarka.......................................................................................12

IV.

rodowisko naturalne jego stan i przekształcenia. .......................................15

1. Budowa geologiczna

2. Bogactwa naturalne

Surowce mineralne. .....................................................................................................15
Wody mineralne. ..........................................................................................................17

3. Hydrografia

Wody powierzchniowe..................................................................................................22
Wody podziemne..........................................................................................................22

ródła ...........................................................................................................................24

Wody podziemne..........................................................................................................24
Wody powierzchniowe..................................................................................................25

wiat ro

linny ...............................................................................................................28

Biocenozy le

ne............................................................................................................28

Tereny zieleni w mie

cie. .............................................................................................29

wiat zwierz

t...............................................................................................................30

ródła zmiany w jako

ci powietrza atmosferycznego i klimatu akustycznego

5. Klimat akustyczny

Główne

ródła hałasu na terenie gminy........................................................................40

6. Specyficzne

ródła wpływu techniki na

rodowisko przyrodnicze i zdrowie człowieka

ródła hałasu i wibracji..................................................................................................42

ródła promieniowania elektromagnetycznego niejonizuj

cego....................................42

ródła nadzwyczajnych zagro

rodowiska i zdrowia ludzi na terenie gminy

Krzeszowice.

Katastrofy komunikacyjne.............................................................................................43
Zagro

enia po

arowe ...................................................................................................44

Awarie urz

dze

komunalnych.....................................................................................44

Zagro

enie powodziowe................................................................................................45

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

V. Cele

rodowiskowe gminy i ich zgodno

ść

z obowi

zuj

cym

ustawodawstwem....................................................................................................46

1. .Zało

enia wyj

ciowe programu.

2. Uwarunkowania zewn

trzne opracowania Programu Ochrony

rodowiska dla gminy

Krzeszowice.

3. Polityka Ekologiczna Pa

stwa.

4. Akty prawne.

Celem ochrony przyrody jest: ......................................................................................50
Ochrona gruntów rolnych polega na: ............................................................................50
Ochrona gruntów le

nych polega na: ...........................................................................50

Instrumentami zarz

dzania zasobami wodnymi s

: .....................................................51

Ustawa „Prawo geologiczne i górnicze” okre

la zasady i warunki: ...............................51

VI. Program ochrony poszczególnych komponentów

rodowiska gminy

Krzeszowice. 53

1. Program poprawy dla pola: Jako

ść

wód i stosunki wodne

Cel strategiczny:............................................................................................................53
Cele długoterminowe:...................................................................................................53
Cele krótkoterminowe i kierunki działa

w zakresie ochrony zasobów wodnych...........53

Cele krótkoterminowe i kierunki działa

w zakresie jako

ci wód...................................54

Cele krótkoterminowe i kierunki działa

wytyczone dla gminy Krzeszowice s

nast

puj

ce:...................................................................................................................54

Działania:......................................................................................................................54
Efekty działa

................................................................................................................55

Głównymi metodami realizacji ochrony wód s

.............................................................55

2. Program poprawy dla pola: Powietrze atmosferyczne

Cel strategiczny:............................................................................................................57
Cele długoterminowe:...................................................................................................57
Cele krótkoterminowe i kierunki działa

........................................................................57

Cele krótkoterminowe i kierunki działa

........................................................................57

Cele krótkoterminowe i kierunki działa

:.......................................................................58

Cele krótkoterminowe i kierunki działa

:.......................................................................58

Cele krótkoterminowe i kierunki działa

:.......................................................................59

3. Program poprawy dla pola: Hałas i wibracje

Cel strategiczny:............................................................................................................60
Cele długoterminowe:...................................................................................................60
Cele krótkoterminowe i kierunki działa

:.......................................................................60

4. Program poprawy dla pola: Promieniowanie elektromagnetyczne

Cel strategiczny:............................................................................................................62

Ograniczanie i monitoring promieniowania elektromagnetycznego.......62

Cel długoterminowy:......................................................................................................62
Cele krótkoterminowe i kierunki działa

:.......................................................................62

5. Program poprawy dla pola: Lasy

Cel strategiczny.............................................................................................................63
Cele długoterminowe:...................................................................................................63
Cele krótkoterminowe i kierunki działa

........................................................................63

6. Program poprawy dla pola: Obszary chronione i tereny zieleni urz

dzonej.

Cel strategiczny:............................................................................................................65
Cele krótkoterminowe i kierunki działa

........................................................................65

7. Program poprawy dla pola: Gleby

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

I. WST

Rozwój cywilizacyjny i wielokierunkowa ekspansja człowieka spowodowały, znaczn

degradacj

rodowiska naturalnego – zanieczyszczenie jego poszczególnych komponentów,

wyczerpywanie si

zasobów surowcowych, gini

cie gatunków zwierz

t i ro

lin, a tak

pogorszenie stanu zdrowia ludno

ci na terenach przeobra

onych. Dlatego przyjmuje si

jednym z najwa

niejszych praw człowieka jest prawo do

ycia w czystym

rodowisku.

Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997 roku stanowi,

e Rzeczpospolita Polska zapewnia

ochron

rodowiska, kieruj

c si

zasad

zrównowa

onego rozwoju.

Zrównowa

ony rozwój oznacza prowadzenie szerokiej działalno

ci gospodarczej i

społecznej przy jednoczesnym niedopuszczeniu do dalszej degradacji

rodowiska

naturalnego oraz na podejmowaniu działa

zmierzaj

cych do restytucji zniszczonych

elementów

rodowiska. Istota rozwoju zrównowa

onego polega wi

c na tym, aby zapewni

zaspokojenie obecnych potrzeb bez ograniczania przyszłym generacjom mo

liwo

rozwoju.

Wskazane zostało równie

e ochrona

rodowiska jest obowi

zkiem władz

publicznych, które poprzez swoj

polityk

powinny zapewni

bezpiecze

stwo ekologiczne.

Gminy nale

Ŝą

do władz publicznych, zatem na nich równie

spoczywa obowi

zek

wykonywania zada

z zakresu ochrony

rodowiska oraz odpowiedzialno

ść

za jako

ść

ycia

mieszka

ców. Dodatkowym wyzwaniem stało si

członkostwo w Unii Europejskiej oraz

zwi

zane z nim wymogi.

Efektywno

ść

działa

w zakresie ochrony dziedzictwa przyrodniczego zale

y przede

wszystkim od polityki i rozwi

przyj

tych na szczeblu lokalnym oraz pozyskania

zainteresowania i zrozumienia ze strony społeczno

ci lokalnych. Działania takie, aby były

skuteczne, musz

prowadzone zgodnie z opracowanym uprzednio programem,

sporz

dzonym na podstawie analizy sytuacji dla danego rejonu. Zadanie takie ma spełnia

wieloletni program ochrony

rodowiska.

Cele i działania proponowane w programie ochrony

rodowiska posłu

Ŝą

do tworzenia

warunków dla takich zachowa

ogółu społecze

stwa Gminy, które słu

poprawie

stanu

rodowiska przyrodniczego. Realizacja celów w nim wytyczonych powinna

spowodowa

polepszenie warunków

ycia mieszka

ców przy zachowaniu walorów

rodowiska naturalnego na terenie Gminy.

Program ochrony

rodowiska przedstawia aktualny stan

rodowiska, okre

działania niezb

dne zmierzaj

ce do poprawy tego stanu, umo

liwia koordynacj

decyzji

administracyjnych oraz wybór decyzji inwestycyjnych podejmowanych przez ró

ne podmioty

i instytucje. Sam program nie jest dokumentem stanowi

cym, ingeruj

cym w uprawnienia

poszczególnych jednostek administracji rz

dowej i samorz

dowej oraz podmiotów

ytkuj

cych

rodowisko. Nale

y jednak oczekiwa

e poszczególne jego wytyczne i

postanowienia b

respektowane i uwzgl

dniane w planach szczegółowych i działaniach

inwestycyjnych w zakresie ochrony

rodowiska.

Zakłada si

e kształtowanie polityki ekologicznej w Gminie Krzeszowice b

dzie

miało charakter procesu ci

głego, z jednoczesnym zastosowaniem metody programowania

„krocz

cego”, polegaj

cej na cyklicznym weryfikowaniu perspektywicznych celów w

przekrojach etapowych i wydłu

aniu horyzontu czasowego Programu w jego kolejnych

edycjach.

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

II. CHARAKTERYSTYKA GMINY

Informacje podstawowe o gminie :

–

gmina miejsko-wiejska ,

–

nazwa i adres urz

du gminy : Urz

d Miejski w Krzeszowicach

32-065 Krzeszowice , ul. Ogrodowa 1 ,

–

tel / fax (012) 282 25 00 ; tel. 282 00 73 , 282 01 10 ,

–

powiat krakowski , województwo małopolskie ,

–

liczba ludno

ci : 31 375

1. Poło

enie

Krzeszowice to gmina miejsko – wiejska o powierzchni 139 km

, poło

ona w

województwie małopolskim, powiat krakowski. Tworz

miasto Krzeszowice o liczbie

ludno

ci 10 244 z przył

czonymi osiedlami Czatkowice i

bik oraz 18 sołectw: Czerna ,

bnik, Dubie, Filipowice, Frywałd, Mi

kinia, Nawojowa Góra, Nowa Góra, Ostr

ęŜ

nica,

Paczółtowice, Rudno, Sanka, Siedlec, Tenczynek, Wola Filipowska, Zalas,

ary, w których

mieszka 21 131 osoby. Na 1 km

powierzchni przypada 226 osób.

Gmina le

y w obr

bie Wy

yny Krakowskiej, w centrum Rowu Krzeszowickiego. W tej

okolicy Rów Krzeszowicki zw

ęŜ

a si

do szeroko

ci około dwóch kilometrów i jest najbardziej

malowniczy pod wzgl

dem krajobrazowym oraz urozmaicony geomorfologicznie i

geologicznie. Krzeszowice zajmuj

cał

jego szeroko

ść

.Wi

kszo

ść

jej obszaru wchodzi

w skład Jurajskich Parków Krajobrazowych.

Całkowita powierzchnia geodezyjna gminy Krzeszowice wynosi 13 937 ha, w tym :

lasy i grunty zadrzewione i zakrzewione - 5084 ha (36%)

ytki rolne ogółem - 7637 ha (54,8%)

grunty zurbanizowane -1069 ha (7,7%)

grunty pozostałe ( nieu

ytki i tereny ró

ne ) - 147 ha ( 1,0%)

Wg danych statystycznych ,opracowanych w oparciu o spis rolny z 2002 r.,

powierzchnia u

ytków rolnych uległa zmniejszeniu i wynosi 5278 ha , z czego ok.83% to

grunty orne .

Krzeszowice to gmina o wielofunkcyjnej strukturze gospodarczej , posiadaj

ponadto walory uzdrowiskowe i turystyczno-rekreacyjne. Jest obszarem bardzo
interesuj

cym z uwagi na

rodowisko naturalne . Znaczna cz

ęść

jej powierzchni – ok. 65% -

jest obj

ta ochron

prawn

. Prawie cała gmina znajduje si

w zlewniach i strefach ochrony

rzek Rudawy i Sanki , na których zlokalizowane s

cia wody pitnej dla miasta Krakowa .

Ponadto południowo – wschodnia cz

ęść

Gminy znajduje si

w południowej cz

ęś

ci obszaru

głównego zbiornika wód podziemnych Cz

stochowa (E) GZWP nr 326 .

Przewa

ca zabudowa w gminie to zabudowa niska, jednorodzinna – wolnostoj

ca.

Na terenie miasta Krzeszowice wyst

puje równie

zabudowa wielorodzinna,

redniej i

wysokiej intensywno

ci.

Na obszarach wiejskich przewiduje si

najwi

ksz

w gminie kumulacj

mieszkalnictwa jednorodzinnego, nie przewiduje si

tu zabudowy wielorodzinnej w

adnej

formie. Z analizy demograficznej wynika, i

budow

nowych obiektów w gminie mog

zainteresowani głównie inwestorzy spoza jej terenu .

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

2. Jednostki fizyczno-geograficzne

W budowie omawianego obszaru wyró

nia si

: Płaskowy

Ojcowski, Rów

Krzeszowicki i Pomost Krakowski.

Płaskowy

Ojcowski wchodzi w skład Wy

yny Krakowskiej, jest rozległ

wierzchowin

o zło

onej budowie geologicznej. Płyta Ojcowska zbudowana jest z utworów

paleozoicznych – dewonu i karbonu przykrytych osadami triasu i jury. Na zachód od Dubia
osady mezozoiczne zachowały si

fragmentarycznie, na wschód mi

ąŜ

szo

ść

osadów jury

wzrasta do kilkudziesi

ciu metrów.

Powierzchnia zrównania rozpo

ciera si

na wysoko

ci 400 – 460 m n.p.m. jej

kulminacj

na omawianym obszarze jest Kowalska Góra o wys. 443 m n.p.m.

Na znacznym obszarze wyst

puje pokrywa warstwy lessu o mi

ąŜ

szo

ci do 10 m. W

pokrywie lessowej wypreparowane zostały w

skie i gł

bokie doliny potoków Dulówka,

Filipówka, Krzeszówka i Racławka. Potoki rozcinaj

powierzchnie terenu palczastymi

dolinami o przebiegu południkowym. Jary (o gł

boko

ci do 7 m) maj

nie wyrównane

przekroje podłu

ne i charakteryzuj

asymetri

poprzeczn

- lewy brzeg jest zwykle

łagodny zbudowany z osadów lessowych, prawy – stromy wypreparowany w skałach
w

glanowych. W wielu dolinach wyst

puj

holoce

skie progi martwicowe (do 10 m wys.),

czasami w dolinach spotyka si

głazy narzutowe czerwonego granitu skandynawskiego (do

1 m wys.).

Poza dolinami potoków w morfologii płaskowy

u odznaczaj

leje krasowe o

wygl

dzie mis lub stromo

ciennych zapadlisk.

Nad powierzchni

zrównania góruj

pagóry (twardziele), skałki i mogoty. Osta

sto podziurawione s

jaskiniami. Obszerne bezodpływowe zagł

bienia pomi

dzy

osta

cami wypełniaj

iły rezydualne i rumosz skalny.

Od południa płaskowy

ogranicza próg tektoniczny, wchodz

cy w skład b

dzi

sko -

krakowskiej strefy uskokowej; wyra

ny, o jednolitej szeroko

ci około 400 m na zachód od

Krzeszowic oraz rozczłonkowany, o zmiennej szeroko

ci na wschód od Krzeszowic. Stopie

ten buduj

utwory od dewonu do kredy. Stanowi on północn

granic

rowu krzeszowickiego.

Rów Krzeszowicki jest rowem tektonicznym o szeroko

ci 2-4 km. Dno rowu

poło

one jest na wysoko

ci 240 – 275 m n.p.m. Na omawianym obszarze rów ma przebieg

równole

nikowy. Rów rozwin

ł si

wzdłu

walnej dyslokacji Kraków - B

dzin, na południe od

niej. Południowym brzegiem rowu jest kraw

uskoku antytetycznego, którego skrzydło

zrzucone stanowi dno rowu. Przy obu kraw

dziach wyst

puj

stopnie po

rednie o

szeroko

ci od kilkudziesi

ciu do 200 m. Całkowity zrzut bloku buduj

cego dno rowu, w

stosunku do północnej kraw

dzi, wynosi 250-320m, a w stosunku do południowej kraw

dzi

około 200-250 m. Dno rowu wypełnione jest osadami kredy (do kilkunastu metrów
mi

ąŜ

szo

ci), miocenu (do 50 m mi

ąŜ

szo

ci) i czwartorz

du. Wiek uskoków obrze

cych

rów oceniono na mioce

ski.

Grzbiet (Garb) Tenczy

ski jest to zr

b tektoniczny o zło

onej budowie geologicznej,

ograniczony od północy przez Rów Krzeszowicki. Szeroko

ść

jego si

ga 8 km na linii

Krzeszowice - Rybna. Obni

ony jest w stosunku do północnej kraw

dzi Rowu

Krzeszowickiego o 50-70 m. Kraw

dzie Grzbietu Tenczy

skiego maj

charakter schodowy.

W obr

bie Grzbietu Tenczy

skiego wyró

na kilka bloków. Najwy

sze poło

enie

zajmuje blok Głuchówki - Frywałd z utworami wizenu (wychodnie karbonu) na powierzchni,
stanowi

cy północn

ęść

płaskowy

u Sanki. Wzdłu

uskoku zalaskiego graniczy ze

zrzuconym blokiem Tenczynka na północy, a na południu z obni

ona południow

ęś

płaskowy

u Sanki. Najwy

szy punkt stanowi twardzielcowe wzgórze w rejonie Rudna

(408,5 m n.p.m.).

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

3. Warunki klimatyczne

Według Hessa obszar gminy poło

ony jest w obr

bie umiarkowanie ciepłego pi

tra

klimatycznego.

rednia roczna temperatura powietrza wynosi od 8,0 do 8,5°C,

rednie

temperatury lipca 17°C , a stycznia – 3°C , okres b ezprzymrozkowy - około 150 dni, okres
wegetacyjny 220 dni.

Obszar gminy odznacza si

ym zró

nicowaniem mezoklimatycznym co jest

zwi

zane z bogat

rze

terenu. Mezoklimat wierzchowiny wy

ynnej jest wyra

nie

chłodniejszy od terenów poło

onych ni

ej. Temperatury powietrza wykazuj

jednak znacznie

mniejsze zró

nicowanie ni

w dnach dolin, zwłaszcza mniejsze s

ró

nice temperatur

pomi

dzy dniem i noc

, dzi

ki czemu znacznie rzadziej ni

w dolinach wyst

puj

przymrozki wiosenne i jesienne. Wy

sze s

tu sumy opadów -

rednia roczna około 750 mm.

Teren gminy jest dobrze przewietrzany, zwłaszcza zim

sto wyst

puj

silne wiatry z

kierunków północno - zachodnich i wschodnich, powoduj

cych zamiecie

nie

ne i

powstawanie zasp.

Mezoklimat gł

bokich, w

skich dolin jurajskich odznacza si

bardzo du

zró

nicowaniem, zwłaszcza nasłonecznienia, stosunków termicznych i wilgotno

ciowych.

Bardzo du

e s

wahania temperatury mi

dzy dniem i noc

na skutek spływów chłodnego

powietrza oraz ró

nic nasłonecznienia południowych i północnych zboczy. Kierunki wiatru w

dolinach s

modyfikowane przez przebieg ich osi, a jego pr

dko

ci s

znacznie

zredukowane.

Cechy po

rednie mi

dzy obu skrajnymi typami mezoklimatów reprezentuje

mezoklimat Rowu Krzeszowickiego. W zwi

zku ze spływem mas chłodnego powietrza z

yny w kierunku obni

, panuje tu du

e zró

nicowanie termiczne mi

dzy dniem i noc

oraz zwi

zane z tym wczesne wyst

powanie przymrozków jesiennych i pó

ny zanik

wiosennych. Cz

stym niekorzystnym zjawiskiem, utrudniaj

cym pionowy ruch powietrza i

samooczyszczanie atmosfery s

inwersje temperatury, których zewn

trznym przejawem s

zamglenia i mgły. Mgły wyst

puj

głównie od pa

dziernika do marca , z maksimum w

listopadzie (

rednio ok. 50 dni w roku ). Najcz

stszy pionowy zasi

g inwersji na skłonie

yny si

ga 280 m npm. Zgodnie z podziałem Polski na dzielnice rolniczo - klimatyczne R.

Gumi

skiego obszar gminy le

y w obr

bie dzielnicy cz

stochowsko - kieleckiej.

4. Ludno

ść

Liczba mieszka

ców gminy wynosi 31,3 tys. (15,1 tys. – m

ęŜ

czyzn, 16,2 tys. – kobiet)

w tym miasto Krzeszowice zamieszkuje 10,2 tys. osób (4,7 tys. – m

ęŜ

czyzn, 5,4 tys. –

kobiet) , obszar wiejski 21,1 tys. osób (10,3 tys. – m

ęŜ

czyzn, 10,8 tys. - kobiet ).

Ludno

ść

w wieku przedprodukcyjnym wynosi 6,8 tys. osób, co stanowi 21,7 % ludno

gminy ogółem; w wieku produkcyjnym 19,1 tys. osób – 61 % ludno

ci gminy ogółem, w

wieku poprodukcyjnym 5,4 tys. osób – 17,3 % ogólnej liczby mieszka

ców gminy

Krzeszowice.

W ci

gu ostatniej dekady liczba ludno

ci wahała si

pomi

dzy31 400 a 31 375

wykazuje wi

c cechy struktury stabilnej o niewielkiej tendencji spadkowej, widocznej w

gu ostatnich pi

ciu lat. Saldo migracji według ostatnich danych było dodatnie i wynosiło

0,4 natomiast przyrost naturalny był ujemny. Wska

niki te dotycz

liczb przypadaj

cych na

1000 mieszka

ców.

sto

ść

zaludnienia na terenie gminy wynosi 226 osób/km

. W zakresie struktury

płci gmina cechuje si

niewielk

przewag

liczby kobiet w stosunku do liczby m

ęŜ

czyzn, co

jest charakterystyczne dla gmin miejskich.

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

III. INFRASTRUKTURA

1. Zaopatrzenie w wod

i odprowadzanie

cieków.

Gospodarka wodna.

1. Podstawowym

ródłem wody pitnej dla gminy Krzeszowice s

wody podziemne.

Zatwierdzone zasoby wód podziemnych na jej terenie pokrywaj

prognozowane

zapotrzebowanie. Mieszka

cy zaopatrywani s

w wod

z wodoci

gów: „Krzeszowice” –

pracuj

cego w oparciu o uj

cie trzech

ródeł w Czatkowicach (

ródło dr Wróbla ,

Chuderskiego i Nowe ); „Nowa Góra – Mi

kinia” -

ródło w Nowej Górze; „Filipowice –

cie w Filipowicach ; Nowa Góra – Ostr

ęŜ

nica – Łany – Pary

– uj

cie Nowa Góra-

Pary

; „Sanka – Frywałd – Baczyn”- uj

cie w Sance ; Sanka – Głuchówki”- uj

cie w

Sance ; „Rudno”-uj

cie w Rudnie ; „Zalas” - uj

cie w Grojcu (gmina Alwernia),

„Paczółtowice – D

bnik –

ary” - uj

cie w

arach ; „Siedlec” - uj

cie w Siedlcu .

Na terenie gminy Krzeszowice odsetek mieszka

ców podł

czonych do sieci

wodoci

gowej wynosi 100 %. Długo

ść

sieci wodoci

gowej wynosi ok.434 km. Wi

kszo

ść

wody przesyłana jest za pomoc

wodoci

gu grupowego, obejmuj

cego Krzeszowice -

miasto, Tenczynek, Nawojow

Gór

i cz

ęść

Woli Filipowskiej, pozostałe 30% jest

dostarczane za po

rednictwem wodoci

gów wiejskich .

W/w wodoci

gi znajduj

w zarz

dzie Spółki Wodoci

gi i Kanalizacja spółka z

o. o. Krzeszowice ul. Czycza 2 .
W miejscowo

ci Czerna uj

cia i wodoci

gi pozostaj

we władania nast

puj

cych

spółek wodnych :

spółka wodna "Południe" Czerna 304 ( wszystkie uzgodnienia ) ,

spółka wodna Czerna "Skała I", Czerna 180 (wszystkie uzgodnienia) ,

spółka wodna "Wzgórze I" , Czerna 311 (wszystkie uzgodnienia),

spółka wodna "Czerna Skała " Czerna 66 (wszystkie uzgodnienia),

spółka wodna "Pod Buczyn

", Czerna 175 (w trakcie uzgodnie

) ,

spółka wodna "Wzgórze II" , Czerna 314 ( w trakcie uzgodnie

) ,

cie dla Domu Pomocy Społecznej - aktualne pozwolenie wodno-prawne ,

cie dla O.O. Karmelitów Bosych klasztor - bez uzgodnie

Strefy ochronne uj

ęć

wód.

Rzeki: Sanka i Rudawa stanowi

ródło zaopatrzenia w wod

Krakowa, st

decyzjami O

6210 - 1 - 29/96 2 dn. 09.01.1997 i O

. III 6210 - 1 - 5/97 z dn. 15.04.1997

Wojewody Krakowskiego wyznaczono strefy ochrony dla uj

ęć

wód na tych rzekach. Na

obszar gminy si

gaj

wył

cznie strefy ochrony po

redniej, z tym

1. dla Rudawy s

to zarówno wewn

trzny jak i zewn

trzny obszar ochrony

redniej;

• wewn

trzny - obejmuj

cy wszystkie dopływy Rudawy na terenie gminy, obejmuje

obustronne do brzegów cieków pasy o szeroko

ci od 300 do 500 m ,

• zewn

trzny - obejmuj

cy pozostały teren zlewni Rudawy.

2. dla Sanki obszar zewn

trzny strefy ochrony po

redniej— obejmuj

cy zlewni

rzeki.

Wielko

ść

poboru wody w ostatnich latach w przypadku wód powierzchniowych

wykazuje tendencje spadkowe, natomiast sukcesywnie wzrasta zu

ycie wód podziemnych.

rok

wody

powierzchniowe

/ rok]

wody podziemne

/ rok]

2000

2456500

443700

2001

2015373

485325

2002

1976000

511200

W roku 2002 spółka Wodoci

gi i Kanalizacja spółka z o.o. Krzeszowice sprzedała

ok.1 172,3 tys. m3 wody , przy poborze ok.2 487 m3 . Oznacza to ,

e po uwzgl

dnieniu

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

ycia wody na cele przeciwpo

arowe i potrzeby własne , wska

nik strat wyniósł 43% .

Wska

nik ten jest bardzo wysoki (

rednia ogólnopolska wynosi ok.18,6%), przyczyn

takiego stanu jest bardzo zły stan techniczny sieci , która w du

ej cz

ęś

ci wymaga

modernizacji . Jej stan jest główn

przyczyn

ej ilo

ci awarii ( w 2002 roku - 309 ) i

wysokich kosztów zwi

zanych z ich usuwaniem . Modernizacja sieci wodoci

gowej jest

jednym z głównych zada

w najbli

szych latach .

Istniej

ce uj

cia s

w stanie zaspokoi

bie

Ŝą

ce zapotrzebowanie.

Gospodarka

ciekowa.

Na terenie gminy istnieje du

a dysproporcja pomi

dzy zaopatrzeniem w wod

skanalizowaniem. Odsetek mieszka

ców gminy Krzeszowice korzystaj

cych z podł

czenia

do sieci kanalizacyjnej wynosi około 28% - Krzeszowice - miasto : 80% , Tenczynek - 70% ,
Wola Filipowska - 30%, Nawojowa Góra - 20%;. Do miejscowo

ci nie posiadaj

cych sieci

kanalizacji sanitarnej nale

Ŝą

: Czerna, Dubie, Filipowice, Frywałd, Mi

kinia, Nowa Góra,

Nowa Góra – Łany, Ostr

ęŜ

nica, Rudno, Sanka, Siedlec, Zalas. Dysproporcja w rozwoju sieci

wodoci

gowej i kanalizacyjnej stwarza zagro

enie dla

rodowiska naturalnego . Obecnie

sie

kanalizacji sanitarnej ma długo

ść

ok.50,6 km , z tego sieci ogólnospławnej to ok. 18,5

km , a sanitarnej 32,1 km. Kolektory doprowadzaj

cieki do centralnej oczyszczalni

cieków

w Krzeszowicach , z terenu miasta tzw . kolektorem krzeszowickim ogólnospławnym ,
posiadaj

cym przelew burzowy oraz z Tenczynka, Woli Filipowskiej i Nawojowej Góry

trzema kolektorami sanitarnymi . Na pozostałym terenie

cieki odprowadzane s

szczelnych , wybieralnych osadników gnilnych , opró

nianych przez wyspecjalizowane,

posiadaj

ce stosowne zezwolenia firmy. Wielokrotnie pomimo posiadanych zbiorników na

nieczysto

ci płynne ,

cieki odprowadzane s

do rowów i cieków )( poprzez przelew lub z 3

osadnika )

Z oczyszczalni o przepustowo

ci powy

ej 250m

/d nale

y wymieni

mechaniczno – biologiczno – chemiczn

(z usuwaniem fosforu siarczanem

elazowym), o przepustowo

ci 7000 m

/d, znajduj

ca si

w Krzeszowicach;

aktualnie odprowadza ona 4279 m

cieków; odbiornikiem oczyszczonych

cieków jest Krzeszówka.

projektowana

mechaniczno – biologiczna o przepustowo

ci 400 m

/d,

zlokalizowana w Zalasiu ,odbiornikiem w tym przypadku b

dzie potok Rudno

,oczyszczalnia obejmie swym działaniem Zalas – zachód .

