ZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA
KOBIET CIĘŻARNYCH
KATARZYNA PALUCH
KAROLINA SALAMON
Odżywianie w czasie ciąży jest bardzo ważne, gdyż
kobieta nie dba tylko o siebie, ale również o dziecko,
które w niej się rozwija. Ważne jest, aby dostarczyć
maleństwu wraz
z dietą wszystkich niezbędnym składników
odżywczych
Ciąża nie oznacza, że należy jeść dwa razy więcej niż
zwykle – kobieta je nie za dwoje, ale dla dwojga.
Dzienne zapotrzebowanie na kalorie zwiększa się o
10% w każdym trymestrze.
W pierwszym wynosi 2200-2500 kalorii dziennie, w
drugim 2500,
a w trzecim – 2800
•
.
Ile można przytyć? To zależy od BMI przed
ciążą...
D
ane dotyczą ciąży pojedynczej. Jednak nawet przyszłe mamy bliźniaków nie
powinny przybrać na wadze ponad 20 kg. Nie ma natomiast znaczenia, która jest
to ciąża, gdyż zalecenia dotyczące przyboru wagi są takie same w każdej kolejnej
ciąży.
Indeks masy ciała przed ciążą
Najlepiej, jeśli w ciąży przytyjesz
Niski (poniżej 19) - niedowaga
13-16 kg
Normalny (19-26) - prawidłowa waga
11-13 kg
Wysoki (26-29) - nadwaga
10-11 kg
Bardzo wysoki (powyżej 29) - otyłość
do 10 kg
Nadwaga w ciąży sprzyja nadciśnieniu lub cukrzycy
ciążowej. Nadciśnienie upośledza dopływ krwi i
składników odżywczych do dziecka, czego efektem
może być niska waga urodzeniowa. Przy cukrzycy
zaś dzieci często rosną zbyt duże, co może
prowadzić do kłopotów przy porodzie i późniejszej
otyłości.
Może również prowadzić długiego porodu lub
cesarskiego cięcia.
Pierwszy trymestr
- rozwijają się wszystkie najważniejsze organy
dziecka - pełnowartościowe białko
- syntezę białek wspiera cynk
- wzrasta zapotrzebowanie na jod odpowiedzialny
za prawidłowe funkcjonowanie tarczycy
- Wapń - podstawowy budulec kości i zębów
- magnez zapobiega poronieniom, przedwczesnym
porodom, poprawia pracę serca oraz działa
przeciwobrzękowo
- żelazo odpowiada za produkcję czerwonych
krwinek oraz transport tlenu do komórek
Drugi trymestr
- dostarczenie organizmowi odpowiedniej ilości
płynów - co najmniej 2l - konieczność
lepszego ukrwienia łożyska
- produkty bogate w węglowodany (produkty
zbożowe, owoce i warzywa)
- źródłem energii są tłuszcze - tłuszcze roślinne
(w słoneczniku, oliwkach, soi, migdałach,
orzechach, kukurydzy)
- niewielka ilość tłuszczów zwierzęcych, np.
masło.
Trzeci trymestr
- zwiększyć spożycie żelaza
- witamina C -poprawia przyswajalność
żelaza, która ponadto bierze czynny
udział
w produkcji kolagenu
- dziecko potrzebuje więcej wapnia
- probiotyki- pomagają
w utrzymaniu korzystnej mikroflory
jelitowej i wywierają dobry wpływ na
zdrowie
BIAŁKO
:
TŁUSZCZE
:
CUKRY
1
:
0,8
:
4
BIAŁKO
To budulec niezbędny do powstawania nowych
komórek
- Znajdziesz je w: mleku i jego przetworach, mięsie
chudym, rybach, jajach i warzywach strączkowych
- Zapotrzebowanie dzienne : 90 gramów
TŁUSZCZE
Stanowią 30% zapotrzebowania
energetycznego w tym:
-
10% to kwasy tłuszczowe nasycone
-
4,5% to kwasy tłuszczowe nienasycone
wpływające na rozwój mózgowia i
siatkówki płodu
Ikosanoidy wpływają na procesy
krzepnięcia oraz na mięśnie gładkie
(macica, jelito grube)
WĘGLOWODANY
Stanowią 50-60% zapotrzebowania
energetycznego, powinny być złożone. Istotne z
punktu widzenia profilaktyki zaparć w czasie ciąży
jest spożywanie odpowiedniej ilości błonnika
(20-40 g/24h). Produkty zbożowe są źródłem
tiaminy, niacyny, pirydoksyny, żelaza, błonnika
.
ŻELAZO
Jest składnikiem hemoglobiny, która
dostarcza tkankom tlenu. Nie dopuszcza
do anemii kobiety i dziecka. Żelazo
wzmacnia organizm przed infekcjami.
