CO TO SĄ I O CO WALCZĄ
L E G I O N Y P O L S K I E ?
Pytanie powyższe, niestety, na czasie, gdy się zważy, jak
mimo powszechnego uznania dla Legionów Polskich, wielu jest
jeszcze w Polsce ludzi, którzy nie wiedzą, c o t o s ą L e g i o n y
P o l s k i e i o c o o d r o k u z g ó r ą w a l c z ą .
Pytanie, na które Jutro, na które historya znajdzie odpo
wiedź tak naturalną i samą z siebie płynącą, jak na pytanie, k im
b y l i i o c o w a l c z y l i
K o ś c i u s z k o , L e g i o n i ś c i D ą
b r o w s k i e g o , b o h a t e r o w i e z 1 8 3 1 i 1 8 6 3 r o k u .
Bo trzeba pamiętać, że jak dziś Legiony Polskie spotykają
się u swoich braci z rozlicznymi zarzutami ze strony całych grtip
przeciwników, a obojętnością ze strony szerokich nieraz sfer spo
łeczeństwa, t a k i w s z y s c y n a s i b o j o w n i c y W o l n o ś c i
u w s p ó ł c z e s n y c h u z n a n i a n a o g ó ł n i e z n a j d o w a l i
i dopiero historya oddała im sprawiedliwość.
Na pytanie więc «Co to są i o co walczą Legiony Pol
skie?» odpowiedź, choć może z przykrością i żalem, dać trzeba
i należy.
Co to są Legiony Polskie?
L e g i o n y P o l s k i e to przedewszystkiem niczem n i e z a
t a r t y z n a k i d o w ó d , ż e N a r ó d P o l s k i ż y j e i d o p e ł n i
ż y c i a , d o W o l n o ś c i przez morze krwi i ofiar nieprzebraną
moc i ś ć z a w s z e g o t ó w , że mimo setek lat ucisku, mimo nie
woli i klęsk bezmiaru « j e s z c z e P o l s k a n i e z g i n ę ł a » . . .
L e g i o n y P o l s k i e t o g ł o s N a r o d u P o l s k i e g o ,
k t ó r y w niemilknącym rozgwarze olbrzymiego boju tyranów,
niezgłuszony niczem, s t w i e r d z a przed światem nigdy n i e p r z e
d a w n i o n e p r a w a O j c z y z n y n a s z e j d o W o l n o ś c i .
L e g i o n y P o l s k i e t o o s t a t n i e o g n i w o w d ł u
g i m ł a ń c u c h u t y c h najlepszych synów Ojczyzny, k t ó r z y
w i m i ę w o l n o ś c i , k r e w s w ą l a l i serdeczną, to nić wiążąca
czyn Polski współczesnej z czynami ojców, dziadów i pradziadów.
L e g i o n y P o l s k i e t o w r e s z c i e j e d y n y r e a l n y
d o k u m e n t m y ś l i p o l i t y c z n e j p o l s k i e j , j e d y n y a t u t
w ręku Narodu, k t ó r y w y g r a ć b ę d i e m o ż n a w targach
powojennych o losy Ojczyzny naszej.
L e g i o n y
P o l s k i e to organizmu Narodu Polskiego
m y ś l , s e r c e i r a m i ę .
I o cóż walczą Legiony Polskie ?
L e g i o n y P o l s k i e d o b r o w o l n i e , n i e p r z y m u s z o n e
p r z e z ż a d n ą s i ł ę z e w n ę t r z n ą , jedynie w imię nieprzeda-
wnionych praw Narodu Polskiego do niekrępowanego rozwoju na
rodowego i państwowego, p o s z ły w b ó j p r z e c i w n a j e z d c y
m o s k i e w s k i e m u , który dwie trzecie terytoryum Ojczyzny na
szej zagrabił i, ujarzmiwszy, nękał w nieludzki sposób, religię,
język i obyczaj nasz tępiąc i gwałcąc na każdym kroku, s ta n ę ły
d o w a l k i o w y s w o b o d z e n i e K r ó l e s t w a P o l s k i e g o
z k a j d a n , o W o l n ą P o l s k ę .
L e g i o n y P o l s k i e , s t w o r z o n e i p o s ła n e w p o le p r z e z
z b i o r o w ą w o l ę N a r o d u , utrzymywane i organizowane dalej
przez Naczelny Komitet Narodowy, tej woli wykładnik, popie
rane dziś przez tych wszystkich w Polsce, którzy czy w Krako
wie czy w Wilnie, w Warszawie, Płocku czy Lwowie, zdolni
są do czynu realnego, do polityki faktów, W a l c z ą o to, a b y
w i e l k a c h w i l a d z i e j o w a d a ł a N a r o d o w i n a s z e m u s a
m o d z i e l n o ś ć p o l i t y c z n ą i p r a w o s w o b o d n e g o r o
z w o j u p o d k a ż d y m w z g ę d e m .