Oczyszczalnia w

arach dla s

siedniej gminy-Jerzmanowice-Przeginia , docelowo

ma obj

ąć

równie

Paczółtowice ( wspólna inwestycja gminy Krzeszowice i Jerzmanowice -

Przeginia ) .Na lata 2004 – 2010 planuje si

budow

oczyszczalni

cieków i kanalizacji w

miejscowo

ci Rudno (odbiornikiem b

dzie potok Rudno) oraz oczyszczalni

cieków i

kanalizacji Zalas-wschód (dla miejscowo

ci Zalas,Frywałd,Sanka, odbiornikiem

cieków

dzie potok Sanka) . Ponadto na terenie gminy funkcjonuj

oczyszczalnie przydomowe:

obsługuj

ce obiekty u

yteczno

ci publicznej:

Czerna (3)

Paczółtowice (1)

obsługuj

ce zakłady przemysłowe

Krzeszowice - miasto (3)

Zalas (1)

obsługuj

ce posesje prywatne

Rudno(1),

Tenczynek (1),

Krzeszowice - miasto (1)

bik (2),

Intensyfikacja budowy kanalizacji na terenach wiejskich jest jednym z głównych

zało

inwestycyjnych Gminy . Wpłynie to w istotny sposób na zmniejszenie zagro

enia

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

rodowiska naturalnego . Plan ten jest od 2000 roku realizowany w

cisłej współpracy z

gminami nale

Ŝą

cymi do Zwi

zku Gmin Dorzeczy Rudawy , Rudna i Sanki . Opracowana

koncepcja ochrony wód powierzchniowych dorzeczy w/w rzek jest cz

ęś

długofalowego

programu o zasi

gi ponadlokalnym . Cele przedmiotowego projektu maj

charakter

ekologiczny , jednak

e mo

na je rozpatrywa

równie

w kategoriach społecznych i

ekonomicznych. Do Zwi

zku Gmin Dorzeczy Rudawy , Rudna i Sanki nale

Ŝą

gminy :

Alwernia , Czernichów , Jerzmanowice-Przeginia , Krzeszowice , Liszki i Zabierzów.

Celem Zwi

zku jest realizacja przedsi

wzi

ęć

powstrzymuj

cych degradacj

podnosz

cych jako

ść

wód powierzchniowych i gł

binowych na terenie gmin - uczestników

zwi

zku . Ponadto podejmowanie wszelkich innych działa

maj

cych na celu wspieranie ich

harmonijnego rozwoju społeczno-gospodarczego . Opracowana przez Zwi

zek w 1999 roku

koncepcja programowo-przestrzenna, zaktualizowana w 2002 r. zakłada ,

e na terenie

Gminy Krzeszowice ma powsta

ok. 218 km sieci kanalizacyjnej wraz z 41

przepompowniami i 16 566 przył

czy domowych o ł

cznej długo

ci 163 km .

Odbiornikami wód opadowych z dróg i powierzchni utwardzonych s

cieki wodne ,

zlokalizowane na tym terenie , w sposób bezpo

redni b

rednio poprzez obszary

swych zlewni . Do oczyszczalni

cieków w Krzeszowicach

cieki deszczowe dopływaj

kanalizacj

ogólnospławn

Zgodnie z obecnie obowi

zuj

cym prawem ,podmioty staraj

ce si

o uzyskanie

pozwolenia wodno-prawnego na odprowadzenie wód opadowych zobowi

zane s

montowania separatorów . Proces ten z pewno

dzie rozło

ony na lata , jednak

sukcesywnie pozwoli wyeliminowa

tego typu zanieczyszczenie ze

rodowiska .

2. Zaopatrzenie w energi

ciepln

, elektryczn

i gaz.

Zaopatrzenie w energi

ciepln

na terenie gminy Krzeszowice odbywa si

w oparciu

o lokalne -zbiorcze i indywidualne kotłownie wykorzystuj

ce paliwa stałe, mazut, gaz ziemny

oraz olej opałowy. Sporadycznie wyst

puje wykorzystywanie alternatywnych

ródeł energii

(np. energia słoneczna ). Najwi

kszymi dostawcami ciepła na terenie gminy s

dwie

kotłownie P i HRO ogrzewaj

ce własne obiekty oraz budynki mieszkalne SM „Nowo

ść

” . S

one opalane mazutem ,ich moc wynosi 36,8 i 27,6 MW. Ponadto kotłownie zaopatruj

ce w

ciepło i ciepł

wod

mieszka

ców obiektów spółdzielni mieszkaniowej „Przyja

źń

” ( dot.

budynków zabudowy wysokiej na os. Krakowskim i ul. Targowa). Kotłownie te zostały
zmodernizowana w latach 2000 - 2001 na nowoczesne , gazowe. Wymiana instalacji i
kotłowni w

glowych na gazowe prowadzona jest równie

sukcesywnie (od 1996 roku) przez

Gmin

w obiektach u

yteczno

ci publicznej , jak równie

przez administratora w obiektach

administrowanych przez Zakład Administracji Budynków Komunalnych. Zgodnie z
miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego dla nowo powstaj

cych obiektów

zaleca si

wykorzystanie ekologicznych, niskoemisyjnych no

ników energii (pr

d, gaz, lekki

olej opałowy).

ródłem zasilania gminy w gaz s

gazoci

gi wysokopr

ęŜ

ne przebiegaj

ce przez jej

teren oraz stacje redukcyjne gazu I stopnia w Krzeszowicach, Nawojowej Górze,
Filipowicach i Tenczynku. Sie

dniopr

ęŜ

na dosilana jest ze stacji redukcyjnych poza

terenem gminy – w Grojcu i w Rudawie. W zwi

zku z planowan

zmian

ogrzewania na

gazowe niezb

dna b

dzie modernizacja istniej

cej sieci. W perspektywie do roku 2010

przewiduje si

wzrost zapotrzebowania na gaz o około 700 Nm

/ h., z czego ok. 70%

przypadnie na miasto. W zwi

zku z tym konieczna jest modernizacja stacji redukcyjnej I

stopnia w Krzeszowicach przy ul. Ogrodowej wraz z przebudow

odcinka gazoci

wysokopr

ęŜ

nego do stacji, w celu zwi

kszenia jej przepustowo

ci. Przewiduje si

modernizacj

sieci w nast

puj

cym zakresie:

budow

gazoci

redniopr

ęŜ

nego Ø 110 PE ł

cego w rejonie osiedla

many do poł

czenia z Czatkowicami, stanowi

cego docelowo gazu dla

nowych terenów budowlanych;

budow

gazoci

gu Ø 63 PE ł

cego sie

wsi Siedlec z miejscowo

Dubie;

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

3. Komunikacja

Komunikacja samochodowa

Gmina Krzeszowice ma dogodne poł

czenie kolejowe i drogowe oraz dobrze

rozwini

komunikacj

podmiejsk

. Gmina charakteryzuje si

Ŝą

dost

pno

komunikacyjn

opart

na drogach samochodowych. Gmina posiada dobre poło

enie w

stosunku do układu dróg głównych ponadregionalnych (autostrada A-4) i regionalnych
(nr 79), co umo

liwia gospodarcz

aktywizacj

terenów przyległych.

Przez teren Gminy przebiegaj

: fragment rozbudowanej trasy mi

dzynarodowej A4

(wg POS

redniodobowe nat

ęŜ

enie ruchu ok. 18 000 poj./dob

) Wschód-Zachód, droga

krajowa 79 Kraków-Katowice (wg POS

redniodobowe nat

ęŜ

enie ruchu ok. 6 000 poj./dob

W odległo

ci 20 km od Krzeszowic znajduje si

dzynarodowe lotnisko w Balicach.

Dost

pno

ść

do autostrady A4 ma bez w

tpienia zasadnicze, strategiczne znaczenie

dla mo

liwo

ci rozwoju gmin.

Do dróg gminnych zalicza si

drogi o znaczeniu lokalnym nie zaliczone do innych

kategorii, stanowi

ce uzupełniaj

sie

dróg słu

Ŝą

cych miejscowym potrzebom, z

wył

czeniem dróg wewn

trznych i dróg dojazdowych do pól .

Przebieg tras komunikacyjnych przez teren Gminy stanowi zagro

enie dla jej klimatu

akustycznego, stwarzaj

c równie

potencjalne zagro

enie zanieczyszczenia wód

podziemnych substancjami niebezpiecznymi .

Komunikacja kolejowa

Przez teren gminy przebiega linia kolejowa Wrocław - Kraków -Przemy

Potrzeby przewozu towarowego zaspokajaj

odcinki bocznic kolejowych:

•

Krzeszowice- Czatkowice ,

•

Krzeszowice-Zalas.

4. Gospodarka

Gmina znajduje si

w obr

bie strefy podmiejskiej Krakowa ,co znajduje wyraz w jej

wielofunkcyjnej strukturze gospodarczej i wieloaspektowych powi

zaniach z tym miastem .

Na terenie gminy dominuje przemysł wydobywczy , obejmuj

cy przede wszystkim

eksploatacj

surowców naturalnych ( wapienie , porfiry , diabazy ) i wód mineralnych

wykorzystywanych w celach leczniczych oraz pozyskiwanych w celach spo

ywczych .

Ponadto prowadzona jest działalno

ść

z zakresu przetwórstwa spo

ywczego , owocowo-

warzywnego , rolnictwa , usług i handlu . Do najwi

kszych zakładów przemysłowych nale

Ŝą

•

Kopalnia Wapienia „Czatkowice” sp. z o.o. os. Czatkowice 248 , 32-065 Krzeszowice ,

•

Kopalnie Porfiru i Diabazu sp. z o.o. ul. Ko

ciuszki 10 , 32-065 Krzeszowice ,

•

Kopalnia Odkrywkowa Surowców Drogowych KOSD w Rudawie ul. Legionów Polskich –
Kopalnia w Dubiu ,

•

Produkcja i Hodowla Ro

lin Ogrodniczych sp. z o.o. ul.

bicka 32 , 32-065 Krzeszowice ,

•

Eden Springs Zakład Pracy Chronionej os. Czatkowice 254 , 32-065 Krzeszowice ,

•

Zakład Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego w Tenczynku .

Na terenie gminy działaj

ró

ne podmioty gospodarcze , prywatne firmy handlowe i

usługowe , 10 z nich mo

na zaliczy

do du

ych zakładów , pozostałe nale

Ŝą

do grupy

rednich i małych .

Zakład Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego w Tenczynku , W Urz

dzie Miejskim w Krzeszowicach w roku 2003 było zarejestrowanych :

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

–

1.499 podmiotów o działalno

ci handlowej ,

–

1.232 podmioty o działalno

ci usługowej ,

–

71 podmiotów produkcyjnych ,

–

416 podmiotów o działalno

ci ró

nej .

9. Rolnictwo .

Rolnictwo nie odgrywa znacz

cej funkcji gospodarczej w gminie. Wynika to z du

ego

rozdrobnienia gruntów, jak równie

z faktu, i

znaczna cz

ęść

ludno

ci była zatrudniona

w s

siednich gminach, a zwłaszcza w mie

cie Krakowie oraz na

sku

(w sektorze górniczym ) i to stanowiło ich główne

ródło dochodu.

Z przeprowadzonej przez IUNG w Puławach punktowej waloryzacji rolniczej

przestrzeni produkcyjnej, uwzgl

dniaj

cej takie elementy

rodowiska, jak gleby, warunki

klimatyczne i wodne, a tak

e rze

terenu wynika, i

ogólne warunki sprzyjaj

rozwojowi

rolnictwa. Ogólny wska

nik rolniczej przestrzeni produkcyjnej dla gminy Krzeszowice wynosi

80,00.Wska

nik bonitacji jako

ci i przydatno

ci rolniczej 62, agroklimatu 11,0, rze

by terenu

3,1, warunków wodnych 3,8. Daje to gminie 47miejsce w województwie w zakresie
przydatno

ci rolniczej .

Na terenie gminy przewa

gospodarstwa indywidualne , małoobszarowe .

Rozdrobnienie gospodarstw jest bardzo du

e ,

rednia powierzchnia wynosi : ok.1,80 ha .

Gospodarstwa o powierzchni do 2,00 ha stanowi

83% ogólnej liczby gospodarstw ,

natomiast powy

ej 15,00 ha to zaledwie 0,7 % . struktur

agrarn

znacznie pogarsza du

ilo

ść

działek rolnych (pow. < 1 ha).

kszo

ść

gospodarstw nie posiada wyspecjalizowanego charakteru. W strukturze

przewa

a produkcja ro

linna – dominuje uprawa zbó

: 73,22% powierzchni zasiewów oraz

lin okopowych: 14,2 %. Na terenie gminy działa kilka gospodarstw ogrodniczych,

produkuj

cych warzywa i kwiaty pod osłonami, w

ród nich jedna kilkuhektarowa plantacja

ró

(w Siedlcu).

Produkcja zwierz

ca to przede wszystkim chów bydła i trzody chlewnej oraz kilka

gospodarstw specjalistycznych: 8 kurników ( w Nawojowej Górze,

arach i na Woli

Filipowskiej ), chów trzody chlewnej w cyklu zamkni

tym w Sance, gospodarstwa zajmuj

trzod

chlewn

w Nawojowej Górze – 1 szt., w

arach – 1 szt. , gospodarstwo

produkuj

ce króliki rze

ne w Nawojowej Górze . Gospodarstw prowadz

cych produkcj

towarow

jest niewiele, dominuj

gospodarstwa tradycyjne , wielokierunkowe , prowadz

gospodarstwa na własne potrzeby. Rolnicy próbuj

c zwi

kszy

opłacalno

ść

swoich

gospodarstw utworzyli gospodarstwa agroturystyczne : 4 sztuki na terenie gminy ( w
miejscowo

ciach : Czerna, Nawojowa Góra, Paczółtowice i Rudno ) . Gmina Krzeszowice

posiada równie

1 gospodarstwo ekologiczne – w Nowej Górze .

Poza gospodarstwami indywidualnymi działalno

ść

rolnicz

prowadz

Produkcja i

Hodowla Ro

lin Ogrodniczych Spółka z o.o. w Krzeszowicach , posiadaj

ca 12 ha upraw

pod szkłem (ogórki i pomidory - równie

nasienne ) oraz 109,38 ha gruntu , gdzie

prowadzona jest hodowla warzyw i uprawa zbó

; Spółdzielcze Przedsi

biorstwo

Produkcyjno-Usługowo- Handlowe Agrokompleks w Sance prowadz

ce mi

dzy innymi chów

kur niosek i upraw

24 ha gruntu na potrzeby paszowe .

Rybactwem

ródl

dowym zajmuj

dzy innymi dwa du

e zakłady:

–

Przedsi

biorstwo Produkcji i Hodowli Ryb Słodkowodnych w Krakowie ,

Zakład Pstr

gowy w Dubiu 32-064 Rudawa , Dubie 21 ,

–

Polski Zwi

zek W

dkarski Zarz

d Okr

gu w Krakowie Os. Szkolne 39 , 31-

978 Kraków O

rodek Produkcji Ryb Łososiowych w Czatkowicach .

Na terenie gminy Krzeszowice działa jedna ubojnia oraz dwie przetwórnie mi

sno-

dliniarskie (w Siedlcu, m. Krzeszowice os. Czatkowice )

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

10. Ruch turystyczny.

Obecnie gmina dysponuje nielicznym, lecz pr

ęŜ

nie rozwijaj

cym si

zapleczem

turystycznym. Na terenie miasta znajduje si

Hala Widowiskowo- Sportowa , dwa boiska

przyszkolne oraz stadion Klubu Sportowego „

wit” . Na terenie miasta i gminy działa

5 klubów sportowych oraz Mi

dzyszkolny O

rodek Sportowy. W 14 miejscowo

ciach

znajduj

boiska sportowe.

Dost

pna baza turystyczna na terenie gminy Krzeszowice

Miejsca noclegowe

Liczba osób korzystaj

cych

z noclegów

2000

2001

2000

2001

Liczba miejsc

noclegowych na

1000

mieszka

ców

Liczba osób/1

miejsce noclegowe

1 438

768

2,7

8,9

Na terenie gminy dominuje turystyka jednodniowa, indywidualna, oparta na

weekendowych wyjazdach samochodowych. Wynika to z jej poło

enia oraz dost

pno

komunikacyjnej . Turystyka zbiorowa obejmuje jedynie wycieczki szkolne oraz pielgrzymki do
Klasztoru w Czernej. Istniej

ca baza noclegowa gwarantuje miejsca dla ok. 80 osób

rodek wypoczynkowo-szkoleniowy AGH w Mi

kini , Dom wycieczkowy przy Klubie

Sportowym

wit w mie

cie Krzeszowice, miejsca noclegowe w siedzibie Zgromadzenia

Sióstr w Siedlcu, miejsca noclegowe przy Klasztorze w Czernej, miejsca noclegowe w
remizie OSP w Czernej ).

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

IV.

RODOWISKO NATURALNE JEGO STAN I

PRZEKSZTAŁCENIA.

1. Budowa geologiczna

Omawiany teren generalnie charakteryzuje si

trójdzieln

budow

. Podzielony jest

uskokami o przebiegu południkowym.

Od północy, na zerodowanym podło

u zbudowanym z dewo

skich dolomitów i

wapieni oraz dolomitów i wapieni dolnokarbo

skich zalegaj

dolomity, wapienie i margle

dolnotriasowe oraz

rodkowo triasowe wapienie anizyku. Na nich równie

niezgodnie

rozwin

ły si

wapienie górnej jury. Prawie cały obszar pokrywaj

pleistoce

skie iły.

Rejon centralny to rów oddzielony od przyległych jednostek uskokami wypełniaj

wapienie skaliste płytowe i ławicowe z krzemieniami oraz margle jury o znacznej mi

ąŜ

szo

oraz wapienie, margle z glaukonitem i opoki kredy pokryte podobnie jak w przyległych
rejonach lessami i piaskami czwartorz

dowymi.

Na południu w gł

bokim podło

u obserwowa

na karbo

skie iłowce, mułowce i

piaskowce warstw malinowickich, wy

ej permskie porfiry czerwonego sp

gowca. Na

wyrównanej powierzchni niezgodnie zalegaj

jurajskie wapienie Oksfordu. Osady

trzeciorz

dowe reprezentuj

tu rumosze,

wiry i gliny zwietrzelinowe paleogenu, czwartorz

– pleistocenskie gliny zwałowe,

wiry i paski rezydualne oraz piaski wodnolodowcowego

buduj

ce liczne wydmy.

Dalej na południe porfiry nie wyst

puj

, a erozja spowodowała prawie całkowit

redukcj

utworów jury, co powoduje ,

e osady trzeciorz

du i czwartorz

du le

Ŝą

bezpo

rednio na podło

u karbo

skim.

2. Bogactwa naturalne

Surowce mineralne.

Obszar krzeszowicki charakteryzuje si

Ŝą

ró

norodno

surowców mineralnych

z przewag

surowców skalnych.

SUROWCE ENERGETYCZNE.

GIEL KAMIENNY

. Przez omawiany obszar przechodzi wschodnia granica

Górno

skiego Zagł

bia W

glowego. W rejonie naturalnych odsłoni

ęć

karbonu

produktywnego koło Tenczynka (obecnie nieczynna Kopalnia Krystyna I i II z XVIII w.), i
Filipowic (warstwy florowskie, orzeskie, łaziskie i libi

skie) , od dawna istniały płytkie

kopalnie w

gla kamiennego. Najstarsze z nich datuj

na lata osiemdziesi

te XVIII w.

(Tenczynek) oraz pierwsza połow

XIX w. (Filipowice). Mimo udokumentowanych złó

w tym

rejonie aktualnie eksploatacja nie jest prowadzona z uwagi na mał

opłacalno

ść

i mo

liwo

ść

negatywnego wpływu na obszary przyrodniczo cenne.

SUROWCE SKALNE.

DIABAZY

przedmiotem ci

głej eksploatacji od 1909 r. w trzypoziomowym

kamieniołomie w Nied

wiedziej Górze koło Krzeszowic. Tworz

sill o mi

ąŜ

szo

ci ponad 30

m. Ze wzgl

du na form

tektoniczn

zło

a oraz poło

enie w obr

bie Tenczy

skiego Parku

Krajobrazowego, eksploatacja jest ograniczona i nie ma wi

kszych perspektyw rozwoju.

Melafiry. Nieczynny ju

kamieniołom melafiru znajduje si

na zboczach wzgórza

zamkowego w Rudnie.

Porfiry. wyst

puj

w dwóch rejonach, w okolicy Mi

kini buduj

pokryw

lawow

ąŜ

szo

ci 13-27 m oraz w wielu punktach na obszarze tzw. lakkolitu zalaskiego, pomi

dzy

miejscowo

ciami Zalas, Sanka i Głuchówki. Istniej

tak

e drobne

yły porfirowe w okolicy

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

Dubia, które poza tzw. trachitem z Siedlca nie maj

praktycznego znaczenia. W Mi

kini

wydobycie czerwonej odmiany porfiru rozpocz

to w 1852 r, jest on surowcem do produkcji

kruszywa klasy I, II i III dla budownictwa drogowego i kolejowego ,jednak o gorszych
parametrach ,ni

porfir zalaski, ze wzgl

du na silne sp

kanie i zwietrzenie(obecnie istniej

e nieczynne kamieniołomy eksploatowane ju

w XVIII w., na wi

ksz

skal

od 1852, a w

1906 r. zmechanizowane przez niemieck

firm

H. Kulka i Spółka. Kamie

mielony był tu na

grys). W okolicy Zalasu eksploatacj

prowadzono w licznych małych łomach (Zalas - w

okolicy liczne kamieniołomy ró

nobarwnego porfiru; Sanka- w dolinie Wrzosy znajduje si

nieczynny ju

kamieniołom Orlej ; Głuchówki). W kamieniołomie "Na Głuchówkach" ("Orlej")

wydobycie datuje si

od drugiej polowy XIX w. Wydobycia nie prowadzi si

od 1966 r.

Obecnie jedynym miejscem eksploatacji przemysłowej porfirów jest zło

e w Zalasie, gdzie

wyst

puj

trzy odmiany: rdzawoczerwona, zielonoszara i jasnoszarobiała. Istotny problem w

kamieniołomie "Zalas" stanowi wykorzystywanie hałdy poeksploatacyjnej, obejmuj

cej

zarówno skały z nadkładu (wapienie i piaskowce wapniste), jak i niewykorzystywane do
dalszej przeróbki partie porfiru. Hałda o wysoko

ci ponad 40 m i długo

ci ponad 800 m le

Ŝą

w bezpo

rednim s

siedztwie zabudowa

Frywałdu, stopniowo zasypuje dolin

Sanki.

Celowe wydaje si

wykorzystanie materiału z hałdy w przemy

le cementowym i

wapienniczym oraz w budownictwie (bloki porfiru).

TUFY.

Tufy i tufity porfirowe, zwane tufami filipowickimi, wyst

puj

na NW od

Krzeszowic w Karniowicach i Filipowicach. Eksploatowane były w małych łomach ju

drugiej polowy XIX w. jako materiał bloczny dla lokalnego budownictwa. Tufy s

cennym

materiałem budowlanym ze wzgl

du na lekko

ść

, dobr

urabialno

ść

, odporno

ść

na wpływy

atmosferyczne i dobre własno

ci izolacyjne. Mog

wykorzystane jako materiał

wykładzinowy elewacji budynków oraz jako materiał konstrukcyjny

cian i fundamentów.

Przykłady takiego zastosowania mo

na znale

źć

w okolicach Krzeszowic oraz w Krakowie.

Skład chemiczny tufów sprawia,

e s

one bardzo interesuj

cym surowcem o potencjalnie

ró

norodnym zastosowaniu, nie tylko w budownictwie. Jako takie nie powinny by

masowo

eksploatowane wył

cznie jako kamie

łamany. Stwierdzono przydatno

ść

surowca do

produkcji nawozów potasowo-fosforowych, a tak

e ciemnego szkła opakowaniowego oraz w

produkcji klinkieru cementowego. Aktualnie eksploatacja przemysłowa nie jest prowadzona.

WAPIENIE.

Wapienie dolnego karbonu s

eksploatowane w du

ym, kilkupoziomowym

kamieniołomie w Czatkowicach. Zło

e rozpoznano w latach 1942-53. Du

e trudno

eksploatacyjne stwarzaj

zaburzenia tektoniczne stromo zalegaj

cych warstw, liczne

zjawiska krasowe, zmienno

ść

litologiczna i chemiczna, lokalne sterty dolomityzacji i

skrzemionkowania oraz silne zawodnienie zło

a. Perspektywy eksploatacji zło

a ogranicza

poło

enie w strefie chronionego krajobrazu, a tak

e bardzo skomplikowane warunki

hydrogeologiczne. Wielka hałda surowca odpadowego stanowi potencjalny materiał do
wykorzystania w budownictwie drogowym i kolejowym.

Wapienie jury. Dla celów przemysłowych przydatne s

utwory tzw. jury białej -

wapienie płytowe i skaliste, rzadziej ławicowe. Zajmuj

one du

Ŝą

powierzchnie, stanowi

najpowszechniejszy surowiec tego obszaru. Były wydobywane w wielu miejscach na skale
lokaln

(okolice Zalasu, Rudna) oraz na skale przemysłowa w Krzeszowicach.

Koło Krzeszowic eksploatowano do 1963 i 1967 roku zło

a "Stara Sztolnia" i "Nawojowa

Góra" (dokumentacja z 1956 r.). Obecnie zło

a s

w znacznym stopniu wyeksploatowane i

wył

czone z "Bilansu zasobów". Wapienie oksfordu, wyst

puj

ce w nadkładzie porfiru w

kamieniołomie w Zalasie, mog

znale

źć

zastosowanie w przemy

le cementowym jako

surowiec "wysoki" i wapienniczym. Niskie parametry fizyczno-mechaniczne dyskwalifikuj

w drogownictwie i budownictwie.

DOLOMITY.

Jako tzw. dolomity ze Zbrzy eksploatowane s

w Dubiu. Zło

e to

rozpoznano przed 1939 r., Kamieniołom le

y w obr

bie Parku Krajobrazowego Dolinki

Krakowskie i s

siaduje z rezerwatem przyrody w dolinie Racławki. Z tego wzgl

du tylko

znikoma cz

ęść

obszaru zło

owego dopuszczona jest obecnie do eksploatacji. Dolomit jest

surowcem dla zakładów przeróbczych kruszyw drogowych i kolejowych. Niekorzystnym
parametrem skały s

e wahania wytrzymało

ci na

ciskanie spowodowane

nierównomiern

sylifikacj

i dolomityzacj

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

GLINKI KAOLINITOWE

. Wydobywano je od drugiej polowy XIX wieku koło Zalasu,

Rudna, Czatkowic. Glinki zasobne w kaolinit barwy białej,

ółtej i czerwonawej wyst

puj

serii piaszczysto-ilastej batonu. Przyczyn

braku perspektyw surowcowych jest

wyeksploatowanie dogodnych obszarów, niska jako

ść

surowca w stosunku do obecnie

eksploatowanych złó

w Polsce (Dolny

sk), a tak

e skomplikowana budowa geologiczna

obszaru wyst

powania glinek

GLINY ZWAŁOWE.

Wydobywa si

je w małych gliniankach jako materiał garncarski.

W nieczynnych obecnie odkrywkach wydobywano surowiec do produkcji cegły budowlanej.
Istniej

stosunkowo du

e ,nie udokumentowane zasoby glin koło Tenczynka i w Niecce

Dulowskiej. Obszary te obj

te s

w znacznej cz

ęś

ci formami ochrony przyrody lub s

terenami rolniczymi, co nie rokuje perspektyw eksploatacyjnych.

PIASKOWCE.

