Cieszyn, Sierpień 2006

ELEKTROMETAL SA

ul. Stawowa 71 43-400 CIESZYN

INSTRUKCJA OBSŁUGI

OGNIOSZCZELNE POLA ROZDZIELCZE

ŚREDNIEGO NAPIĘCIA TYPU ROK-6EM/A

WYKONANIA

ROK-6EM/A/Od/MM

ROK-6EM/A/Od/MM/W

Nr 52-0365

INSTRUKCJA OBSŁUGI Nr 52-0365

Ognioszczelne pola rozdzielcze typu ROK-6EM/A, wykonania ROK-6EM/A/Od/MM, ROK-6EM/A/Od/MM/W

ELEKTROMETAL S.A.

1

SPIS DOKUMENTÓW

Część opisowa.

1

WST

Ę

P................................................................................................................ 4

1.1

Przedmiot opisu.................................................................................................................................. 4

1.2

Przeznaczenie. .................................................................................................................................... 4

2

DANE TECHNICZNE. ......................................................................................... 4

3

BUDOWA, ROZMIESZCZENIE ELEMENTÓW, UKŁADY MECHANICZNE I
ELEKTRYCZNE. ................................................................................................. 5

3.1

Struktura budowy. ............................................................................................................................. 5

3.2

Obwody i układy elektryczne. ........................................................................................................... 6

3.2.1

Obwód główny, napięcie 3x6 [kV] (AC). ............................................................................................ 6

3.2.2

Obwód sterowniczy, napięcie 2x(3x100) [V] (AC). ............................................................................ 6

3.2.3

Obwód sygnalizacyjny, napięcie 24 [V] (AC). .................................................................................... 7

3.2.4

Obwód sterowniczy, napięcie 130 [V] (DC)........................................................................................ 7

3.2.5

Układ pomiarowy................................................................................................................................. 7

3.2.6

Układ transmisji danych (opcja). ......................................................................................................... 8

3.2.7

Obwody iskrobezpieczne. .................................................................................................................... 8

3.3

Układ sterowania................................................................................................................................ 8

3.4

Układ zabezpieczeń. ........................................................................................................................... 8

3.4.1

Kontrola pracy cyfrowego zespołu zabezpieczeń. ............................................................................... 9

3.5

Układ blokad. ..................................................................................................................................... 9

3.6

Układ sygnalizacji. ........................................................................................................................... 10

3.7

Ochrona przed porażeniem. ............................................................................................................ 10

4

MONTA

ś

I INSTALACJA U U

ś

YTKOWNIKA. ................................................. 11

4.1

Montaż mechaniczny. ...................................................................................................................... 11

4.2

Montaż elektryczny.......................................................................................................................... 11

4.3

Przygotowanie do eksploatacji, sprawdzenie stanu i parametrów pola. ..................................... 12

5

OBSŁUGA I U

ś

YTKOWANIE........................................................................... 13

5.1

Uruchamianie pola. .......................................................................................................................... 14

5.2

Wyłączanie pola................................................................................................................................ 14

5.3

Zamykanie i otwieranie odłączników. ............................................................................................ 14

5.4

Zamykanie i otwieranie uziemnika................................................................................................. 15

INSTRUKCJA OBSŁUGI Nr 52-0365

Ognioszczelne pola rozdzielcze typu ROK-6EM/A, wykonania ROK-6EM/A/Od/MM, ROK-6EM/A/Od/MM/W

ELEKTROMETAL S.A.

2

5.5

Zamykanie i otwieranie pokrywy komory głównej....................................................................... 15

5.6

Sterowanie stycznikiem głównym. .................................................................................................. 15

5.7

Obsługa cyfrowego zespołu zabezpieczeń. ..................................................................................... 16

5.7.1

Kasowanie blokady po zadziałaniu zabezpieczeń.............................................................................. 16

5.7.2

Kontrola nadciśnienia komór gaszących stycznika ROLLARC 400. ................................................ 16

5.8

Sygnalizacja. ..................................................................................................................................... 16

5.9

Stany awaryjne................................................................................................................................. 16

5.10

System transmisji danych................................................................................................................ 17

6

TRANSPORT I PRZECHOWYWANIE. ............................................................. 17

6.1

Transport. ......................................................................................................................................... 17

6.2

Przechowywanie. .............................................................................................................................. 18

7

WYKAZ CZ

ĘŚ

CI ZAMIENNYCH. ..................................................................... 18

8

WYKAZ URZ

Ą

DZE

Ń

SPECJALNYCH. ............................................................ 18

9

PRZEGL

Ą

DY I KONSERWACJA. .................................................................... 18

9.1

Przeglądy bieżące. ............................................................................................................................ 18

9.2

Przeglądy okresowe.......................................................................................................................... 19

9.3

Okresowe badania kontrolne. ......................................................................................................... 19

10

USZKODZENIA I SPOSÓB ICH USUWANIA. ................................................. 19

11

SZCZEGÓLNE WARUNKI STOSOWANIA PODCZAS PRACY W
PRZESTRZENIACH ZAGRO

ś

ONYCH WYBUCHEM. ..................................... 20

12

BEZPIECZE

Ń

STWO. IDENTYFIKACJA ZAGRO

ś

E

Ń

. .................................... 20

13

INFORMACJE DODATKOWE.......................................................................... 21

13.1

Oznakowanie CE.............................................................................................................................. 21

13.2

Utylizacja produktu. ........................................................................................................................ 21

14

SPOSÓB ZAMAWIANIA................................................................................... 21

15

GWARANCJA................................................................................................... 22

INSTRUKCJA OBSŁUGI Nr 52-0365

Ognioszczelne pola rozdzielcze typu ROK-6EM/A, wykonania ROK-6EM/A/Od/MM, ROK-6EM/A/Od/MM/W

ELEKTROMETAL S.A.

3

Spis załączników i rysunków.

1

1.

Decyzja Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego z dnia 16 października 2006 roku o znakach
L.dz. GEM/4740/0048/06/14356/ZB.

2.

Deklaracja Zgodności WE (ATEX).

Nr 024/06

3.

Deklaracja Zgodności – spełnienie wymagań technicznych Rozporządzenia Rady
Ministrów z dnia 30 kwietnia 2004 roku w sprawie dopuszczenia wyrobów do
stosowania w zakładach górniczych (DZ.U. Nr 99, poz. 1003 z 2004r.)

4.

Instrukcja przyłączania kabli energetycznych 3,6/6 kV oraz przewodów niskiego
napięcia do ognioszczelnych pól rozdzielczych typu ROK-6EM/A.

nr 52-0288

5.

Instrukcja obsługi. MULTIMUZ2 SR. Wersja 072.

8.2006

6.

Dokumentacja Techniczno – Ruchowa przekaźnika sterowniczo – separującego
obwody iskro i nieiskrobezpieczne typu PSSI-2.

08.2005

7.

Instrukcja obsługi. System teletransmisji danych dla ognioszczelnych pól średniego
napięcia typu ROK-6EM/A/…/W

nr 52-0328

8.

Instrukcja obsługi. Modem górniczy MIG-04.

nr 52-0290

9.

Instrukcja obsługi. Urządzenie separujące US-97/1

nr 52-0264

10.

Pole rozdzielcze ROK-6EM/A/Od/MM, ROK-6EM/A/Od/MM/W. Schemat zasadniczy. nr 57-0928

11.

Pole rozdzielcze ROK-6EM/A/Od/MM, ROK-6EM/A/Od/MM/W. Schemat montażowy. nr 64-2419

12.

Pole rozdzielcze ROK-6EM/A/Od/MM, ROK-6EM/A/Od/MM/W. Rozmieszczenie
aparatury.

nr 54-0741

1

Dokumenty z pozycji 7, 8 i 9 dostarczane tylko dla pól ROK-6EM/A/Od/MM/W.

INSTRUKCJA OBSŁUGI Nr 52-0365

Ognioszczelne pola rozdzielcze typu ROK-6EM/A, wykonania ROK-6EM/A/Od/MM, ROK-6EM/A/Od/MM/W

ELEKTROMETAL S.A.

4

1

Wst

ę

p.

1.1

Przedmiot opisu.

Przedmiotem opisu jest ognioszczelne pole rozdzielcze średniego napięcia typu ROK-6EM/A w wykonaniu

ROK-6EM/A/Od/MM budowane z wykorzystaniem osłon ROK-6 (OB 100) lub ROK-6P (OB 101). Zasadnicze
wyposażenie pola stanowią następujące elementy:

-

stycznik główny typu ROLLARC R400 z izolacją SF

6

o znamionowych parametrach elektrycznych

7.2 [kV], 400 [A],

-

dwuprzerwowe odłączniki od strony zasilania i odpływu o znamionowych parametrach elektrycznych
7,2 [kV] i 400 [A],

-

uziemnik specjalny od strony odpływu,

-

cyfrowy zespół zabezpieczeń typu MULTIMUZ, wersja 2,

-

separatory sterownicze dla obwodów iskrobezpiecznych i nieiskrobezpiecznych typu PSSI-2 oraz RExSL-2.

Dla zachowania poprawności czynności łączeniowych przewidziano blokady mechaniczne i elektromecha-

niczne z wykorzystaniem zamka mechanicznego, klucza specjalnego oraz sprzęgniętego z nimi łącznika krańco-
wego (jak w dotychczasowych rozwiązaniach pól rozdzielczych). Dodatkowo wykonanie pewnych niepopraw-
nych czynności przy manipulacji stycznikiem głównym pola jest wykluczone dzięki zastosowaniu blokad ele-
ktrycznych realizowanych poprzez zespół zabezpieczeń.

Pola odpływowe mogą także zostać wyposażone w aparaturę realizującą wizualizację pracy urządzenia.

Aparatura transmisyjna pola obejmuje następujące podzespoły

-

modem telefoniczny typu MIG-04 wraz z zasilaczem stabilizowanym do zasilania modemu napięciem sta-
łym o wartości 15 [V],

-

urządzenie separujące typu US-97/1 zapewniające separację galwaniczną między częścią iskrobezpieczną
i nieiskrobezpieczną magistrali transmisyjnej.

Urządzenia wyposażane w system wizualizacji oznaczane będą ROK-6EM/A/Od/MM/W.

1.2

Przeznaczenie.

Ognioszczelne pole rozdzielcze średniego napięcia ROK-6EM/A/Od/MM przeznaczone jest do przekazy-

wania energii elektrycznej ze stacji rozdzielczych lub transformatorowo – rozdzielczych do odbiorników pracu-
jących w podziemnych wyrobiskach kopalnianych. Pole przeznaczone jest do pracy w sieci trójfazowej o napię-
ciu roboczym do 7,2 [kV]. Pola rozdzielcze ROK-6EM/A/Od/MM są urządzeniami grupy I kategorii M2 przy-
stosowanymi do pracy w podziemiach kopalń gazowych w strefach zagrożonych wybuchem metanu i pyłu wę-
glowego.

Przewidziano następujące wykonania urządzenia:

•

pole liniowe,

•

pole transformatorowe,

•

pole silnikowe,

przy czym praca urządzenia w danym charakterze uzależniona jest od właściwej konfiguracji zabezpieczeń
w zespole sterownika polowego typu MULTIMUZ.

2

Dane techniczne.

Certyfikat badania typu WE

OBAC06ATEX189X

Cecha /oznaczenie wg ATEX/

I M2 EEx d [ia] I

Maksymalne napięcie izolacji i robocze, U

m

7,2 [kV]

Napięcie znamionowe, U

N

6 [kV]

Częstotliwość znamionowa, f

N

50 Hz

Prąd znamionowy, I

N

max 400 [A], opcjonalnie, w zależności
od przekładnika prądowego

Moc zwarciowa

125 [MVA] (dla 7,2 [kV])

100 [MVA] (dla 6 [kV])

Znamionowy wyłączalny prąd zwarciowy symetryczny, I

nws

10 [kA]

Wyłączalny prąd zwarciowy niesymetryczny, I

nwns

14 [kA]

Znamionowy załączalny prąd zwarciowy, i

n zal

25 [kA]

INSTRUKCJA OBSŁUGI Nr 52-0365

Ognioszczelne pola rozdzielcze typu ROK-6EM/A, wykonania ROK-6EM/A/Od/MM, ROK-6EM/A/Od/MM/W

ELEKTROMETAL S.A.