- Znajdziesz je w: podrobach tj. wątróbce,
nerkach, ozorkach i innych, chudym
mięsie, kapuście, szpinaku, warzywach
strączkowych, suszonych owocach,
pieczywie i w kaszach
- Zapotrzebowanie dzienne : 30 miligramów
Kwas foliowy
-
Jest niezbędny do tego, aby u dziecka rozwinęła się
prawidłowo cewa nerwowa tj. mózg i rdzeń kręgowy
-
Kobiety powinny od 1 do 3 miesięcy przed planowaną
ciążą zażywać tą witaminę
-
Obecność tego kwasu sprawia, że organizm
prawidłowo wchłanianie i wykorzystuje dostarczane
żelazo
-
Znajdziesz je w: drożdżach, zielonolistnych
warzywach, a szczególnie w szpinaku i sałacie;
podrobach, w pomarańczach, burakach, soczewicy,
nasionach słonecznika i suszonych owocach
-
Zapotrzebowanie dzienne : 800 mikrogramów
CYNK
-
odpowiada za prawidłowy rozwój umysłowy
dziecka i za prawidłowy rozwój wagowy
- niezbędny przy prawidłowym przyswajaniu
kwasu foliowego
- znajdziesz go w: podrobach, mięsie, pestkach
dyni i słonecznika, w orzechach, kiełkach
pszenicy
- zapotrzebowanie dzienne : 15 miligram
WITAMINY
Witamina B12
odpowiada za prawidłowe
podziały komórkowe oraz produkcję
głównego składnika budującego komórki i
narządy jakim jest białko. Występuje w
pokarmach bogatych w białko zwierzęce:
mięso, ryby, jaja i mleko.
Witamina B6
stanowi niezbędny składnik do
wytwarzania białka, cukrów i tłuszczów.
Odpowiada za prawidłową czynność
czerwonych krwinek oraz odporność ustroju.
Bogate w wit. B6 jest mięso, wątroba, nerki,
ziarno. Zaleca się jednak ciężarnym doustne
uzupełnianie zapotrzebowania na tę wit. w
postaci dodatkowej dawki 2 mg dziennie.
Witamina C
występuje w świeżych owocach i
warzywach (warzywa zielone, pomidory,
ziemniaki). Dzienne zapotrzebowanie na wit. C
w ciąży wzrasta o 10 mg dziennie i wynosi 70
mg.
Witamina A
niezbędna jest do prawidłowego
funkcjonowania oczu oraz skóry, a także
wzrostu i różnicowania komórek. Występuje
obficie w marchwi, warzywach liściastych,
wątrobie, jajach, mleku i maśle.
Zapotrzebowanie na tę wit. nie zwiększa się w
ciąży, tak więc nie istnieje potrzeba jej
uzupełniania. Należy pamiętać, że nadmiar wit.
A może być szkodliwy dla płodu ( wady czaszki
i układu nerw.).
WAPŃ
- Jest niezbędnym budulcem układu
kostnego. Dziecko prawidłowo rozwija
się i prawidłowo kształtuje się jego
układ nerwowy
- dzienne zapotrzebowanie to1200 mg
-Jego niedobór może objawiać się
skurczami mięśni, a co za tym idzie,
doprowadzić może do wystąpienia porodu
przedwczesnego.
Tego nie
powinna jeść kobieta w ciąży:
1) S
urowego lub niedogotowanego mięsa (tatar, krwisty
befsztyk) -
może być źródłem zakażenia toksoplazmą.
2)
Serów pleśniowych i miękkich typu feta czy camembert -
spotyka się w nich bakterie z rodzaju listeria.
3)
Surowych owoców morza i ryb (sushi, ostrygi) - bywają
zakażone bakteriami lub pasożytami.
4) Kawy, mocnej herbaty, Coli -
zawierają kofeinę, która
nadmiernie pobudza organizm matki i dziecka i może prowadzić
do zaburzeń rytmu serca. Picie dużej ilości kawy może
spowodować poronienie, przedwczesny poród (przedwczesne
pękniecie błon płodowych) oraz urodzenie dziecka o niskiej
masie urodzeniowej.
5) Surowych jaj, niepasteryzowanego mleka -
bywają
zakażone salmonellą.
6) Nadmiaru soli kuchennej
(zwiększa obrzęki nóg, może
wywołać nadciśnienie tętnicze)
7) Alkoholu
(picie nawet niewielkich ilości zwiększa ryzyko
poronienia, odklejenia łożyska i urodzenia dziecka o małej wadze;
może powodować zespół FAS)
8) S
łodyczy, chipsów, ciastek, fast foodów, napojów
gazowanych
(zawierają tzw. “puste kalorie”,które powodują
nadmierny przyrost wagi; sprzyjają także próchnicy, na którą
kobiety ciężarne są szczególnie narażone)
9) Produkt
ów sztucznie konserwowanych i barwionych
10) Nadmiaru
tłuszczów, zwłaszcza pochodzenia zwierzęcego
(sprzyjają otyłości, miażdżycy, chorobie wieńcowej)
Nieprawidłowa dieta może powodować poronienie
lub przedwczesny poród!
Może także spowodować zaburzenia organogenezy
rozwijającego się płodu.
Dieta w ciąży może na trwałe zmieniać aktywność
genów u potomstwa.
Dieta w okresie ciąży wpływa na jakość snu
noworodka.
Tłusta dieta w ciąży sprzyja chorobom serca u
potomstwa.
Podczas ciąży
•Jeść częściej i mniejsze porcje.
•Zadbać o odpowiednią ilość węglowodanów w diecie.
•Starannie myć wszystkie warzywa i owoce.
•Dzięki odpowiedniej diecie można zapewnić rozwijającemu
się organizmowi niezbędne składniki budulcowe, energetyczne
i regulatorowe.
DZIĘKUJEMY