99

SMART

E l e k t r o n i k a d l a W s z y s t k i c h

Wzmacniacze audio własnej
konstrukcji często nie mają żad−
nych obwodów zabezpieczają−
cych. Głośniki, dołączone do
takiego wzmacniacza nie są ni−
czym zabezpieczone i w razie
uszkodzenia wzmacniacza też
mogą zostać zniszczone. Pre−
zentowany układ nie tylko
chroni oba głośniki systemu
stereofonicznego w przypadku
pojawienia się napięcia stałego
lub wyjątkowo silnego sygnału,
ale też dołącza je po włączeniu
zasilania wzmacniacza z kilku−
sekundowym opóźnieniem. To
z kolei eliminuje przykry stuk,
często występujący podczas
włączania wzmacniacza.

Działanie

Jak pokazuje schemat ideowy, układ zasilany
jest napięciem stałym 12V, a rolę elementu
wykonawczego pełnią dwa przekaźniki.

Sygnały z obu kanałów wzmacniacza są

podawane przez rezystory R6, R7 na kon−
densatory C2, C3, a następnie przez dzielnik
R8, R3 na bazę tranzystora Q2. Potencjo−
metr R8 pozwala dostosować czułość do ak−
tualnych potrzeb. Kondensatory C2, C3 tłu−
mią krótsze impulsy i dopiero dłuższy im−
puls spowoduje reakcję układu. W normal−
nych warunkach sygnały z wyjścia wzmac−
niacza nie powodują reakcji tranzystora Q2.
Tranzystor Q2 nie przewodzi. Przewodzą
tranzystory Q1, Q3 i pracują przekaźniki
K1, K2. Na bazie Q1 utrzymuje się napięcie
około 1,2V.

Pojawienie się przeciążenia powoduje

reakcję i otwarcie Q2. Napięcie na kolekto−
rze Q1 spada i w rezultacie oba tranzystory
Q1, Q3 zostają zatkane. Przekaźniki K1, K2
rozłączają głośniki.

Po zaniku sygnału przeciążającego tran−

zystor Q2 zostanie zatkany i po pewnym cza−
sie, zależnym od pojemności C1, przekaźniki
znów dołączą głośniki do wzmacniacza.

Podczas włączania zasilania układ powi−

nien dołączyć głośniki z opóźnieniem.
Umożliwiają to elementy R1, C1. Tuż po po−
daniu napięcia zasilania (12VDC) kondensa−
tor C1 jest pusty. Napięcie na nim pomału
wzrasta. Dopóki nie wzrośnie do około 1,2V,
tranzystory Q1, Q3 pozostaną wyłączone
i przekaźniki K1, K2 nie zadziałają. O czasie

opóźnienia decyduje
głównie wartość ele−
mentów R1, C1,
a także R4, R5.

Montaż
i urucho−
mienie

Montaż układu nie
jest skomplikowa−
ny. Po zmontowaniu
należy go umieścić
we wzmacniaczu.
Do zasilania po−
trzebne jest napięcie
2V, najlepiej stabili−
zowane. Można je
uzyskać ze znacznie
wyższego napięcia
zasilającego koń−
cówkę mocy. Poten−
cjometr R8 należy
ustawić tak, by pod−
czas

normalnego

użytkowania nie na−
stępowała reakcja
układu.

Kit jest dostępny
w ofercie AVT
jako SK−1112.
Patrz strony
119 − 123.

Zabezpieczenie głośników

SK−1112

R E K L A M A

· R E K L A M A

· R E K L A M A