Wyst

puj

w serii piaszczysto-

wirowej jako ró

noziarniste, przewa

nie

gruboziarniste piaski, cz

sto przechodz

ce w słabo zwi

złe, rozsypliwe piaskowce

i zlepie

ce. Piaskownie grupuj

koło Zalasu, Siedlca i Krzeszowic. U

ytkowane s

lokalnie piaski i

wiry budowlane. Odmiany silniej scementowane eksploatowano dawniej w

rejonie D

bnika. Z uwagi na bardzo ograniczony zasi

g wychodni tych utworów oraz ich

poło

enie w strefach ochrony przyrody, mo

liwe jest ich wykorzystanie wył

cznie na bardzo

ograniczon

skal

w lokalnym budownictwie (do zapraw murarskich, tynków, fundamentów).

PIASKI AKUMULACJI EOLICZNEJ

. Ze stref

wyst

powania pokryw piasków

eolicznych, lokalnie zwydmionych, zwi

zane s

potencjalne zło

a piasków budowlanych. Nie

one nigdzie eksploatowane przemysłowo. Wyst

powanie pokryw eolicznych w obr

bie

parków krajobrazowych eliminuje mo

liwo

ść

podj

cia eksploatacji przemysłowej.

LESSY

wyst

puj

powszechnie na omawianym obszarze. były dawniej

wykorzystywane do chałupniczej produkcji cegły budowlanej. Ze wzgl

du na stosunkowo

niewielka zawarto

ść

frakcji ilastej mogłyby by

stosowane w ceramice do schudzania zbyt

plastycznego surowca (np. iły mioce

skie) .

KRZEMIENIE

wyst

puj

ce w Nawojowej Górze w formie bul i płaskur w wapieniach

oksfordu, mog

wykorzystywane do produkcji materiałów

ciernych. Wyst

puj

równie

na wtórnym zło

u na Grzbiecie Tenczy

skim. Krzemienie wybierane s

przez okoliczn

ludno

ść

do celów budowlanych.

Wody mineralne.

Znane s

z rejonu Krzeszowic od XVII w. Zakład wodoleczniczy funkcjonuje od

ponad 160 lat. Z dwóch uj

ęć

(Zdrój Główny i rezerwowy otwór wiertniczy R-2) eksploatowane

tylko wody siarczano-wapniowo-magnezowe, siarczkowe, radoczynne, o zawarto

siarkowodoru 6,4 mg/I i mineralizacji ogólnej 2,8 g/I ze Zdroju Głównego. Na obszarze
Krzeszowic wyst

puj

poziomy siarczkowych wód leczniczych zwi

zanych z gipsowo-

siarkono

formacj

miocenu Zapadliska Przedkarpackiego. Zasoby eksploatacyjne zło

w Krzeszowicach wynosz

ok. 6,61 m

/h, a pobór wód wynosi zaledwie ok. 2350 m

/rok.

Udost

pnione s

równie

otworem wiertniczym S-2 wody chlorkowo-sodowo-

siarczanowe o mineralizacji 3,1 g/I, wyst

puj

ce w osadach jurajsko-kredowych pod

miocenem rowu krzeszowickiego. Zło

e to nie jest eksploatowane ze wzgl

du na nisk

wydajno

ść

(0,6 m

/h). Wody zdroju krzeszowickiego znajduj

zastosowanie w lecznictwie

schorze

narz

dów ruchu (reumatyzm, urazy) i układu nerwowego.

Na terenie gminy istnieje dobra baza do rozwoju lecznictwa uzdrowiskowego.

Zasoby surowców mineralnych na terenie gminy Krzeszowice

Lp.

Kopalina

Nazwa zło

Stan

zagospodarowa

nia

Zasoby w tys. ton

Geologicz

bilansowe

przemysło

Wydobycie

w tys. ton

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

Zasoby surowców mineralnych na terenie gminy Krzeszowice

giel

kamienny

Tenczynek

rozpoznanie

wst

pne w kat.

64.543



Torf porfirowy

Kowalska Góra

zaniechane

18.270



Porfir

kinia Wsch.

Zalas *

zaniechane

eksploatowane

974

91.106



34.951



347

Wapie

Czatkowice *

eksploatowane

2.848

2.776

133

Wapie

bnik

zaniechane

6.191



Wapie

bnik I

rozpoznanie

szczegółowe

w kat. A+B+C

6.529



Wapie

Paczółtowice

rozp. wst

pne

w kat. C

6.425



Dolomit

Dubie *

eksploatowane

147.242

13.219

611

Surowce

skaleniowe

Siedlec

rozp. szczegółowe

w kat. A+B+C

365



Wapienie i margle

dla przemysłu

wapienniczego

Czatkowice *

eksploatowane

56.715

49.784

1.362

Wody lecznicze

i mineralne

Krzeszowice

wody mineralne



6.61 m

8,8 m

Na podstawie PPO

dla powiatu krakowskiego;

13. Rze

ba terenu.

Teren gminy Krzeszowice charakteryzuje si

bardzo zró

nicowanym

ukształtowaniem powierzchni terenu.

FORMY POCHODZENIA WODNOLODOWCOWEGO.

równiny wodnolodowcowe wyst

puj

we fragmentach mi

dzy Tenczynkiem,

Zalasem i Młoszow

(poza granicami omawianego obszaru) ,tereny te s

zalesione (Puszcza Dulowska) ,obfituj

w zabagnienia i zatorfienia.

FORMY POCHODZENIA EOLICZNEGO

pokrywy lessowe – zajmuj

znaczn

ęść

obszaru. S

silnie rozczłonkowane

i poci

te gł

bokimi dolinami potoków, pokrywaj

Płaskowy

Ojcowski, Garb

Tenczy

ski i wypełniaj

Rów Krzeszowicki.

równiny piasków przewianych oraz wydmy – stanowi

wypełnienie Niecki

Dulowskiej rozwini

te na osadach wodnolodowcowych, drug

stref

piasków

przewianych s

okolice Nied

wiedziej Góry i Nawojowej Góry, piaski

wypełniaj

górn

ęść

Doliny Borowca , a tak

e martw

dolin

w Rzeczkach

koło Tenczynka .Poza pokrywami piaszczystymi piaski wyst

puj

w wydmach

w rejonie Tenczynka. Obszary wyst

powania piasków eolicznych s

poro

te zwartymi lasami sosnowymi.

FORMY POCHODZENIA RZECZNEGO

trasy akumulacyjne – sie

dolinn

tego obszaru mo

na podzieli

na dwie

grupy - równole

nikowe - szersze i rozleglejsze (Krzeszówka),

wykorzystuj

ce rowy tektoniczne odpreparowane z iłów mioce

skich oraz

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

skie i gł

bokie doliny o przebiegu południkowym wci

te w wierzchowin

Płaskowy

u Tenczy

skiego lub rozcinaj

ce Grzbiet Tenczy

ski ;s

one

skierowane na południe lub południowy wschód, zwykle o łamanym przebiegu
(Dulówka, Filipówka), maj

one doliny o charakterze w

wozów skalnych, z

wypreparowanymi trzema poziomami tarasów rzecznych ,odpowiadaj

cych

kolejnym etapom wzmo

onej aktywno

ci erozyjnej.

FORMY POCHODZENIA DENUDACYJNEGO

powierzchnie trzeciorz

dowych zrówna

strukturalnych - zachowane na

omawianym obszarze we fragmentach, wyznaczaj

rozległe poziomy

wierzchowiny, w du

ej mierze pokryte plejstoce

skimi lessami, najwyra

niej

widoczne one s

w północnym skrzydle rowu krzeszowickiego.

pokrywy deluwialne – wyst

puj

na zboczach gł

bszych dolin i wzniesieniach

o ró

nym nachyleniu, tworz

je utwory piaszczyste z okruchami skał podło

z niewielk

domieszk

skał pochodzenia skandynawskiego.

osuwiska – wyst

puj

sporadycznie i maj

niewielkie rozmiary ,zwi

zane s

zwykle z pokrywami lessowymi rozwini

tymi na podło

u mioce

skim.

FORMY O ZAŁO

ENIACH TEKTONICZNYCH

obszar charakteryzuje si

licznym wyst

powaniem trzeciorz

dowych struktur

tektoniki uskokowej - zr

bów i rowów tektonicznych odpreparowanych z iłów

mioce

skich. Północn

i południow

kraw

Rowu Krzeszowickiego

wyznaczaj

bardzo wyra

ne progi tektoniczne.

FORMY KRASOWE

jaskinie licznie wyst

puj

ce w wapieniach oksfordu s

krótkie, suche,

rozwini

te poziomo o bogatej szacie naciekowej, główne skupiaj

dolinie Sanki.

leje krasowe okr

głe lub owalne o

rednicy do 20 m, gł

boko

ci do 10 m

wyst

puj

w obr

bie pokrywy lessowej rozwini

tej na wapieniach jurajskich,

maj

charakter zapadlisk sufozyjnych , powstałych na skutek wmywania

lessów w szczeliny systemu krasowego wapieni oksfordu, nagromadzenie
tych form obserwuje si

w okolicach Sanki i Głuchówek.

FORMY O NIEOZNACZONEJ LUB RÓ

NEJ GENEZIE.

twardziele (monadoki) wyst

puj

w zgrupowaniu koło Rudna ,najwy

szy ma

408,5 m n.p.m.

ciany skalne wyst

puj

w wi

kszo

ci dolin przełomowych ,dochodz

do 30

m wysoko

ci ,

głazy narzutowe wyst

puj

na obszarach utworów fluwioglacjalnych,

najcz

ęś

ciej s

to białe i czerwone granity skandynawskie ,rzadziej kwarcyty

tokrzyskie, wielko

ść

najwi

kszych dochodzi do 1,5 m

rednicy.

FORMY ANTROPOGENICZNE

nasypy autostrady - biegn

wzdłu

autostrady przebiegaj

cej w południowej

ęś

ci gminy,

hałdy i nasypy – zwi

zane s

głównie z terenami zabudowy miejskiej

Krzeszowic oraz dawnej lub aktualnej eksploatacji surowców mineralnych
(kamieniołomy, piaskownie, glinianki) Czatkowic, Zalasu i Nied

wiedziej Góry,

kamieniołomy – do najwi

kszych sztucznych odsłoni

ęć

nale

Ŝą

czynne

kamieniołomy w Czatkowicach, Nied

wiedziej Górze, Dubiu i Zalasie oraz

nieczynne w Mi

kini, Rudnie, Zalasie, glinianki i piaskownie wyst

puj

obr

bie pasa wydm nadwi

skich (rejon Zalasu) ,nie s

eksploatowane

przemysłowo.

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

14..Gleby.

Gleby na terenie gminy Krzeszowice charakteryzuje du

a ró

norodno

ść

. Około 55%

gruntów to gleby klasy IIIa i IIIb, a 34 % klasy IVa i IVb .Na wierzchowinach wyst

puj

glinki

lessowe mi

ąŜ

szo

ci 4 - 8 m. Rozwin

ły si

na nich urodzajne gleby lessowe miejscami

lessowe zbielicowane. Utwory lessowe uznawane s

za „grunty słabe” z racji du

wra

liwo

ci w stosunku do wody, przejawiaj

cej si

szczególnie ich skłonno

osiadania zapadowego.

W obszarach, gdzie brak pokrywy lessowej, rozwin

ły si

gleby próchnicze -

glanowe, barwy czarnej o strukturze gruzełkowatej. Na łagodnych stokach wyst

puj

gleby przej

ciowe mi

dzy r

dzinami a glebami próchniczno - w

glanowymi- W południowej

ęś

ci gminy w rejonie sołectw; Sanka, Frywałd i Zalas oprócz wy

ej wymienionych gleb

wyst

puj

gleby piaszczyste i bielicowe. W dnach potoków i rowu Krzeszowickiego

wyst

puj

grunty rozwini

te na madach.

15 .Zmiany w rze

bie terenu i przypowierzchniowej warstwie

skorupy ziemskiej.

Eksploatacja surowców mineralnych na terenie gminy spowodowała degradacj

gruntów na jej terenie. Do przekształce

górniczych nale

Ŝą

deformacja terenu i degradacja gleb

zmiana struktur geologicznych

zmiana stosunków wodnych

wycofywanie si

zwierz

t z terenu eksploatacji.

Gleby terenu gminy nara

one s

na zagro

enia ilo

ciowe i jako

ciowe. Nasilaj

ce si

stale wpływy ró

norodnych form działalno

ci przemysłowej, rolniczej i urbanizacyjnej

przyczyniaj

do znacznych zmian w naturalnych warunkach glebowych. Zmiany te

przejawiaj

w postaci szeregu form degradacji pokrywy glebowej i prowadz

wytworzenia gleb o zmienionym profilu i wła

ciwo

ciach fizykochemicznych. Procesy

degradacji gleb wyst

puj

przede wszystkim w rejonach :

                                   -  budowlanych ,
                                   -  przebiegu tras komunikacyjnych,
                                   - przylegaj

cych do zakładów przemysłowych,

- składowania odpadów.

Przekształcenia mechaniczne gleb powodowane s

przez zabudow

terenu,

utwardzenie i ubicie podło

a, zdj

cie pokrywy glebowej lub jej wymieszanie z elementami

obcymi (np. gruzem budowlanym) oraz w wyniku formowania wykopów, nasypów i
wyrówna

. Wa

rol

odgrywa emisja zanieczyszcze

powietrza i opad zanieczyszcze

oraz procesy chemicznego degradowania gleb przez niewła

ciwie prowadzon

gospodark

ciekow

i odpadow

. Do specyficznych form degradacji gleb w obszarach miejsko-

przemysłowych nale

y zaburzenie stosunków hydrogeologicznych, wyst

puj

cych przy

eksploatacji surowców naturalnych. W obszarach dolinnych

ródłem zanieczyszcze

gleb s

wylewy rzek, zwłaszcza tych, które prowadz

wody zanieczyszczone.

Kwa

ny odczyn gleb na gruntach rolnych wpływa na mobilno

ść

i fitotoksyczno

ść

pierwiastków

ladowych. W zwi

zku z tym zaleca si

ich wapnowanie. Gleby o odczynie

oboj

tnym lub zasadowym wyst

puj

zaledwie na 9% gruntów rolnych. Na terenie gminy

pilnie wymaga wapnowania 81% powierzchni gleb.

Wyniki prowadzonego od połowy lat osiemdziesi

tych w woj. krakowskim monitoringu

ekologicznego gleb i materiału ro

linnego wykazuj

e poziom zawarto

ci metali ci

ęŜ

kich i

siarki w glebach gminy utrzymuje si

na wi

kszo

ci gruntów rolnych w granicach zawarto

naturalnej (stopie

O) ,a na pozostałej cz

ęś

ci w granicach zawarto

ci podwy

szonej (stopie

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

l) Dla gleb w stopniu O - nie zanieczyszczonych, o naturalnych zawarto

ciach materiałów

ladowych dopuszcza si

wszystkie uprawy rolnicze i ogrodnicze, zgodnie z zasadami

racjonalnego wykorzystania rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Dla gleb w stopniu l - o
podwy

szonej zawarto

ci metali zaleca si

przeznaczenie pod wszystkie uprawy polowe, z

ograniczeniem wykorzystania warzyw z przeznaczeniem dla dzieci.

W okresie bada

nast

puje stałe, powolne obni

enie zawarto

ci metali ci

ęŜ

kich w

glebach, co wi

ąŜ

e si

ze zmniejszeniem depozycji zanieczyszcze

powietrza na powierzchni

terenu oraz racjonalizacj

stosowania nawozów mineralnych. Aktualny poziom zawarto

kształtuje si

od około 10% uznanej za dopuszczaln

w przypadku ołowiu do około 50% w

przypadku cynku.

Podane wy

ej dane dot. zanieczyszczenia gleb i materiału ro

linnego nie odnosz

do gruntów rolnych poło

onych w pasach przydro

nych dróg o du

ym nat

ęŜ

eniu ruchu

kołowego, gdzie nie powinno si

prowadzi

upraw ro

lin o zdolno

ci kumulowania

zanieczyszcze

w cz

ęś

ciach jadalnych, jak wi

kszo

ść

warzyw, niektórych owoców itp., a

zalecana jest uprawa ro

lin przemysłowych, nasiennych oraz twardo skorupowych. W gminie

dotyczy to otoczenia drogi krajowej nr 79. Jak wykazuj

wyniki prowadzonych bada

, gleby

w gminie charakteryzuj

wysok

odporno

na zmiany chemizmu, wywołane głównie

zanieczyszczeniami pochodz

cymi z dalekiego transportu (emisje zanieczyszcze

powietrza

aglomeracji

sko - krakowskiej). Zmiany chemizmu gleb, a tak

e zagro

enia ro

lin,

szczególnie uprawnych wyst

puj

wzdłu

szlaków komunikacyjnych (autostrada i droga

krajowa).

Mimo wzrostu jako

ci paliw , zmian konstrukcyjnych silników , zmierzaj

cych do

poprawy ich pracy i zmniejszenia zanieczyszcze

, warunki uprawy gleb wyst

puj

ce w

bezpo

rednim otoczeniu dróg odbiegaj

znacznie od warunków naturalnych .

Spadek zawarto

ci metali w glebie mo

na wi

równie

z gwałtownym spadkiem

emisji z zakładów metalowych

ska. Huty Katowice i Huty im. T- Sendzimira.

Zagro

eniem, które mo

e spowodowa

i powoduje bezpowrotne straty gleb jest

erozja. W przypadku tego rodzaju zagro

enia mo

na mówi

wył

cznie o wi

kszej lub

mniejszej odporno

ci gleb, wynikaj

cej z ró

nic składu mechanicznego. Przy tym, w

horyzoncie czasu praktycznie nie mo

na mówi

o mo

liwo

ci naturalnej regeneracji gleb.

Zatem problem ich ochrony ma szczególne znaczenie i wymaga szczególnego traktowania.

Na obszarze całej gminy wyst

puj

lokalnie przykłady wszystkich form erozji

glebowej. Niepokoj

ce w tym zakresie zjawisko wyst

piło równie

przy budowie pola

golfowego (erozja wywołana procesem inwestycyjnym). Informacje i zalecenia dotycz

ochrony gleb ,w obszarach zagro

onych erozj

, zawarte s

w miejscowym planie

zagospodarowania przestrzennego i dokumentach bazowych dla planu ( Ekofizjografia
gminy, Studium uwarunkowa

i kierunków zagospodarowania ).

W północnej cz

ęś

ci gminy kilka sektorów obszaru Lasów Pa

stwowych obj

ochron

.Utworzono lasy glebo- i wodochronne i prowadzi si

tam specjaln

gospodark

.Działalno

ść

rolnicza ,prowadzona szczególnie na stokach ,stanowi równie

przyczyn

erozji glebowej . W celu zmniejszenia negatywnego oddziaływania rolnictwa zaleca si

stosowanie odpowiednich technik uprawowych .

Najpowa

niejsz

form

erozji wyst

puj

cej na terenie gminy jest erozja wywołana

czynnikami antropogenicznymi - gospodarcza i inwestycyjna działalno

ść

człowieka .

Eksploatacja surowców mineralnych spowodowała nie tylko utrat

ytkowej warto

gleb lecz równie

degradacj

całego

rodowiska na obszarze swej działalno

ci .Zjawisko to

rekompensowane jest poprzez rekultywacj

. Wszystkie kopalnie działaj

ce na tym terenie

maj

wytyczony le

ny kierunek rekultywacji .Jedynie dla nieczynnego obecnie kamieniołomu

kinia -wschód uzyskano uzgodnienie na prowadzenie rekultywacji w kierunku rekreacji i

sportu .

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

3. Hydrografia

Wody powierzchniowe.

Prawie cała Gmina znajduje si

w zlewniach rzek Rudawy i Sanki, na których

zlokalizowane s

cia wody pitnej dla miasta Krakowa . Decyzjami O

.III.6210-1-29/96

z dnia 09.01.1997 r. i O

.III.6210-1-5/97 z dnia 15.04.1997 r. Wojewody Krakowskiego

wyznaczono strefy ochrony uj

ęć

na tych rzekach.

Odpływ wód z omawianego obszaru odbywa si

w kierunku południowo wschodnim,

obszar gminy pokrywa sie

cieków zasilaj

cych Wisł

przez jej lewobrze

ne dopływy (potoki

Rudno, Sanka rzeka Rudawa). Najwi

kszym dopływem Wisły jest płyn

ca poza granicami

gminy Rudawa powstała z poł

czenia Krzeszówki i Rudawki, płyn

ca Rowem

Krzeszowickim z zachodu na wschód. Zbiera ona wody południkowych cieków Płaskowy

Ojcowskiego, a tak

e północnego skraju Grzbietu Tenczy

skiego.

Rudawka odwadnia doliny Racławki i Szklarki poło

one w północno-wschodniej

ęś

ci gminy. Krzeszówka bior

ca pocz

tek na północ od Czatkowic zbiera wody Dulówki,

Filipówki, Mi

kinki, Czernki i Eliaszówki odwadniaj

cych południow

ęść

Płaskowy

Ojcowskiego.

Na omawianym obszarze wyst

puj

działy wodne II i III rz

du. Do stałych zbiorników

wodnych nale

Ŝą

małe stawy na potokach Szklarka i Sanka, staw Wro

ski w Tenczynku, staw

w nieczynnym kamieniołomie w Zalasie. Na Płaskowy

u Sanki małe okresowe oczka wodne

wyst

puj

w zagł

bieniach krasowych. Powszechnie na terenie Niecki Dulowskiej w

północno-wschodniej cz

ęś

ci obszaru oraz w lasach koło Tenczynka i Zalasu zaznaczaj

podmokło

ci. Wyst

puj

miejscami w dolinach Sanki i jej dopływów. Strefy te zwi

zane

głównie z płytko zalegaj

cymi, nieprzepuszczalnymi osadami karbonu, miocenu i

czwartorz

du, które wypełniaj

obni

enia tektoniczne. Niewielkie podmokło

powierzchniowe wyst

puj

w wi

kszo

ci dolin rzecznych, cz

sto na miejscach dawnych

stawów rybnych, w strefach załama

zboczy, zwłaszcza na ich przej

ciach w dna dolinne

wyst

puj

wycieki i wysi

ki.

Zlewnie Sanki i Rudawy charakteryzuje odpływ jednostkowy w granicach 6- 8 l/s

⋅

km2.

W lewobrze

nych dopływach Wisły przewa

a zasilanie gruntowe (liczne

ródła), natomiast w

ęś

ci prawobrze

nej zasilanie powierzchniowe.

Generalnie re

im cieków wyst

puj

cych na terenie gminy charakteryzuj

przeci

tne zasoby wodne,

a bezwładno

ść

hydrologiczna, objawiaj

ca si

mniejsz

i powolniejsz

zmienno

przepływów,

przewaga wezbra

roztopowych nad letnimi,

małe nasilenie procesów erozji koryt.

Wody podziemne

Obszar obj

ty arkuszem Krzeszowice charakteryzuje si

bardzo ró

norodnymi

i zło

onymi warunkami hydrogeologicznymi. Wynika to ze skomplikowanej budowy

geologicznej, zró

nicowania litofacjalnego utworów, silnego zaanga

owania tektonicznego

oraz urozmaiconej morfologii. Wyst

puj

tutaj poziomy wodono

ne od dewonu po

czwartorz

d, o zró

nicowanym rozprzestrzenieniu, mi

ąŜ

szo

ci i wodono

ci. Najwi

ksze

znaczenie maj

wody poziomów: karbo

skiego, jurajskiego, mioce

skiego i

czwartorz

dowego. Dzi

ki korzystnym warunkom infiltracji i magazynowania wód w

uszczelnionych skałach retencja podziemna jest wyj

tkowo du

a , wskutek czego udział

odpływu podziemnego w ogólnym odpływie jest nie bardzo wysoki,a odpływ stosunkowo
wyrównany. Do

ść

y spływ powierzchniowy nast

puje jedynie po nawalnych opadach , a

wezbrania s

na ogół krótkotrwałe. Ni

ówki wyst

puj

stosunkowo rzadko , jednak gł

bokie

ówki charakteryzuj

długim okresem trwania . Północno-wschodnia cz

ęść

Gminy

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

znajduje si

w południowej cz

ęś

ci obszaru głównego zbiornika wód podziemnych

stochowa (E) GZWP nr 326 .

GŁ

BOKO

CI PIERWSZEGO POZIOMU WODONO

NEGO

Gł

boko

ść

wyst

powania pierwszego zwierciadła wody w m p.p.t.

Gł

boko

ść

0 - 3 m. Wody na tej gł

boko

ci wyst

puj

we wszystkich dolinach

rzecznych oraz w strefie wyst

powania glin, w obr

bie piasków wodnolodowcowych i

cienkich pokryw piasków eolicznych (obszar Niecki Dulowskiej, okolice Tenczynka i
Nawojowej Góry).

Gł

boko

ść

3 - 10 m. Strefa

redniej gł

boko

ci pierwszego zwierciadła wody

obejmuje obszary pokryw lessowych w dnie Rowu Krzeszowickiego, pokryw deluwialnych u
stóp wzgórz zr

bowych, pokryw piasków wodnolodowcowych, eolicznych i glin.

Gł

boko

ść

5 - 20 m i gł

biej. Najwi

ksze gł

boko

ci wyst

powania pierwszego

poziomu wody stwierdzono w strefach mi

ąŜ

szych pokryw lessowych i piaszczystych,

zalegaj

cych na zr

bach tektonicznych oraz w obr

bie samych odpreparowanych zr

bów,

zbudowanych gównie z utworów jury i triasu oraz skal starszych - dotyczy to Płaskowy

Ojcowskiego i Grzbietu Tenczy

skiego.

TRA WODONO

Na omawianym obszarze mo

na wyró

kilka pi

ter wodono

nych. Najstarsze to

dewo

skie pi

tro wodono

ne, ograniczone do obszaru antykliny D

bnika na północ od

Krzeszowic. s

to wody szczelinowe i szczelinowo-krasowe wypływaj

ce w

ródłach w

dolinach Czernki i Racławki.

Wody dolnokarbonskie zwi

zane s

z w

glanowymi utworami z okolic Czatkowic,

gdzie znajduj

obfite

ródła zaopatruj

ce w wod

Krzeszowice. .

Wody górnokarbo

ski

wyst

puj

głównie w rejonie Tenczynka i Rudna, nie s

jednak szczegółowo rozpoznane i wykorzystywane.

Wody permskie wyst

puj

w okolicy Zalasu. Nawiercono je podczas eksploatacji

porfiru w lakkolicie zalaskim. S

to wody szczelinowe o bardzo malej zasobno

ci i niewielkim

zasi

gu powierzchniowym.

Wody jurajskiego pietra wodono

nego s

bardzo rozpowszechnione; stanowi

dwa poziomy wodono

ne, z których podstawowe znaczenie ma górnojurajski, podrz

dne

rodkowojurajski. Poziom górnojurajski rozwini

ty jest w wapieniach skalistych, płytowych i

grubolawicowych, zasilanych bezpo

rednio wodami atmosferycznymi infiltruj

cymi w gł

b na

wychodniach tych skal. Reprezentuje typowe wody krasowo-szczelinowe. W zr

bach

zwierciadło wody ma zwykle charakter swobodny, w rowach tektonicznych jest napi

te, co

spowodowane jest pokryw

osadów kredy lub miocenu. Pi

tro jurajskie wyst

puje gównie na

obszarze Grzbietu Tenczy

skiego oraz we wschodnich fragmentach Płaskowy

Ojcowskiego, a tak

e w utworach jury pogrzebanych w rowach tektonicznych. Z pi

trem tym

ąŜ

e si

wyst

powanie licznych

ródeł, zwykle o malej wydajno

ci. cz

sto okresowo

czynnych oraz wywierzysk. W Nawojowej Górze woda z poziomu jurajskiego, uj

ta studni

wiercon

, wykorzystywana jest na potrzeby rozlewni. Utwory jury buduj

zwykle obszary

najwy

ej poło

one i s

strefami zasilania zbiorników wód podziemnych, które cz

ęś

ciowo

znajduj

pod nimi i w ich bezpo

rednim s

siedztwie.

Kredowe pi

tro wodono

ne jest bardzo słabo rozpoznane ze wzgl

du na niewielki

jego zasi

g - rów krzeszowicki (rejon Krzeszowic).

tro mioce

skie. Wody tego pietra zwi

zane s

z poziomem gipsono

nym rowu

krzeszowickiego, zalegaj

cym tutaj bardzo płytko. Wody te s

silnie zmineralizowane i

eksploatowane w Krzeszowicach.

