Higienistka_stomatologiczna_322[03].O1.01

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie

Wymagania wstępne

Cele kształcenia

Przykładowe scenariusze zajęć

Ćwiczenia

5.1.

Prawna ochrona pracy

5.1.1.

wiczenia

13
13

5.2.

Higiena pracy

5.2.1.

wiczenia

16
16

5.3.

Grupyfikacja czynników szkodliwych w środowisku pracy
5.3.1.

wiczenia

19
19

5.4.

ZagroŜenia Ŝycia i zdrowia pracownika
5.4.1.

wiczenia

22
22

5.5.

Metody i środki zapobiegania czynnikom szkodliwym
5.5.1.

wiczenia

30
30

5.6.

Środki ochrony osobistej
5.6.1.

wiczenia

33
33

5.7. ZagroŜenia poza pracą: techniczne, organizacyjne i ludzkie

5.7.1.

wiczenia

35
35

5.8. Pierwsza pomoc

5.8.1. Ćwiczenia

39
39

5.9.

Wymagania  dotyczące  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  ochrony
przeciwpoŜarowej  oraz  ochrony  środowiska  w  placówkach  ochrony
zdrowia i placówkach Ŝywienia
5.9.1.   Ćwiczenia

42
42

Ewaluacja osiągnięć uczniów

Literatura

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie higienistka stomatologiczna.
W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć juŜ ukształtowane,
aby mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

wiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami

nauczania–uczenia się oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone róŜnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. samokształcenia
kierowanego, metody tekstu przewodniego, ćwiczeń.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróŜnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

posłuŜyć się przepisami prawa dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska,

−

zastosować przepisy prawa dotyczące pracownika i pracodawcy w zakresie
bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

rozpoznać źródła i czynniki niebezpieczne w środowisku pracy,

−

zapobiec zagroŜeniom Ŝycia i zdrowia pracowników oraz pacjentów,

−

zastosować środki ochrony indywidualnej,

−

dobrać metody i środki zapobiegania czynnikom szkodliwym,

−

zastosować podstawowe zasady higieny i fizjologii pracy oraz wymagania ergonomii,

−

określić zasady normowania czasu pracy i wypoczynku,

−

zaplanować działania związane z podnoszeniem efektywności oraz poprawą warunków
pracy,

−

zastosować procedury dotyczące zasad aseptyki i antyseptyki,

−

zastosować zasady zapobiegania zakaŜeniom wirusem HBV, HIV, prątkiem gruźlicy oraz
innym chorobom zakaźnym,

−

zastosować zasady postępowania ze środkami chemicznymi uŜytkowanymi w gabinecie
stomatologicznym,

−

zabezpieczyć substancje i skaŜone materiały po wykonaniu zabiegów stomatologicznych,

−

zinterpretować przepisy, zasady i procedury dotyczące bezpieczeństwa w drodze do pracy
i z pracy,

−

określić przyczyny wypadków w pracy, w drodze do pracy i z pracy,

−

zareagować w przypadku zagroŜenia poŜarowego zgodnie z instrukcją przeciwpoŜarową,

−

zastosować zasady ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

.......................................................................

Modułowy program nauczania: Higienistka stomatologiczna 322[03]
Moduł:

Podstawy działalności zawodowej 322[03].O1

Jednostka modułowa:

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska.
322[03].O1.01

Temat: Czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciąŜliwe i niebezpieczne występujące

w procesie pracy.

Cel ogólny: Wyjaśnienie wpływu czynników szkodliwych, uciąŜliwych i niebezpiecznych na

zdrowie człowieka

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

zidentyfikować zagroŜenia związane z wykonywaną pracą,

−

przedstawić skutki oddziaływania negatywnych czynników w miejscu pracy,

−

ocenić zagroŜenia wynikające ze sposobu uŜytkowania urządzeń elektrycznych.

Metody nauczania–uczenia się:

−−−−

dyskusja dydaktyczna.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−−−−

praca w grupach, indywidualna.

Czas: 1 godzina dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

−−−−

przybory do pisania,

−−−−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Przebieg zajęć:
1.

Określenie tematu zajęć.

Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.

Wyjaśnienie uczniom zasad pracy.

Podział grupy uczniów na zespoły.