5

Znamionowy prąd zwarciowy 1-sekundowy, I

th

10 [kA]

Czas trwania zwarcia, T

k

1 sek

Trwałość mechaniczna

3x10

5

cykli

Napięcie znamionowe obwodów pomocniczych, U

pom1N

, U

pom2N

100 [V] (AC) , 24 [V] (AC), 130 [V]
(DC)

Kategoria iskrobezpiecznych obwodów zdalnego sterowania,
blokad zewnętrznych i systemu wizualizacji

i

a

(wg pkt. 11 niniejszej instrukcji)

Standard sygnałów łącza szeregowego

2

RS485 (4 przewody)

Temperatura otoczenia

+5

°

C

≤

Ta

≤

+ 40

°

C

Wymiary (wys. x szer. x głęb.)

1460 x 930 x 1270 [mm]

Masa, m

ok. 960 kg

Klasa odporności na działanie łuku elektrycznego IAC

AFLR

Prąd probierczy podczas badań łukoodporności

10 [kA]

Czas trwania próby narażenia łukiem

0,1 s

Kategoria zależności od reakcji na otwarcie przedziału

LSC2A

Kategoria dostępności części pod napięciem dla obsługi

PM

3

Budowa, rozmieszczenie elementów, układy mechaniczne i elektryczne.

3.1

Struktura budowy.

Rozmieszczenie aparatury ognioszczelnego pola rozdzielczego średniego napięcia ROK-6EM/A/Od/MM

przedstawione zostało na rys. nr 54-0741. Urządzenie składa się z następujących elementów:

•

Komory głównej K1, mieszczącej:

–

stycznik główny (Q),

–

przekładniki prądowe (T1F, T2F),

–

przekładniki napięciowe trójuzwojeniowe (T3F..T5F),

–

bezpieczniki SN (po stronie pierwotnej przekładników napięciowych) (F1..F3),

–

cyfrowy zespół zabezpieczeń typu MULTIMUZ (K),

–

wyłączniki instalacyjne (F4..F9),

–

bezpieczniki nn (F10, F11),

–

stycznik pomocniczy (KS),

–

łącznik (S13),

–

transformator sterowniczy (TSt),

–

trójfazowy mostkowy prostownik diodowy (VP),

–

rezystor rurkowy (R),

–

listwy zaciskowe (X1..X3, X5),

–

zasilacz (U) dla modemu telefonicznego /opcja, dla systemu transmisji danych/.

Komora główna zamykana jest pokrywą, w której umieszczona jest aparatura sterowniczo – sygnaliza-

cyjna obejmująca:

–

łączniki sterownicze (S1, S2, SL)

–

łączniki (S11, S12),

–

lampki sygnalizacyjne (H3, H5, H6),

–

wskaźnik położenia (H4).

•

Komory odłącznikowej górnej K5, mieszczącej:

–

odłącznik (Q2),

–

uziemnik (Q3).

•

Komory odłącznikowej dolnej K2, mieszczącej:

–

odłącznik (Q1).

•

Komory przyłączeniowej górnej K4, mieszczącej:

–

wpust do wprowadzenia kabli odpływowych,

–

zaciski przyłączowe dla kabli odpływowych,

–

przekładnik Ferrantiego (T6F).

2

Tylko dla pól ROK-6EM/A/Od/MM/W (wyposażonych w system transmisji danych).

INSTRUKCJA OBSŁUGI Nr 52-0365

Ognioszczelne pola rozdzielcze typu ROK-6EM/A, wykonania ROK-6EM/A/Od/MM, ROK-6EM/A/Od/MM/W

ELEKTROMETAL S.A.

6

•

Komory przyłączeniowej dolnej K3, mieszczącej:

–

wpusty do wprowadzenia kabli systemu szyn obwodu głównego rozdzielnicy,

–

zaciski przystosowane do umocowania i przyłączenia szyn zbiorczych toru głównego rozdzielnicy.

•

Komory amperomierza K9, mieszczącej:

–

amperomierz (A),

–

lampkę sygnalizacyjną (H1).

•

Komory woltomierza K8, mieszczącej:

–

woltomierz (V),

–

lampkę sygnalizacyjną (H2).

•

Komory iskrobezpiecznej aparatury nn K6, mieszczącej:

–

separatory obwodów iskrobezpiecznych i nieiskrobezpiecznych (E1, E2),

–

listwy przyłączowe obwodów sterowniczych (X4 – nieiskrobezpiecznych, X6 – iskrobezpiecznych

oraz listwa XT w polach z systemem transmisji danych),

–

trzy wpusty kablowe do wprowadzenia kabli sterowniczych (zakres średnic 14-20 mm),

–

modem telefoniczny (MOD),

–

urządzenie separujące (US).

UWAGA:
Dwa ostatnie podzespoły montowane są opcjonalnie tylko w polach z systemem transmisji danych.

•

Komory licznika K7 (pustej) lub płaskiej pokrywy zaślepiającej.

•

Komór pomocniczych – prawej K10 (w obudowach typu ROK-6) lub prawej K10 i lewej K11 (w obudo-

wach typu ROK-6P), mieszczących:

−

po 1 wpuście do wprowadzenia kabli zewnętrznych obwodów,

−

listwy zaciskowe oraz przepust przewodowy do połączeń z wewnętrznymi obwodami pola (komory

K1). Połączenia powinny być wykonane zgodnie z zaleceniami uwagi zamieszczonej poniżej.

UWAGA:
Komory pomocnicze mogą być wykorzystane do łączenia pola rozdzielczego z zewnętrznymi obwodami na na-
pięcia znamionowe nie przekraczające wartości 25 V (obwody prądu przemiennego) lub 60 V (obwody prądu
stałego). Przyłączane przez użytkownika obwody muszą spełniać wymagania stosownych Rozporządzeń /DZ.U.
Nr 139 Poz. 1169 z 2002 roku/ oraz norm przedmiotowych dla urządzeń górniczych. Za prawidłowe wykorzys-
tanie pomocniczych komór przyłączowych i podłączenie do nich obwodów o wymaganych parametrach odpo-
wiada użytkownik.

Pole rozdzielcze ustawione jest na płozach ułatwiających transport, przy czym płozy przystosowane są
do łączenia mechanicznego przy zestawianiu pól w rozdzielnicę.

3.2

Obwody i układy elektryczne.

3.2.1

Obwód główny, napięcie 3x6 [kV] (AC).

Obwód główny 6 [kV] składa się z:

•

dwóch odłączników Q1, Q2 z napędem dźwigniowym wyposażonym w zamek ryglujący oraz uziemnika Q3

z napędem ręcznym. Napędy odłączników i uziemnika są ze sobą sprzęgnięte, przy czym możliwe jest roz-
przęganie obydwu napędów,

•

stycznika głównego Q z napędem elektromagnetycznym i izolacją SF

6

(stycznik typu ROLLARC),

•

dwóch przekładników prądowych T1F, T2F,

•

trzech trójuzwojeniowych przekładników napięciowych T3F..T5F zabezpieczonych przez bezpieczniki SN

F1..F3,

•

przekładnika Ferrantiego T6F.

Połączenia elektryczne pomiędzy odłącznikami, stycznikiem głównym i zaciskami przyłączowymi obwo-

dów toru głównego wykonano poprzez izolatory przepustowe SN, które są jednocześnie elementami konstruk-
cyjnymi odłączników.

3.2.2

Obwód sterowniczy, napięcie 2x(3x100) [V] (AC).

Obwód sterowniczy, zasilany napięciem 2x(3x100) [V] (AC) uzyskanym z przekładników napięciowych

T3F..T5F, składa się z:

•

zacisków obwodów pomiaru napięcia zespołu zabezpieczeń K,

INSTRUKCJA OBSŁUGI Nr 52-0365

Ognioszczelne pola rozdzielcze typu ROK-6EM/A, wykonania ROK-6EM/A/Od/MM, ROK-6EM/A/Od/MM/W

ELEKTROMETAL S.A.

7

•

zacisków obwodu napięcia przemiennego diodowego prostownika mostkowego VP,

•

wyłączników instalacyjnych F4..F9,

•

rezystora rurkowego R,

•

cewki sterującej stycznika pomocniczego KS,

•

uzwojenia górnej strony transformatora sterowniczego TSt.

Przy prowadzeniu połączeń elektrycznych obwodu sterowania 100 [V] wykorzystano także niektóre zacis-

ki dostępnych w urządzeniu listew zaciskowych X1..X5, natomiast do połączeń obwodów pomiędzy komorami
– izolatory przepustowe niskiego napięcia. Ponadto do tego obwodu zostały przyłączone zaciski dodatkowego
uzwojenia przekładnika ziemnozwarciowego T6F wykorzystywanego przy testach kontrolujących poprawną pra-
cę cyfrowego zespołu zabezpieczeń K (patrz pkt. 3.4.1).

3.2.3

Obwód sygnalizacyjny, napięcie 24 [V] (AC).

Obwód sygnalizacyjny, zasilany napięciem 24 [V] (AC) uzyskanym z transformatora sterowniczego TSt,

składa się z:

•

zacisków zasilania separatorów obwodów iskrobezpiecznych i nieiskrobezpiecznych E1, E2 (strona nieis-

krobezpieczna),

•

lampek sygnalizacyjnych H1..H3, H5, H6,

•

wskaźnika położenia H4,

•

bezpieczników topikowych nn F10, F11,

•

styków wykonawczych układu sterowniczego stycznika głównego Q oraz zacisków styków wykonawczych

(wyjść dwustanowych) cyfrowego zespołu zabezpieczeń K,

•

odpowiednich zacisków łącznika pomocniczego S13.

Dodatkowo przy prowadzeniu połączeń elektrycznych obwodu sygnalizacyjnego 24 [V] wykorzystano nie-

które zaciski dostępnych w urządzeniu listew zaciskowych X1..X5, natomiast do połączeń obwodów pomiędzy
komorami – izolatory przepustowe niskiego napięcia.

3.2.4

Obwód sterowniczy, napięcie 130 [V] (DC).

Obwód sterowania, zasilany napięciem wyprostowanym 130 [V] (DC) uzyskanym z prostownika most-

kowego VP, składa się z:

•

obwodu sterowania stycznika głównego Q,

•

zacisków zasilania oraz obwodu sterowania – wejść oraz odpowiednich wyjść dwustanowych cyfrowego

zespołu zabezpieczeń K,

•

styków wykonawczych stycznika pomocniczego KS,

•

łączników sterowniczych S1, S2, SL, S11, S12, S13,

•

zacisków styków wykonawczych separatorów obwodów iskrobezpiecznych i nieiskrobezpiecznych E1, E2.

3.2.5

Układ pomiarowy.

Ognioszczelne pole rozdzielcze średniego napięcia ROK-6EM/A/Od/MM wyposażono w następującą apa-

raturę pomiarową:

woltomierz – zasilany napięciem 100 [V] (AC) z układu sterowniczego,

amperomierz – przyłączony do obwodu prądu 5 [A] po stronie wtórnej przekładnika prądowego T1F.

wejścia pomiarowe cyfrowego zespołu zabezpieczeń (oznaczenie K) umożliwiające przeprowadzenie
pomiarów:

−

prądu obwodu głównego,

−

napięcia obwodu głównego,

−

mocy dostarczonej do obwodu głównego,

−

energii przepływającej w torze głównym,

−

współczynnika mocy w obwodzie toru głównego,

−

częstotliwości obwodu głównego,

−

czasu pracy pola.