Wody czwartorz

dowe wi

ąŜą

z utworami piaszczysto-

wirowymi, wyst

puj

cymi

dolinach rzek. Wodono

ne s

równie

piaski wodnolodowcowe, piaski eoliczne, a tak

lessy powszechnie wyst

puj

ce na Grzbiecie Tenczy

skim i w obni

eniach morfologicznych

o zało

eniach tektonicznych, gdzie pod

cielone s

nieprzepuszczalnymi osadami miocenu.

Charakteryzuj

wysok

mineralizacj

(0,18-3,66 g/dm

) , zwi

kszon

zawarto

elaza

(5,0-15,0 mg/dm

i wi

cej) i manganu; zanieczyszczone s

równie

bakteriologicznie, co w

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

ej mierze spowodowane jest czynnikami antropogenicznymi. Wody tarasów wy

szych

maj

korzystniejsze parametry i mog

wykorzystywane przewa

nie bez uzdatniania.

ródła .

Na obszarze gminy Krzeszowice powszechnie wyst

puj

ródła descensyjne

(zst

puj

ce). Spotykane s

ró

ne ich rodzaje - warstwowe, szczelinowe, krasowe i

uskokowe. Najcz

ęś

ciej maja one charakter mieszany, z przewag

szczelinowo-krasowych i

krasowo-uskokowych.

ródła warstwowe wyst

puj

głównie w utworach czwartorz

dowych

(piaski, lessy) na zboczach dolin rzecznych.

ródła szczelinowe przewa

w obr

bie

wychodni zwi

złych skał starszego, podtrzeciorz

dowego podło

ródła krasowe s

bardzo liczne, zwi

zane z powszechnie wyst

puj

cymi skałami w

glanowymi jury, triasu,

karbonu i dewonu.

ródła uskokowe s

rzadsze, zwi

zane ze strefami uskokowymi

obrze

cymi rowy tektoniczne. wydajno

ródeł s

zró

nicowane. W przypadku

ródeł

krasowych ze wschodnich obrze

y omawianego obszaru waha si

ona od 3,2 do 21,4 I/s.

Obfite

ródła szczelinowe wód karbo

skich w Czatkowicach maja wydajno

ść

do 60 I/s.

Najwi

ksze czynne obecnie wywierzyska wyst

puj

w dolinie Sanki.

17.

ródła zagro

ilo

ciowych i jako

ciowych wód

powierzchniowych i podziemnych.

Wody podziemne.

Wyst

puj

ce w granicach gminy zbiorniki wód podziemnych s

na ogół mało odporne

na zanieczyszczenia.

Najbardziej podatnymi na zanieczyszczenie s

zbiorniki jurajskie. Powodem tego jest

szczelinowa budowa utworów, w których zalegaj

oraz wychodnie na powierzchni. Jako

ść

wód podziemnych w skałach w

glanowych jest zazwyczaj bardzo dobra. Na terenie gminy

Krzeszowice s

to wody nie wymagaj

ce uzdatniania, mieszcz

ce si

na pograniczu klas la i

Ib (wg, klasyfikacji PIO

), niemniej jednak s

to zbiorniki mało odporne na wnikanie

zanieczyszcze

i st

d łatwo mo

e dochodzi

do degradacji jako

ci wód podziemnych.

Obecno

ść

zwi

zków azotu w wodach pochodz

cych z tych utworów w s

siedztwie gminy

Krzeszowice wi

zane jest głównie z nieuporz

dkowan

gospodark

ciekow

. Zbiorniki

jurajskie nale

y uzna

za zagro

one w bardzo wysokim stopniu. Zanieczyszczenie wód

zbiorników jurajskich mo

e poci

za sob

to ,

e zanieczyszczenie mo

e obj

ąć

tak

inne zbiorniki wód podziemnych.

W wysokim stopniu zagro

ony jest zbiornik triasowy, zbudowany z w

glanowych skał

wapienia muszlowego. Oprócz zanieczyszcze

antropogenicznych w wodach zbiornika,

wyst

puj

ce w dolomitach kruszcono

nych rudy cynku i ołowiu, eksploatowane niegdy

obszarze jego wyst

powania, mog

przyczyn

naturalnych, lokalnych podwy

szonych

koncentracji np. magnezu, siarczanów i niektórych metali.

W wysokim stopniu zagro

ony jest równie

tak

e zbiornik szczelinowo krasowy dolno

karbo

sko - dewo

ski. Zagro

enie zbiornika pozostaj

cego w kontakcie hydraulicznym ze

zbiornikiem jurajskim wynika z mo

liwo

ci migracji zanieczyszcze

Zbiornik permski (w porfirach) wyst

puj

cy na znacznym obszarze pod przykryciem

utworów wapienno -marglistych jest uznawany za podatny na zanieczyszczenie, ale

rednio

zagro

ony. Pozostałe zbiorniki wód podziemnych, tzn.: czwartorz

dowe i górnokarbo

skie

rednio zagro

one. W przypadku zbiorników czwartorz

dowych, zbudowanych ze skał

klastycznych o du

ej porowato

ci ich nieco wi

ksza odporno

ść

na zanieczyszczenia wynika

z wi

kszej zdolno

ci sorpcyjnej domieszek ilastych ni

w przypadku skał szczelinowych.

Ponadto s

one cz

ęś

ciowo izolowane przez nadkład skał gliniastych. Podobnie ma si

rzecz

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

ze zbiornikami karbo

skimi, które dodatkowo s

na du

ych obszarach przykryte młodszymi

osadami (jury i czwartorz

du).

W wysokim stopniu zagro

onymi i podatnymi na zanieczyszczenie s

wody

mineralne ujmowane z utworów czwartorz

dowych w Rowie Krzeszowickim.

ródłem

zanieczyszcze

mog

; zabudowa miejska, zakłady przemysłowe.

ZBIORNIK TRIASOWY.

Zbiornik triasowy jest słabo rozpoznany je

li chodzi o jego własno

hydrogeologiczne. Szczelinowo - krasowy charakter zbiornika triasowego powoduje du

Ŝą

jego podatno

ść

na zanieczyszczenia z powierzchni terenu oraz pochodz

ce z s

siaduj

cych

z nim zbiorników.

ZBIORNIK PERMSKI.

Skład chemiczny wód podziemnych w porfirach był badany przy okazji rozpoznania

warunków hydrogeologicznych w otoczeniu kamieniołomu w Zalasie. Jako

ść

omawianych

wód podziemnych obni

zwi

kszone koncentracje zwi

zków azotowych. Wykazano,

zwi

zki azotu wnikaj

do porfirów wraz z wodami powierzchniowymi, zanieczyszczonymi

ciekami bytowymi. Szczelinowy charakter zbiornika permskiego sprawia,

e jest on podatny

na wnikanie zanieczyszcze

, które mog

stosunkowo szybko przemieszcza

systemami

szczelin.

Wody powierzchniowe.

Teren gminy niemal w cało

ci nale

y do zlewni Rudawy i Sanki. Na zachodzie od

Woli Filipowskiej za przysiółkiem Stara Wola znajduj

ródła potoku Chechło, który

odwadnia jedynie niewielki fragment obszaru gminy. Dorzecze Rudawy obejmuje północn

rodkow

ęść

gminy. W jego skład wchodz

potoki: Czubrówka, Rudawka, Krzeszówka,

kinka, Dulówka, Filipówka, Szklarka. Eliaszówka oraz 6 mniejszych potoków bez nazwy,

Od południa płyn

tylko niewielkie cieki w rejonie Tenczynka-Dorzecze Sanki na terenie

gminy obejmuje tylko jej obszar

ródliskowy w rejonie wsi Zalas. Sanka i Frywałd. Sanka

odwadnia le

Ŝą

cy na północ od niej garb Tenczy

ski.

Na terenie gminy monitorowane s

wody Krzeszówki (non) i Rudawki (III klasa

czysto

ci). O ich klasie czysto

ci decyduje przede wszystkim zanieczyszczenie

bakteriologiczne. Pozostałe cieki nie zostały obj

te pomiarami czysto

ci. Rodzaj

zanieczyszcze

(zawarto

ść

azotu azotynowego oraz stan sanitarny) wskazuje na ich

pochodzenie . Przyczyn

tego jest głównie brak skanalizowania niektórych obszarów gminy

oraz nieuregulowana gospodarka wodno-

ciekowa .

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

18 . Pobory wody dla celów komunalnych i przemysłowych

Zapotrzebowanie na wod

zaspakajaj

nast

puj

ce uj

cia zlokalizowane na

terenie gminy , administrowane przez spółk

Wodoci

gi i Kanalizacja sp. z o.o. :

Tabela

cia wód podziemnych i powierzchniowych

cia podziemne (studnie wiercone o gł

boko

ci pow. 20m)

cie

(obsługiwany wodoci

|Nr decyzji

Qd max

[m3/d]

Decyzji)

Produkcja

wody do celów

komunalnych

[m3/d]

Produkcja

wody do celów

przemysłowych

[m3/d]

Sanka
(Sanka, Frywałd,
Baczyn)

OS.III.6210-1-22/97

260

170

Siedlec
(Siedlec)

OS.62103-11/99/kw

330

130

Pary

(Nowa Góra, Ostr

ęŜ

nica,

Łany)

OS.III.6210-1-35/97

628

448

Grójec
(Zalas)

LiR.V.6223/04/2002

370

190

Rudno
(Rudno)

OS.VII. 7211-1-14/88

240

Filipowice
(Filipowice, Wola
Filipowska)

OS.III.6210-1-75/98

530

455

cia powierzchniowe (

ródła stokowe)

Sanka Głuchówki
(Głuchówki)

OS.62231/11/2000/kw

41.6

Paczółtowice
(Paczółtowice, D

bnik,

ary)

OS.62231/9/2000/kw

250

198

Pary

(Nowa Góra- Pary

)

OS.62230/19/2/01/kw

Nowa Góra
(Nowa Góra - Mi

kinia)

OS.62231/17/2/2000/k

384

158

Czatkowice
Wodoci

g grupowy

Krzeszowice
(Krzeszowice, Tenczynek,
Nawojowa Góra)

OS.III.6210-1-78/98

6120

4295

308

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

Ponadto na terenie wsi Czerna funkcjonuj

spółki wodne zarz

dzaj

ce ni

wymienionymi uj

ciami i lokalnymi wodoci

gami :

1.spółka wodna „Południe”- pozwolenie wodno-prawne: decyzja nr
  OS.62231/3/2/2000/KW  Starosty Krakowskiego z dnia 05.12.2000 r.  ; max. pobór :
   233,00 m³/dob

2. spółka wodna „Skała I” - pozwolenie wodno-prawne: decyzja nr

OS.62230/16/2/01/KW Starosty Krakowskiego z dnia 31.10.2001 r. ; max. pobór :
15,00 m³/dob

3. spółka wodna „Wzgórze I” - pozwolenie wodno-prawne : decyzja nr

OS.62230/17/2/01/KW Starosty Krakowskiego z dnia 25.10.2001 r. ; max pobór :17
m³/dob

4. spółka wodna „Skała” - pozwolenie wodno-prawne: decyzja nr

OS.62230/14/2/02/MP Starosty Krakowskiego z dnia 16.10.2002 r.; max. pobór :43
m³/dob

5. spółka wodna „Pod Buczyn

” - w trakcie uzgodnie

prawnych ,

6. spółka wodna „Wzgórze II” - w trakcie uzgodnie

prawnych ,

7. uj

cie dla Domu Pomocy Społecznej w Czernej – pozwolenie wodno-prawne

:decyzja nr OS.62230/11/03/MP Starosty Krakowskiego z dnia 19.11.2003 r.;

redni

pobór : 20,0 m³/dob

8. ujecie dla klasztoru o.o. Karmelitów Bosych w Czernej - brak pozwolenia wodno-

prawnego .

Do celów socjalno-bytowych wykorzystywana jest woda ze studni zlokalizowanej na

terenie Kopalni Porfiru Zalas w miejscowo

ci Zalas - pozwolenie wodno-prawne dla Kopal

Porfiru i Diabazu sp. z o.o. w Krzeszowicach , decyzja nr

R.IV.6811/1-1/02 Wojewody

Małopolskiego z dnia 10.04.2002 r.; max. pobór : 50m³/dob

, jak równie

woda podziemna z

utworów jurajskich ze studni gł

binowej na terenie Pracowniczego Ogrodu Działkowego

„Skałki” Enklawa B w miejscowo

ci Tenczynek - pozwolenie wodno -prawne dla Prezesa

Polskiego Zwi

zku Działkowców – Okr

gowego zarz

du Małopolski w Krakowie , decyzja nr

OS.62230/12/2/02/MP Starosty Krakowskiego z dnia 30.07.2002 r. w ilo

ci nie

przekraczaj

cej 48,0 m³/dob

Wykorzystanie wody do celów przemysłowych :

•

Kopalnia Wapienia Czatkowice - decyzja nrO

.III.6210-1-3/96 Wojewody

Krakowskiego z dnia 15.03.1996 r. na pobór wody z potoku Krzeszówka , w

ilo

ci nieprzekraczaj

cej 13,0 l/s ,

•

Przedsi

biorstwo Stalowych Konstrukcji Elektroenergetycznych ELBUD w Krakowie -

Wydział

elbetów i Strunobetonów w Krzeszowicach ul. Zielona 7 –

decyzja nr OS.III.6210-1-63/98 Wojewody Krakowskiego z dnia 12.08.1998 r. na

pobór wody z potoku Dulówka , w ilo

ci nie przekraczaj

cej 90 m³/dob

•

Produkcja i Hodowla Ro

lin Ogrodniczych sp. zo.o. w Krzeszowicach - decyzja

nr OS.62230/1/01/KW Starosty Krakowskiego z dnia 17.01.2001 r. na pobór
wody z uj

cia dennego na rzece Krzeszówka dla potrzeb technologicznych , w

ilo

ci nie przekraczaj

cej : 1080 m³/dob

Wykorzystanie wody do celów produkcyjnych – rozlewni :

1. Kopalnia Wapienia Czatkowice sp. z o.o w Krzeszowicach – decyzja nr

OS.III.6210-1-3/99 Wojewody Małopolskiego z dnia 23.07.1999 r. na pobór w
ilo

ci nie przekraczaj

cej 32,0 m³/dob

2. EDEN Springs Zakład Pracy Chronionej w Krzeszowicach - decyzja nr

OS.62230/16/03/MP Starosty Krakowskiego z dnia 19.12.2003 r. na pobór w
celu znaczeniu produkcji (butelkowania ) wody , w ilo

ci nie przekraczaj

cej 670,0

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

m³/dob

3. firma Produkcyjno-Handlowa Olech & Olech Nawojowa Góra - decyzja Starosty

Krakowskiego na pobór wody dla potrzeb wytwórni wód gazowanych .

19. Charakterystyka elementów przyrody o

ywionej

Gmina Krzeszowice jest obszarem bardzo interesuj

cym z uwagi na

rodowisko

naturalne. Znaczna cz

ęść

jej powierzchni obj

ta jest ochron

prawn

(ok.47% )

,ustanowiono tu 3 rezerwaty przyrody - Dolina Racławki i Dolina Eliaszówki poło

one w

obr

bie Parku Krajobrazowego Dolinki Krakowskie , oraz rezerwat Dolina Potoku Rudno

poło

ony w obr

bie Rudnia

skiego Parku Krajobrazowego ; 3 parki krajobrazowe - Dolinki

Krakowskie obejmuj

cy północn

ęść

gminy Krzeszowice , Tenczy

ski Park Krajobrazowy

obejmuj

cy południow

ęść

gminy oraz Rudnia

ski Park ; pomniki przyrody o

ywionej

( obecnie 67 sztuk ) i nieo

ywionej (1 sztuka ) oraz trzy stanowiska dokumentacyjne .

wiat ro

linny .

Szata ro

linna obszaru charakteryzuje si

ym urozmaiceniem typowym

dla jury Krakowsko - Wielu

skiej. Ro

linno

ść

tu wyst

puj

podzieli

na na :

zbiorowiska le

ne;

linno

ść

kserotermiczna. naskalna i murawowa

linno

ść

kowa.

rodowisku naturalnym zachowały si

gatunki rozwijaj

ce si

na wielkich

masywach skalnych i skalistych zboczach dolin Jurajskich. Z uwagi na niedost

pno

ść

zbiorowiska te zachowały si

w niezłym stanie. Ro

linno

ść

na terenie gminy jest do

ść

zró

nicowana i tworzy skomplikowane struktury przestrzenne.

Na obszarach pól uprawnych wyst

puj

zbiorowiska chwastów polnych. Osobn

grup

zbiorowiska naskalne, powstałe wtórnie na miejscu lasów, w wyniku wypasu.

Powstały tam ziołoro

la bogate w gatunki zbiorowiska ciepłolubne. Zbiorowiska te obfituj

in. w rzadkie gatunki motyli. Obecnie zbiorowiska kserotermiczne znajduj

w silnym

regresie. Na skutek zaprzestania u

ytkowania gospodarczego ulegaj

zarastaniu przez

zaro

la krzewiaste, jako stadium prowadz

ce do powrotu w te miejsca zbiorowisk le

nych.

ki wilgotne dawniej dominuj

ce w dnach dolin rzecznych, obecnie wyst

puj

znacznie mniejszych powierzchniach. Odznaczaj

one bogactwem gatunkowym i

obecno

lin rzadkich. Najbardziej rozpowszechnione s

ki mietlicowe. Na

pozostałych obszarach ł

ki wyst

puj

nielicznie, dominuj

wie

e nale

Ŝą

ce do

rajgrasowych.

Biocenozy le

Lasy stanowi

37% ogólnej powierzchni gminy. Du

e kompleksy le

ne zachowały si

w dolinie potoku Racławki oraz mi

dzy dolin

Szklarki, Racławki i Eliaszówki. Znaczne

obszary zaj

te przez lasy znajduj

na Garbie Tenczy

skim. Pokrywaj

e obszary w

rejonie Tenczynka, Nied

wiedziej Góry i obni

enia Dulowskiego. Pierwotne kompleksy le

stanowi

jedynie małe enklawy w

ród tych lasów. Stwierdzono je w dolinie Racławki i

Eliaszówki na Garbie Tenczy

skim i Nied

wiedziej Górze, Dubiu i Nawojowej Góry.

Kompleks poło

ony w okolicach Dubia obejmuje zbocza doliny Racławki oraz

wzgórze mi

dzy dolinami Racławki i Szklarki. Wyst

puj

tu lasy bukowe z jodł

i bory

mieszane. Zachował si

tu naturalny układ przestrzenny zbiorowisk charakterystyczny dla

dolin jurajskich. Kompleks le

ny w Nawojowej Górze obejmuje bory sosnowe na piaskach,

bory mieszane na podło

u lessowym oraz buczyny górskie rosn

ce na skalistych

wzgórzach.

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

rodowisku naturalnym zachowały si

gatunki rozwijaj

ce si

na wielkich

masywach skalnych i skalistych zboczach dolin Jurajskich. Z uwagi na niedost

pno

ść

zbiorowiska te zachowały si

w niezłym stanie.

Spo

ród zbiorowisk le

nych, najbardziej rozpowszechnione s

fitocenozy gr

du.

Zajmuj

one strome, cz

sto skaliste zbocza dolin jurajskich oraz cieniste ich dna. W runie

rosn

liczne gatunki chronione. Zbli

one do gr

dów siedliska zajmuj

połacie buczyny

karpackiej.

Ogólny stan zdrowotny lasów jest dobry, nie wida

istotnych zagro

dla ci

gło

lasu, nie ma te

masowego wypadania gatunków niezgodnych z siedliskiem . Powstaj

ce w

drzewostanie luki s

zarastane przez naturalne odnowienia gatunków le

nych .

Tereny zieleni w mie

cie.

Obszarom zabudowy tradycyjnie towarzysz

charakterystyczne zbiorowiska

linno

ci segetalnej i ruderalnej. Obrazu szaty ro

linnej dopełniaj

zespoły zieleni

urz

dzonej.

Ziele

urz

dzona - s

to obszary ró

nej wielko

ci i rangi stworzone przez człowieka.

Znaczenie tych obszarów jest wielorakie. Tereny zieleni urz

dzonej kształtuj

warunki

przestrzenne i zdrowotne

ycia w Gminie, modyfikuj

klimat lokalny, wpływaj

na walory

estetyczne krajobrazu, s

miejscem wypoczynku i rekreacji dla mieszka

ców. Stara,

zabytkowa ziele

, kształtowana wraz z rozwojem Gminy posiada - wraz z architektur

, której

towarzyszy - walor historyczny.

W mie

cie znajduj

4 ogrody działkowe ,a na terenie gminy s

2 takie obszary.

Ziele

urz

dzon

na terenie miasta Krzeszowice stanowi

zabytkowy park pałacowy o pow. 12,00 ha

Park Bogackiego o pow. 0,73 ha ,

Park Zofii o pow. ok. 0,80 ha ,

tzw. Dzikie Planty o pow. 1,70 ha ,
ziele

osiedlowa , przydro

na , znaczne powierzchnie zieleni nieurz

dzonej

.
Ziele

urz

dzon

na terenie gminy stanowi rynek o pow. ok.0,40 ha w

miejscowo

ci Nowa Góra oraz ziele

przydro

na i ogrodów przydomowych

.W projekcie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
wprowadza si

nowe obszary zieleni nieurz

dzonej , natomiast na terenie

miasta nie b

powstawały nowe obszary zieleni urz

dzonej ( za wyj

tkiem

obszarów stanowi

cych ogrody przydomowe ) .

Zgodnie z projektem planu , ziele

nieurz

dzona to obszary o szczególnym

znaczeniu przyrodniczym , pełni

ca wa

rol

poł

cze

w systemie w

złów i

korytarzy ekologicznych.
S

to najcz

ęś

ciej tereny otwarte , niezainwestowane , tylko cz

ęś

ciowo

ytkowane rolniczo jako ł

ki i pastwiska , poło

one np. wzdłu

cieków

wodnych , obejmuj

ce zalesienia i zadrzewienia

ródpolne, cz

sto pełni

funkcj

izolacyjn

od intensywnego zagospodarowania . W celu ochrony tych

obszarów wprowadza si

zakaz realizacji nowych obiektów kubaturowych w

terenach tego u

ytkowania .

Jako dopuszczalne na tych terenach ustala si

liwo

ść

realizacji :

1. dolesie

2. ogólnodost

pnych , niekubaturowych urz

dze

sportu i rekreacji ,

3. doj

ść

pieszych , dojazdów niewydzielonych i zatok postojowych oraz

cie

ek rowerowych

4. sieci i urz

dze

infrastruktury technicznej .

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

wiat zwierz

Fauna na obszarze gminy jest bardzo bogato reprezentowana przez liczne gatunki ssaków,

płazów, ptaków i owadów. Zamieszkuj

tu liczne gatunki nietoperzy (podkowiec mały i

y, gacek wielkouch, mopek, nocki : du

y, orz

siony, łydkowaty i rudy; mroczek rudy,

posrebrzany i pozłocisty.), gatunki rzadkie i chronione ptaków (puchacz, puszczyk, sowy:
uszata, płomykówka i pójd

ka, myszołów włochaty, goł

b siniak, trzcinniczek, zimorodek

i inne). Z wyst

puj

cych tu gadów na uwag

zasługuj

: padalec zwyczajny, zaskroniec

zwyczajny, jaszczurka zwinka i

yworodna oraz gniewosz plamisty. W

ród płazów

na wymieni

traszk

zwyczajn

i grzebieniast

, ropuch

zwyczajn

i paskówk

oraz

aby: zielon

, trawn

mieszk

oraz kumaka nizinnego i górskiego. W potokach

wyst

puj

pstr

gi strumieniowe, głowacze i strzeble potokowe.

20. Formy ochrony przyrody.

W gminie Krzeszowice rezerwaty przyrody zajmuj

cznie ok. 605 ha .Le

Ŝą

ce na

omawianym terenie rezerwaty przyrody to:

Dolina Racławki (najwi

kszy w powiecie krakowskim) i Dolina Eliaszówki poło

one w obr

bie

Parku Krajobrazowego Dolinki Krakowskie, oraz rezerwat Dolina Potoku Rudno
poło

ony w obr

bie Rudnia

skiego Parku Krajobrazowego.

Rezerwat Dolina Racławki. Poło

ony pomi

dzy Dubiem a Paczółtowicami teren o

powierzchni 473,92 ha, utworzony w 1989 roku. Rezerwat krajobrazowy, cz

ęś

ciowy.

Przedmiotem ochrony s

tu : naturalne lasy bukowe, murawy i zaro

la kserotermiczne.

Rezerwat Dolina Eliaszówki. Poło

ony pomi

dzy Czern

a Paczółtowicami. Powierzchnia

108,22 ha, utworzony w 1989 roku. Jest to rezerwat le

ny, cz

ęś

ciowy. Chronione na tym

terenie s

zespoły buczyny karpackiej i ciepłolubnej, gr

du, ł

gu olszowo – jesionowego.

Widoczne s

tu ciekawe formy skalne.

Rezerwat Potoku Rudno. Teren rezerwatu w gminie Krzeszowice obejmuje powierzchni

68,74 ha. Utworzono go w 2001 roku. Rezerwat krajobrazowy, cz

ęś

ciowy. Ochron

obj

te s

tu dobrze zachowane, zró

nicowanych zbiorowiska le

ne.

Rezerwaty przyrody na terenie gminy Krzeszowice (2003) *

Lp.

Gmina

Nazwa

rezerwatu

Pow.

rezerwatu

w ha

Rodzaj

rezeratu

Przedmiot ochrony

Nr wojewódzki

Krzeszowice,

Dolina
Racławki

473,92

Dolina rzeki z wychodniami skał
jurajskich, naturalne zespoły lasu
bukowego, ro

linno

ść

naskalna

Krzeszowice

Dolina
Eliaszówki

109,57

Zespoły: buczyny karpackiej
i ciepłolubnej,

du,

olszowo-jesionowego

oraz

urozmaicone

formy

skał

wapiennych

Krzeszowice,
Czernichów,
Alwernia

Dolina Potoku
Rudno

95,94

Zbiorowiska ł

gu olszowego i olsu

oraz stanowiska geologiczne
starego kamieniołomu

*Rezerwatami zarz

dza Nadle

nictwo Krzeszowice

Parki krajobrazowe to obszary obj

te ochron

ze wzgl

du na cenne warto

ci głównie

przyrodnicze oraz historyczne lub kulturowe. W zró

nicowanym

rodowisku przyrodniczym

gminy Krzeszowice istniej

warunki przyrodnicze, kulturowe, edukacyjne, historyczne i inne,

które zadecydowały, i

na ok. 60% obszaru gminy wyznaczono granice a

trzech odr

bnych

parków krajobrazowych.

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

Parki krajobrazowe usytuowane na obszarze gminy Krzeszowice wchodz

w skład

Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych ( powierzchnia na terenie gminy 9 141,8 ha –
65,6%). S

to nast

puj

ce jednostki:

Dolinki Krakowskie (powierzchnia w granicach gminy - 4986,0 ha – 35,8%) -
obejmuj

cy oprócz północnej cz

ęś

ci gminy Krzeszowice cz

ęś

ci obszarów z

siednich gmin -Zabierzów. Wielka Wie

i Jerzmanowice – Przeginia),

Park Tenczy

ski (powierzchnia w granicach gminy - 3 803,4 ha – 27,3%) -

obejmuj

cy południow

ęść

gmin Krzeszowice i Zabierzowa oraz fragment

północno -zachodni gminy Liszki,

Park Rudnia

ski (powierzchnia w granicach gminy – 352,4 ha – 2,5%).

Pozostała (poza parkami) cz

ęść

gminy znajduje si

w strefie ochronnej

(otulinie) parków.

POMNIKI PRZYRODY

Pomniki przyrody, czyli pojedyncze twory przyrody

ywej i nieo

ywionej lub

ich skupienia o szczególnej warto

ci naukowej, kulturowej, historyczno-pami

tkowej

i krajobrazowej oraz odznaczaj

ce si

indywidualnymi cechami wyró

niaj

cymi je w

ród

innych tworów. Grup

pomników przyrody nieo

ywionej stanowi

m.in.

ródła, wodospady,

wywierzyska, skałki, jaskinie itd. Na terenie gminy Krzeszowice znajduje si

67 pomników

przyrody.

