projekt instalacji wraz z przyłączem do sieci nN

2004

e.projekty

projekt

instalacji elektroenergetycznej
wraz z przy³¹czem do sieci nn

8. Rozpoczêcie prac mo¿e nast¹piæ na podstawie pozwolenia na

budowê wydanego przez w³aœciwy organ Pañstwowego Nad-
zoru Budowlanego.

podstawa opracowania

1. Warunki techniczne przy³¹czenia do sieci wydane przez miej-

scowy Zak³ad Energetyczny.

2. Rozporz¹dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia

2002 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powin-
ny odpowiadaæ budynki i ich usytuowanie.

3. PN-IEC 60364 Instalacje elektroenergetyczne w obiektach bu-

dowlanych.

4. N-SEP-E-002 Instalacje elektroenergetyczne w obiektach bu-

dowlanych. Instalacje elektryczne w obiektach mieszkalnych.
Podstawy planowania.

5. PN-76/E 05125 Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie

kablowe. Projektowanie i budowa.

7. PN-84/E 02033 Oœwietlenie wnêtrz œwiat³em elektrycznym.

Warunki zabudowy wydane przez Urz¹d Gminy Halinów.

8. Uzgodnienia z u¿ytkownikiem oraz wizja lokalna w terenie.

opis techniczny

1. Przy³¹cze do sieci nN nale¿y wykonaæ kablem YAKXS 4×50,
WLZ kablem YKXS¿o 5×10. Plan tras kablowych oœwietlenia
przedstawia rysunek 1. Kabel przy³¹cza oraz kabel WLZ nale¿y
u³o¿yæ w wykopie o g³êbokoœci 0,8 m na podsypce 10 cm pias-
ku. Na poszczególnych kablach przed ich zasypaniem nale¿y na-
³o¿yæ opaski zawieraj¹ce nastêpuj¹ce informacje:

Typ kabla* d³ugoœæ* rok u³o¿enia* trasê* symbol wykonawcy

stan istniej¹cy i projektowany

Dzia³ka nr 370/8 jest po³o¿ona przy g³ównej drodze w miejs-

cowoœci D³uga Koœcielna w gminie Halinów. Wzd³u¿ drogi prze-
biega linia napowietrzna nN 3×230/400 V; 4×50 mm

Al., któ-

ra jest zasilana z transformatora Dy5 15/0,42 kV. Na dzia³ce jest
planowana budowa budynku bliŸniaczego w dwóch etapach. Pier-
wszy etap obejmuje budowê lewego skrzyd³a budynku z mo¿liwoœ-
ci¹ dobudowy bliŸniaczego skrzyd³a. W ka¿dej bliŸniaczej czêœci
budynku planowana jest budowa kot³owni gazowej, która oprócz
ogrzewania bêdzie zaopatrywa³a budynek w ciep³¹ wodê spo¿yw-
cz¹. W linii ogrodzenia dzia³ki ustawiony jest s³up linii napowie-
trznej nN, oddalony od stacji transformatorowej o 200 m. Projekt
obejmuje przy³¹cze kablowe do linii nN, instalacjê odbiorcz¹ w bu-
dynku oraz instalacjê alarmow¹ i oœwietlenie.

wyci¹g z technicznych

warunków przy³¹czenia

1. Moc zainstalowana: P

= 30 kW.

2. Moc szczytowa: P

= 16 kW.

3. System ochrony od pora¿eñ:

a) linia zasilaj¹ca (WLZ): TN-C,
b) instalacja odbiorcza: TN-S.

4. Uk³ad pomiarowy: trójfazowy bezpoœredni, zainstalowany w szaf-

ce licznikowo-z³¹czowej ustawionej w linii ogrodzenia dzia³ki.

5. W instalacji odbiorczej nale¿y zainstalowaæ ochronnik przepiê-

ciowy.

6. Zabezpieczenie przed licznikowe: WTNgG50 A.
7. Projekt techniczny zasilania budynku nale¿y przedstawiæ

w Zak³adzie Energetycznym, w celu sprawdzenia zgodnoœci
z warunkami zasilania i uzgodnienia uk³adu pomiarowego.

mgr in¿. Julian Wiatr

e.projekty

2004

Kable po u³o¿eniu nale¿y za-

sypaæ warstw¹ piasku o gruboœ-
ci 10 cm, warstw¹ rodzimego
gruntu o gruboœci 15 cm, u³o¿yæ
wzd³u¿ ca³ej trasy taœmê kablo-
w¹ koloru niebieskiego i zasypaæ
wykop.
2. Pomiar energii wykonywaæ
licznikiem bezpoœrednim energii
czynnej, który nale¿y zainstalo-
waæ w szafce licznikowo-z³¹czo-
wej, ustawionej w linii ogrodze-
nia w pkt. D, wskazanym na
mapie geodezyjnej (plan przy-
³¹cza).
3. W budynku nale¿y zainstalo-
waæ nastêpuj¹ce rozdzielnice:

a) RGB – rozdzielnica g³ów-

na budynku,

b) RP – rozdzielnica parteru,
c) RP1 – rozdzielnica podda-

sza,

d) RGA – rozdzielnica ga-

ra¿u.

