1. Odkształcenia w procesie walcowania (wymienić, podać wzory)

- gniot - ∆g=g0-g1, gdzie g0 to grubość początkowa materiału a g1 grubość końcowa materiału. Jest to wzór
na odkształcenie bezwzględne. Natomiast odkształcenie rzeczywiste to ln(g1/g0)

- poszerzenie - ∆b=b1-b0, gdzie b1 szerokość końcowa a b0 szerokość początkowa. Poszerzenie rzeczywiste
to: ln(b1/b0)

- wydłużenie - ∆l=l1-l0, gdzie l1 długość końcowa l0 początkowa. Wydłużenie rzeczywiste: ln(l1/l0)
2. Wymienić 8 rodzajów wyciskania

- ze względu na temperaturę: na zimno, na ciepło, na gorąco

- ze względu na kierunek płynięcia materiału: współbieżne, przeciwbieżne, z bocznym wypływem
materiału, złożone

- ze względu na kształt otrzymanych wyrobów: prętów, rur, naczyń

- specjalne: hydrostatyczne,
3. Dla jakich blach i materiałów stosowana jest próba Erichsena (grubość i rodzaj materiału)

Próba Erichsena stosowana jest dla blach cienkich o grubości 0,1-2mm. Materiały dla których możemy ją
wykonać tomateriały Żelazne i nieżelazne oraz ich stopy. Próba Erichsena jest to próba tłoczności.
4. Wymienić 6 rodzajów tłoczności blach

- P – płytko tłoczna

- T – tłoczna

- G – głęboko tłoczna

- B – bardzo tłoczna

- SSB – blachy karoseryjne, najlepsza tłoczność, na bardzo trudne wytłoczki

- SB – blachy na trudne wytłoczki.
5. W jaki sposób wyznaczyć z krzywej rozciągania naprężenie jednostkowe sigma

σ= F/S0, gdzie F- siła rozciągająca, a S0 pole przekroju materiału (przed rozciąganiem)
6. Jaka jest różnica miedzy wydłużeniem A i A z indeksem 11,3

- A – początkowa długość pomiarowa l0=5,65*√S0

- A11,3 – początkowa długość pomiarowa l0=11,3*√S0

Przy czym wydłużenie liczymy ze wzoru A(A11,3)= ∆l/l0*100%
7. Warunek stosowania dociskacza. Rola dociskacza

g/D*100≤5*(1-m1), gdzie g- grubość blachy, D średnica krążka, albo elementu wytłoczonego, m1-
współczynnik wytłaczania. Gdy warunek ten jest spełniony wtedy stosujemy dociskacz.

Dociskacz stosujemy, aby zabezpieczyć materiał przed pofałdowaniem.

8. Dwa sposoby zabezpieczania pras przed przeciążeniem

- bezpiecznik ścinowy płytkowy

- zawór pneumatyczny

- czujnik indukcyjny

- zawór bezpieczeństwa
9. W jaki sposób reguluje się odległość suwaka od stołu prasy

Odległość suwaka od stołu prasy reguluje się za pomocą łącznika
10. Jaka jest zasadnicza różnica pomiędzy tłoczeniem miseczki cylindrycznej a tłoczeniem miseczki
prostokątnej

Przede wszystkim różnica w kształcie matrycy oraz stempla, różnica kształtu wsadu ( przy miseczce
cylindrycznej wsad jest kształtu koła a przy prostokątnej wsad ma kształt prostokąta ze ściętymi kantami)

11. Wymień 11 rodzajów cięcia

* cięcie za pomocą dwóch elementów tnących

- cięcie na nożycach

- cięcie za pomocą wykrojników

* cięcie za pomocą jednego elementu tnącego

- cięcie płytą tnącą

- cięcie nożowe

- cięcie stemplem

- cięcie gumą

- cięcie gilotynowe

* cięcie na prasach (wykrawanie)

- wycinanie - jest to całkowite oddzielenie materiału wzdłuż linii zamkniętej. Część wycięta stanowi
przedmiot, a materiał leżący na zewnątrz jest odpadem

- dziurkowanie - jest to całkowite oddzielenie materiału wzdłuż linii zamkniętej. Część wycięta stanowi
odpad, a materiał leżący na zewnątrz linii cięcia - przedmiot, w którym wycięto otwór

- odcinanie - jest to całkowite oddzielenie przedmiotu od materiału wzdłuż linii nie zamkniętej

- nacinanie - jest to częściowe oddzielenie materiału wzdłuż linii nie zamkniętej. Nie występuje tu
rozdzielenie materiału na dwie oddzielne części

- wygładzanie - celem operacji jest nadanie powierzchni przecięcia żądanej dokładności kształtu, wymiarów
i gładkości.