YTKI EKOLOGICZNE

ytki ekologiczne – zasługuj

ce na ochron

pozostało

ci ekosystemów,

maj

cych znaczenie dla zachowania unikatowych zasobów genowych i typów

rodowisk.

form

ochrony przyrody mo

na obejmowa

naturalne zbiorniki wodne,

ródpolne

ródle

ne „oczka wodne”, k

py drzew i krzewów, a tak

e bagna, torfowiska, wydmy, płaty

nie u

ytkowanej ro

linno

ci, starorzecza, wychodnie skalne, skarpy, kamie

ce itp. Na terenie

gminy Krzeszowice brak przykładów tej formy ochrony przyrody .

STANOWISKA DOKUMENTACYJNE

Stanowisko dokumentacyjne stanowi form

indywidualnej ochrony obiektu

przyrody nieo

ywionej, tak

e powstałego w wyniku działalno

ci człowieka (wyrobiska).

Obiekty te to wa

ne i cenne pod wzgl

dem naukowym i dydaktycznym miejsca

wyst

powania formacji geologicznych, nagromadze

skamieniało

ci lub tworów mineralnych.

Mog

to by

fragmenty eksploatowanych i nieczynnych wyrobisk powierzchniowych

i podziemnych, nie wyodr

bniaj

ce si

na powierzchni lub mo

liwe do udost

pnienia.

W gminie Krzeszowice znajduj

3 takie obiekty .

Odsłoni

cie na Czerwie

cu - Tenczynek data ustanowienia 16.11.1998r

w kompleksie le

nym przy wierzchołku wzgórza Czerwieniec

Kamieniołom „Nowa Krystyna" - Tenczynek data ustanowienia16,11.1998r. -
stary kamieniołom w kompleksie le

nym

Kamieniołom „Z uskokiem" - Zalas data ustanowienia - 16.11.1999r. przy
drodze Sanka -Zalas

Na terenie powiatu krakowskiego do ko

ca 2004 roku planuje si

wyznaczenie ostoi

europejskiej sieci Natura 2000, zasi

g i lokalizacja – w trakcie ustalania. Planuje si

wprowadzi

obszary ochronne w oparciu o Dyrektyw

Siedliskow

.Ponadto jako element

ochrony georó

norodno

ci w

wiecie zostanie utworzony Geopark Jurajski. Jego cz

ęść

planuje si

zlokalizowa

w granicach gminy Krzeszowice ( w chwili obecnej w fazie

projektowej ).

21. Oddziaływanie na ró

norodno

ść

biologiczn

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

Degradacja szaty ro

linnej nast

puje pod wpływem czynników zewn

trznych,

zwłaszcza pochodzenia antropogenicznego, działaj

cych bezpo

rednio lub po

rednio.

Zmiany

rodowiska i czynników ekologicznych w obszarze gminy zwi

zane s

głównie z :

•przemysłem wydobywczym bazuj

cym na eksploatacji surowców lokalnych -

powoduj

cym degradacj

krajobrazu i zasobów przyrody o

ywionej;

•zanieczyszczeniem oraz zagro

eniem ska

eniami zbiorników wód

powierzchniowych i podziemnych b

cych

ródłami wody pitnej - ze wzgl

na niedostatki infrastruktury odprowadzania

cieków oraz utylizacji odpadów,

•ska

eniami powietrza atmosferycznego w znacznej cz

ęś

ci pochodz

cymi z

obszaru zewn

trznego gminy,

ska

eniami powietrza atmosferycznego maj

cymi swe

ródło w tzw. niskiej

emisji ,

•przebiegiem przez obszar gminy uci

ąŜ

liwych tras komunikacji kołowej i

kolejowej (hałas, zanieczyszczenia powietrza),

zanikiem tradycyjnej gospodarki rolnej , utrzymuj

cej w równowadze

półnaturalne zbiorowiska ł

kowe,

zagro

erozyjnych gruntów

Nat

ęŜ

enie zmian ,zwykle punktowo ,nie osi

ga ekstremalnych nat

ęŜ

powoduj

cych

całkowite zniszczenie

rodowiska (za wyj

tkiem przemysłu wydobywczego).

22. Walory kulturowe .

Na terenie gminy Krzeszowice znajduje si

31 obiektów wpisanych do rejestru

zabytków, oraz 3 stanowiska archeologiczne.

Zamek obronny Tenczyn z XIV w. w Rudnie,

Klasztor w Czernej, (XV/XVI w.)

Klasztor drewniany w Paczółtowicach (XVI w)

Pałac w Krzeszowicach,

zabytki przemysłu i techniki (dot. kolei ) Krzeszowice.

Na terenie gminy znajduj

równie

stanowiska archeologiczne;

W celu ochrony wyj

tkowych, oryginalnych i unikatowych warto

ci zasobów

kulturowych o randze regionalnej i krajowej, a tak

wiatowej proponuje si

utworzenie

rezerwatów oraz parków kulturowych.

NA TERENIE GMINY PROPONUJE SI

UTWORZENIE NAST

PUJ

CYCH REZERWATÓW

KULTUROWYCH:

klasztor Karmelitów Bosych wraz z parkowo-krajobrazowym zało

eniem

Wielkiej Klauzury - Czerna,

Dolina Eliaszówki,

centrum Krzeszowic z parkiem zdrojowym, zabudow

uzdrowiskow

neogotyckim ko

ciołem i zespołem pałacowo-parkowym

wzgórze zamkowe wraz z ruinami Zamku Tenczyn, kompleks lasów i
rozłogów pól - Rudno

PROPONOWANE PARKI KULTUROWE:

bnik, Paczółtowice, Sanka

Warto

ść

obiektów kulturowych gminy podkre

la fakt ,

e klasztor w Czernej

z otaczaj

go Dolin

Eliaszówki spełnia warunki wpisu na List

wiatowego Dziedzictwa

Kulturowego .

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

23. Szlaki turystyczne

Turystyka, rekreacja rozwijane na terenie gminy bazuj

na jej wysokich walorach

rodowiskowych. Przez teren gminy przebiegaj

nast

puj

ce szlaki turystyczne.

czerwony : Krzeszowice - Tenczynek Rzeczki - lasy tenczy

skie - Sanka

-Dolina Wrzosy - Por

egoty - Okle

na ;

ółty : K-ce - Tenczynek - zamek "Tenczyn" w Rudnie - Grojec - Alwernia -

Lipowiec - Chrzanów ;

niebieski : Zamek "Tenczyn" w Rudnie - Puszcza Dulowska - Dulowa PKP -
Chrzanów ;

zielony : Bukowa Góra - Nielepice - Rudawa ;

zielony : Czerna - NOwa Góra - Dolina Kamienic - Mi

kinia kamieniołom -

Szwedzka Droga - Bartlowa Góra - Krzeszowice ;

ółty : K-ce - Czerna - lasy d

bnickie- Dolina Racławki - Szklary - Dolina

Kobyla

ska - Dolina Bolechowicka - Ojców - S

spów - Pieskowa Skała ;

zielony: Rudawa - Dubie - Dolina Racławki - Racławice - Kosmołów - Szlak
Orlich Gniazd ,

czarny:Radwanowice - Grzybowa Góra - Szklary ,

niebieski : Nowa Góra - Stawiska - Pary

- Galman-Siersza-Chrzanów .

Ponadto od 1998r. , przy współpracy z PTTK , wytyczono szlaki rowerowe bior

c pod

uwag

nie tylko ich funkcj

rekreacyjn

ale równie

poznawcz

.Przebiegaj

praktycznie

przez wszystkie miejsca interesuj

ce turystycznie i krajoznawczo.

Wytyczono szlak rowerowy zielony , czerwony. Układ szlaków rowerowych

zaprojektowano w sposób umo

liwiaj

cy odbywanie okr

ęŜ

nych wycieczek , zarówno w przez

doje

cych samochodami ( parkingi pod zamkiem Tenczyn i w pobli

u Le

niczówki

Kopce , ewentualnie pod dworcem PKP w K-cach ) , jak i poci

giem . Istniej

ca g

sta sie

dróg lokalnych oraz szlaków pieszych stwarzaj

dodatkowe warianty wycieczek , a tak

umo

liwiaj

dowolne skrócenie trasy .

Zgodnie ze Strategi

Rozwoju Gminy Krzeszowice na lata 2003-2013 planuje si

sukcesywny rozwój sieci szlaków rowerowych zgodnie z potrzebami i w oparciu o posiadane

rodki .

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

IV. PODSTAWOWE

RÓDŁA ZAGRO

DLA

RODOWISKA PRZYRODNICZEGO W GMINIE

KRZESZOWICE

ródła przekształce

rze

by i przypowierzchniowej warstwy

skorupy ziemskiej

Bogata rze

ba terenu gminy Krzeszowice, ukształtowana w wyniku naturalnych

procesów, uległa znacznym przekształceniom pod wpływem gospodarczej działalno

człowieka . Działalno

ść

górnicza , inwestycyjna, post

puj

cy proces urbanizacji i

industralizacji miały bezpo

redni wpływ na rze

terenu i zmiany jako

ci gleb .Zmiany te

przejawiaj

w postaci szeregu form degradacji pokrywy glebowej i prowadz

wytworzenia gleb o zmienionym profilu i wła

ciwo

ciach fizykochemicznych. Procesy

degradacji gleb zwi

zane s

przede wszystkim z:

. rejonami obszarów górniczych ,

rejonami budowlanymi,

przebiegiem tras komunikacyjnych,

terenami przylegaj

cymi do zakładów przemysłowych,

miejscami składowania odpadów.
Procesy zachodz

ce w

rodowisku glebowym pod wpływem

czynników degradacyjnych , bez wzgl

du na to czy s

skutkiem czynników

naturalnych czy antropogenicznych , to degradacja fizyczna , chemiczna i
biologiczna .
Najistotniejsz

rol

,na tym terenie w zakresie zmian

rodowiskowych,

odegrała powierzchniowa eksploatacja kopalin . Wywołała w sposób
bezpo

redni i po

redni ujemne skutki . W wyniku tej działalno

ci uległa

zmianie rze

ba terenu poprzez tworzenie hałd , zwałowisk ,wyrobisk ,

wył

czeniu znacznych obszarów dla potrzeb eksploatacji i infrastruktury

technicznej dla celów górniczych . Po

rednio wpłyn

ła na zmiany

hydrologiczne , zarówno wód podziemnych i powierzchniowych , jak równie

na zmian

szaty ro

linnej (w wyniku zmian poziomu wód gruntowych ) .

rol

odegrała emisja zanieczyszcze

powietrza i opad zanieczyszcze

oraz

procesy chemicznego degradowania gleb przez niewła

ciwie prowadzon

gospodark

ciekow

, odpadow

i roln

. W obszarach dolinnych

ródłem zanieczyszcze

gleb s

wylewy rzek, zwłaszcza tych, które prowadz

wody zanieczyszczone.

Zagro

eniem, które mo

e spowodowa

i powoduje bezpowrotne straty gleb jest erozja,

we wszystkich wyst

puj

cych, na terenie gminy formach (stanowi przykład fizycznej

degradacji gleb) . W przypadku tego rodzaju zagro

enia mo

na mówi

wył

cznie o wi

kszej

lub mniejszej odporno

ci wynikaj

cej z ró

nic składu mechanicznego. Przy tym, w

horyzoncie czasu praktycznie nie mo

na mówi

o mo

liwo

ci naturalnej regeneracji gleb.

Zatem problem ich ochrony ma szczególne znaczenie i wymaga szczególnego traktowania.
W przypadku zjawiska erozji zapobieganie jej uzale

nione jest od czynnika j

wywołuj

cego

( odpowiednie metody prowadzenia gospodarki le

nej ,rolnej i inne techniki ochrony

gruntów).

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

ródła zmiany w jako

ci powietrza atmosferycznego i klimatu

akustycznego

Główne punktowe i obszarowe

ródła emisji zanieczyszcze

do atmosfery

Zanieczyszczenia powietrza mog

pochodzi

ródeł naturalnych i sztucznych

(antropogenicznych).

ródłem sztucznych zanieczyszcze

powietrza s

sfery działania

człowieka, przede wszystkim: przemysł, rolnictwo, komunikacja i gospodarstwa domowe.
St

ęŜ

enia zanieczyszcze

wyst

puj

cych w powietrzu atmosferycznym s

zale

ne od

sto

ci zaludnienia, stopnia urbanizacji i uprzemysłowienia poszczególnych rejonów.

Ponadto s

one szybko zmienne w czasie i przestrzeni w zale

ci od lokalnych warunków

meteorologicznych i topograficznych.

O jako

ci powietrza atmosferycznego na danym obszarze decyduj

przede wszystkim

emisje z :

–

procesów produkcji energii

–

z procesów przemysłowych

–

komunikacji

W ocenie jako

ci powietrza wykonanej przez WIO

opartej na pomiarach

wykonanych mi

dzy innymi w Krzeszowicach cały powiat krakowski został

zaliczony wg obowi

zuj

cych przepisów do strefy C .

ęŜ

enia zanieczyszcze

powietrza w punkcie pomiarowym zlokalizowanym

na Woli Filipowskiej 613 , w roku 2001 wynosiły :
- dwutlenek siarki : 14 µg/m³ ( st

ęŜ

enie

rednioroczne ) ,

- dwutlenek azotu : 16 µg/m³ ( st

ęŜ

enie

rednioroczne ) ,

- pył : 21 µg/m³

ródło: Raport .... 2002 r.

Zestawienie warto

ci opadu pyłu , kadmu i ołowiu w punkcie pomiarowym

na Woli Filipowskiej w okresie czerwiec 2001 – maj 2002 r. :

- pył : 31,055 g/m² ,

- ołów : 7,915 g/m² ,

ka - kadm : 1,605 g/m² .

Warto

ci w tym punkcie pomiarowym były najwy

sze z punktów kontrolnych

na terenie powiatu krakowskiego .

ródło : Raport.... 2002 r.

Wg opinii WIO

nale

y wzmocni

system oceny jako

ci powietrza

poprzez zwi

kszon

ilo

ść

bada

, dotyczy to zwłaszcza pomiarów pyłu

zawieszonego PM10 , benzenu i ozonu dla celów ochrony zdrowia oraz
dwutlenku azotu i dwutlenku siarki ze wzgl

du na ochron

lin .

Znacz

cym problemem na terenie gminy jest emisja zanieczyszcze

do powietrza z niskich

emitorów, szczególnie w okresie zimowym, kiedy warto

ci s

znacz

co zwi

kszone w

stosunku do okresu letniego.
Ilo

ść

emitowanych zanieczyszcze

jest trudna do zbilansowania i nie jest kontrolowana. W

miar

liwo

ci zasadna jest zmiana sposobu ogrzewania.

Głównym

ródłem zanieczyszczenia powietrza na terenie Krzeszowic jest „niska emisja”

pyłów i gazów z indywidualnych gospodarstw domowych, zakładów produkcyjno usługowych
oraz ich imisje z obszarów s

siednich gmin. Zaopatrzenie w energi

ciepln

na terenie

gminy Krzeszowice opiera si

o lokalne i indywidualne kotłownie wykorzystuj

ce paliwa

stałe, mazut, gaz ziemny oraz olej opałowy. Ponadto w nieprzystosowanych do tego celu
paleniskach spalane s

ró

nego rodzaju odpady.

Najwi

kszymi dostawcami ciepła na terenie gminy s

dwie kotłownie P i HRO ogrzewaj

własne obiekty oraz budynki mieszkalne SM „Nowo

ść

”. S

one opalane mazutem. W roku

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

2002 zakład wyst

pił z wnioskiem do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony

rodowiska o

przyznanie kredytu na zadanie „Modernizacja gospodarki cieplnej w P i HRO Sp. z o.o. –
oszcz

dno

ść

energii. W zwi

zku z pozytywnym rozpatrzeniem wniosku roboty zostały

rozpocz

te w bie

Ŝą

cym roku.

Ponadto w roku 2002 zakład zlecił wykonanie operatu na wprowadzanie do powietrza
zanieczyszcze

pyłowo – gazowych z dwóch kotłowni grzewczo – technologicznych oraz

kotłowni lokalnej w budynku Laboratorium. W wyniku tego uzyskano decyzj

- pozwolenie na

odprowadzanie pyłów i gazów do powietrza na okre

lonych warunkach.

Druga istniej

ca na tym terenie spółdzielnia mieszkaniowa „Przyja

źń

” , po modernizacji

systemów grzewczych ,funkcjonuje w oparciu o nowoczesne kotłownie gazowe .Zakład
Administracji Budynków Komunalnych w swych obiektach mieszkalnych o

redniej

intensywno

ci posiada instalacje grzewcze gazowe , natomiast w pozostałych obiektach

sukcesywnie przeprowadza modernizacje instalacji . Obiekty mieszkalne ( 3 bloki )
Spółdzielni Mieszkaniowej „Naftobudowa” ogrzewane s

za pomoc

kotła w

glowego .

Obiekty u

yteczno

ci publicznej na terenie miasta korzystaj

z kotłów gazowych . Plan

zagospodarowania przestrzennego gminy Krzeszowice dla nowych obiektów zaleca
stosowanie niskoemisyjnych no

ników energii , takich jak : gaz , energia elektryczna , lekki

olej opałowy .

EMISJA Z PRZEMYSŁU.

Na terenie gminy Krzeszowice dominuje przemysł wydobywczy. Do głównych zakładów
nale

Ŝą

Kopalnie Porfiru i Diabazu Spółka z o.o. , prowadz

ca działalno

ść

w sołectwach Zalas i

Tenczynek – produkcja kruszyw ze skały diabazowej i porfirowej.

Kopalnia Wapienia „Czatkowice” Spółka z o.o. prowadz

ca działalno

ść

w Czatkowicach

wydobycie i przeróbka mechaniczna kamienia wapiennego,

Kopalnia Odkrywkowych Surowców Drogowych KOSD Rudawa

Kopal prowadz

ca działalno

ść

w sołectwie Dubie – wydobycie dolomitu .

zku z rodz W zwi

zku z rodzajem prowadzonej działalno

ci zakłady te s

ródłem emisji pyłów.

W zakładach emisje zanieczyszcze

pyłowych ogranicza si

przez zraszanie. Obydwa

zakłady posiadaj

ne zezwolenia na emisj

zanieczyszcze

do powietrza.

ródłem e

ródłami emisji przemysłowej s

•

PiHRO (Produkcja i Hodowla Ro

lin Ogrodniczych ) sp . z o.o. w

Krzeszowicach , kombinat szklarniowy o pow. ok. 15 ha pod szkłem ,
produkcja ogrodnicza , obiekty ogrzewane s

przez dwie kotłownie na mazut i

trzy w

glowe ,

•

„ALCOR-ODLEW” sp. z o.o. w Krzeszowicach prowadz

ca działalno

ść

zakresie odzysku aluminium , instalacja do termicznego przekształcania , poziom
emisji na etapie uzgadniania

EMISJA KOMUNIKACYJNA

Według raportu o stanie

rodowiska w województwie małopolskim w 2000 roku na

obszarze gminy nie wyst

puj

przekroczenia standardów jako

ci powietrza (dla substancji,

dla których dane s

publikowane). Istotnymi

ródłami zanieczyszcze

w obszarze gminy s

szlaki komunikacyjne, a w szczególno

ci autostrada i droga krajowa nr 79. Wzdłu

gów

komunikacyjnych koncentruje si

emisja gazów i pyłów. Poniewa

drogi te nie posiadaj

wykonanych, aktualnych raportów oddziaływania na

rodowisko i nie prowadzi si

równie

systematycznych bada

monitoringowych, nie mo

na precyzyjnie okre

przestrzennego

zakresu imisji komunikacyjnych z tych dróg. Nasilenie ruchu komunikacyjnego jest coraz
wi

ksze. Stan powietrza w zwi

zku z tym mo

e ulec pogorszeniu.

W ramach monitoringu jako

ci powietrza w województwie małopolskim prowadzone

były w 2002 r. pomiary substancji w stacjach pomiarowych z uwzgl

dnieniem:

kryterium ochrony zdrowia,

kryterium ochrony ro

lin,

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

Pomiary st

ęŜ

substancji w powietrzu prowadzone były przez WIO

w Krakowie i

Wojewódzk

Stacj

SANEPID w Krakowie. W roku 2002 na terenie Krzeszowic rozpocz

ła

pomiary manualna (z) stacja pomiarowa zaliczana do sieci monitoringu powietrza w
województwie małopolskim zlokalizowana w Krzeszowicach przy ul. Kulczyckiego 1.
Jednostk

organizacyjn

tej stacji był WIO

w Krakowie. Monitoring obejmował pomiary

ęŜ

, NO

, BS, Cd, Pb.

Na terenie Krzeszowic stwierdzono:

rednie st

ęŜ

enie pyłu zawieszonego PM 10 i BS

w roku kalendarzowym

wynosiło 20

g/m

(poziom dopuszczalny 50

g/m

). Dopuszczalny poziom

ęŜ

24 godzinnych powi

kszony o margines tolerancji, który wynosił

g/m

został przekroczony 24 razy, dopuszczalny poziom st

ęŜ

24 godzinnych w roku kalendarzowym wraz z marginesem tolerancji został
przekroczony 14 razy;

rednie st

ęŜ

enie SO

w roku kalendarzowym wynosiło 13

g/m

(dopuszczalny poziom na terenie kraju wynosił 350

g/m

); nie zanotowano

przekrocze

dopuszczalnego poziomu st

ęŜ

24 godzinnych oraz

dopuszczalnego poziomu st

ęŜ

24 godzinnych w roku kalendarzowym wraz

z marginesem tolerancji;

rednie st

ęŜ

enie NO

wynosiło 21

g/m

i nie przekraczało dopuszczalnego

poziomu st

ęŜ

przyj

tego dla terenu całego kraju, wynosz

cego 200

g/m

;

redni poziom ołowiu

wynosił 0,049

g/m

i nie przekroczył dopuszczalnego

obowi

zuj

cego ze wzgl

du na ochron

zdrowia ludzi wynosz

cego 0,5

g/m

;

ęŜ

enie metali ci

ęŜ

kich wynosiło: Cd - 0,0019

g/m

, Ni – nie stwierdzono,

Cr - nie stwierdzono;

W 2002 roku obowi

zywały nowe warto

ci dopuszczalne i czasy u

rednienia. Na

terenie gminy przekraczane były dopuszczalne warto

ci poziomu 24 godzinnych

rednich

ęŜ

pyłu zawieszonego PM10 i BS. Dopuszczalny poziom ołowiu w powietrzu

obowi

zuj

cy ze wzgl

du na ochron

zdrowia ludzi, nie został przekroczony.

Teren powiatu krakowskiego zakwalifikowano wst

pnie do sporz

dzenia POP, ze

wzgl

du na przekroczenia zawarto

ci w powietrzu PM10 - klasa strefy C – kryterium

ochrony zdrowia; klasa strefy C ze wzgl

du na przekroczenia zawarto

ci w powietrzu SO

5. Klimat akustyczny

Zespół zjawisk akustycznych zachodz

cych w

rodowisku, okre

lony za pomoc

parametrów akustycznych czasu i przestrzeni nazywa si

umownie klimatem akustycznym

rodowiska zewn

trznego. Uci

ąŜ

liwo

ść

hałasu dla organizmu zale

y od nat

ęŜ

enia d

ku,

jego cz

stotliwo

ci i czasu trwania. Hałas stanowi jedno ze

ródeł zanieczyszczenia

rodowiska, wzrastaj

ce w ostatnich latach w zwi

zku z rozwojem komunikacji,

uprzemysłowieniem i post

puj

urbanizacj

. Odczuwany jest przez mieszka

ców jako

jeden z najbardziej uci

ąŜ

liwych czynników wpływaj

cych ujemnie na

rodowisko i

samopoczucie. Hałasem nazywa si

dy d

k, który w danych warunkach jest okre

lony

jako szkodliwy, uci

ąŜ

liwy lub przeszkadzaj

cy, niezale

nie od jego parametrów fizycznych.

Odczucie hałasu jest wi

c bardzo subiektywne i zale

y od wra

liwo

ci słuchowej

poszczególnych jednostek.

Podstaw

prawn

działa

w zakresie ochrony

rodowiska przed hałasem stanowi

przede wszystkim ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony

rodowiska. Artykuł

112 stwierdza: „Ochrona przed hałasem polega na zapewnieniu jak najlepszego stanu
akustycznego

rodowiska, w szczególno

ci poprzez:

utrzymanie poziomu hałasu poni

ej dopuszczalnego lub co najmniej na tym

poziomie,

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

zmniejszenie poziomu hałasu co najmniej do dopuszczalnego, gdy nie jest on
dotrzymany, zapobieganiu jego powstawaniu lub przenikaniu do

rodowiska”.

Dodatkowo uwzgl

dni

nale

y rozwi

zania zgodne z wymaganiami ochrony

rodowiska zawarte w projektach budowlanych obiektów lokalizowanych w pobli

u tras

komunikacyjnych w ramach tzw. charakterystyki ekologicznej obiektu (według zarz

dzenia

Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 30 grudnia 1994 roku).

Pozostałe ustalenia dotycz

ce hałasu i wibracji zawarte s

w nast

puj

cych aktach

prawnych:

Prawo o ruchu drogowym

stwowej Inspekcji Sanitarnej

Drogach publicznych

Inspekcji Ochrony

rodowiska

Zagospodarowaniu przestrzennym

Prawo budowlane

Autostradach płatnych

oraz odpowiednich przepisach wykonawczych i normach.

Warto

ci progowe poziomów hałasu okre

la rozporz

dzanie M

z dnia 9 stycznia

2002r. (Dz.U. Nr 8, poz. 81). Warto

ci progowe poziomów hałasu wyra

one s

za pomoc

równowa

onego poziomu hałasu i odnosz

odr

bnie dla dróg i linii kolejowych, odr

bnie

dla pozostałych obiektów i grup

ródeł hałasu, a tak

e startów, l

dowa

i przelotów statków

powietrznych, ustalaj

c warto

ci dla pory dziennej i nocnej.

Gdy eksploatacja instalacji powoduj

cej w

rodowisku przekracza dopuszczalne

poziomy, wymagane jest pozwolenie na emitowanie hałasu do

rodowiska. W przypadku

przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu w zwi

zku z eksploatacj

dróg, linii

kolejowych, tramwajowych, lotnisk oraz portów, zarz

dzaj

cy tymi obiektami zobowi

zany

jest do wykonywania pomiarów i sporz

dzania map akustycznych terenów na których

wyst

puj

przekroczenia i zastosowania odpowiednich zabezpiecze

akustycznych. Mapy

akustyczne nale

y aktualizowa

co 5 lat.

W zwi

zku z przyst

pieniem Polski do Unii Europejskiej uwzgl

dnione zostały

równie

uwarunkowania zawarte w prawie wspólnotowym. Zagadnienia zwi

zane z hałasem

podzielone zostały na cztery kategorie:

emisje hałasu z pojazdów silnikowych: Dyrektywy 78/1015/EWG (motocykle) i
96/20/WE (pojazdy silnikowe) wprowadzaj

ce limity poziomu nat

ęŜ

enia

ku,

emisje hałasu ze sprz

tu domowego: Dyrektywa ramowa 86/594/EWG,

emisje hałasu z samolotów: Dyrektywy 80/51/EWG (samoloty
ponadd

kowe), 89/629/EWG (samoloty odrzutowe), 92/14/EWG

(ograniczenie eksploatacji samolotów),

sprz

t i maszyny budowlane: Dyrektywa ramowa 84/532/EWG (dopuszczalne

poziomy mocy akustycznej) oraz siedem dyrektyw „córek”: 84/533/EWG
(spr

ęŜ

arki), 84/534/EWG (

urawie wie

owe), 84/535/EWG (generatory

du), 85/537/EWG (kruszarki betonu), 85/538/EWG (kosiarki do trawy),

86/662/EWG (koparki hydrauliczne).

