45

REHABILITACJA W PRAKTYCE 3/2006

NOWE TECHNOLOGIE

Jeszcze o

REHACARE 2005

Urządzenia i przedmioty ułatwiające życie codzienne

Na wielu stoiskach zaprezentowano urządzenia i przedmioty

ułatwiające życie osobom o różnym rodzaju niepełnosprawności

oraz w podeszłym wieku: meble, przybory do pracy, sprzęt do

opieki medycznej, obsługi osobistej, inteligentne tekstylia itp.

Najciekawsze z nich to:

• sensorowe rękawice służące do tłumaczenia przez komputer

języka migowego na dźwięki mowy słyszalnej;

• system identyfikacji jednakowych opakowań dla niewidomych

– poręczne urządzenie, które umożliwia niewidomym jedno-

znaczne rozpoznawanie leków i artykułów spożywczych;

• urządzenie „Widzieć dźwiękami” pomagające niewidomym

w orientacji przestrzennej w pomieszczeniach dzięki różnym

strukturom dźwięków;

• dalsze udoskonalenia w sterowaniu kursorem na ekranie

monitora za pomocą oczu, co ma ułatwić tetraplegikom dostęp

do techniki komputerowej;

• proteza ręki, którą można sterować dzięki przełącznikom

umieszczonym w podeszwie buta (sterowanie stawami ręki

i dłoni, palcem wskazującym i kciukiem);

• przenośna toaleta dla użytkowników wózków inwalidzkich;

główną innowacją jest tutaj oświetlenie i elektroniczne uru-

chamianie wszystkich elementów do obsługi dzięki bateriom

słonecznym;

• uchylne wanny (pierwsza ten pomysł zaprezentowała firma

Metrax GmbH na REHACARE w 1997 roku) – wanny można

przechylać, co ułatwia osobie niesprawnej motorycznie sa-

modzielne i niekłopotliwe wejście i wyjście; urządzenia tego

typu są najczęściej mobilne, co umożliwia dotarcie do osób,

które same nie mogą dojść do łazienki (np. w domach pomocy

społecznej);

• ergonomiczna ceramika łazienkowa, w tym umywalki ste-

rowane elektronicznie za pomocą pilota (zmiana wysokości

i nachylenia);

• zegarek ze specjalnie zaprojektowaną obudową, gdzie wmon-

towano minimatrycę brajlowską, godzina może być odczytana

wzrokiem albo przez dotyk, szczególną wagę przywiązano do

czytelności tarczy zegarowej;

• tkanina „oddychająca” na siedzisko wózka inwalidzkiego

z przędz ciągłych, poliamidowych, powlekana paroprzepusz-

czalnym PU.

Odzież dla osób niepełnosprawnych

Kilkanaście ekspozycji targowych poświęconych było ergonomicz-

nym wyrobom odzieżowym przeznaczonym dla niepełnospraw-

nych dzieci, osób dorosłych oraz starszych. Wystawcy zaprezen-

towali także szeroką ofertę odzieży dla osób poruszających się na

wózkach inwalidzkich.

Z uwagi na zróżnicowanie niepełnosprawności producenci odzieży

uwzględnili specyfikę występującej dysfunkcji tak, aby w możliwie

maksymalnym stopniu zapewnić komfort, higienę, wygodę oraz

Część II publikacji omawiającej nowatorskie rozwiązania

zaprezentowane przez wystawców ubiegłorocznych targów

dűsseldorfskich.

46

REHABILITACJA W PRAKTYCE 3/2006

NOWE TECHNOLOGIE

Spodnie dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich zaprojektowane z punktu widzenia konstrukcji ubioru

Spodnie z podwyższonym

stanem z tyłu w celu lepsze-

go dopasowania w pozycji

siedzącej

Elastyczny pasek w talii

Elastyczne szwy

oraz wypełnienia

na kolana

Proteza kończyny dolnej C-Leg

®

High-tech firmy OTTO BOCK z elektronicznie sterowanym układem hydraulicznym,

obecnie najlepiej imitująca naturalny chód

Czujnik kolana na bieżąco

przekazuje dane potrzebne

do dynamicznego sterowania

fazą wymachu, uwzględnia

przy tym częstotliwość i dłu-

gość kroku. C-Leg w ciągu

sekundy otrzymuje 50 in-

formacji

Obudowa wykonana jest

z wysokiej jakości włókien

węglowych

Aby zapewnić prawidło-

we podparcie, komórki

dynamometryczne w ru-

rze podudzia rejestrują

informacje o nacisku

pięty i obciążeniu przed-

stopia

Proteza kończyny dolnej

C-Leg

®

High-tech umożliwia

swobodne poruszanie się

nawet po stromej pochylni lub

nierównomiernie ukształtowa-

nym terenie, np. kamienistej

drodze

łatwość konserwacji. Z punktu widzenia

konstrukcji ubioru proponowano m.in.:

