K
RYSTIAN
M.
Z
AWADZKI
2009
Metodologia pisania
prac dyplomowych
(licencjackich i
magisterskich)
PG, PWSZ
Metodologia pisania prac dyplomowych (licencjackich i magisterskich)
1.
Program zajęć seminaryjnych składa się z trzech części i obejmuje:
a)
wybór tematu i przygotowanie planu pracy (konspektu), w tym:
- omówienie wymagań stawianych pracom dyplomowym,
- dobór źródeł dokumentowania danych oraz sposoby ich poprawnego
wykorzystania (warsztat tworzenia przypisów, przybliżenie wykorzystania źródeł
zwartych, aktów normatywnych i źródeł internetowych, omówienie sposobów
umożliwiających sprawne przejście programu antyplagiatowego, itp.),
b)
doskonalenie warsztatu prowadzenia badań naukowych, w tym:
- prezentację i omówienie wybranych fragmentów pracy,
- kształtowanie układu pracy oraz redakcję, edycję i korektę tekstu,
c)
indywidualnych konsultacji z Promotorem obejmujących:
- pomoc w doprowadzeniu do ostatecznej wersji pracy,
- przygotowanie do egzaminu dyplomowego.
Współpraca z Promotorem
Promotor oczekuje na:
a)
przedstawienie i uzgodnienie tematu i planu pracy,
b)
przedstawienie pierwszego rozdziału (zawsze razem z załączonym planem całej
pracy),
c)
złożenie w terminie maszynopisu gotowej pracy do akceptacji
2.
Podstawowe zagadnienia związane z procesem tworzenia prac dyplomowych
a)
wymagania formalne dla tytułów prac pisanych w Katedrze Finansów:
- tytuł pracy dyplomowej powinien dać się łatwo określić, do jakiej dziedziny
naukowej należy (ekonomia) i dyscypliny (bankowość, ubezpieczenia, finanse
publiczne, itp.),
- powinien zawierać jakiś problem naukowy lub praktyczny z tej dziedziny,
- tytuł wyznacza obszar
prowadzonych badań oraz dobór metod badań,
- powinien mieć charakter hasłowy, ale nie ogólny, jak tytuły podręczników, lecz
konkretny do takiego stopnia, aby nie było wątpliwości, że jest oryginalny i
niepowtarzalny.
Metodologia pisania prac dyplomowych (licencjackich i magisterskich)
Zaleca się, aby w pracach dyplomowych dotyczących zagadnień finansów
przedsiębiorstw wykorzystywać przykłady praktyczne i posługiwać się danymi
finansowymi z konkretnych przedsiębiorstw. Posługiwanie się konkretnymi
informacjami finansowymi z przedsiębiorstwa ostatecznie ułatwia pisanie pracy.
Dzięki temu można porównywać teorię z praktyką, badać i opisywać odchylenia
od standardów, itp.
PAMIĘTAJ:
Studenci są zobowiązani do samodzielnego przedstawienia propozycji tematu
pisanego opracowania. Nie oczekuj od Promotora, iż wykona tą pracę za Ciebie.
Ustal wspólnie z Promotorem obszar tematyczny pracy i przygotuj kilka (3-5)
propozycji tytułów, które będą przedmiotem wspólnej dyskusji. Ma to na celu
wybór najlepszego tytułu zarówno dla Studenta, jak i z naukowego punktu
widzenia (doświadczenie Promotora pozwala wyeliminować tematy błędne lub już
wcześniej podjęte a wskazać poprawne i oryginalne).
Przykład
tytułu
niepoprawnego,
bo
ogólnego
(błąd
1),
zakresem
przypominającego tytuł podręcznika (błąd 2), a redakcyjnie nadmiernie
szczegółowego (błąd 3):
ANALIZA I OCENA KAPITAŁU OBROTOWEGO I SPOSOBY JEGO
WYKORZYSTANIA W PRZEDSIĘBIORSTWIE
(gdzie? – błąd 4).
Temat sformułowany poprawnie:
ANALIZA
WYKORZYSTANIA
KAPITAŁU
OBROTOWEGO
W
PRZEDSIĘBIORSTWIE
USŁUGOWYM
NA
PRZYKŁADZIE
SPÓŁKI
„RUMSZTYK” Sp. z o.o.
Przykładowe tematy prac dyplomowych:
1.
Optymalizacja struktury finansowania przedsiębiorstwa na przykładzie Lotos
SA,
2.
Determinanty strategii wzrostu firmy deweloperskiej „Echo Dom”,
3.
