RACHUNKOWOŚĆ
i AUDYT
prenumerata
gazetaprawna.pl
Krzysztofem Maksymikiem,
MSSF 9 przynosi od dawna
oczekiwane uproszczenie
rachunkowości
instrumentów fi nansowych,
a nowe zasady rachunkowości
zabezpieczeń są o wiele lepiej
powiązane z działaniami
związanymi z zarządzaniem
ryzykiem niż obecne
wytyczne zawarte w MSR 39
„Instrumenty fi nansowe:
ujmowanie i wycena”
MSSF 9 „Instrumenty fi nansowe”
to nowe wymogi i uproszczenia
prenumerata
Rada Międzynarodowych Standardów Rachun-
kowości 24 lipca 2014 r. zakończyła prace
nad projektem poświęconym rachunkowości
instrumentów finansowych, publikując osta-
teczną wersję Międzynarodowego Standardu
Sprawozdawczości Finansowej 9 „Instrumenty
finansowe” (MSSF 9). Prace nad nowym stan-
dardem toczyły się od dawna. Czy reformę
można uznać za zakończoną?
Rzeczywiście reforma zasad rachunkowości
instrumentów fi nansowych rozpoczęła się
ponad 5 lat temu jako reakcja na skutki kry-
zysu fi nansowego. MSSF 9 (w wersji z roku
2014) kończy ten projekt i wprowadza osta-
teczne rozwiązania odnośnie do wszystkich
trzech etapów projektu – klasyfi kacji i wyceny
instrumentów fi nansowych, utraty wartości
oraz rachunkowości zabezpieczeń.
Co się zmienia w stosunku do regulacji przyję-
tych w poprzednich latach?
Przede wszystkim wprowadzono nowe wy-
mogi dotyczące utraty wartości wszystkich
aktywów fi nansowych, które nie są wycenia-
ne w wartości godziwej przez wynik fi nanso-
wy (np. należności handlowych) oraz zmiany
do poprzednio przyjętych zasad klasyfi kacji
i wyceny instrumentów fi nansowych.
Największa zmiana, która dotyczy wszyst-
kich jednostek, polega na zastąpieniu przez
wpisany do MSSF 9 model utraty wartości
(model oczekiwanej straty) dotychczas istnie-
jącego modelu, występującego w MSR 39 „In-
strumenty fi nansowe: ujmowanie i wycena”.
Według dotychczasowych regulacji utratę
wartości rozpoznawano dopiero po wystą-
pieniu określonego zdarzenia, powodującego
powstanie straty. Nowy model opiera się na
spojrzeniu w przyszłość i obejmuje trzy etapy.
Na czym one polegają?
W pierwszym kroku należy utworzyć rezerwę
na oczekiwane straty, które powstaną w wy-
niku zdarzeń, mogących nastąpić w ciągu
najbliższych 12 miesięcy od dnia bilansowego.
W etapach drugim i trzecim ujmowane są
straty oczekiwane w trakcie całego pozosta-
łego okresu „życia” danego aktywa fi nanso-
wego, przy czym w etapie trzecim naliczane
będą przychody odsetkowe w odniesieniu do
wartości księgowej netto (już po dokonaniu
odpisu z tytułu utraty wartości) danego ak-
tywa, a w etapie drugim – od wartości brut-
to aktywa.
Czy możemy zilustrować nowe rozwiązanie
na przykładzie?
Oczywiście. Wyobraźmy sobie, że Bank
A udziela kredytu Spółce X w kwocie 100
na okres 5 lat z oprocentowaniem wyno-
szącym 10 proc. Przy początkowym ujęciu
kredytu w sprawozdaniu banku, zakładając,
że z prawdopodobieństwem 1 proc. kredyt
nie zostanie spłacony w ciągu kolejnych 12
miesięcy, prawdopodobieństwo poniesie-
nia straty wynosi 1 proc. Bank rozpozna za-
tem oczekiwaną stratę za okres 12 miesięcy
w wartości 1 proc. x 100, czyli 1. Tyle należy
zrobić w etapie 1.
Na koniec drugiego roku w spółce pojawiły
się problemy z płynnością, a w rezultacie za-
grożenie złamania warunków umowy kredy-
towej. W związku z tym Bank zidentyfi kował
znaczący wzrost ryzyka kredytowego i kredyt
został zaklasyfi kowany do etapu 2. Prawdo-
podobieństwo niespłacenia kredytu przez
pozostały okres kredytu (3 lata) wzrosło do
35 proc. Bank rozpoznał stratę – oszacował
odpis w wysokości 35 (35 proc. x 100).
Na koniec trzeciego roku spółka złamała
warunki przewidziane w umowie kredytowej
i kredyt został przeniesiony do etapu 3. Bank
oszacował, że prawdopodobieństwo niespła-
cenia kredytu w pozostałym okresie wynosi
60 proc. Spodziewana strata z tytułu udzie-
lonego kredytu wynosi 60 (60 proc. x 100).
Wartość brutto kredytu została zredukowana
o 60. Bank ma możliwość rozpoznania przy-
chodów z tytułu odsetek od wartości netto
kredytu równej 40.
Co w praktyce oznacza zastosowanie
tego rozwiązania?
W praktyce nowy model utraty wartości
umożliwi jednostkom obliczanie oczekiwa-
nych strat kredytowych z tytułu należności
handlowych z wykorzystaniem macierzy,
w której należności będą zaklasyfi kowane
do różnych grup klientów, a każdej grupie
zostaną przypisane określone historyczne
wskaźniki odnośnie do ponoszonych strat
z tytułu nieściągalności należności.
Czy są jakieś inne zmiany, na które jednostki
powinny zwrócić uwagę?
Inne wprowadzone zmiany obejmują doda-
nie trzeciej kategorii wyceny instrumentów
dłużnych – wycena w wartości godziwej ze
skutkami odnoszonymi w inne całkowite
dochody. Tę nową kategorię wyceny można
będzie zastosować do instrumentów dłuż-
nych, w przypadku których charakterystyka
umownych przepływów pieniężnych spro-
wadza się wyłącznie do spłat nierozliczonej
kwoty nominalnej i zapłaty odsetek od tej
kwoty, oraz w przypadku których jednostka
utrzymuje dany instrument finansowy za-
równo w celu uzyskiwania z niego umow-
nych przepływów pieniężnych, jak i jego
sprzedaży. Przykładem takiego instrumentu
może być obligacja o ustalonym terminie
wymagalności, gdzie spłaty nierozliczo-
nej kwoty nominalnej i zapłata odsetek od
tej kwoty są powiązane z indeksem walu-
ty, w której obligacja została wyemitowa-
na, a jednostka posiadająca takie aktywo
finansowe zakłada zarówno uzyskiwanie
z niego przepływów pieniężnych, jak i jego
sprzedaż.
MSSF 9 (2014) wprowadza również dodat-
kowe wskazówki jak stosować jego zapisy
odnośnie do testów na potwierdzenie, czy
umowne przepływy pieniężne związane z da-
nym aktywem fi nansowym sprowadzają się
wyłącznie do spłat nierozliczonej kwoty no-
minalnej i zapłaty odsetek od tej kwoty. Wy-
nik takiego testu (obowiązkowego) wpłynie
na klasyfi kację danego instrumentu fi nan-
sowego, metodę jego wyceny, a w efekcie na
wynik i bilans danej jednostki. W wyniku
zmian w standardzie instrumenty o regu-
lowanych urzędowo stopach procentowych
będą mogły kwalifi kować się do wyceny we-
dług zamortyzowanego kosztu, podobnie jak
niektóre instrumenty, które tylko nieznacz-
nie nie spełniły warunków powyższego testu.
Co dla jednostek oznacza przyjęcie MSSF 9?
Nowe regulacje dotyczące utraty wartości
w większości przypadków oznaczają dla jed-
nostek istotne zmiany. Chociaż samo wy-
liczenie odpisów z tytułu utraty wartości
należności handlowych będzie względnie
nieskomplikowaną operacją, to może się ono
wiązać z wprowadzeniem nowych systemów
i zasad w fi rmach. W przypadku instytucji fi -
nansowych wdrożenie zmian będzie wiązać
się ze znaczącymi modyfi kacjami systemów
kontroli wewnętrznej i procesów w celu do-
stosowania ich do pozyskiwania informacji
niezbędnych do wyliczeń.
Już we wcześniejszych wersjach MSSF 9,
w porównaniu z MSR 39, wskazano na możli-
wość zmiany metody wyceny instrumentów
dłużnych. Instrumenty zawierające wbudo-
wane instrumenty pochodne, które według
starych przepisów podlegały wydzieleniu i od-
rębnej wycenie w wartości godziwej przez
wynik fi nansowy, mogą – w świetle nowych
zasad – w całości zostać wycenione w ten
sposób. Niektóre instrumenty poprzednio
wyceniane w wartości godziwej przez wynik
fi nansowy mogą wymagać zmiany zasady
wyceny na wycenę według zamortyzowane-
go kosztu lub według wartości godziwej ze
skutkami odnoszonymi w inne całkowite do-
chody. Każda taka zmiana może spowodować
rewolucję w sprawozdaniach fi nansowych
i ich ocenie przez użytkowników informa-
cji fi nansowej.
W porównaniu do poprzednich wersji
MSSF 9, wprowadzenie trzeciej kategorii
wyceny (wartość godziwa ze skutkami od-
noszonymi w inne całkowite dochody) może
oznaczać mniejsze wahania wyniku fi nanso-
wego, w szczególności w jednostkach takich
jak fi rmy ubezpieczeniowe, które posiadają
duże portfele aktywów fi nansowych i doko-
nują okresowych zakupów i sprzedaży in-
strumentów fi nansowych.
Zmiany co do zastosowania regulacji zwią-
zanych z testem z charakterystyką umow-
nych przepływów pieniężnych mogą ozna-
czać, że większa część aktywów fi nansowych
będzie podlegać wycenie według zamortyzo-
wanego kosztu.
Jak się przygotować na wprowadzenie
nowych regulacji?
Instytucje fi nansowe powinny jak najszyb-
ciej przeanalizować skutki nowych regulacji
dotyczących utraty wartości. W niektórych
przypadkach ich zastosowanie będzie wiązać
się z daleko idącymi zmianami w systemach
informatycznych oraz znaczącymi nakładami
dodatkowej pracy.
Jednostki spoza sektora fi nansowego rów-
nież powinny ostrożnie rozważyć wcześniej-
sze przyjęcie nowego standardu. MSSF 9 przy-
nosi od dawna oczekiwane uproszczenie
rachunkowości instrumentów fi nansowych,
a nowe zasady rachunkowości zabezpieczeń
są o wiele lepiej powiązane z działaniami
związanymi z zarządzaniem ryzykiem niż
obecne wytyczne zawarte w MSR 39.
Od kiedy należy stosować MSSF 9?
Większość polskich spółek zastosuje standard
od 1 stycznia 2018 r., gdyż jest w tym zakre-
sie związana terminem przyjęcia MSSF 9 do
stosowania w Unii Europejskiej, a nie sądzę,
aby ten termin uległ skróceniu. W przypad-
ku możliwości wcześniejszego zastosowania
standardu lub konieczności zastosowania go
dla celów wewnętrznych (np. spółka matka
spoza UE stosująca MSSF i konieczność przy-
gotowania sprawozdania według MSSF dla
jej celów) należy pamiętać, że istnieje krótki
okres przejściowy, kiedy jednostki mają wybór,
którą wersję MSSF 9 zastosować, i w efekcie
przesądzić o skali zmian na ten dzień. Jeżeli
jednostki biorą pod uwagę taką opcję, powin-
ny dość szybko dokonać wyboru określonego
stanowiska i podjąć odpowiednie działania
w celu zastosowania nowego standardu.
