Kielce, pa
ź
dziernik 2012
TEMAT OPRACOWANIA:
WYKONYWANIE ODBIORCZYCH I
OKRESOWYCH POMIARÓW OCHRONNYCH
W INSTALACJACH ELEKTRYCZNYCH
O NAPI
Ę
CIU ZNAMIONOWYM DO 1 KV
Opracował:
inż. Andrzej Frankiewicz – rzeczoznawca SEP
OŚRODEK
RZECZOZNAWSTWA SEP
ul. Sienkiewicza 48/50
tel/fax (0-41) 34 31 874
25-501 KIELCE
2
SPIS TRE
Ś
CI
str.
1. Wst
ę
p
3
2. Dokładno
ść
wykonywania pomiarów
5
2.1 Zasady wykonywania pomiarów
5
3. Zakres wykonywania pomiarów odbiorczych
6
3.1. Ogl
ę
dziny
6
3.2. Prób
6
4. Cz
ę
sto
ść
wykonywania okresowych pomiarów i bada
ń
7
4.1. Zakres okresowego sprawdzania i prób
8
5. Dokumentacja wykonanych prac pomiarowo-kontrolnych
7
6. Kontrola elektronarz
ę
dzi
9
7. Wzory protokołów z pomiaru stanu izolacji, z bada
ń
ochrony przeciwpora
ż
eniowej
przez samoczynne wył
ą
czenie zasilania, ze sprawdzenia instalacji z
wył
ą
cznikami ró
ż
nicowopr
ą
dowymi, z bada
ń
niepełnych urz
ą
dze
ń
piorunochronnych i z pomiarów rezystancji uziemienia uziomów.
10-16
Zał
ą
cznik nr 6 - Instrukcja przeprowadzania bada
ń
odbiorczych i 3 stronicowy
Protokół bada
ń
odbiorczych instalacji elektrycznej
17-20
8. Normy i przepisy zwi
ą
zane
21
9. Literatura
22
3
Wykonywanie pomiarów odbiorczych
i okresowych pomiarów ochronnych
w instalacjach elektrycznych
o napi
ę
ciu znamionowym do 1 kV
1. Wst
ę
p
W latach 90-tych nast
ą
piły zmiany w zasadach budowy instalacji elektrycznych w
obiektach budowlanych i zmieniły si
ę
zasady ochrony od pora
ż
e
ń
pr
ą
dem elektrycznym.
Zmiany wprowadziło nowe Prawo Budowlane [15.9], Warunki Techniczne jakim powinny
odpowiada
ć
budynki i ich usytuowanie [15.11] oraz w przepisy dotycz
ą
ce ochrony
przeciwpora
ż
eniowej (wieloarkuszowa PN/E-05009 obecnie PN-IEC 60364) [15.1]
Spowodowało to zmiany w wymaganiach dotycz
ą
cych wykonywania pomiarów odbiorczych
pomonta
ż
owych i okresowych pomiarów ochronnych dla oceny stanu ochrony
przeciwpora
ż
eniowej
w
eksploatowanych
urz
ą
dzeniach
elektrycznych
o
napi
ę
ciu
znamionowym do 1 kV.
Nowe przepisy ochrony przeciwpora
ż
eniowej wprowadziły zasad
ę
: najpierw chroni
ć
,
potem zasila
ć
. Z tej zasady wynika kilka wymaga
ń
, których przestrzeganie znakomicie
zwi
ę
ksza bezpiecze
ń
stwo u
ż
ytkowania urz
ą
dze
ń
elektrycznych nawet w mało bezpiecznym
systemie sieci TN-C.
Nale
żą
do nich: sposób przył
ą
czania przewodu ochronno-neutralnego do obudowy
urz
ą
dze
ń
I klasy ochronno
ś
ci, sposób przył
ą
czania przewodów fazowego i ochronno-
neutralnego w gniazdach wtyczkowych, w gniazdach bezpiecznikowych i w oprawach
ż
arówkowych. Przepisy te podaj
ą
te
ż
prawidłowy sposób podł
ą
czania przewodów w
gniazdach wtyczkowych, co jest szczególnie wa
ż
ne w sieciach komputerowych aby nie
eliminowa
ć
filtrów przeciwzakłóceniowych lub nie podawa
ć
napi
ę
cia na obudow
ę
urz
ą
dze
ń
Wykonuj
ą
c pomiary elektryczne uzyskujemy informacje o stanie technicznym
urz
ą
dze
ń
z którymi mamy do czynienia. Dobry stan techniczny eksploatowanych urz
ą
dze
ń
,
czy te
ż
dopiero zmontowanych i przekazywanych do eksploatacji, jest gwarancj
ą
bezawaryjnej i bezpiecznej pracy tych urz
ą
dze
ń
.
Ogólnie pomiary dzielimy na trzy grupy:
I. - pomiary wykonywane na urz
ą
dzeniach elektrycznych u wytwórcy, dla sprawdzenia,
ż
e
wykonane urz
ą
dzenie jest w pełni sprawne i spełnia wymagania okre
ś
lonych norm lub
aprobat technicznych. Karta kontroli technicznej jest podstaw
ą
udzielenia gwarancji na
dane urz
ą
dzenie.
II. - pomiary na urz
ą
dzeniach elektrycznych zamontowanych w obiekcie przed
przekazaniem do eksploatacji. Od tych pomiarów oczekujemy odpowiedzi czy:
urz
ą
dzenia zostały prawidłowo dobrane, zamontowane zgodnie z dokumentacj
ą
, s
ą
nie uszkodzone, wła
ś
ciwie wykonano nastawy zabezpiecze
ń
, sprawdzona została
funkcjonalno
ść
działania, sygnalizacja działa poprawnie i spełniono wszystkie warunki
aby obwody elektryczne w cało
ś
ci mogły spełnia
ć
stawiane im dokumentacj
ą
techniczn
ą
wymagania i mogły by
ć
bezpiecznie eksploatowane. Efektem pomiarów powinny by
ć
protokoły pomonta
ż
owe.
III. - pomiary w okresie eksploatacji urz
ą
dze
ń
aby uzyska
ć
odpowied
ź
jaki jest aktualny stan
techniczny urz
ą
dze
ń
pod wzgl
ę
dem niezawodno
ś
ci i bezpiecze
ń
stwa pracy, czy nie
uległ on pogorszeniu i nie stwarza zagro
ż
enia pora
ż
eniowego. Wyniki tych pomiarów
maj
ą
by
ć
podstaw
ą
do podj
ę
cia decyzji o dalszej eksploatacji lub dokonaniu
odpowiednich napraw, wymian czy remontów generalnych.
4
Pomiary zawsze powinny by
ć
wykonywane poprawnie, aby wyci
ą
gane wnioski były
wła
ś
ciwe.
Przed wykonywaniem pomiarów elektrycznych powinni
ś
my odpowiedzie
ć
na pytania:
1.
- kto mo
ż
e wykonywa
ć
pomiary zwi
ą
zane z ochron
ą
ż
ycia, zdrowia, mienia i
ochron
ą
ś
rodowiska,
2.
- czym nale
ż
y wykonywa
ć
powy
ż
sze pomiary,
3.
- w jaki sposób nale
ż
y je wykonywa
ć
- aby uzyskany wynik był poprawny.
Ad. 1 - pomiary elektryczne z racji swojego charakteru i sposobu wykonywania
(urz
ą
dzenia pod napi
ę
ciem) nios
ą
zagro
ż
enia zarówno dla osób wykonuj
ą
cych te pomiary,
jak i dla osób postronnych. Zgodnie z Zarz
ą
dzeniem Ministra Gospodarki [15.18] prace przy
wykonywaniu prób i pomiarów zaliczane s
ą
do prac w warunkach szczególnego zagro
ż
enia
dla zdrowia i
ż
ycia ludzkiego. Dlatego osoby wykonuj
ą
ce pomiary powinny posiada
ć
odpowiednie wykształcenie techniczne, do
ś
wiadczenie eksploatacyjne oraz posiada
ć
aktualne za
ś
wiadczenia kwalifikacyjne, upowa
ż
niaj
ą
ce do wykonywania pomiarów jako
uprawnienia w zakresie kontrolno-pomiarowym.