L e g i o n y P o l s k i e wa l c z ą o p a ń s tw o w o ś ć p o lsk ą ,
która pozwoli Narodowi naszemu na własnej ziemi być gospo
darzem, o to wszystko, co państwowość daje, a więc o p o ls k ą
s z k o ł ą , p o l s k i e r z ą d y , p o l s k i j ę z y k w s z ę d z i e , jednem
słowem o rozwój swoistego polskiego bytu narodowego.
L e g io n y P o lsk ie o to się biją, b y n a . p o l s k i e j z i e mi
P o la c y c h l e b z n a j d o wa l i , by zakwitło rolnictwo, rozwinął
się przemysł, by Polska mlekiem i miodem popłynęła, dając
swym dzieciom dobrobyt i dostatek, a nie jak do dziś, by tu
czyła swemi bogactwami najezdców, a swych synów za morze
słała na obczyznę po zarobek.
L e g i o n y P o l s k i e krew w polu bitewnem leją nie w imię
cudzych interesów, ale pod hasłem « W o l n a , b o g a t a i s z c z ę
ś liw a P o l s k a d l a P o l a k ó w » .
Co już Legiony Polskie wywalczyły?
A źe nie darmo krew Legionów Polskich popłynęła w tej
wielkie) wojnie, życie daje na to dowodów niemało.
Nie kto inny a L e g i o n y P o l s k i e i N. K. N. p o s t a
w i ł y s p r a w ę p o l s k ą . Dzięki ich bohaterstwu i krwi ofiarnej
w Austryi i w Niemczech, w Rosyi, Anglii czy Francyi, w Ame
ryce czy innych krajach neutralnych zajmują się politycy i dyplo
maci, ekonomiści i publicyści sprawą polską, dziś jak ongiś głośną
i doniosłą, a niedawno zupełnie nieznaną, sprawą polską, która
na czoło wszystkich kwestyi spornych do rozstrzygania na kon-
grresie się wysuwa. I to p r z y p o m n i e n i e św ia tu , że P o l s k a
je sz c z e n ie z g in ę ła , że ż y w i ę i w o ln o ś c i żąd a, to p ie r
w sza k o n k r e t n a i wi e l k a z d o b y c z .
—
4
—
Krew ofiarna L e g io n ó w P o ls k ic h sprawiła, że z wyżyn
kierowniczych sfer monarchii austro-węgierskiej z u s t br. Buriana
padły słowa: « P o l a c y m o g ą w tej h i s t o r y c z n e j chwi l i
z u f n o ś c i ą s p o g l ą d a ć w d a l s z ą p rz y s z ło ś ć . Mo ż l i w o ś c i
r o z wo j u , z j a k i c h d o t y c h c z a s k o r z y s t a l i , b ę d ą po s z c z ę
śl i wej w o j n i e w i e l o k r o t n i e w z m o ż o n e .
Wi e k i e of i ary,
k t ó r e w tej wo j n i e w k r wi i m i e n i u p o n ie ś li dla O j c z y
z n y , w y d a d z ą z c a łą p e w n o ś c i ą o w o c e » , a hr. Andrassy,
jeden z najwybitniejszych polityków węgierskich, tak o sprawie
polskiej napisał! « K o n i e c z n y m w a r u n k i e m z a d o w o l e n i a P o l
s k i je st, b y u w o l n i o n a l u d n o ś ć p o ls k a n ie b y ł a p o d z ie
l o n ą m i ę d z y p a ń s t w o n i e mi e c k i e i nas, lecz b y s ta n o
w iła j e d n o c ia ło p a ń s t w o w e z z a b e z p i e c z o n ą i n d y w i d u a l
n o ś c ią p r a w n o - p a ń s t w o w ą , o n a r o d o w o p o l s k i m c h a r a k
t e r z e z p o lsk im r z ą d e m» .
0 wolną Polskę poszły w pole Legiony Polskie, Narodu
Polskiego i jego praw przedstawiciele.
Krew ich, wylana na polach bitewnych, zeszła już dziś
plonem uznania i pamięci dla sprawy polskiej, jutro kwiatem
wolności zakwitnie.
1 w imię tej prawdy każdy prawy Polak, zdolny do broni,
winien na apel Departamentu Wojskowego N. K. N. odpowiedzieć
i stanąwszy w szeregach Legionów, kuć dalej w stali czynu
Wolność dla Polski.
Do Legionów więc! Do szeregów!
Komisy a Werbunkowa.
1024—D rukarnia P a is tw o w a pod zarządem Dep. W ojak. N. K. N. w Piotrkow ie