Jednostki, które posiadają zobowiązania
fi nansowe wyceniane w wartości godziwej
przez wynik fi nansowy w ramach przyjętej
takiej opcji wyceny, powinny rozważyć przy-
najmniej opcję wcześniejszego przyjęcia re-
gulacji nowego MSSF 9 w tym zakresie, gdyż
wszelkie zmiany wartości godziwej takich
instrumentów, wynikające ze zmian ryzyka
kredytowego jednostki, zostaną ujęte w in-
nych całkowitych dochodach, a nie w wyniku
fi nansowym. Akurat te zmiany mogą zostać
przyjęte wcześniej z pominięciem pozosta-
łych regulacji MSSF 9.
Rozmawiała
Magdalena Sobczak
Rozmowa z
Krzysztofem Maksymikiem,
partnerem w departamencie rewizji fi nansowej BDO
KRZYSZTOF MAKSYMIK
partner w departamencie rewizji finansowej BDO
MSSF 9 przynosi od dawna
oczekiwane uproszczenie
rachunkowości
instrumentów fi nansowych,
a nowe zasady rachunkowości
zabezpieczeń są o wiele lepiej
powiązane z działaniami
związanymi z zarządzaniem
ryzykiem niż obecne
wytyczne zawarte w MSR 39
„Instrumenty fi nansowe:
ujmowanie i wycena”
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com
1 / 4
W spółdzielni członkowie rady nadzorczej
otrzymują wynagrodzenie za udział w posie-
dzeniach 180 i 250 zł. Jak należy w księgach ra-
chunkowych w wysokości ująć to wynagrodze-
nie, jeśli osoby te nie są naszymi pracownikami?
Katarzyna Trzpioła
Katedra Rachunkowości UW
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r.
o podatku dochodowym od osób fi zycznych
opodatkowaniu podatkiem dochodowym pod-
legają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem
dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c
oraz dochodów, od których na podstawie prze-
pisów ordynacji podatkowej zaniechano po-
boru podatku. Do takich źródeł przychodów
zalicza się też działalność wykonywaną osobi-
ście (art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT). Zgodnie
z art. 13 pkt 7 ustawy o PIT, uważa się przycho-
dy otrzymywane przez osoby, niezależnie od
sposobu ich powoływania, należące do skła-
du zarządów, rad nadzorczych, komisji lub in-
nych organów stanowiących osób prawnych.
Przychody te są opodatkowane według jednej
z dwóch metod – opodatkowanie na zasadach
ogólnych i opodatkowanie ryczałtowe. Wybór
metody zależy od wysokości wynagrodzenia.
W myśl art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o PIT od
dochodów (przychodów) z tytułu, o którym
mowa w art. 13 pkt 2 i 5–9, jeżeli kwota należ-
ności określona w umowie zawartej z osobą
niebędącą pracownikiem płatnika nie przekra-
cza 200 zł, pobiera się zryczałtowany podatek
dochodowy w wysokości 18 proc. przychodu.
Zryczałtowany podatek od przychodów wymie-
nionych powyżej pobierany jest bez pomniej-
szania tych przychodów o koszty ich uzyskania
(art. 30 ust. 3 ustawy). Dodatkowo, przychody te
nie łączą się z dochodami podlegającymi opo-
datkowaniu według skali podatkowej, co wynika
z art. 30 ust. 8 ustawy.
Z kolei art. 41 ust. 4 ww. ustawy obliguje płat-
nika do poboru zryczałtowanego podatku do-
chodowego od dokonywanych wypłat (świad-
czeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika
pieniędzy lub wartości pieniężnych z ww. ty-
tułu. Ryczałtowy sposób opodatkowania i brak
obowiązku wystawienia informacji PIT 11 przez
płatnika potwierdził ostatnio w interpretacji
indywidualnej z 3 czerwca 2014 r. dyrektor
Izby Skarbowej w Bydgoszczy nr ITPB2/415-
244/14/MU.
A zatem opodatkowanie zryczałtowanym po-
datkiem dochodowym ma miejsce, gdy kwota
należności określona w umowie (powołaniu,
uchwale, zleceniu bądź innym dokumencie
o podobnym charakterze) nie przekracza 200 zł.
Jeśli natomiast z ww. dokumentów wynika,
iż wysokość wynagrodzenia jest wyższa niż
200 zł, to należy dokonać obliczenia i odpro-
wadzenia zaliczki na zasadach ogólnych. zgod-
nie z regulacjami art. 41 ust. 1–1a ustawy o PIT.
Płatnik zobowiązany jest pobrać zaliczkę na
podatek dochodowy od przychodu z tytułu peł-
nienia z powołania funkcji członka rady nad-
zorczej w wysokości 18 proc. tego przychodu
pomniejszonego o koszty jego uzyskania, wy-
noszące 111,25 zł miesięcznie. Koszty te stosuje
się w miesiącach, w których przez podatnika
został osiągnięty przychód z tytułu pełnionej
funkcji, m.in. w radzie nadzorczej.
Wypłacając wynagrodzenie członkom rad
nadzorczych, pamiętać też należy o składkach
na ubezpieczenie społeczne, ponieważ w obec-
nym stanie prawnym osoba pełniąca funkcję
członka rady nadzorczej i posiadająca miejsce
zamieszkania w Polsce podlega z tego tytułu
jedynie obowiązkowemu ubezpieczeniu zdro-
wotnemu (art. 66 ust. 1 pkt 35 ustawy o świad-
czeniach opieki zdrowotnej fi nansowanych ze
środków publicznych – Dz.U. z 2008 r. nr 164,
poz. 1027 ze zm.). Jest objęta tym ubezpiecze-
niem niezależnie od tego, czy z tytułu pełnio-
nej funkcji pobiera świadczenie pieniężne, czy
pełni ją nieodpłatnie. Obowiązek ubezpieczenia
zdrowotnego dla członka rady nadzorczej po-
wstaje od daty powołania go na członka rady,
a wygasa w dniu zaprzestania pełnienia przez
niego tej funkcji.
Podstawę wymiaru składki na ubezpiecze-
nie zdrowotne członka rady nadzorczej stano-
wi kwota przychodu w rozumieniu przepisów
ustawy o PIT, otrzymywanego z tytułu pełnionej
funkcji. Za przychód ten uważa się otrzyma-
ne lub postawione do dyspozycji członka rady
nadzorczej w roku kalendarzowym pieniądze
i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych
świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych
świadczeń. Składka na ubezpieczenie zdro-
wotne dla członka rady nadzorczej, tak jak dla
wszystkich pozostałych osób objętych ubez-
pieczeniem zdrowotnym, wynosi 9 proc. pod-
stawy wymiaru.
W księgach koszty wynagrodzeń ujmuje się
na koncie Wynagrodzenia. Natomiast rozra-
chunki ujmuje się na koncie Pozostałe rozra-
chunki. Do tego konta prowadzi się ewidencję
analityczną w przekroju osób otrzymujących
wynagrodzenie.
Podstawa prawna
Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób
fi zycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).
EWIDENCJA
II
Dziennik Gazeta Prawna, 4 sierpnia 2014 nr 149 (3790)
gazetaprawna.pl
PRZYKŁAD 1
Za posiedzenie
Wynagrodzenie za posiedzenie rady nadzorczej osoby niebędącej pracownikiem wynosi 150 zł.
Jest to osoba, która jest jednocześnie zatrudniona w innym zakładzie, jako pracownik z wynagro-
dzeniem w wysokości minimalnej płacy. Od wynagrodzenia wypłaconego w lipcu firma naliczyła:
n
podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne: 150 zł;
n
składka zdrowotna (9 proc.): 13,50 zł;
n
podstawa opodatkowania: 150 zł;
n
zryczałtowany podatek dochodowy do przekazania do urzędu skarbowego (w zaokrągleniu):
150 zł × 18 proc. = 27 zł;
n
do wypłaty: 150 zł – (13,50 zł + 27 zł) = 109,50 zł.
Wynagrodzenia
Pozostałe rozrachunki
Rozrachunki z ZUS
1) 150
2) 13,50
150 (1
13,50 (2
3) 27
4) 109,50
Rozrachunki
z Urzędem Skarbowym
Kasa
27 (3
109,50 (4
Objaśnienia do schematu:
1. Ujęcie wynagrodzenia brutto w kwocie 150 zł: strona Wn konta Wynagrodzenia, strona Ma konta
Pozostałe rozrachunki;
2. Potracenie składek na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie 13,50 zł: strona Wn konta Pozostałe rozra-
chunki, strona Ma konta Rozrachunki z ZUS;
3. Potracenie zaliczki na podatek dochodowy w kwocie 27 zł: strona Wn konta Pozostałe rozrachunki,
strona Ma konta Rozrachunki z Urzędem Skarbowym;
4. KW wypłata wynagrodzenia z kasy w kwocie 109,50 zł: strona Wn konta Pozostałe rozrachunki,
strona Ma konta Kasa.
PRZYKŁAD 2
W kwocie powyżej 200 zł
Członek rady nadzorczej pełniący swoją funkcję na podstawie aktu powołania w czerwcu 2014 r.
uczestniczył w dwóch posiedzeniach rady. Wynagrodzenie za pierwsze posiedzenie w wysokości
250 zł otrzymał 20 czerwca br. Należy dokonać następujących obliczeń:
n
kwota wynagrodzenia: 250 zł;
n
podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne: 250 zł;
n
składka na ubezpieczenie zdrowotne do pobrania (9 proc.): 22,50 zł;
n
składka na ubezpieczenie zdrowotne do odliczenia od podatku 19,38 zł: (7,75 proc.);
n
podstawa obliczenia zaliczki na podatek, po zaokrągleniu: 139 zł (250 zł – 111,25 zł);
n
zaliczka na podatek przed odliczeniem składki zdrowotnej: 25,02 zł (139 zł × 18 proc.);
n
zaliczka na podatek do pobrania, po zaokrągleniu: 6 zł (25,02 zł – 19,38 zł);
n
kwota do wypłaty: 221,50 zł (250 zł – 22,50 zł – 6 zł).
Wynagrodzenia
Pozostałe rozrachunki
Rozrachunki z ZUS
1) 250
2) 22,50
250 (1
22,50 (2
3) 6
4) 221,50
Rozrachunki
z Urzędem Skarbowym
Kasa
22,50 (3
221,50 (4
Objaśnienia do schematu:
1. Ujęcie wynagrodzenia brutto w kwocie 250 zł: strona Wn konta Wynagrodzenia, strona Ma konta
Pozostałe rozrachunki;
2. Potracenie składek na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie 22,50 zł: strona Wn konta Pozostałe rozra-
chunki, strona Ma Rozrachunki z ZUS;
3. Potracenie zaliczki na podatek dochodowy w kwocie 6 zł: strona Wn konta Pozostałe rozrachunki,
strona Ma konta Rozrachunki z Urzędem Skarbowym;
4. KW wypłata wynagrodzenia z kasy w kwocie 221,50 zł: strona Wn konta Pozostałe rozrachunki,
strona Ma konta Kasa.
Na koncie Wynagrodzenie ujmuje się wypłaty
dla członków rady nadzorczej
Dla każdej z osób otrzymujących pieniądze
trzeba prowadzić ewidencję analityczną.