Podanie uczniom pytań sprawdzających:
–

jak dzielimy czynniki szkodliwe dla zdrowia człowieka?

–

jak dzielimy zagroŜenia fizyczne?

–

jakie są skutki działania czynników na zdrowie człowieka?

–

jaka jest wartość hałasu dopuszczalna w ciągu 8 godzin?

–

jakie znaczenie ma światło sztuczne na zdrowie człowieka?

–

jakie są szkodliwe czynniki w miejscu pracy?

Określenie znaczenia czynników szkodliwych dla zdrowia pracownika.

Wskazanie sposobów zmniejszenia szkodliwych czynników w pracy pracownika.

Uczniowie pracują w zespołach, wymieniają czynniki szkodliwe dla zdrowia pracownika,
oraz proponują ich zmniejszanie i ograniczanie.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

.......................................................................

Modułowy program nauczania: Higienistka stomatologiczna 322[03]
Moduł:

Podstawy działalności zawodowej 322[03].O1

Jednostka modułowa:

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska.
322[03].O1.01

Temat: Znaczenie znaków przeciwpoŜarowych i ewakuacyjnych w miejscu pracy.

Cel ogólny: Uzasadnianie konieczności umieszczania znaków przeciwpoŜarowych oraz

znaków ewakuacyjnych w miejscu pracy.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

zidentyfikować i nazwać znaki przeciwpoŜarowe oraz ewakuacyjne,

−

przedstawić znaczenie odpowiedniego oznakowania znakami przeciwpoŜarowymi oraz
znakami ewakuacyjnymi w miejscu pracy,

−

ocenić zagroŜenia wynikające z braku odpowiedniego oznakowania bhp w miejscu pracy.

Metody nauczania–uczenia się:

−−−−

dyskusja dydaktyczna.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−−−−

praca w grupach,

−−−−

praca indywidualna.

Czas: 1 godzina dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

−−−−

tabele z wybranymi znakami informacyjnymi i edukacyjnymi,

−−−−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Przebieg zajęć:
1.

Określenie tematu zajęć.

Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.

Wyjaśnienie uczniom zasad pracy.

Podział grupy uczniów na zespoły.

Prezentacje znaków przeciwpoŜarowych i ewakuacyjnych (załącznik).

Nauczyciel podaje uczniom pytania prowadzące:
–

jakie wyróŜniamy znaki przeciwpoŜarowe oraz znaki ewakuacyjne?

–

jakie znaczenie w miejscu pracy mają znaki przeciwpoŜarowe oraz ewakuacyjne?

–

czy oznaczenia przeciwpoŜarowe są niezbędne w miejscu pracy?

Nauczyciel prosi uczniów, aby wskazali, które z podanych znaków powinny znaleźć się
w miejscu pracy i dlaczego.

Uczniowie określają równieŜ miejsca umieszczenia znaków przeciwpoŜarowych oraz
ewakuacyjnych w miejscu pracy.

Uczniowie wskazują w jakich sytuacjach znaki ewakuacyjne oraz przeciwpoŜarowe mają
znaczenie.

10.

Uczniowie pracują w zespołach, wymieniają znaki ewakuacyjne oraz przeciwpoŜarowe.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11.

Uczniowie zastanawiają się nad sposobem zmniejszania zagroŜenia przeciwpoŜarowego
w miejscu pracy.

12.

Uczniowie konsultują z nauczycielem poprawność swoich propozycji.

13.

Uczniowie zapisują swoje propozycje na kartce papieru.

14.

Uczniowie omawiają swoje propozycje na forum grupy.

15.

Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność swoich propozycji.

16.

Nauczyciel ocenia aktywność uczniów.

Zakończenie zajęć
Uczniowie  wraz  z  nauczycielem  wskazują,  które  etapy  rozwiązania  zadania  sprawiły  im
trudności.  Nauczyciel  powinien  podsumować  całe  ćwiczenie,  wskazać,  jakie  umiejętności
były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

Praca domowa
Odwiedzając  gabinet  stomatologiczny,  szpital  lub  sanatorium  odszukaj  znaki  ewakuacyjne
i

opisz, gdzie się one znajdują i jakie mają one znaczenie.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
–

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące realizacji zajęć oraz nabytych umiejętności.