Ustawa “Prawo Energetyczne” [15.10] postanawia,
ż
e osoby zajmuj
ą
ce si
ę
eksploatacj
ą
sieci oraz urz
ą
dze
ń
i instalacji obowi
ą
zane s
ą
posiada
ć
kwalifikacje
potwierdzone
ś
wiadectwem wydanym przez komisje kwalifikacyjne. Komisje kwalifikacyjne
zostały powołane przez Prezesa Urz
ę
du Regulacji Energetyki (URE) oraz wła
ś
ciwych
Ministrów wymienionych w “Prawie Energetycznym”. W tej sprawie obowi
ą
zuje
Rozporz
ą
dzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z. 28 kwietnia 2003r.
[15.14] w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby
zajmuj
ą
ce si
ę
eksploatacj
ą
urz
ą
dze
ń
instalacji i sieci.” Rozporz
ą
dzenie to wprowadziło
nast
ę
puj
ą
ce zmiany:
1. znikn
ą
ł brak wymagania potwierdzenia posiadania kwalifikacji przy eksploatacji w
zakresie obsługi urz
ą
dze
ń
i instalacji w gospodarstwach domowych i rolnych a § 4.1.
brzmi „Nie wymaga si
ę
potwierdzenia posiadania kwalifikacji w zakresie obsługi
urz
ą
dze
ń
i instalacji u u
ż
ytkowników eksploatuj
ą
cych urz
ą
dzenia elektryczne o
napi
ę
ciu
nie
wy
ż
szym
ni
ż
1
kV
i mocy znamionowej nie wy
ż
szej ni
ż
20 kW, je
ż
eli w dokumentacji urz
ą
dzenia
okre
ś
lono zasady jego obsługi”.
2. W zał
ą
czniku nr 1, grupa 1. posiadanie kwalifikacji wymagane jest dla zespołów
pr
ą
dotwórczych o mocy powy
ż
ej 50 kW, poprzednio wymagano „ł
ą
cznie od 20 kW
wzwy
ż
”.
3. Nie wymaga si
ę
powtarzania sprawdzania spełniania wymaga
ń
kwalifikacyjnych na
podstawie egzaminu co 5 lat. W zwi
ą
zku z tym rozporz
ą
dzenie zawiera nowy wzór
ś
wiadectwa kwalifikacyjnego jako zał
ą
cznik nr 2.
Ad. 2.- Obecnie całokształt spraw zwi
ą
zanych z metrologi
ą
i wymaganiami
dotycz
ą
cymi przyrz
ą
dów pomiarowych reguluje obowi
ą
zuj
ą
ca od 1 I 2003r. nowa ustawa p.t.
“Prawo o miarach” z dnia 11 maja 2001 r. [13.6], która stanowi,
ż
e przyrz
ą
dy pomiarowe
podlegaj
ą
kontroli metrologicznej GUM, w formie:
1. - zatwierdzenia typu,
2. – legalizacji pierwotnej
3. – legalizacji ponownej.
2.1. Legalizacja pierwotna jest sprawdzeniem, stwierdzeniem i po
ś
wiadczeniem przez
organ administracji miar,
ż
e przyrz
ą
d pomiarowy spełnia wymagania w przepisów
metrologicznych i mo
ż
e by
ć
stosowany w obrocie publicznym do wyznaczania ilo
ś
ci
albo jako
ś
ci rzeczy lub usług w celu uzyskania prawidłowej postawy do rozlicze
ń
.
Obecnie zgodnie z decyzj
ą
Prezesa Głównego Urz
ę
du Miar (Zarz
ą
dzenie nr 29 z 29
06 1999 r. - Dziennik Urz
ę
dowy Miar i Probiernictwa nr 4/99) [15.8] legalizacji (jako
przyrz
ą
dy elektryczne) podlegaj
ą
:
a) - u
ż
ytkowe liczniki energii elektryczne pr
ą
du przemiennego,
b) - przekładniki pr
ą
dowe i napi
ę
ciowe do współpracy z licznikami,
5
2.2. Uwierzytelnienie (obecnie legalizacja ponowna) przyrz
ą
du jest sprawdzeniem,
stwierdzeniem i po
ś
wiadczeniem,
ż
e przyrz
ą
d pomiarowy spełnia wymagania
ustalone w przepisach, normach, zaleceniach mi
ę
dzynarodowych lub innych
wła
ś
ciwych dokumentach, a jego wskazania zostały odniesione do wzorców
pa
ń
stwowych i s
ą
z nimi zgodne w granicach okre
ś
lonych bł
ę
dów pomiarowych.
Obowi
ą
zkowi uwierzytelnienia podlegaj
ą
, okre
ś
lone przez Prezesa Głównego Urz
ę
du
Miar (Zarz
ą
dzenie nr 158 z 18 10 1996 r.)[15.8], mierniki nat
ęż
enia pola
elektrycznego i magnetycz-nego w zakresie cz
ę
stotliwo
ś
ci radiowych maj
ą
ce
znaczenie dla bezpiecze
ń
stwa
ż
ycia, ochrony zdrowia i ochrony
ś
rodowiska.
Przyrz
ą
dy
pomiarowe
podlegaj
ą
ce
legalizacji
lub
obowi
ą
zkowi
uwierzytelnienia nie mog
ą
by
ć
wprowadzone do sprzeda
ż
y lub u
ż
ytkowania przez
wytwórc
ę
lub sprzedawc
ę
bez wa
ż
nych dowodów legalizacji albo uwierzytelnienia.
Obowi
ą
zek przedstawienia do legalizacji lub uwierzytelnienia ci
ąż
y tak
ż
e na
u
ż
ytkowniku oraz na wykonawcy naprawy przyrz
ą
du pomiarowego.
2.3. Obowi
ą
zkowi zatwierdzenia typu podlegaj
ą
przyrz
ą
dy do pomiaru wielko
ś
ci
elektrycznych i magnetycznych produkowane w kraju lub sprowadzane z zagranicy,
wyszczególnione w Zarz
ą
dzeniu nr 30 Prezesa Głównego Urz
ę
du Miar z 29 06 1999
r. [15.8.]
W Zarz
ą
dzeniu wyszczególnione s
ą
nast
ę
puj
ą
ce przyrz
ą
dy:
1. Mierniki napi
ę
cia pr
ą
du, mocy, oporu i przesuni
ę
cia fazowego.
2. Mierniki uniwersalne i multimetry.
3. U
ż
ytkowe liczniki energii elektrycznej pr
ą
du przemiennego.
4. Przekładniki pr
ą
dowe i napi
ę
ciowe do współpracy z licznikami.
5. Mierniki nat
ęż
enia pola elektrycznego i magnetycznego w zakresie cz
ę
stotliwo
ś
ci
radiowych.
Ad. 3. - Przy wykonywaniu pomiarów nale
ż
y zwróci
ć
uwag
ę
na warunki mog
ą
ce mie
ć
istotny
wpływ na dokładno
ść
pomiaru, mie
ć
ś
wiadomo
ść
popełnianych bł
ę
dów i wła
ś
ciwie
interpretowa
ć
uzyskane wyniki.
2. Dokładno
ść
wykonywania pomiarów
Dokładno
ść
wykonywania pomiarów zale
ż
y od klasy dokładno
ś
ci u
ż
ytych przyrz
ą
dów,
doboru wła
ś
ciwej metody wykonywania pomiarów i uwzgl
ę
dnienia uwarunkowa
ń
wynikaj
ą
cych ze specyfiki badanego obiektu i jego parametrów. Nale
ż
y d
ąż
y
ć
do
wykonywania pomiarów z mo
ż
liwie du
żą
dokładno
ś
ci
ą
, z uchybem pomiaru do 20 %.
