Badanie zewnt powłok ciała

Badanie zewnętrznych
powłok ciała

Funkcje okrywy włosowej:



izolacyjna,



termoregulacyjna,



maskująca,



receptorowa



u np. dorosłego psa na 1cm2 - 100-600 włosów,
u kota natomiast 800-1600
Włosy występują zwykle w zespołach (2-4 włosy

ościste otoczone 7-15 włosami puchowymi)



Przerzedzenie włosa – calvities



Wyłysienie – alopetio



Całkowite wypadnięcie włosa - alopetio universalis
lub miejscowe – alopecio localis



Zupełny brak włosa – atrichia



Nadmierny wzrost włosa – hirsutismus, trichnuusis



Do wyłysień

może dochodzić

również na
skutek

zwiększonej

łamliwości

włosa

powstającej w
przebiegu
grzybic

Barwa włosa;
Fizjologiczna zmiany barwy – siwienie canities

– u psów w wieku powyżej 6 lat

Odbarwienie może wystąpić również po

przebyciu nosówki, miejscowe odbarwienia
mogą występować w miejscu blizn

Pociemnienie sierści może wystąpić na skutek

długo trwałych stanów zapalnych skóry



Oceniamy: przyleganie, połyski i barwę włosa
U zwierząt zdrowych włosy są przylegające i

lśniące.
Zmiana tego stanu może być związana min. z

zarobaczeniem zwierzęcia, nieprawidłową

pielęgnacją, źle zbilansowaną dietą ( niedobór np.
wit. A lub Zn)
Sierść staje się matowa również w przebiegu

ogólnoustrojowych chorób takich jak np. cukrzyca,

mocznica, choroby trzustki i wątroby.



Naskórek ulega ciągłemu różnicowaniu i

złuszczaniu. U zdrowych psów czas niezbędny

na całkowite zróżnicowanie komórek naskórka
wynosi 21-22 dni



Naskórek złożony jest z następujących warstw:

Podstawna (stratum basale)
Kolczysta (s. spinosum)
Ziarnista (s. granulosum)
Rogowa ( s. corneum)



Nadmierne rogowacenie (hyperkeratosis) (np.
modzele)



Nieprawidłowe rogowacenie (parakeratosis)
(np. łuszczyca)



Wadliwe rogowacenie (dyskeratosis) (np. rak
kolczystokomórkowy)



Funkcje skóry: ochronna, czuciowa, odżywcza,
termoregulacyjna, zewnątrzwydzielnicza,
endokrynogenna, barwnikotwórczą



Oceniamy barwę, wilgotność, natłuszczenie,
woń, rozmieszczenie ciepłoty, elastyczność



Zależna jest od obecności melaniny
produkowanej przez melanocyty warstwy

podstawnej naskórka

Zaburzenia barwy



Odbarwienie - leucodermia



Bladość - anemia



Przebarwienie - hyperpigmentatio



Zaczerwienienie - rubor



Zażółcenie - flavedo



Zasinienie - cyanosis



Brak melaniny od urodzenia –
albinismus



Nabyte odbarwienie skóry – vitiligo
(np. w miejscach ran, oparzeń)



Nadmierne pocenie się – hyperidrosis gdy

dotyczy całego zwierzęcia – hyperidrosis
universalis. Miejsca predylekcyjne do pocenia

się to:



koń - pachwiny, krocze, słabizny,

przyśrodkowa strona łokci, boczne strony szyi,
podstawa uszu, okolice oczu, warg, nozdrzy



Bydło - podstawa uszu, boczne strony szyi,

okolica załopatkowa, słabizny



Małe przeżuwacze: przyśrodkowa strona ud,

wymię, dolna powierzchnia ogona



Lepki i zimny pot pojawia się przy silnym
ochłodzeniu skóry (spadek ciśnienia krwi)