W zależności od ich
wysokości wybiera się jedną z dwóch metod opodatkowania na zasadach ogólnych lub ryczałtu
PRZYKŁAD 3
Kolejne w tym samym miesiącu
30 czerwca br. za kolejne posiedzenie członek rady otrzymał wynagrodzenie w kwocie 350 zł.
Ustalając obciążenia z tytułu wszystkich wypłat wynagrodzeń wypłaconych w czerwcu, spółka
dokonała obliczeń:
n
kwota wynagrodzenia: 350 zł;
n
podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne: 350 zł;
n
składka na ubezpieczenie zdrowotne do pobrania: 31,50 zł (9 proc.);
n
składka na ubezpieczenie zdrowotne do odliczenia od podatku: 27,13 zł (7,75 proc.);
n
podstawa obliczenia zaliczki na podatek, po zaokrągleniu: 350 zł, ponieważ wynagrodze-
nie wypłacone 20 czerwca 2014 r. uwzględniało koszty uzyskania przychodu, zatem teraz
ich się już nie uwzględnia;
n
zaliczka na podatek przed odliczeniem składki zdrowotnej: 63 zł (350 zł × 18 proc.);
n
zaliczka na podatek do pobrania, po zaokrągleniu: 36 zł (63 zł – 27,13 zł = 35,87 zł);
n
kwota do wypłaty: 282,50 zł (350 zł – 31 zł, 50 zł – 36 zł).
Wynagrodzenia
Pozostałe rozrachunki
Rozrachunki z ZUS
1) 350
2) 31,50
350 (1
350 (1
3) 36
4) 282,50
Rozrachunki
z Urzędem Skarbowym
Kasa
36 (3
282,50 (4
Objaśnienia do schematu:
1. Ujęcie wynagrodzenia brutto w kwocie 350 zł: strona Wn konta Wynagrodzenia, strona Ma konta
Pozostałe rozrachunki;
2. Potrącenie składek na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie 31,50 zł: strona Wn konta Pozostałe rozra-
chunki, strona Ma konta Rozrachunki z ZUS;
3. Potrącenie zaliczki na podatek dochodowy w kwocie 36 zł: strona Wn konta Pozostałe rozrachunki,
strona Ma konta Rozrachunki z Urzędem Skarbowym;
4. KW wypłata wynagrodzenia z kasy w kwocie 282,50 zł: strona Wn konta Pozostałe rozrachunki,
strona Ma konta Kasa.
PISZCIE DO NAS
MY NAPISZEMY O WAS
magdalena.sobczak@infor.pl
W spółdzielni członkowie rady nadzorczej
otrzymują wynagrodzenie za udział w posie-
dzeniach 180 i 250 zł. Jak należy w księgach ra-
chunkowych w wysokości ująć to wynagrodze-
nie, jeśli osoby te nie są naszymi pracownikami?
Katarzyna Trzpioła
Katedra Rachunkowości UW
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r.
o podatku dochodowym od osób fi zycznych
opodatkowaniu podatkiem dochodowym pod-
legają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem
dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c
oraz dochodów, od których na podstawie prze-
pisów ordynacji podatkowej zaniechano po-
boru podatku. Do takich źródeł przychodów
zalicza się też działalność wykonywaną osobi-
ście (art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT). Zgodnie
z art. 13 pkt 7 ustawy o PIT, uważa się przycho-
dy otrzymywane przez osoby, niezależnie od
sposobu ich powoływania, należące do skła-
du zarządów, rad nadzorczych, komisji lub in-
nych organów stanowiących osób prawnych.
Przychody te są opodatkowane według jednej
z dwóch metod – opodatkowanie na zasadach
ogólnych i opodatkowanie ryczałtowe. Wybór
metody zależy od wysokości wynagrodzenia.
W myśl art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o PIT od
dochodów (przychodów) z tytułu, o którym
mowa w art. 13 pkt 2 i 5–9, jeżeli kwota należ-
ności określona w umowie zawartej z osobą
niebędącą pracownikiem płatnika nie przekra-
cza 200 zł, pobiera się zryczałtowany podatek
dochodowy w wysokości 18 proc. przychodu.
Zryczałtowany podatek od przychodów wymie-
nionych powyżej pobierany jest bez pomniej-
szania tych przychodów o koszty ich uzyskania
(art. 30 ust. 3 ustawy). Dodatkowo, przychody te
nie łączą się z dochodami podlegającymi opo-
datkowaniu według skali podatkowej, co wynika
z art. 30 ust. 8 ustawy.
Z kolei art. 41 ust. 4 ww. ustawy obliguje płat-
nika do poboru zryczałtowanego podatku do-
chodowego od dokonywanych wypłat (świad-
czeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika
pieniędzy lub wartości pieniężnych z ww. ty-
tułu. Ryczałtowy sposób opodatkowania i brak
obowiązku wystawienia informacji PIT 11 przez
płatnika potwierdził ostatnio w interpretacji
indywidualnej z 3 czerwca 2014 r. dyrektor
Izby Skarbowej w Bydgoszczy nr ITPB2/415-
244/14/MU.
A zatem opodatkowanie zryczałtowanym po-
datkiem dochodowym ma miejsce, gdy kwota
należności określona w umowie (powołaniu,
uchwale, zleceniu bądź innym dokumencie
o podobnym charakterze) nie przekracza 200 zł.
Jeśli natomiast z ww. dokumentów wynika,
iż wysokość wynagrodzenia jest wyższa niż
200 zł, to należy dokonać obliczenia i odpro-
wadzenia zaliczki na zasadach ogólnych. zgod-
nie z regulacjami art. 41 ust. 1–1a ustawy o PIT.
Płatnik zobowiązany jest pobrać zaliczkę na
podatek dochodowy od przychodu z tytułu peł-
nienia z powołania funkcji członka rady nad-
zorczej w wysokości 18 proc. tego przychodu
pomniejszonego o koszty jego uzyskania, wy-
noszące 111,25 zł miesięcznie. Koszty te stosuje
się w miesiącach, w których przez podatnika
został osiągnięty przychód z tytułu pełnionej
funkcji, m.in. w radzie nadzorczej.
Wypłacając wynagrodzenie członkom rad
nadzorczych, pamiętać też należy o składkach
na ubezpieczenie społeczne, ponieważ w obec-
nym stanie prawnym osoba pełniąca funkcję
członka rady nadzorczej i posiadająca miejsce
zamieszkania w Polsce podlega z tego tytułu
jedynie obowiązkowemu ubezpieczeniu zdro-
wotnemu (art. 66 ust. 1 pkt 35 ustawy o świad-
czeniach opieki zdrowotnej fi nansowanych ze
środków publicznych – Dz.U. z 2008 r. nr 164,
poz. 1027 ze zm.). Jest objęta tym ubezpiecze-
niem niezależnie od tego, czy z tytułu pełnio-
nej funkcji pobiera świadczenie pieniężne, czy
pełni ją nieodpłatnie. Obowiązek ubezpieczenia
zdrowotnego dla członka rady nadzorczej po-
wstaje od daty powołania go na członka rady,
a wygasa w dniu zaprzestania pełnienia przez
niego tej funkcji.
Podstawę wymiaru składki na ubezpiecze-
nie zdrowotne członka rady nadzorczej stano-
wi kwota przychodu w rozumieniu przepisów
ustawy o PIT, otrzymywanego z tytułu pełnionej
funkcji. Za przychód ten uważa się otrzyma-
ne lub postawione do dyspozycji członka rady
nadzorczej w roku kalendarzowym pieniądze
i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych
świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych
świadczeń. Składka na ubezpieczenie zdro-
wotne dla członka rady nadzorczej, tak jak dla
wszystkich pozostałych osób objętych ubez-
pieczeniem zdrowotnym, wynosi 9 proc. pod-
stawy wymiaru.
W księgach koszty wynagrodzeń ujmuje się
na koncie Wynagrodzenia. Natomiast rozra-
chunki ujmuje się na koncie Pozostałe rozra-
chunki. Do tego konta prowadzi się ewidencję
analityczną w przekroju osób otrzymujących
wynagrodzenie.
Podstawa prawna
Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób
fi zycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).
EWIDENCJA
II
Dziennik Gazeta Prawna, 4 sierpnia 2014 nr 149 (3790)
gazetaprawna.pl
PRZYKŁAD 1
Za posiedzenie
Wynagrodzenie za posiedzenie rady nadzorczej osoby niebędącej pracownikiem wynosi 150 zł.
Jest to osoba, która jest jednocześnie zatrudniona w innym zakładzie, jako pracownik z wynagro-
dzeniem w wysokości minimalnej płacy. Od wynagrodzenia wypłaconego w lipcu firma naliczyła:
n
podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne: 150 zł;
n
składka zdrowotna (9 proc.): 13,50 zł;
n
podstawa opodatkowania: 150 zł;
n
zryczałtowany podatek dochodowy do przekazania do urzędu skarbowego (w zaokrągleniu):
150 zł × 18 proc. = 27 zł;
n
do wypłaty: 150 zł – (13,50 zł + 27 zł) = 109,50 zł.
Wynagrodzenia
Pozostałe rozrachunki
Rozrachunki z ZUS
1) 150
2) 13,50
150 (1
13,50 (2
3) 27
4) 109,50
2) 13,50
150 (1
4) 109,50
13,50 (2
Rozrachunki
z Urzędem Skarbowym
Kasa
27 (3
109,50 (4
109,50 (4
Objaśnienia do schematu:
1. Ujęcie wynagrodzenia brutto w kwocie 150 zł: strona Wn konta Wynagrodzenia, strona Ma konta
Pozostałe rozrachunki;
2. Potracenie składek na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie 13,50 zł: strona Wn konta Pozostałe rozra-
chunki, strona Ma konta Rozrachunki z ZUS;
3. Potracenie zaliczki na podatek dochodowy w kwocie 27 zł: strona Wn konta Pozostałe rozrachunki,
strona Ma konta Rozrachunki z Urzędem Skarbowym;
4. KW wypłata wynagrodzenia z kasy w kwocie 109,50 zł: strona Wn konta Pozostałe rozrachunki,
strona Ma konta Kasa.
PRZYKŁAD 2
W kwocie powyżej 200 zł
Członek rady nadzorczej pełniący swoją funkcję na podstawie aktu powołania w czerwcu 2014 r.
uczestniczył w dwóch posiedzeniach rady. Wynagrodzenie za pierwsze posiedzenie w wysokości
250 zł otrzymał 20 czerwca br. Należy dokonać następujących obliczeń:
n
kwota wynagrodzenia: 250 zł;
n
podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne: 250 zł;
n
składka na ubezpieczenie zdrowotne do pobrania (9 proc.): 22,50 zł;
n
składka na ubezpieczenie zdrowotne do odliczenia od podatku 19,38 zł: (7,75 proc.);
n
podstawa obliczenia zaliczki na podatek, po zaokrągleniu: 139 zł (250 zł – 111,25 zł);
n
zaliczka na podatek przed odliczeniem składki zdrowotnej: 25,02 zł (139 zł × 18 proc.);
n
zaliczka na podatek do pobrania, po zaokrągleniu: 6 zł (25,02 zł – 19,38 zł);
n
kwota do wypłaty: 221,50 zł (250 zł – 22,50 zł – 6 zł).