2.1. Zasady wykonywania pomiarów
Przy wykonywaniu wszystkich pomiarów odbiorczych i eksploatacyjnych nale
ż
y
przestrzega
ć
nast
ę
puj
ą
cych zasad:
a) Pomiary powinny by
ć
wykonywane w warunkach identycznych lub zbli
ż
onych do
warunków normalnej pracy podczas eksploatacji urz
ą
dze
ń
czy instalacji,
b) Przed przyst
ą
pieniem do pomiarów nale
ż
y sprawdzi
ć
prawidłowo
ść
funkcjonowania
przyrz
ą
dów (kontrola, próba itp.),
c) Przed rozpocz
ę
ciem pomiarów nale
ż
y dokona
ć
ogl
ę
dzin badanego obiektu dla
stwierdzenia jego kompletno
ś
ci, braku usterek i prawidłowo
ś
ci wykonania,
sprawdzenia stanu ochrony podstawowej, stanu urz
ą
dze
ń
ochronnych oraz
prawidłowo
ś
ci poł
ą
cze
ń
.
d) Przed przyst
ą
pieniem do pomiarów nale
ż
y zapozna
ć
si
ę
z dokumentacj
ą
techniczn
ą
celem ustalenia poprawnego sposobu wykonania bada
ń
,
e) Przed przyst
ą
pieniem do pomiarów nale
ż
y dokona
ć
niezb
ę
dnych ustale
ń
i oblicze
ń
warunkuj
ą
cych:
- wybór poprawnej metody pomiaru,
- jednoznaczno
ść
kryteriów oceny wyników,
- mo
ż
liwo
ść
popełnienia bł
ę
dów czy uchybów pomiarowych,
- konieczno
ść
zastosowania współczynników poprawkowych do
warto
ś
ci zmierzonych.
6
Przyrz
ą
dy u
ż
ywane do sprawdzania stanu ochrony przeciwpora
ż
eniowej dla
zachowania wiarygodno
ś
ci wyników bada
ń
powinny by
ć
poddawane okresowej
kontroli metrologicznej co najmniej raz na rok. Zgodnie z Zarz
ą
dzeniem nr 12
Prezesa Głównego Urz
ę
du Miar z 30 03 1999 r. [15.19.] w sprawie
wprowadzenia przepisów metrologicznych o miernikach oporu p
ę
tli zwarcia,
okres wa
ż
no
ś
ci dowodów kontroli metrologicznej mierników tego typu wynosi 13
miesi
ę
cy, licz
ą
c od pierwszego dnia miesi
ą
ca, w którym dokonano
uwierzytelnienia – legalizacji ponownej.
3. Zakres wykonywania pomiarów odbiorczych
Na wyniki pomiarów składaj
ą
si
ę
dwie cz
ęś
ci:
-
pierwsza to ogl
ę
dziny maj
ą
ce da
ć
pozytywn
ą
odpowied
ź
,
ż
e zainstalowane na stałe
urz
ą
dzenia elektryczne spełniaj
ą
wymagania bezpiecze
ń
stwa podane w odpowiednich
normach przedmiotowych, i
ż
e zainstalowane wyposa
ż
enie jest zgodne z instrukcjami
wytwórcy, tak aby zapewniało jego poprawne działanie.
-
druga to próby i pomiary maj
ą
ce da
ć
odpowied
ź
czy zachowane s
ą
wymagane
parametry techniczne i spełnione s
ą
wymagania dotycz
ą
ce aparatów pomiarowych i
sprawdzaj
ą
cych podanych w normach.
Norma PN-IEC 60364-6-61:2000 “Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych.
Sprawdzanie. Sprawdzanie odbiorcze.” zawiera wymagany zakres prób odbiorczych.
Norma wymaga aby ka
ż
da instalacja przed przekazaniem do eksploatacji była poddana
ogl
ę
dzinom i próbom celem sprawdzenia, czy zostały spełnione wymagania normy. Przed
przyst
ą
pieniem do prób nale
ż
y udost
ę
pni
ć
wykonuj
ą
cym sprawdzenie instalacji,
dokumentacj
ę
techniczn
ą
wraz z protokołami ogl
ę
dzin i prób cz
ą
stkowych wykonanych
podczas monta
ż
u (dotyczy pomiarów elementów, które zostały zasypane ziemi
ą
lub zalane
betonem).
3.1. Ogl
ę
dziny
Ogl
ę
dziny to pierwszy etap pomiarów, który nale
ż
y wykona
ć
przed przyst
ą
pieniem do
prób przy odł
ą
czonym zasilaniu, z zachowaniem ostro
ż
no
ś
ci celem zapewnienia
bezpiecze
ń
stwa ludziom i unikni
ę
cia uszkodze
ń
obiektu lub zainstalowanego wyposa
ż
enia.
Ogl
ę
dziny maj
ą
potwierdzi
ć
,
ż
e zainstalowane urz
ą
dzenia:
- spełniaj
ą
wymagania bezpiecze
ń
stwa podane w odpowiednich normach;
- zostały prawidłowo dobrane i zainstalowane zgodnie z wymaganiami normy
- nie maj
ą
uszkodze
ń
pogarszaj
ą
cych bezpiecze
ń
stwo;
- maj
ą
wła
ś
ciwy sposób ochrony przed pora
ż
eniem pr
ą
dem elektrycznym;
- wła
ś
ciwie dobrano przekroje i oznaczono przewody neutralne, ochronne, i fazowe;
- wła
ś
ciwie dobrano i oznaczono zabezpieczenia i aparatur
ę
;
- s
ą
wyposa
ż
one w schematy i tablice ostrzegawcze i informacyjne;
- zapewniony jest dost
ę
p do urz
ą
dze
ń
dla wygodnej obsługi, konserwacji i napraw.
3.2. Próby
Norma zawiera zakres prób odbiorczych, które w zale
ż
no
ś
ci od potrzeb s
ą
nast
ę
puj
ą
ce:
- próba ci
ą
gło
ś
ci przewodów ochronnych, w tym głównych i dodatkowych
poł
ą
cze
ń
wyrównawczych;
- pomiar rezystancji izolacji instalacji elektrycznej;
- sprawdzenie ochrony przez separacj
ę
obwodów;
- pomiar rezystancji podłóg i
ś
cian;
- sprawdzenie samoczynnego wył
ą
czenia zasilania – skuteczno
ść
ochrony
przeciwpora
ż
eniowej;
- pomiar rezystancji uziemienia uziomu;
- sprawdzenie biegunowo
ś
ci;
- próba wytrzymało
ś
ci elektrycznej;
7
- próba działania;
- sprawdzenie skutków cieplnych;
- pomiar spadku napi
ę
cia.
Opisane w normie metody wykonywania prób, s
ą
podane jako zalecane, dopuszcza
si
ę
stosowanie innych metod, pod warunkiem,
ż
e zapewni
ą
równie miarodajne wyniki.
W przypadku, gdy wynik którejkolwiek próby jest niezgodny z norm
ą
, to prób
ę
t
ą
i próby
poprzedzaj
ą
ce, je
ż
eli mog
ą
mie
ć
wpływ na wyniki, nale
ż
y powtórzy
ć
po usuni
ę
ciu przyczyny
niezgodno
ś
ci.
W zał
ą
cznikach A, B, C, D norma podaje:
A – metod
ę
pomiaru rezystancji podłóg i
ś
cian i dwie elektrody probiercze do jej
pomiaru,
B - przykładowe metody sprawdzania działania urz
ą
dze
ń
ochronnych ró
ż
nic-
pr
ą
dowych,
C - metod
ę
pomiaru rezystancji uziomu - sprawdzenie poprawno
ś
ci wykonania
pomiaru,
D - przykłady metod pomiaru impedancji p
ę
tli zwarcia dla układów sieci TN.