4. Zasilanie rozdzielnic RP;
RP1; RGA nale¿y wykonaæ prze-
wodami YDY¿o 5×6, wyprowa-
dzonymi z RGB. Lokalizacje
poszczególnych rozdzielnic
przedstawiaj¹ plany instalacji
parteru i poddasza.
5. Instalacjê odbiorcz¹ nale¿y
wykonaæ nastêpuj¹cymi przewo-
dami:
a) YDY¿o 5×2,5 – zasilanie

kuchni elektrycznej oraz
gniazda trójfazowego zains-
talowanego w gara¿u,

b) YDY¿o 3×2,5 – zasilanie

gniazd odbiorczych,

c) YDY¿o 3×1,5 – zasilanie ob-

wodów oœwietlenia.

Ca³oœæ instalacji nale¿y wykonaæ jako podtynkow¹.
6. W RGB nale¿y zainstalowaæ ochronnik przepiêciowy kl. II.
7. Wyniki obliczeñ s¹ za³¹cznikiem do niniejszego opracowania.

obliczenia

1. Zapotrzebowanie mocy.

Na podstawie N-SEP-E-002, dla budynku jednorodzinnego

z centralnym zaopatrzeniem w wodê, najwiêksze d³ugotrwa³e ob-
ci¹¿enie mo¿e wyst¹piæ w przypadku jednoczesnego korzystania
z nastêpuj¹cych urz¹dzeñ:

n kuchnia elektryczna o mocy znamionowej P

= 10 kW z w³¹-

czonymi elementami grzejnymi 0,75 · 10=7,5 kW,

n pralka elektryczna 2,5 kW,
n inne odbiorniki (oœwietlenie, lodówka, ¿elazko, odkurzacz) 2,5

kW.

Razem: 12,5 kW. Tak zaproponowana w N-SEP-E-002 moc mo-
¿e – zgodnie z pkt. 3.2 tej normy – ulec zwiêkszeniu.

W rozpatrywanym przypadku dodatkowym odbiornikiem,

zwiêkszaj¹cym moc zapotrzebowan¹, jest silnik elektryczny o mo-
cy 2,2 kW (

= 0,9; cos

= 0,9) oraz zestaw komputerowy z dru-

kark¹ laserow¹ pobieraj¹cy podczas drukowania moc 1 kW. Sy-
tuacja taka powoduje, ¿e zapotrzebowanie mocy wyniesie 7,5 +

Schemat rozdzielnicy na poddaszu (RP1)

Schemat rozdzielnicy na parterze (RP)

2004

e.projekty

Ta moc powinna zostaæ przyjêta
do obliczenia pr¹du szczytowego
podczas projektowania przy³¹-
cza oraz WLZ.
Ze wzglêdów praktycznych, do
obliczeñ zostanie przyjêta moc
16 kW, a do obliczeñ poszcze-
gólnych obwodów zasilaj¹cych
rozdzielnice wnêtrzowe (RP;
RP1; RGA) moce przyporz¹dko-
wane.
2. Wstêpny dobór kabla zasila-
j¹cego budynek mieszkalny (ka-
bel przy³¹cza do sieci elektro-
energetycznej).

UWAGA! Kabel przy³¹cza jest

chroniony przez bezpiecznik to-
pikowy WTN1gG100 zainstalo-
wany w RGnN stacji transforma-
torowej 15/0,42 kV, zasilaj¹cej li-
niê napowietrzn¹ 3x230/400 V
50 Al.

gdzie:
I

– pr¹d znamionowy obci¹¿e-

nia,
I

– pr¹d znamionowy zabezpie-

czenia,
I

– wymagany minimalny pr¹d

d³ugotrwa³ego obci¹¿enia,
k

– wspó³czynnik krotnoœci pr¹-

du powoduj¹cego zadzia³anie
urz¹dzenia zabezpieczaj¹cego

w okreœlonym umownym czasie, przyjmowanym jako:
n 1,6 – 2,1 dla wk³adek bezpiecznikowych,
n 1,45 – dla wy³¹czników instalacyjnych nadpr¹dowych o cha-
rakterystyce B; C; D.