Tabela 1. Znaki informacyjne [8]

Palenie tytoniu zabronione

Alarmowy sygnalizator
akustyczny

Zakaz uŜywania otwartego
ognia - palenie tytoniu
zabronione

Drabina poŜarowa

Zakaz gaszenia wodą

Kierunek do miejsca
rozmieszczenia sprzętu
poŜarniczego lub urządzenia
ostrzegającego

Nie zastawiać

Kierunek do miejsca
rozmieszczenia sprzętu
poŜarniczego lub urządzenia
ostrzegającego

Zestaw sprzętu poŜarowego

Uruchamianie ręczne

Hydrant wewnętrzny

Niebezpieczeństwo poŜaru -
materiały łatwopalne

Gaśnica

Materiały utleniające

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Telefon do uŜycia w stanie
zagroŜenia

Niebezpieczeństwo
wybuchu - materiały
wybuchowe

Tabela 2. Wybrane znaki ewakuacyjne [8]

Kierunek drogi ewakuacyjnej;

Wyjście ewakuacyjne;

Drzwi ewakuacyjne;

Przesunąć w celu otwarcia;

Kierunek do wyjścia drogi w lewo;

Kierunek do wyjścia drogi w prawo;

Kierunek do wyjścia do drogi
ewakuacyjnej schodami w dół
w lewo;

Kierunek do wyjścia do drogi
ewakuacyjnej schodami w dół
w prawo;

Kierunek do wyjścia do drogi
ewakuacyjnej schodami w górę
w lewo;

Kierunek do wyjścia do drogi
ewakuacyjnej schodami w górę
w prawo;

Pchać aby otworzyć;

Ciągnąć aby otworzyć;

Stłuc aby uzyskać dostęp;

Klucz do wyjścia ewakuacyjnego
znajduje się;

Miejsce zbiórki do ewakuacji;

Pojemnik z maskami ucieczkowymi;

Rękaw ratowniczy;

Drabina ewakuacyjna;

Telefon alarmowy do wezwania
pierwszej pomocy;

Pierwsza pomoc;

Ciągnąć;

Pchać;

Wyjście EXIT;

Emergency EXIT;

EXIT;

Droga ewakuacyjna;

Wyjście awaryjne;

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Okno ewakuacyjne;

Uwaga stopień;

Pchać aby otworzyć;

Ciągnąć aby otworzyć;

Uwaga próg;

Kierunek do wyjścia drogi
ewakuacyjnej w górę w prawo;

Kierunek do wyjścia drogi
ewakuacyjnej schodami w dół
w prawo;

Kierunek do wyjścia drogi
ewakuacyjnej schodami w dół
w lewo;

Kierunek do wyjścia drogi
ewakuacyjnej schodami w górę w lewo;

Kierunek do wyjścia drogi
ewakuacyjnej schodami w górę
w prawo;

Kierunek do wyjścia drogi
ewakuacyjnej dla niepełnosprawnych w
prawo;

Kierunek do wyjścia drogi
ewakuacyjnej dla
niepełnosprawnych w lewo;

Kierunek do wyjścia drogi
ewakuacyjnej w dół;

Kierunek do wyjścia drogi
ewakuacyjnej w górę;

Kierunek do wyjścia drogi
ewakuacyjnej w dół w prawo;

Kierunek do wyjścia drogi
ewakuacyjnej w dół w lewo;

Kierunek do wyjścia drogi
ewakuacyjnej w górę w lewo;

Uwaga niski strop;

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ĆWICZENIA

5.1. Prawna ochrona pracy

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ obowiązki pracownika i pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Obowiązki pracodawcy

Obowiązki pracownika

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. NaleŜy zwrócić uwagę na staranne
wyliczenie obowiązków pracownika i pracodawcy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

rozróŜnić obowiązki pracownika i pracodawcy,

przeanalizować obowiązki pracownika i pracodawcy,

wypełnić kartę pracy – ćwiczeń,

zaprezentować obowiązki pracownika i pracodawcy na forum grupy.

