INSTALACJA WYLOTOWA SPALIN
Zadaniem
układu
wylotowego
spalin
jest
doprowadzenie spalin z cylindrów do turbiny
(strona
gazowa
w
spalinowych
silnikach
doładowanych) i odprowadzenie ich z silnika
(turbiny) do atmosfery; oraz zabezpieczyć załogę
przed możliwością przypadkowych poparzeń,
oraz zatruciem spalinami wskutek nieszczelności
przewodów.
Instalacja musi również zapewniać bezpieczeństwo
przeciwpożarowe statku i dawać gwarancje iż
woda zaburtowa nie przedostanie się do
instalacji silników.
Głównymi elementami tej instalacji są:
-
kolektor spalin,
-
kompresor,
-
tłumik,
-
przewód wylotowy spalin.
Objętość spalin jest około 2,5÷3 razy większa
niż objętość doprowadzonego powietrza -
głównie
spowodowane
jest
to
wysoką
temperaturą. Niewłaściwe zaprojektowanie
instalacji wylotowej spalin może prowadzić
do dużych oporów przepływu, co z kolei może
spowodować radykalne obniżenie sprawności
i mocy silników.
Przewody spalin powinny być możliwie krótkie i
proste – z jak najmniejszą liczbą łuków i zagięć.
Dopuszczalne, sumaryczne opory przepływu
spalin
(za
turbosprężarkami)
według
producentów
silników
okrętowych
napędu
głównego
powinny
wynosić
do
około
25÷40[kPa].
Każde 10 [kPa] wzrostu oporów na odlocie spalin
obniża ogólną sprawność tłokowego silnika
spalinowego o około 2,5% - wzrost oporów
przepływu spalin do około 0,2 [MPa] moc
efektywna silnika będzie bliska zeru.
Kolektory wylotowe
Kolektory wylotowe to zbiorcze przewody spalin.
W przypadku pulsacyjnego zasilania turbiny,
przewodami tymi doprowadza się spaliny z
dwóch lub trzech cylindrów do turbosprężarki.
Z jednym kolektorem łączy się cylindry, których
wyloty są przesunięte o co najmniej 240°OWK
dla silników czterosuwowych i o 120°OWK dla
silników dwusuwowych.
Połączenie ze wspólnym kolektorem wylotów z
cylindrów o mniejszym przesunięciu fazowym
mogłoby
spowodować
nakładanie
się
fal
ciśnienia w kolektorze i w następstwie zakłócenia
procesu wymiany czynnika roboczego.
Gdy turbina spalinowa zasilana jest systemem
stałociśnieniowym,
wylot
spalin
z
poszczególnych
cylindrów
następuje
do
wspólnego kolektora o dużej średnicy, który
stanowi pewnego rodzaju zasobnik.
Aby umożliwić cieplne wydłużanie się kolektora
wylotowego,
pomiędzy
poszczególne
jego
odcinki wstawiane są osiowe kompensatory
fałdowe.
Na wylocie z poszczególnych cylindrów lub na
wlocie do turbiny montowana jest krata
ochronna zapobiegająca przedostawaniu się do
turbiny trwałych przedmiotów (np.: fragmentów
połamanych pierścieni tłokowych).
Przewody wylotowe spalin
Przewody wylotowe odprowadzają spaliny z
turbosprężarki
do
kotła
utylizacyjnego
(w
przypadku silników napędu głównego) lub do
komina (w przypadku silników pomocniczych -
zespołów prądotwórczych).
Wykonywane one są jako cieplnie izolowane
rury o stosunkowo dużej średnicy, tak aby
prędkość przepływu spalin nie przekraczała
25÷30[m/s].
Pomiędzy
turbosprężarką
a
kotłem
utylizacyjnym
instaluje
się
skrzynię
odkraplającą,
której
zadaniem
jest
zapobieganie przedostawaniu się wody (ew.
przecieki z kotła utylizacyjnego, opady
atmosferyczne) do turbiny.
Tłumiki
Na
statkach
rurociągi
spalin
wylotowych
prowadzone są do komina, gdzie umieszczone są
tłumiki i łapacze iskier.
Z reguły każdy z silników posiada oddzielny
tłumik. Można także stosować wspólny tłumik
dla
wszystkich
silników
pomocniczych
–
niezależnych zespołów prądotwórczych, pod
warunkiem,
że
silniki
niepracujące
będą
zabezpieczone przed przedostawaniem się do
nich spalin z silników aktualnie pracujących.
Tłumiki mają za zadanie obniżenie poziomu
hałasu wylotu, pulsującego ciśnienia spalin.
Działają na zasadzie nagłych zmian przekrojów
oraz kierunków przepływu, a także pochłaniania.
Firmy produkujące silniki oferują z reguły
gotowe rozwiązania, najbardziej odpowiednie
dla własnych silników, sprawdzone w działaniu,
które dają stosunkowo małe opory przepływu i
dobry efekt tłumienia.
Tłumiki spalin, ze względu na zasadę działania,
dzielimy na dwa rodzaje:
- absorpcyjne (akcyjne – A), efektywne w
tłumieniu hałasu wysokich częstotliwości –
działanie ich polega na aktywnym pochłanianiu
dźwięków przez materiały dźwiękochłonne,
które muszą być odporne na działanie wysokich
temperatur i chemiczne działanie składników
spalin;
- rezonansowe (reakcyjne – B, refleksyjne), są to
tłumiki
bardziej
efektywne
w
przypadku
wystąpienia hałasu o niskich częstotliwościach.
Istotą działania tego typu tłumików są komory
rozprężeniowe,
które
działają
jak
filtry
wąskopasmowe;
- absorpcyjno-refleksyjne.
Najczęściej
spotykanym
rozwiązaniem
w
okrętownictwie jest zastosowanie tłumika typu
mieszanego: refleksyjno-absorpcyjnego.