przednie lub boczne zapięcia, rękawy ra-

glanowe, duże otwory na ramiona i szyję,

sznurek do pociągania na linii szyi, wypeł-

nienia na kolana i łokcie, elastyczny pasek

w talii, spodnie z podwyższonym stanem

z tyłu (w celu lepszego dopasowania

w pozycji siedzącej), duże kieszenie umiej-

scowione tuż pod kolanami w spodniach

lub w oparciach wózka inwalidzkiego,

spodnie rozpinane na całej długości z boku

przy szwie (przy schorzeniu nóg lub stóp),

przymocowane (wbudowane) szelki do

podtrzymywania (przy sparaliżowanych lub

osłabionych ramionach), szew odpinający

bieliznę, przedłużenie tylnego odcinka

krocza przy talii w spodniach.

Z uwagi na ograniczenie sprawności

fizycznej i zmniejszony stopień samoob-

sługi osoby niepełnosprawnej zastosowane

tkaniny posiadały znaki informujące, że

wykorzystano tkaniny o zmniejszonej

podatności na brudzenie oraz łatwe

w konserwacji (łatwe pranie, szybkie wy-

sychanie, eliminacja prasowania).

Materace przeciwodleżynowe

Można było zauważyć duży postęp w kon-

strukcjach wszystkich materacy przeciwo-

dleżynowych, metodach ich otrzymywania

(technologie laserowe) oraz w rodzajach

zastosowanego surowca (Neopren, Tem-

pure). Materace adresowane były dla osób

długotrwale unieruchomionych (w tym

para- i tetraplegików) przebywających za-

równo w placówkach służby zdrowia, jak

i w domu. Wszystkie materace i pokrowce

tekstylne posiadały znaki graficzne infor-

mujące o tym, że wyrób: jest barierowy dla

roztoczy oraz pleśni, posiada wykończenie

brudoodporne, wodoodporne, jest łatwy

w konserwacji, niepalny, antystatycz-

ny, posiada międzynarodowy znak CE

informujący o wysokiej klasie produktu

i spełnieniu wymogów ochrony zdrowia

zawartych w dyrektywach europejskich

lub posiada atest Öko-Tex Standard 100

(Öko-Tex to znak przyznawany towarom

o wysokich walorach ekologicznych, czyli

takim, które nie zawierają szkodliwych

substancji i nie mają negatywnego wpływu

na zdrowie użytkownika).

Na szczególną uwagę zasługiwały sta-

tyczne materace przeciwodleżynowe

wykonane z pianki poliuretanowej lase-

rowo profilowanej w poprzeczne pasy

lub o strukturze „pokrojonej kostki” (PRE-

VENTIX) czy „plastra miodu” z laserowo

wycinanym systemem mikrootworków

wentylacyjnych (TRU). System poprzecz-

nych kanałów i otworów został zaprojekto-

wany stosownie do budowy anatomicznej

człowieka z zachowaniem zasady jak

najmniejszego ucisku (przylegania) mate-

raca do ciała człowieka. Taki system ma

umożliwiać swobodny dostęp powietrza

Przyjaznemu osobom niepełnosprawnym zwiedzaniu targów, sprzyjały doskonale zaadaptowane obiekty centrum

targowego – zainstalowane ruchome elementy infrastruktury: windy, chodniki, schody, platformy

47

REHABILITACJA W PRAKTYCE 3/2006

NOWE TECHNOLOGIE

do miejsc wrażliwych i podatnych na po-

cenie. Profilowane zagłębienia skutecznie

zapobiegają powstawaniu różnych uszko-

dzeń skóry poprzez zapewnienie ciągłego

przepływu powietrza i ciągłe jej osuszanie.

Innowacyjne rozwiązania w materacach

statycznych, wypełnionych swobodnie

przemieszczającym się granulatem po-

listyrenu, dotyczyły samego granulatu.

Jego wymiary oraz kształt formowane za

pomocą najnowszych laserowych tech-

nologii zapewniają uporządkowany ruch

wewnątrz materaca, podczas przemiesz-

czania się pacjenta, a tym samym lepszą

cyrkulację powietrza. Statyczne materace

pneumatyczne (wypełnione powietrzem)

do opieki krótkoterminowej stanowiły

niewielką część ekspozycji. Przykładem

mogą być pneumatyczne materace firmy

GENADYNE wykonane z niepalnego

i odpornego na ścieranie Neoprenu czy

materace firmy BANTEM i ARDO wy-

konane z wytrzymałego nylonu i PU.

Charakteryzowały się one profilowaną,

pęcherzykową strukturą z regularnie

rozmieszczonymi kanałami powietrza, co

zapewnia minimalną redukcję nacisku

na ciało, ale także zdecydowanie gorszą

wentylację skóry pacjenta.