Przyczyny nadmiernego pocenia to:
podniecenie, ból (u koni morzyska) zapaść



Miejscowe pocenie się (h. localis)
Pojawia się przy uszkodzeniu nerwów
rdzeniowych i współczulnych, przy chorobach
rdzenia kręgowego, przy podskórnym podaniu
adrenaliny



pojawiają się w przebiegu skaz krwotocznych



Krwawienia skórne (haemorrhagia cutis)



występuje w szczytowym okresie gorączki,
przy zaburzeniach odżywiania i znacznej
utracie wody (biegunki, wielomocz,
moczówka)



Wzmożone wydzielanie łoju łojotok seborrhoe
może być:



Łojotok oleisty – seborrhoe oleosa lub łojotok
suchy seborrhoe sicca



Zmniejszone wydzielanie gruczołów łojowych
asteatosis



Prawidłowo skóra ma woń typową dla
gatunku, w przebiegu mocznicy skóra może
mieć woń moczu, u psów w przebiegu
malasseziozy lub łojotoku skóra może mieć
zapach zjełczałego tłuszczu



Ogólne podwyższenie ciepłoty skóry –

gorączka, udar cieplny



Miejscowe podwyższenie ciepłoty skóry

miejscowe stany zapale skóry lub położonych

pod nią narządów.



Obniżenie ciepłoty skóry- ogólne utrata krwi,

porażenie nerwów naczynioruchowych



Miejscowe obniżenie ciepłoty – obrzęki
niezapalne



Zdrowa skóra jest elastyczna po ujęciu w fałd
wyrównuje się bardzo szybko ( poniżej 1 s)



Zmniejszona elastyczność: w przypadku
znacznej utraty wody



Zwiększona rozciągliwość skóry: na skutek jej
nadmiernego rozrostu hyperplasia

Jest uczuciem subiektywnym, powodującym chęć

do drapania, więc można go rozpoznać jedynie
na podstawie zachowania się zwierzęcia i zmian
wtórnych w skórze spowodowanych przez samo
zwierzę



Drapanie



Ocieranie się o przedmioty



Gryzienie



Lizanie określonych części ciała



Saneczkowanie



Potrząsanie uszami



Zwiększenie objętości:

- obrzęk skóry :

zapalny (oedema inflamatorium)
niezapalny, obrzęk zastoinowy ( oedema

venostaticum), charłaczy, toksyczny

- odma skórna (emphysema cutis et subcutis
- zgrubienie skóry (pachydermia)

Zcieńczenie skóry

1.Obrzęk zapalny

(oedema inflamatorium)



Objaw zapalenia skóry

- Obrzęk
- Zaczerwienienie
- Podwyższenie ciepłoty
- Ból
- Upośledzenie funkcji functio laesa



Z reguły niesymetryczny lub rozlany



Septyczne:

- infekcje bakteryjne, wirusowe, grzybicze,

pasożytnicze

Aseptyczne:
- Urazy mechaniczne

- Oparzenia

- Alergie



Towarzyszy zapaleniu głębiej położonych
narządów



W wyniku procesu ropnego powstają przetoki
np. zołzy nad objętymi zapaleniem węzłami
chłonnymi podżuchwowymi



Powstaje w wyniku rozszerzenia włośniczek
wskutek miejscowego i uogólnionego
uwalniania się histaminy i innych mediatorów
zapalenia

Reakcje nadwrażliwości (po użądleniach
owadów, polekowy – antybiotyki, transfuzje
krwi, poszczepienny)

2. Obrzęk zastoinowy

(

oedema venostaticum

)



Obrzęk zapalny

Obrzęk zastoinowy

-gorący

-zimny

-bolesny

-niebolesny

-konsystencja fluktująca

-konsystencja ciastowata

3. Odma skóry

(emphysema cutis et subcutis)



Gromadzenie się w skórze lub tkance
podskórnej gazu



Odma wdechowa (aspiracyjna, zewnątrzpochodna )



