Prof. Wojciech Pacho 

 

1 

ZESTAW PYTAŃ Z MAKROEKONOMII I. 

Pytania do 4, 5. Pieniądz i system bankowy. Bank centralny i polityka pieniężna. 

SKRÓCONE ODWPOWIEDZI 

NIE ZAWIERAJĄ UZASADNIEŃ I 

DOWODÓW.

 

1.  Wyjaśnij, jaki wpływ na podaż pieniądza będą miały następujące zdarzenia: 

a)  podmioty niebankowe zwiększają skłonność do trzymania środków płatniczych na 

bieżących rachunkach bankowych 

Wpływa to pozytywnie na mnożnik kreacji pieniądza  .

 

 

 
b)  rząd zamierza sprzedać ludności obligacje skarbowe, aby sfinansować deficyt budżetowy 

Nie wpływa to na podaż pieniądza.

 

c)  wzrosła stopa minimalnych rezerw obowiązkowych 

Wpływa to negatywnie na mnożnik

  . 

 

d)  bank centralny sprzedał znaczą ilość papierów wartościowych bankom komercyjnym 

Spada podaż pieniądza.  

e)  wzrosła produkcja, przy nie zmienionym poziomie cen i stóp procentowych 

Wzrost podaży pieniądza.

 

 

2.  W  jakim  przypadku  emisja  i  wykup  przez  rząd  papierów  skarbowych  wpłyną  na  podaż 

pieniądza? 

Transakcje  zakupu  i  sprzedaży  papierów  skarbowych  pomiędzy  rządem  a  bankiem 
centralnym wpływają na podaż pieniądza. 

3.  Czy prawdziwe jest zdanie, że M1 to M0 plus rachunki bieżące? 

Nie. 

4.  Jakie  relacje  zachodzą  pomiędzy  agregatami  pieniężnymi  M0,  M1,  M2,  M3  (potraktuj 

każdy z agregatów jako zbiór)? 

5.  W  pewnym  spokojnym  kraju  o  nazwie  Oaza  podmioty  z  całego  świata  mogą  swobodnie 

zakładać  depozyty  bankowe.  Pewnego  razu  w  sąsiednim  kraju  nastąpiło  załamanie 
gospodarcze w wyniku  poważnego trzęsienia ziemi. Nie wywołało to niepokoju w  Oazie, 
gdyż  związki  gospodarcze  z  tym  krajem  były  znikome.  Jednak  cudzoziemcy  zaczęli 
wycofywać  depozyty  z  banków  Oazy.  W  Oazie  doszło  do  poważnego  krachu  systemu 
finansowego.  Wiele  banków  zawiesiło  obsługę  rachunków  swoich  klientów,  a  wiele 
musiało  zbankrutować.  Niewydolność  systemu  bankowego  doprowadziła  szereg 
przedsiębiorstw do utraty płynności i uruchomiła łańcuch bankructw, który doprowadził do 
ogólnego  załamania  gospodarki.  Jak  myślisz,  co  mogło  spowodować  taką  sytuację  w 
Oazie? Omów mechanizm powstania załamania w gospodarce Oazy. 

Spekulanci  w  obawie  przed  rozszerzeniem  załamania  gospodarczego  na  Oazę  zaczęli  wycofywać 

depozyty  z tego  kraju. Spowodowało to  mnożnikową reakcję w postaci gwałtownego kurczenia się 

podaży pieniądza. To spowodowało załamanie płynności banków w Oazie. 

 

Prof. Wojciech Pacho 

 

2 

6.  Jeżeli mamy stałą szybkość obiegu pieniądza to, jakie długookresowe konsekwencje może 

mieć stałe tempo zmiany podaży pieniądza 3% średniorocznie? 

Gdy tempo wzrostu M przewyższa tempo Y to powstaje inflacja. Gdy tempo wzrostu M jest 
niższe od tempa Y to powstaje deflacja. Równość tych dwóch temp daje zerową inflację.

 

7.  Narysuj wykres pokazujący równowagę na rynku pieniądza (założenie o braku wrażliwości 

podaży pieniądza na stopę procentową). Pokaż, co się zmieni na rynku, gdy jednocześnie 
wzrośnie produkcja i bank centralny będzie kupował obligacje rządowe od banków. 