W informacyjnym zał
ą
czniku E – “Wskazówki stosowania przepisów arkusza 61:
Sprawdzanie odbiorcze” norma zawiera dodatkowe wyja
ś
nienia interpretacyjne do kilku
punktów normy:
- Omawia warunki wykonywania pomiaru rezystancji przewodów ochronnych i warunki jakie
powinna spełnia
ć
zmierzona rezystancja tych przewodów aby ten pomiar mógł zast
ą
pi
ć
pomiar impedancji p
ę
tli zwarciowej.
W zał
ą
czniku informacyjnym F “Sprawdzanie i próby okresowe” omówiony jest cel
przeprowadzania okresowych prób instalacji. S
ą
one przeprowadzane dla okre
ś
lenia czy
instalacje lub ich cz
ęś
ci nie pogorszyły si
ę
w takim stopniu,
ż
e dalsze ich wykorzystywanie
jest niebezpieczne i nie spełniaj
ą
one wymaga
ń
przepisów dotycz
ą
cych instalacji.
Sprawdzanie powinno obejmowa
ć
badanie skutków wszystkich zmian wprowadzonych w
instalacji. Podstawowe informacje dotycz
ą
ce sprawdzania odbiorczego s
ą
równie
ż
wa
ż
ne do
okresowego sprawdzania i prób.
4. Cz
ę
sto
ść
wykonywania okresowych pomiarów i bada
ń
Norma PN-IEC 60364-6-61 wymaga aby okresowe sprawdzania i próby instalacji
elektrycznych były wykonywane w ci
ą
gu najkrótszego okresu po sprawdzeniu odbiorczym,
który wynika z charakteru instalacji, eksploatacji i warunków
ś
rodowiskowych w jakich
eksploatowane s
ą
urz
ą
dzenia. Najdłu
ż
szy okres mi
ę
dzy badaniami ustalony przez Ustaw
ę
Prawo Budowlane [15.9.] wynosi 5 lat. W zał
ą
czniku omówiono przypadki, w których
wyst
ę
puje wy
ż
sze ryzyko i zalecany jest krótszy czasokres bada
ń
i przegl
ą
dów
W zale
ż
no
ś
ci od warunków
ś
rodowiskowych nale
ż
y stosowa
ć
ró
ż
ne okresy. Cz
ę
sto
ść
bada
ń
nale
ż
y ustali
ć
w oparciu o wymagania Ustawy Prawo Budowlane [15.9], Ustawy Prawo
Energetyczne [15.10.], wymagania przepisów o ochronie przeciwpora
ż
eniowej [15.1.] i
przeciwpo
ż
arowej [15.13.] oraz o zasady wiedzy technicznej.
Wszystkie urz
ą
dzenia i instalacje elektryczne mo
ż
na podzieli
ć
na cztery grupy w zale
ż
no
ś
ci
od wymaganej cz
ę
sto
ś
ci bada
ń
.
- 1 grupa - urz
ą
dzenia i instalacje badane w pełnym zakresie nie rzadziej ni
ż
co rok,
- 2 grupa - urz
ą
dzenia i instalacje badane pod wzgl
ę
dem bezpiecze
ń
stwa przeciwpora
ż
enio
wego nie rzadziej ni
ż
co rok i pod wzgl
ę
dem bezpiecze
ń
stwa
przeciwpo
ż
arowego, przez pomiar rezystancji izolacji nie rzadziej ni
ż
co 5 lat,
- 3 grupa - urz
ą
dzenia i instalacje badane pod wzgl
ę
dem bezpiecze
ń
stwa
przeciwpora
ż
eniowego nie rzadziej ni
ż
co 5 lat i pod wzgl
ę
dem bezpiecze
ń
stwa
przeciwpo
ż
arowego, nie rzadziej ni
ż
co rok
- 4 grupa - urz
ą
dzenia badane w pełnym zakresie, nie rzadziej ni
ż
co 5 lat.
8
Tabela 1. Zalecane czasokresy pomiarów eksploatacyjnych urz
ą
dze
ń
i instalacji
elektrycznych
Okres pomi
ę
dzy kolejnymi sprawdzaniami
Rodzaj pomieszczenia
skuteczno
ś
ci
ochrony
przeciwpora
ż
eniowej
rezystancji
izolacji
instalacji
1. O wyziewach
ż
r
ą
cych
nie rzadziej ni
ż
co 1 rok
nie rzadziej ni
ż
co 1 rok
2. Zagro
ż
one wybuchem
nie rzadziej ni
ż
co 1 rok
nie rzadziej ni
ż
co 1 rok
3. Otwarta przestrze
ń
nie rzadziej ni
ż
co 1 rok
nie rzadziej ni
ż
co 5 lat
4. Bardzo wilgotne o wilg. ok. 100%
i wilgotne przej
ś
ciowo 75 do 100%
nie rzadziej ni
ż
co 1 rok
nie rzadziej ni
ż
co 5 lat
5. Gor
ą
ce o temperaturze powietrza
ponad 35
o
C
nie rzadziej ni
ż
co 1 rok
nie rzadziej ni
ż
co 5 lat
6. Zagro
ż
one po
ż
arem
nie rzadziej ni
ż
co 5 lat
nie rzadziej ni
ż
co 1 rok
7. Stwarzaj
ą
ce zagro
ż
enie dla ludzi
(ZL I, ZL II, ZL III)
nie rzadziej ni
ż
co 5 lat
nie rzadziej ni
ż
co 1 rok
8. Zapylone
nie rzadziej ni
ż
co 5 lat
nie rzadziej ni
ż
co 5 lat
9. Pozostałe nie wymienione
nie rzadziej ni
ż
co 5 lat
nie rzadziej ni
ż
co 5 lat
Kwalifikacja budynków i pomieszcze
ń
ze wzgldu zagro
ż
enia dla ludzi zgodnie z
Rozporz
ą
dzeniem
Ministra
Infrastruktury
z
dnia
12
04
2002r.
[15.11]:
Budynki oraz cz
ęś
ci budynków stanowi
ą
ce odr
ę
bne strefy po
ż
arowe, okre
ś
lone jako ZL,
zalicza si
ę
do jednej lub do wi
ę
cej ni
ż
jedna spo
ś
ród nast
ę
puj
ą
cych kategorii zagro
ż
enia
ludzi:
ZLI – zawieraj
ą
ce pomieszczenia przeznaczone do jednoczesnego przebywania ponad 50
osób nie b
ę
d
ą
cych ich stałymi u
ż
ytkownikami, a nie przeznaczone dla przede
wszystkim do u
ż
ytku ludzi o ograniczonej zdolno
ś
ci poruszania si
ę
,
ZLII – przeznaczone przede wszystkim do u
ż
ytku ludzi o ograniczonej zdolno
ś
ci poruszania
si
ę
, takie jak szpitale,
ż
łobki, przedszkola, domy dla osób starszych,
ZLIII – u
ż
yteczno
ś
ci publicznej nie zakwalifikowane do do ZLI i ZL II,
ZL IV – mieszkalne,
ZL V – zamieszkania zbiorowego, nie zakwalifikowane do ZLI i ZL II,
Bezpiecze
ń
stwo przeciwpo
ż
arowe zale
ż
y od prawidłowego doboru przekroju
przewodów zabezpiecze
ń
oraz od warunków chłodzenia przewodów i aparatury.