Materace dynamiczne (zmiennoci-

śnieniowe) stanowiły, jak co roku,

największą część ekspozycji wysta-

wienniczej. Materace te posiadają

dodatkowy system wentylacji w postaci

wmontowanego kompresora tłoczącego

powietrze do komór materaca i są na

dzień dzisiejszy najbardziej optymalnym

wyrobem z punktu widzenia profilaktyki

przeciwodleżynowej. Wśród wystawców

najwięksi to: ROHO, HAPEKA, ANCHOR,

MEDIRAM, INVACARE, VICAR, SERVO-

PRAX, FERRO MED, TRU, PROPHY,

ARDO MEDICAL AG, AKS, KCI oraz

CARE KONCEPT. Dla chorych o zwięk-

szonej potliwości lub potrzebie chłodzenia

powierzchni ciała (np. latem) zaprezento-

wano materac z dodatkowym systemem

wentylacji wraz z pokrowcem wykona-

nym z tkanin paroprzepuszczalnych. Dla

chorych z istniejącymi już odleżynami

lub po operacjach skórno-mięśniowych

przeznaczono materace inteligentne, które

dzięki wbudowanym czujnikom nacisku

(sensorom) monitorują i redukują ciśnie-

nie pod częściami ciała predysponowany-

mi do powstawania odleżyn. Przykładem

takiego rozwiązania jest pięciowarstwowy

materac ACT REACTIVE firmy GENADY-

NE z wmontowaną matą sensoryczną do

monitorowania sił nacisku. Na pokrowce

do tego rodzaju materacy stosowane są wy-

sokiej jakości tkaniny paroprzepuszczalne

posiadające atest Öko-Tex Standard 100,

nieprzepuszczające płynów fizjologicz-

nych, odporne na ścieranie, elastyczne,

barierowe dla roztoczy oraz łatwe w co-

dziennej konserwacji i dezynfekcji.

Inteligentne protezy kończyn

Coraz więcej firm wystawiających się

na targach w Düsseldorfie prezentuje

zaawansowane badania nad stworzeniem

protez, które nie musiałyby być sterowane

mechanicznie. W procesie projektowania

i produkcji protez coraz częściej wykorzy-

stuje się zasady rządzące ruchem układu

mięśniowego. Proces ten polega na współ-

działaniu mechanizmów fizjologicznych

z mechanizmami protez oraz z układem

sterującym. Taka sztuczna kończyna po-

prawia oczywiście zdolność ruchową oso-

by poszkodowanej, jednak nie jest to nor-

malny, żywy organ. Nawet najdoskonalsze

konstrukcje mechaniczne pozostają tylko

namiastką utraconej kończyny, głównie

ze względu na mniejszą funkcjonalność.

Wykorzystanie elektroniki ma to zmienić.

Symptomy takich działań widoczne są już

od kilku lat na REHACARE. W tym roku

prezentowano projekt „Inteligentne pal-

ce” RTR2 HAND, który dzięki sensorom

zintegrowanym z układem nerwowym

człowieka oferuje dużą precyzję ruchów.

Sztuczna ręka opracowywana przez ARTS

Lab będzie nie tylko sterowana naturalnie

– przez impulsy nerwowe – ale także ma

być odczuwana jako „oryginalna”. Liczne

sensory będą odpowiedzialne za przekazy-

wanie nawet takich wrażeń jak szorstkość

czy wilgotność.

Absolutnym hitem targów była proteza

kończyny dolnej C-Leg

®

High-tech firmy

OTTO BOCK z elektronicznie sterowanym

układem hydraulicznym, która najlepiej

ze wszystkich dotychczasowych protez

imituje naturalny chód. Prezentacji pro-

duktu dokonywał pracownik firmy będący

po amputacji kończyny dolnej. Jest to

pierwszy na świecie system przegubowy

całkowicie sterowany mikroprocesorem.

Elektroniczne sensory dostarczają danych

niezbędnych do zabezpieczenia fazy

podporu i kierowania fazą wymachu.

Pacjent nie musi myśleć o chodzie. C-Leg

®

w ciągu sekundy otrzymuje 50 informacji

o aktualnym stanie chodu. Czujnik kolana

na bieżąco przekazuje dane potrzebne do

dynamicznego sterowania fazą wyma-

chu, uwzględnia przy tym częstotliwość

i długość kroku. By zapewnić prawidłowe

podparcie, komórki dynamometryczne

w rurze podudzia rejestrują informacje

o nacisku pięty i obciążeniu przedstopia.

Umożliwia to swobodne poruszanie się

nawet po stromej pochylni lub nierów-

nomiernie ukształtowanym terenie, np.

kamienistej drodze.



DR

MED

. R

OBERT

I

RZMAŃSKI

Klinika Chorób Wewnętrznych

i Rehabilitacji Kardiologicznej,

Uniwersytet Medyczny w Łodzi

MGR

INŻ

. E

MILIA

I

RZMAŃSKA

Instytut Architektury Tekstyliów w Łodzi