Uwarunkowania efektywności programu inwestycyjnego modernizacji sieci
telekomunikacyjnej TP SA w Gminie Pruszcz Gdański,
Metodologia pisania prac dyplomowych (licencjackich i magisterskich)
4.
Analiza porównawcza metod wyceny wartości przedsiębiorstwa na przykładzie
Spółki „Rodan” SA,
5.
Analiza zwrotu z inwestycje w dłużne instrumenty skarbowe w Polsce w latach
2005 – 2009,
6.
Analiza strony wydatkowej budżetu ogólnego Unii Europejskiej w latach 2005
– 2009,
7.
Ocena procesu harmonizacji podatków pośrednich w wybranych krajach Unii
Europejskiej w latach 2005 – 2009.
PAMIĘTAJ:
Tytuł pracy dyplomowej jako jej temat powinien być zaakceptowany przez
Promotora i podpisany na specjalnym formularzu, który nazywa się „Karta tematu
pracy licencjackiej (magisterskiej).
b)
Jest oczywiste, że treść pracy musi być zgodna z tytułem. W konsekwencji
oznacza to, iż:
- zakres przedmiotowy tematu, który wyznacza obszar prowadzenia badań
powinien pokrywać się z zakresem przedmiotowym wykonanych badań,
- z tytułu pracy muszą bezpośrednio wynikać tytuły rozdziałów i podrozdziałów
oraz ich zawartość. Zgodność ta jest przedmiotem oceny przez recenzenta,
- praca powinna wyczerpująco rozwinąć problem naukowy zawarty w temacie
c)
Objętość pracy:
- nie ma formalnych wymagań określających objętość pracy dyplomowej. Typowa
objętość pracy magisterskiej waha się w przedziale pomiędzy 80 a 100 stron
(format A4, interlinia 1,5, czcionka 12). W przypadku pracy licencjackiej jest to
odpowiednio 60 – 70 stron,
- warto stosować się do objętości zawartej w podanych przedziałach, gdyż praca
„za cienka” zwraca uwagę jako prawdopodobnie powierzchowna, niedostatecznie
rozwinięta i udokumentowana a zatem niestaranna. Nie są też zalecane prace
nadmiernie grube, gdyż z dużym prawdopodobieństwem znajdują się w nich
informacje nie związane bezpośrednio z podjętym tematem,
Części pracy według kolejności wraz z proponowaną liczbą stron:
Metodologia pisania prac dyplomowych (licencjackich i magisterskich)
- strona tytułowa (1 strona),
- wklejona karta informacyjna (według zaleceń Wydziału/ Instytutu) (1 strona),
- spis treści (1 strona),
- wstęp poprzedzający treść pracy (2 - 3 strony),
- określona liczba rozdziałów (najlepiej 4-5) po około 15-20 stron każdy (patrz:
określenie objętości i układu rozdziałów) ,
- zakończenie stanowiące rekapitulację, podsumowanie, wnioski końcowe (3-4
strony),
- zestawienie literatury (bibliografia) – minimum 30 pozycji w podziale na 1.
pozycje zwarte (książki i czasopisma) – tu zaczynamy od nazwiska autora, a nie
od pierwszej litery imienia jak ma to miejsce w przypisach, 2. akty
normatywne (ustawy, dyrektywy, itp.), 3. źródła internetowe,
- spisy tabel, rysunków i wykresów (po jednej stronie na każdy),
- wykaz załączników lub aneksów (opcjonalnie, według potrzeb).
Określenie objętości i układu rozdziałów
Zakładając, że merytoryczna część pracy obejmuje 80-100 stron, liczba rozdziałów
zawiera się w przedziale 4-7, wynika stąd, że liczba stron jednego rozdziału
wynosi od 12 do 25 (średnio 15 – 20). Jeśli dodatkowo liczba podrozdziałów
każdego rozdziału jest równa 3-6, to liczba stron podrozdziału zawiera się w
przedziale 2-8 (optymalnie 4-5).
PAMIĘTAJ:
Praca może być źle oceniona za jej układ, gdy jeden z rozdziałów liczy
stosunkowo niewiele stron, podczas gdy inny ma ich aż nadto ( np.: jeden ma 5
stron, a drugi ma 40 stron). Wskazuje to na zły układ rozdziałów pracy. W
praktyce zdarzają się nawet rozdziały 1-2 stronicowe! Sens ich zamieszczania jest
bardzo wątpliwy. Dlatego, aby zaoszczędzić czas warto wstępnie założyć sobie
pisanie w miarę równomiernej ilości stron dla każdej części pracy. Ułatwia to
zachowanie proporcji i kompozycję poszczególnych jej części oraz pozwala
uniknąć rozpisywania się na temat mniej istotnych zagadnień, które czasem warto
wspomnieć, ale nie warto poświęcać im za dużo uwagi.