Zalecana metoda nauczania–uczenia się:

–

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

–

karta pracy – ćwiczeń,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Przeczytaj uwaŜnie poniŜsze zdania i oceń ich prawdziwość oznaczając literami

P – prawda lub F – fałsz

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Karta pracy – ćwiczeń

JeŜeli pracodawca nie stwarza warunków na stanowisku pracy zgodnych z przepisami

bhp i przeciw poŜarowej pracownik ma prawo do:

−

ucieczki z pracy

−

oddalenia się z miejsca zagroŜenia (zawiadamiając o tym niezwłocznie przełoŜonego),
jeŜeli pomimo powstrzymania się od wykonywania pracy zagroŜenie nadal występuje__,

−

powstrzymania się od wykonywania pracy, niezwłocznie zawiadamiając przełoŜonego) –
jeŜeli warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy,
stwarzają bezpośrednie zagroŜenie dla zdrowia lub Ŝycia pracownika, albo gdy
wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwom innym osobom__,

−

do pracy bez względu na brak bezpieczeństwa pracy

Wskazówki do realizacji
Ć

wiczenie moŜna wykonać w grupach lub indywidualnie, nauczyciel powinien

nadzorować pracę uczniów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przeanalizować obowiązki pracodawcy i pracownika w miejscu pracy stosującego
przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy,

wypełnić kartę pracy – ćwiczeń,

przedyskutować na forum grupy swoją opinię.

Zalecana metoda nauczania–uczenia się:

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

–

karta pracy – ćwiczeń,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Określ obowiązki pracownika i pracodawcy stawiając znak X w odpowiednim kwadracie.

Uzasadnij wybraną odpowiedź.

Karta pracy – ćwiczeń

Tak

Nie

Czy pracodawca ma obowiązki w zakresie bhp w stosunku do
pracownika?
Jakie?..........................................................................................................

Czy pracownik rozpoczynając pracę musi być zapoznany z przepisami
bhp?
Dlaczego?...................................................................................................

Czy istnieją instytucje bezpieczeństwa i higieny pracy?
Jeśli tak, to w jakim celu?...........................................................................

Wskazówki do realizacji

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

wiczenie powinno być wykonane w trzech grupach, kaŜda grupa charakteryzuje po

jednym pytaniu. Uczniowie dyskutują na temat pytań innej grupy, wskazana jest pomoc
nauczyciela podczas pracy uczniów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wyszukać w kodeksie pracy dział dotyczący bhp,

przeanalizować powyŜsze pytania,

znaleźć w kodeksie pracy podpowiedzi na powyŜsze pytania,

wskazać dział, rozdział i artykuł w kodeksie pracy, gdzie znajdują się odpowiedzi na
powyŜsze pytania,

wypełnić kartę pracy – ćwiczeń,

omówić swoje propozycje na forum grupy.

Zalecana metoda nauczania–uczenia się:

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

–

karta pracy,

–

komputer z dostępem do Internetu,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Higiena pracy

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wyjaśnij zasady zorganizowana pracy pod względem higieny pracy.

Wskazówki do realizacji

wiczenie najlepiej przeprowadzić indywidualnie, nauczyciel powinien nadzorować

wykonywanie ćwiczenia. Wskazana jest pomoc nauczyciela podczas omawiania przez uczniów
swoich propozycji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wskazać elementy przygotowania się do pracy,

rozróŜnić czynniki bezpieczeństwa i higieny pracy na forum grupy,

scharakteryzować czynniki bhp.

Zalecana metoda nauczania–uczenia się:

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

–

arkusze papieru,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Określ znaczenie:

–

higieny w zakładzie pracy,

–

higieny personelu,

–

higieny produktów,

–

higieny produkcji
Oraz opisz jakie warunki powinny być przestrzegane higieny w zakładzie pracy?

Wskazówki do realizacji

wiczenie najlepiej przeprowadzić w czterech grupach, kaŜda grupa omawia jeden rodzaj

higieny. Nauczyciel powinien nadzorować zgodność wykonywania ćwiczenia. Wskazana jest
pomoc nauczyciela podczas omawiania przez uczniów swoich propozycji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

scharakteryzować poszczególne rodzaje higieny,

określić jakie znaczenie ma przestrzeganie higieny w miejscu pracy,

wskazać czym grozi nieprzestrzegania zasad higieny,

omówić swoje propozycje na forum grupy.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecana metoda nauczania–uczenia się:

– ćwiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

–

arkusze papieru,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

WskaŜ, jakie wymogi powinny spełniać pomieszczenia w miejscu pracy. Dokonaj analizy

zagroŜeń, jeŜeli urządzenia techniczne nie spełniają wymogów bhp.