Wynagrodzenia
Pozostałe rozrachunki
Rozrachunki z ZUS
1) 250
2) 22,50
250 (1
22,50 (2
3) 6
4) 221,50
2) 22,50
250 (1
4) 221,50
22,50 (2
Rozrachunki
z Urzędem Skarbowym
Kasa
22,50 (3
221,50 (4
22,50 (3
221,50 (4
Objaśnienia do schematu:
1. Ujęcie wynagrodzenia brutto w kwocie 250 zł: strona Wn konta Wynagrodzenia, strona Ma konta
Pozostałe rozrachunki;
2. Potracenie składek na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie 22,50 zł: strona Wn konta Pozostałe rozra-
chunki, strona Ma Rozrachunki z ZUS;
3. Potracenie zaliczki na podatek dochodowy w kwocie 6 zł: strona Wn konta Pozostałe rozrachunki,
strona Ma konta Rozrachunki z Urzędem Skarbowym;
4. KW wypłata wynagrodzenia z kasy w kwocie 221,50 zł: strona Wn konta Pozostałe rozrachunki,
strona Ma konta Kasa.
Na koncie Wynagrodzenie ujmuje się wypłaty
dla członków rady nadzorczej
Dla każdej z osób otrzymujących pieniądze
trzeba prowadzić ewidencję analityczną.
W zależności od ich
wysokości wybiera się jedną z dwóch metod opodatkowania na zasadach ogólnych lub ryczałtu
PRZYKŁAD 3
Kolejne w tym samym miesiącu
30 czerwca br. za kolejne posiedzenie członek rady otrzymał wynagrodzenie w kwocie 350 zł.
Ustalając obciążenia z tytułu wszystkich wypłat wynagrodzeń wypłaconych w czerwcu, spółka
dokonała obliczeń:
n
kwota wynagrodzenia: 350 zł;
n
podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne: 350 zł;
n
składka na ubezpieczenie zdrowotne do pobrania: 31,50 zł (9 proc.);
n
składka na ubezpieczenie zdrowotne do odliczenia od podatku: 27,13 zł (7,75 proc.);
n
podstawa obliczenia zaliczki na podatek, po zaokrągleniu: 350 zł, ponieważ wynagrodze-
nie wypłacone 20 czerwca 2014 r. uwzględniało koszty uzyskania przychodu, zatem teraz
ich się już nie uwzględnia;
n
zaliczka na podatek przed odliczeniem składki zdrowotnej: 63 zł (350 zł × 18 proc.);
n
zaliczka na podatek do pobrania, po zaokrągleniu: 36 zł (63 zł – 27,13 zł = 35,87 zł);
n
kwota do wypłaty: 282,50 zł (350 zł – 31 zł, 50 zł – 36 zł).
Wynagrodzenia
Pozostałe rozrachunki
Rozrachunki z ZUS
1) 350
2) 31,50
350 (1
350 (1
3) 36
4) 282,50
2) 31,50
350 (1
4) 282,50
350 (1
Rozrachunki
z Urzędem Skarbowym
Kasa
36 (3
282,50 (4
282,50 (4
Objaśnienia do schematu:
1. Ujęcie wynagrodzenia brutto w kwocie 350 zł: strona Wn konta Wynagrodzenia, strona Ma konta
Pozostałe rozrachunki;
2. Potrącenie składek na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie 31,50 zł: strona Wn konta Pozostałe rozra-
chunki, strona Ma konta Rozrachunki z ZUS;
3. Potrącenie zaliczki na podatek dochodowy w kwocie 36 zł: strona Wn konta Pozostałe rozrachunki,
strona Ma konta Rozrachunki z Urzędem Skarbowym;
4. KW wypłata wynagrodzenia z kasy w kwocie 282,50 zł: strona Wn konta Pozostałe rozrachunki,
strona Ma konta Kasa.
PISZCIE DO NAS
MY NAPISZEMY O WAS
magdalena.sobczak@infor.pl
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com
2 / 4
EwidEncja
iii
Dziennik Gazeta Prawna, 4 sierpnia 2014 nr 149 (3790)
gazetaprawna.pl
Jesteśmy jednostką, która nie tworzy ZFŚS.
W tym roku została podjęta decyzja o dofinan-
sowaniu wakacyjnego wypoczynku dzieci pra-
cowników (do 18. roku życia) w kwocie 600 zł
ze środków obrotowych firmy. Wyjazd jest
organizowany przez biuro turystyczne, które
spełnia warunki dla organizatorów wypoczyn-
ku dzieci i młodzieży szkolnej. Czy taka pomoc
finansowa stanowi podstawę opodatkowania
PIT oraz naliczenia składek ZUS? Jednostka
prowadzi ewidencję kosztów tylko w ukła-
dzie rodzajowym. Jak ująć dofinansowanie
oraz naliczone obciążenia publicznoprawne?
Halina Zabrocka
specjalistka z zakresu rachunkowości
Wyjazd wakacyjny dzieci i młodzieży szkolnej
(które nie ukończyły 18 lat) zorganizowany
przez podmiot do tego uprawniony (prowa-
dzący w tym zakresie działalność gospodar-
czą) i spełniający warunki określone w roz-
porządzeniu ministra edukacji narodowej
z 21 stycznia 1997 r. korzysta ze zwolnienia
od podatku dochodowego do kwoty nieprze-
kraczającej 760 zł – z uwzględnieniem innych
dopłat, które pracownik otrzymał od począt-
ku roku obrotowego do wypoczynku dziecka
zorganizowanego przez podmiot prowadzący
działalność gospodarczą w tym zakresie. Przy
ustalaniu wieku dziecka dla potrzeb skorzy-
stania ze zwolnienia od podatku istotne jest,
by chociaż przez jeden dzień korzystania z wy-
poczynku dziecko było niepełnoletnie.
Natomiast od wartości dofinansowania
udzielonego ze środków obrotowych praco-
dawca nalicza pracownikom zarówno składki
na ubezpieczenia społeczne, jak i składkę na
ubezpieczenie zdrowotne. Świadczenia dla
pracowników sfinansowane ze środków obro-
towych firmy nie zostały bowiem wyłączone
z podstawy wymiaru składek.
Należy jednak pamiętać, że zwolnienie
z opodatkowania kwoty dofinansowania wy-
poczynku dzieci i młodzieży szkolnej spo-
woduje brak możliwości odliczenia od do-
chodu składek na ubezpieczenie społeczne
potrącone pracownikowi z tego tytułu, jak
również pobrana składka na ubezpieczenie
zdrowotne nie stanowi podstawy do obniże-
nia zaliczki na podatek dochodowy od osób
fizycznych.
Przyznana dopłata będzie podlegała ujęciu
w ewidencji księgowej w sposób następujący:
strona Wn konta „Ubezpieczenia społeczne
i inne świadczenia” oraz strona Ma konta „Po-
zostałe rozrachunki z pracownikiem”. Potrą-
cone składki ZUS ujmiemy w księgach: strona
Wn konta „Pozostałe rozrachunki z pracow-
nikami” oraz strona Ma konta „Rozrachunki
publicznoprawne”.
Wypłata dofinansowania w kwocie netto (po
potrąceniu składek ZUS) na rachunek bankowy
pracownika: strona Wn konta „Pozostałe roz-
rachunki z pracownikami” i strona Ma konta
„Rachunek bankowy”.
Podstawa prawna
Ustawa z 29 września 1994r. o rachunkowości (t.j. Dz.U.
z 2013 r. poz. 330 ze zm.).
Rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej
z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad
ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia
emerytalne i rentowe (Dz.U. nr 161, poz. 1106 ze zm.).
Ustawa z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdro-
wotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U.
z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.).
Ustawa z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świad-
czeń socjalnych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 592 ze zm.).
Dopłaty do wypoczynku ze środków obrotowych
pracodawcy obciążają koszty działalności operacyjnej
PrZykład
Jednostka nie tworzy ZFŚS. Ze środków obrotowych firmy dofinansowano wakacyjny wypoczynek
dzieci pracowników (do 18. roku życia) w kwocie 600 zł.
Ubezpieczenia społeczne
Pozostałe
i inne świadczenia
rozrachunki z pracownikami
1) 600
2) 82,26
600 (1
4) 124,44
3) 46,60
5) 471,14
rachunek bankowy
rozrachunki publicznoprawne
471,14 (5
82,26 (2
46,60 (3
124,44 (4
Objaśnienia do schematu:
1. PK – kwota dofinansowania wyjazdu w wysokości 600 zł: strona Wn konta Ubezpieczenia społeczne
i inne świadczenia; strona Ma konta Pozostałe rozrachunki z pracownikami;
2. PK – naliczenia składek na ubezpieczenie społeczne od podstawy 600 zł:
składki na ubezpieczenia społeczne do pobrania ze środków pracownika: 600 zł × 13,71 proc.
= 82,26 zł; strona Wn konta Pozostałe rozrachunki z pracownikami; strona Ma konta Rozrachunki
publicznoprawne;
3. PK – naliczenie składki zdrowotnej od podstawy: 600 zł – 82,26 zł = 517,74 zł;
517,74 zł x 9 proc. = 46,60 zł: strona Wn konta Pozostałe rozrachunki z pracownikami; strona Ma konta
Rozrachunki publicznoprawne;
4. PK – składki ZUS pokrywane przez pracodawcę ogółem 124,44 zł, t.j.:
a) składka emerytalna i rentowa: 600 zł x 16,26 proc. = 97,56 zł,
b) składka wypadkowa: 600 zł x 1,93 proc. = 11,58 zł,
c) FP: 600 zł x 2,45 proc. = 14,70 zł,
d) FGŚP: 600 zł x 0,10 proc. = 0,60 zł,
strona Wn konta Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia; strona Ma konta Rozrachunki publiczno-
prawne;
5. WB – wypłata kwoty netto (tj. 600 zł – (82,26 zł + 46,60 zł) = 471,14 zł: strona Wn konta Pozostałe
rozrachunki z pracownikami; strona Ma konta Rachunek bankowy.
Jesteśmy polską spółką. Planujemy prowadze-
nie składu celnego. Jak powinniśmy księgo-
wać dostawę towarów przez zagranicznego
komitenta?
Marek Barowicz
ekspert z zakresu rachunkowości
Dostawę towarów przez zagranicznego przed-
siębiorcę spoza Wspólnoty do składu celnego
księguje się u odbiorcy. Ewidencjonuje się wpro-
wadzenie towarów do składu celnego, jeżeli sta-
nowią one własność zagranicznego dostawcy
(ewidencja pozabilansowa) po stronie Wn konta
39 – Zapasy obce. Natomiast przy wprowadze-
niu towarów do składu celnego, jeżeli stanowią
one własność nabywcy, ujmuje się po pierwsze
fakturę handlową dostawcy: strona Wn konta
24 – Pozostałe rozrachunki, strona Ma kon-
ta 21 – Rozrachunki z dostawcami. Po drugie
księguje się zapłatę faktury: strona Wn kon-
ta 21 – Rozrachunki z dostawcami, strona Ma
konta 13 – Rachunki i kredyty bankowe. W tym
przypadku pozostały jeszcze do zaksięgowania
różnice kursowe:
■
dodatnie: strona Wn konta 21 – Rozrachunki
z dostawcami, strona Ma konta 75-0 – Przy-
chody finansowe;
■
ujemne: strona Wn konta 75-1 – Koszty fi-
nansowe, strona Ma konta 21 – Rozrachunki
z dostawcami.