Podział na rozdziały i podrozdziały stanowi dwustopniową systematykę pracy.
Wyróżnienie dodatkowo podpunktów w podrozdziałach jest możliwe, ale jest to
Metodologia pisania prac dyplomowych (licencjackich i magisterskich)
zadanie trudne, gdyż prowadzi do trzystopniowej systematyki treści całej pracy.
Trudność polega na tym, iż nie wszystkie części będziemy z reguły w stanie
przedstawić w formie trzystopniowej. Taka sytuacja wymaga od studenta
uzasadnienia dlaczego te a nie inne części pracy zostały dodatkowo podzielone.
d)
Układ i treść rozdziałów:
- każdy rozdział rozwinięty na podrozdziały lub podrozdziały i podpunkty (patrz
uwagi powyżej),
- układ logiczny, powiązany w sposób dedukcyjny: od ogółu do szczegółu lub
indukcyjny: prowadzący do uogólnionych wniosków,
- chronologiczny, kolejno wynikający z tematu,
- rozwinięty, w formie równoważników zdań, a nie haseł.
3.
Zagadnienia merytoryczne pracy dyplomowej
a)
Wymagania merytoryczne wobec zawartości pracy:
- rozwinięcie istoty tematu i podstaw teoretycznych wynikających z tytułu, w tym
analiza literatury celem wyjaśnienia podstawowych pojęć, definicji, koncepcji
teoretycznych, mechanizmów, ogólnych aspektów praktycznego stosowania,
- ugruntowanie, rozwinięcie teoretycznych elementów tematu w warunkach
praktyki gospodarczej, uwarunkowania prowadzenia konkretnych badań,
- przedstawienie metod i narzędzi analizy oraz jej przeprowadzenie i interpretacja
wyników, wyciągnięcie wniosków w konfrontacji teorii z praktyką,
- zastosowanie teorii w praktyce, przeprowadzenie badań, umiejętność oceny i
syntezy,
- własny, twórczy wkład, polemika obejmująca samodzielne formułowanie
uwarunkowań, determinantów, tendencji, itp.,
- wnioski końcowe w zakończeniu powinny obejmować podsumowanie
najważniejszych stwierdzeń ze wszystkich rozdziałów oraz wnioski końcowe
uporządkowane według kilku kryteriów, np. według stanu faktycznego,
ograniczeń, zaleceń Autora, itp.
Treść pracy powinna wyrażać się poprzez zawartość bibliografii oraz:
- wykazanie się znajomością pojęć i teorii dyscypliny naukowej (cytaty z
minimum 30 pozycji),
Metodologia pisania prac dyplomowych (licencjackich i magisterskich)
- bardzo dobrą znajomość 4-5 podstawowych pozycji monograficznych z wybranej
dziedziny,
- wykazanie się znajomością literatury specjalistycznej,
- bardzo dobrą znajomością uregulowań prawnych (ustawy i ważniejsze
rozporządzenia),
- znajomością tematycznych publikacji prasowych z ostatnich 2-3 lat,
- własnym, autorskim komentarzem.
PAMIĘTAJ:
- należy unikać zwrotów potocznych („jakichś przepisów”, „siłą rzeczy”, „ani
dobry ani zły”),
- unikać przenośni (zamiast „odgrywa rolę” pisać „pełni rolę”),
- unikać wartościowania i wyrażania emocji („straszne konsekwencje”,
„beznadziejny przepis”),
- nie powtarzać tych samych słów w blisko sąsiadujących zdaniach,
- unikać chaosu, fragmenty stanowiące kontynuację myśli powinny być połączone,
- różne wątki zawarte w kolejnych fragmentach tekstu wymagają oddzielenia w
postaci spacji, oddzielenia akapitów pustym wierszem itp.,
- po wyliczeniach (wypunktowaniach) pozostawiamy wolny wiersz,
- unikać personifikacji (stosować zwroty bezosobowe).
b)
Zawartość wstępu i zakończenia:
Częścią pracy, na którą należy zwrócić szczególną uwagę jest wstęp i zakończenie.
Większość Studentów pisze wstęp i zakończenie na końcu procesu powstawania
pracy (jest to jak najbardziej prawidłowe podejście), ale lekceważy ich znaczenie i
nie wykorzystuje wiedzy zdobytej w trakcie pracy badawczej i studialnej
związanej z tematem. W konsekwencji około połowa prac dyplomowych zawiera
wstęp i zakończenie nie przekraczające jednej strony! Taka objętość wstępu i
zakończenia z góry świadczy o powierzchownym potraktowaniu zadania. W
konsekwencji wpływa to na obniżenie oceny pracy.