Wskazówki do realizacji

wiczenie najlepiej przeprowadzić w grupach kilkuosobowych. Ćwiczenie moŜna

wykonywać  na  kolorowych  kartkach  –  na  czerwonych  wypisujemy,  jakie  maszyny
i  urządzenia  nie  powinny  być,  a  na  niebieskich,  jakie  powinny  spełniać  funkcje  aby
pracownicy  mogli  na  nich  pracować.  Wskazana  jest  pomoc  nauczyciela  podczas  omawiania
przez uczniów swoich propozycji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wskazać wymogi jakie powinny spełniać pomieszczenia w miejscu pracy,

wskazać warunki, których nie powinny spełniać urządzenia,

wyjaśnić jakie niebezpieczeństwa groŜą pracownikowi, gdy pomieszczenia nie spełniają
warunków bhp,

scharakteryzować wymogi bhp, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia ,

dokonać analizy, dlaczego brak higieny w pomieszczeniach grozi niebezpieczeństwu nie
tylko dla pracownika,

zaprezentować efekty wykonanej pracy.

Zalecana metoda nauczania–uczenia się:

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela

–

przybory do pisania.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Grupyfikacja czynników szkodliwych w środowisku pracy

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zidentyfikuj czynniki gwarantujące bezpieczeństwo pracownika w zakresie bhp.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Ćwiczenie najlepiej przeprowadzić
indywidualnie. Nauczyciel powinien nadzorować przebiega wykonywania ćwiczenia. Nauczyciel
moŜe oceniać uczniów plusami lub dodatkowymi innymi nagrodami, który z uczniów zrobi
pierwszy ćwiczenie poprawnie (np. trzy pierwsze osoby mają plusa – motywacja uczniów do
zrobienia ćwiczenia).

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wskazać czynniki bezpieczeństwa i higieny pracy,

wskazać i omówić czynniki bezpieczeństwa i higieny pracy pracodawcy na forum grupy,

scharakteryzować czynniki bhp pracy miejscu pracy.

Zalecana metoda nauczania–uczenia się:

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

–

arkusze papieru,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

W poniŜszym tekście wstaw brakujące słowa, tak aby zdania były prawidłowo

sformułowane.

Ryzyko  zawodowe,  związane  z  wykonywaną  pracą  wynika  z  naraŜenia  pracownika  na
działanie  czynników  niebezpiecznych,................................................,  występujących  na
stanowisku pracy.
ZagroŜenie...................................,  to  wszystkie  obce  substancje  i  materiały,  które  mogą
spowodować fizyczne uszkodzenie człowieka.
Do  grupy  zagroŜeń  fizycznych  zaliczamy:  mikroklimat  zimny  i  gorący  ..........................,
...................... .
ZagroŜenia chemiczne to określone i nieokreślone substancje .................................... w postaci
par dymów, .................................. oraz aerozolu.
Do

grupy

czynników

uciąŜliwych

naleŜą:.......................................,

praca

stojąca,

........................................................ .

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Ćwiczenie najlepiej przeprowadzić
w czterech grupach, kaŜda z grup odpowiada na wszystkie pytania. Wskazana jest pomoc
nauczyciela podczas omawiania przez uczniów swoich propozycji. Uczniowie omawiają to na
forum grupy i dyskutują.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wskazać brakujące słowa w tekście,

uzasadnić odpowiedzi,

omówić swoje propozycje na forum grupy.

Zalecana metoda nauczania–uczenia się:

−

wiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

–

karta pracy – ćwiczeń,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

WskaŜ, jakie są czynniki szkodliwe, niebezpieczne i uciąŜliwe w miejscu pracy. Dokonaj

analizy czynników.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiał  nauczania.  Nauczyciel  prosi  aby  kaŜdy  uczeń
indywidualnie  przemyślał  pytanie,  następnie  pyta  po  kolei  i  kaŜdy  z  osobna  podaje  jedną
swoją  propozycję,  która  jest  zapisywana  na  tablicy.  W  ramach  dyskusji  uczniowie  podają
równieŜ jakie nie powinno być miejsce pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wskazać czynniki szkodliwe, niebezpieczne, uciąŜliwe,

określić jakie zagroŜenia niosą ze sobą poszczególne czynniki w miejscu pracy,

dokonać analizy poszczególnych czynników,

zaprezentować efekty pracy na forum grupy.