Na podstawie tabeli d³ugotrwa³ej obci¹¿alnoœci pr¹dowej kab-

li u³o¿onych w przepustach bezpoœrednio w ziemi o rezystywnoœ-
ci gruntu 2,5 K · m/W i temperatury 20°C, warunek spe³nia ka-

≤ =

≤

≥

⋅

24 31

100

145

16 100

145

110 34

⋅

16000

3 400 0 95

24 31

cos

2,5 + 2,2 + 1,0 + 2,5 = 15,7 kW < P

= 16 kW (P

– przy-

dzia³ mocy uzyskany w Rejonie Energetycznym). Zapotrzebowa-
nie mocy, które nale¿y przyj¹æ do obliczeñ wyniesie zatem:
RP – 10 KW – parter,
RP1 – 5 kW – poddasze,
RGA – 3,5 kW – gara¿,
P

= 0,85 · (10 +5 +3,5) = 15,73 kW.

Schemat ideowy rozdzielni gara¿u (RGA)

Schemat rozdzielni g³ównej budynku (RGB)

e.projekty

2004

Jego I

= 61 A > 55,17 A

4. Wstêpny dobór przewodów zasilaj¹cych poszczególne rozdziel-
nice wnêtrzowe (RP, RP1, RGA):

a) RP – rozdzielnica parteru:

= 15,19 A

≤

= 25 A

≤

Na podstawie tabeli d³ugotrwa³ej obci¹¿alnoœci pr¹dowej, prze-

wód YDY¿o 5×6 spe³nia warunek d³ugotrwa³ej obci¹¿alnoœci pr¹-
dowej. Jego I

= k · I

= 0,7 · 41= 28,7 A > 27,59 A (wspó³-

czynnik 0,7 – wspó³czynnik zmniejszaj¹cy wynikaj¹cy ze sposo-

bu u³o¿enia przewodu).
b) RP1 – rozdzielnica pod-
dasza:

= 7,60 A

≤

= 25 A

≤

Na podstawie tabeli d³ugotr-

wa³ej obci¹¿alnoœci pr¹dowej,
przewód YDY¿o 5×6 spe³nia
warunek d³ugotrwa³ej obci¹¿al-

≥

⋅

145

16 25

145

27 59

⋅

5000

3 400 0 95

7 60

cos

≥

⋅

145

16 25

145

27 59

⋅

10000

3 400 0 95

15 9

cos

bel YAKXS 4x50, dla którego I

= 113 A > 110,34 A (PN-IEC

60364-5-523).
3. Wstêpny dobór WLZ.

UWAGA! Obci¹¿enie pr¹dowe WLZ jest takie same, jak kabla

przy³¹cza.

= 24,31 A

≤

= 50 A

≤

Na podstawie tabeli d³ugotrwa³ej obci¹¿alnoœci pr¹dowej kab-

li u³o¿onych bezpoœrednio w ziemi, kabel YKXS 5x10 spe³nia wa-
runek d³ugotrwa³ej obci¹¿alnoœci pr¹dowej.

≥

⋅

145

16 50

145

55 17

Schemat monta¿owy RGA

Schemat zasilania budynku

Schemat monta¿owy RGB

2004

e.projekty

noœci pr¹dowej. Jego I

= k · I

= 0,7 · 41 = 28,7 A > 27,59 A

(wspó³czynnik 0,7 – wspó³czynnik zmniejszaj¹cy wynikaj¹cy ze
sposobu u³o¿enia przewodu).
c) RGA – rozdzielnica gara¿u:

= 5,32 A

≤

= 25 A

≤

Na podstawie tabeli d³ugotrwa³ej obci¹¿alnoœci pr¹dowej, prze-

wód YDY¿o 5×6 spe³nia warunek d³ugotrwa³ej obci¹¿alnoœci pr¹-
dowej. Jego I

= k · I

= 0,7 · 41= 28,7 A > 27,59 A (wspó³-

czynnik 0,7 – wspó³czynnik zmniejszaj¹cy wynikaj¹cy ze sposo-
bu u³o¿enia przewodu).
5. Wstêpny dobór przewodów instalacji odbiorczej.

UWAGA! Najbardziej obci¹¿onymi obwodami w ca³ej instala-

cji s¹:
a) kuchnia elektryczna zainstalowana na parterze P

= 7,5 kW,

b) pralka automatyczna zainstalowana na poddaszu P

= 2,5 kW,

c) silnik elektryczny pracuj¹cy w gara¿u P

= 2,2 kW; cos

0,9;

= 0,9,

d) oœwietlenie salonu zlokalizowanego na parterze P

= 1,08 kW.