Wstęp należy planować na około 3 strony (minimum 2 pełne strony). Winien on
zawierać:
- przedstawienie istoty tematu pracy,
Metodologia pisania prac dyplomowych (licencjackich i magisterskich)
- uzasadnienie ważności tematu, użyteczności a także ewentualne dygresje,
paralele, paradoksy a nawet obiegowe i dowcipne opinie związane z tematem,
- ukazanie jego najistotniejszych wątków i problemów,
- przedstawienie celu (celów) pracy,
- postawienie hipotezy, którą Autor formułuje jako przedmiot dociekań i badań,
- ukazanie sposobu postępowania i wnioskowania, dobór narzędzi, źródeł
informacji, itp.,
- opis zawartości rozdziałów poprzez ukazanie głównych zagadnień i problemów
(zaciekawienie czytelnika, nie zaś powielanie spisu treści).
Wstęp piszemy na końcu nie dlatego, że w kilku zdaniach streszcza się całość
pracy (choć niewątpliwie tak właśnie jest), ale dlatego, aby ukazać syntezę pracy i
aby zachęcić czytelnika do zainteresowania się pracą i przeczytania jej do końca.
Zakończenie merytorycznie jest kontynuacją wstępu. Powinno ono zawierać od 3
do 4 stron i zawierać:
- ostateczną konkluzję Autora odnośnie istoty tematu,
- powtórzenie najważniejszych tez pracy i wniosków własnych ze wszystkich
rozdziałów,
- komentarz Autora odnośnie doświadczeń w trakcie pisania pracy dyplomowej,
- komentarz Autora odnośnie warstwy metodologicznej, użytych metod i narzędzi
oraz ich skuteczności,
- opis głównych trudności, zagadnień wymagających dalszych badań,
- wnioski uporządkowane według 3-4 kryteriów,
- kierunki rozwoju badanego zjawiska, prognozy i ocenę ogólną, perspektywiczną,
- ogólne przesłanie, słowo końcowe zawierające jakąś logiczną, wartą
zapamiętania regułę.
PAMIĘTAJ:
Tak uporządkowane zakończenie, przedstawione na kilku slajdach będzie
przydatne na obronie.
Metodologia pisania prac dyplomowych (licencjackich i magisterskich)
c)
Opisy ilustracji graficznych (tabel, wykresów i rysunków):
- treść ilustracji graficznej musi wiązać się z tekstem pracy. Dlatego wymaga się,
aby nad lub jeśli nie ma takiej możliwości pod przykładową ilustracją graficzną
znalazł się komentarz nawiązujący do treści tej ilustracji, uzasadniający jej
umieszczenie właśnie w tym miejscu itp.
- pełen opis treści rysunku lub schematu jest niepotrzebny a nawet traktowany jako
błąd,
- opisy form graficznych wykorzystywanych w pracy stosujemy według
ustalonego, jednolitego dla całej pracy wzorca. Układ elementów, czcionka, edycja
są w zasadzie dowolne, ale przyjęty wzór musi być powtarzany w obrębie całej
pracy (np.: jeśli pogrubiamy tytuły ilustracji, to dokonujemy tego za każdym
razem),
- forma opisu, tytułów, nazw, oznaczania reguł i wzorów jest w zasadzie dowolna,
ale nie obojętna względem przejrzystości i estetyki pracy. Warto jednak skorzystać
przy tym z okazji urozmaicenia i podkreślenia czytelności tekstu i użyć
wyraźniejszą, powiększoną czcionkę, boldowanie, kursywę, czy podkreślenia,
- format wykresów i rysunków w pracach dyplomowych powinien być
dostosowany do tekstu, w którym jest zamieszczany. Obowiązują przy tym co
najmniej dwie zasady. Po pierwsze im wykres (rysunek) prostszy, tym może być
mniejszy. Po drugie ważniejsze wykresy (rysunki) wykonuje się w większej skali.
- ważny jest kolejny numer danego rysunku, tytuł oraz źródło pochodzenia
(opracowanie własne lub nazwa publikacji). Braki systematyki opisu czy wszelkie
niezgodności w tym względzie uważane są za błędy redakcyjne.
- w zasadzie nie należy przenosić ilustracji graficznych na następną stronę.
