Prof. Wojciech Pacho

1

ZESTAW PYTAŃ Z MAKROEKONOMII I.

Pytania do 4, 5. Pieniądz i system bankowy. Bank centralny i polityka pieniężna.

SKRÓCONE ODWPOWIEDZI

NIE ZAWIERAJĄ UZASADNIEŃ I

DOWODÓW.

1. Wyjaśnij, jaki wpływ na podaż pieniądza będą miały następujące zdarzenia:

a) podmioty niebankowe zwiększają skłonność do trzymania środków płatniczych na

bieżących rachunkach bankowych

Wpływa to pozytywnie na mnożnik kreacji pieniądza .

b) rząd zamierza sprzedać ludności obligacje skarbowe, aby sfinansować deficyt budżetowy

Nie wpływa to na podaż pieniądza.

c) wzrosła stopa minimalnych rezerw obowiązkowych

Wpływa to negatywnie na mnożnik

.

d) bank centralny sprzedał znaczą ilość papierów wartościowych bankom komercyjnym

Spada podaż pieniądza.

e) wzrosła produkcja, przy nie zmienionym poziomie cen i stóp procentowych

Wzrost podaży pieniądza.

2. W jakim przypadku emisja i wykup przez rząd papierów skarbowych wpłyną na podaż

pieniądza?

Transakcje zakupu i sprzedaży papierów skarbowych pomiędzy rządem a bankiem
centralnym wpływają na podaż pieniądza.

3. Czy prawdziwe jest zdanie, że M1 to M0 plus rachunki bieżące?

Nie.

4. Jakie relacje zachodzą pomiędzy agregatami pieniężnymi M0, M1, M2, M3 (potraktuj

każdy z agregatów jako zbiór)?

5. W pewnym spokojnym kraju o nazwie Oaza podmioty z całego świata mogą swobodnie

zakładać depozyty bankowe. Pewnego razu w sąsiednim kraju nastąpiło załamanie
gospodarcze w wyniku poważnego trzęsienia ziemi. Nie wywołało to niepokoju w Oazie,
gdyż związki gospodarcze z tym krajem były znikome. Jednak cudzoziemcy zaczęli
wycofywać depozyty z banków Oazy. W Oazie doszło do poważnego krachu systemu
finansowego. Wiele banków zawiesiło obsługę rachunków swoich klientów, a wiele
musiało zbankrutować. Niewydolność systemu bankowego doprowadziła szereg
przedsiębiorstw do utraty płynności i uruchomiła łańcuch bankructw, który doprowadził do
ogólnego załamania gospodarki. Jak myślisz, co mogło spowodować taką sytuację w
Oazie? Omów mechanizm powstania załamania w gospodarce Oazy.

Spekulanci w obawie przed rozszerzeniem załamania gospodarczego na Oazę zaczęli wycofywać

depozyty z tego kraju. Spowodowało to mnożnikową reakcję w postaci gwałtownego kurczenia się

podaży pieniądza. To spowodowało załamanie płynności banków w Oazie.

Prof. Wojciech Pacho

2

6. Jeżeli mamy stałą szybkość obiegu pieniądza to, jakie długookresowe konsekwencje może

mieć stałe tempo zmiany podaży pieniądza 3% średniorocznie?

Gdy tempo wzrostu M przewyższa tempo Y to powstaje inflacja. Gdy tempo wzrostu M jest
niższe od tempa Y to powstaje deflacja. Równość tych dwóch temp daje zerową inflację.

7. Narysuj wykres pokazujący równowagę na rynku pieniądza (założenie o braku wrażliwości

podaży pieniądza na stopę procentową). Pokaż, co się zmieni na rynku, gdy jednocześnie
wzrośnie produkcja i bank centralny będzie kupował obligacje rządowe od banków.

Zmiana stopy procentowej jest nieokreślona. Może wzrosnąć lub spaść (na rysunku jest
przypadek wzrostu stopy procentowej).

8. Załóżmy, że w pewnej gospodarce stopa rezerw obowiązkowych wynosi 10%, gotówka

stanowi 20% depozytów bankowych a agregat M0 wynosi 250 mld. Wiadomo również, że
transakcyjny popyt na pieniądz stanowi 10% nominalnego PKB, gdy stopa procentowa jest
równa zero. Gdy stopa jest większa od zera, to podmioty zmniejszają ilość trzymanego
zapasu środków pieniężnych, aby minimalizować koszt alternatywny trzymania pieniądza.
Ilustruje to poniższa tabela. Oblicz, ile wyniesie stopa procentowa równoważąca rynek
pieniężny, gdy nominalny PKB jest równy 5000 mld.. O ile zmieni się stopa procentowa,
jeżeli banki komercyjne zdecydują się dodatkowo utrzymywać 10% rezerw dobrowolnych?

Stopa procentowa (%)

Popyt na pieniądz (mld zł)

9
8
7
6
5
4
3

700
750
800
850
900
950

1000

Stopa procentowa równoważąca rynek pieniężny, gdy nominalny PKB jest równy 5000 mld
wyniesie 3%.
Jeśli banki dodatkowo powiększą rezerwy to stopa procentowa będzie równa 8% .

M

M’

L

L’

i

Prof. Wojciech Pacho

3

9. W pewnej gospodarce wartość PKB wynosi 1000. Sektor bankowy utrzymuje zasoby

rezerw gotówkowych na poziomie 20, z których wykreował depozyty na żądanie 140. Baza
monetarna wynosi 80.

a) Oblicz podaż pieniądza i mnożnik kreacji pieniądza.
b) Wyznacz stopę procentową (i) równoważącą rynek pieniężny wiedząc, że popyt na

pieniądz jest równy: M

d

= 240 – 400i,

c) Załóżmy, iż PKB potencjalny wynosi 1100. Bank centralny powiększył bazę

monetarną o 12. Jaki będzie efekt wzrostu podaży pieniądza (przyjmij, iż dochodowa
szybkość obiegu pieniądza jest równa 1).

a) podaż pieniądza = 200, mnożnik = 2,5

b)

c) Podaż pieniądza wzrosła o 15%. Produkcja może wzrosnąć tylko o 10%. Musi

wystąpić wzrost cen o 5%.

10. W pewnym kraju zaobserwowano gwałtowne rozprzestrzenianie się kart kredytowych.

Jaki ma to wpływ na równowagę na rynku pieniężnym?

Posługiwanie się kartami kredytowym zmniejsza popyt na pieniądz.

11. Wyjaśnij wpływ polityki monetarnej na realne procesy gospodarcze

Polityka monetarna polega głównie na oddziaływaniu na rynkowe stopy procentowe. Bank
centralny wpływając na podaż pieniądza wpływa na stopy procentowe. Ekspansywna polityka
obniża stopy, restrykcyjna podnosi. Zmiana stopy z kolei wpływa na składniki popytu
globalnego: konsumpcję prywatną i inwestycje prywatne. Zmiana tych składników powoduje
efekty mnożnikowe, które doprowadzają do zmiany produkcji w równowadze. Nie cały nowy
popyt kieruje się na produkcję krajową. Część popytu powiększa zakupy z importu. Pogarsza
się zatem bilans handlu zagranicznego, ale rośnie produkcja krajowa.