Obserwację wyników pomiarów umożliwia wyświetlacz urządzenia MULTIMUZ. Wybór parametrów, któ-

re mają być przedstawione na wyświetlaczu dokonuje operator za pomocą manipulatora S11 (pozycje przewija-
nie w górę, przewijanie w dół). Przy obserwacji wyników pomiarów łącznik S12 należy ustawić w pozycji „0”.

Obwody pomiarowe cyfrowego zespołu zabezpieczeń zasilane są z przekładników prądowych T1F i T2F,

przekładników napięciowych T3F..T5F oraz z przekładnika Ferrantiego T6F.

INSTRUKCJA OBSŁUGI Nr 52-0365

Ognioszczelne pola rozdzielcze typu ROK-6EM/A, wykonania ROK-6EM/A/Od/MM, ROK-6EM/A/Od/MM/W

ELEKTROMETAL S.A.

8

3.2.6

Układ transmisji danych (opcja).

Pola typu ROK-6EM w wykonaniu ROK-6EM/A/Od/MM/W (z systemem transmisji danych) realizowane

są na dodatkowe życzenie klienta. Aparatura dostarczona wraz z polem obejmuje:

–

modem telefoniczny MOD,

–

zasilacz stabilizowany U o napięciach 100 [V] (AC) / 15 [V] (DC) – do zasilania modemu telefo-

nicznego,

–

urządzenie separujące US,

–

gniazdo transmisyjne zespołu zabezpieczeń K.

3.2.7

Obwody iskrobezpieczne.

Urządzenie wyposażane jest w aparaturę zapewniającą separację jego wewnętrznych obwodów nieiskrobez-

piecznych od obwodów iskrobezpiecznych doprowadzanych z zewnątrz pola. W obwodach sterowania zdalnego
i blokad technologicznych stosowane będą przekaźniki separujące typu PSSI-2 lub RExSL-2 współpracujące
z obwodami iskrobezpiecznymi kategorii „i

a

”. Szczególne warunki stosowania dla przekaźników podano

w punkcie 11 niniejszej instrukcji. Iskrobezpieczne wyprowadzenia przekaźników separujących połączone zos-
tały z listwą zaciskową X6.

Ponadto w polach ROK-6EM/A/Od/MM/W stosowane będzie urządzenie separujące typu US-97/1 przysto-

sowane do współpracy z iskrobezpiecznymi obwodami systemu wizualizacji kategorii „i

a

”. Iskrobezpieczne za-

ciski urządzenia separującego wyprowadzone zostały na zaciski listwy XT.

W obwodach iskrobezpiecznych dla wszystkich przewodów i listew zaciskowych przyjęto identyfikację za

pomocą barwy niebieskiej komponentów.

3.3

Układ sterowania.

Sterowanie stycznikiem głównym Q odbywa się z cyfrowego zespołu zabezpieczeń K poprzez stycznik

pomocniczy KS. Aktywacja jakiegokolwiek zabezpieczenia w sterowniku lub awaria urządzenia sterującego
powoduje odwzbudzenie cewki stycznika KS, co z kolei blokuje możliwość załączenia pola.

W polu odpływowym przewidziano następujące rodzaje sterowania:

-

lokalne – za pomocą manipulatora „ZAŁ-WYŁ” sprzęgniętego z łącznikami S1 i S2,

-

zdalne – z zewnętrznego obwodu sterowania poprzez separator obwodów iskrobezpiecznych i nieiskrobez-
piecznych E1 lub za pośrednictwem systemu transmisji danych ze stanowiska dyspozytorskiego.

Załączenie pola, w danej chwili, możliwe jest tylko z jednego stanowiska sterowniczego: przez przekrę-

cenie manipulatora „WYŁ-ZAŁ” w pozycję „ZAŁ” (wykonanie czynności wymaga przyciągnięcie manipulatora
do siebie) – przy sterowaniu lokalnym lub przez wzbudzenie cewki K1 przekaźnika separującego E1 – przy ste-
rowaniu zdalnym. Wyłączenie pola następuje po przekręceniu manipulatora „WYŁ- ZAŁ” w pozycję „WYŁ”
(niezależnie od wybranego rodzaju sterowania) oraz przez odwzbudzenie cewki K1 przekaźnika separującego
E1 (przy sterowaniu zdalnym).

Każdy rodzaj sterowania może być realizowany w układzie bez blokad technologicznych lub z blokadami.

Sterowanie blokadami przeprowadzane jest w zewnętrznych obwodach sterujących przyłączonych do zacisków
cewek sterujących stykami wykonawczymi w obwodach nieiskrobezpiecznych przekaźnika separującego E2.
Aktywacja blokady technologicznej powoduje otwarcie stycznika głównego i blokadę jego załączenia.

Ponadto o możliwości załączenia pola lub jego pracy decyduje stan rygla zamykającego pokrywę komory

głównej pola. Otwarcie rygla powoduje przerwanie obwodu sterującego realizowane przy pomocy łącznika SL
i wpływającego na wyłączenie stycznika lub uniemożliwienie jego załączenia.

3.4

Układ zabezpieczeń.

Pole ROK-6EM/A/Od/MM wyposażone jest w cyfrowy zespół zabezpieczeń typu MULTIMUZ realizujący

wszystkie zabezpieczenia przewidziane w pracy pola. Rodzaje dostępnych zabezpieczeń, sposób ich nastawy
oraz opis działania podaje „Instrukcja obsługi” zespołu MULTIMUZ2 SR dołączona do niniejszej instrukcji (od-
powiednio punkty 3.2 oraz 4). Konfiguracji zabezpieczeń i ich nastaw dokonuje się za pomocą klawiatury
dostępnej na panelu przednim urządzenia MULTIMUZ. Producent dokonuje konfiguracji zespołu MULTIMUZ
w zakresie podstawowych typów zabezpieczeń (prądowych – zwarciowych, przeciążeniowych i silnikowych,
ziemnozwarciowych – nadprądowego lub kierunkowego), natomiast pozostałe zabezpieczenia (ziemnozwarcio-
we admitancyjne, napięciowe i zwrotnomocowe) pozostają nieaktywne.

W zespole zabezpieczeń wbudowana jest blokada uniemożliwiająca powrót pola do stanu przedzakłóce-

niowego bez celowego skasowania stanu aktywnego zabezpieczeń dokonywanego stykiem pomocniczym S11.

INSTRUKCJA OBSŁUGI Nr 52-0365

Ognioszczelne pola rozdzielcze typu ROK-6EM/A, wykonania ROK-6EM/A/Od/MM, ROK-6EM/A/Od/MM/W

ELEKTROMETAL S.A.

9

UWAGA:
Zaleca się, żeby wszystkich zmian konfiguracji zabezpieczeń dokonywał producent lub pracownicy specjalnej
jednostki serwisowej przeszkoleni w zakresie obsługi cyfrowych sterowników polowych oraz posiadających
uprawnienia do pracy w górniczych sieciach elektroenergetycznych o napięciach powyżej 1 kV.

3.4.1

Kontrola pracy cyfrowego zespołu zabezpieczeń.

Kontrola pracy cyfrowego zespołu zabezpieczeń obejmuje dwa programy testów:

Kontrolę ciągłości obwodów przekładnika ziemnozwarciowego.

Kontrola ciągłości obwodów przekładnika ziemnozwarciowego inicjowana jest automatycznie, co 12

godzin, w zespole zabezpieczeń. Polega ona na wymuszaniu prądu w dodatkowym uzwojeniu przekładnika
Ferrantiego i sprawdzaniu odpowiedzi na wymuszenie. W przypadku niepobudzenia zabezpieczenia nastę-
puje otwarcie stycznika głównego, ustawienie blokady załączenia i zapamiętanie zdarzenia w dzienniku.
Prawidłowa reakcja powoduje tylko wpis do dziennika. Pamiętany jest jedynie ostatni komunikat o kontroli
ciągłości obwodów przekładników ziemnozwarciowych.

Kontrolę doziemienia.

Kontrola doziemienia polega na wymuszeniu prądu w dodatkowym uzwojeniu przekładnika ziem-

nozwarciowego. Powoduje ona pobudzenie zabezpieczenia ziemnozwarciowego zespołu zabezpieczeń,
co z kolei prowadzi do wyłączenia stycznika głównego oraz blokady jego załączenia. Ponadto w dzienniku
zdarzeń dostępny będzie komunikat o wyłączeniu pola przez zabezpieczenie ziemnozwarciowe (nadmiaro-
we zerowoprądowe lub kierunkowe) z równoczesnym zapamiętaniem maksymalnej wartości prądu pobu-
dzenia.

Sterowanie pracą układu zabezpieczeń odbywa się przy pomocy manipulatora S11.

Po przeprowadzeniu kontroli, doprowadzenie zabezpieczenia do stanu wyjściowego wymaga jego

odblokowania.

3.5

Układ blokad.

Układ blokad ognioszczelnego pola rozdzielczego średniego napięcia ROK-6EM/A/Od/MM obejmuje:

a)

Blokadę „odłączniki – pokrywa komory głównej”.

Blokada pomiędzy odłącznikami Q1, Q2 a pokrywą komory głównej jest blokadą mechaniczną. Unie-

możliwia ona otwarcie pokrywy przy zamkniętych odłącznikach oraz zamknięcie odłączników przy otwar-
tej pokrywie.

b)

Blokadę „odłączniki – stycznik główny”.

Blokada pomiędzy odłącznikami Q1, Q2 a stycznikiem głównym Q jest zrealizowana na drodze me-

chanicznej. W obwód sterowania stycznikiem włączony jest styk łącznika SL sprzężony mechanicznie
z zamkiem ryglującym pokrywę komory głównej. Blokada ta powoduje wyłączenie stycznika oraz unie-
możliwia jego załączenie w przypadku odryglowania zamka.

UWAGA:
Blokady opisane w punktach a), b) są zrealizowane przy pomocy dwóch zamków, do których dostarczany jest
jeden wspólny klucz. Każde pole rozdzielcze posiada odrębny klucz z wytłoczonym numerem. Ten sam numer
jest wytłoczony na obydwu zamkach.

Posiadanie dwóch kluczy z identycznym numerem w obr

ę

bie jednej rozdzielnicy jest niedopu-

szczalne. W przypadku zgubienia klucza nale

ż

y zwróci

ć

si

ę

do producenta w celu dostarczenia

nowego.

c)

Blokadę ryglującą napęd odłączników.

Napęd dźwigniowy odłączników wyposażono w skobel. Identyczny skobel znajduje się na osłonie pola

(za wspornikiem zamka odłącznikowego blokady „odłączniki – pokrywa komory głównej”). W stanie
otwarcia odłączników napęd odłączników przyjmuje położenie, w którym otwory w skoblach pokrywają się
i możliwe jest założenie na nich kłódki. Przed zamknięciem odłączników wymagane jest ściągnięcie kłódki.

d)

Blokadę załączenia stycznika głównego w przypadku jego wyłączenia przez zabezpieczenie.

Blokada ta jest zrealizowana w cyfrowym zespole zabezpieczeń. Uniemożliwia ona ponowne załącze-

nie stycznika po jego wyłączeniu przez zabezpieczenie (szczegóły w pkt. 3.4 niniejszej instrukcji).

INSTRUKCJA OBSŁUGI Nr 52-0365

Ognioszczelne pola rozdzielcze typu ROK-6EM/A, wykonania ROK-6EM/A/Od/MM, ROK-6EM/A/Od/MM/W

ELEKTROMETAL S.A.

10

e)

Blokadę technologiczną.

W polu rozdzielczym ROK-6EM/A/Od/MM przewidziano możliwość wprowadzenia blokady techno-

logicznej poprzez separator E2, przystosowany do współpracy z obwodami iskrobezpiecznymi i nieiskro-
bezpiecznymi. Blokada jest aktywna w przypadku niepobudzenia cewki K1 przekaźnika separującego E2.
Pobudzenie cewki uzyskuje się przez zwarcie diodą zacisków listwy zaciskowej X6: 14 i 15. Działanie blo-
kad dostępne jest po wyborze odpowiednich rodzajów sterowania polem dokonywane przy pomocy łącz-
nika S13.