Pewnym wyjątkiem są w tym względzie tabele, w przypadku których
przeniesienie, jeśli konieczne, jest możliwe z zachowaniem pewnych reguł. Nad
przeniesioną częścią należy powtórzyć numer tabeli (bez tytułu) z zaznaczeniem w
nawiasie „cd.” oraz numery kolumn, a w przypadku większej liczby rubryk –
główki tabeli.
- lata w ilustracjach graficznych (również w tytule) pisze się zawsze w całości, np.
2009 r. a nie 09 r., 2008 – 2010 a nie 08 – 10; kwartały z reguły onaczamy cyframi
rzymskimi, miesiące zaś pełnymi nazwami lub cyframi rzymskimi.
Metodologia pisania prac dyplomowych (licencjackich i magisterskich)
Przykład opisu rysunku:
Rysunek 1. Klasyfikacja poszczególnych segmentów rynku finansowego
(rysunek)
Ź
ródło: Opracowanie własne na podstawie…
Zdecydowanie ładniej wygląda tytuł nad ilustracją graficzną niż pod rysunkiem
oraz zamieszczenie źródła pod ilustracją graficzną. Jednocześnie czcionka użyta
do tytułu powinna być wyraźnie większa od czcionki użytej do opisu źródła.
d)
Zasady edycji
Edycja powinna być nie tylko staranna, ale również przejrzysta i atrakcyjna dla
czytelnika:
- należy z góry określić, jaka czcionka będzie użyta do poszczególnych rodzajów
tekstu, np. Times New Roman,
- wielkość i kształt czcionki dla tytułów rozdziałów (największe), np. 14,
- podrozdziałów (mniejsze), np. 13,
- tekstu głównego (jeszcze mniejsza), np. 12,
- tekstu wyróżnionego (kursywa),
- wypełnienia tekstem tabel lub rysunków, od 10 do 12,
- symboli wyliczania (kropki, strzałki, myślniki) jednolitych w całej pracy,
- przypisów dolnych (najmniejsza czcionka), np. 8,
- podpisów ilustracji graficznych, np. 10.
Inne reguły edycji:
- słowa obce zwykle pisze się kursywą,
- najważniejsze stwierdzenia można wyróżnić za pomocą boldowania lub
podkreślenia,
- jeżeli stosuje się boldowanie to nie należy jednocześnie podkreślać,
- wyliczając właściwości, elementy, cechy, itp. nie koniecznie posługujemy się
liczbami. Ich użycie oznacza bowiem, że istotna jest kolejność wymienianych
składników, oraz że ich liczna jest określona, skończona, zamknięta,
- dla czytelności tekstu, po wyliczaniu zostawić pusty wiersz.
Metodologia pisania prac dyplomowych (licencjackich i magisterskich)
e)
Skróty.
Skróty ogólnie przyjęte (itp., np., m.in., jw., br., ok.) nie wymagają w pracy
wyjaśnień, natomiast zastosowane indywidualnie muszą być objaśnione (pełna
nazwa i skrót w nawiasie; później można stosować już tylko skrót). Do zasad,
które powinny być przestrzegane należą m.in.:
- zdania nie należy rozpoczynać skrótem,
- nie należy umieszczać dwóch skrótów obok siebie,
- stosowanie skrótów w tekście powinno być konsekwentne, tzn. w podobnych
przypadkach należy albo wszędzie wprowadzać skróty, albo nie wprowadzać ich
nigdzie. Nie należy np. pisać raz „w 1991 r.”, a następnie „w 1991 roku”,
- przyjętymi skrótami liczebników rozwiniętych słownie są: tys. (nie tyś.), mln,
mld itp. Skróty można w tym przypadku stosować tylko po liczbach napisanych
cyframi. Przy słownym podawaniu liczebników skróty te należy rozwijać (np. dwa
miliony, trzy tysiące itd.),
- znak % może być użyty tylko po liczbie napisanej cyframi, znak § tylko przed
liczbą napisaną cyframi,
- nie należy tworzyć skrótów przez podawanie pierwszych i ostatnich liter
skracanych wyrazów, jak np.: s-ka (spółka), f-ma (firma), v-prezes (wiceprezes)
itp.
f)
Przypisy
Idea stosowania przypisów jest urozmaicona. Z reguły używa się ich w celu:
- ukazania publikacji jako źródła zamieszczonego cytatu, definicji, określenia,
- odwołania się do publikacji przedstawiającej poruszane zagadnienie (wówczas
przypis poprzedza się skrótem „por.” lub „zob.”,
- zamieszczenia w przypisach uwag Autora do tekstu podstawowego, jakby na
marginesie pracy,
- przeniesienia ważnych, ale szczegółowych kwestii czy przykładów poza tekst
główny, celem jasności wywodu przedstawianego w tekście głównym,
przyspieszenia głównego nurtu pracy, szybszego czytania, itp.
