Wykład 6

Bioróżnorodność i ochrona przyrody

Produkty

Magdalena Słok-Wódkowska, Prawo środowiska

1

Co to jest bioróżnorodność?

•

Różnorodność życia na ziemi we wszystkich
ekosystemach.

•

Bioróżnorodność genetyczna (wewnątrz
gatunku)

•

Bioróżnorodność gatunków (w ogóle na
ziemii)

•

Bioróżnorodność ekologiczna (rozmaitość
biocenoz, krajobrazów, ekosystemów)

Magdalena Słok-Wódkowska, Prawo środowiska

2

Co to jest ochrona przyrody

•

Ogół działań mających na celu zachowanie
przyrody (ożywionej i nieożywionej),
ekosystemów i krajobrazu

•

Ochrona przyrody to także ochrona
bioróżnorodności

Magdalena Słok-Wódkowska, Prawo środowiska

3

Instrumenty międzynarodowe

•

Unia Europejska jest stroną największych konwencji

międzynarodowych, których celem jest ochrona

przyrody:

–

Konwencja o ochronie wędrownych gatunków dzikich

zwierząt z 23 czerwca 1979 roku (Konwencja Bońska)

–

Konwencja o różnorodności biologicznej z 9 maja 1992

roku

–

Konwencja w sprawie ochrony Alp (Salzburg, 7 listopada

1991 )

–

Międzynarodowa umowa w sprawie drewna tropikalnego

(1994) i Międzynarodowa umowa w sprawie drewna

tropikalnego (ITTA) z 2006 r.

–

Konwencja NZ w sprawie zwalczania pustynnienia (Paryż,

1994)

Magdalena Słok-Wódkowska, Prawo środowiska

4

Implementacja instrumentów

międzynarodowych przez WE/UE

•

Obowiązki przede wszystkim na państwa członkowskie

•

Instrumenty niewiążące w zakresie bioróżnorodności

•

Rozporządzenie (WE) nr 2152/2003 Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 r.
dotyczące monitorowania wzajemnego oddziaływania
lasów i środowiska naturalnego we Wspólnocie

•

Rozporządzenie Rady (WE) nr 2173/2005 z dnia 20
grudnia 2005 r. w sprawie ustanowienia systemu
zezwoleń na przywóz drewna do Wspólnoty
Europejskiej FLEGT

Magdalena Słok-Wódkowska, Prawo środowiska

5

Użycie terenu i ochrona gleby

•

Działania mające zachęcać do rolnictwa
ekologicznego

•

Ograniczenie używania pestycydów

•

Niektóre postanowienia dyrektywy ptasiej i
siedliskowej dotyczą kwestii przeznaczenia
gruntów

Magdalena Słok-Wódkowska, Prawo środowiska

6

Ochrona siedlisk

•

Dyrektywa Rady z dnia 2 kwietnia 1979 r. w
sprawie ochrony dzikiego ptactwa

–

Lista gatunków zagrożonych

–

Obszary specjalnej ochrony

–

System ochrony w państwach

•

Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja
1992 r. w sprawie ochrony siedlisk
przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory

–

Sieć NATURA 2000

–

Specjalnej obszary ochrony siedlisk

–

Obszary mające znaczenie dla Wspólnoty

Magdalena Słok-Wódkowska, Prawo środowiska

7

Środki finansowe ochrony przyrody

•

LIFE – do 2006 r.

•

Rozporządzenie (WE) nr 614/2007 Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 23 maja 2007 r. w
sprawie instrumentu finansowego na rzecz
środowiska (LIFE+)

•

LIFE +

–

Trzy komponenty: bioróżnorodność, polityka i
zarządzanie środowiskowe, informacja i komunikacja

–

Z pierwszego komponentu środki na ochronę siedlisk
wpisanych na listę

Magdalena Słok-Wódkowska, Prawo środowiska

8

Ochrona przyrody a handel

międzynarodowy

•

Konwencja o międzynarodowym handlu
zagrożonymi wyginięciem gatunkami dzikich
zwierząt i roślin, Waszyngton, 3.03.1973

•

UE nie jest stroną, ale ma wyłączną
kompetencję w dziedzinie handlu
międzynarodowego

Magdalena Słok-Wódkowska, Prawo środowiska

9

Produkty

•

Ochrona środowiska a rynek wewnętrzny

–

Sprawa 302/85 Komisja v. Dania (duńskie butelki)

–

Wymogi imperatywne

•

Cykl życia produktu

–

Wpływ na środowisko we wszystkich fazach życia
produktu:

•

Produkcja

•

Używanie

•

Recyckling

•

Opakowania

Magdalena Słok-Wódkowska, Prawo środowiska

10

Skład i dystrybucja produktów

•

Regulacje dotyczą niewielkiej części produktów

•

Dyrektywa 2005/32/WE Parlamentu

Europejskiego i Rady z dnia 6 lipca 2005 r.

ustanawiająca ogólne zasady ustalania wymogów

dotyczących ekoprojektu dla produktów

wykorzystujących energię oraz zmieniająca

dyrektywę Rady 92/42/EWG, oraz dyrektywy

Parlamentu Europejskiego i Rady 96/57/WE i

2000/55/WE

–

Dotyczy tylko produktów wykorzystujących energię

–

Pojęcie ekoprojektu

–

Głównie ograniczenie emisji gazów cieplarnianych

Magdalena Słok-Wódkowska, Prawo środowiska

11

Użycie substancji niebezpiecznych

•

Konwencja Sztokholmska w sprawie trwałych zanieczyszczeń organicznych

(POP) z 2001

•

Rozporządzenie (WE) nr 648/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia

31 marca 2004 r. w sprawie detergentów

•

Regulacje dotyczące metali ciężkich

•

Substancje zubażające warstwę ozonową

–

Protokół montrealski

–

Rozporządzenie 2037/2000

•

System REACH

–

Rozporządzenie 1907/2006 w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i

stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) i utworzenia

Europejskiej Agencji Chemikaliów

–

Europejska Agencja Chemikaliów – agencja z siedzibą w Helsinkach

–

Obowiązkowa rejestracja substancji chemicznych

–

Ocena dokumentacji technicznej przedstawionej przez producenta lub importera

–

udzielanie zezwoleń na wykorzystywanie substancji do produkcji i obrotu

Magdalena Słok-Wódkowska, Prawo środowiska

12

GMO

•

Dlaczego konieczne jest regulowanie GMO

•

Regulacje dotyczą:

–

Zamkniętego użycia

–

Uwalniania do środowiska

–

Dodawania do żywności

–

Znakowania

•

Dyrektywa 90/219/EWG z dnia 23 kwietnia 1990 r. w

sprawie ograniczonego stosowania mikroorganizmów

zmodyfikowanych genetycznie

•

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/18/WE z

dnia 12 marca 2001 r. w sprawie zamierzonego uwalniania

do środowiska organizmów zmodyfikowanych genetycznie i

uchylająca dyrektywę Rady 90/220/EWG

•

Protokół kartageński

Magdalena Słok-Wódkowska, Prawo środowiska

13

Eko-znakowanie

•

Znak powstał w 1980 r.

•

Rozporządzenie 1980/2000

•

Rozporządzenie Parlamentu
Europejskiego i Rady (WE)
nr 66/2010 z dnia 25
listopada 2009 r. w sprawie
oznakowania ekologicznego
UE

Magdalena Słok-Wódkowska, Prawo środowiska

14