Pozosta³e obwody charakteryzuj¹ siê mniejszym obci¹¿eniem,

przez co wystarczaj¹cym jest dobranie przekrojów tych obwodów
i unifikacja dobranych przewodów dla pozosta³ych obwodów
gniazd odbiorczych i oœwietlenia.
n kuchnia elektryczna:

= 10,83 A

≤

= 16 A

≤

Na podstawie tabeli d³ugotrwa³ej obci¹¿alnoœci pr¹dowej, prze-

wód YDY¿o 5×2,5 spe³nia warunek d³ugotrwa³ej obci¹¿alnoœci
pr¹dowej. Jego I

= k · I

= 0,7 · 24= 16,80 A > 16 A (wspó³-

czynnik 0,7 – wspó³czynnik zmniejszaj¹cy wynikaj¹cy ze sposo-
bu u³o¿enia przewodu).
n pralka automatyczna:

= 10,83 A

≤

= 16 A

≤

≥

⋅

145

145 16

145

⋅

cos

2500

230 1

10 87

≥

⋅

145

145 16

145

⋅

7500

3 400 1

10 83

cos

≥

⋅

145

16 25

145

27 59

RGA

⋅

3500

3 400 0 95

5 32

cos

Schemat monta¿owy RP1

Schemat monta¿owy RP

e.projekty

2004

Na podstawie tabeli d³ugotrwa³ej obci¹¿alnoœci pr¹dowej, prze-

wód YDY¿o 3×2,5 spe³nia warunek d³ugotrwa³ej obci¹¿alnoœci
pr¹dowej. Jego I

= k · I

= 0,7 · 26= 18,2 A > 16 A (wspó³-

czynnik 0,7 – wspó³czynnik zmniejszaj¹cy wynikaj¹cy ze sposo-
bu u³o¿enia przewodu).
n silnik w gara¿u:

= 3,92 A

≤

= 16 A

≤

Na podstawie tabeli d³ugotrwa³ej obci¹¿alnoœci pr¹dowej, prze-

wód YDY¿o 5×2,5 spe³nia warunek d³ugotrwa³ej obci¹¿alnoœci
pr¹dowej. Jego I

= k · I

= 0,7 · 24 = 16,80 A > 16 A (wspó³-

czynnik 0,7 – wspó³czynnik zmniejszaj¹cy wynikaj¹cy ze sposo-
bu u³o¿enia przewodu).

Zabezpieczenie silnika wy³¹cznikiem instalacyjnym nad pr¹do-

wym S303C16 umo¿liwia jego bezawaryjny rozruch bez koniecz-
noœci stosowania odpowiednich zabezpieczeñ topikowych.

UWAGA! Gniazdo trójfazowe, zainstalowane w gara¿u, ma cha-

rakter uniwersalny i w projekcie zostanie pominiête zabezpiecze-
nie przeci¹¿eniowe silnika, poniewa¿ dobierane jest ono na war-
toœæ pr¹du znamionowego silnika, co w przypadku ewentualnego
pod³¹czenia odbiornika niesymetrycznego (o wiêkszym pr¹dzie)
mo¿e powodowaæ wy³¹czanie zasilania.
n oœwietlenie salonu:

= 4,70 A

≤

= 10 A

≤

Na podstawie tabeli d³ugotrwa³ej obci¹¿alnoœci pr¹dowej, prze-

wód YDY¿o 5×1,5 spe³nia warunek d³ugotrwa³ej obci¹¿alnoœci
pr¹dowej. Jego I

= k · I

= 0,7 · 17= 11,90 A > 10 A (wspó³-

czynnik 0,7 – wspó³czynnik zmniejszaj¹cy wynikaj¹cy ze sposo-
bu u³o¿enia przewodu).
6. Sprawdzenie dobranych przewodów na warunki zwarciowe
(zwarcie symetryczne).
n impedancja systemu elektroenergetycznego i jej sk³adowe:

(

)

⋅









 =

⋅

⋅ 






max

110

15000

250 10

420

15000

0 000776

Ω

≥

⋅

145

145 10

145

⋅

cos

1080

230 1

4 70

≥

⋅

145

145 16

145

⋅

2200

3 400 0 9 0 9

3 92

cos

ϕ η

– rezystancja systemu elektroenergetycznego (uk³ad poprze-

dzaj¹cy transformator),
X

– reaktancja systemu elektroenergetycznego (uk³ad poprzedza-

j¹cy transformator).
n sk³adowe impedancji transformatora:

gdzie:
u

– sk³adowa czynna napiêcia zwarcia,

– sk³adowa bierna napiêcia zwarcia,

= 0,045 kV – napiêcie zwarcia transformatora,

∆

cuobc

= 6,0 kW straty czynne transformatora.

n sk³adowe impedancji linii napowietrznej 4×Al. 50;

3×230/400 V:

gdzie:
L – d³ugoœæ linii od zacisków transformatora do miejsca wpiêcia
kabla przy³¹cza,
X – reaktancja linii,
x’ = 0,3 m

Ω

/m – jednostkowa reaktancja linii napowietrznej,

S – przekrój poprzeczny linii (kabla) w [mm

– koduktancja przewodu (dla AL – 33 m

Ω

/mm

; dla Cu – 55

Ω

/mm

n ca³kowita impedancja obwodu zwarcia wynosi (zwarcie na koñ-
cu linii napowietrznej):