Bezpiecze
ń
stwo przeciwpo
ż
arowe sprawdzamy przez kontrol
ę
stanu izolacji przez jej
ogl
ę
dziny, przez pomiar jej rezystancji, przez sprawdzenie czy zabezpieczenia s
ą
prawidłowo dobrane do aktualnych warunków obci
ąż
eniowych i czy spełnione s
ą
warunki
chłodzenia urz
ą
dze
ń
nagrzewaj
ą
cych si
ę
podczas pracy - czy otwory i kanały wentylacyjne
s
ą
dro
ż
ne i nie uległy zatkaniu. Skuteczno
ść
ochrony przeciwpora
ż
eniowej polepsza
skuteczno
ść
ochrony przeciwpo
ż
arowej.
4.1. Zakres okresowego sprawdzania i prób
Zgodnie z PN-IEC 60364-6-61 okresowe sprawdzania i próby powinny obejmowa
ć
co
najmniej:
ogl
ę
dziny dotycz
ą
ce ochrony przed dotykiem bezpo
ś
rednim i ochrony rzeciwpo
ż
arowej;
pomiary rezystancji izolacji;
badania ci
ą
gło
ś
ci przewodów ochronnych;
badania ochrony przed dotykiem po
ś
rednim;
próby działania urz
ą
dze
ń
ró
ż
nicowopr
ą
dowych.
5. Dokumentacja wykonywanych prac pomiarowo-kontrolnych
Ka
ż
da praca pomiarowo-kontrolna (sprawdzenie odbiorcze lub okresowe) powinna
by
ć
zako
ń
czona wystawieniem protokołu z przeprowadzonych bada
ń
i pomiarów.
Protokół z prac pomiarowo-kontolnych powinien zawiera
ć
:
1. nazw
ę
badanego urz
ą
dzenia i jego dane znamionowe;
2. miejsce pracy badanego urz
ą
dzenia;
3. rodzaj pomiarów;
9
4. nazwisko osoby wykonuj
ą
cej pomiary;
5. dat
ę
wykonania pomiarów;
6. spis u
ż
ytych przyrz
ą
dów i ich numery;
7. szkice rozmieszczenia badanych urz
ą
dze
ń
, uziomów i obwodów, lub inny sposób jedno-
znacznej identyfikacji elementów badanej instalacji ;
8. liczbowe wyniki pomiarów;
9. uwagi;
10. wnioski.
Ka
ż
de badanie instalacji elektrycznych zarówno z bezpiecznikami, z wył
ą
cznikami
nadmiarowo-pr
ą
dowymi jak i z wył
ą
cznikami ró
ż
nicowopr
ą
dowymi, powinno by
ć
udokumentowane protokołem z tych bada
ń
, który powinien zawiera
ć
informacje o wynikach
ogl
ę
dzin i bada
ń
oraz informacje dotycz
ą
ce zmian w stosunku do dokumentacji i odchyle
ń
od
norm i przepisów, z podaniem cz
ęś
ci instalacji których to dotyczy.
Jako wzór protokołu mo
ż
na wykorzysta
ć
zał
ą
czniki nr 1 do nr 5.
Prace pomiarowo-kontrolne mog
ą
wykonywa
ć
wył
ą
cznie osoby posiadaj
ą
ce aktualne
za
ś
wiadczenia kwalifikacyjne w zakresie pomiarowo-kontrolnym. Osoba wykonuj
ą
ca pomiary
mo
ż
e korzysta
ć
z pomocy osoby nie posiadaj
ą
cej za
ś
wiadczenia kwalifikacyjnego, lecz musi
ona by
ć
przeszkolona w zakresie bhp dla prac przy urz
ą
dzeniach elektrycznych.
Odbiór instalacji elektrycznej powinien odbywa
ć
si
ę
komisyjnie i by
ć
zako
ń
czony protokołem
bada
ń
odbiorczych. Wzory takich protokołów i instrukcja przeprowadzania bada
ń
odbiorczych podane s
ą
w zał
ą
czniku 6. Protokoły z wszystkich kontroli i bada
ń
powinny by
ć
zał
ą
cznikiem do wpisu w ksi
ąż
ce obiektu budowlanego zgodnie z Rozporz
ą
dzeniem Ministra
Spraw
Wewn
ę
trznych
i
Administracji
[15.15.]
6. Kontrola elektronarz
ę
dzi;
Stosowanie elektrycznych urz
ą
dze
ń
r
ę
cznych wykonanych jako urz
ą
dzenia II klasy
ochronno
ś
ci, zasilanych z instalacji zabezpieczonych wył
ą
cznikami przeciwpora
ż
eniowymi
ró
ż
nicowopr
ą
dowymi stwarza warunki o najmniejszym zagro
ż
eniu wyst
ę
powania pora
ż
e
ń
pr
ą
dem elektrycznym.
U
ż
ytkowane na placach budowy elektronarz
ę
dzia powinny by
ć
poddawane okresowej
kontroli co 6,4,lub co 2 miesi
ą
ce w zale
ż
no
ś
ci od kategorii u
ż
ytkowania.
PN-88/E-08400/10 ustala terminy okresowych bada
ń
kontrolnych elektronarz
ę
dzi podczas
eksploatacji w zale
ż
no
ś
ci od ich kategorii u
ż
ytkowania:
kat 1 - eksploatacja dorywcza kilkakrotnie w ci
ą
gu zmiany i zwrot do magazynu, -
- badania co 6 mie
ś
.
kat 2 - eksploatacja cz
ę
sta nie zwracane do magazynu - badania co 4 mie
ś
.
kat 3 - eksploatacja ci
ą
gła na kilku zmianach
- badania co 2 mie
ś
.
Badania nale
ż
y przeprowadza
ć
tak
ż
e po ka
ż
dej zaistniałej sytuacji mog
ą
cej mie
ć
wpływ na bezpiecze
ń
stwo u
ż
ytkowania.
Zakres prób bie
żą
cych: - ogl
ę
dziny zewn
ę
trzne i próba ruchu.
Zakres prób okresowych:
- ogl
ę
dziny zewn
ę
trzne
- demonta
ż
i ogl
ę
dziny wewn
ę
trzne,
- pomiar rezystancji izolacji wykonywany przez 1 min. Induktorem 500 V.
Wymagana rezystancja izolacji dla urz
ą
dze
ń
II klasy ochronno
ś
ci wynosi co
najmniej 7 M
Ω
, a dla urz
ą
dze
ń
I i III klasy ochronno
ś
ci wynosi co najmniej
2 M
Ω
,
- sprawdzanie obwodu ochronnego przez pomiar spadku napi
ę
cia pomi
ę
dzy
stykiem ochronnym a cz
ęś
ciami metalowymi narz
ę
dzia wykonywane
napi
ę
ciem U <12 V i pr
ą
dem I = 1,5 I
N
lecz nie mniejszym ni
ż
25 A.
Wymagana rezystancja R nie mo
ż
e przekracza
ć
0,1
Ω
,
- sprawdzenie biegu jałowego przez 5 -10 s.
Prób
ę
ruchu nale
ż
y wykonywa
ć
przed ka
ż
dym u
ż
ytkowaniem.
10
7. WZORY PROTOKOŁÓW
Zał
ą
cznik nr 1
(Nazwa Firmy wykonuj
ą
cej pomiary)
Protokół Nr
z pomiarów stanu izolacji
obwodów i urz
ą
dze
ń
elektrycznych
z dnia . . . . . . . . . . . . . . .
Zleceniodawca:
Obiekt:
Warunki pomiaru:
Data pomiaru :
Rodzaj pomiaru:
Przyrz
ą
dy pomiarowe:
Pogoda w dniu pomiaru:
W dniach poprzednich:
Szkic
rozmieszczenia
badanych
urz
ą
dze
ń
i
obwodów
przedstawiono
na
rys:
lub zastosowano symbole zgodne z dokumentacj
ą
identyfikuj
ą
ce obiekty jednoznacznie
TABELA WYNIKÓW
Rezystancja w [M
Ω
]
Rezystan-
Lp.