PAMIĘTAJ:
Błędy lub brak porządku w przypisach jest poważnym błędem formalnym.
Metodologia pisania prac dyplomowych (licencjackich i magisterskich)
Wszystkie przypisy powinny być jednakowo sporządzane w całej pracy. Oznacza
to stałą kolejność wszystkich elementów, łącznie z kropkami, przecinkami i
innymi znakami interpunkcyjnymi.
Prawidłowy przypis powinien być zamieszczony na tej samej stronie, co odnośnik
do przypisu w tekście. Przypisy nie powinny być zebrane na końcu rozdziału, tak
jak w niektórych książkach, gdyż jest to niewygodne dla czytelnika.
Prawidłowo przygotowany przypis obejmuje:
- pierwszą literę imienia (kropka),
- nazwisko autora lub autorów (przecinek),
- jeżeli autorów jest wielu, a jeden lub kilku redaktorów naukowych przy nazwisku
stosujemy skrót (red.)
- tytuł w cudzysłowie lub kursywą (przecinek),
- wydawnictwo (przecinek),
- miasto wydania i rok wydania (przecinek),
- strona lub strony (zakończone kropką),
- powtarzając źródło w tej samej pracy korzystamy ze skrótu op.cit. lub Ibidem,
jeżeli odnosimy się do pozycji, która znajduje się bezpośrednio nad przytaczanym
przypisem.
Przypisy na podstawie aktów normatywnych oraz przypisy bazujące na źródłach
internetowych są przedstawione w poniższych przykładach.
Przykłady przypisów:
K. Zawadzki (red.), Rynek finansowy w Polsce, Wydawnictwo Politechniki
Gdańskiej, Gdańsk 2007, s.12-15.
K. Zawadzki (red.), op.cit. s.67.
K. Zawadzki, Proces harmonizacji podatków w Unii Europejskiej, Kwartalnik
Naukowy Pieniądze i Więź nr 3/2009, s. 77.
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku o listach zastawnych i bankach hipotecznych
(Dz. U. 1997, Nr 140, poz. 940 z późń. zm.).
Metodologia pisania prac dyplomowych (licencjackich i magisterskich)
www. bankier.pl/fds1222/efdree2333 z dnia 23 marca 2009 roku.
4.
Organizacja pisania pracy dyplomowej
a)
Najważniejszy jest Time Management. Opłaca się planować dokładnie każdy
jej etap. Przede wszystkim należy zaplanować moment zakończenia i okres
pisania. Następnie podzielić ten okres przez „n” rozdziałów + 1(wstęp
zakończenie oraz końcowa obróbka pracy). W ten sposób można z dużą
dokładnością określić, ile godzin należy przeznaczyć na każdy rozdział i
podrozdział, ile czasu można przeznaczyć na pisanie każdej strony oraz ile
godzin należy pracować każdego dnia, pozostawiając jednocześnie pewien
okres na korektę oraz przygotowanie do egzaminu.
b)
Kompozycja każdej wypowiedzi. Jest to metoda szczególnie pomocna przy
pisaniu prac naukowych. Jest to forma „rozbicia” tekstu na części i następnie
połączenia z zachowaniem praw logicznego wynikania i jasnej wypowiedzi na
piśmie. Metoda ta pozwala uszeregować zagadnienia według ważności i
wyeliminować to, co nie należy do tematu lub jest mało istotne. Zasadniczo:
- należy unikać potoku zdań nieuporządkowanych logicznie. Kompozycja
musi być wyraźna i zrozumiała dla czytelnika. Aby to osiągnąć należy
dążyć do tego, aby w każdym fragmencie tekstu, zawartym między dwoma
kolejnymi akapitami znajdowało się rozwinięcie jednego zagadnienia.