≈

⋅

≅

0 000772 0 018522

0 060

0 0793

0 000077 0 006615

0 1212

0 1279

0 0793

0 1279

0 15

100 400

0 15

1539 6

154

max

Ω

x L

⋅

= ⋅ =

⋅

200

33 50

0 1212

0 3 200

0 060

Ω

obc

−

⋅

∆

Ω

6 00

400

0 015

0 045

0 015

0 042

420

400 10

0 018522

0 015

420

400 10

0 006615

⋅

0 995

0 995 0 000776

0 000772

0 1

0 1 0 000776

0 000077

Ω

2004

e.projekty

R>>X zatem T

→

0, zwarcie mo¿na traktowaæ jako odleg³e

w ka¿dym punkcie instalacji odbiorczej. W konsekwencji:

gdzie:

– wspó³czynnik udaru,

” – pocz¹tkowy pr¹d zwarcia,

– pr¹d udarowy,

– pr¹d wy³¹czalny,

– zwarciowy pr¹d cieplny,

· tw – ca³ka Joule’a podawana przez producenta zabezpieczeñ,

k – najwiêksza jednosekundowa gêstoœæ pr¹du zwarciowego
w [A/mm

], przyjmowana na podstawie PN-IEC 60364,

T – sta³a czasowa obwodu zwarciowego.
n wymagany przekrój kabla przy³¹czeniowego, ze wzglêdu na na-
grzewanie pr¹dem zwarciowym:

Nale¿y zatem uznaæ, ¿e dobrany kabel spe³ni warunki obci¹-

¿alnoœci zwarciowej.
n zwarcie na koñcu przy³¹cza:

UWAGA! W liniach kablowych o przekroju mniejszym ni¿

50 mm

mo¿na pomin¹æ reaktancjê (jest ona czterokrotnie mniej-

sza od rezystancji),
gdzie: L

– d³ugoœæ przy³¹cza:

0 1279 0 01212

0 1400

0 0793

0 1400

0 0793

0 1609

Ω

⋅

33 50

0 012

Ω

I t

≥ ⋅

⋅

≅

64000

2 91

[

]

≈

≅

⋅ ⋅ =

⋅ ⋅

≅

−

− ⋅

102 0 98

103

2 1 154

2 17

3 1 613

≈

0 1279

0 0793

1613

0 85

cos

Nale¿y zatem uznaæ, ¿e dobrany kabel spe³ni warunki obci¹-

¿alnoœci zwarciowej.
n zwarcie w RGB (na koñcu WLZ):

gdzie:
L

WLZ

– d³ugoœæ WLZ

n sprawdzenie dobranego przekroju przewodu zasilaj¹cego roz-
dzielnice wnêtrzowe (RP;RP1;RGA):

Nale¿y zatem uznaæ, ¿e dobrane przewody w instalacji odbior-

czej, zasilaj¹ce poszczególne rozdzielnice wnêtrzowe, spe³ni¹ wa-
runki obci¹¿alnoœci zwarciowej.
n sprawdzenie dobranego przekroju przewodu dla instalacji od-
biorczej:

Nale¿y zatem uznaæ, ¿e dobrane przewody w instalacji od-

biorczej spe³ni¹ warunki obci¹¿alnoœci zwarciowej, poniewa¿ jest
to najmniejszy przekrój przewodów wystêpuj¹cych w ca³ej insta-
lacji.

UWAGA! W ostatnim wzorze wartoœæ ca³ki Joule’a zosta³a od-

czytana z charakterystyk zamieszczonych w katalogu producenta
wy³¹czników instalacyjnych dla spodziewanego pr¹du zwarcia
w RGB, z uwagi na bezpoœredni¹ bliskoœæ rozdzielnicy RP (w roz-
dzielnicy RP1 i RGA nast¹pi dalsze zmniejszanie pr¹du zwarcio-
wego I

”

, ze wzglêdu na rosn¹cy udzia³ rezystancji, która wzrasta

wraz z oddalaniem siê od rozdzielnicy RGB).

Wyniki powy¿szych obliczeñ potwierdzaj¹ poprawny dobór kab-

li i przewodów na obci¹¿alnoœæ d³ugotrwa³¹, przeci¹¿enia oraz

I t

≥ ⋅

⋅

≅

6000

0 89

I t

≥ ⋅

⋅

≅

115

4000

0 55

⋅
⋅

⋅

⋅ =

0 1400 0 0364

0 1764

0 0793

0 1764

0 0793

0 1934

1 400

0 1934

1374 64

1375

2 1375 1 194

Ω

WLZ

⋅

55 10

0 0364

Ω

I t

≥ ⋅

⋅

≅

115

13700

1018

max

⋅

⋅ =

1 400

3 0 1609

1435 30

144

2 144 1 2 036

e.projekty

2004

zwarcia. Wysoki wspó³czynnik
mocy cos

= 0,95 na pocz¹t-

ku przy³¹cza, niskie wartoœci
spodziewanych pr¹dów zwarcio-
wych (I

” = 1,54 kA) pozwalaj¹

wyci¹gn¹æ wniosek, ¿e dobrane
zabezpieczenia topikowe (dla
bezpieczników typu WTN zna-
mionowy pr¹d zwarciowy wy³¹-
czalny wynosi 100 kA przy cos