Wyró

nia si

trzy główne rodzaje hałasu, według

ródła powstawania:

hałas przemysłowy powodowany przez urz

dzenia i maszyny w obiektach

przemysłowych i usługowych,

hałas komunikacyjny pochodz

cy od

rodków transportu drogowego,

kolejowego i lotniczego,

hałas komunalny wyst

puj

cy w budynkach mieszkalnych, szczególnie

wielorodzinnych i w obiektach u

yteczno

ci publicznej.

Do najpowszechniejszych i najbardziej uci

ąŜ

liwych

ródeł hałasu nale

y komunikacja

drogowa.

rodki transportu s

ruchomymi

ródłami hałasu decyduj

cymi o parametrach

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

klimatu akustycznego przede wszystkim na terenach zurbanizowanych. Poziomy d

rodków komunikacji drogowej s

wysokie i wynosz

75-90 dB, przy dopuszczalnych

nat

ęŜ

eniach hałasu w

rodowisku w otoczeniu budynków mieszkalnych do 67 dB w porze

nocnej i do 75 dB w porze dziennej. Cz

stotliwo

ść

przewozów na szlakach kolejowych

zmniejszyła si

, w porównaniu z pocz

tkiem lat 90-tych o co najmniej 50 %.

Zakłady przemysłowe i warsztaty usługowe s

ródłami hałasu o ograniczonym

zasi

gu oddziaływania, wpływaj

one na klimat akustyczny, jednak

e wpływ ten ma

charakter lokalny. Takie stacjonarne

ródła hałasu mog

jednak powodowa

uci

ąŜ

liwo

ci dla

osób zamieszkuj

cych w ich najbli

szym s

siedztwie.

Główne

ródła hałasu na terenie gminy

Głównym

ródłem parasejsmicznych drga

rodowisku na obszarze gminy jest

transport drogowy odbywaj

cy si

autostrad

A-4 , drog

krajow

79 , drogami powiatowymi

i gminnymi. Hałas i wibracje w otoczeniu dróg powodowane s

nat

ęŜ

eniem ruchu, struktur

dko

pojazdów oraz stanem nawierzchni.

ródłami hałasu ponadnormatywnego s

HAŁAS PRZEMYSŁOWY

Hałas przemysłowy na terenie gminy stanowi zagro

enie o charakterze lokalnym,

wyst

puje głównie na terenach s

siaduj

cych z zakładami przemysłowymi. Przyczyn

wzrostu uci

ąŜ

liwo

ci tego rodzaju hałasu mo

e by

rozbudowa zabudowy mieszkaniowej

lokalizowanej w s

siedztwie terenów przemysłowych.

Poziom hałasu przemysłowego jest kształtowany indywidualnie dla ka

dego obiektu i

zale

y od parku maszynowego, zastosowanej izolacji hal produkcyjnych, a tak

prowadzonych procesów technologicznych oraz funkcji urbanistycznej s

siaduj

cych z nim

terenów.

Uci

ąŜ

liwo

ść

mog

powodowa

zakłady rzemie

lnicze i usługowe zlokalizowane blisko

zabudowy o charakterze mieszkalnym. Wpływ ich na ogólny klimat akustyczny Gminy nie
jest znacz

cy, jednak mog

one przyczyn

lokalnych negatywnych skutków

odczuwalnych przez okolicznych mieszka

ców.

ródłami przemysłowego hałasu i wibracji na terenia gminy s

kopalnie surowców mineralnych wraz z zakładami przeróbczymi : „Kopalnie
Porfiru i Diabazu sp. z o.o.” - Zalas – hałas technologiczny ( przekroczenie
norm ), Czatkowice, Kopalnie Odkrywkowe Surowców Drogowych w Rudawie
– zakład w Dubiu ,Kopalnia w Nied

wiedziej Górze,

drobne zakłady przemysłowo-handlowo-usługowe.

HAŁAS KOMUNIKACYJNY

Do najpowszechniejszych i najbardziej uci

ąŜ

liwych

ródeł hałasu nale

y komunikacja

drogowa.

rodki transportu s

ruchomymi

ródłami hałasu decyduj

cymi o parametrach

klimatu akustycznego przede wszystkim na terenach zurbanizowanych. Poziomy d

rodków komunikacji drogowej s

wysokie i wynosz

75-90 dB, przy dopuszczalnych

nat

ęŜ

eniach hałasu w

rodowisku w otoczeniu budynków mieszkalnych do 67 dB w porze

nocnej i do 75 dB w porze dziennej.

Równie

przebieg tras kolejowych przez teren Gminy stanowi zagro

enie dla jej

klimatu akustycznego.

na stwierdzi

e istniej

ca konfiguracja układów komunikacyjnych powoduje

pogorszenie klimatu akustycznego Gminy.

Źródłami hałasu ponadnormatywnego są:

autostrada A4,

droga krajowa odcinek Kraków – Trzebinia(skargi mieszka

ców),

linia kolejowa Katowice – Kraków – Rzeszów,

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

drogi powiatowe i gminne (ul. Legionów Polskich m. Krzeszowice, skargi
mieszka

ców) ,

W otoczeniu autostrady nale

y liczy

z przekroczeniem warto

ci standardów

klimatu akustycznego w odległo

ci do 150 m.

Szlaki drogowe klasy KG/KGP powoduj

przekroczenia dopuszczalnego poziomu

hałasu na granicy terenu komunikacyjnego o około 10 - 15 dB. Zasi

g uci

ąŜ

liwo

(ponadnormatywnego hałasu) si

ga co najmniej odległo

ci ok 75 - 100 m od kraw

dzi jezdni.

Ze wzgl

du na niskie nat

ęŜ

enie ruchu na drogach powiatowych i gminnych, ich

uci

ąŜ

liwo

ść

e by

znacz

ca dla obiektów mieszkalnych w pierwszej linii zabudowy,

przede wszystkim domów usytuowanych bli

ej jezdni, ni

ustalona dla danej kategorii drogi

linia zabudowy.

HAŁAS KOMUNALNO-BYTOWY:

Hałas wewn

trz osiedlowy spowodowany jest przez prac

silników samochodowych,

wywo

enie

mieci, dostawy do sklepów,, gło

muzyk

radiow

itp. Do tych hałasów

doł

cza si

niejednokrotnie bardzo uci

ąŜ

liwy hałas wewn

trz budynku, spowodowany

wadliwym funkcjonowaniem instalacji wodno-kanalizacyjnej, centralnego ogrzewania,
hydroforów. Według polskiej normy, poziom hałasu pochodz

cy od instalacji i urz

dze

budynku mo

e wynosi

w ci

gu dnia 30-40 dB, noc

25-30 dB. Hałas osiedlowy i

mieszkaniowy jest zagro

eniem o charakterze lokalnym,docelowym kierunkiem działa

planistycznych dotycz

cych ograniczania uci

ąŜ

liwo

ci hałasu powinno by

odpowiednie

planowanie i projektowanie przebiegu tras komunikacyjnych wraz z zabezpieczeniami
akustycznymi..

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

6. Specyficzne

ródła wpływu techniki na

rodowisko

przyrodnicze i zdrowie człowieka

ródła hałasu i wibracji

ródła wibracji mo

na podzieli

na dwa główne rodzaje:

wibracje pochodz

ce od narz

dzi i urz

dze

wibracje przenoszone z podło

a, np. z drgaj

cych platform, podłóg, siedze

pojazdach mechanicznych itp.

Szkodliwo

ść

wibracji zale

y od wielko

ci nat

ęŜ

enia

ródła charakteru zmian, w czasie

oraz długotrwało

ci działania. Na wibracje nara

ony jest ka

dy człowiek zarówno w pracy jak

i w

yciu codziennym. Wibracje i wstrz

sy, podobnie jak hałas, przenoszone s

przez

wzbudzone do drga

konstrukcje budynków mieszkalnych. Skutkiem oddziaływania wibracji

na człowieka s

zmiany w układzie nerwowym, kr

ąŜ

enia, narz

dach ruchu oraz układzie

pokarmowym. Dlatego te

wibracje nale

y zmniejsza

lub likwidowa

w miejscach ich

powstawania m.in. poprzez zmiany w konstrukcji aparatury i maszyn, stosowanie
elastycznych podło

y (guma, korek), ekranów tłumi

cych wibracje itp.

W przypadku gminy Krzeszowice głównymi

ródłami tego s

–

kopalnie surowców mineralnych w których prowadzona jest eksploatacja metodami

strzelania – gł. strzelanie długimi otworami: Czatkowice (wapienie w

glowe), Kopalnie

Porfiru
i Diabazu : kopalnia w Zalasiu (porfiry), Nied

wiedziej Górze (diabaz). Oddziaływanie

tych
obiektów ogranicza si

praktycznie do terenu samej kopalni;

ródła komunikacyjne.

ródła promieniowania elektromagnetycznego niejonizuj

cego

Podział promieniowania elektromagnetycznego na jonizuj

ce i niejonizuj

ce wynika z

granicznej wielko

ci energii, która wystarcza do jonizacji cz

stek materii.

Zło

one spektrum promieniowania elektromagnetycznego jest bardzo rozległe i

obejmuje ró

ne długo

ci fal, od fal radiowych przez fale promieni podczerwonych, zakres

widzialny i fale promieni nadfioletowych, do bardzo krótkich fal promieni rentgenowskich i
promieni

gamma.

Z całego spektrum promieniowania elektromagnetycznego w sposób istotny oddziałuj

organizmy tylko te, które s

pochłaniane przez atomy, cz

steczki i struktury komórkowe. Z

uwagi na sposób oddziaływania promieniowania na materi

, widmo promieniowania

elektromagnetycznego mo

na podzieli

na promieniowanie jonizuj

ce i niejonizuj

ce:

promieniowanie jonizuj

ce, wyst

puje w wyniku u

ytkowania zarówno

wzbogaconych,

jak i naturalnych substancji promieniotwórczych w energetyce j

drowej,

ochronie zdrowia, przemy

le, badaniach naukowych,

promieniowanie niejonizuj

ce wyst

puje wokół linii energetycznych

wysokiego napi

cia, radiostacji, pracuj

cych silników elektrycznych oraz

instalacji przemysłowych, urz

dze

czno

ci, domowego sprz

elektrycznego, elektronicznego itp. Z punktu widzenia ochrony

rodowiska i

zdrowia człowieka w zakresie promieniowania niejonizuj

cego istotne s

mikrofale, radiofale oraz fale o bardzo niskiej (VLF) i ekstremalnie niskiej
cz

stotliwo

ci (FW)

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

Nadmierne dawki promieniowania działaj

szkodliwie na wszystkie organizmy

ywe,

dlatego te

ochrona przed szkodliwym promieniowaniem jest jednym z wa

nych zada

ochrony

rodowiska.

Ogóln

sytuacj

radiacyjn

rodowisku charakteryzuj

obecnie nast

puj

wielko

ci podstawowe:

poziom promieniowania gamma, obrazuj

cy zagro

enie zewn

trzne

naturalnymi i sztucznymi

ródłami promieniowania jonizuj

cego, istniej

ce w

rodowisku lub wprowadzone przez człowieka,

ęŜ

enia naturalnych i sztucznych izotopów promieniotwórczych w

komponentach

rodowiska,

a w konsekwencji w artykułach spo

ywczych, obrazuj

ce nara

enie

wewn

trzne ludzi w wyniku wchłoni

cia izotopów drog

pokarmow

PROMIENIOWANIE JONIZUJ

Promieniowanie jonizuj

ce jest nieodł

cznym elementem

rodowiska naturalnego,

dociera z Kosmosu, z wn

trza Ziemi. Przy opracowywaniu zbiorczych ocen zagro

radiacyjnych dla ludzi i

rodowiska rozró

nia si

zagro

enia pochodz

ce od radionuklidów

naturalnych i sztucznych. Do najbardziej znanych nale

Ŝą

izotopy uranu i toru, a tak

potasu, w

gla i wodoru. Intensywno

ść

promieniowania wywołana naturalnymi pierwiastkami

promieniotwórczymi jest ró

na w ró

nych miejscach.

Radionuklidy pochodzenia sztucznego wytwarzane s

przez ró

nego rodzaju

urz

dzenia stosowane np. w diagnostyce medycznej, przemy

le, badaniach naukowych.

PROMIENIOWANIE NIEJONIZUJ

Na terenie gminy jego

ródłem s

stacje radiowe,

elektroenergetyczne linie napowietrzne wysokiego napi

cia,

stacje przeka

nikowe telefonii komórkowej,

urz

dzenia radiolokacyjne i radionawigacyjne.

Nale

y mie

na uwadze,

e oddziaływanie promieniowania niejonizuj

cego na

rodowisko b

dzie stale wzrasta

, co zwi

zane jest z post

pem cywilizacyjnym.

Na terenie gminy

ródłem promieniowania niejonizuj

cego s

przede wszystkim:

Główna Stacja Transformatorów w Woli Filipowskiej,

Sieci przesyłowe

Punkty sterowania TRAFO na terenie gminy,

Zagro

enie promieniowaniem niejonizuj

cym mo

e by

stosunkowo łatwo

wyeliminowane lub ograniczone pod warunkiem zapewnienia odpowiedniej separacji
przestrzennej człowieka od pól przekraczaj

cych okre

lone warto

ci graniczne.

ródła nadzwyczajnych zagro

rodowiska i zdrowia ludzi

na terenie gminy Krzeszowice.

Katastrofy komunikacyjne

W warunkach gminy Krzeszowice nadzwyczajne zagro

enia

rodowiska wi

ąŜą

głównie z przewozami substancji niebezpiecznych szlakami komunikacyjnymi. Najbardziej
niebezpiecznymi odcinkami s

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

autostrada A – 4 ( Frywałd, Zalas, Rudno),

droga krajowa nr 79 (Nawojowa Góra, Wola Filipowska, miasto Krzeszowice),

magistrala kolejowa Kraków – Katowice (Nawojowa Góra, Wola Filipowska,
miasto Krzeszowice).

W ramach akcji „niebezpieczne przewozy" prowadzonej przez Komend

Główn

Policji zidentyfikowano niebezpieczne substancje przewo

one tymi drogami, s

to:

ropopochodne, chlor, amoniak oraz inne substancje mog

ce spowodowa

gro

awaryjne zanieczyszczenie

rodowiska, jak detergenty, moszcze owocowe, produkty

mleczne, cysterny ci

nieniowe do przewozu pasz, m

czki bitumiczne itp., a których

ęść

nie wpisana jest na list

substancji niebezpiecznych.

Nie okre

lono ilo

ci przewo

onych substancji. Lokalnymi potencjalnymi

ródłami NZS

stacje paliw i magazyny produktów ropopochodnych.

Wykaz obiektów ( zakładów ) z terenu gminy Krzeszowice posiadaj

cych substancje

niebezpieczne ,ropopochodne :
1. Kopalnia Wapienia Czatkowice sp. z o.o. , 32-065 Krzeszowice os. Czatkowice 248

materiały wybuchowe – 10 ton ,
benzyna - 14 670 litrów,
olej nap

dowy - 87 450 litrów .

2. Kopalnie Porfiru i Diabazu sp. z o.o. , 32-065 Krzeszowice ul. Ko

ciuszki 10

materiały wybuchowe ( teren Kopalni Porfiru Nied

wiedzia Góra w Tenczynku) – 10

ton,

olej nap

dowy - 50 000 litrów .

3. Stacja paliw PKN ORLEN S.A. , 32-065 Krzeszowice ul. Ko

ciuszki

benzyna - 85 500 litrów ,
olej nap

dowy - 28 500 litrów .

4. Stacja paliw PETROCHEMIA PŁOCK , 32-065 Krzeszowice ul. Ko

ciuszki

benzyna - 100 000 litrów ,
olej nap

dowy - 60 000 litrów.

5. Stacja paliw Spółdzielnia AGROKOMPLEKS , 32-067 Tenczynek , Sanka

benzyna - 10 000 litrów ,
olej nap

dowy - 20 000 litrów .

6. Produkcja i Hodowla Ro

lin Ogrodniczych sp. z o.o. , 32-065 Krzeszowice ul.

bicka 32

olej opałowy lekki - 20 000 litrów ,
olej opałowy ci

ęŜ

ki - 3000 ton,

olej nap

dowy - 20 000 litrów .

7. Stacja paliw LPG , 32-065 Krzeszowice ul. Ko

ciuszki

propan – butan - 9,7 m³ .

8. Stacja paliw LPG , 32-065 Krzeszowice , Wola Filipowska

propan – butan - 9,7 m³ .

Zagro

enia po

arowe

Najbardziej zagro

onymi po

arami na terenie gminy s

nast

puj

ce tereny:

kompleksy le

ne „Garb Tenczy

ski” w granicach sołectw Tenczynek, Rudno,

Zalas, Frywałd, Nawojowa Góra oraz lasy w rejonie sołectw Siedlec, Dubie,

ary, D

bnik i Paczółtowice,

zwarta zabudowa na terenie gminy,

Awarie urz

dze

komunalnych

Awarie mog

wyst

we wszystkich urz

dzeniach komunalnych . Na terenie gminy

Krzeszowice najbardziej nara

ony na awarie jest system wodoci

gów ,o czym

wiadczy

wysoki procent strat na sieci – 43% .Odcinki sieci zbudowane z rur cementowo-azbestowych

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

V. CELE

RODOWISKOWE GMINY I ICH ZGODNO

ŚĆ

OBOWI

ZUJ

CYM USTAWODAWSTWEM.

1. .Zało

enia wyj

ciowe programu.

Jako zało

enia wyj

ciowe do Programu ochrony

rodowiska dla gminy Krzeszowice

przyj

to uwarunkowania zewn

trzne i wewn

trzne, wynikaj

ce z obowi

zuj

cych aktów

prawnych, programów wy

szego rz

du oraz dokumentów planistycznych uwzgl

dniaj

cych

problematyk

ochrony

rodowiska. Niezb

dne było równie

uwzgl

dnienie zamierze

rozwojowych gminy, zarówno w zakresie gospodarczym i przestrzennym, jak i społecznym.

Uwarunkowania te, w powi

zaniu z aktualnym stanem

rodowiska w Gminie były

podstaw

do zdefiniowania priorytetów i celów w zakresie ochrony

rodowiska i racjonalnego

ytkowania zasobów naturalnych.

2. Uwarunkowania zewn

trzne opracowania Programu Ochrony

rodowiska dla gminy Krzeszowice.

Zasady ochrony

rodowiska wymuszaj

zachowanie kompleksowego, a zarazem

sektorowego podej

cia. Gmina nie jest układem zamkni

tym, a poszczególne elementy

rodowiska zachowuj

gło

ść

bez wzgl

du na granice terytorialne. Z tego wzgl

du,

konieczne jest przyj

cie uwarunkowa

wynikaj

cych z programów, planów i strategii

zewn

trznych wy

szego rz

du, umo

liwiaj

cych szersze spojrzenie na poszczególne

dziedziny ochrony

rodowiska.

Główne uwarunkowania zewn

trzne dla gminy Krzeszowice w zakresie ochrony

rodowiska wynikaj

z nast

puj

cych dokumentów:

Strategii trwałego i zrównowa

onego rozwoju kraju i województwa

małopolskiego,

Strategii rozwoju regionalnego kraju,

Koncepcji zagospodarowania przestrzennego kraju i województwa
małopolskiego,

Polityki Ekologicznej Pa

stwa wraz z programem wykonawczym,

systemu prawa ochrony

rodowiska w Polsce, w tym projektowanych aktów

prawnych,

dzynarodowych zobowi

Polski w zakresie ochrony

rodowiska,

zobowi

Polski przyj

tych w zakresie ochrony

rodowiska w ramach

procesu akcesji do Unii Europejskiej,

Programu ochrony

rodowiska dla województwa małopolskiego i Program

ochrony

rodowiska powiatu krakowskiego ,

strategii i polityk sektorowych (zwłaszcza w zakresie energetyki, energetyki
odnawialnej, rolnictwa i obszarów wiejskich, rozwoju regionalnego, edukacji
ekologicznej, transportu, le

nictwa).

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

3. Polityka Ekologiczna Pa

stwa.

Jako podstawa niniejszego Programu zostały przyj

te zasady realizacji polityki

ekologicznej, cele i zadania uj

te w "Programie wykonawczym do II Polityki Ekologicznej

stwa na lata 2002 - 2010" oraz w dostosowanej do wymaga

ustawy Prawo ochrony

rodowiska, "Polityce ekologicznej pa

stwa na lata 2003-2006 z uwzgl

dnieniem

perspektywy na lata 2007 -2010".

Nadrz

zasad

przedstawion

w Polityce Ekologicznej Pa

stwa jest zasada

zrównowa

onego rozwoju. Rozwój zrównowa

ony jest definiowany jako taki, który nie

narusza w sposób istotny i trwały

rodowiska

ycia człowieka i godzi prawa przyrody,

ekonomii oraz rozwoju społecze

stw wraz ze zrównowa

eniem szans dost

pu do zasobów

dzy pokoleniem obecnym, a pokoleniami nast

pnymi. W skrócie wi

c, jest to rozwój

człowieka wynikaj

cy z działalno

ci człowieka odbywaj

cy si

w harmonii z przyrod

Najwa

niejszymi czynnikami, które nale

y uwzgl

dnia

przy programowaniu

zrównowa

onego rozwoju s

: czynniki społeczne, ekologiczne, przestrzenne i ekonomiczne.

Rozwój zrównowa

ony oznacza wi

c tak

filozofi

rozwoju globalnego, regionalnego i

lokalnego, która przeciwstawia si

ekspansji opartej wył

cznie o wzrost gospodarczy.

W Polityce Ekologicznej Pa

stwa jako zasady szczegółowe przyj

to:

Zasad

prewencji, oznaczaj

w szczególno

ci:

zapobieganie powstawaniu zanieczyszcze

poprzez stosowanie najlepszych

dost

pnych technik (BAT),

recykling, czyli zamykanie obiegu materiałów i surowców, odzysk, energii,
wody i surowców ze

cieków i odpadów oraz gospodarcze wykorzystanie

odpadów zamiast ich składowania,

zintegrowane podej

cie do ograniczania i likwidacji zanieczyszcze

zagro

zgodnie z zaleceniami Dyrektywy Rady 96/61/WE w sprawie

zintegrowanego zapobiegania i ograniczania zanieczyszcze

(tzw. dyrektywa

IPPC),

wprowadzanie pro-

rodowiskowych systemów zarz

dzania procesami

produkcji i usługami, zgodnie z ogólno

wiatowymi i europejskimi wymogami w

tym zakresie, wyra

onymi m.in. w standardach ISO 14000 i REMAS,

programach czystszej produkcji, Responsible Care, itp.

Zasad

"zanieczyszczaj

cy płaci”

odnosz

do odpowiedzialno

ci za skutki zanieczyszczenia i stwarzania

innych zagro

. Odpowiedzialno

ść

ponosi

powinny wszystkie jednostki

ytkuj

rodowisko, a wi

c tak

e konsumenci, zwłaszcza, gdy maj

liwo

ść

wyboru mniej zagra

cych

rodowisku dóbr konsumpcyjnych.

Zasad

integracji

polityki ekologicznej z politykami sektorowymi oznaczaj

ca uwzgl

dnienie w

politykach sektorowych celów ekologicznych na równi z celami
gospodarczymi i społecznymi.

Zasad

regionalizacji

oznaczaj

m.in. skoordynowanie polityki regionalnej z regionalnymi

ekosystemami w Europie (np. doliny rzeczne i obszary wodno-błotne,
szczególnie w strefach przygranicznych).

Zasad

subsydiarno

oznaczaj

przekazywanie cz

ęś

ci kompetencji i uprawnie

decyzyjnych

dotycz

cych ochrony

rodowiska na wła

ciwy szczebel regionalny lub lokalny

tak, aby był on rozwi

zywany na najni

szym szczeblu, na którym mo

e zosta

skutecznie i efektywnie rozwi

zany.

Zasad

skuteczno

ci ekologicznej i efektywno

ci ekonomicznej

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

odnosz

do wyboru planowanych przedsi

wzi

ęć

inwestycyjnych

ochrony

rodowiska a oznaczaj

potrzeb

minimalizacji nakładów na

jednostk

uzyskanego efektu.

W Polityce Ekologicznej Pa

stwa przedstawione zostały tak

e cele ogólne o

charakterze strategicznym i realizacyjnym, w ró

nych horyzontach czasowych. Jako

oddzielne zagadnienie omówione zostało zagadnienie wł

czania aspektów ochrony

rodowiska do polityk sektorowych takich jak: przemysł i energetyka, transport, rolnictwo,

nictwo, budownictwo i gospodarka komunalna, zagospodarowanie przestrzenne,

turystyka, ochrona zdrowia, handel i działalno

ść

obronna. Wskazane zostały przede

wszystkim cele i działania, jakie nale

y podj

ąć

w ramach programów sektorowych, jako

konieczny udział sektorów w realizacji zrównowa

onego rozwoju.

Cele ekologiczne zostały uj

te w blokach tematycznych, s

to:

cele i zadania o charakterze systemowym (przyszło

ciowy rozwój

gospodarczo-społeczny gminy w kontek

cie ochrony

rodowiska, w tym

systemy zarz

dzania

rodowiskowego i wł

czanie aspektów ekologicznych

do polityk sektorowych, edukacja ekologiczna i udział społecze

stwa w

sprawach ochrony

rodowiska, współpraca ponadlokalna ).

ochrona dziedzictwa przyrodniczego i racjonalne u

ytkowanie zasobów

przyrody (m.in.: ochrona przyrody i krajobrazu, ochrona lasów, ochrona
powierzchni ziemi),

zrównowa

one wykorzystanie surowców, materiałów, wody i energii:

wykorzystanie energii odnawialnej, kształtowanie stosunków wodnych,

jako

ść

rodowiska i bezpiecze

stwo ekologiczne: jako

ść

wód, w tym

gospodarka wodno-

ciekowa, gospodarowanie odpadami (w oparciu o plan

gospodarki odpadami), jako

ść

powietrza atmosferycznego, oddziaływanie

hałasu, pól elektromagnetycznych, awarie przemysłowe.

Z wymienionych w Polityce Ekologicznej Pa

stwa celów i działa

szczegółowych

wybrano zagadnienia szczególnie istotne z punktu widzenia problemów wyst

puj

cych w

gminie Krzeszowice.

to:

zmniejszenie wodochłonno

ci produkcji o 50% w stosunku do stanu w 1990

roku,

promowanie najlepszych technik (BAT) w celu zmniejszenia
materiałochłonno

ci i odpadowo

ci produkcji,

ograniczenie zu

ycia energii o 25% do roku 2010, a do roku 2025 o 50% w

stosunku   do   roku   2000,   intensyfikacja   rozwoju   energetyki   odnawialnej,   do
roku 2010 co najmniej podwojenie wykorzystania  tej energii w stosunku do
roku   2000   w   celu   zmniejszenia   energochłonno

ci i wzrostu wykorzystania

energii ze

ródeł odnawialnych,

czenie racjonalno

ci ekonomicznej i ekologicznej w wykorzystaniu zasobów

gleb, maksymalne zagospodarowanie nieu

ytków i zamkni

tych ju

składowisk odpadów i rekultywacja tzw. starych składowisk w celu ochrony
gleb i powierzchni ziemi,

gospodarowanie odpadami - wzrost odzysku surowców, opakowa

recyklingu materiałów z opakowa

, do roku 2010 wtórne wykorzystywanie co

najmniej 50% papieru i szkła,

zapobieganie zanieczyszczeniu słodkich wód powierzchniowych i
podziemnych,

zmniejszenie nara

enia mieszka

ców na zanieczyszczenie powietrza i hałas,

zmniejszenie intensywno

ci degradacji powierzchni ziemi, poprawa estetyki

otoczenia,

przeciwdziałanie powstawaniu zanieczyszcze

powietrza,

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

eliminowanie lub zmniejszanie skutków dla

rodowiska z tytułu

nadzwyczajnych zagro

rodowiska, a tak

e doskonalenie istniej

cego

systemu ratowniczego na wypadek zaistnienia awarii i kl

ywiołowych,

zwi

kszenie skali rekultywacji i renaturalizacji obszarów zdegradowanych,

ochrona gatunków dzikiej flory i fauny, ochrona najbardziej zagro

onych

ekosystemów oraz gatunków i ich siedlisk przez tworzenie i powi

kszanie

sieci obszarów chronionych.

4. Akty prawne.

Podstawowymi aktami prawnymi w dziedzinie ochrony

rodowiska s

nast

puj

ustawy:

Ustawa Prawo ochrony

rodowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r.