Zaś ewidencja związana z wyprowadze-
niem towarów ze składu celnego do jednost-
ki (import) będzie wymagała następujących
operacji księgowych. Po pierwsze na podsta-
wie dokumentu SAD księguje się: strona Wn
konta 30 – Rozliczenie zakupu, strona Ma
konta 24 – Pozostałe rozrachunki. Po dru-
gie ewidencjonuje się naliczenie VAT, cła:
strona Wn konta 30 – Rozliczenie zakupu,
strona Ma konta 22 – Rozrachunki publicz-
noprawne. Po trzecie ujmuje się przyjęcie
towarów do magazynu: strona Wn konta 33
– Towary, strona Ma konta 30 – Rozliczenie
zakupu. Trzeba wprowadzić zapłatę VAT, cła:
strona Wn konta 22 – Rozrachunki publicz-
noprawne, strona Ma konta 13 – Rachunki
i kredyty bankowe.
Samą sprzedaż towarów na terytorium kraju
na podstawie faktury VAT ujmuje się: strona
Wn konta 20 – Rozrachunki z odbiorcami, stro-
na Ma konta 73-0 – Sprzedaż towarów; strona
Ma konta 22 – Rozrachunki publicznoprawne.
Cenę nabycia towarów księgujemy: strona
Wn konta 73-1 – Wartość sprzedanych towarów
w cenach zakupu, strona Ma konta 33 – Towary.
Następnie ewidencjonuje się zapłatę przez od-
biorcę: strona Wn konta 13 – Rachunki i kredyty
bankowe, strona Ma konta 20 – Rozrachunki
z odbiorcami. Pozostaje jeszcze tylko kwestia
ujęcia zapłaty VAT-u: strona Wn konta 22 – Roz-
rachunki publicznoprawne, strona Ma konta
13 – Rachunki i kredyty bankowe.
Podstawa prawna
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości
(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).
Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług
(t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.).
Jak zaewidencjonować rozliczenie w składzie celnym
Ewidencja
Polskie przedsiębiorstwo P (importer), prowadzące w Polsce skład celny nabywa towary od ukra-
ińskiego przedsiębiorstwa U (eksporter). 28 lipca 2014 r. przedsiębiorstwo U dostarczyło do składu
celnego towary o wartości 30 000 zł (kwota brutto wynikająca z faktury handlowej otrzymanej od
dostawcy U). 29 lipca 2014 r. nastąpiło pobranie (wyprowadzenie) towarów ze składu celnego do
jednostki. Obowiązek zapłaty VAT powstanie zatem w momencie pobrania (wyprowadzenia) towarów
ze składu celnego (art. 19a ust. 9 i 11 ustawy o VAT). 31 lipca 2014 r. przedsiębiorstwo P dokonało
dostawy nabytego uprzednio od firmy U towaru na rzecz polskiego odbiorcy (kwota brutto wynikają-
ca z faktury: 61 500 zł). Zatem obowiązek podatkowy z tytułu dostawy krajowej powstał u podmiotu
P z chwilą dokonania tej dostawy, tj. 31 lipca 2014 r. (art. 19a ust. 1 ustawy o VAT).
Dostawę towarów przez zagranicznego przedsiębiorcę spoza Wspólnoty (Ukraina) do składu celnego
księguje się u odbiorcy:
Zapasy obce
(konto pozabilansowe)
Pozostałe rozrachunki
rozrachunki z dostawcami
1) 30 000
2a) 30 000 30 000 (3a
2b) 30 000
30 000 (2a
rachunki
rozrachunki
i kredyty bankowe
rozliczenie zakupu
publicznoprawne
4c) 61 500
30 000 (2b
3a) 30 000
39 483 (3c
3d) 9483
9483 (3b
9483 (3d
3b) 9483
4d) 11 500
11 500 (4a
11 500 (4d
Towary
rozrachunki z odbiorcami
3c) 39 483
39 483 (4b
4a) 61 500
61 500 (4c
Wartość sprzedanych
towarów w cenach zakupu
Sprzedaż towarów
4b) 39 483
50 000 (4a
Objaśnienia do schematu:
1. Wprowadzenie towarów do składu celnego, jeżeli stanowią one własność zagranicznego dostawcy
(ewidencja pozabilansowa) w kwocie 30 000 zł: strona Wn konta 39 – Zapasy obce;
2. Wprowadzenie towarów do składu celnego, jeżeli stanowią one własność nabywcy:
a) faktura handlowa dostawcy w kwocie 30 000 zł: strona Wn konta 24 – Pozostałe rozrachunki,
strona Ma konta 21 – Rozrachunki z dostawcami;
b) zapłata faktury w kwocie 30 000 zł: strona Wn konta 21 – Rozrachunki z dostawcami,
strona Ma konta 13 – Rachunki i kredyty bankowe;
3. Wyprowadzenie towarów ze składu celnego do jednostki (import):
a) na podstawie dokumentu SAD w kwocie 30 000 zł: strona Wn konta 30 – Rozliczenie zakupu,
strona Ma konta 24 – Pozostałe rozrachunki;
b) naliczenie cła (2100 zł) + VAT (7383 zł) razem 9483 zł: strona Wn konta 30 – Rozliczenie zakupu,
strona Ma konta 22 Rozrachunki publicznoprawne;
c) przyjęcie towarów do magazynu w cenach zakupu w kwocie 39 483 zł: strona Wn konta 33 – Towary,
strona Ma konta 30 – Rozliczenie zakupu;
d) zapłata cła, VAT w kwocie 9483 zł: strona Wn konta 22 – Rozrachunki publicznoprawne, strona
Ma konta 13 – Rachunki i kredyty bankowe;
4. Sprzedaż towarów na terytorium kraju na podstawie faktury VAT:
a) sprzedaż towaru:
n
61 500 zł strona Wn konta 20 – Rozrachunki z odbiorcami;
n
50 000 zł strona Ma konta 73-0 – Sprzedaż towarów;
n
11 500 zł strona Ma konta 22 – Rozrachunki publicznoprawne;
b) cena nabycia towarów w kwocie 39 483 zł: strona Wn konta 73-1 – Wartość sprzedanych towarów
w cenach zakupu, strona Ma konta 33 – Towary;
c) zapłata przez odbiorcę w kwocie 61 500 zł: strona Wn konta 13 – Rachunki i kredyty bankowe,
strona Ma konta 20 – Rozrachunki z odbiorcami;
d) zapłata VAT w kwocie 11 500 zł: strona Wn konta 22 – Rozrachunki publicznoprawne,
strona Ma konta 13 – Rachunki i kredyty bankowe.
PrZykład
EwidEncja
iii
Dziennik Gazeta Prawna, 4 sierpnia 2014 nr 149 (3790)
gazetaprawna.pl
Jesteśmy jednostką, która nie tworzy ZFŚS.
W tym roku została podjęta decyzja o dofinan-
sowaniu wakacyjnego wypoczynku dzieci pra-
cowników (do 18. roku życia) w kwocie 600 zł
ze środków obrotowych firmy. Wyjazd jest
organizowany przez biuro turystyczne, które
spełnia warunki dla organizatorów wypoczyn-
ku dzieci i młodzieży szkolnej. Czy taka pomoc
finansowa stanowi podstawę opodatkowania
PIT oraz naliczenia składek ZUS? Jednostka
prowadzi ewidencję kosztów tylko w ukła-
dzie rodzajowym. Jak ująć dofinansowanie
oraz naliczone obciążenia publicznoprawne?
Halina Zabrocka
specjalistka z zakresu rachunkowości
Wyjazd wakacyjny dzieci i młodzieży szkolnej
(które nie ukończyły 18 lat) zorganizowany
przez podmiot do tego uprawniony (prowa-
dzący w tym zakresie działalność gospodar-
czą) i spełniający warunki określone w roz-
porządzeniu ministra edukacji narodowej
z 21 stycznia 1997 r. korzysta ze zwolnienia
od podatku dochodowego do kwoty nieprze-
kraczającej 760 zł – z uwzględnieniem innych
dopłat, które pracownik otrzymał od począt-
ku roku obrotowego do wypoczynku dziecka
zorganizowanego przez podmiot prowadzący
działalność gospodarczą w tym zakresie. Przy
ustalaniu wieku dziecka dla potrzeb skorzy-
stania ze zwolnienia od podatku istotne jest,
by chociaż przez jeden dzień korzystania z wy-
poczynku dziecko było niepełnoletnie.
Natomiast od wartości dofinansowania
udzielonego ze środków obrotowych praco-
dawca nalicza pracownikom zarówno składki
na ubezpieczenia społeczne, jak i składkę na
ubezpieczenie zdrowotne. Świadczenia dla
pracowników sfinansowane ze środków obro-
towych firmy nie zostały bowiem wyłączone
z podstawy wymiaru składek.
Należy jednak pamiętać, że zwolnienie
z opodatkowania kwoty dofinansowania wy-
poczynku dzieci i młodzieży szkolnej spo-
woduje brak możliwości odliczenia od do-
chodu składek na ubezpieczenie społeczne
potrącone pracownikowi z tego tytułu, jak
również pobrana składka na ubezpieczenie
zdrowotne nie stanowi podstawy do obniże-
nia zaliczki na podatek dochodowy od osób
fizycznych.
Przyznana dopłata będzie podlegała ujęciu
w ewidencji księgowej w sposób następujący:
strona Wn konta „Ubezpieczenia społeczne
i inne świadczenia” oraz strona Ma konta „Po-
zostałe rozrachunki z pracownikiem”. Potrą-
cone składki ZUS ujmiemy w księgach: strona
Wn konta „Pozostałe rozrachunki z pracow-
nikami” oraz strona Ma konta „Rozrachunki
publicznoprawne”.
Wypłata dofinansowania w kwocie netto (po
potrąceniu składek ZUS) na rachunek bankowy
pracownika: strona Wn konta „Pozostałe roz-
rachunki z pracownikami” i strona Ma konta
„Rachunek bankowy”.
Podstawa prawna
Ustawa z 29 września 1994r. o rachunkowości (t.j. Dz.U.
z 2013 r. poz. 330 ze zm.).
Rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej
z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad
ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia
emerytalne i rentowe (Dz.U. nr 161, poz. 1106 ze zm.).
Ustawa z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdro-
wotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U.
z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.).
Ustawa z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świad-
czeń socjalnych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 592 ze zm.).
Dopłaty do wypoczynku ze środków obrotowych
pracodawcy obciążają koszty działalności operacyjnej
PrZykład
Jednostka nie tworzy ZFŚS. Ze środków obrotowych firmy dofinansowano wakacyjny wypoczynek
dzieci pracowników (do 18. roku życia) w kwocie 600 zł.
Ubezpieczenia społeczne
Pozostałe
i inne świadczenia
rozrachunki z pracownikami
1) 600
2) 82,26
600 (1
4) 124,44
3) 46,60
5) 471,14
rachunek bankowy
rozrachunki publicznoprawne
471,14 (5
82,26 (2
46,60 (3
124,44 (4
Objaśnienia do schematu:
1. PK – kwota dofinansowania wyjazdu w wysokości 600 zł: strona Wn konta Ubezpieczenia społeczne
i inne świadczenia; strona Ma konta Pozostałe rozrachunki z pracownikami;
2. PK – naliczenia składek na ubezpieczenie społeczne od podstawy 600 zł:
składki na ubezpieczenia społeczne do pobrania ze środków pracownika: 600 zł × 13,71 proc.