= 0,2, natomiast dla bezpiecz-
ników DO2 pr¹d ten wynosi 50
kA, przy cos

= 0,2) oraz wy-

³¹czniki instalacyjne nadpr¹do-
we i wy³¹czniki ró¿nicowopr¹do-
we (o znamionowym pr¹dzie
zwarciowym wy³¹czalnym 6 kA)
spe³niaj¹ warunki zwarciowe.
7. Sprawdzenie samoczynnego
wy³¹czenia i selektywnoœci za-
dzia³ania zabezpieczeñ zwarcio-
wych.

UWAGA! Szafka licznikowo-

z³¹czowa oraz wszystkie roz-
dzielnice wewnêtrzne s¹ wyko-
nane z materia³ów nieprzewo-
dz¹cych, wskutek czego elemen-
ty te nie wymagaj¹ dodatkowej
ochrony przeciwpora¿eniowej.
Obliczenie pr¹du zwarcia jedno-
fazowego w instalacji jest niez-
bêdne dla oceny selektywnoœci
zadzia³ania zabezpieczeñ topiko-
wych zainstalowanych szerego-
wo z wy³¹cznikami instalacyjnymi nadpr¹dowymi. W celu doko-
nania takiej oceny nale¿y obliczyæ najwiêkszy i najmniejszy spo-
dziewany pr¹d zwarcia w instalacji odbiorczej.
n obliczenia dla najkrótszego obwodu, w którym spodziewany jest
najwiêkszy pr¹d zwarciowy (obwód gniazd odbiorczych):

WLZ

+ ⋅

≈

+ ⋅

≈

⋅

0 000772

0 018522 2 0 060

0 1393

0 000077

0 006615 2 0 1212 2 0 03636 2 0 0145

0 351

0 1393

0 351

0 3776

0 8

0 8 230

0 3776

487 29

680

Ω

55 2 5

0 0146

⋅

Ω

– I

k1dop

≤

680 A – pr¹d zwarciowy po przekroczeniu, którego nie

zostanie zachowana selektywnoœæ wy³¹czenia (odczytany z kata-
logu producenta wy³¹czników instalacyjnych nadpr¹dowych),
– R

– rezystancja najkrótszego obwodu w instalacji odbiorczej,

– R

– rezystancja najd³u¿szego obwodu w instalacji odbiorczej,

– R

– rezystancja kabla przy³¹czeniowego,

– R

WLZ

– rezystancja WLZ,

– X

– reaktancja kabla przy³¹czeniowego,

– X

– reaktancja linii napowietrznej,

– R

– rezystancja linii napowietrznej.

n pr¹d zwarcia jednofazowego w najd³u¿szym obwodzie:

WLZ

+ ⋅

≈

+ ⋅

≈

0 000772

0 018522 2 0 060

0 1393

0 000077

0 006615 2 0 1212 2 0 03636 2 0 3636

10490

Ω

55 15

0 3636

⋅

Ω

Plan instalacji oœwietlenia poddasza

2004

e.projekty

UWAGA! Uzyskane wyniki pozwalaj¹ wci¹gn¹æ wniosek, ¿e sa-

moczynne wy³¹czenie nast¹pi w czasie t < 0,2 s w ka¿dym z pro-
jektowanych obwodów, poniewa¿ s¹ one krótsze lub bêd¹ wyko-
nane przewodami o wiêkszym przekroju (o d³ugoœci obwodu po-
równywalnej z obwodem, który zosta³ poddany obliczeniu), przez

≈

⋅

10490

0 1393

1058

0 8

0 8 230

1058

173 88

Ω

co pr¹d zwarciowy bêdzie wiêkszy ni¿ w obliczonym obwodzie,
gdzie jego spodziewana wartoœæ jest najmniejsza.
8. Sprawdzenie dobranych kabli i przewodów na warunek spad-
ku napiêcia.

a) przy³¹cze do sieci elektroenergetycznej:
UWAGA! Zgodnie z zaleceniami Zak³adów Energetycznych, do-

puszczalny spadek napiêcia dla mocy szczytowej, liczony od miej-
sca przy³¹czenia do sieci energetycznej do z³¹cza, nie mo¿e przek-
raczaæ wartoœci 1 %, natomiast ca³kowity spadek napiêcia od tran-
sformatora do z³¹cza nie mo¿e przekraczaæ 5%.