- okrawanie - jest to wyrównanie obrzeża przedmiotu przez usunięcie nadmiaru materiału

- przecinanie

- przycinanie

- rozcinanie

12. Wyprowadź warunek na chwyt pasma walcami.

Walce chwytają materiał, gdy kąt chwytu jest mniejszy lub równy kątowi tarcia

Gdy wprowadzamy materiał między walce, działa siła normalna P i styczna do niej siła T. Składowa
pozioma siły tarcia Th która wciąga materiał powinna być większa od składowej poziomej siły normalne Ph,
która odpycha materiał.

Th≥Ph

Tcosα≥Psinα

T=υ*P

υ*Pcosα≥Psinα

υ≥tgα

υ=tgφ

tgφ≥tgα

α≤φ

gdzie: α- kąt chwytu materiału, υ- współczynnik tarcia, φ- kąt tarcia

13. Co to jest recypienta.

Pojemnik, w którym jest umieszczony materiał podczas wyciskania.

14. Co to jest wypływka i jaką pełni funkcję.

Wypływka tworzy się dokoła odkuwki. Jest to zamknięty pierścień, który przeciwstawia się wypływaniu
metalu z wykroju na zewnątrz. Wypływka wciskając się pomiędzy górną i dolną matrycę stanowi
zabezpieczenie przed uderzaniem jednej matrycy w drugą.

15. Operacje tłoczenia + rysunki wyrobów. (różnica między wytłaczaniem, przetłaczaniem, wyciąganiem
ścianki wytłoczki)

16. Wyjaśnić jak reguluje się skok prasy mimośrodowej.

Na mimośrodzie mamy zamocowany mniejszy, regulowany mimośród i odpowiednio go okręcając
zmieniamy odległość zamocowania suwaka od środka wału korbowego tym samym zmieniając skok.
17. Narysować wykres nacisków dopuszczalnych dla prasy mimośrodowej i opisać jego zastosowanie.

Wykres nacisków dopuszczalnych stosuje się aby wyznaczyć siłę działającą w dowolnym momencie skoku
prasy.

S- wartość skoku prasy

P- wartość nacisku

a- odległość suwaka od stołu

18. Podać wzory na siłę cięcia dla wykrojnika i gilotyny.

- na prasie, za pomocą wykrojników: P=l*g*Rt*k , gdzie P-siła, l- długość linii cięci, g- grubość materiału, Rt-
wytrzymałość materiału na ścinanie, k- współczynnik bezpieczeństwa k=1,1-1,25

- na gilotynie P=λ*g2*Rt*k/tgφ , gdzie λ- współczynnik zależny od rodzaju i grubości materiału, φ- kąt
pochylenia ostrza gilotyny

19.Fazy cięcia

- odkształceń sprężystych- siły wywierane na blachę przez krawędzie tnące stempla i płyty tnącej powodują
powstanie momentu zginającego, który powoduje wstępne wybrzuszenie blachy

- odkształceń sprężysto – plastycznych- gdy naprężenie tnące osiągną dostateczną wartość rozpoczyna się ta
faza.

- plastycznego płynięcia- charakteryzuje się płynięciem metalu w otoczeniu powierzchni rozdzielenia.

- pękania- w miarę umacniania materiału wzrasta również naprężenie tnące. W pewnym momencie
naprężenia te osiągną wartość krytyczną, naruszona zostaje spójność – pękanie

- całkowitego oddzielenia wyciętego przedmiotu od blachy- aby osiągnąć całkowite oddzielenie materiału –
który mimo pęknięcia na skutek zazębiania się nierówności – należy odkształcić bądź ściąć występy na
powierzchni pęknięcia, co wymaga wywarcia przez stempel pewnego nacisku.
20. Budowa wykrojnika

Płyta dolna, matryca = płyta tnąca = płyta matrycowa, płyta zahartowana (chłodzona w oleju, ma
ciemniejszy kolor), płyta prowadząco- zbierająca (prowadząca materiał), stemple, płyta stemplowa,
przekładka usztywniająca, płyta górna, czop montażowy.

21. Budowa tłocznika

Stempel, dociskacz, matryca, czop montażowy, płyta górna, płyta stemplowa, dociskacz, prowadzenie
słupowe, matryca, płyta dolna.