- kompozycja podrozdziału czy podpunktu będzie dobra, gdy opisane w
kolejnych fragmentach zagadnienia będą następowały po sobie w logicznej
kolejności. Na początku i na końcu warto dodać krótkie wprowadzenie i
podsumowanie.
c)
Kolejne redakcje. Wielokrotnie czytając tekst i konfrontując z planem pracy
uzyskujemy możliwość samooceny, tego jak myśl przewodnia całości
wypowiedzi komponuje się na podstawie kolejnych fragmentów. Wielokrotne
czytanie materiału prowadzi do oceny i usprawniania warstwy merytorycznej,
formalnej i redakcyjnej w tym także:
- do eliminacji błędów,
- poprawy wyrazistości budowy zdań,
- jasności i logiki wypowiedzi,
Metodologia pisania prac dyplomowych (licencjackich i magisterskich)
- kontroli stopnia rozwinięcia i wyczerpania tematu,
- unikania dłużyzn,
- wykrywania luk oraz ich szybkiego uzupełniania.
d)
Literatura przedmiotu. Niezależnie od tematu, każdy Student winien wykazać
się znajomością swojej dziedziny, stąd studia literatury naukowej są
nieuniknione. Niezmiernie ważne jest odpowiednio umiejętne wykorzystanie
literatury przedmiotu. W tym celu warto:
- zgromadzić 4-6 pozycji książkowych literatury podstawowej dla konkretnego
tematu. Mała liczba pozycji literatury podstawowej prowadzi do
jednostronnego ujęcia tematu, powtarzania ogólnie znanych stwierdzeń,
przykładów a nawet zdezaktualizowanych rozwiązań lub błędów popełnionych
przez autorów książek.
- przejrzeć minimum 10-15 pozycji literatury z danej dziedziny napisanej przez
uznanych autorów, którą należy przejrzeć w części dotyczącej tematu pracy
celem wyboru istotnych fragmentów i cytatów i dołączyć do bibliografii.
- przejrzeć również inne książki, nawet pozycje starsze, które mogą wzbogacić
pracę.
- dokonać przeglądu czasopism fachowych z ostatnich 2-3 lat. Kilka dobrych
artykułów może ułatwić i wzbogacić nawet najbardziej trudny temat. Także ze
względu na ograniczony dostęp do literatury zagranicznej warto dodatkowo
wyszukać artykuły, jakie napisano na dany temat w literaturze fachowej.
Kilkanaście przeczytanych artykułów z danej dziedziny napisanych w okresie
ostatnich 2-3 lat pozwoli szybko zorientować się autorowi w czym leży istota
jego tematu.
- przestudiować i wykorzystać podstawowe dla tematu pracy regulacje prawne
dotyczące tematu pracy.
PAMIĘTAJ:
Oryginalność pracy polega m.in. ustosunkowaniu się piszącego do
przytaczanych definicji i poglądów cytowanych Autorów. W tym celu warto
dokonywać porównań, analogii, podkreślenia tego, co najważniejsze i
każdorazowego dodawania własnego, wyważonego komentarza.
Metodologia pisania prac dyplomowych (licencjackich i magisterskich)
e)
Uwagi:
- nie pozostawiaj tekstu obejmującego wyłącznie ogólne opinie zaczerpnięte z
podręczników. Śmiało dąż do własnych wniosków, komentarzy, stawiaj
odważne tezy, precyzuj je i uzasadniaj,
- nie posługuj się materiałami wtórnymi, gdy istnieje łatwy dostęp do
materiałów źródłowych. Na przykład nie należy posługiwać się komentarzami
z podręczników, gdy ich autor odwołuje się do konkretnych przepisów
prawnych,
- nie należy posługiwać się materiałami i publikacjami zdezaktualizowanymi,
gdy istnieją nowe,
- staraj się zaglądać do publikacji zagranicznych oraz wykorzystuj informacje
statystyczne, gdyż literatura zagraniczna podnosi wartość pracy,
- wszelkie wypowiedzi, cytaty, dane liczbowe, itp. dokładnie dokumentuj
przypisami o ich pochodzeniu. Wykorzystanie tych źródeł w pracy nie jest
możliwe bez zamieszczenia przypisu o tym, skąd pochodzą. Dlatego też do
zakończenia pracy nie wyrzucaj żadnych notatek, kser itp.
- nie jest dobrze widziane odwoływanie się do tych samych publikacji lub
autorów zbyt często, np. cytować tego samego autora więcej niż 5 razy przy
jednoczesnym pomijaniu innych autorów,
- nie zaczynać, ani nie kończyć kolejnych części pracy od cytowania, czy
ilustracji graficznych. Zawsze należy dopisać krótkie wprowadzenie lub
komentarz.
5.