3.6

Układ sygnalizacji.

W polu rozdzielczym ROK-6EM/A/Od/MM przewidziano następującą sygnalizację:

a)

Położenia stycznika – przy pomocy czerwonej lampki H1 (stycznik zamknięty) zabudowanej w komorze
amperomierza oraz zielonej lampki H2 (stycznik otwarty) zabudowanej w komorze woltomierza,

b)

Awaryjnego wyłączenia stycznika – przy pomocy czerwonej lampki H3 świecącej światłem pulsującym.
Sygnalizowane są stany związane z pobudzeniem zabezpieczeń związanych z wyłączeniem stycznika i akty-
wacją blokady jego załączenia (wyjście „AW” cyfrowego zespołu zabezpieczeń K),

c)

Stanu uprzedzenia o awaryjnym stanie pracy pola – przy pomocy żółtej lampki H5 świecącej światłem
pulsującym. Sygnalizowane są stany związane z pobudzeniem zabezpieczeń nie wywołujących wyłączenia
stycznika (wyjście „UP” cyfrowego zespołu zabezpieczeń K):

d)

Stanu blokad technologicznych (w przypadku sterowania z blokadami) – przy pomocy diodowego
wskaźnika położenia H4. Barwa czerwona oznacza spełnienie blokad,

e)

Uprawnienia sterowania zdalnego – przy pomocy żółtej lampki H6 sterowanej stykiem łącznika S13.

Lampki sygnalizacyjne i wskaźnik położenia H3..H7 zabudowane są w pokrywie komory głównej.

Ponadto na płycie czołowej cyfrowego zespołu zabezpieczeń widocznej przez wziernik w pokrywie komory

głównej znajdują się diody LED sygnalizujące:

uszkodzenie zespołu – dioda „ALARM”,

wyłączenie awaryjne stycznika – dioda „WYŁĄCZENIE” (odpowiednik sygnału AW; podpunkt b),

pobudzenie zabezpieczenia – dioda „POBUDZENIE”,

stan awaryjny pracy pola – dioda „UPRZEDZENIE” (odpowiednik sygnału UP; podpunkt c).

Na przednim panelu cyfrowego zespołu zabezpieczeń umieszczonych są dalsze cztery diody przeznaczone

do konfiguracji pod indywidualne potrzeby użytkownika urządzenia. Szczegóły konfiguracji sygnalizatorów
podaje instrukcja obsługi cyfrowego zespołu zabezpieczeń typu MULTIMUZ dołączona do instrukcji.

3.7

Ochrona przed porażeniem.

W ognioszczelnym polu rozdzielczym ROK-6EM/A/Od/MM jako ochronę przed porażeniem prądem elek-

trycznym zastosowano:
1.

Ochronę przed dotykiem bezpośrednim części przewodzących będących pod napięciem w normalnych
warunkach eksploatacji (podstawową) – w postaci obudowy pola. Konstrukcja napędów ręcznych odłączni-
ków w polu rozdzielczym ROK-6EM/A/Od/MM umożliwia otwarcie pokrywy komory głównej wyłącznie
po otwarciu obydwu odłączników. Wszystkie pokrywy komór przeznaczone do demontażu w celu zapew-
nienia dostępu do wnętrza urządzenia w trakcie czynności montażowych lub kontrolnych zaopatrzone zosta-
ły w tabliczki ostrzegawcze o treści: „UWAGA. Otwierać po wyłączeniu napięcia zasilającego” Ponadto
przy zamkniętych odłącznikach zapewniona jest kontrola poziomu napięcia zasilającego przy pomocy
woltomierza.

2.

Ochronę przed dotykiem pośrednim (dodatkową) w sieci 3x6 [kV] (układ IT) – przez system uziemiają-
cych przewodów ochronnych, zapewniający sprowadzenie napięcia dotykowego do wartości bezpiecznej
oraz wyłączenie odpływu w rozdzielni nadrzędnej w przypadku pojedynczego zwarcia z częścią dostępną
przewodzącą lub ziemią (pole rozdzielcze ROK-6EM/A/Od/MM może być zasilane wyłącznie z sieci wypo-
sażonej w zabezpieczenie ziemnozwarciowe działające na wyłączenie).

Wszystkie dostępne części przewodzące mogące znaleźć się pod napięciem na skutek uszkodzenia izolacji,

zaciski ochronne części stałych obudowy oraz zaciski ochronne pokryw rozdzielnicy są połączone przewodami z
zaciskiem ochronnym.

Przewody ochronne są oznaczone poprzecznymi pasami w barwach żółtych i zielonych. Pole rozdzielcze

ROK-6EM/A/Od/MM wyposażone jest ponadto w zewnętrzne zaciski ochronne do połączenia z systemem uzie-
miających przewodów ochronnych.

INSTRUKCJA OBSŁUGI Nr 52-0365

Ognioszczelne pola rozdzielcze typu ROK-6EM/A, wykonania ROK-6EM/A/Od/MM, ROK-6EM/A/Od/MM/W

ELEKTROMETAL S.A.

11

4

Monta

ż

i instalacja u u

ż

ytkownika.

4.1

Montaż mechaniczny.

Pole ROK-6EM/A/Od/MM przewidziane jest do pracy w rozdzielnicy kopalnianej złożonej maksymalnie

z 24 pól. Przy zamawianiu pola u producenta, należy zwrócić uwagę, aby numer klucza do zamka pokrywy
komory głównej i napędu odłączników był inny niż numery analogicznych kluczy pozostałych pól rozdzielnicy.

Zaleca się ustawienie pola na wypoziomowanym fundamencie odpowiedniej wytrzymałości. Ustawienie

pola powinno wykluczać możliwość jego przesuwania. Ponadto fundament musi zapewniać trwałość pionowego
położenia pola (dopuszcza się odchylenie osi urządzenia od położenia pionowego nie przekraczające 10 [

°

]).

Płozy osłony urządzenia należy połączyć mechanicznie z płozami sąsiednich pól. Komory przyłączowe
przystosowane zostały do montażu wpustów kablowych typu WUKS (maksymalnie po dwa wpusty w każdej
komorze), przy czym przez komorę górną należy wprowadzać kabel zasilający, natomiast przez dolną – kable
tworzące systemy szynowe rozdzielnic.

W celu zapewnienia wygodnego dostępu do wnętrza pola i mechanizmów na zewnątrz obudowy, należy za-

chować odległości od ścian wynoszące:

-

z przodu pola – min. 1200 [mm],

-

z tyłu pola – min. 800 [mm],

-

z boków – min. 700 [mm].

4.2

Montaż elektryczny.

Montaż elektryczny pola ROK-6EM/A/Od/MM obejmuje następujące czynności:

a)

Podłączenie obwodów głównych.

Podłączenie obwodów głównych należy wykonać zgodnie z „Instrukcją przyłączania kabli (...)” (nr

52-0288), załączonej do niniejszej instrukcji.

Wprowadzenie kabli energetycznych 3,6/6 kV do wnętrza osłony umożliwiają wpusty kablowe typu

WUKS. Przewidziano wykorzystanie kabli o średnicach zewnętrznych zgodnie z poniższą tablicą:

Numer wykonania wpustu

Zakres średnic

wprowadzanych kabli [mm]

1

59-64

2

54-59

3

49-54

4

44-49

5

39-44

Każdy wpust montowany jest do korpusu osłony ognioszczelnej przez przykręcenie 3 śrub M16x56.

W przypadku, gdy wpusty nie są montowane otwory wpustowe powinny być zaślepione pokrywami do za-
głuszania.

b)

Podłączenie przewodu ochronnego.

Obudowa pola ROK-6EM/A/Od/MM wyposażona jest w główny zacisk uziomowy, służący do połą-

czenia obudowy z systemem uziemiających przewodów ochronnych (SUPO).

Przewód uziemiający powinien być chroniony przed korozją, zabezpieczony od uszkodzeń mechanicz-

nych oraz prowadzony w sposób umożliwiający dostęp w celu oględzin.

Wymiary przewodów ochronnych powinny być zgodne z normą PN-G-42041.

c)

Podłączenie obwodów sterowniczych.

Kable i przewody sterownicze należy wprowadzać poprzez wpusty kablowe typu WKE 14-20. Wpusty są

przystosowane do montażu kabli o średnicach zewnętrznych z zakresu:

–

14-16 mm,

–

16-18 mm,

–

18-20 mm.

W przypadku niewykorzystania danego wpustu kablowego należy go zaślepić za pomocą zaślepki wpustu

(WKE 14-20).

Podłączenie obwodów sterowniczych należy wykonać zgodnie z „Instrukcją przyłączania kabli (...)” (nr 52-

0288), załączonej do niniejszej instrukcji.

INSTRUKCJA OBSŁUGI Nr 52-0365

Ognioszczelne pola rozdzielcze typu ROK-6EM/A, wykonania ROK-6EM/A/Od/MM, ROK-6EM/A/Od/MM/W

ELEKTROMETAL S.A.

12

4.3

Przygotowanie do eksploatacji, sprawdzenie stanu i parametrów pola.

Przed oddaniem pola do eksploatacji należy wykonać następujące czynności:

a)

Oględziny zewnętrzne.

Zakres czynności przy oględzinach zewnętrznych obejmuje sprawdzenie:

–

stanu obudowy i mechanizmów,

–

wyzerowania mierników wskazówkowych,

–

stanu pokryć antykorozyjnych obudowy i mechanizmów,

–

mocowania i czytelności napisów tabliczek informacyjnych, ostrzegawczych oraz znamionowej,

b)

Pomiar rezystancji izolacji obwodów głównych.

Pomiar rezystancji izolacji obwodów głównych należy przeprowadzić z wykorzystaniem omomierza

o napięciu probierczym 2500 [V]. Minimalna wartość rezystancji izolacji powinna wynosić 150 [M

Ω

].

Przed pomiarem należy:

•

wyjąć bezpieczniki F1..F3 przekładników napięciowych T3F..T5F i zewrzeć ze sobą zaciski
uzwojenia pierwotnego oraz zaciski obydwu uzwojeń wtórnych w każdym z przekładników,

•

zewrzeć ze sobą zaciski uzwojenia wtórnego każdego z przekładników prądowych T1F i T2F,

•

odłączyć zaciski zasilacza modemu telefonicznego U od obwodu sterowania (w polach z systemem
transmisji),

•

zewrzeć ze sobą zaciski obydwu uzwojeń wtórnych przekładnika Ferrantiego i połączyć z zaciskiem
ochronnym pola,

•

zamknąć wyłączniki instalacyjne F4..F9,



zmostkować:

−

bezpieczniki nn F10 i F11,

−

lampki sygnalizacyjne i wskaźnik położenia H1

÷

H6,

−

zaciski łączników S1 i S2,

−

zaciski obydwu styków łącznika SL (odpowiednio parami zaciski „1” i „2” oraz „3” i „4”),

−

odpowiednie pary zacisków stykowych stycznika pomocniczego KS,

–

poszczególne tory łączników S11, S12 i S13,

•

zewrzeć ze sobą i połączyć z zaciskiem ochronnym pola zaciski uzwojenia wtórnego transformatora
sterowniczego TSt,

•

odłączyć od obwodu sygnalizacyjnego 24 [V] (AC) obwody wejściowe separatorów E1, E2,

•

zewrzeć następujące pary zacisków listwy zaciskowej X2: „2” i „3” , „6” i „7” oraz „9” i „10”,

•

zewrzeć ze sobą zaciski „3” i „4” oraz „5”, „6”, „7” i „11”, a także „8”, „9” i „10” oraz „12” i „13”
listwy zaciskowej X1,



zewrzeć następujące zaciski zespołu zabezpieczeń K: „12-13” z „18-19-20”, „6-10-11” oraz „16-17”.