22. Przykłady elementów produkowanych metodą tłoczenia

Gaśnice, miski, garnki, karoseria samochodowa, zbiorniki ciśnieniowe, wanny wykonane z metalu, rury

23. Rodzaje kucia

- swobodne- za pomocą pras lub młotów

- pół swobodne

- matrycowe

24. Przykłady wyrobów kutych i wyciskanych

- kute: wały korbowe, haki, dźwignie, korbowody, piasty, klucze do odkręcania, siekiery

- wyciskane: pręty, druty, rury, puszki, opakowania kremów, dezodorantów

25. Rodzaje wyciskania

- współbieżne, gdy zwroty prędkości stempla vs i materiału vm wypływającego przez otwór w matrycy są
zgodne

- przeciwbieżne, gdy zwroty prędkości stempla vs i materiału vm wypływającego przez otwór w matrycy
lub szczelinę pomiędzy stemplem i matrycą są przeciwne,

- z bocznym (poprzecznym, promieniowym) wypływem materiału, gdy matryca lub matryce znajdują się w
bocznych ścianach pojemnika, względnie materiał wpływa do szczelin matrycy w kierunku poprzecznym
(prostopadle do kierunku ruchu stempla),

- złożone, gdy materiał równocześnie wypływa z matrycy zgodnie i przeciwnie do ruchu stempla ,

- specjalne, wyciskanie hydrostatyczne, z ruchomym pojemnikiem, bez pojemnika i inne, np. wyciskanie
osłon kabli, wyciskanie proszków metali.

26. Wzory na promienie naroża

H=h+rd(PI-1) R=sqrt(rn(rn+2h), boki prostokąta: 2H+a-2rn, 2h+b-2rn

R- promień zaokrąglenia naroża wsadu, rn- promień zaokrąglenia górnych krawędzi wytłoczki, H-
wysokość wytłoczki z naddatkiem,
h- wysokość wytłoczki, rd- promień zaokrąglenia dna miseczki prostokątnej

27. Rodzaje walcarek

Walcarki dzielimy ze względu na liczbę walców w klatce walcowniczej na:

- duo

- trio

- quarto

- wielowalcowe

Ze względu na rodzaj otrzymywanych elementów:

- wzdłużne

- bruzdowe

28. Co to jest zjawisko wyprzedzania i opóźniania w walcowaniu
- wyprzedzenie- charakteryzuje je większa prędkość wypływania materiału spod walców niż pozioma
składowa obwodowej prędkości walców. Przyczyną tego zjawiska jest zgniatanie materiału pod walcami i
jednoczesne powiększanie długości walcowanego materiału.

- opóźnienie- ma miejsce wtedy gdy materiał „oczekujący” na przewalcowanie przesuwa się w kierunku
walcowania wolniej niż pozioma składowa obwodowej prędkości walców.

29. Wady walcowania

- sierpowatość

- zniekształcenie początku i końca

- rozwarstwienie

- postrzępione krawędzie

- poszerzenie końcówek

- falistość

30. Wyroby walcowane

Blachy, taśmy, folie, druty, pręty,
31. Wykres krzywej rozciągania z widoczną granicą i bez widocznej granicy

32. Jakie parametry można odczytać z krzywej rozciągania

Z krzywej rozciągania można odczytać:

- Dolna/górna granica plastyczności Re=Fe/S0

- wytrzymałość na rozciąganie

- granica wytrzymałości (zerwania) Rm=Fm/S0

- wydłużenie A lub A11,3

- przewężenie Z=∆S/S0*100%

33. Co oznacza granica plastyczności

Granica plastyczności to wartość naprężenia przy której zaczynają powstawać
nieodwracalne odkształcenia plastyczne.

34. Schemat docisku

35. Rodzaje tłoczenia

Tłoczenie to rodzaj obróbki plastycznej obejmujący:

· cięcie

· kształtowanie

· łączenie

płyt, blach, folii, czyli przedmiotów o małej grubości (w stosunku do innych wymiarów).

36. Co oznacza, że prasa jest stała

Oznacza to że może ona pracować tylko w pionie, (dla odróżnienia prasa nie stała ma możliwość odchylenia
i kilka stopni)

37. Jak się reguluje prasę hydrauliczną

Ponoć się nie reguluje :)

38. Rodzaje korpusów pras

- ramowy

- wysięgowy

- kolumnowy

- bramowy

- dwustojakowy

- pochylny

39. Przekładka usztywniająca

Przenosi obciążenie z czopu na stemple

40. Co to jest lambda

41. Luz optymalny w cięciu

Jest to różnica wymiarów płyty tnącej Dpl i stempla ds. L=Dpl-ds.

Optymalny luz przy cięciu wykrojnikiem lub na nożycach- 10 % grubości blachy.