= 82,26 zł; strona Wn konta Pozostałe rozrachunki z pracownikami; strona Ma konta Rozrachunki
publicznoprawne;
3. PK – naliczenie składki zdrowotnej od podstawy: 600 zł – 82,26 zł = 517,74 zł;
517,74 zł x 9 proc. = 46,60 zł: strona Wn konta Pozostałe rozrachunki z pracownikami; strona Ma konta
Rozrachunki publicznoprawne;
4. PK – składki ZUS pokrywane przez pracodawcę ogółem 124,44 zł, t.j.:
a) składka emerytalna i rentowa: 600 zł x 16,26 proc. = 97,56 zł,
b) składka wypadkowa: 600 zł x 1,93 proc. = 11,58 zł,
c) FP: 600 zł x 2,45 proc. = 14,70 zł,
d) FGŚP: 600 zł x 0,10 proc. = 0,60 zł,
strona Wn konta Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia; strona Ma konta Rozrachunki publiczno-
prawne;
5. WB – wypłata kwoty netto (tj. 600 zł – (82,26 zł + 46,60 zł) = 471,14 zł: strona Wn konta Pozostałe
rozrachunki z pracownikami; strona Ma konta Rachunek bankowy.
Jesteśmy polską spółką. Planujemy prowadze-
nie składu celnego. Jak powinniśmy księgo-
wać dostawę towarów przez zagranicznego
komitenta?
Marek Barowicz
ekspert z zakresu rachunkowości
Dostawę towarów przez zagranicznego przed-
siębiorcę spoza Wspólnoty do składu celnego
księguje się u odbiorcy. Ewidencjonuje się wpro-
wadzenie towarów do składu celnego, jeżeli sta-
nowią one własność zagranicznego dostawcy
(ewidencja pozabilansowa) po stronie Wn konta
39 – Zapasy obce. Natomiast przy wprowadze-
niu towarów do składu celnego, jeżeli stanowią
one własność nabywcy, ujmuje się po pierwsze
fakturę handlową dostawcy: strona Wn konta
24 – Pozostałe rozrachunki, strona Ma kon-
ta 21 – Rozrachunki z dostawcami. Po drugie
księguje się zapłatę faktury: strona Wn kon-
ta 21 – Rozrachunki z dostawcami, strona Ma
konta 13 – Rachunki i kredyty bankowe. W tym
przypadku pozostały jeszcze do zaksięgowania
różnice kursowe:
■
dodatnie: strona Wn konta 21 – Rozrachunki
z dostawcami, strona Ma konta 75-0 – Przy-
chody finansowe;
■
ujemne: strona Wn konta 75-1 – Koszty fi-
nansowe, strona Ma konta 21 – Rozrachunki
z dostawcami.
Zaś ewidencja związana z wyprowadze-
niem towarów ze składu celnego do jednost-
ki (import) będzie wymagała następujących
operacji księgowych. Po pierwsze na podsta-
wie dokumentu SAD księguje się: strona Wn
konta 30 – Rozliczenie zakupu, strona Ma
konta 24 – Pozostałe rozrachunki. Po dru-
gie ewidencjonuje się naliczenie VAT, cła:
strona Wn konta 30 – Rozliczenie zakupu,
strona Ma konta 22 – Rozrachunki publicz-
noprawne. Po trzecie ujmuje się przyjęcie
towarów do magazynu: strona Wn konta 33
– Towary, strona Ma konta 30 – Rozliczenie
zakupu. Trzeba wprowadzić zapłatę VAT, cła:
strona Wn konta 22 – Rozrachunki publicz-
noprawne, strona Ma konta 13 – Rachunki
i kredyty bankowe.
Samą sprzedaż towarów na terytorium kraju
na podstawie faktury VAT ujmuje się: strona
Wn konta 20 – Rozrachunki z odbiorcami, stro-
na Ma konta 73-0 – Sprzedaż towarów; strona
Ma konta 22 – Rozrachunki publicznoprawne.
Cenę nabycia towarów księgujemy: strona
Wn konta 73-1 – Wartość sprzedanych towarów
w cenach zakupu, strona Ma konta 33 – Towary.
Następnie ewidencjonuje się zapłatę przez od-
biorcę: strona Wn konta 13 – Rachunki i kredyty
bankowe, strona Ma konta 20 – Rozrachunki
z odbiorcami. Pozostaje jeszcze tylko kwestia
ujęcia zapłaty VAT-u: strona Wn konta 22 – Roz-
rachunki publicznoprawne, strona Ma konta
13 – Rachunki i kredyty bankowe.
Podstawa prawna
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości
(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).
Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług
(t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.).
Jak zaewidencjonować rozliczenie w składzie celnym
Ewidencja
Polskie przedsiębiorstwo P (importer), prowadzące w Polsce skład celny nabywa towary od ukra-
ińskiego przedsiębiorstwa U (eksporter). 28 lipca 2014 r. przedsiębiorstwo U dostarczyło do składu
celnego towary o wartości 30 000 zł (kwota brutto wynikająca z faktury handlowej otrzymanej od
dostawcy U). 29 lipca 2014 r. nastąpiło pobranie (wyprowadzenie) towarów ze składu celnego do
jednostki. Obowiązek zapłaty VAT powstanie zatem w momencie pobrania (wyprowadzenia) towarów
ze składu celnego (art. 19a ust. 9 i 11 ustawy o VAT). 31 lipca 2014 r. przedsiębiorstwo P dokonało
dostawy nabytego uprzednio od firmy U towaru na rzecz polskiego odbiorcy (kwota brutto wynikają-
ca z faktury: 61 500 zł). Zatem obowiązek podatkowy z tytułu dostawy krajowej powstał u podmiotu
P z chwilą dokonania tej dostawy, tj. 31 lipca 2014 r. (art. 19a ust. 1 ustawy o VAT).
Dostawę towarów przez zagranicznego przedsiębiorcę spoza Wspólnoty (Ukraina) do składu celnego
księguje się u odbiorcy:
Zapasy obce
(konto pozabilansowe)
Pozostałe rozrachunki
rozrachunki z dostawcami
1) 30 000
2a) 30 000
30 000 (3a
2b) 30 000
30 000 (2a
rachunki
rozrachunki
i kredyty bankowe
rozliczenie zakupu
publicznoprawne
4c) 61 500
30 000 (2b
3a) 30 000
39 483 (3c
3d) 9483
9483 (3b
9483 (3d
3b) 9483
4d) 11 500
11 500 (4a
11 500 (4d
Towary
rozrachunki z odbiorcami
3c) 39 483
39 483 (4b
4a) 61 500
61 500 (4c
Wartość sprzedanych
towarów w cenach zakupu
Sprzedaż towarów
4b) 39 483
50 000 (4a
Objaśnienia do schematu:
1. Wprowadzenie towarów do składu celnego, jeżeli stanowią one własność zagranicznego dostawcy
(ewidencja pozabilansowa) w kwocie 30 000 zł: strona Wn konta 39 – Zapasy obce;
2. Wprowadzenie towarów do składu celnego, jeżeli stanowią one własność nabywcy:
a) faktura handlowa dostawcy w kwocie 30 000 zł: strona Wn konta 24 – Pozostałe rozrachunki,
strona Ma konta 21 – Rozrachunki z dostawcami;
b) zapłata faktury w kwocie 30 000 zł: strona Wn konta 21 – Rozrachunki z dostawcami,
strona Ma konta 13 – Rachunki i kredyty bankowe;
3. Wyprowadzenie towarów ze składu celnego do jednostki (import):
a) na podstawie dokumentu SAD w kwocie 30 000 zł: strona Wn konta 30 – Rozliczenie zakupu,
strona Ma konta 24 – Pozostałe rozrachunki;
b) naliczenie cła (2100 zł) + VAT (7383 zł) razem 9483 zł: strona Wn konta 30 – Rozliczenie zakupu,
strona Ma konta 22 Rozrachunki publicznoprawne;
c) przyjęcie towarów do magazynu w cenach zakupu w kwocie 39 483 zł: strona Wn konta 33 – Towary,
strona Ma konta 30 – Rozliczenie zakupu;
d) zapłata cła, VAT w kwocie 9483 zł: strona Wn konta 22 – Rozrachunki publicznoprawne, strona
Ma konta 13 – Rachunki i kredyty bankowe;
4. Sprzedaż towarów na terytorium kraju na podstawie faktury VAT:
a) sprzedaż towaru:
n
61 500 zł strona Wn konta 20 – Rozrachunki z odbiorcami;
n
50 000 zł strona Ma konta 73-0 – Sprzedaż towarów;
n
11 500 zł strona Ma konta 22 – Rozrachunki publicznoprawne;
b) cena nabycia towarów w kwocie 39 483 zł: strona Wn konta 73-1 – Wartość sprzedanych towarów
w cenach zakupu, strona Ma konta 33 – Towary;
c) zapłata przez odbiorcę w kwocie 61 500 zł: strona Wn konta 13 – Rachunki i kredyty bankowe,
strona Ma konta 20 – Rozrachunki z odbiorcami;
d) zapłata VAT w kwocie 11 500 zł: strona Wn konta 22 – Rozrachunki publicznoprawne,
strona Ma konta 13 – Rachunki i kredyty bankowe.
PrZykład
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com
3 / 4
Sfera budżetowa
IV
Dziennik Gazeta Prawna, 4 sierpnia 2014 nr 149 (3790)
gazetaprawna.pl
IV
Elżbieta Gaździk
główna księgowa
samorządowej jednostki budżetowej
Samorządowy zakład budżetowy to jednost-
ka organizacyjna jednostki samorządu tery-
torialnego, która odpłatnie wykonuje zada-
nia, pokrywając koszty swojej działalności
z przychodów własnych, z zastrzeżeniem,
że w określonych sytuacjach może on otrzy-
mywać z budżetu jednostki samorządu te-
rytorialnego:
a) dotacje przedmiotowe,
b) dotacje celowe na zadania bieżące finan-
sowane z udziałem środków, o których mowa
w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z 27 sierpnia
2009 r. o finansach publicznych,
c) dotacje celowe na finansowanie lub do-
finansowanie kosztów realizacji inwestycji.
Regulacje w tej sprawie zawiera art. 15
ust. 1 i 3 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o fi-
nansach publicznych. Oznacza to, że prze-
pisy w tym zakresie przewidują możliwość
finansowania modernizacji, o której mowa
w pytaniu z dwóch źródeł finansowania,
przy czym należy pamiętać o obowiązku
prowadzenia ewidencji kosztów realizacji
inwestycji (modernizacji) w sposób umoż-
liwiający ustalenie źródeł jej finansowania.
Jest to niezwykle ważne z uwagi na potrze-
bę właściwego udokumentowania i rozli-
czenia kosztów sfinansowanych z dotacji.
Odmienny sposób prowadzenia ewidencji
w tym zakresie znajduje potwierdzenie
w opisach kont zawartych w załączniku
nr 3 do rozporządzenia ministra finan-
sów z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczegól-
nych zasad rachunkowości oraz planów
kont dla budżetu państwa, budżetów jed-
nostek samorządu terytorialnego, jedno-
stek budżetowych, samorządowych zakła-
dów budżetowych, funduszy celowych oraz
państwowych jednostek budżetowych ma-
jących siedzibę poza granicami Rzeczypo-
spolitej Polskiej.
Na schemacie 1 przedstawiono, jak powin-
na przebiegać ewidencja księgowa operacji
opisanych w pytaniu. Natomiast jak zaewi-
dencjonować w takiej sytuacji odpisy amor-
tyzacyjne, przedstawiono na schemacie 2.
Podstawa prawna
Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych
(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 885 ze zm.).