Pomiaru należy dokonać pomiędzy:

–

każdym torem obwodu głównego a obudową pola (w czasie pomiaru pozostałe tory obwodu główne-

go powinny pozostać uziemione),

–

poszczególnymi torami obwodu głównego (w czasie pomiaru trzeci tor obwodu głównego powinien

być uziemiony),

–

stykami tych samych biegunów każdego łącznika w stanie otwartym.

c)

Pomiar rezystancji izolacji uzwojenia pierwotnego przekładników napięciowych T3F..T5F.

Pomiar rezystancji izolacji uzwojenia pierwotnego przekładników napięciowych należy przeprowa-

dzić z wykorzystaniem omomierza o napięciu probierczym 2500 [V]. Minimalna wartość rezystancji
izolacji powinna wynosić 150 [M

Ω

]. Przed pomiarem należy:

–

wyjąć bezpieczniki F1..F3,

–

odłączyć obwód sterowniczy 2x(3x100) [V] (AC) od uzwojeń wtórnych przekładników oraz zaciski

„n” przekładników od zacisku ochronnego.

Pomiaru należy dokonać pomiędzy:

–

uzwojeniem pierwotnym, a obudową pola,

–

uzwojeniem pierwotnym, a uzwojeniami wtórnymi.

d)

Pomiar rezystancji izolacji obwodów pomocniczych.

W polu ROK-6EM/A/Od/MM występują następujące galwanicznie rozdzielone obwody pomocnicze:

–

obwód sterowniczy 2x(3x100) [V] (AC),

–

obwód sygnalizacyjny 24 [V] (AC),

INSTRUKCJA OBSŁUGI Nr 52-0365

Ognioszczelne pola rozdzielcze typu ROK-6EM/A, wykonania ROK-6EM/A/Od/MM, ROK-6EM/A/Od/MM/W

ELEKTROMETAL S.A.

13

–

obwód prądowy cyfrowego zespołu zabezpieczeń K,

−

obwód sterowniczy 130 [V] (DC).

Pomiar rezystancji izolacji obwodów pomocniczych należy przeprowadzić z wykorzystaniem omo-

mierza o napięciu probierczym 500 [V]. Minimalna wartość rezystancji izolacji powinna wynosić 10 [M

Ω

].

Przed pomiarem należy:

•

połączyć z zaciskiem ochronnym pola poszczególne tory obwodów głównych,

•

odłączyć obwody wtórne przekładników prądowych T1F i T2F od obwodów pomiaru prądu,

•

odłączyć uzwojenia wtórne przekładników napięciowych T3F..T5F od obwodu sterowniczego 3 x
100 [V] (AC),

•

odłączyć przekładnik Ferrantiego T6F od obwodów pomocniczych,

•

odłączyć mostek prostowniczy VP od obwodów sterowniczych 3 x 100 [V] (AC) oraz 130 [V] (DC),

•

odłączyć od obwodu 130 [V] (DC) układ cewek wyzwalającej i wyłączającej stycznika głównego Q,

•

odłączyć zaciski zasilacza modemu telefonicznego U od obwodu sterowania (w polach z układem
wizualizacji),



odłączyć jednobiegunowo:

−

cewkę stycznika pomocniczego KS,

−

nieiskrobezpieczne obwody wejściowe separatorów E1, E2,

−

lampki sygnalizacyjne i wskaźnik położenia H1..H6,

−

uzwojenia pierwotne i wtórne transformatora sterowniczego TSt od obwodów sterowniczych
odpowiednio 100 [V] (AC) oraz 24 [V] (AC),

−

woltomierz V,

–

obwody pomiaru prądu zespołu zabezpieczeń K,



zmostkować bezpieczniki nn F10 i F11.

Pomiaru należy dokonać pomiędzy:

–

częścią tych samych torów obwodów pomocniczych, które w określonym stanie pracy powinny być

od siebie odizolowane. Pozostałe tory obwodów pomocniczych powinny być w czasie pomiaru uzie-
mione,

–

poszczególnymi torami obwodów pomocniczych a obudową pola. Na czas pomiaru należy uziemić

pozostałe tory badanego obwodu,

–

otwartymi stykami poszczególnych łączników. W tym przypadku badany styk należy jednobieguno-

wo odłączyć od obwodu.

e)

Pomiar rezystancji izolacji uzwojeń transformatora sterowniczego TSt.

Pomiar rezystancji izolacji uzwojeń transformatora sterowniczego należy przeprowadzić z wykorzys-

taniem omomierza o napięciu probierczym 500 [V]. Minimalna wartość rezystancji izolacji powinna wyno-
sić 10 [M

Ω

]. Przed pomiarem należy odłączyć obwody: sterowniczy 100 [V] (AC) i sygnalizacyjny 24 [V]

(AC) od uzwojeń transformatora.

Pomiaru należy dokonać pomiędzy:

–

uzwojeniem pierwotnym, a obudową pola,

–

uzwojeniem pierwotnym, a uzwojeniem wtórnym,

–

uzwojeniem wtórnym, a obudową pola.

5

Obsługa i u

ż

ytkowanie.

Obsługa ognioszczelnego pola rozdzielczego średniego napięcia ROK-6EM/A/Od/MM powinna przebiegać

zgodnie z czynnościami opisanymi w podpunktach niniejszego punktu instrukcji. Przestrzeganie poniższych za-
leceń umożliwi sprawne posługiwanie się urządzeniem w rozmaitych warunkach, jakie mogą wystąpić w czasie
jego eksploatacji.

Pole zostało wyposażone w zespół blokad eliminujących pewien zakres czynności niebezpiecznych dla ob-

sługi urządzenia oraz ludzi pracujących w jego pobliżu. Blokady wykluczają także czynności mogące spowodo-
wać wadliwe działanie urządzenia.

Różne stany pracy pola sygnalizowane są przez lampki sygnalizacyjne umieszczone w części czołowej

urządzenia, na pokrywie komory głównej oraz komarach mierników, a także widoczne poprzez umieszczone
w pokrywie wzierniki (diody LED zespołu zabezpieczeń MULTIMUZ). W opisie uwzględnione są powiązania
pomiędzy wykonaniem czynności, a odpowiadającą im sygnalizacją świetlną w polu. Brak sygnalizacji przy rea-
lizacji danej czynności lub sygnalizacja niepoprawna wymagają powtórzenia czynności lub wyłączenia pola z
ruchu, w celu przeprowadzenia napraw, gdyby nieprawidłowa sygnalizacja się powtarzała.

INSTRUKCJA OBSŁUGI Nr 52-0365

Ognioszczelne pola rozdzielcze typu ROK-6EM/A, wykonania ROK-6EM/A/Od/MM, ROK-6EM/A/Od/MM/W

ELEKTROMETAL S.A.

14

5.1

Uruchamianie pola.

Uruchomienie ognioszczelnego pola rozdzielczego średniego napięcia ROK-6EM/A/Od/MM przeprowadza

się wykonując czynności w kolejności przedstawionej w poniższych punktach:
1.

Otworzyć pokrywę komory głównej i łącznikiem S13 wybrać rodzaj sterowania, a następnie zamknąć po-
krywę. Zamykanie i otwieranie pokrywy komory głównej wykonać wg pkt 5.5.

2.

Wyjąć klucz z zamka pokrywy komory głównej, następnie włożyć do zamka napędu odłączników i prze-
kręcić do oporu zgodnie z ruchem wskazówek zegara.

3.

Ś

ciągnąć kłódkę ryglującą napęd odłączników i przełożyć do otworu we wsporniku zamka odłącznikowego

blokady „odłączniki – pokrywa komory głównej”.

4.

Dźwignią uniwersalną zamknąć odłączniki (wg pkt 5.3). Zaświecają się:

–

zielona lampka w komorze woltomierza,

–

lampka oświetlenia wewnętrznego (na okres ok. 5 [min]),

–

wyświetlacz cyfrowego zespołu zabezpieczeń,

–

ż

ółta lampka w pokrywie komory głównej „STEROWANIE ZDALNE” (o ile zostało wybrane),

5.

Klucz w zamku napędu odłączników przekręcić w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara i wy-
jąć z zamka.

6.

Włożyć klucz do zamka pokrywy komory głównej, następnie przekręcić do oporu zgodnie z ruchem wska-
zówek zegara i pozostawić w zamku w tej pozycji.

7.

Manipulator „WYŁ-ZAŁ” pociągnąć do siebie i obrócić do oporu w kierunku „ZAŁ”. Następuje załączenie
stycznika głównego sygnalizowane przez:

–

zgaśnięcie lampki zielonej w komorze woltomierza,

–

zapalenie się lampki czerwonej w komorze amperomierza.

UWAGA:
Czynności łączeniowe opisane w pkt 5.1 (pozycja 7) dotyczą sterowania lokalnego. W przypadku sterowania
zdalnego manipulowanie położeniem stycznika głównego realizowane jest w zewnętrznym obwodzie sterują-
cym przyłączonym do pola za pośrednictwem separatora obwodów iskrobezpiecznych i nieiskrobezpiecz-
nych E1 lub za pośrednictwem modemu telefonicznego MOD z centralnego systemu sterowania.

5.2

Wyłączanie pola.

Wyłączanie ognioszczelnego pola rozdzielczego średniego napięcia ROK-6EM/A/Od/MM przeprowadza

się przekręcając manipulator „WYŁ-ZAŁ” w kierunku „WYŁ” (bez konieczności pociągania do siebie) lub
z obwodu blokady technologicznej poprzez separator E2. Opisane czynności są skuteczne niezależnie od wybra-
nego rodzaju sterowania. Ponadto wyłączenia pola można dokonać z zewnętrznych obwodów sterujących (przy
sterowaniu zdalnym) poprzez przekaźnik separujący E1 (odwzbudzenie cewki K1) lub z zewnętrznego central-
nego systemu dyspozytorskiego przyłączonego za pośrednictwem modemu (oznaczenie MOD). Czynność wyłą-
czenia pola sygnalizowana jest przez:

-

zgaśnięcie lampki czerwonej w komorze amperomierza,

-

zapalenie się lampki zielonej w komorze woltomierza.

Wyłączenie pola można także wykonać poprzez przekręcenie klucza umieszczonego w zamku pokrywy

komory głównej o kąt 90

°

w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. Wykonanie takiej czynności

powoduje otwarcie stycznika oraz ustawienie blokady jego załączenia. Ponowne załączenie pola możliwe jest po
skasowaniu blokady (wg pkt. 5.7.1 niniejszej instrukcji).

5.3

Zamykanie i otwieranie odłączników.

Zmiany stanu pracy odłączników ognioszczelnego pola rozdzielczego średniego napięcia ROK-

6EM/A/Od/MM przeprowadza się z wykorzystaniem dźwigni uniwersalnej. Jakiekolwiek manipulacje napędem
odłączników muszą być poprzedzone właściwym ustawieniem mechanizmów blokad zastosowanych w polach.
Zamykanie lub otwieranie odłączników jest możliwe tylko przy prawidłowo zamkniętej pokrywie komory głów-
nej pola, gdyż tylko wtedy możliwe jest przestawianie dźwigni uniwersalnej. Po otworzeniu odłączników wyma-
gane jest ich zaryglowanie za pomocą dołączonej do pola kłódki. Przy zamykaniu odłączników konieczne jest
ś

ciągnięcie ze skobli kłódki ryglującej je w stanie otwarcia i umieszczenie jej w specjalnym otworze na kon-

strukcji wsporczej zamka blokady odłączników.

W celu zamknięcia lub otwarcia odłączników należy:

1.

Otworzyć stycznik główny (wg pkt. 5.2).

2.

Klucz w zamku pokrywy komory głównej obrócić o kąt 90° w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek
zegara.

INSTRUKCJA OBSŁUGI Nr 52-0365

Ognioszczelne pola rozdzielcze typu ROK-6EM/A, wykonania ROK-6EM/A/Od/MM, ROK-6EM/A/Od/MM/W

ELEKTROMETAL S.A.

15

3.

