10 •
prezentacje 2012
www.promotor.elamed.pl
Prace wysokościowe należą do grupy prac
szczególnie niebezpiecznych. Niosą za sobą
ryzyko wystąpienia wypadków, szczególnie
tych związanych z upadkiem z wysokości.
Jak pokazują statystyki z ostatnich lat, liczba takich
wypadków w dalszym ciągu stanowi znaczny pro-
cent ogółu wypadków, zwłaszcza tych występują-
cych w budownictwie. Dlatego aby wyeliminować
ryzyko powstania niebezpieczeństwa, należy zasto-
sować odpowiednie rozwiązanie, chroniące przed
upadkiem z wysokości.
Przy doborze właściwych rozwiązań, zgodnie
z obowiązującymi przepisami, stosuje się zasadę
pierwszeństwa środków ochrony zbiorowej nad
środkami ochrony indywidualnej.
Środki ochrony zbiorowej
Do grupy środków ochrony zbiorowej zaliczamy
barierki ochronne (normy PN EN 13374 oraz
PN EN ISO 14122-3), które mogą być stosowane
jako ochrona czasowa (np. w trakcie prowadzenia
prac budowlanych do zabezpieczenia krawędzi) lub
montowane na stałe na dachach budynków jako
Ochrona przed upadkiem z wysokości
– praktyczne rozwiązania
zabezpieczenie dla osób wykonujących różnego
rodzaju prace na wysokości. Obecnie oferowane
w naszym kraju typy barierek pozwalają na moco-
wanie ich na stałe do podłoża oraz instalowanie bez
ingerencji w pokrycie, z wykorzystaniem specjalnego
obciążenia.
Innym przykładem środków ochrony zbiorowej
są siatki asekurcyjne – bezpieczeństwa (normy
PN EN 1263-1, PN EN 1263-2), stosowane coraz
powszechniej w budownictwie dla zapewnienia
bezpieczeństwa w trakcie prowadzenia prac budow-
lanych. Występują w kilku typach:
•
siatki typu S – poziome zabezpieczenie np.
otworów;
•
siatki typu U – pionowe zabezpieczenia krawę-
dzi jako alternatywa barierek (fot. 1);
•
siatki typu T – poziome zabezpieczenie poza
krawędziami budynków.
Siatki bezpieczeństwa bez względu na typ zastoso-
wania wymagają zgodnego z normą i instrukcjami
właściwego montażu.
Zarówno barierki, jak i siatki asekuracyjne zapewniają
wysokie bezpieczeństwo wszystkich pracowników
wykonujących prace z wykorzystaniem tych środków
ochrony zbiorowej i, co istotne w świetle obowiązu-
jących przepisów, nie wymagają stosowania środków
ochrony indywidualnej.
Środki ochrony indywidualnej
Gdy z różnych przyczyn nie jest możliwe zastosowa-
nie wymienionych rozwiązań, należy stosować środki
ochrony indywidualnej. W uproszczeniu można
powiedzieć, że ŚOI to układ osobistych urządzeń
i sprzętu zabezpieczający pojedynczego użytkow-
nika przed upadkiem z wysokości.
Oprócz szelek bezpieczeństwa i zespołu amortyzują-
co-łączącego, które są podstawą ŚOI, istotnym czyn-
Tomasz Mucha
Fot. 1. Pionowe zabezpieczenia krawędzi
www.promotor.elamed.pl
prezentacje 2012
• 11
nikiem tego systemu jest odpowiedni punkt wpięcia
(punkt kotwiczący). W zależności od typu wykony-
wanych prac, miejsca ich prowadzenia, sposobu
poruszania się lub rozwiązań technicznych można
zastosować jeden z kilku sposobów asekuracji.
Jeżeli wymagana jest asekuracja w trakcie poruszania
się w pionie, należy zastosować systemy asekuracji
pionowej ze sztywną prowadnicą (PN EN 353-1),
np. szynodrabiny asekuracyjne, zaawansowane
systemy z linami stalowymi lub systemy z giętką
prowadnicą (PN EN 353-2), np. liny poliamidowe
z urządzeniami zaciskowymi.
Innym sposobem asekuracji w pionie jest zasto-
sowanie urządzeń samohamownych (norma
PN EN 360), które mogą być alternatywą dla syste-
mów pionowych, szczególnie w trakcie asekuracji
na drabinach.
W przypadku wykonywania prac w poziomie istnieje
duża gama środków stosowanych jako punkty wpię-
cia i wykorzystywanych do ochrony przed upadkiem.
Wszystkie podlegają jednej normie PN EN 795 i –
w zależności od typu – występują jako:
•
klasa A – stałe punkty kotwiczące; występują
w postaci słupków lub punktów bezpośrednio
montowanych do podłoża, np. na ścianach;
umożliwiają pracownikowi wpięcie się w taki
punkt i bezpieczne wykonywanie prac; często
pojedyncze punkty asekuracyjne są stosowane
do budowy stanowisk zjazdowych dla osób pra-
cujących w dostępie linowym (mycie elewacji);
•
klasa B – tymczasowe przenośne urządzenia
kotwiczące; mają zastosowanie w miejscach,
gdzie wymagana jest tymczasowa asekuracja;
przykładem takiego rozwiązania są przejezdne
urządzenia montowane na dwuteownikach;
•
klasa C – poziome linowe systemy asekuracyj-
ne to najczęściej stosowany sposób asekuracji
na dachach budynków; podstawą całego syste-
mu są punkty końcowe i pośrednie, do których
zamocowana jest stalowa lina asekuracyjna;
duża liczba komponentów systemowych
daje praktycznie nieograniczone możliwości
wykorzystania tych systemów, a specjalne
wózki asekuracyjne umożliwiają przejście przez
punkty pośrednie bez konieczności przepina-
nia; systemy linowe mogą występować jako
podwieszane, montowane na ścianach oraz
na słupkach i innych elementach konstrukcyj-
nych (fot. 2);
•
klasa D – poziome szynowe systemy aseku-
racyjne, podobnie jak systemy linowe, mogą
być stosowane w różnych konfiguracjach;
głównym elementem składowym systemu jest
szyna dla specjalnego wózka asekuracyjnego,
w który wpina się użytkownik; najczęściej
systemy szynowe występują jako systemy
podwieszane;
•
klasa E – masy bezwładnościowe stosuje
się na dachach płaskich w miejscach, gdzie
ze względów technicznych nie ma możliwości
zainstalowania pojedynczych punktów aseku-
racyjnych lub poziomego systemu linowego
czy szynowego; taka masa (300-400 kg) składa
się z mniejszych modułów, aby było je łatwiej
transportować i instalować.
Przedstawione powyżej rozwiązania ukazują nam, jak
duże możliwości dają obecnie stosowane rozwiązania.
Należy je jednak dobrać odpowiednio do danego
typu prac wykonywanych w miejscu, gdzie wyma-
gane jest zastosowanie zabezpieczeń.
Fot. 2. Poziome systemy linowe