Sym
-bol
Nazwa urz
ą
dzenia
lub obwodu
Ilo
ść
faz
L1-
L2
L1-
L3
L2-
L3
L1-
PE/
PEN
L2-
PE/
PEN
L3-
PE/
PEN
N-
PE
cje
wymagan
e
[M
Ω
]
UWAGI:
ORZECZENIE: Izolacja badanych urz
ą
dze
ń
i obwodów elektrycznych spełnia / nie spełnia /
wymagania przepisów.
Sprawdzenie przeprowadził: Protokół sprawdził: Protokół otrzymał:
(imi
ę
, nazwisko i nr
ś
wiadectwa kwalifikacyjnego)
11
Zał
ą
cznik nr 2
Nazwa firmy wykonuj
ą
cej pomiary
Protokół Nr /2003
Ze sprawdzenia skuteczno
ś
ci
ochrony przeciwpora
ż
eniowej
instalacji elektrycznej urz
ą
dze
ń
. . . . . . . . . . . . .
w dniu 2003 r.
Zleceniodawca:
Obiekt: Instalacja elektryczna . . . . . . . . . . . . . .
Układ sieciowy TN-S /TN-C U
O
220 V
. U
L
50 V. t < 0,2, 0,4 lub 5s
Szkic
rozmieszczenia
badanych
urz
ą
dze
ń
i
obwodów
przedstawiono
na
rys:
lub zastosowano symbole zgodne z dokumentacj
ą
identyfikuj
ą
ce obiekty jednoznacznie
Lp
Symbol
Nazwa
badanego
urz
ą
dzenia
Typ
zabezpi
ecze
ń
I
n
[ A ]
I
a
[ A ]
Z
S
pom
[
Ω ]
Z
S
dop
[
Ω ]
U
d
[ V ]
Ocena
skuteczno
ś
ci:
tak - nie
gdzie:
U
S
- napi
ę
cie znamionowe sieci
I
n
- pr
ą
d znamionowy urz
ą
dz.zabezpieczaj
ą
cego
U
o
- napi
ę
cie fazowe sieci
I
a
- pr
ą
d zapewnj
ą
cy samoczynne wył
ą
czenie
U
L
- napi
ę
cie dopuszczalne długotrwale
Z
S pom
- impedancja p
ę
tli zwarcia - pomierzona
U
d
- obliczane napi
ę
cie dotykowe w Z
S dop
- impedancja p
ę
tli zwarcia - dopuszczalna
przypadku gdy samoczynne wył
ą
czenia
zasilania jest nieskuteczne
12
Przyrz
ą
dy pomiarowe:
Lp.
Nazwa przyrz
ą
du
Producent
Typ
Nr. fabr.
1
2
3
4
Uwagi: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.
Orzeczenie: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.
Pomiary przeprowadził: Protokół sprawdził: Protokół otrzymał:
1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2 . . . . . . . . . . .
13
Zał
ą
cznik nr 3
Nazwa Firmy
wykonuj
ą
cej
pomiary
Protokół nr. . . . . . . . . .
sprawdzenia skuteczno
ś
ci ochrony przeciwpora
ż
eniowej
urz
ą
dze
ń
i instalacji elektrycznych zabezpieczonych wył
ą
cznikami
ochronnymi ró
ż
nicowopr
ą
dowymi
z dnia . . . . . . . . . . . . . . . .
Zleceniodawca (nazwa i adres): . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Obiekt: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rodzaj zasilania: pr
ą
d przemienny
Układ sieci zasilaj
ą
cej: TN-C TN-S TN-C-S TT IT
Napi
ę
cie sieci zasil.: 380/220 V Napi
ę
cie pomierzone: U
p
= . . . . . . . . [V]
Dane techniczne i wyniki pomiarów rozdzielnicy budowlanej:
typ:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , nr fabr.:. . . . . . . . . ., producent:. . . . . . . . . . . . . . . .
rodzaj zabezp.: . . . . . . . . . . . . . . . , I
n
:. . . . . . . . .[A], I
a
: . . . . . . . [A],
Z
s dop
: . . . . . . . . . . [
Ω
], Z
s pom
: . . . . . . . . . [
Ω
], wynik badania:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dane techniczne i wyniki pomiarów wył
ą
cznika ochronnego ró
ż
nicowopr
ą
dowego:
typ: . . . . . . . . . , rodzaj: zwykły/selektywny, producent (kraj): . . . . . . .zasilane obwody . . . . . . .
I
n
:. . . . . . . . . . [A], I
∆
n
: . . . . . . .[mA], wymagany czas wył
ą
czenia . . . . . . . [ms], k: . . . . ,
II
∆
n
pom: . . . . . . . . [mA], czas pomierzony: . . . . . . . . [ms], sprawdzenie działania
przyciskiem “TEST” wynik pozytywny/negatywny Ogólny wynik badania: pozytywny/negatywny
Wymagania dotycz
ą
ce badanych urz
ą
dze
ń
:
U
B
dop:. . . . . . . . . . . [V], R
E
dop: . . . . . . . . . [
]
Tabela wyników bada
ń
urz
ą
dze
ń
Lp.
Sym-
bol
Nazwa badanego urz
ą
dzenia
Napi
ę
cie
dotykowe
U
B
[V]
Rezystancja
uziemienia
R
E
[
]
Zapewnia
skutecz
no
ść
tak/NIE
1
2
3
4
gdzie:
U
p
- napi
ę
cie sieci pomierzone
I
n
- pr
ą
d znamionowy urz
ą
dz. zabezpieczaj
ą
cego
U
B
- napi
ę
cie dotyku pomierzone
I
a
- pr
ą
d zapewniaj
ą
cy samoczynne wył
ą
czenie
U
B
dop
- napi
ę
cie dotyku dopuszczalne I
∆
n
- znamionowy ró
ż
nicowy pr
ą
d zadziałania
Z
S
pom
- impedancja p
ę
tli zwar.- pomierzona
Ι
∆
n
pom
- pomierzony ró
ż
nicowy pr
ą
d zadziałania
Z
S
dop
- impedancja p
ę
tli zwar. - dopuszczalna k - krotno
ść
I
∆
n
zapewniaj
ą
ca samoczynne
R
E
- pomierzona rezystancja uziemienia
wył
ą
cznie w wymaganym czasie
R
E
dop
- dopuszczalna rezystancja uziemienia
14
Przyrz
ą
dy pomiarowe:
Lp.
Nazwa przyrz
ą
du
Producent
Typ
Nr. fabr.
1
2
3
4
Uwagi: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.
Orzeczenie: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Pomiary przeprowadził: Protokół sprawdził: Protokół otrzymał:
1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2 . . . . . . . . . . .
15
Zał
ą
cznik nr 4
(Nazwa Firmy wykonuj
ą
cej pomiary)
Protokół Nr
z pomiarów rezystancji uziemienia
uziomów
z dnia . . . . . . . . . .
Zleceniodawca:
Obiekt:
Warunki pomiaru:
Data pomiaru :
Metoda pomiaru:
Przyrz
ą
dy pomiarowe:
Pogoda w dniu pomiaru:
W dniach poprzednich:
Uziemienie:
Rodzaj gruntu:
Stan wilgotno
ś
ci gruntu;
Rodzaj uziomów:
Szkic rozmieszczenia badanych uziomów przedstawia rys:
Wyniki pomiarów rezystancji uziemienia
Rezystancja uziemienia w
[Ω]
Ci
ą
gło
ść
poł
ą
cze
ń
przewodów uziemiaj
ą
cych
Lp.
Symbol uziomu
zmierzona
dopuszczalna
1
2
3
4
Wyniki badania rezystancji uziomów: pozytywne / negatywne
Uwagi pokontrolne:
Wnioski: Badane uziomy spełniaj
ą
/ nie spełniaj
ą
wymaga
ń
przepisów i nadaj
ą
si
ę
(nie nadaj
ą
si
ę
) do eksploatacji.