Wyjąć klucz z zamka pokrywy komory głównej, następnie włożyć do zamka odłączników i przekręcić o kąt
90° w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara.

4.

Dźwignię uniwersalną założyć w otwór dźwigni napędowej odłączników, dostępnej z lewej strony przedniej
części obudowy, i przemieścić ją aż do oporu:

–

w dół, w celu otwarcia odłączników (jeżeli były one zamknięte),

–

w górę, w celu zamknięcia odłączników (jeżeli były one otwarte).

5.4

Zamykanie i otwieranie uziemnika.

Napęd uziemnika ognioszczelnego pola rozdzielczego średniego napięcia ROK-6EM/A/Od/MM jest sprzę-

ż

ony mechanicznie z napędem odłączników. W stanie otwartym odłączników istnieje jednak możliwość rozprzę-

gnięcia obydwu napędów (np. w celu kontroli izolacji kabla uziomowego), a także możliwe jest otwieranie i za-
mykanie uziemnika przy pomocy dźwigni uniwersalnej.

W momencie rozprzęgnięcia napędów uziemnika i odłączników, te ostatnie zostają zablokowane w pozycji

otwartej, natomiast usunięcie tej blokady jest równoznaczne z ponownym sprzężeniem napędów. Sprzęganie na-
pędów odłączników i uziemnika oraz blokowanie napędu odłączników przy rozprzęganiu dokonywane jest po-
przez wkręcanie i wykręcanie specjalnego wkrętu M12 widocznego w otworze blaszanej osłony napędu uziem-
nika umieszczonej na poziomie górnej komory odłącznikowej, po lewej stronie obudowy (patrząc od czoła pola).
Otwór dźwigni napędu uziemnika umieszczony jest pod osłoną napędu uziemnika w tylnej jego części.

5.5

Zamykanie i otwieranie pokrywy komory głównej.

Zamykanie i otwieranie pokrywy komory głównej ognioszczelnego pola rozdzielczego średniego napięcia

ROK-6EM/A/Od/MM przeprowadza się z wykorzystaniem dźwigni uniwersalnej. Ponadto otwarcie pokrywy
komory głównej trzeba poprzedzić otwarciem odłączników, gdyż tylko wtedy uzyska się dostęp do nakrętki śru-
by pociągowej mechanizmu otwierania pokrywy komory głównej.

W celu otwarcia pokrywy komory głównej należy:

1.

Zębatkę znajdującą się w dźwigni uniwersalnej przystawić do nakrętki na śrubie (pod pierścieniem zamy-
kającym pokrywę) tak, aby widoczny był napis „OTWIERANIE”.

2.

Obracając zębatkę ręką i dociskając do nakrętki uzyskać połączenie obydwu tych elementów zaczepami
umożliwiającymi przenoszenie momentu obrotowego.

3.

Wykonując dźwignią ruchy wahadłowe (w pierwszej fazie otwierania konieczne jest podtrzymanie ręką le-
wego końca zębatki) za pomocą mechanizmu śrubowego obrócić do oporu pierścień zamykający.

4.

Otworzyć pokrywę, ciągnąc za uchwyt umieszczony z prawej strony.

Zamknięcie pokrywy musi być poprzedzone jej przymknięciem i silnym dociśnięciem. Następne czynności

są analogiczne jak przy otwieraniu pokrywy, przy czym zębatka dźwigni uniwersalnej powinna być założona
przeciwną stroną (tak, aby widoczny był napis „ZAMYKANIE”), a pierścień zamykający należy obracać
w przeciwnym kierunku.

5.6

Sterowanie stycznikiem głównym.

Układ sterowania stycznika głównego Q ognioszczelnego pola rozdzielczego średniego napięcia ROK-

6EM/A/Od/MM umożliwia lokalne lub zdalne sterowanie stycznika głównego. Szczegółowy opis układu stero-
wania zawiera pkt. 3.3 niniejszej instrukcji.

Przed uruchomieniem pola należy wybrać rodzaj sterowania przy pomocy łącznika S13, dostępnego

po otwarciu pokrywy komory głównej. Łącznik ten można ustawić w następujących położeniach:

a)

0

°°°°

– „Sterowanie lokalne bez blokad”.

Po nastawie sterowanie stycznikiem głównym powinno odbywać się zgodnie z zaleceniami pkt. 5.1

(załączenie) i 5.2 (wyłączanie) zamieszczonymi w niniejszej instrukcji. Nie jest konieczne pobudzenie
cewki K1 przekaźnika separującego E2.

b)

+45

o

– „Sterowanie lokalne z blokadami”.

Po nastawie sterowanie stycznikiem głównym powinno odbywać się zgodnie z zaleceniami pkt. 5.1

(załączenie) i 5.2 (wyłączanie) zamieszczonymi w niniejszej instrukcji. Konieczne jest pobudzenie cewki
K1 przekaźnika separującego E2 (niepobudzenie cewki spowoduje aktywację blokady technologicznej).

c)

+90

o

– „Sterowanie zdalne z blokadami".

W tym położeniu łącznika możliwe jest zdalne sterowanie (wyłączanie i załączanie stycznika z ze-

wnątrz poprzez separator obwodów iskrobezpiecznych i nieiskrobezpiecznych E1). Możliwe jest również

INSTRUKCJA OBSŁUGI Nr 52-0365

Ognioszczelne pola rozdzielcze typu ROK-6EM/A, wykonania ROK-6EM/A/Od/MM, ROK-6EM/A/Od/MM/W

ELEKTROMETAL S.A.

16

wyłączanie stycznika manipulatorem „WYŁ-ZAŁ”. Konieczne jest pobudzenie cewki K1 przekaźnika
separującego E2 (niepobudzenie cewki spowoduje aktywację blokady technologicznej).

d)

+135

°°°°

– „Sterowanie zdalne bez blokad".

W tym położeniu łącznika możliwe jest zdalne sterowanie (wyłączanie i załączanie stycznika z ze-

wnątrz poprzez separator obwodów iskrobezpiecznych i nieiskrobezpiecznych E1). Możliwe jest również
wyłączanie stycznika manipulatorem „WYŁ-ZAŁ”. Nie jest konieczne pobudzenie cewki K1 przekaźnika
separującego E2.

5.7

Obsługa cyfrowego zespołu zabezpieczeń.

Ognioszczelne pole rozdzielcze ROK-6EM/A/Od/MM wyposażone jest w cyfrowy zespół zabezpieczeń ty-

pu MULTIMUZ.

Urządzenie MULTIMUZ wyposażone jest w wyświetlacz widoczny przez wziernik w pokrywie komory

głównej pola. Zmianę wyświetlanych komunikatów umożliwiają manipulatory:

−

S12 – uprawnienie do przeglądu dziennika zdarzeń (po przestawieniu manipulatora w pozycję „DZIENNIK

ZDARZEŃ” przewijanie zapisów dziennika odbywa się manipulatorem S11 – pozycje „PRZEWIJANIE W
GÓRĘ” oraz „PRZEWIJANIE W DÓŁ”),

−

S11 – umożliwiający bieżącą obsługę pracy pola (kontrola doziemienia, wyłączenie blokady załączenia po-

zakłóceniowego) oraz obserwację okien pomiarowych (przy pozycji „0” manipulatora S12) lub przegląd
dziennika zdarzeń (według opisu manipulatora S12) przewijanie odpowiednich okien odbywa się manipu-
latorem S11 – pozycje „PRZEWIJANIE W GÓRĘ” oraz „PRZEWIJANIE W DÓŁ”).

Programy nastaw manipulatorów podane zostały w tabelkach zamieszczonych na rysunku nr 57-0928 –

schemat zasadniczy (arkusz 1/4).

Właściwości, szczegółową charakterystykę oraz metody konfiguracji urządzenia MULTIMUZ podane są

w załączanej do niniejszego dokumentu „Instrukcji obsługi MULTIMUZ2 SR. Wersja 072”. Niektóre szczegól-
ne stany pracy urządzenia opisane zostały w pkt 3.4 niniejszej instrukcji.

5.7.1

Kasowanie blokady po zadziałaniu zabezpieczeń.

Po zadziałaniu zespołu zabezpieczeń powodującego wyłączenie stycznika głównego, ponowne jego załą-

czenie jest możliwe po skasowaniu blokady urządzenia MULTIMUZ. W celu skasowania blokady należy:

-

usunąć przyczynę zadziałania zespołu zabezpieczeń,

-

manipulator kontrolny S11 przytrzymać w pozycji +90

°

(„KASOWANIE”) – zespół zabezpieczeń zostanie

odblokowany.

5.7.2

Kontrola nadciśnienia komór gaszących stycznika ROLLARC 400.

Kontrola jest realizowana z wykorzystaniem styku 1-4 łącznika ciśnieniowego zabudowanego w styczniku

głównym Q. W przypadku obniżenia ciśnienia następuje wyłączenie stycznika Q, a na wyświetlaczu urządzenia
MULTIMUZ pokazana zostanie komunikat o spadku ciśnienia gazu SF

6

w styczniku głównym.

5.8

Sygnalizacja.

Opis sygnalizacji ognioszczelnego pola rozdzielczego średniego napięcia ROK-6EM/A/Od/MM zawarty

został w punkcie 3.6 niniejszej instrukcji.

5.9

Stany awaryjne.

Po zaistnieniu niżej wymienionych stanów awaryjnych należy postępować zgodnie z instrukcją obowiązują-

cą w danym zakładzie.
a)

Ś

wieci się światłem pulsującym czerwona lampka „AWARYJNE WYŁĄCZENIE” na pokrywie komory

głównej.

b)

Ś

wieci się czerwone pole wskaźnika „BLOKADA TECHNOLOGICZNA”. Oznacza to zablokowanie załą-

czenia stycznika głównego.

Zaistnienie stanów awaryjnych a) i b) powoduje wyłączenie i blokadę załączenia stycznika głównego. na.

Po usunięciu awarii należy skasować blokadę zabezpieczenia wg pkt 5.7.1 niniejszej instrukcji.

c)

Ś

wieci się światłem pulsującym żółta lampka „UPRZEDZENIE O STANIE AWARYJNYM” na pokrywie

komory głównej. Stycznik pozostaje w stanie zamkniętym (pobudzenie wejść skonfigurowanych do działa-
nia na sygnalizację bez otwarcia stycznika). Postępować ściśle według procedur zakładu górniczego, przy
zachowaniu należytych środków ostrożności związanych z poziomem zagrożeń wprowadzanych przez sy-
gnalizowane stany awaryjne.

INSTRUKCJA OBSŁUGI Nr 52-0365

Ognioszczelne pola rozdzielcze typu ROK-6EM/A, wykonania ROK-6EM/A/Od/MM, ROK-6EM/A/Od/MM/W

ELEKTROMETAL S.A.

17

d)

Nastąpiło wyłączenie stycznika głównego przez zespół zabezpieczeń. Na wyświetlaczu urządzenia
MULTIMUZ wyświetlany jest komunikat o spadku ciśnienia gazu SF

6

. Oznacza to uszkodzenie mechanicz-

ne biegunów stycznika głównego powodującego wyciek gazu z komór gaszeniowych.

e)

Nastąpiło wyłączenie stycznika głównego przez zespół zabezpieczeń. Na płycie czołowej zespołu zabezpie-
czeń K świeci się dioda „AWARIA”. Oznacza to uszkodzenie urządzenia MULTIMUZ lub brak odpo-
wiedniego poziomu napięcia na jego wejściu zasilającym.

f)

Klucz w zamku napędu odłączników nie daje się obrócić. Oznacza to:

–

uszkodzony zamek,

–

niewłaściwe ustawienie śrub ograniczających ruch dźwigni napędu.

g)

Klucz w zamku pokrywy komory głównej nie daje się obrócić. Oznacza to uszkodzony zamek.

h)

Dźwignia uniwersalna umieszczona w otworze dźwigni napędu odłączników trze lub zawadza o śrubę po-
ciągową pierścienia zamykającego pokrywę komory głównej. Oznacza to:

–

zgięcie dźwigni uniwersalnej,

–

nieprawidłowe położenie śruby oporowej na płycie pod pierścieniem zamykającym.

i)

Nie jest możliwe zamknięcie odłączników lub ich zamykanie w krańcowej fazie wymaga użycia znacznej si-
ły. Oznacza to przesunięcie osiowe wału odłączników w stosunku do prawidłowego położenia.

j)

Nie jest możliwe otwarcie komory głównej mimo obrócenia do oporu pierścienia zamykającego w kierunku
otwierania. Oznacza to nieprawidłowe wyregulowanie kąta obrotu pierścienia zamykającego.