Zalecana metoda nauczania–uczenia się:

−

wiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

–

przybory do pisania,

–

kartki papieru,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 4

Wyjaśnij do czego pracodawca jest zobowiązany, gdy prowadzi działalność gospodarczą

i zatrudnia pracowników oraz co mu grozi, gdy stwarza zagroŜenie wystąpienia
niebezpieczeństwa dla zdrowia i Ŝycia pracownika.

Wskazówki do realizacji
Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.

Nauczyciel dzieli uczniów na dwie grupy i kaŜda z grup indywidualnie rozpatruje ten
przypadek.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wskazać

obowiązki

pracodawcy

rozpoczynającego

działalność

gospodarczą

i zatrudniającego pracowników,

określić konsekwencje dla pracodawcy, który nie przestrzega i zarazem stwarza
zagroŜenie wystąpienia niebezpieczeństwa dla zdrowia i Ŝycia pracowników,

scharakteryzować efekty pracy na forum grupy.

Zalecana metoda nauczania–uczenia się:

−

wiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

–

przybory do pisania,

–

arkusze papieru,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. ZagroŜenia Ŝycia i zdrowia pracownika

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przeczytaj uwaŜnie poniŜsze zdania i oceń ich prawdziwość oznaczając literami

P – prawda lub F – fałsz.

Karta pracy – ćwiczeń

−

wypadkiem nazywamy zdarzenie śmiertelne i nagłe__,

−

pracodawca powinien zapewnić odpowiednie warunki pracy zgodne z przepisami bhp__,

−

pracownik ma obowiązek spać w ciągu pracy ok. 1 godziny__,

−

protokół powypadkowy musi sporządzać pracownik__,

−

pracownik moŜe palić tytoń w czasie pracy__,

−

pracownik w czasie pracy musi nosić ubranie ochronne__,

−

pracownik nie musi powiadamiać o wypadku przy pracy__,

−

pracodawca jest zobowiązany do zapobiegania wypadkom w pracy__.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiał  nauczania.  Nauczyciel  prosi,  aby  kaŜdy  uczeń
indywidualnie  przemyślał  pytanie.  Na  otrzymanych  kartach  pracy  –  ćwiczeń  kaŜdy  uczeń
samodzielnie  odpowiada.  Nauczyciel  zbiera  kartki  i  sprawdza  poprawność  odpowiedzi
oceniając  uczniów.  Następnie  wszyscy  na  forum  grupy  rozwiązują  zadanie  i  dyskutują.
W ramach dyskusji uczniowie podają równieŜ, jakie nie powinno być miejsce pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczniowie powinni:

scharakteryzować obowiązki pracodawcy i pracownika,

wypełnić kartę pracy – ćwiczeń,

wyjaśnić poszczególne zdania.

Zalecana metoda nauczania–uczenia się:

−

wiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

–

karta pracy – ćwiczeń,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

WskaŜ zasady i kierunki kształtowania poczucia bezpieczeństwa i higieny pracy

w miejscu pracy pracowników. Wykorzystaj kartki koloru niebieskiego i czerwonego dla
zidentyfikowania zasad i kierunków.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału. Uczniowie w utworzonych przez siebie dwóch grupach
wypisują swoje propozycje, a następnie dyskutują na temat pytań.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wskazać zasady poczucia bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników,

wymienić i scharakteryzować poszczególne zasady poczucia bezpieczeństwa i higieny
pracy pracowników,

wyjaśnić w jakim celu naleŜy dobrze organizować środowisko pracy, aby było ono
bezpieczne dla pracownika,

określić jakie elementy wskazują na to, Ŝe miejsce pracy nie jest bezpieczne,

zaprezentować efekty pracy na forum grupy.

Zalecana metoda nauczania–uczenia się:

−

wiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

–

przybory do pisania,

–

dwie kartki, jedna koloru czerwonego druga niebieskiego,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Zdefiniuj i wyjaśnij zagadnienia dotyczące wypadku przy pracy.