Sprawdzenie przeprowadził: Protokół sprawdził: Protokół otrzymał:
(imi
ę
, nazwisko i nr
ś
wiadectwa kwalifikacyjnego)
16
Zał
ą
cznik nr 5
(Nazwa Firmy wykonuj
ą
cej pomiary)
Protokół Nr
z bada
ń
niepełnych urz
ą
dze
ń
piorunochronnych
z dnia . . . . . . . . . .
Zleceniodawca:
Obiekt:
Warunki pomiaru:
Data pomiaru :
Metoda pomiaru:
Przyrz
ą
dy pomiarowe:
Pogoda w dniu pomiaru:
W dniach poprzednich:
Uziemienie:
Rodzaj gruntu:
Stan wilgotno
ś
ci gruntu;
Rodzaj uziomów:
Szkic rozmieszczenia badanych uziemie
ń
przedstawia rys:
Wyniki pomiarów rezystancji uziemienia
Rezystancja uziemienia w
[Ω]
Lp.
Symbol uziomu
zmierzona
dopuszczalna
Ci
ą
gło
ść
poł
ą
cze
ń
przewodów uziemiaj
ą
cych
1
ci
ą
gło
ść
zachowana
2
3
4
Wyniki badania przewodów odprowadzaj
ą
cych i uziemie
ń
: pozytywne / negatywne
Uwagi pokontrolne:
Wnioski: Badana instalacja piorunochronna nadaje si
ę
/ nie nadaje si
ę
do
eksploatacji.
Sprawdzenie przeprowadził: Protokół sprawdził: Protokół otrzymał:
(imi
ę
, nazwisko i nr
ś
wiadectwa kwalifikacyjnego)
17
Z A Ł
Ą
C Z N I K 6
Zał
ą
cznik składa si
ę
z:
- instrukcji przeprowadzania bada
ń
odbiorczych
- 3 stronicowego “Protokołu bada
ń
odbiorczych instalacji elektrycznej”
INSTRUKCJA PRZEPROWADZANIA BADA
Ń
ODBIORCZYCH
1. Komisja powinna by
ć
co najmniej 3 osobowa i składa
ć
si
ę
z
fachowców dobrze znaj
ą
cych wymagania stawiane instalacjom
elektrycznym przez Polskie Normy
2. W małych obiektach Komisja mo
ż
e by
ć
jednocze
ś
nie wykonawc
ą
ogl
ę
dzin i bada
ń
, z tym
ż
e z pomiarów musz
ą
by
ć
wykonane
oddzielne protokoły.
3. W du
ż
ych obiektach ogl
ę
dziny i badania mog
ą
by
ć
wykonywane przez
oddzielne zespoły przeprowadzaj
ą
ce próby i badania według zada
ń
okre
ś
lonych w Tablicach 1 i 2, a Komisja stan faktyczny ustala na pod-
stawie dostarczonych protokołów bada
ń
czy prób.
4. W Tablicy 1 w pkt. 1.3., wymagania zeszytu 10 Przepisów Budowy
Urz
ą
dze
ń
Elektrycznych (PBUE) obowi
ą
zuj
ą
do czasu ukazania si
ę
arkusza PN- /E-0509/523.
5. W Tablicy 1 w pkt. 1.3., wymagania zeszytu 9 PBUE obowi
ą
zuj
ą
tylko
w zakresie dopuszczalnego spadku napi
ę
cia.
6. W Tablicy 2 w pkt. 2.9., do czasu okazania si
ę
zakresu i sposobu
bada
ń
ochrony przed skutkami cieplnymi (w postaci odr
ę
bnego
arkusza PN), wyniki bada
ń
wpisuje si
ę
identycznie jak w Tabeli 1 pkt.
1.2.
18
P
R
O
T
O
K
Ó
Ł
BADA
Ń
ODBIORCZYCH INSTALACJI ELEKTRYCZNEJ
1. OBIEKT BADANY (
nazwa, adres) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. czŁonkowie komisji (
imi
ę
nazwisko stanowisko)
1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. BADANIA ODBIORCZE WYKONANO W OKRESIE OD . . . . . . DO . . . . . .
4. OCENA BADA
Ń
ODBIORCZYCH:
4.1. Ogl
ę
dziny - wg. Tablicy 1 - ogólny wynik: DODATNI / UJEMNY.
4.2. Badania - wg. Tablicy 2 - ogólny wynik: DODATNI / UJEMNY.
4.3. Badania odbiorcze - ogólny wynik: DODATNI / UJEMNY.
5. DECYZJA : poniewa
ż
ogólny wynik bada
ń
odbiorczych jest: DODATNI / UJEMNY
obiekt MO
ś
NA / NIE MO
ś
NA przekaza
ć
do eksploatacji.
6. UWAGI: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7.
PODPISY
CZŁONKÓW
KOMISJI:
1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Miejscowo
ść
: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Data . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
19
T A B L I C A 1 - BADANIA ODBIORCZE. OGL
Ę
DZINY.
Obiekt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Badania przeprowadzono w okresie od . . . . . . . . . . . . . . do . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Lp.
Czynno
ś
ci
Wymagania
Ocena
1.1
Sprawdzenie
prawidłowo
ś
ci
ochrony
przed
pora
ż
eniem pr
ą
dem elektrycznym
PN-92/E-05009/41
PN-92/E-05009/47
DODATNIA
UJEMNA
1.2
Sprawdzenie prawidłowo
ś
ci ochrony przed po
ż
arem
i przed skutkami cieplnymi.
PN-91/E-05009/42
PN-91/E-05009/482
DODATNIA
UJEMNA
1.3
Sprawdzenie prawidłowo
ś
ci doboru przewodów do
obci
ąż
alno
ś
ci pr
ą
dowej o spadku napi
ę
cia
PN-/E-05009/523
Zeszyt 10 PBUE
Zeszyt 9 PBUE
PN-91/E-05009/43
PN-91/E-05009/473
DODATNIA
UJEMNA
1.4
Sprawdzenie prawidłowo
ś
ci doboru i nastawienia
urz
ą
dze
ń
zabezpieczaj
ą
cych i sygnalizacyjnych.
PN-91/E-05009/43
PN-91/E-05009/473
PN-93/E-05009/51
PN-93/E-05009/53
PN-92/E-05009/537
DODATNIA
UJEMNA
1.5
Sprawdzenie
prawidłowo
ś
ci
umieszczenia
odpowiednich urz
ą
dze
ń
odł
ą
czaj
ą
cych.
PN-93/E-05009/46
PN-92/E-05009/537
DODATNIA
UJEMNA
1.6
Sprawdzenie prawidłowo
ś
ci doboru urz
ą
dze
ń
i
ś
rodków ochrony od wpływów zewn
ę
trznych.
PN-91/E-05009/03
PN-93/E-05009/51
DODATNIA
UJEMNA
1.7
Sprawdzenie prawidłowo
ś
ci oznaczenia przewodów
neutralnych i ochronnych.
PN-91/E-05009/54
PN-90/E-05023
DODATNIA
UJEMNA
1.8
.
Sprawdzenie
prawidłowego
i
wymaganego
umieszczenia schematów, tablic ostrzegawczych lub
innych podobnych informacji.
PN-93/E-05009/51
PN-89/E-05028
PN-78/E-01245
PN-87/E-01200
PN-87/E-02001
PN-90/E-05023
DODATNIA
UJEMNA
1.9
Sprawdzenie
prawidłowego
i
kompletnego
oznaczenia obwodów bezpieczników, ł
ą
czników,
zacisków itp.
PN-93/E-05009/51
DODATNIA
UJEMNA
1.10
Sprawdzenie poprawno
ś
ci poł
ą
cze
ń
przewodów.