Odma septyczna



Omacywanie :

kosystencja poduszkowata,

przy ucisku odgłos trzeszczenia;



Opukiwanie :

odgłos bębenkowy lub pękniętego garnka jeśli
jest ujście dla gazu;

Powstające gazy w ogniskach zapalnych przy
współudziale drobnoustrojów chorobotwórczych

(bakterie beztlenowe)



Wczesne

Późne

-Podwyższona ciepłota

-Zimna skóra

-Bolesność

-Pergaminowo sucha

-Obrzęk

-Niewrażliwa

-Konsystencja

-Może opadać

poduszkowata

-Odgłos bębenkowy



Spowodowane przez rozrost
poszczególnych warstw skóry



Przerost ( hypertrophia cutis)



Przerost skóry właściwej i warstwy
podskórnej,



Następstwo przewlekłego zapalenia skóry i
zastoju chłonki,



Dotyczy określonych części ciała zwykle
kończyn



Skóra nieprzesuwalna związana z tkankami
głębiej o spoistości zbitej



Skóra nie daje się ująć



Nad stawami liczne bruzdy



Czynności ruchowe upośledzone



Zanik utkania skóry właściwej i warstwy
podskórnej

- zespół Cushinga,

- długotrwała glikokortykoidoterapia,

- wrodzone – astenia skóry)



Wykwity pierwotne

Wykwity wtórne

(efflorescentiae primariae):

(efflorescentiae
secundariae):

Plamka (macula)

Otarcie (excoriatio)

Grudka (papula)

Nadżerka (erosio)

Guzek (tuberculum)

Rozpadlina (rhagas) i

Guz (tuber, nodus)

szczelina (fissura)

Bąbel (urtica)

Strup (crusta)

Pęcherzyk (vesicula)

Wrzód (ulcus)

Pęcherz (bulla)

Łuska (squama)

Krosta (pustula)

Blizna (cicatrix)

Zaskórnik (comedone)



Plamka (macula)

Jest to ograniczona zmiana zabarwienia skóry na

jej powierzchni. Może być wywołana różnymi
czynnikami i na tej podstawie wyróżnia się typy
plam:

- naczyniowe

- barwnikowe



Jest to wyniosły wykwit spoisty ustępujący bez
pozostawienia blizny.



Wielkość jest różna, od ziarna maku prosa. Ze
względu na budowę anatomiczną wyróżnia się
grudki naskórkowe, skórne i mieszane.



Grudki naskórkowe



Grudki skórne



Grudki naskórkowo-skórne



Mianem guzka określa się wyniosły wykwit

pochodzący z głębszych warstw skóry, nie

przekraczający wielkości orzecha laskowego

i ustępujący z pozostawieniem blizny.



Guzek różni się zatem od grudki

pochodzeniem z głębszych warstw skóry i

zejściem zawsze w postaci blizny.



Jest to wykwit pierwotny pochodzący z
głębokich warstw skóry i tkanki podskórnej
wielkości przekraczającej orzech laskowy,
schodzi z pozostawieniem blizny. Różni się od
guzka wielkością.



Bąbel pokrzywkowy to obrzękowy wykwit

pierwotny skóry nagle pojawiający się i

ustępujący, szerzący się obwodowe i ustępujący
bez pozostawienia blizny.



Jest to obrzęk podścieliska łącznotkankowego

skóry właściwego spoistości bardziej tęgiej niż

skóra przylegająca.



Wysięk gromadząc się w warstwie
brodawkowatej i siatkowatej uciska na

naczynia krwionośne powodując jego bladość.

Powstawaniu bąbli najczęściej towarzyszy

świąd.