Błędy, ich korekta i eliminacja.
a)
Rodzaje błędów
W trakcie każdej pracy popełnia się błędy. Większość błędów ujawnia sam piszący,
dlatego aby odróżniać to, co poprawne, od tego co niewłaściwe musi on nauczyć się
metodologii pisania pracy. Pomocne może się w tym względzie okazać umiejętne
rozróżnianie możliwych do wystąpienia błędów. Błędy dzielimy na:
- merytoryczne – niezgodność z faktami. Eliminacji błędów służy zapoznanie się z
bogatszą literaturą,
- formalne – niezgodność z przepisami, z zakresem, formą zjawiska, przebiegiem
procesu. Wszystkie informacje precyzyjnie sprawdzić i za pomocą przypisów
udokumentować pochodzenie,
Metodologia pisania prac dyplomowych (licencjackich i magisterskich)
- błędy redakcyjne – wynikające z braku precyzji w posługiwaniu się słowem
pisanym, np. styl, niejasne wypowiedzi, długie i zawiłe zdania. Wystarczy podzielić
długie zdania na krótsze oraz dokładając kilka zdań, szerzej opisać to, co może być dla
czytelnika skrótem myślowym,
- błędy edycyjne – związane z brakiem systematyki w posługiwaniu się narzędziem
edycji. Rozwiązaniem jest z reguły opracowanie wzoru edycji tekstu.
PAMIĘTAJ:
Najprostszą eliminacją błędów jest wielokrotne przeczytanie tego, co napisane.
b)
Korekta Autora.
Z racji wymienienia powyżej 4 podstawowych rodzajów błędów należy
przeprowadzić 4 korekty pod kątem wykrycia i poprawy błędów z każdej z 4 grup.
- I korekta dotyczy układu pracy. Kształtowanie układu pracy polega na naszoniu
korekt w planie pracy w trakcie jej pisania, celem uzyskania najlepszego
rozwinięcia tytułu. Wymaga to zastanowienia się, czy jest zachowana zgodność
tytułu całej pracy, poszczególnych rozdziałów i podrozdziałów z ich treścią.
Wymienione elementy składające się na układ pracy powinny być wzajemnie
dostosowywane do siebie, tak aby praca była spójna merytorycznie. Układ pracy
kształtujemy przez cały okres pisania pracy, aż do zakończenia całości.
- II korekta dotyczy kompozycji. Kompozycja to kolejność i logiczny układ
akapitów. Zakładając, że w każdym akapicie jest rozwijany jeden wątek, jest ona
formą budowy wypowiedzi. Służy do kształtowania proporcji między
wprowadzeniem, zarysowaniem tematu, teorią, analizą i opisem wniosków i
porównań oraz podsumowaniem każdej części. Jej korekta służy do wyłapywania
luk merytorycznych, które trzeba uzupełnić do rozwijania tekstu o wątki
pokrewne, wprowadzenia i podsumowania ważniejszych zagadnień (tzw.
generowania tekstu), a także do likwidacji zbitek myślowych, czyli niejasnych
wywodów.
- III korekta dotyczy redakcji. Redakcja to układ zdań w akapicie wyrażający
możliwie najwierniej daną myśl. Redakcja służy do wypełniania zdań o brakujące
informacje, podziału zdań złożonych na krótsze itp. Korekta redakcji tekstu służy
do ostatecznej kontroli poprawności zdań, w tym: strony podmiotowej, znaków
Metodologia pisania prac dyplomowych (licencjackich i magisterskich)
interpunkcji (głównie przecinków), większej jasności wypowiedzi oraz
ostatecznego wyczyszczenia niejasnych i kontrowersyjnych sformułowań i słów.
- IV korekta służy poprawie edycji. Edycja określa kształt wydruku tekstu. Jest
ostatecznym wykończeniem pracy, z myślą o tym, aby tekst był bardziej
przejrzysty. Służy ona m.in. do: uzupełnienia numerów stron, poprawności i
numerowani przypisów, opisu ilustracji graficznych, zaznaczania tabulacji i spacji,
zróżnicowania czcionki, podkreślania, boldowania, kursywy itp.
PAMIĘTAJ:
Tekst opracowania przekazywany jest Promotorowi wyłącznie w formie
papierowej. Po każdym drukowaniu, nanoszeniu poprawek itp. tekst powinien
zostać sczytany i poprawiony przez Autora. Nie powinno się oddawać pracy bez
korekty tekstu, gdyż znacząco wydłuża to proces pisania pracy (Promotor zwraca
całość bez nanoszenia poprawek). Promotor łatwo zorientuje się po błędach,
jakiego rodzaju korekty nie przeprowadzono.
Ź
ródło:
1.
Komorowski J., Założenia metodyczne pisania prac magisterskich, Katedra Finansów
WZiE PG, Gdańsk 2002.
2.
Mendel T., Metodyka pisania prac doktorskich, Akademia Ekonomiczna w Poznaniu,
Poznań 1999.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
więcej podobnych podstron