 

 

Zmiana  stopy  procentowej  jest  nieokreślona.  Może  wzrosnąć  lub  spaść  (na  rysunku  jest 
przypadek wzrostu stopy procentowej). 

8.  Załóżmy,  że  w  pewnej  gospodarce  stopa  rezerw  obowiązkowych  wynosi  10%,  gotówka 

stanowi 20% depozytów bankowych a agregat M0 wynosi 250 mld. Wiadomo również, że 
transakcyjny popyt na pieniądz stanowi 10% nominalnego PKB, gdy stopa procentowa jest 
równa  zero.  Gdy  stopa  jest  większa  od  zera,  to  podmioty  zmniejszają  ilość  trzymanego 
zapasu środków pieniężnych, aby minimalizować koszt alternatywny trzymania pieniądza. 
Ilustruje  to  poniższa  tabela.  Oblicz,  ile  wyniesie  stopa  procentowa  równoważąca  rynek 
pieniężny, gdy nominalny PKB jest równy 5000 mld.. O ile zmieni się stopa procentowa, 
jeżeli banki komercyjne zdecydują się dodatkowo utrzymywać 10% rezerw dobrowolnych? 

 

Stopa procentowa (%) 

Popyt na pieniądz (mld zł) 

9 
8 
7 
6 
5 
4 
3 

700 
750 
800 
850 
900 
950 

1000 

Stopa procentowa równoważąca rynek pieniężny, gdy nominalny PKB jest równy 5000 mld 
wyniesie 3%. 
Jeśli banki dodatkowo powiększą rezerwy to stopa procentowa będzie równa 8% . 

M 

M’ 

L 

L’ 

i 

Prof. Wojciech Pacho 

 

3 

9.  W  pewnej  gospodarce  wartość  PKB  wynosi  1000.  Sektor  bankowy  utrzymuje  zasoby 

rezerw gotówkowych na poziomie 20, z których wykreował depozyty na żądanie 140. Baza 
monetarna wynosi 80. 

a)  Oblicz podaż pieniądza i mnożnik kreacji pieniądza. 
b)  Wyznacz  stopę  procentową  (i)  równoważącą  rynek  pieniężny  wiedząc,  że  popyt  na 

pieniądz jest równy: M

d

 = 240 – 400i,  

 

 

    

c)  Załóżmy,  iż  PKB  potencjalny  wynosi  1100.  Bank  centralny  powiększył  bazę 

monetarną o 12. Jaki będzie efekt wzrostu podaży pieniądza (przyjmij, iż dochodowa 
szybkość obiegu pieniądza jest równa 1). 
 

a)  podaż pieniądza = 200, mnożnik = 2,5 

b) 

        

c)  Podaż  pieniądza  wzrosła  o  15%.  Produkcja  może  wzrosnąć  tylko  o  10%.  Musi 

wystąpić wzrost cen o 5%. 

10.  W  pewnym  kraju  zaobserwowano  gwałtowne  rozprzestrzenianie  się  kart  kredytowych. 

Jaki ma to wpływ na równowagę na rynku pieniężnym? 

Posługiwanie się kartami kredytowym zmniejsza popyt na pieniądz. 

 

11.  Wyjaśnij wpływ polityki monetarnej na realne procesy gospodarcze  

Polityka  monetarna  polega  głównie  na  oddziaływaniu  na  rynkowe  stopy  procentowe.  Bank 
centralny wpływając na podaż pieniądza wpływa na stopy procentowe. Ekspansywna polityka 
obniża  stopy,  restrykcyjna  podnosi.  Zmiana  stopy  z  kolei  wpływa  na  składniki  popytu 
globalnego: konsumpcję prywatną i inwestycje prywatne. Zmiana tych składników powoduje 
efekty mnożnikowe, które doprowadzają do zmiany produkcji w równowadze. Nie cały nowy 
popyt kieruje się na produkcję krajową. Część popytu powiększa zakupy z importu. Pogarsza 
się zatem bilans handlu zagranicznego, ale rośnie produkcja krajowa.