PN-86/E-06291
PN-75/E-06300
PN-82/E-06290
DODATNIA
UJEMNA
1.11
Sprawdzenie dost
ę
pu do urz
ą
dze
ń
umo
ż
liwiaj
ą
cego
ich wygodn
ą
obsług
ę
i konserwacj
ę
.
PN-93/E-05009/51
PN-91/E-05009/03
DODATNIA
UJEMNA
Ogólny wynik ogl
ę
dzin: DODATNI / UJEMNY.
Podpisy
członków
Komisji:
1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Data . . . . . . . . . . . . . . . .
4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
20
T A B L I C A 2 - BADANIA ODBIORCZE. POMIARY.
Obiekt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Badania przeprowadzono w okresie od . . . . . . . . . . . . . . do . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Lp.
Czynno
ś
ci
Wymagania
Ocena
2.1
Sprawdzenie ci
ą
gło
ś
ci przewodów
ochronnych w tym głównych i dodatkowych
poł
ą
cze
ń
wyrównawczych
PN-92/E-05009/61-612.2
DODATNIA
UJEMNA
2.2
Pomiar rezystancji izolacji elektrycznej.
PN-92/E-05009/61-612.3
DODATNIA
UJEMNA
2.3
Sprawdzenie ochrony przez oddzielenie od
siebie obwodów.
PN-92/E-05009/61-612.4
PN-92/E-05009/61-612.5
DODATNIA
UJEMNA
2.4
Pomiar rezystancji
ś
cian i podłóg.
PN-92/E-05009/61-612.5
PN
Ę
DODATNIA
UJEMNA
2.5
Sprawdzenie samoczynnego wył
ą
czenia
zasilania.
PN-92/E-05009/41-413.1.3
-413.1.4
-413.1.5
DODATNIA
UJEMNA
2.6
Sprawdzenie biegunowo
ś
ci.
PN-93/E-05009/61-612.7
DODATNIA
UJEMNA
2.7
Sprawdzenie wytrzymało
ś
ci elektrycznej.
PN-88/E-04300-2.12
DODATNIA
UJEMNA
2.8
Przeprowadzenie prób działania.
PN-92/E-05009/61-612.9
DODATNIA
UJEMNA
2.9
Sprawdzenie ochrony przed skutkami
cieplnymi.
Próby zawieszone do
czasu ukazania si
ę
zalece
ń
IEC
wynik jak w
Tabl.1
pkt.1.2.
2.10 Sprawdzenie ochrony przed spadkiem lub
zanikiem napi
ę
cia.
PN-92/E-05009/45
DODATNIA
UJEMNA
Ogólny wynik ogl
ę
dzin:
DODATNI / UJEMNY.
Podpisy członków Komisji:
1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Data . . . . . . . . . . . . . . . .
21
8. Normy i przepisy zwi
ą
zane
1.
PN-IEC 60364-4-41 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych.
Ochrona dla zapewnienia bezpiecze
ń
stwa. Ochrona przeciwpora
ż
eniowa.
2.
PN-IEC 60364-5-54 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Dobór i monta
ż
wyposa
ż
enia elektrycznego. Uziemienia i przewody ochronne.
3.
PN-IEC 60364-6-61 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Sprawdzanie.
Sprawdzanie odbiorcze.
4.
PN-IEC 60364-7-704 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Instalacje placów budowy
i robót rozbiórkowych.
5.
PN-88/E-08400/10 Narz
ę
dzia r
ę
czne o nap
ę
dzie elektrycznym. Badania kontrolne w czasie
eksploatacji
6.
Ustawa z 11 maja 2001r. Prawo o Miarach (Dz. U. nr 63 z 2001r. - poz 636
7.
Zarz
ą
dzenie Ministra Gospodarki Materiałowej i Paliwowej (MP nr 8 z 1987r., poz. 70)
8.
Zarz
ą
dzenia nr 198 z 1996 r. oraz nr 29 i 30 z 1999 r. Prezesa Głównego Urz
ę
du
Miar (Dz. Urz. Miar i Probiernictwa nr 27/96 i 4/99)
9.
Ustawa z dnia 7 07 1994r. Prawo Budowlane (tekst jednolity Dz. U. z 2000r. nr 89, poz. 1126)
10. Ustawa z dnia 10 04 1997r. Prawo Energetyczne (Dz. U. z 1997r. nr 54, poz. 348 i nr 158, poz. 1042, z
1998r. nr 94, poz. 594 i nr 106, poz. 668)
11. Rozporz
ą
dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia2002r. w sprawie warunków technicznych,
jakim powinny odpowiada
ć
budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Z2002r. nr 75, poz. 690)
12. Rozporz
ą
dzenie Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 28 marca 1972r. w
sprawie bezpiecze
ń
stwa i higieny pracy przy wykonywaniu robót budowlano-monta
ż
owych i
rozbiórkowych (Dz. U. z 1972r. nr 13, poz. 93).
13. Rozporz
ą
dzenie Ministra Spraw Wewn
ę
trznych z dnia 3 11 1992r. w sprawie ochrony przeciwpo
ż
arowej
budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. z 1992r. nr 92, poz.460 oraz z 1995r. Nr 102,
poz. 507).
14. Rozporz
ą
dzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 kwietnia2003r. w sprawie
szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmuj
ą
ce si
ę
eksploatacj
ą
urz
ą
dze
ń
, instalacji i sieci (Dz. U. z 2003r. nr 89, poz.828).
15. Rozporz
ą
dzenie Ministra Spraw Wewn
ę
trznych i Administracji z dnia 19 10 1998r. w sprawie ksi
ąż
ki
obiektu budowlanego (Dz. U. z 1998r. nr 135, poz. 882).
16. Rozporz
ą
dzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 10 1998r. w sprawie szczegółowych warunków
przył
ą
czania podmiotów do sieci elektroenergetycznych, pokrywania kosztów przył
ą
czania , obrotu
energi
ą
elektryczn
ą
,
ś
wiadczenia usług przesyłowych, ruchu sieciowego i eksploatacji sieci oraz
standardów jako
ś
ciowych obsługi odbiorców. (Dz. U. z 1998r. nr 135, poz. 881).
17. Rozporz
ą
dzenie ministra Gospodarki z dnia 17 09 1999 r. w sprawie bezpiecze
ń
stwa i higieny
pracy przy urz
ą
dzeniach i instalacjach energetycznych. (Dz. U. z 1999r. nr 80, poz. 912)
18. Zarz
ą
dzenie Prezesa Głównego Urz
ę
du Miar nr 12 z dnia 30 03 1999 r. w sprawie wprowadzenia
przepisów metrologicznych o miernikach oporu p
ę
tli zwarcia.
22
9. LITERATURA
1. Z. Gry
ż
ewski. Prace pomiarowo-kontrolne przy urz
ą
dzeniach elektroenergetycznych o
napi
ę
ciu znamionowym do 1 kV
2. A. Boczkowski, S. Siemek, B. Wiaderek. Nowoczesne elementy zabezpiecze
ń
i
ś
rodki
ochrony przeciwpora
ż
eniowej w instalacjach elektrycznych do 1 kV.
Wskazówki do projektowania i monta
ż
u.
3. B. Wiaderek. Wskazówki wykonywania bada
ń
odbiorczych i eksploatacyjnych instalacji
elektrycznych do 1 kV w
ś
wietle wymaga
ń
europejskich.
4. B Wiaderek. Wytyczne przeprowadzania bada
ń
i oceny instalacji elektrycznych podczas
odbioru ko
ń
cowego obiektu budowlanego.
5. P. Własienko. Metody bada
ń
instalacji elektrycznych z wył
ą
cznikami ró
ż
nicowo-pr
ą
dowymi
i przyrz
ą
dy pomiarowe do tych bada
ń
.
6. J. Laskowski. Poradnik elektroenergetyka przemysłowego. Wydanie IV.
7. F. Łasak Wykonywanie pomiarów
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
więcej podobnych podstron