MAJ 2004 ÂWIAT NAUKI

89

Zadrukowane notowaniami gie∏dowy-

mi strony Financial Timesa nie sà dla
mnie problemem, nie stanowià zalewu
informacji, bo po prostu nie majà znacze-
nia, jako ˝e nie inwestuj´ na Êwiatowych
gie∏dach. Podobnie nie zaglàdam do mi-
lionów niemajàcych dla mnie znaczenia
witryn internetowych. Umiej´tnoÊç orga-
nizmów do pomijania nieistotnych, nie-
niosàcych informacji bodêców to jeden z
wi´kszych sukcesów ewolucji. Podobnie
jak umiej´tnoÊç celowego docierania do
êróde∏ niosàcych informacj´. Nie sàdz´,
by rzekomy chaos Internetu by∏ bardziej
pogmatwany ni˝ chaos tropikalnej d˝un-
gli, naturalnego przecie˝ otoczenia wie-
lu wspólnot pierwotnych.

Nie mam pretensji do Eriksena, ˝e

prezentuje w tej kwestii odmienne zda-
nie. Mam pretensje do jego naciàganej
argumentacji, odwo∏ujàcej si´ do nie-
uzasadnionych uogólnieƒ. Mam równie˝
pretensje, ˝e autor chwalàcy powolny
tryb ˝ycia, refleksj´ i rzetelnoÊç sam zbyt
rzetelny nie jest, mylàc choçby fakty. I
tak serwis internetowy AOL nie po∏àczy∏
si´ z Warner Bros, tylko z koncernem
Time Warner, którego cz´Êcià jest WB.
Podobnie upadek muru berliƒskiego nie
zapoczàtkowa∏ upadku komunizmu w
Europie Ârodkowej.

Eriksen w swym ckliwym sentymenta-

lizmie nie jest odosobniony. Ostatnio pol-
ski czytelnik mia∏ okazj´ poznaç jeszcze
kilka tytu∏ów poÊwi´conych tematyce nad-
miaru informacji i przyÊpieszenia. John
Naisbitt, autor niez∏ych Megatrendów, po-
kusi∏ si´ wraz ze swà familià, by napisaç
ksià˝k´ High Tech, high touch (Zysk i S-ka,
Poznaƒ 2003). Niestety, poniós∏ fiasko na
ca∏ej linii, szykujàc niestrawnà, jeszcze
bardziej sentymentalnà ni˝ Tyrania chwi-
li ramot´. Na tym tle jak gwiazda Êwieci
ksià˝ka Szybciej znakomitego amery-
kaƒskiego popularyzatora nauki, Jamesa
Gleicka (Zysk i S-ka, Poznaƒ 2003). Dzie-
∏o dowcipne, ˝wawe, pozbawione dydak-
tyzmu i d´tych teorii, ale rzetelne i cieka-
we. Gleick pokazuje, ˝e nie wystarczy
twierdziç, ˝e ma si´ coÊ do powiedzenia.
Trzeba jeszcze umieç to wyraziç, do cze-
go s∏u˝à nie tylko s∏owa, ale i kompozy-
cja, metafory, anegdoty, ironia. Ale ta sztu-
ka wymaga sk∏adnika, o jakim zapomnia∏
Eriksen – talentu. Byç mo˝e mamy coraz
mniej czasu, dlatego ˝e musimy przedzie-
raç si´ przez zwa∏y banalnych tekstów pi-
sanych przez ludzi, którzy sami, niestety,
majà wi´cej czasu ni˝ talentu.

n

WARTO WIEDZIEå

Na poczàtku kwietnia odby∏ si´
w Gdyni uroczysty fina∏ trzy-
nastego ogólnopolskiego kon-
kursu Odyseja Umys∏u. Blisko
70 dru˝yn z ca∏ej Polski (w su-
mie ponad 700 osób w wieku
od siedmiu do 25 lat) przed-
stawia∏o podczas oÊmiominutowych pre-
zentacji swoje pomys∏y skutecznego i
kreatywnego rozwiàzywania intelek-
tualnych ∏amig∏ówek. SzesnaÊcie naj-
lepszych zespo∏ów wyjedzie na Euro-
festiwal Odysei Umys∏u w Budapeszcie
lub na Fina∏y Âwiatowe w University of
Maryland w College Park w Stanach
Zjednoczonych.