(Dz.U.2001.62.627 z dnia 20 czerwca 2001 r.) z pó

niejszymi zmianami

Ustawa z dnia 27.07.2001 o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony

rodowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z

2001 Nr 100 poz. 1085 z dnia 18.09.2001)

Ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 pa

dziernika 1991 r. (jednolity

tekst ustawy o ochronie przyrody, ogłoszonego w Dz.U. z 2001 r. Nr 99 poz.
1079)

Ustawa o ochronie gruntów rolnych i le

nych z dnia 3 lutego 1995 r.

(tekst jednolity Dz. U. 95.16.78 z dnia 22 lutego 1995 r.)

Ustawa o lasach z dnia 28 wrze

nia 1991 r. (Dz. U. 91.101.444) z

pó

niejszymi zmianami

Ustawa Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 r. (Dz. U. 2001.115.1229 z

dnia 11 pa

dziernika 2001 r.) z pó

niejszymi zmianami

Ustawa Prawo geologiczne i górnicze z dnia 4 lutego 1994 r. (Dz.

U.94.27.96 z dnia 1 marca 1994 r.) z pó

niejszymi zmianami

Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wod

zbiorowym odprowadzaniu

cieków (Dz. U. Nr 72, poz. 747) z pó

niejszymi

zmianami

Ustawa o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz.U.2001.62.628 z

dnia 20 czerwca 2001 r.) z pó

niejszymi zmianami

wraz z rozporz

dzeniami do ww ustaw.

Ustawa „Prawo ochrony

rodowiska” okre

la zasady ochrony

rodowiska oraz

warunki korzystania z jego zasobów, z uwzgl

dnieniem wymaga

zrównowa

onego rozwoju,

a w szczególno

ci zasady ustalania

warunków ochrony zasobów

rodowiska,

warunków wprowadzania substancji lub energii do

rodowiska,

kosztów korzystania ze

rodowiska,

udost

pnianie informacji o

rodowisku i jego ochronie,

udział społecze

stwa w post

powaniu w sprawie ochrony

rodowiska,

obowi

zki organów administracji,

odpowiedzialno

ść

i sankcje.

„

Ustawa o ochronie przyrody” okre

la cele, zasady i formy ochrony przyrody

ywionej i nieo

ywionej oraz krajobrazu. Ma za zadanie zachowanie, wła

ciwe

wykorzystanie oraz odnawianie zasobów przyrody i jej składników, a w szczególno

ci:

dziko wyst

puj

cych ro

lin lub zwierz

siedlisk przyrodniczych,

siedlisk gatunków chronionych ro

lin lub zwierz

zwierz

t prowadz

cych w

drowny tryb

ycia,

lin lub zwierz

t, obj

tych ochron

na podstawie odr

bnych przepisów,

przyrody nieo

ywionej,

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

krajobrazu,

zieleni w miastach i wsiach.

Celem ochrony przyrody jest:

utrzymanie procesów ekologicznych i stabilno

ci ekosystemów,

zachowanie ró

norodno

ci biologicznej,

zachowanie dziedzictwa geologicznego,

zapewnienie ci

gło

ci istnienia gatunków ro

lin lub zwierz

t wraz z

siedliskami poprzez utrzymywanie lub przywracanie ich do wła

ciwego stanu,

ochron

zieleni w miastach i wsiach, w szczególno

ci ochron

drzew oraz

krzewów,

utrzymywanie lub przywracanie do wła

ciwego stanu siedlisk przyrodniczych,

a tak

e innych zasobów przyrody i jej składników,

kształtowanie wła

ciwych postaw człowieka wobec przyrody.

„Ustawa o ochronie gruntów rolnych i le

nych” reguluje zasady ochrony gruntów

rolnych i le

nych oraz rekultywacji i poprawiania warto

ci u

ytkowej gruntów. Ustawa

wprowadza poj

cie gruntu rolnego i gruntu le

nego oraz okre

la zasady ich ochrony.

Ochrona gruntów rolnych polega na:

ograniczaniu przeznaczania ich na cele nierolnicze lub niele

ne,

zapobieganiu procesom degradacji i dewastacji gruntów rolnych oraz
szkodom w produkcji rolniczej, powstaj

cym wskutek działalno

ci nierolniczej,

rekultywacji i zagospodarowaniu gruntów na cele rolnicze,

zachowaniu torfowisk i oczek wodnych jako naturalnych zbiorników wodnych

Ochrona gruntów le

nych polega na:

ograniczaniu przeznaczania ich na cele niele

ne lub nierolnicze,

zapobieganiu procesom degradacji i dewastacji gruntów le

nych oraz

szkodom w drzewostanach i produkcji le

nej, powstaj

cym wskutek

działalno

ci niele

nej,

przywracaniu warto

ci u

ytkowej gruntom, które utraciły charakter gruntów

nych wskutek działalno

ci niele

nej,

poprawianiu ich warto

ci u

ytkowej oraz zapobieganiu obni

ania ich

produkcyjno

ci.

„Ustawa o lasach” okre

la zasady zachowania, ochrony i powi

kszania zasobów

nych oraz zasady gospodarki le

nej w powi

zaniu z innymi elementami

rodowiska i z

gospodark

narodow

. Przepisy ustawy stosuje si

do lasów bez wzgl

du na form

ich

własno

ci. Ustawa definiuje poj

cie lasu i okre

la zasady prowadzenia zrównowa

onej

gospodarki le

nej według planu urz

dzenia lasu lub uproszczonego planu urz

dzenia lasu, z

uwzgl

dnieniem w szczególno

ci nast

puj

cych celów:

zachowania lasów i korzystnego ich wpływu na klimat, powietrze, wod

gleb

, warunki

ycia i zdrowia człowieka oraz na równowag

przyrodnicz

ochrony lasów, zwłaszcza lasów i ekosystemów le

nych stanowi

cych

naturalne fragmenty rodzimej przyrody lub lasów szczególnie cennych ze
wzgl

du na:

) zachowanie ró

norodno

ci przyrodniczej,

b) zachowanie le

nych zasobów genetycznych,

c) walory krajobrazowe,
d) potrzeby nauki,

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

ochrony gleb i terenów szczególnie nara

onych na zanieczyszczenie lub

uszkodzenie oraz o specjalnym znaczeniu społecznym,

ochrony wód powierzchniowych i gł

binowych, retencji zlewni, w

szczególno

ci na obszarach wododziałów i na obszarach zasilania zbiorników

wód podziemnych,

produkcji, na zasadzie racjonalnej gospodarki, drewna oraz surowców i
produktów ubocznego u

ytkowania lasu.

Ustawa „Prawo wodne” reguluje gospodarowanie wodami zgodnie z zasad

zrównowa

onego rozwoju, a w szczególno

ci kształtowanie i ochron

zasobów wodnych,

korzystanie z wód oraz zarz

dzanie zasobami wodnymi. Gospodarowanie wodami ma by

prowadzone z zachowaniem zasady racjonalnego i cało

ciowego traktowania zasobów wód

powierzchniowych i podziemnych, z uwzgl

dnieniem ich ilo

ci i jako

ci oraz ma uwzgl

dnia

zasad

wspólnych interesów i realizowane ma by

przez współprac

administracji

publicznej, u

ytkowników wód i przedstawicieli lokalnych społeczno

ci, tak aby uzyska

maksymalne korzy

ci społeczne.

Zarz

dzanie zasobami wodnymi słu

y zaspokajaniu potrzeb ludno

ci, gospodarki,

ochronie wód i

rodowiska zwi

zanego z tymi zasobami, w szczególno

ci w zakresie:

zapewnienia odpowiedniej ilo

ci i jako

ci wody dla ludno

ci,

ochrony zasobów wodnych przed zanieczyszczeniem oraz niewła

ciw

lub

nadmiern

eksploatacj

utrzymywania lub poprawy stanu ekosystemów wodnych i od wody zale

nych,

ochrony przed powodzi

oraz susz

zapewnienia wody na potrzeby rolnictwa oraz przemysłu,

zaspokojenia potrzeb zwi

zanych z turystyk

, sportem oraz rekreacj

tworzenia warunków dla energetycznego, transportowego oraz rybackiego
wykorzystania wód.

Instrumentami zarz

dzania zasobami wodnymi s

plany gospodarki wodnej,

pozwolenia wodnoprawne,

opłaty i nale

ci w gospodarce wodnej,

kataster wodny,

kontrola gospodarowania wodami.

Ustawa „Prawo geologiczne i górnicze” okre

la zasady i warunki:

projektowania, wykonania i dokumentowania prac geologicznych,

poszukiwania, rozpoznawania i eksploatacji złó

kopalin,

ochrona złó

kopalin, wód podziemnych itd..

Przepisy ustawy stosuje si

równie

do prowadzenia działalno

ci gospodarczej w

zakresie bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz składowania odpadów w
górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych, z wyj

tkiem takiej działalno

prowadzonej w odkrywkowych wyrobiskach górniczych.

„Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wod

i zbiorowym odprowadzaniu

cieków”

okre

la zasady i warunki zbiorowego zaopatrzenia w wod

przeznaczon

do spo

ycia przez

ludzi oraz zbiorowego odprowadzania

cieków, w tym zasady działalno

ci przedsi

biorstw

wodoci

gowo - kanalizacyjnych, zasady tworzenia warunków do zapewnienia ci

gło

dostaw i odpowiedniej jako

ci wody, niezawodnego odprowadzania i oczyszczania

cieków,

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

VI. PROGRAM OCHRONY POSZCZEGÓLNYCH

KOMPONENTÓW

RODOWISKA GMINY

KRZESZOWICE.

1. Program poprawy dla pola: Jako

ść

wód i stosunki wodne

Cel strategiczny:

Przywrócenie jako

ci wód powierzchniowych do wymaganych standardów oraz ochrona

jako

ci i ilo

ci wód podziemnych wraz z racjonalizacj

ich wykorzystania.

Cele długoterminowe:

utworzenie systemu kształtowania i wykorzystania zasobów wodnych

osi

gni

cie wła

ciwych standardów wód powierzchniowych pod wzgl

dem

jako

ciowym i ilo

ciowym

zapewnienie mieszka

com gminy dost

pu do wody o odpowiedniej jako

ci i

niezb

dnej ilo

Długofalowym celem polityki ekologicznej Polski w zakresie gospodarki
wodnej jest osi

gni

cie dobrego stanu ekologicznego wód tak pod

wzgl

dem jako

ciowym jak i ilo

ciowym. Oznacza to,

e wody

powierzchniowe powinny pozostawa

w stanie ukształtowanym przez

przyrod

i jednocze

nie, na wyznaczonych odcinkach lub akwenach, by

przydatne do:

wykorzystania w zbiorowym zaopatrzeniu w wod

do picia,

bytowania ryb łososiowatych lub przynajmniej karpiowatych, spełniaj

c tak

odpowiednie wymagania na obszarach chronionych.

Ten długofalowy cel nie jest mo

liwy do osi

gni

cia do 2010 r. – natomiast powinien

osi

gni

ty do 2015 r., zgodnie z dyrektyw

UE 2000/60/WE (tzw. Ramow

Dyrektyw

Wodn

Zgodnie z wymaganiami ustawy – „Prawo wodne” konieczne jest w zlewisku Morza

Bałtyckiego (do którego nale

y 99,7% powierzchni Polski): zapewnienie do 2015 r. 75%

redukcji ładunku substancji biogennych ze

cieków komunalnych; zaprzestanie do 2006 r.

odprowadzania do Bałtyku substancji niebezpiecznych; istotne ograniczenie zrzutów
pozostałych substancji tego typu, a tak

e niedopuszczenie do przyrostu ładunku azotu ze

ródeł rolniczych.

Cele krótkoterminowe i kierunki działa

w zakresie ochrony

zasobów wodnych

rozbudowa i modernizacja systemów dystrybucji i uzdatniania wody,

ochrona uj

ęć

wód ,

optymalizacja zu

ycia wody do celów socjalno-bytowych i gospodarczych,

propagowanie instalowania liczników zu

ycia wody oraz stymulacja do

zmniejszania jej zu

ycia,

monitorowanie stanu ilo

ciowego i jako

ciowego głównych zbiorników wód

podziemnych oraz dokumentowanie tych zbiorników dla potrzeb ich ochrony
przed negatywnymi skutkami aktualnej i przyszłej działalno

ci gospodarczej

prowadzonej na powierzchni .

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

Cele krótkoterminowe i kierunki działa

w zakresie jako

ci wód

Ochrona jako

ci wód podziemnych przed degradacj

polega na prowadzeniu działa

administracyjno-prawnych, przyrodniczych i technicznych. Najwa

niejszym zadaniem jest

opracowanie i wdro

enie koncepcji porz

dkowania gospodarki

ciekowej Gminy z re

imem

programu oczyszczania

cieków

Cele krótkoterminowe i kierunki działa

wytyczone dla gminy

Krzeszowice s

nast

puj

ce:

docelowe obj

cie systemem kanalizacji całego obszaru Gminy - zmniejszenie

ilo

cieków komunalnych odprowadzanych bez oczyszczania poprzez

rozszerzenie zasi

gu sieci kanalizacyjnej ,

budowa lokalnych oczyszczalni

cieków, budowa nowych oraz modernizacja

istniej

cych odcinków kanalizacji (kolektorów głównych i sieci rozdzielczych)

pozwalaj

cych na eliminowanie mo

liwo

ci niekontrolowanego

odprowadzania zanieczyszcze

rodowiska ,

sukcesywne ograniczanie negatywnego wpływu zanieczyszcze

obszarowych

cieków deszczowych na wody powierzchniowe - odprowadzanie wód

opadowych z terenów zabudowy mieszkalnej i usługowej bezpo

rednio do

gruntu lub lokalnych odbiorników, z terenów dróg i parkingów przez osadniki
wód deszczowych ,

eliminacja nieszczelnych zbiorników gromadzenia

cieków (szamb),

działania zmierzaj

ce do ograniczenia niekontrolowanej infiltracji

zanieczyszcze

eliminacja zanieczyszczania brzegów zbiorników i cieków odpadami
zdeponowanymi na tzw. „dzikich składowiskach”,

poprawa parametrów jako

ciowych wody pitnej - zabezpieczenie awaryjnych

ródeł wody pitnej,

zmniejszenie awaryjno

ci sieci wodoci

gowej i kanalizacyjnej poprzez

stosowanie nowoczesnych materiałów i rozwi

technicznych oraz

intensyfikacj

napraw bie

Ŝą

cych,

Działania:

W zakresie zaopatrzenia w wod

pitn

inwentaryzacja stanu sieci wodoci

gowej

modernizacja i rozbudowa uj

ęć

wody oraz sieci wodoci

gowej poprzez

wymian

urz

dze

wodoci

gowych znajduj

cych si

w złym stanie

technicznym, modyfikacja przebiegu istniej

cych wodoci

gów ,

wymiana azbestowo-cementowych odcinków sieci wodoci

gowej .

W zakresie kanalizacji:

zwi

kszenie stopnia skanalizowania gminy ,

inwentaryzacja stanu sieci kanalizacyjnej ,

rozdzielenie sieci kanalizacji na sanitarn

i burzow

modernizacja i rozbudowa systemu kanalizacji poprzez rozbudow

sieci

kanalizacji sanitarnej i burzowej ,

wymiana odcinków kanalizacji b

cych w złym stanie technicznym

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

Efekty działa

zwi

kszenie ilo

ci oczyszczanych

cieków

poprawa czysto

ci wód powierzchniowych i podziemnych

zmniejszenie strat wody spowodowanej awaryjno

sieci wodoci

gowej

efektywniejsze wykorzystanie zasobów wód podziemnych

poprawa warunków

ycia mieszka

ców Gminy

przywrócenie równowagi w bilansie wód,

Głównymi metodami realizacji ochrony wód s

monitoring

rodowiskowy – jako system pomiarów i obserwacji cech i

wła

ciwo

rodowiska w celu dostarczenia informacji o aktualnym stanie i

tendencjach zmian

rodowiska oraz przewidywania skutków tych zmian,

ocena oddziaływania na

rodowisko – jako działanie identyfikacyjne i

prognostyczne, oceniaj

ce wpływ przedsi

wzi

ęć

rodowisko,

ochrona bierna – czyli przestrzeganie zakazów i ogranicze

dotycz

cych

wprowadzania zanieczyszcze

rodowiska,

ochrona czynna – czyli wykonywanie nakazów dotycz

cych usuwania

przyczyn zanieczyszczenia wód, wspomaganie naturalnych procesów
samooczyszczania i bezpo

rednie oczyszczanie wód (np. w warstwie

wodono

nej).

Do wa

nych instrumentów ochrony biernej wód podziemnych nale

y ustanawianie

stref i obszarów ochronnych, na których obowi

zuj

zakazy, nakazy i ograniczenia w

zakresie korzystania z wody i u

ytkowania gruntów. Strefy ochrony bezpo

redniej (grupa

bezwzgl

dnie obowi

zuj

cych nakazów) maja na celu wyeliminowanie zagro

enia

powstaj

cego w zwi

zku z uj

ciem wody. Strefy ochrony po

redniej okre

laj

ograniczenia

czynno

ci mog

cych mie

wpływ na jako

ść

pobieranej wody.

Jedn

z głównych zasad ochrony wód podziemnych, przyj

tych przez aktualnie

obowi

zuj

ce Prawo Wodne, jest zakaz bezpo

redniego wprowadzania

cieków do

poziomów wodono

nych i ograniczenie wprowadzania

cieków do ziemi. Jednocze

nie,

Rozporz

dzenie Ministra

rodowiska z dnia 29 listopada 2002 r. zach

ca do rolniczego

wykorzystania

cieków, co wymaga wzmo

onej kontroli wpływu takiego post

powania m.in.

na jako

ść

wód podziemnych.

Zadania w zakresie ochrony wód do realizacji w latach

2004-2007

L.p.

Zadanie

Termin realizacji

Realizatorzy

Inwentaryzacja emisji zanieczyszcze

- wód

2004

Burmistrz Krzeszowic

Rozbudowa sieci kanalizacyjnej gminy
Krzeszowice, rozdzielnej kanalizacji burzowej i
sanitarnej

2004 – 2007

Burmistrz Krzeszowic

Opracowanie i wdro

enie systemu

monitorowania emisji zanieczyszcze

ródeł

punktowych do wód

2005 –2006

Burmistrz Krzeszowic

WIO

Stosowanie najlepszych dost

pnych technik

(BAT) w instalacjach produkcyjnych i
komunalnych – w ramach uzgodnie

procedurze inwestycyjnej

2004 - 2007

Burmistrz Krzeszowic

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

2. Program poprawy dla pola: Powietrze atmosferyczne

Cel strategiczny:

Poprawa jako

ci powietrza atmosferycznego na terenie Gminy Krzeszowice do

wymaganych standardów

Cele długoterminowe:

ograniczanie wielko

ci emisji zanieczyszcze

komunikacyjnych.

ograniczenie niskiej emisji pochodz

cej ze

ródeł zorganizowanych i

indywidualnych

wdro

enie skutecznego zarz

dzania ochron

rodowiska

ZARZ

DZANIE OCHRON

POWIETRZA.

Cele krótkoterminowe i kierunki działa

zmniejszenie niskiej emisji z indywidualnych palenisk – termomodernizacja,
zmiana no

ników energii,

zmniejszenie emisji zanieczyszcze

z sektora gospodarczego,

promocja wykorzystania alternatywnych

ródeł energii cieplnej,

poprawa stanu technicznego dróg na terenie gminy,,

rozpowszechnienie proekologicznych form transportu,

Najskuteczniejsz

form

ochrony powietrza przed zanieczyszczeniem jest prewencja,

realizowana jako likwidacja zanieczyszcze

ródła poprzez działania w zakresie:

ograniczania udziału indywidualnych palenisk w

glowych w strukturze

systemu grzewczego gminy,

wspieranie działa

inwestycyjnych ograniczaj

cych drogowy ruch tranzytowy

przez Gmin

działania ograniczaj

ce uci

ąŜ

liwo

ść

emisyjn

rodków transportu drogowego,

prowadzenie zintegrowanych działa

na rzecz minimalizacji zu

ycia energii (w

tym surowców energetycznych)

zintegrowania programów ochrony powietrza z planami zagospodarowania
przestrzennego

współpraca z organami wojewódzkimi w zakresie rozwoju monitoringu
zanieczyszcze

powietrza i dostosowanie go do aktualnych wymogów

Cele krótkoterminowe i kierunki działa

doprowadzenie gazu do wszystkich nowych , zurbanizowanych terenów, z
istniej

cej sieci gazowej,

promowanie ekologicznych

ródeł energii,

uregulowanie gospodarki odpadami,

zagospodarowanie bioodpadów , w tym osadów

ciekowych,

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

OGRANICZANIE ZANIECZYSZCZE

KOMUNIKACYJNYCH

Cele krótkoterminowe i kierunki działa

optymalizacja warunków ruchu drogowego przy wykorzystaniu podstawowych
narz

dzi in

ynierii ruchu, zapewniaj

cych zwi

kszenie płynno

ci i

przepustowo

ci drogowej

podwy

szenie standardów technicznych infrastruktury drogowej, zwłaszcza w

obszarach wysoko zurbanizowanych i obszarach chronionych

stosowanie nowoczesnych rozwi

technicznych w komunikacji i pojazdach

zastosowanie w pojazdach benzyny bezołowiowej, i gazu

eliminacja z ruchu pojazdów nie spełniaj

cych obowi

zuj

cych norm

ekologicznych

promowanie transportu ekologicznego

rozbudowa

cie

ek rowerowych

promocja komunikacji zbiorowej

systematyczne usprawnianie transportu zbiorowego , w celu zwi

kszenia jego

udziału w całkowitych przewozach pasa

erskich

utrzymanie czysto

ci nawierzchni dróg

tworzenie pasów zieleni izolacyjnej w s

siedztwie głównych szlaków

komunikacyjnych

wprowadzenie zakazu stosowania materiałów pyl

cych (popiołów,

li i

innych odpadów) do utwardzania nawierzchni dróg i parkingów

OGRANICZANIE ZANIECZYSZCZE

Z SEKTORA KOMUNALNEGO

Głównym

ródłem zanieczyszcze

z sektora komunalnego na terenie gminy

Krzeszowice jest niska emisja z lokalnych kotłowni opalanych w

glem, z indywidualnych

palenisk domowych oraz z sektora usługowego. Z tego wzgl

du, najpilniejszymi zadaniami

Cele krótkoterminowe i kierunki działa

opracowanie audytu energetycznego dla Gminy,

spalanie w

gla o korzystnych dla

rodowiska parametrach, m.in. takich jak:

zmniejszona zawarto

ść

siarki, niska zawarto

ść

popiołu, wysoka warto

ść

opałowa

przechodzenie na paliwo olejowe lub gazowe,

ąŜ

enie do zmniejszenia strat energii wytworzonej, głównie cieplnej, poprzez:

-uszczelnienie i usprawnienie sieci przesyłowych

-popraw

parametrów energetycznych budynków, w szczególno

mieszkalnych (termoizolacja, modernizacja w

złów cieplnych),

zwi

kszenie udziału odnawialnych

ródeł energii.

ograniczenie niskiej emisji u

ródeł poprzez:

likwidacj

lub modernizacj

lokalnych kotłowni opalanych paliwem stałym,

likwidacj

indywidualnych, wysokoemisyjnych pieców na paliwo stałe,

wykorzystywanie ciepła odpadowego i alternatywnych

ródeł energii,

zamiana paliwa wysokoemisyjnego na niskoemisyjne,

nawi

zanie współpracy w zakresie ochrony powietrza atmosferycznego z

wła

ciwymi organami i instytucjami wojewódzkimi i rz

dowymi,

zadania zwi

zane z efektywnymi sposobami energetycznego spalania w

gla,

wspieranie wykorzystania lokalnych

ródeł energii odnawialnej

przy wprowadzaniu bardziej przyjaznych dla

rodowiska no

ników energii

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

wsparcie finansowe dla inwestorów, wła

cicieli nieruchomo

modernizuj

cych ogrzewanie

promowanie proekologicznych

ródeł ciepła i no

ników energii

wspieranie lokalnych inicjatyw na rzecz przeciwdziałania wypalania traw i
ograniczenia emisji wtórnej

zmywanie i odkurzanie ulic i placów w okresach długotrwałej suszy

edukacja ekologiczna mieszka

ców – kształtowanie wła

ciwych zachowa

społecze

stwa (oszcz

dno

ść

energii cieplnej i elektrycznej, u

ywanie w

gla

dobrej jako

ci, aspekty zdrowotne nara

enia na ekspozycj

zanieczyszcze

powietrza)

OGRANICZANIE ZANIECZYSZCZE

NAPŁYWOWYCH.

Na terenie Krzeszowic zanieczyszczenia napływowe odgrywaj

Ŝą

rol

w ogólnym

bilansie zanieczyszcze

powietrza. Najbardziej nara

ona jest zachodnia cz

ęść

gminy, z

uwagi na zlokalizowanie po tej stronie najwi

kszych

ródeł zanieczyszczenia powietrza oraz

dominuj

cy kierunek wiatru.

Cele krótkoterminowe i kierunki działa

podj

cie współpracy z s

siednimi gminami w celu d

ąŜ

enia do eliminacji lub

zmniejszania zanieczyszczenia powietrza

współdziałanie w zakresie edukacji ekologicznej

EFEKTY DZIAŁA

poprawa stanu zdrowotnego mieszka

ców Gminy, poprawa jako

ycia

poprawa stanu fauny i flory na terenie Gminy,

zmniejszenie strat materialnych spowodowanych zanieczyszczeniami
powietrza

Zadania w zakresie ochrony powietrza w latach 2004-2007

Lp.

Zadanie

Termin

realizacji

Realizatorzy

Opracowanie i wdro

enie systemu zbierania i

gromadzenia informacji o zanieczyszczeniach
powietrza wyemitowanych w Gminie

2005

Burmistrz

Krzeszowic

Utrzymanie i remonty nawierzchni dróg

2004 -2007

Burmistrz

Krzeszowic

administratorzy

Modernizacja kotłowni w

glowych b

cych w

gestii Gminy

2004 – 2007

Burmistrz

Krzeszowic

Wykonanie inwentaryzacji

ródeł emisji substancji

do powietrza w gminie

2004

Burmistrz

Krzeszowic

Opracowanie programu promocji oszcz

dzania

energii i jego rozpowszechnienie.