W przypadku zaistnienia stanów awaryjnych d)...j) pole należy wyłączyć z eksploatacji i skontaktować się z

producentem.

5.10

System transmisji danych.

W ognioszczelnych polach rozdzielczych średniego napięcia ROK-6EM/A/Od/MM przewidziano możli-

wość wyposażenia w urządzenia realizujące zadania systemu transmisji danych z pola. Pola takie będą oznacza-
ne dodatkowym indeksem W i przyjmą następującą postać oznaczenia: ROK-6EM/A/Od/MM/W.

Transmisja danych odbywa się między cyfrowym zespołem zabezpieczeń MULTIMUZ

znajdującym się

wewnątrz pola rozdzielczego oraz nadrzędną jednostką obsługującą system umieszczoną na powierzchni
(np. w dyspozytorni ruchu). W systemie transmisji stosowane będzie bezpośrednie połączenie między polem
a jednostką nadrzędną realizowane za pośrednictwem modemów telefonicznych umieszczonych wewnątrz pola
rozdzielczego oraz przy jednostce dyspozytorskiej. Magistrala transmisyjna wykonywana będzie jako iskrobez-
pieczna. Wymaganą separację galwaniczną w obwodach zapewnią tutaj dwa urządzenia separujące umieszczone
między modemami (po jednym podzespole wewnątrz pola rozdzielczego oraz przy jednostce centralnej). Komu-
nikacja między polami a jednostką nadrzędną przebiega w obydwu kierunkach. Jednostka nadrzędna po wysła-
niu polecenia oczekuje na potwierdzenie jego odbioru z MULTIMUZA. W przypadku braku pozytywnej odpo-
wiedzi następuje powtórzenie rozkazu, po czym obsługa informowana jest o braku komunikacji z danym polem
rozdzielczym.

UWAGA:
Pola odpływowe wyposażane są w podzespoły umożliwiające wizualizację pracy urządzenia na osobne zamó-
wienie klienta. Asortyment aparatury realizującej zadanie wizualizacji dostosowywany jest do indywidualnych
potrzeb klienta. Oprócz aparatury montowanej wewnątrz pól oraz jednostce dyspozytorskiej dotyczy to także
dostosowania do konfiguracji rozdzielnic oprogramowania nadrzędnej jednostki obsługującej system oraz ilości
pól rozdzielczych pracujących w danym układzie transmisyjnym.

W ramach systemu transmisji danych przewidziano opcje:

•

odbioru informacji o stanie pracy pola (położenie stycznika głównego – zamknięty lub otwarty, stany awa-

ryjne pracy pola, uszkodzenie pola),

•

przeglądu dziennika zdarzeń urządzenia MULTIMUZ,

•

ś

ledzenia wyników pomiarów rejestrowanych przez zespół zabezpieczeń (oprócz wartości poszczególnych

wielkości przekazywane są informacje o stanie blokad, oraz wejść i wyjść dwustanowych),

•

przeglądania nastaw konfiguracyjnych zabezpieczeń,

•

sterowania pracą pola rozdzielczego (zamykanie/otwieranie stycznika, kasowanie blokad).

6

Transport i przechowywanie.

6.1

Transport.

Transport pola ROK-6EM/A/Od/MM powinien odbywać się środkami transportu umożliwiającymi zabez-

pieczenie przed opadami atmosferycznymi. Podczas transportu pole powinno być zabezpieczone przed przesu-

INSTRUKCJA OBSŁUGI Nr 52-0365

Ognioszczelne pola rozdzielcze typu ROK-6EM/A, wykonania ROK-6EM/A/Od/MM, ROK-6EM/A/Od/MM/W

ELEKTROMETAL S.A.

18

waniem się oraz uszkodzeniami mechanicznymi. Przy załadunku lub rozładunku podnoszenie pola powinno od-
bywać się za przeznaczone do tego celu uchwyty. Dopuszcza się podnoszenie i transport pola przy pomocy wóz-
ka widłowego, którego dwie łapy należy wsunąć pomiędzy płozy od strony pokrywy komory głównej. Dla za-
bezpieczenia przed uszkodzeniami pokryć ochronnych pokrywy komory głównej pola, pomiędzy łapy wózka
a obudowę pola należy włożyć deskę, płytę pilśniową lub inny miękki materiał.

W wyrobiskach górniczych transport pola można prowadzić linią trakcyjną, na odpowiednio niskiej platfor-

mie. W miejsca, do których nie dochodzi linia trakcyjna, pola przesuwać można na płozach, ciągnąc za przymo-
cowaną do nich linę.

6.2

Przechowywanie.

Pole ROK-6EM/A/Od/MM powinno być przechowywane w stanie całkowicie zmontowanym, a ewentualne

nie zamknięte otwory muszą być hermetycznie zakryte. Pomieszczenie do przechowywania powinno być suche,
o atmosferze chemicznie nieagresywnej, zabezpieczone przed opadami atmosferycznymi. Temperatura przecho-
wywania powinna mieścić się w granicach +5 [

o

C]

÷

+45 [

o

C].

7

Wykaz cz

ęś

ci zamiennych.

1.

Bezpiecznik średniego napięcia

3 szt.

TYP: WBP-6; 6 [kV], 0,8 [A]

2.

Prostownik

1 szt.

Typ: SKD 25/16 1600V

3.

Wyłącznik instalacyjny

4 szt.

TYP: S301C6; 6[A], 415 [V] (AC)/110 [V] (DC)

4.

Bezpiecznik aparatowy 250 [V], 2 [A]

4 szt.

5.

Lampka sygnalizacyjna; 24 [V] (AC), TYP:

–

NEF30-LDc (czerwona)

1 szt.

–

NEF30-LDz (zielona)

1 szt.

–

NEF30-LDg (żółta)

1 szt.

–

NEF30-LDBc (czerwona błyskająca)

1 szt.

–

NEF30-LDBg (żółta błyskająca)

1 szt.

6.

Wskaźnik położenia

1 szt.

TYP: NEF30-WP (zielono – czerwony); 24 [V] (AC)

8

Wykaz urz

ą

dze

ń

specjalnych.

Do prawidłowej eksploatacji ognioszczelnego pola rozdzielczego średniego napięcia ROK-6EM/A/Od/MM

konieczne jest posługiwanie się następującymi narzędziami specjalnymi:

•

dźwignią uniwersalna,

•

kluczem specjalny do wpustu WUKS,

•

kluczem do okienek lampek sygnalizacyjnych /przy wykorzystaniu osłon typu ROK-6/,

•

kluczem do nakrętki okienek wziernikowych /przy wykorzystaniu osłon typu ROK-6/,

•

kluczem do nakrętek zaślepek przepustów,

•

zestawem kluczy do śrub z łbem walcowym z gniazdem sześciokątnym.

9

Przegl

ą

dy i konserwacja.

Utrzymanie ognioszczelnego pola rozdzielczego ROK-6EM/A/Od/MM w pełnej sprawności technicznej

przez jak najdłuższy okres użytkowania wymaga między innymi systematycznego przeprowadzania przeglądów
i badań, a także zapewnienia odpowiedniej konserwacji wszystkich komponentów.

W dalszej części podane zostały wskazówki dotyczące rodzajów przeprowadzanych przeglądów, ich czę-

stotliwości oraz listy czynności, jakie należy wykonać w czasie przeprowadzania danego rodzaju przeglądu
lub badania.

9.1

Przeglądy bieżące.

Przegląd bieżący pola należy przeprowadzić raz na dobę, sprawdzając:

•

stan instalacji uziomowej,

•

zewnętrzny stan okienek, wzierników, obudowy i mechanizmów,

INSTRUKCJA OBSŁUGI Nr 52-0365

Ognioszczelne pola rozdzielcze typu ROK-6EM/A, wykonania ROK-6EM/A/Od/MM, ROK-6EM/A/Od/MM/W

ELEKTROMETAL S.A.

19

•

prawidłowość sygnalizacji w odniesieniu do stanu pracy pola (patrz pkt. 3.6).

•

wskazania woltomierza porównując je ze wskazaniami mierników napięcia pozostałych pól rozdzielnicy.

Usterki wykryte w czasie przeglądów bieżących należy usunąć w stanie beznapięciowym pola.

9.2

Przeglądy okresowe.

Przeglądy okresowe powinny być przeprowadzane nie rzadziej niż raz na rok. Podczas przeglądu należy:

•

oczyścić z zewnątrz obudowę i uzupełnić ewentualne ubytki lakiernicze,

•

sprawdzić i ewentualnie poprawić dokręcenie wszystkich śrub i nakrętek mocujących przewody w obwo-

dach głównych i sterowniczych, a także śrub i nakrętek mocujących aparaturę,

•

sprawdzić funkcjonowanie manipulatorów zabudowanych na pokrywie komory głównej oraz manipulatora

wyboru rodzaju sterowania umieszczonego w komorze głównej pola,

•

sprawdzić i ewentualnie poprawić dokręcenie śrub zacisków ochronnych,

•

uzupełnić smar w smarowniczkach oraz nasmarować mechanizmy napędu odłączników i uziemnika, uzupeł-

nić smar w łożyskach wałów odłączników i uziemnika,

•

w przypadku zabrudzenia oczyścić izolatory niskiego napięcia, izolatory średniego napięcia oraz noże od-

łączników i uziemnika,

•

pokryć odpowiednim smarem styki odłączników i uziemnika,

•

sprawdzić stan bezpieczników średniego napięcia oraz wyłączników instalacyjnych,

•

w przypadku zabrudzenia oczyścić wnętrza komór oraz zamontowane w nich okienka i wzierniki,

•

uzupełnić smarowanie na powierzchniach tworzących szczeliny ognioszczelne,

•

sprawdzić dokręcenie wszystkich śrub zewnętrznych, mocujących pokrywy, wpusty kablowe i zewnętrzne

mechanizmy.

Przeglądy okresowe należy wykonywać przy wyłączonym napięciu zasilającym zestaw rozdzielnicy.

Zaciski przyłączowe komór przyłączeniowych dolnej oraz górnej należy uziemić.

9.3

Okresowe badania kontrolne.

Po pięcioletnim okresie eksploatacji ognioszczelne pole rozdzielcze ROK-6EM/A/Od/MM należy poddać

próbom mającym na celu kontrolę stanu technicznego. Próby należy wykonywać przy wyłączonym napięciu za-
silającym zestaw rozdzielnicy (wypięte wszystkie kable obwodu głównego oraz przewody obwodów sterowni-
czych). Zaciski przyłączowe komór przyłączeniowych dolnej oraz górnej należy uziemić.

Zaleca się przeprowadzenie badań kontrolnych bezpośrednio po przeglądzie okresowym. Poza czynnościa-

mi wykonanymi w czasie przeglądu okresowego należy:

•

dokonać pomiaru rezystancji izolacji obwodów głównych i pomocniczych pola,

•

dokonać pomiaru wytrzymałości elektrycznej izolacji obwodów głównych i pomocniczych pola,

•

dokonać pomiaru odstępów izolacyjnych w obwodach głównych dla powietrza, a także dla przestrzeni po-

między:

–

częściami czynnymi,

–

częściami czynnymi a biernymi,

–

częściami czynnymi a osłoną,

•

sprawdzić wymiary kontrolne oraz ustawienie odłączników,

•

dokonać pomiaru rezystancji torów prądowych odłączników,

•

skontrolować prześwity i długości szczelin ognioszczelnych obudowy pola.