Załącznik nr 3 do rozporządzenia ministra finansów z 5 lipca
2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz
planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samo-
rządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych
zakładów budżetowych, funduszy celowych oraz państwo-
wych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami
Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 289).
ProblEm
Jesteśmy samorządowym zakładem budżetowym. W bieżącym roku
otrzymaliśmy środki w formie dotacji celowej na sfinansowanie modernizacji
środka trwałego w kwocie 50 000 zł. Z uwagi na to, że kwota otrzymanej
dotacji celowej nie wystarczy na pokrycie wszystkich planowanych
kosztów przedmiotowej modernizacji, pozostała brakująca część
w kwocie 15 000 zł ma zostać sfinansowana ze środków własnych zakładu
przeznaczonych na inwestycje. Na dzień rozpoczęcia amortyzacji wartość
środka trwałego wynosiła 300 000 zł, jego umorzenie zaś 150 000 zł.
Amortyzacji środka trwałego jednostka dokonuje metodą liniową według
stawek amortyzacyjnych określonych ustawą z 15 lutego 1992 r. o podatku
dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 851 ze zm.) w wysokości
10 proc. Zwiększenie wartości środka trwałego nastąpiło w marcu br.
W związku z powyższym powstała wątpliwość, jak zaewidencjonować operacje
gospodarcze związane z realizacją modernizacji środka trwałego, dla której
ustalono dwa źródła finansowania. Jak po zwiększeniu wartości środka
trwałego w wyniku modernizacji dokonywać jego amortyzacji?
W jaki sposób w samorządowym zakładzie budżetowym
zaksięgować modernizację środka trwałego
SchEmat 2
Ewidencja odpisów amortyzacyjnych
071 – Umorzenie środków
400 – amortyzacja
trwałych oraz wnp
1) 7500
150 000 (Sp
2) 23 625
7500 (1
3) 3750
23 625 (2
3750 (3
760 – Pozostałe przychody
operacyjne
800 – Fundusz jednostki
3750 (4
4) 3750
Objaśnienia do schematu:
1. PK – wartość amortyzacji środka trwałego za okres I–III 2014 r., tj. do czasu jego ulepszenia w kwocie
7500 zł: strona Wn konta 400 – Amortyzacja, strona Ma konta 071 – Umorzenie środków trwałych oraz
wartości niematerialnych i prawnych;
2. PK – naliczenie amortyzacji od środka trwałego, z uwzględnieniem jego zwiększonej wartości za okres
IV–XII 2014 r. – w zakresie dotyczącym amortyzacji środka trwałego sfinansowanego z własnych
środków samorządowego zakładu budżetowego w kwocie 23 625 zł: strona Wn konta 400 – Amortyza-
cja, strona Ma konta 071 – Umorzenie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych;
3. PK – naliczenie amortyzacji od środka trwałego, z uwzględnieniem jego zwiększonej wartości za okres
IV–XII 2014 r. – w zakresie dotyczącym amortyzacji środka trwałego sfinansowanego z dotacji celowej
w kwocie 3750 zł: strona Wn konta 400 – Amortyzacja, strona Ma konta 071 – Umorzenie środków
trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych;
4. PK – zapis równoległy do zapisu z pkt 2 – równowartość odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych
na sfinansowanie których samorządowy zakład budżetowy otrzymał dotację celową w kwocie 3750 zł:
strona Wn konta 800 – Fundusz jednostki, strona Ma konta 760 – Pozostałe przychody operacyjne.
W każdym kolejnym okresie, w którym zakład dokonuje odpisów amortyzacyjnych, zapisy ujęte
w pkt 1, 2, 3 podlegają odpowiednio powtórzeniu według zasad określonych w schemacie i według
wartości określonych w tabeli.
SchEmat 1
Ewidencja księgowa modernizacji środka trwałego w samorządowym zakładzie budżetowym
– według źródeł finansowania
131
rachunek bieżący
225
samorządowych zakładów
800
rozrachunki
budżetowych
Fundusz jednostki
z budżetami
Sp. 20 000
65 000 (5
50 000 (1
7) 200
200 (2
1) 50 000
200 (7
15 000 (6
2) 200
080
201
Środki trwałe
rozrachunki z odbiorcami
011
w budowie (inwestycje)
i dostawcami
Środki trwałe
4) 65 000
65 000 (8
5) 65 000
65 000 (3
Sp.) 300 000
8) 65 000
071
740
Umorzenie środków
Dotacje i środki
840
trwałych oraz wartości
na inwestycje
rezerwy i rozliczenia
niematerialnych i prawnych
4) 15 000
6) 15 000
15 000 (4
150 000 (Sp.
Objaśnienia do schematu:
1. WB – wpływ dotacji celowej na rachunek samorządowego zakładu budżetowego – na dofi-
nansowanie modernizacji środka trwałego w kwocie 50 000 zł: strona Wn konta 131 – Rachunek
samorządowych zakładów budżetowych, strona Ma konta 800 – Fundusz jednostki;
2. WB – odsetki naliczone od środków pochodzących z dotacji w kwocie 200 zł: strona Wn konta 131
– Rachunek samorządowych zakładów budżetowych, strona Ma konta 225 – Rozrachunki z budżetami;
3. FK – faktura otrzymana od wykonawcy, któremu zlecono wykonanie modernizacji środka trwałego
w kwocie 65 000 zł: strona Wn konta 080 – Środki trwałe w budowie (inwestycje), strona Ma konta
201 – Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami lub konto 240 – Pozostałe rozrachunki (w zależności od
ustaleń polityki rachunkowości);
4. PK – przeznaczenie własnych środków samorządowego zakładu budżetowego na sfinansowanie
modernizacji środka trwałego w kwocie 15 000 zł: strona Wn konta 740 – Dotacje i środki na inwesty-
cje, strona Ma konta 840 – Rezerwy i rozliczenia międzyokresowe przychodów;
5. WB – uregulowanie faktury na rachunek wykonawcy w kwocie 65 000 zł: strona Wn konta 201
– Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami lub konta 240 – Pozostałe rozrachunki (w zależności od ustaleń
polityki rachunkowości), strona Ma konta 131 – Rachunek samorządowych zakładów budżetowych;
6. PK – zapis równoległy do zapłaty faktury w części podlegającej sfinansowaniu modernizacji środka trwa-
łego ze środków własnych samorządowego zakładu budżetowego w kwocie 15 000 zł: strona Wn konta
840 – Rezerwy i rozliczenia międzyokresowe przychodów, strona Ma konta 800 – Fundusz jednostki;
7. WB – przekazanie odsetek naliczonych przez bank od dotacji celowej przeznaczonej na finansowanie
modernizacji środka trwałego w kwocie 200 zł: strona Wn konta 225 – Rozrachunki z budżetami, strona
Ma konta 131 – Rachunek samorządowych zakładów budżetowych;
8. PK – zwiększenie wartości środka trwałego o wartość modernizacji, tj. 65 000 zł, w tym: sfinanso-
wanej z dotacji celowej w kwocie 50 000 zł i sfinansowanej ze środków własnych w kwocie 15 000 zł:
strona Wn konta 011 – Środki trwałe, strona Ma konta 080 – Środki trwałe w budowie (inwestycje).
Przyjęcie przez jednostkę dokonanego ulepszenia środka trwałego (po modernizacji), skutkuje obowiąz-
kiem uaktualnienia jego wartości początkowej, co zawarto w pkt 8 schematu 1 oraz obowiązkiem
ustalenia na nowo odpisów amortyzacyjnych. Jak jednostka powinna wyliczyć odpisy amortyzacyjne
w opisanym w pytaniu przypadku, przedstawiono w tabeli.
tabEla
Wyliczenie odpisów amortyzacyjnych po zwiększaniu wartości
okres amortyzacji
Wysokość odpisu amortyzacyjnego ogółem, w tym:
W zakresie części wartości
środka trwałego finansowanego
ze środków własnych samorządo-
wego zakładu budżetowego
W zakresie części wartości
środka trwałego finansowa-
nego z dotacji celowej
Do grudnia 2013 r.
150 000 zł
Za okres I–III 2014 r.
7 500 zł
Za okres IV–XII 2014 r.
23 625 zł
3750 zł
Za okres I–XII 2015 r.
31 500 zł
5000 zł
Za okres I–XII 2016 r.
31 500 zł
5000 zł
Za okres I–XII 2017 r.
31 500 zł
5000 zł
Za okres I–XII 2018 r.
31 500 zł
5000 zł
Za styczeń 2019 r.
2675 zł
416,67 zł,
Za luty 2019 r.
2675 zł
416,67 zł
Za marzec 2019 r.
2675 zł
416,67 zł
Za kwiecień 2019 r.
0 zł
3041,67 zł
Za maj 2019 r.
0 zł
3041,67 zł
Za czerwiec 2019 r.
0 zł
3041,67 zł
Za lipiec 2019 r.
0 zł
3041,67 zł
Za sierpień 2019 r.
0 zł
3041,67 zł
Za wrzesień 2019 r.
0 zł
3041,67 zł
Za październik 2019 r.
0 zł
3041,67 zł
Za listopad 2019 r.
0 zł
3041,67 zł
Za grudzień 2019 r.
0 zł
666,63 zł
Razem
315 000 zł
50 000 zł
Uwaga: Dla uproszczenia wartość amortyzacji przedstawiono w ujęciu rocznym za wyjątkiem roku
2014, tj. tego, w którym nastąpiło zwiększenie wartości środka trwałego, oraz roku 2019, w którym
odpisy amortyzacyjne są nierównomierne.
Sfera budżetowa
Dziennik Gazeta Prawna, 4 sierpnia 2014 nr 149 (3790)
gazetaprawna.pl
IV
IV
Elżbieta Gaździk
główna księgowa
samorządowej jednostki budżetowej
Samorządowy zakład budżetowy to jednost-
ka organizacyjna jednostki samorządu tery-
torialnego, która odpłatnie wykonuje zada-
nia, pokrywając koszty swojej działalności
z przychodów własnych, z zastrzeżeniem,
że w określonych sytuacjach może on otrzy-
mywać z budżetu jednostki samorządu te-
rytorialnego:
a) dotacje przedmiotowe,
b) dotacje celowe na zadania bieżące finan-
sowane z udziałem środków, o których mowa
w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z 27 sierpnia
2009 r. o finansach publicznych,
c) dotacje celowe na finansowanie lub do-
finansowanie kosztów realizacji inwestycji.
Regulacje w tej sprawie zawiera art. 15
ust. 1 i 3 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o fi-
nansach publicznych. Oznacza to, że prze-
pisy w tym zakresie przewidują możliwość
finansowania modernizacji, o której mowa
w pytaniu z dwóch źródeł finansowania,
przy czym należy pamiętać o obowiązku
prowadzenia ewidencji kosztów realizacji
inwestycji (modernizacji) w sposób umoż-
liwiający ustalenie źródeł jej finansowania.
Jest to niezwykle ważne z uwagi na potrze-
bę właściwego udokumentowania i rozli-
czenia kosztów sfinansowanych z dotacji.
Odmienny sposób prowadzenia ewidencji
w tym zakresie znajduje potwierdzenie
w opisach kont zawartych w załączniku
nr 3 do rozporządzenia ministra finan-
sów z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczegól-
nych zasad rachunkowości oraz planów
kont dla budżetu państwa, budżetów jed-
nostek samorządu terytorialnego, jedno-
stek budżetowych, samorządowych zakła-
dów budżetowych, funduszy celowych oraz
państwowych jednostek budżetowych ma-
jących siedzibę poza granicami Rzeczypo-
spolitej Polskiej.