2006

Burmistrz

Krzeszowic

14 Egzekwowanie od podmiotów gospodarczych

zlokalizowanych na terenie gminy obowi

zków w

zakresie ochrony

rodowiska wynikaj

cych z

ustawy Prawo ochrony

rodowiska

2004 - 2007

Wojewoda
Małopolski

Starosta

Burmistrz

Krzeszowic

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

3. Program poprawy dla pola: Hałas i wibracje

Cel strategiczny:

Zmniejszenie uci

ąŜ

liwo

ci hałasu dla mieszka

ców gminy i spełnienie

obowi

zuj

cych standardów w zakresie klimatu akustycznego

Cele długoterminowe:

utrzymanie aktualnego poziomu hałasu w obszarach, gdzie sytuacja
akustyczna jest korzystna

ograniczenie poziomu hałasu emitowanego przez

rodki transportu w

obszarach wzdłu

głównych dróg, urz

dzenie w liniach rozgraniczaj

cych

dróg pasów zieleni,

wyeliminowanie z u

ytkowania

rodków transportu, maszyn i urz

dze

których hała

liwo

ść

nie odpowiada przyj

tym standardom

zintegrowanie działa

w zakresie ochrony przed hałasem z planem

zagospodarowania przestrzennego,

prowadzenie działalno

ci edukacyjnej o zagro

eniu

rodowiska i zdrowia

ludzkiego hałasem,

Cele krótkoterminowe i kierunki działa

zintensyfikowanie działa

ograniczaj

cych negatywny wpływ hałasu na

mieszka

ców poprzez:

poprawienie organizacji ruchu,

popraw

stanu nawierzchni dróg,

promocj

komunikacji zbiorowej,

budow

ekranów akustycznych ( dot. miasta Krzeszowice , okolic autostrady

A-4) ,

zwi

kszenie ilo

ci izolacyjnych pasów zieleni,

stosowanie d

kochłonnych elewacji,

wymiana okien na d

koszczelne,

wła

ciwe kształtowanie linii zabudowy i brył powstaj

cych budynków w celu

zminimalizowania wpływu hałasu drogowego,

zastosowanie w zakładach przemysłowych automatyzacji i hermetyzacji
procesu produkcji,

zwi

kszenie izolacyjno

ci akustycznej

cian zewn

trznych budynków,

skrócenie czasu pracy hała

liwych urz

dze

dobór technologii produkcji o niskim poziomie hałasu,

stosowanie obudów d

kochłonnych na urz

dzenia i maszyny emituj

wysoki poziom hałasu

EFEKTY DZIAŁA

zmniejszenie skali obiektywnego nara

enia mieszka

ców gminy na hałas

spełnienie obowi

zuj

cych standardów w zakresie poziomu hałasu

poprawa jako

ycia mieszka

ców poprzez zmniejszenie subiektywnie

odczuwalnej uci

ąŜ

liwo

ci hałasowej

zintensyfikowanie kontroli i nadzoru nad istniej

cymi

ródłami hałasu oraz

zintensyfikowanie działa

prewencyjnych dla ograniczenia uci

ąŜ

liwo

obiektów

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

4. Program

poprawy

dla

pola:

Promieniowanie

elektromagnetyczne

Cel strategiczny:

Ograniczanie i monitoring promieniowania elektromagnetycznego

Cel długoterminowy:

utrzymanie dotychczasowego stanu braku zagro

dla

rodowiska i

mieszka

ców ze strony promieniowania elektromagnetycznego

Cele krótkoterminowe i kierunki działa

inwentaryzacja i kontrola

ródeł promieniowania elektromagnetycznego na

terenie Gminy i w jej najbli

szym otoczeniu

prowadzenie bada

pozwalaj

cych na ocen

stopnia zagro

enia Gminy

promieniowaniem elektromagnetycznym

utrzymywanie nat

ęŜ

enia promieniowania elektromagnetycznego poni

dopuszczalnych norm lub co najwy

ej na tym poziomie

restrykcyjne przestrzeganie przepisów prawa w zakresie rozwi

technicznych i lokalizacji obiektów emituj

cych promieniowanie

elektromagnetyczne

przestrzeganie wprowadzonych do planu zagospodarowania przestrzennego
zapisów

conych

ochronie

przed

promieniowaniem

elektromagnetycznym z wyznaczeniem stref ograniczonego u

ytkowania

wokół niektórych

ródeł promieniowania

przestrzeganie przepisów bezpiecze

stwa, higieny pracy, prawa

budowlanego, gospodarowania przestrzennego i przepisów sanitarnych w
celu ochrony przed promieniowaniem elektromagnetycznym

Zagro

enie promieniowaniem niejonizuj

cym mo

e by

stosunkowo łatwo

wyeliminowane lub ograniczone pod warunkiem zapewnienia odpowiedniej separacji
przestrzennej człowieka od pól przekraczaj

cych okre

lone warto

ci graniczne.

Zadania w zakresie ochrony przed promieniowaniem

elektromagnetycznym w latach 2004-2007

L.p.

Zadanie

Termin

realizacji

Realizatorzy

IInwentaryzacja

ródeł emisji pól

elektromagnetycznych i obszarów obj

tych

oddziaływaniem tych pól

2004

Burmistrz Krzeszowic

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

5. Program poprawy dla pola: Lasy

Cel strategiczny

Wzbogacenie i racjonalna eksploatacja zasobów le

nych

Cele długoterminowe:

wzrost lesisto

ci gminy poprzez zalesianie nieu

ytków i terenów

zdegradowanych,

ochrona zasobów le

nych i poprawa kondycji przyrodniczej obszarów le

nych

oraz ich otulin,

zapewnienie trwało

ci i wielofunkcyjno

ci lasów

renaturalizacja obszarów le

nych

powi

kszanie ró

norodno

ci biologicznej w lasach na poziomie genetycznym i

gatunkowym

poprawa zdrowotno

ci i odporno

ci drzewostanów

wymiana napowietrznych linii energetycznych starszych ni

25 lat na kable

podziemne (tam gdzie jest to mo

liwe)

Cele krótkoterminowe i kierunki działa

inwentaryzacja zasobów le

nych pod k

tem ich stanu zdrowotnego

inwentaryzacja i weryfikacja klasyfikacji gruntów pod k

tem pełnego

uwzgl

dnienia gruntów zalesionych i zadrzewionych oraz uj

cie granicy rolno-

nej w planach zagospodarowania przestrzennego

zalesianie gruntów wył

czonych z u

ytkowania rolniczego oraz nieu

ytków i

terenów zdegradowanych i przekształconych

przebudowa drzewostanów zmienionych lub silnie uszkodzonych przez
zanieczyszczenia

rodowiska

zachowanie w stanie zbli

onym do naturalnego lub odtworzenie

ródle

nych

zbiorników i cieków wodnych,

rozwijanie wielofunkcyjno

ci lasów i wzmocnienie ich korzystnego

oddziaływania na

rodowisko (poprawa funkcji wodochronnej, klimatotwórczej

i glebochronnej),

dostosowanie lasów i le

nictwa, w wi

kszym ni

dotychczas zakresie, do

wypełniania zró

nicowanych funkcji nie tylko przyrodniczych ,ale tak

społecznych (np. turystycznych) - powszechne, cho

sterowane,

udost

pnienie lasów społecze

stwu z zachowaniem zasady niedopuszczania

do zagro

enia trwało

ci i jako

ci zasobów le

nych,

ochrona gleb le

nych, a szczególnie substancji organicznej gleby,

prowadzenie ci

głej kampanii edukacyjno – informacyjnej w celu podnoszenia

wiadomo

ci społecze

stwa (w tym pracowników le

nictwa) w zakresie celów

i korzy

ci trwałej i zrównowa

onej gospodarki le

nej, rozwój edukacji i nauk

nych

ytkowanie zasobów le

nych w sposób zgodny z zasadami ochrony

przyrody, bioró

norodno

ci i krajobrazu

nadzór nad gospodark

w lasach prywatnych

rekreacyjne u

ytkowanie i zagospodarowanie lasu,

współdziałanie le

nictwa z samorz

dami i administracj

stwow

racjonalne przeznaczanie obszarów le

nych na cele niele

stały monitoring

rodowiska le

nego w celu przeciwdziałania stanom

niepo

Ŝą

danym (po

ary, choroby, szkodniki)

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

6. Program poprawy dla pola: Obszary chronione i tereny zieleni

urz

dzonej.

Cel strategiczny:

Ukształtowanie i ochrona gminnego systemu obszarów ochronnych.

Cele krótkoterminowe i kierunki działa

utrzymanie i ochrona istniej

cych kompleksów le

nych ( chronionych)

wytypowanie obiektów przyrodniczych do utworzenia u

ytków ekologicznych,

zespołów przyrodniczo-krajobrazowych i stanowisk dokumentacyjnych,

renaturalizacja i poprawa stanu najcenniejszych, zniszczonych ekosystemów i
siedlisk, szczególnie le

nych i wodno-błotnych,

ochrona i wzrost ró

norodno

ci biologicznej (genetycznej gatunkowej i

siedliskowej) i krajobrazowej oraz wzrost lesisto

ci gminy i ochrona lasów

ochrona terenów przyrodniczo cennych przed niewła

ciwym

zainwestowaniem

ochrona istniej

cej zieleni urz

dzonej

utrzymanie w stanie nie zainwestowanym obszarów otwartych o funkcji
rolniczej

utrzymanie istniej

cych korytarzy ekologicznych,

rozszerzenie i usprawnienie ochrony in situ i ex situ gatunków ro

lin i zwierz

zagro

onych wygini

ciem oraz starych, tradycyjnych odmian ro

lin i ras

zwierz

t hodowlanych maj

cych znaczenie dla ochrony ró

norodno

biologicznej, poprzez stworzenie i utrzymanie niezb

dnych warunków

technicznych do takiej ochrony (stosowne obiekty i ich wyposa

enie) oraz

wspieranie bada

i prac rozwojowych z tego zakresu,

prowadzenie rekultywacji terenów poprzemysłowych w sposób nie
zagra

cy elementom wzbogacaj

cym

rodowisko i nie zakłócaj

przebiegaj

cej tam sukcesji

zachowanie istniej

cych zbiorników wodnych,

blokowanie inwestycji uci

ąŜ

liwego przemysłu,

zapewnienie ochrony i racjonalnego gospodarowania ró

norodno

biologiczn

na całym terytorium gminy,

współudział organizacyjny i wdro

eniowy przy wprowadzaniu ochrony

obszarów wytypowanych z sieci Natura 2000 na terenie gminy ,

zapewnienie korzystnego przeciwdziałania wprowadzaniu gatunków, które
mog

zagra

integralno

ci naturalnych ekosystemów i siedlisk lub stanowi

zagro

enie gatunków rodzimych,

ograniczenie barier dla migracji gatunków flory i fauny,

ochrona lokalnych cieków wraz z przylegaj

cymi pasami zieleni niskiej i

wysokiej,

wzmocnienie roli rekreacyjnej terenów zielonych,

rozwój szlaków turystycznych i

cie

ek dydaktycznych na terenach

interesuj

cych przyrodniczo,

nawi

zywanie form

i detalem architektonicznym do tradycji budownictwa

regionalnego,

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

Zadania w zakresie ochrony obszarów ochronnych

na lata 2004-2007

Lp.

Zadanie

Termin

realizacji

Realizatorzy

Współdziałanie z Wojewod

Małopolskim w

zakresie wykorzystania funduszy UE na ochron

obszarów chronionych.

2004 -2007

Burmistrz Krzeszowic

Promocja walorów przyrodniczych gminy

2004 - 2007

Burmistrz Krzeszowic

Współpraca z Wojewódzkim Konserwatorem
Przyrody , Dyrekcj

Zarz

du Parków

Krajobrazowych przy wprowadzaniu obszarów z
sieci Natura 2000

2004-2007

Burmistrz Krzeszowic
Wojewoda

Kontrola przestrzegania przepisów o ochronie
przyrody w trakcie gospodarczego
wykorzystywania zasobów przyrody.

2004 - 2007

Burmistrz Krzeszowic

Rekultywacja terenów poprzemysłowych w
sposób nie zagra

cy elementom

wzbogacaj

cym

rodowisko

2004 – 2007

Burmistrz

wła

ciciele i zarz

dcy

gruntów

Prowadzenie gospodarki le

nej uwzgl

dniaj

cej

wymogi ochrony prawnej konkretnych obszarów
przyrodniczych.

2004 – 2007

Wła

ciciele lasów

prywatnych,

Nadle

nictwa

Wzmo

enie kontroli inspekcji ochrony

rodowiska w zakresie przestrzegania prawa

ekologicznego na terenach cennych
przyrodniczo.

2004 – 2007

WIO

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

7. Program poprawy dla pola: Gleby

Cel strategiczny

Racjonalne wykorzystanie zasobów glebowych i surowców mineralnych.

Cele długoterminowe

Zagospodarowanie gleb w sposób adekwatny do ich klasy bonitacyjnej i
poziomów zanieczyszcze

Ograniczenie czynników wpływaj

cych na degradacj

gleby poprzez

zagospodarowanie m.in.: odłoguj

cych gruntów

Zrekultywowanie gleb zdegradowanych w kierunku rolnym, le

nym i

rekreacyjno-wypoczynkowym

Wła

ciwe kształtowanie ekosystemów rolnych z wykorzystaniem otaczaj

cych

je systemów naturalnych i ich zdolno

ci do autoregulacji m.in. poprzez

wdra

anie programów rolno-

rodowiskowych

Zachowanie naturalnych kompleksów ł

k torfowych jako regulatora

stosunków wodnych i klimatycznych przyległych do nich terenów

Cele krótkoterminowe i kierunki działa

okresowa aktualizacja rejestru terenów, na których stwierdzono przekroczenia
standardów gleby lub ziemi

przeciwdziałanie degradacji chemicznej gleb poprzez ochron

powietrza i wód

powierzchniowych

przeciwdziałanie erozji gleb poprzez stosowanie odpowiednich zabiegów na
gruntach o nachyleniu powy

ej 10%

ograniczanie erozji wodnej i wietrznej gleby poprzez mo

liwie jak najdłu

sze

utrzymywanie pokrywy ro

linnej w postaci wprowadzenia upraw wieloletnich

oraz wsiewek i poplonów

racjonalne u

ycie nawozów sztucznych i

rodków ochrony ro

lin na terenach

rolnych i le

nych oraz stosowanie technik naturalnych (fito i

agromelioracyjnych) w celu zwi

kszenia udziału materii organicznej w glebie,

rekultywacja wyrobisk złó

surowców mineralnych,

Zadania w zakresie ochrony gleb w latach 2004-2007

L.p.

Zadanie

Termin realizacji

Realizatorzy

Prowadzenie monitoringu jako

ci gleby i ziemi

2004 - 2007

Burmistrz
Krzeszowic

Rekultywacja wyrobisk powydobywczych oraz
terenów zdegradowanych i zdeawstowanych

2004 - 2007

Burmistrz
Krzeszowic
wła

ciciele tych

terenów

Realizacja programów rolno-

rodowiskowych 2004 - 2007

Wła

ciciele

terenów ,
AR i MR ,
MWODR

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

8. Program poprawy dla pola; Edukacja ekologiczna

Cel strategiczny

Zwi

kszenie

wiadomo

ci ekologicznej społecze

stwa gminy, kształtowanie postaw

proekologicznych jej mieszka

ców oraz poczucia odpowiedzialno

ci za jako

ść

rodowiska.

Cel ten wpisuje si

w podstawowe cele sformułowane w Narodowej Strategii Edukacji

Ekologicznej.

Cele długoterminowe:

kontynuacja i rozszerzanie działa

edukacyjnych w szkołach z zakresu

ochrony

rodowiska ,

rozszerzenie poziomu

wiadomo

ci ekologicznej społeczno

ci gminy

Krzeszowice,

kształtowanie prawidłowych wzorców zachowa

poszczególnych grup

społecze

stwa Gminy w odniesieniu do

rodowiska .

Cele krótkoterminowe i kierunki działa

prowadzenie aktywnych form edukacji ekologicznej młodzie

y i dzieci

kontynuacja edukacji na temat ochrony

rodowiska w przedszkolach i

szkolnictwie wszystkich szczebli

wspieranie finansowe i merytoryczne działa

z zakresu edukacji ekologicznej

prowadzonej w szkołach

pomoc szkołom w uzyskiwaniu pozabud

etowych

rodków na edukacj

ekologiczn

zapewnienie społecze

stwu niezb

dnych informacji nt. stanu

rodowiska i

działa

na rzecz jego ochrony

współdziałanie władz gminnych z mediami w zakresie prezentacji stanu

rodowiska i pozytywnych przykładów działa

podejmowanych na rzecz jego

ochrony

prowadzenie działa

w zakresie edukacji ekologicznej społeczno

ci lokalnej

na terenach cennych przyrodniczo

sukcesywne rozszerzanie działalno

ci informacyjno-wydawniczej

uzupełnienie programów nauczania o tematyk

zwi

zan

z przyrod

gminy,

rozszerzenie formuły „Dni Ziemi”

upowszechnienie i zapewnienie ka

demu mieszka

cowi dost

pu do

informacji na temat mo

liwo

ci prawidłowych zasad post

powania w zwi

zku

z ochron

rodowiska oraz jego stanem

wł

czenie tematyki ochrony

rodowiska do działa

i projektów realizowanych

przez ró

nego rodzaju grupy społeczne i podmioty gospodarcze

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

9. Aktywizacja rynku do działa

na rzecz

rodowiska

Istotnym wsparciem ochrony

rodowiska jest aktywizacja rynku do działa

na rzecz

ochrony

rodowiska prowadz

ca do tworzenia tzw. zielonych miejsc pracy (zwłaszcza w

turystyce, le

nictwie i ochronie przyrody, odnawialnych

ródłach energii, wykorzystaniu

odpadów), rozwoju produkcji urz

dze

słu

Ŝą

cych ochronie

rodowiska b

produkcji

towarów przyjaznych

rodowisku. Opracowany b

dzie tzw. ramowy program wspierania

zielonych miejsc pracy jako element walki z bezrobociem. Program ten b

dzie zawierał

mechanizm finansowego i eksperckiego wspierania władz samorz

dowych i prywatnych

przedsi

biorców w tworzeniu zielonych miejsc pracy. Podstaw

uzyskania wsparcia b

dzie

przedstawienie przez władze samorz

dowe (wojewódzkie, powiatowe, gminne) konkretnego

programu tworzenia zielonych miejsc pracy.

Cele krótkoterminowe i kierunki działa

preferowanie przy zakupach towarów oraz usług przez administracj

samorz

dow

tych produktów, które maj

proekologiczny charakter.

zawarcie w ka

dym przetargu organizowanym przez administracj

samorz

dow

wymogów ekologicznych.

kształtowanie równoprawnych warunków konkurencji przez pełne stosowanie
zasady „zanieczyszczaj

cy płaci”, wraz z uwzgl

dnieniem kosztów

zewn

trznych.

wspieranie powstawania i zachowania tzw. „zielonych” miejsc pracy, w
szczególno

ci w: rolnictwie ekologicznym, agro- i ekoturystyce, le

nictwie i

ochronie przyrody, odnawialnych

ródłach energii, transporcie publicznym,

działaniach na rzecz oszcz

dzania zasobów (zwłaszcza energii i wody),

odzysku produktów lub ich cz

ęś

ci oraz odzysku opakowa

i wykorzystania

odpadów jako surowców wtórnych.

stymulowanie rozwoju przemysłu urz

dze

ochrony

rodowiska, zwłaszcza

urz

dze

wykorzystywanych w ochronie wód i powietrza oraz

zagospodarowania odpadów.

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

Zarz

dzanie Programem Ochrony

rodowiska wynika przede wszystkim z uprawnie

samorz

du w zakresie ochrony

rodowiska, które dotycz

m.in.:

opracowania programu ochrony

rodowiska obejmuj

cego działania gminy;

zachowania i zwi

kszania zasi

gu przestrzennego kompleksów le

nych,

w tym:

wdra

ania programu zalesie

realizacji wielofunkcyjnego, zrównowa

onego modelu gospodarki le

nej

(wg planów urz

dzania lasów);

ochrony wód powierzchniowych i podziemnych (pozwolenia wodno-prawne)
poprzez:

wprowadzanie stref ochronnych po

rednich od uj

ęć

wód i okre

lanie zasad

gospodarowania w strefach,

ograniczanie i eliminacja zanieczyszcze

wód,

zapobieganie niekorzystnym zmianom naturalnych przepływów wody
albo naturalnych poziomów zwierciadła wody;

promowania ekologicznych kierunków i form zagospodarowania na obszarach
o du

ych warto

ciach

rodowiska przyrodniczego (parki krajobrazowe,

obszary chronionego krajobrazu);

organizowania stanowisk ratownictwa przeciwpowodziowego;

racjonalnego gospodarowania surowcami mineralnymi (udzielanie koncesji
na wydobycie kopaliny w ilo

ci do 20 tys. m

rocznie z obszaru o powierzchni

do 2 ha oraz prowadzonej eksploatacji bez u

ycia materiałów wybuchowych).

Zadania samorz

dów gminnych obejmuj

m.in.:

uwzgl

dnianie uwarunkowa

przyrodniczych w miejscowych planach

zagospodarowania przestrzennego (opracowania ekofizjograficzne, prognozy
oddziaływania na

rodowisko);

wspieranie zalesie

i zadrzewie

na gruntach marginalnych i mało

przydatnych dla rolnictwa (wprowadzanie zalesie

do miejscowych planów

zagospodarowania przestrzennego);

uporz

dkowanie gospodarki

ciekowej;

realizacj

programu gospodarki odpadami (likwidacja dzikich wysypisk);

budow

zbiorników małej retencji;

ochron

obszarów cennych przyrodniczo – współdziałanie przy ustanawianiu

form ochrony przyrody takich jak: obszary chronionego krajobrazu, u

ytki

ekologiczne, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe, stanowiska dokumentacyjne
i pomniki przyrody;

tworzenie pasów zieleni wysokiej wokół obiektów wymagaj

cych takich

rozwi

;

uwzgl

dnianie obszarów nara

onych na niebezpiecze

stwo powodzi (obszary

bezpo

redniego zagro

enia i obszary potencjalnego zagro

enia powodzi

)

w opracowaniach planistycznych m. in. miejscowych planach
zagospodarowania przestrzennego i decyzjach o warunkach zabudowy
i zagospodarowania przestrzennego.

Zadania samorz

dów obejmuj

równie

sprawy z zakresu bezpo

rednich kontaktów

z u

ytkownikami

rodowiska (wydawanie decyzji zezwalaj

cych na korzystanie

rodowiska i okre

laj

cych warunki jego korzystania np. decyzja o dopuszczalnej emisji,

pozwolenia wodno-prawne, koncesje na wydobywanie kopalin, uzgadnianie sposobu
zagospodarowania odpadów) oraz pozyskiwania danych o rodzaju i skali korzystania
z zasobów

rodowiska.

Organy te posiadaj

uprawnienia w zakresie ustalania dodatkowych wymaga

słu

Ŝą

cych ochronie

rodowiska na okre

lonych obszarach (np. tworzenie obszarów

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

ograniczonego u

ytkowania) oraz przeciwdziałania zagro

eniom

rodowiska w sytuacjach

nadzwyczajnych (ochrona przeciwpowodziowa, plany operacyjno-ratownicze).

W zakresie ochrony

rodowiska zadania wykonuj

ponadto organy administracji

niezespolonej m.in. regionalne zarz

dy gospodarki wodnej, nadle

nictwa. Du

Ŝą

rol

w realizacji zada

na rzecz ochrony

rodowiska pełni

instytucje niepa

stwowe: jednostki

badawczo-rozwojowe, agencje, fundacje, organizacje gospodarcze i społeczne organizacje
ekologiczne. Aktywno

ść

organizacji zwi

ksza niezb

dne zaanga

owanie szerokich kr

gów

społecze

stwa w sprawy ochrony

rodowiska oraz podnosi

wiadomo

ść

ekologiczn

Działania tych organizacji s

szczególnie widoczne w obronie przed wzrostem lokalnych

uci

ąŜ

liwo

rodowiskowych oraz w organizowaniu masowych imprez (np. Dzie

Ziemi,

Sprz

tanie

wiata).

Zarz

dzanie

rodowiskiem przez podmioty gospodarcze korzystaj

ce ze

rodowiska

odbywa si

m. in. poprzez:

dotrzymywanie wymaga

wynikaj

cych z przepisów prawa,

modernizacje technologii w celu ograniczenia lub wyeliminowania uci

ąŜ

liwo

dla

rodowiska,

instalowanie urz

dze

słu

Ŝą

cych ochronie

rodowiska,

stał

kontrol

emisji zanieczyszcze

(monitoring).

Struktura zarz

dzania

rodowiskiem

Za realizacj

programu ochrony

rodowiska odpowiedzialne s

władze gminy, które

powinny wyznaczy

koordynatora wdra

ania programu. Koordynator b

dzie współpracował

le z Burmistrzem Krzeszowic, przedstawiaj

c okresowe sprawozdania z realizacji

programu. Prace zwi

zane z koordynacj

działa

tych w programie oraz zachowaniem

zaproponowanej procedury wdra

ania programu wymagaj

czasu w wymiarze 1/2 etatu.

Ponadto, proponuje si

powoła

zespół konsultacyjny, którego zadaniem b

dzie wdro

enie

oraz nadzór nad realizacj

Programu, a tak

e opracowywanie sprawozda

z post

realizacji i zgodno

ci działa

zapisanych w Programie.

Bezpo

rednim realizatorem programu b

podmioty gospodarcze planuj

ce i

realizuj

ce inwestycje zgodnie z kierunkami nakre

lonymi przez program i samorz

d Gminy

jako realizator inwestycji w zakresie ochrony

rodowiska na terenie Gminy. Bezpo

rednim

odbiorc

programu b

dzie społecze

stwo Gminy.

Burmistrz Krzeszowic b

dzie realizował program po raz pierwszy, w zwi

zku z czym

nie posiada aktualnie wypracowanych wzorców post

powania. Dlatego te

powinien

kierowa

zasadami opracowanymi w Programie Ochrony

rodowiska Województwa

Małopolskiego oraz w II Polityce Ekologicznej Pa

stwa w zakresie:

wykorzystania prostych rezerw – działania prewencyjne, poprawa organizacji
zarz

dzania, wprowadzenie zasad czystszej produkcji, poszanowanie

surowców i energii, edukacja ekologiczna

swobody działania – poszczególne podmioty maj

swobod

działania według

posiadanych przez nie kompetencji, realizuj

własne cele, maj

swoje

struktury procedury i techniki działania

efektywnego i racjonalnego u

ycie

rodków

współpracy pomi

dzy podmiotami realizuj

cymi program

DO NAJWA

NIEJSZYCH ZADA

W RAMACH ZARZ

DZANIA PROGRAMEM I

RODOWISKIEM

ZALICZONO:

1. WDRA

ANIE PROGRAMU OCHRONY

RODOWISKA:

koordynacja wdra

ania programu

ocena realizacji celów krótkoterminowych

raporty o stopniu wykonania programu

P R O G R A M O C H R O N Y

R O D O W I S K A D L A G M I N Y K R Z E S Z O W I C E

N A L A T A 2 0 0 4 – 2 0 1 5

weryfikacja celów krótkoterminowych i głównych działa

2. EDUKACJA EKOLOGICZNA, KOMUNIKACJA ZE SPOŁECZE

STWEM, SYSTEM INFORMACJI

RODOWISKU:

rozwój ró

norodnych form edukacji

dost

p do informacji o

rodowisku i jego ochronie

wykorzystanie mediów w celach informowania społecze

stwa o

podejmowanych
i planowanych działaniach z zakresu ochrony

rodowiska

wydawanie broszur i ulotek informacyjnych

3.WSPIERANIE ZAKŁADÓW/INSTYTUCJI WDRA

CYCH SYSTEM ZARZ

DZANIA

RODOWISKIEM

Instrumenty słu

Ŝą

ce do zarz

dzania

rodowiskiem wynikaj

z ustawy Prawo ochrony

rodowiska, Prawo o zagospodarowaniu przestrzennym, o ochronie przyrody, o Inspekcji

Ochrony

rodowiska, Prawo geologiczne i górnicze, Prawo budowlane. Do instrumentów

zarz

dzania

rodowiskiem nale

Ŝą

instrumenty prawne

instrumenty finansowe

instrumenty społeczne i strukturalne

Do instrumentów prawnych zaliczamy

pozwolenia zintegrowane

pozwolenia wodnoprawne na wprowadzenie

cieków do wód lub do ziemi

pozwolenia na wprowadzenie gazów lub pyłów do powietrza

pozwolenia na wytwarzanie odpadów

pozwolenia na emitowanie hałasu do

rodowiska

pozwolenia na emitowanie pól elektromagnetycznych do

rodowiska

decyzje dotycz

ce gospodarki odpadami

koncesje geologiczne na rozpoznanie i eksploatacj

surowców mineralnych

Do instrumentów finansowych nale

Ŝą

opłaty za gospodarcze korzystanie ze

rodowiska – za emisje zanieczyszcze

do powietrza, za składowanie odpadów, za odprowadzanie

cieków do wód

lub do ziemi, za pobór wody powierzchniowej lub podziemnej itp.

opłaty eksploatacyjne za pozyskiwanie kopalin

administracyjne kary pieni

ęŜ

ne w zakresie przekrocze

okre

lonych limitów

w pozwoleniach, naruszenie decyzji zatwierdzaj

cych eksploatacj

składowiska odpadów lub decyzji okre

laj

cych miejsce i sposób

magazynowania odpadów

odpowiedzialno

ść

cywilna w zakresie szkód spowodowanych oddziaływaniem

rodowisko

kredyty i dotacje z funduszy ochrony

rodowiska i gospodarki wodnej oraz

innych funduszy, pomoc publiczna w postaci preferencyjnych po

yczek,

kredytów, dotacji, odrocze

rozło

enia na raty itp.

opłaty produktowe i depozytowe

Instrumenty społeczne to:

edukacja ekologiczna

informacja i komunikacja

współpraca