Uczestnicy konkursu mieli za zada-

nie stawiç czo∏o jednemu z problemów:
Eko-Fura, Fantastyczna Sztuka, Balsa
w Balansie oraz Pora na Stwora. Nie
mogli przy tym przekroczyç wyzna-
cznego limitu kosztów – 540 z∏. Jurorzy
ocenili, ˝e poziom tegorocznej edycji
konkursu by∏ bardzo wysoki, uczestni-
cy wykazali si´ du˝à kreatywnoÊcià i
wytrwa∏oÊcià.

Dru˝yna, która na przyk∏ad wybra∏a

zadanie zwane Eko-Furà, musia∏a skon-
struowaç pojazd nap´dzany si∏à ludz-

kich mi´Êni i nim pokierowaç.
Eko-Fura mia∏a zebraç Êmie-
ci i dostarczyç je do „fabryki”,
gdzie mo˝na by wytworzyç
z nich coÊ u˝ytecznego. Za-
daniem zespo∏u by∏o zapre-
zentowanie prototypu, a na-

st´pnie wykorzystanie odpadków do
wykonania pi´ciu jego kopii. Uczestni-
cy musieli tak˝e wymyÊliç humorystycz-
nà „gadk´ sprzedawcy”, której celem
by∏o nak∏onienie do kupna produktu.

Program Odyseja Umys∏u powsta∏ po-

nad çwierç wieku temu w USA. Od koƒ-
ca lat siedemdziesiàtych kilkaset tysi´cy
dzieci i m∏odzie˝y z ca∏ego Êwiata star-
tuje co roku w kolejnych edycjach kon-
kursu. Wiele sukcesów w tej rywaliza-
cji odnieÊli polscy odyseusze, którzy
pi´ciokrotnie zdobywali tytu∏ mistrzów
Êwiata i trzykrotnie wicemistrzów.

Ka˝dego roku ogólnopolski fina∏ Ody-

sei Umys∏u gromadzi dwa tysiàce wi-
dzów. Honorowy patronat nad Odysejà
sprawuje prezydent Gdyni Wojciech
Szczurek. Âwiat Nauki jest jego patro-
nem prasowym. Informacje o zg∏osze-
niach do konkursu dost´pne sà na
stronie: www.odyseja.org

P.S.

MyÊleç kreatywnie

KONKURS ODYSEJA UMYS¸U ROZSTRZYGNI¢TY

Pi´kny „Tajemniczy umys∏”

Mi∏o nam poinformowaç, ˝e ok∏adka naszego wydania specjal-
nego „Tajemniczy umys∏” zosta∏a wyró˝niona w kategorii czaso-
pism monotematycznych w drugiej edycji Konkursu Izby Wy-
dawców Prasy na Prasowà Ok∏adk´
Roku GrandFront 2003. Autorem orygi-
nalnego projektu jest dyrektor artystycz-

ny Scientific American Edward Bell, a jego polskiej adaptacji
Krzysztof P∏uciennik. Na konkurs nades∏ano ∏àcznie 260 ok∏a-
dek, o po∏ow´ wi´cej ni˝ w roku ubieg∏ym. Nagrod´ g∏ównà
w grupie gazet otrzyma∏ Puls Biznesu, natomiast w grupie
czasopism Przekrój. Wyniki konkursu i galeri´ nades∏anych
oraz nagrodzonych ok∏adek mo˝na znaleêç na stronie
www.grandfront.com