Jest to wyniosły wykwit pierwotny skóry

wypełniony płynną treścią powstały wskutek

obrzęku śród- lub międzykomórkowego

naskórka. Podobnie jak grudka i guzek

pęcherzyk należy do wykwitów wyniosłych,

różni się jednak od nich płynną zawartością.
Pęcherzyk powstaje wskutek uniesienia

górnych warstw naskórka przez płyn

obrzękowy, który wypełnia przestrzenie

komórkowe i komórki warstwy kolczystej

naskórka. Przezroczysta zawartość odróżnia

pęcherzyki od krost, które wypełnione są treścią

ropną.

Jest to wyniosły wykwit pierwotny skóry

wypełniony płynem i powstający wskutek

odklejenia się części lub całości naskórka.

Powstaje nagle wskutek oddzielenia się

poszczególnych warstw naskórka. Zależnie od

poziomu odwarstwienia wyróżnia się trzy typy

pęcherza:

pęcherz podrogowy (bulla subcornealis),
pęcherz śródnaskórkowy
pęcherz podnaskórkowy (bulla subepidermalis).

Jest to drobny i wyniosły wykwit skóry od

początku wypełniony treścią ropną. Od grudki i
guzka różni się płynną zawartością, a od
pęcherzyka obecnością treści ropnej od początku
swego istnienia. Rozróżnia się trzy typy krost:

Krosta naskórkowa (pustula epidermalis),
Krosta przymieszkowa (pustula follicularis),
Krosta gąbczastokształtna (pustula spongiformis).



Otarcie powstaje pierwotnie z urazów
mechanicznych — lizanie, gryzienie. Liniowe
równoległe otarcia u mięsożernych to przeczosy
(abrasio). Jest to mechaniczne uszkodzenie samego
naskórka, gojące się bez blizny. Przeczosy
występują na skórze swędzącej nawet klinicznie
niezmienionej.



jest też ubytkiem naskórka, z tym że nie powstaje

samoistnie lecz wtórnie z pęcherzyka, pęcherza,

krosty i grudki. W otoczeniu brzegu nadżerek

występuje odczyn zapalny w postaci obrączkowej
plamy rumieniowej.



Podstawa bywa nacieczona lub nie. Nadżerki

pojawiające się w błonie śluzowej jamy ustnej są

bardzo bolesne pod wpływem dotyku (afty).



Nadżerka pokrywa się strupem a po jego

odpadnięciu pozostaje plama z przekrwienia
czynnego lub przebarwienia. Nigdy nie ma blizny

(o ile nie doszło do wtórnego ropnego
owrzodzenia).



Rozpadliną nazywamy wtórny wykwit będący

linijnym przerwaniem ciągłości skóry. Przerwa ta

może dotyczyć naskórka (rozpadlina

powierzchowna) lub skóry właściwej (rozpadlina

głęboka). Od nadżerek i owrzodzeń rozpadlina

różni się linijnym kształtem.



Można również wyróżnić:

szczelinę - to przerwa w ciągłości warstwy

rogowej naskórka

pęknięcie - dotyczy całego naskórka

rozpadlina - dotyczy naskórka i skóry właściwej



Jest to oddzielająca się część naskórka zrogowaciałego, a

złuszczanie to stan wytwarzania się łusek. Typy łusek i

łuszczenia:

łuski otrębiaste (squama furfuracea), np. łuszczenie

łupieżowe,

łuski właściwe o średnicy 4-10 mm (squama propna),
łuski listeczkowate średnicy 1-4 cm (squama lamellosa),
łuski płatowate średnicy ponad 4 cm.
Ze względu na rozległość łuszczenia wyróżnia się

łuszczenie ograniczone(desquamatio circumscripta) i

uogólnione (desquamatio generalisata).



Jest to zeschła na powierzchni naskórka lub
skóry wydzielina połączona z martwymi
elementami tkankowymi. Kształt i wielkość
strupów zależy od wykwitu na powierzchni
którego powstają.



Nietypową postacią strupa jest tarczka
woszczynowa (scutulum favi) znamienna dla
grzybicy woszczynowej (favus).