Na schemacie 1 przedstawiono, jak powin-
na przebiegać ewidencja księgowa operacji
opisanych w pytaniu. Natomiast jak zaewi-
dencjonować w takiej sytuacji odpisy amor-
tyzacyjne, przedstawiono na schemacie 2.
Podstawa prawna
Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych
(t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 885 ze zm.).
Załącznik nr 3 do rozporządzenia ministra finansów z 5 lipca
2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz
planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samo-
rządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych
zakładów budżetowych, funduszy celowych oraz państwo-
wych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami
Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 289).
ProblEm
Jesteśmy samorządowym zakładem budżetowym. W bieżącym roku
otrzymaliśmy środki w formie dotacji celowej na sfinansowanie modernizacji
Jesteśmy samorządowym zakładem budżetowym. W bieżącym roku
Jesteśmy samorządowym zakładem budżetowym. W bieżącym roku
środka trwałego w kwocie 50 000 zł. Z uwagi na to, że kwota otrzymanej
dotacji celowej nie wystarczy na pokrycie wszystkich planowanych
kosztów przedmiotowej modernizacji, pozostała brakująca część
w kwocie 15 000 zł ma zostać sfinansowana ze środków własnych zakładu
kosztów przedmiotowej modernizacji, pozostała brakująca część
kosztów przedmiotowej modernizacji, pozostała brakująca część
przeznaczonych na inwestycje. Na dzień rozpoczęcia amortyzacji wartość
środka trwałego wynosiła 300 000 zł, jego umorzenie zaś 150 000 zł.
przeznaczonych na inwestycje. Na dzień rozpoczęcia amortyzacji wartość
przeznaczonych na inwestycje. Na dzień rozpoczęcia amortyzacji wartość
Amortyzacji środka trwałego jednostka dokonuje metodą liniową według
stawek amortyzacyjnych określonych ustawą z 15 lutego 1992 r. o podatku
Amortyzacji środka trwałego jednostka dokonuje metodą liniową według
Amortyzacji środka trwałego jednostka dokonuje metodą liniową według
dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 851 ze zm.) w wysokości
stawek amortyzacyjnych określonych ustawą z 15 lutego 1992 r. o podatku
stawek amortyzacyjnych określonych ustawą z 15 lutego 1992 r. o podatku
10 proc. Zwiększenie wartości środka trwałego nastąpiło w marcu br.
W związku z powyższym powstała wątpliwość, jak zaewidencjonować operacje
10 proc. Zwiększenie wartości środka trwałego nastąpiło w marcu br.
10 proc. Zwiększenie wartości środka trwałego nastąpiło w marcu br.
gospodarcze związane z realizacją modernizacji środka trwałego, dla której
W związku z powyższym powstała wątpliwość, jak zaewidencjonować operacje
W związku z powyższym powstała wątpliwość, jak zaewidencjonować operacje
ustalono dwa źródła finansowania. Jak po zwiększeniu wartości środka
gospodarcze związane z realizacją modernizacji środka trwałego, dla której
gospodarcze związane z realizacją modernizacji środka trwałego, dla której
trwałego w wyniku modernizacji dokonywać jego amortyzacji?
ustalono dwa źródła finansowania. Jak po zwiększeniu wartości środka
ustalono dwa źródła finansowania. Jak po zwiększeniu wartości środka
W jaki sposób w samorządowym zakładzie budżetowym
zaksięgować modernizację środka trwałego
SchEmat 2
Ewidencja odpisów amortyzacyjnych
071 – Umorzenie środków
400 – amortyzacja
trwałych oraz wnp
1) 7500
150 000 (Sp
2) 23 625
7500 (1
3) 3750
23 625 (2
3750 (3
760 – Pozostałe przychody
operacyjne
800 – Fundusz jednostki
3750 (4
4) 3750
Objaśnienia do schematu:
1. PK – wartość amortyzacji środka trwałego za okres I–III 2014 r., tj. do czasu jego ulepszenia w kwocie
7500 zł: strona Wn konta 400 – Amortyzacja, strona Ma konta 071 – Umorzenie środków trwałych oraz
wartości niematerialnych i prawnych;
2. PK – naliczenie amortyzacji od środka trwałego, z uwzględnieniem jego zwiększonej wartości za okres
IV–XII 2014 r. – w zakresie dotyczącym amortyzacji środka trwałego sfinansowanego z własnych
środków samorządowego zakładu budżetowego w kwocie 23 625 zł: strona Wn konta 400 – Amortyza-
cja, strona Ma konta 071 – Umorzenie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych;
3. PK – naliczenie amortyzacji od środka trwałego, z uwzględnieniem jego zwiększonej wartości za okres
IV–XII 2014 r. – w zakresie dotyczącym amortyzacji środka trwałego sfinansowanego z dotacji celowej
w kwocie 3750 zł: strona Wn konta 400 – Amortyzacja, strona Ma konta 071 – Umorzenie środków
trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych;
4. PK – zapis równoległy do zapisu z pkt 2 – równowartość odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych
na sfinansowanie których samorządowy zakład budżetowy otrzymał dotację celową w kwocie 3750 zł:
strona Wn konta 800 – Fundusz jednostki, strona Ma konta 760 – Pozostałe przychody operacyjne.
W każdym kolejnym okresie, w którym zakład dokonuje odpisów amortyzacyjnych, zapisy ujęte
w pkt 1, 2, 3 podlegają odpowiednio powtórzeniu według zasad określonych w schemacie i według
wartości określonych w tabeli.
SchEmat 1
Ewidencja księgowa modernizacji środka trwałego w samorządowym zakładzie budżetowym
– według źródeł finansowania
131
rachunek bieżący
225
samorządowych zakładów
800
rozrachunki
budżetowych
Fundusz jednostki
z budżetami
Sp. 20 000
65 000 (5
50 000 (1
7) 200
200 (2
1) 50 000
200 (7
15 000 (6
2) 200
080
201
Środki trwałe
rozrachunki z odbiorcami
011
w budowie (inwestycje)
i dostawcami
Środki trwałe
4) 65 000
65 000 (8
5) 65 000
65 000 (3
Sp.) 300 000
8) 65 000
071
740
Umorzenie środków
Dotacje i środki
840
trwałych oraz wartości
na inwestycje
rezerwy i rozliczenia
niematerialnych i prawnych
4) 15 000
6) 15 000
15 000 (4
150 000 (Sp.
Objaśnienia do schematu:
1. WB – wpływ dotacji celowej na rachunek samorządowego zakładu budżetowego – na dofi-
nansowanie modernizacji środka trwałego w kwocie 50 000 zł: strona Wn konta 131 – Rachunek
samorządowych zakładów budżetowych, strona Ma konta 800 – Fundusz jednostki;
2. WB – odsetki naliczone od środków pochodzących z dotacji w kwocie 200 zł: strona Wn konta 131
– Rachunek samorządowych zakładów budżetowych, strona Ma konta 225 – Rozrachunki z budżetami;
3. FK – faktura otrzymana od wykonawcy, któremu zlecono wykonanie modernizacji środka trwałego
w kwocie 65 000 zł: strona Wn konta 080 – Środki trwałe w budowie (inwestycje), strona Ma konta
201 – Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami lub konto 240 – Pozostałe rozrachunki (w zależności od
ustaleń polityki rachunkowości);
4. PK – przeznaczenie własnych środków samorządowego zakładu budżetowego na sfinansowanie
modernizacji środka trwałego w kwocie 15 000 zł: strona Wn konta 740 – Dotacje i środki na inwesty-
cje, strona Ma konta 840 – Rezerwy i rozliczenia międzyokresowe przychodów;
5. WB – uregulowanie faktury na rachunek wykonawcy w kwocie 65 000 zł: strona Wn konta 201
– Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami lub konta 240 – Pozostałe rozrachunki (w zależności od ustaleń
polityki rachunkowości), strona Ma konta 131 – Rachunek samorządowych zakładów budżetowych;
6. PK – zapis równoległy do zapłaty faktury w części podlegającej sfinansowaniu modernizacji środka trwa-
łego ze środków własnych samorządowego zakładu budżetowego w kwocie 15 000 zł: strona Wn konta
840 – Rezerwy i rozliczenia międzyokresowe przychodów, strona Ma konta 800 – Fundusz jednostki;
7. WB – przekazanie odsetek naliczonych przez bank od dotacji celowej przeznaczonej na finansowanie
modernizacji środka trwałego w kwocie 200 zł: strona Wn konta 225 – Rozrachunki z budżetami, strona
Ma konta 131 – Rachunek samorządowych zakładów budżetowych;
8. PK – zwiększenie wartości środka trwałego o wartość modernizacji, tj. 65 000 zł, w tym: sfinanso-
wanej z dotacji celowej w kwocie 50 000 zł i sfinansowanej ze środków własnych w kwocie 15 000 zł:
strona Wn konta 011 – Środki trwałe, strona Ma konta 080 – Środki trwałe w budowie (inwestycje).
Przyjęcie przez jednostkę dokonanego ulepszenia środka trwałego (po modernizacji), skutkuje obowiąz-
kiem uaktualnienia jego wartości początkowej, co zawarto w pkt 8 schematu 1 oraz obowiązkiem
ustalenia na nowo odpisów amortyzacyjnych. Jak jednostka powinna wyliczyć odpisy amortyzacyjne
w opisanym w pytaniu przypadku, przedstawiono w tabeli.
tab
tt
Ela
Wyliczenie odpisów amortyzacyjnych po zwiększaniu wartości
okres amortyzacji
Wysokość odpisu amortyzacyjnego ogółem, w tym:
W zakresie części wartości
środka trwałego finansowanego
ze środków własnych samorządo-
wego zakładu budżetowego
W zakresie części wartości
środka trwałego finansowa-
nego z dotacji celowej
Do grudnia 2013 r.
150 000 zł
Za okres I–III 2014 r.
7 500 zł
Za okres IV–XII 2014 r.
23 625 zł
3750 zł
Za okres I–XII 2015 r.
31 500 zł
5000 zł
Za okres I–XII 2016 r.
31 500 zł
5000 zł
Za okres I–XII 2017 r.
31 500 zł
5000 zł
Za okres I–XII 2018 r.
31 500 zł
5000 zł
Za styczeń 2019 r.
2675 zł
416,67 zł,
Za luty 2019 r.
2675 zł
416,67 zł
Za marzec 2019 r.
2675 zł
416,67 zł
Za kwiecień 2019 r.
0 zł
3041,67 zł
Za maj 2019 r.
0 zł
3041,67 zł
Za czerwiec 2019 r.
0 zł
3041,67 zł
Za lipiec 2019 r.
0 zł
3041,67 zł
Za sierpień 2019 r.
0 zł
3041,67 zł
Za wrzesień 2019 r.
0 zł
3041,67 zł
Za październik 2019 r.
0 zł
3041,67 zł
Za listopad 2019 r.
0 zł
3041,67 zł
Za grudzień 2019 r.
0 zł
666,63 zł
Razem
315 000 zł
50 000 zł
Uwaga: Dla uproszczenia wartość amortyzacji przedstawiono w ujęciu rocznym za wyjątkiem roku
2014, tj. tego, w którym nastąpiło zwiększenie wartości środka trwałego, oraz roku 2019, w którym
odpisy amortyzacyjne są nierównomierne.
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: johnprctorbob@gmail.com
4 / 4