Plan instalacji elektrycznej (obwody gniazdek) na poddaszu

e.projekty

2004

n spadek napiêcia na d³ugoœci przy³¹cza:

n spadek napiêcia na odcinku transformator z³¹cze kablowe:

n ca³kowity spadek napiêcia na odcinku stacja – z³¹cze:

∆

U = 1,44% + 0,12% = 1,56% < 5%

Warunek spe³niony.
b) WLZ:
UWAGA! Zgodnie z N-SEP-E-002 dopuszczalny spadek napiê-

cia obliczony przy mocy szczytowej dla WLZ (odcinek od z³¹cza
do RGB) dla mocy 100 kW nie mo¿e przekraczaæ 0,5%. Nato-
miast ca³kowity spadek napiêcia, liczony od z³¹cza do dowolnego
odbiornika w instalacji odbiorczej, nie mo¿e przekraczaæ 4%
(zgodnie z PN-IEC 60364).

c) kuchnia elektryczna:
UWAGA! Zgodnie z PN-IEC 60364 dopuszczalny spadek na-

piêcia liczony od pocz¹tku WLZ do koñca obwodu odbiorczego nie
powinien przekraczaæ wartoœci 4%.

d) pralka elektryczna:

e) silnik elektryczny w gara¿u:

∆

P L

S U

⋅ ⋅

⋅

⋅ ⋅

⋅

0 36%

100%

0 36%

3500 10 100%

55 4 400

2200 15 100%

55 2 5 400

0 61%

∆

P L

S U

⋅ ⋅

⋅

⋅ ⋅

⋅

0 36%

100%

0 36%

2 2500 10 100%

55 4 230

2500 10 100%

55 2 5 230

113%

∆

P L

S U

⋅ ⋅

⋅

0 36%

100%

0 36%

7500 15 100%

55 2 5 400

0 87%

∆

P L

S U

WLZ

⋅ ⋅

⋅

100%

16000 20 100%

55 10 400

0 36%

0 5%

= ⋅ =

⋅

0 1212

0 3 200

0 06

Ω

(

)

(

)

∆

⋅

⋅ ⋅

⋅

+ ⋅

⋅

3 100%

400

24 31

0 1212 0 95 0 06 0 31

141%

cos

sin

∆

P L

S U

⋅ ⋅

⋅

100

16000 20 100%

33 50 400

0 12%

UWAGA! W przypadku w¹tpliwoœci co do zachowania dopusz-

czalnych spadków napiêcia w pozosta³ych obwodach, nale¿a³oby
obliczyæ je we wszystkich pozosta³ych obwodach. W rozpatrywa-
nym przypadku obci¹¿enie pozosta³ych obwodów jest mniejsze,
w stosunku do obwodów poddanych obliczaniu spadku napiêcia,
a poza tym obwody te s¹ krótsze, co powoduje, ¿e warunek spad-
ku napiêcia w ca³ej instalacji odbiorczej przy planowanym obci¹-
¿eniu zostanie zachowany.
9. Sprawdzenie selektywnoœci zadzia³ania zabezpieczeñ topiko-
wych.
I

= 100 A – zabezpieczenie linii napowietrznej i kabla przy³¹-

cza zainstalowane w stacyjnej RGnN,
I

= 50 A – zabezpieczenie WLZ,

= 25 A – zabezpieczenie przewodów zasilaj¹cych poszczegól-

ne rozdzielnice (RP;RP1;RGA) w budynku:

Zgodnie z komentarzem do N-SEP-E-002 i kartami katalogo-

wymi producenta bezpieczników topikowych, selektywnoœæ za-
dzia³ania podczas zwaræ bêdzie zachowana. Dobór zabezpieczeñ
nale¿y zatem uznaæ za poprawny.

uwagi koñcowe

1. Dodatkowa ochrona od pora¿eñ – samoczynne wy³¹cze-
nie w uk³adzie TN-S, uzupe³nione wy³¹cznikami ró¿nicowopr¹-
dowymi.
2. W pomieszczeniu technicznym nale¿y zainstalowaæ g³ówn¹
szynê wyrównania potencja³ów (GSWP), któr¹ trzeba po³¹czyæ taœ-
m¹ FeZn 24×4 z uziomem fundamentowym. Po³¹czenie z tym
uziomem nale¿y wykonaæ zgodnie z zaleceniami N-SEP-002.
W ³azience zlokalizowanej na poddaszu nale¿y wykonaæ miejsco-
we po³¹czenia wyrównawcze, a lokaln¹ szynê wyrównania poten-
cja³ów zlokalizowaæ w dogodnym do eksploatacji miejscu, ustalo-
nym z inwestorem podczas prac instalacyjnych. Szynê tê nale¿y
po³¹czyæ przewodem LgY¿o 10 z GSWP. Wszystkie po³¹czenia wy-
równawcze nale¿y wykonaæ zgodnie z zaleceniami N-SEP-E-002
oraz PN-IEC 60364.
3. Wszystkie przewody projektowanej instalacji oraz wysokoœæ in-
stalacji w³¹czników nale¿y planowaæ w strefach zalecanych w ko-
mentarzu do N-SEP-E-002.
4. Wszystkie rozdzielnice wewnêtrzne nale¿y instalowaæ na wy-
sokoœci 1,2-1,6 m nad gotow¹ pod³og¹.
5. Ochrona przepiêciowa dwustopniowa:

a) ochronnik kl. I – GXO5 kA zainstalowany na s³upie linii na-

powietrznej, w miejscu przy³¹czenia kabla przy³¹cza,

b) ochronnik kl. II zainstalowany w RGB.