Zaleca się, aby okresowe badanie kontrolne zostało wykonane przez producenta pola.

10 Uszkodzenia i sposób ich usuwania.

Naprawa ognioszczelnego pola rozdzielczego ROK-6EM/A/Od/MM przez użytkownika może polegać wy-

łącznie na zlokalizowaniu uszkodzenia i wymianie uszkodzonego komponentu. Do wymiany można stosować
wyłącznie elementy wyszczególnione w wykazie części zamiennych.

Wykonywanie przeróbek w urządzeniu lub stosowanie elementów nie objętych dopuszczeniem powoduje

utratę ważności dopuszczenia do stosowania oraz gwarancji.

Ze wzgl

ę

du na budow

ę

przeciwwybuchow

ą

naprawy ognioszczelnego pola rozdzielczego ROK-

6EM/A/Od/MM mog

ą

by

ć

wykonane tylko przez serwis producenta lub jednostki przez niego

upowa

ż

nionej i akceptowanej przez Wy

ż

szy Urz

ą

d Górniczy do napraw serwisowych urz

ą

dze

ń

przeciwwybuchowych.

INSTRUKCJA OBSŁUGI Nr 52-0365

Ognioszczelne pola rozdzielcze typu ROK-6EM/A, wykonania ROK-6EM/A/Od/MM, ROK-6EM/A/Od/MM/W

ELEKTROMETAL S.A.

20

11 Szczególne warunki stosowania podczas pracy w przestrzeniach

zagro

ż

onych wybuchem.

1.

Ś

ruby mocujące zewnętrzne elementy osłony ognioszczelnej klasy co najmniej 12.9.

2.

Temperatura stosowania: od +5

°

C do +40

°

C.

3.

Każde pole rozdzielcze typu ROK-6EM/A… musi być poddane, zgodnie z PN-EN 50014: 2004 pkt. 24, ba-
daniom wyrobu potwierdzającym, że wyrób jest zgodny z dokumentacją przedłożoną jednostce certyfikują-
cej oraz ze zbadanym prototypem. Producent powinien przeprowadzić wszystkie niezbędne badania potwier-
dzające przeciwwybuchowe wykonanie wyrobu.

4.

Producent jest zobowiązany do przeprowadzenia niezbędnych badań wyrobu zgodnie z załącznikiem do dy-
rektywy 94/9/EG.

5.

Nie wykorzystane otwory dla wpustów kablowych należy zaślepić certyfikowanymi wg ATEX zaślepkami
ognioszczelnymi.

6.

W przypadku wyposażania pola rozdzielczego w aparaturę łączeniową o prądach powyżej 16A należy
stosować materiały izolacyjne o współczynniku CTI co najmniej 400 wg IEC 112.

7.

Bezpośrednio przed pierwszym załączeniem łącznika głównego pola ROK-6EM/A… w celu podania energii
na sieć zasilaną za pośrednictwem pola, należy przeprowadzić pomiar oporności izolacji odcinka sieci zasi-
lanego z pola ROK-6EM/A. W przypadku gdy oporność izolacji jest mniejsza od 150 M

Ω

nie wolno załą-

czyć napięcia za pośrednictwem pola ROK-6EM/A… do tego odcinka sieci.

8.

Parametry obwodu wejściowego i wyjściowego podłączonego do wejścia urządzenia separacyjnego US-97/1
nie mogą być wyższe niż:

U

0

= 5 V

I

0

= 185 mA

L

0

= 10 mH

C

0

= 100

µ

F

U

i

= 5 V

L

i

= 0 mH

C

i

= 0

µ

F

U

m

= 250 V

U

n

= 3 V

I

n

= 50 mA

9.

Parametry obwodu sterowania podłączonego do zacisków 9-10 przekaźnika PSSI-2 nie mogą być wyższe
niż:

U

0

= 22 V

I

0

= 23 mA

L

0

= 30 mH

C

0

= 0,5

µ

F

10.

Parametry obwodu wyjściowego podłączonego do zacisków 11-12-13, 14-15 przekaźnika PSSI-2 nie mogą
być wyższe niż:

U

i

= 60 V

I

i

= 1 A

suma napięć dla różnych obwodów 60 V

11.

Parametry obwodu sterowania podłączonego do zacisków 9-10 przekaźnika RExSL-2 nie mogą być wyższe
niż:

U

0

= 22 V

I

0

= 86 mA

L

0

= 30 mH

C

0

= 0,5

µ

F

12.

Parametry obwodu wyjściowego podłączonego do zacisków 11-12-13, 14-15 przekaźnika RExSL-2 nie
mogą być wyższe niż:

U

i

= 60 V

I

i

= 1 A

suma napięć dla różnych obwodów 60 V

13.

Oprogramowanie sterownika polowego typu MULTIMUZ na potrzeby sterowania i wizualizacji pracy pola
z systemu teletransmisji danych dostarcza producent urządzenia. System teletransmisji powinien być
wykonany zgodnie z zaleceniami instrukcji nr 52-0328.

12 Bezpiecze

ń

stwo. Identyfikacja zagro

ż

e

ń

.

Konstrukcja ognioszczelnych pól rozdzielczych ROK-6EM/A/Od/MM oraz ROK-6EM/A/Od/MM/W za-

pewnia bezpieczeństwo personelu obsługi w przypadku powstania zagrożeń o charakterze elektrycznym, mecha-
nicznym (w tym także wybuchu metanu) oraz termicznym. W urządzeniu zastosowano następujące środki zapo-
biegawcze i zabezpieczenia:
1.

Konstrukcję ognioszczelną typu „d” osłony oraz jej podzespołów odpowiedzialnych za nieprzenoszenie
wybuchu powstałego wewnątrz i na zewnątrz osłony.

2.

Urządzenia iskrobezpieczne kategorii „ia” przeznaczone do łączenia z zewnętrznymi obwodami elektrycz-
nymi lub teletransmisyjnymi.

3.

Korpus osłony oraz przegrody pomiędzy komorami o stopniu ochrony IP54 wraz z tabliczkami ostrzegaw-
czymi na demontowanych podzespołach zewnętrznych osłon..

4.

Zacisk uziemiający przystosowany do połączenia z systemem uziemiających przewodów ochronnych
SUPO.

5.

System blokad mechanicznych i elektrycznych zapobiegający wykonaniu nieprawidłowych czynności łącze-
niowych oraz wykluczających możliwość.jednoczesnego załączania urządzenia z wielu stanowisk (lokalnie,
zdalnie, z systemu teletransmisyjnego).

6.

Sygnalizację optyczną w polu za pomocą diod świetlnych sygnalizujących obecność napięcia, stan łącznika
głównego oraz stany awaryjne w pracy pola.

INSTRUKCJA OBSŁUGI Nr 52-0365

Ognioszczelne pola rozdzielcze typu ROK-6EM/A, wykonania ROK-6EM/A/Od/MM, ROK-6EM/A/Od/MM/W

ELEKTROMETAL S.A.

21

7.

Konfigurowalny zespół zabezpieczeń reagujący na stany związane z powstaniem zwarcia i przeciążenia w
sieci, w której pole pracuje.

8.

Zastosowanie separacji galwanicznej oraz odstępów izolacyjnych pomiędzy obwodami mocy i sterowniczy-
mi oraz obwodami pomocniczymi o różnych napięciach pracy.

9.

Zastosowanie elementów wziernych umożliwiających obserwację stanu aparatury wewnątrz osłony, w tym
bezpiecznej przerwy izolacyjnej przy otwartych odłącznikach i uziemnikach.

10.

Zastosowanie nowoczesnych protokołów transmisyjnych oraz oprogramowania sterowniczo – wizualizacyj-
nego.

W wyniku zastosowanych środków wyeliminowane zostały następujące zagrożenia:

1.

Rozprzestrzenienie ewentualnego wybuchu metanu z wnętrza urządzenia na otoczenie.

2.

Uszkodzenie urządzenia w wyniku zewnętrznego wybuchu metanu.

3.

Wywołanie zapłonu atmosfery potencjalnie wybuchowej przez powstanie iskry w zewnętrznych obwodach.

4.

Porażenie prądem elektrycznym personelu obsługi przez dostęp do części pod napięciem.

5.

Poparzenie personelu obsługi przez wyrzut gorących gazów lub dotknięcie nagrzanych podzespołów.

6.

Narażenie na utratę życia lub uszkodzenie ciała personelu obsługi przez poluzowane podzespoły osłon.

7.

Uszkodzenie urządzenia w wyniku uderzeń mechanicznych z zewnątrz zwiększające stopień narażenia na
powyższe zagrożenia.

8.

Błędy łączeniowe oraz zakłócenia zwiększające stopień narażenia na powyższe zagrożenia.

9.

Błędy w algorytmach sterowania oraz przesył nieprawidłowych lub niekompletnych informacji poprzez
system teletransmisji danych.

Sposób zastosowania środków ochronnych na wyżej wymienione zagrożenia jest zgodny z wymogami

norm przedmiotowych oraz przepisów zawartych w rozporządzeniach odpowiednich dla przedmiotu instrukcji.
Zgodność wykonania urządzenia z tymi wymaganiami potwierdzona została w certyfikatach, opiniach oraz
raportach z badań jednostek uprawnionych do oceny sposobu wykonania urządzenia.

13 Informacje dodatkowe.

13.1

Oznakowanie CE.

Oznakowanie CE podzespołów nadane zostało w oparciu o następujące przepisy:

•

Urządzenia przeciwwybuchowe – Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia
22 grudnia 2005 w sprawie zasadniczych wymagań dla urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych
do użytku w przestrzeniach zagrożonych wybuchem – Dz.U. nr 263 poz. 2203 z 2005r. – (Dyrektywa UE
94/9/WE – ATEX).

13.2

Utylizacja produktu.

Opakowania oraz zużyte urządzenia składować, zagospodarować lub utylizować zgodnie z obowiązującymi
zaleceniami i wymaganiami określonymi w Ustawie o odpadach z dnia 27.04.2001 (Dz.U. 2001 nr 62 poz. 628)
z późniejszymi zmianami.

14 Sposób zamawiania.

Zamówienie należy złożyć w siedzibie firmy na adres:

ELEKTROMETAL S.A.
ul. Stawowa 71
43-400 Cieszyn

tel. [phone]
fax. [phone]

W zamówieniu należy podać:

•

adres i telefon kontaktowy zamawiającego,

•

termin realizacji zamówienia,

•

ilość zamawianych urządzeń,

•

posiadane numery kluczy w rozdzielnicy, w której przewidziano wykorzystanie urządzenia (producent do-

starczy pole z kompletem zamków i kluczem w wykonaniu dla wolnego numeru

INSTRUKCJA OBSŁUGI Nr 52-0365

Ognioszczelne pola rozdzielcze typu ROK-6EM/A, wykonania ROK-6EM/A/Od/MM, ROK-6EM/A/Od/MM/W

ELEKTROMETAL S.A.

22

Zamówienia pól ROK-6EM/A/Od/MM/W będą realizowane indywidualnie. Konfiguracja zestawu transmi-

syjnego oraz oprogramowanie komputerowej jednostki nadrzędnej będą opracowywane ściśle według wymagań
klienta.

15 Gwarancja.

Producent udziela rocznej gwarancji na użytkowanie produktu. Gwarancja obejmuje przeprowadzanie ba-

dań i napraw wadliwych komponentów, a także informacje serwisowe dotyczące samego produktu, jak i jego
eksploatacji.

Warunkiem utrzymania gwarancji na produkt jest ścisłe przestrzeganie zaleceń niniejszej instrukcji.

Użytkownik traci gwarancję na produkt w przypadku dokonywania samodzielnych napraw części wpływających
na właściwości ognioszczelności lub iskrobezpieczeństwa pola oraz dokonywanie wymian części, których
producent nie podał w wykazie części zamiennych (pkt 7 niniejszej instrukcji).