Zaleca siê instalacjê ochronnika kl. III na koñcu wydzielonego ob-
wodu komputerowego.

100

2004

e.projekty

6. Po wykonaniu wszelkich prac instalacyj-
nych, nale¿y przeprowadziæ procedury odbior-
cze zgodne z PN-IEC 60364.
7. Wytyczenie tras linii kablowych (przy³¹cza
oraz WLZ) nale¿y zleciæ uprawnionemu
geodecie.
8. Kabel przy³¹cza oraz WLZ nale¿y po u³o-
¿eniu, a przed zasypaniem, podaæ inwentary-
zacji geodezyjnej.
9. Instalacja domofonowa stanowi osobne
opracowanie i nie wchodzi w zakres niniejsze-
go projektu. W rozdzielnicach RP oraz RP1
pozostawiona zosta³a rezerwa na ewentualne
doinstalowanie zabezpieczenia instalacji do-
mofonowej.
10. W ³azience nale¿y wykonaæ instalacjê
z wykorzystaniem osprzêtu szczelnego.

zestawienie

wa¿niejszych

materia³ów

1. Kabel YAKXS 4×50 – 20 m.
2. Kabel YKXS ¿o 5×10 – 20 m.
3. Taœma kablowa koloru niebieskiego

– 30 m.

4. Odgromniki GXO 5 kA – 3 szt.
5. Szafka licznikowo-z³¹czowa, wykonana

z tworzyw termoutwardzalnych – 1 kpl.

6. Taœma FeZn 25×4 – 40 m.
7. Piasek na podsypki – 3 m

8. Prêt zbrojeniowy Ø 12 – 12 m.
9. Rura DVK Ø 75 prod. „AROT” – 6 m.

10. Uchwyty dystansowe do kabla i rury

os³onowej – 6 szt.

11. Przewód instalacyjny:

a) YDY¿o 5×6 – 40 m,
b) YDY¿o 5×2,5 – 20 m,
c) YDY¿o 3×2,5 – 300 m,
d) YDY¿o 3×1,5 – 300 m,

12. Obudowy nie przewodz¹ce IP 23

o pojemnoœci:

a) 36 modu³ów – 1 szt.
b) 24 modu³y – 2 szt.

13. Obudowa nie przewodz¹ca o pojemnoœci

24 modu³ów IP55 – 1 szt.

14. Opaski kablowe – 6 szt.
15. Wy³¹cznik instalacyjny:

a) S303B16 – 1 szt.,
b) S303C16 – 1 szt.,
c) S301B16 – 1 szt.,
d) S301B10 – 1 szt.,
e) S301C16 – 1 szt.

Plan instalacji elektrycznej (obwody gniazdek) na parterze

Plan instalacji oœwietlenia na parterze

e.projekty

2004

16. Wy³¹czniki ró¿nicowopr¹dowe:

a) NPFI 500 mA/63 A – 4 p S – 1 szt.
b) NPFI 30 mA/25 A – 4p – 3 szt.
c) NPFI 30 mA/25 A – 2p – 2 szt.

16. Potrójna lampka sygnalizacyjna – 4 szt.
17. Roz³¹cznik FR 103/100 – 1 szt.
18. Roz³¹cznik FR 103/40 – 3 szt.
19. Roz³¹cznik bezpiecznikowy R303,25 – 3 szt.
20. Ochronnik przepiêciowy kl. II – 1 szt.
21. Betonowy oznacznik kablowy – 2 szt.
22. Oprawa zewnêtrzna z detektorem zmierzchowym

i z detektorem ruchu 100 W – 1 szt.

23. Oprawa zewnêtrzna IP65 100 W – 2 szt.
25. Oprawy oœwietleniowe wewn. – zgodnie z PT oœwietlenia.
26. Przewód LgY¿o 10 – 30 m.
27. Gniazdo trójfazowe piêciostykowe nie przewodz¹ce – 1 szt.
28. W³¹czniki instalacyjne jednobiegunowe – 18 szt.
29. W³¹czniki schodowe – 2 szt.
30 Gniazda odbiorcze podwójne – 30 szt.
31. Wk³adki bezpiecznikowe WTN00gG 50 A – 3 szt.
32. Szyny wyrównania potencja³ów – 2 szt.
33. Wentylator wyci¹gowy do WC 100 W – 1 szt.
34. Pozosta³e materia³y instalacyjne – wg potrzeb.

Mapa geodezyjna (zeskanowana, nie odpowiada skali 1:500)