Karta pracy – ćwiczeń

Zagadnienia

Wyjaśnienie zagadnień

Definicja wypadku przy
pracy

Podział wypadku przy
pracy

Obowiązki pracodawcy
w przypadku zaistnienia
wypadku przy pracy

Dokumentacja
powypadkowa

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Po otrzymaniu karty pracy – ćwiczeń
uczniowie indywidualnie wykonują ćwiczenie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zdefiniować pojęcie wypadku przy pracy,

określić kiedy zaistnieje wypadek przy pracy,

określić jakie są obowiązki pracodawcy w przypadku zaistnienia wypadku przy pracy,

określić jaki jest podział wypadku przy pracy,

wyliczyć obowiązki pracodawcy w przypadku zaistnienia wypadku przy pracy,

wyliczyć dokumentację powypadkową.

Zalecana metoda nauczania–uczenia się:

−

wiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

–

karta pracy – ćwiczeń,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Pracownik w miejscu pracy skaleczył się urządzeniem technicznym. Wypełnij protokół

powypadkowy dla pracownika, który uległ wypadkowi w czasie pracy.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie po otrzymaniu karty pracy –
ć

wiczeń indywidualnie wykonują ćwiczenie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wskazać rodzaj wypadku przy pracy,

sporządzić protokół powypadkowy,

dokonać analizy poprawności sporządzenia protokołu na forum grupy.

Zalecana metoda nauczania–uczenia się:

−

wiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

–

karta pracy – ćwiczeń,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Metody i środki zapobiegania czynnikom szkodliwym

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ zagroŜenia występujące w miejscu pracy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy.
KaŜda grupa sama określa zagroŜenia, jakie istnieją w miejscu pracy. Po wykonaniu
ć

wiczenia w grupach uczniowie przedstawiają swoją propozycję na forum grupy i dyskutują.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zidentyfikować zagroŜenia występujące w miejscu pracy,

określić co grozi pracownikowi w miejscu pracy, jeśli dane zagroŜenie wystąpi,

scharakteryzować poszczególne zagroŜenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Uzupełnij poniŜszą tabelę.

ZagroŜenia

Charakterystyka zagroŜeń

Środki zaradcze

Mikroklimat

PoraŜenie prądem
elektrycznym

Upadek na tym samym
poziomie (potknięcie się
poślizgnięcie się)

Skaleczenie, zakłucie

PoŜar, wybuch

PasoŜyty (np.glista ludzka)

ZagroŜenie grypą

PrzeciąŜenie układu ruchu

Uderzenie człowieka
o nieruchomy czynnik
materialny

Wymuszona pozycja ciała

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji

Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.

Wskazany jest podział uczniów na dwie grupy. KaŜda z grup wypełnia kartę pracy – ćwiczeń.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przeanalizować zagroŜenia w miejscu pracy,

wypełnić kartę pracy – ćwiczeń,

zaprezentować efekt pracy,

dokonać oceny poprawności wykonania zadania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie projektowe,

−

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

–

przybory do pisania,

–

karta pracy – ćwiczeń,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

RozwiąŜ krzyŜówkę.

Karta pracy – ćwiczeń

Do tego czynnika szkodliwego naleŜy gaz.

Jest on powyŜej 90dB (decybeli) niebezpieczny dla zdrowia pracownika.

Jeden z trzech czynników szkodliwych.

Gdzie obsługuje się trzon gazowy.

Jeden z czynników fizycznych.

Określone normy mierzalne czynnika chemicznego.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zdarzenie nagłe, wywołane przyczyną zewnętrzną mogącą powodować uraz lub śmierć

oraz, które nastąpiło w związku z pracą.

Mikroklimat to czynnik.

BHP w zakładzie pracy jest kształtowane przez czynniki społeczne.

10.

Zapobieganie chorobom oraz ochrona zdrowia to inaczej…..

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Nauczyciel prosi, aby kaŜdy uczeń
indywidualnie przemyślał pytania. Uczniowie po wykonaniu ćwiczenia oddają karty pracy –
ć

wiczeń nauczycielowi. Pięć pierwszych osób z poprawnymi odpowiedziami nauczyciel

nagradza plusami. Następnie wszyscy uczniowie wspólnie dyskutują na forum grupy na temat
krzyŜówki.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przeczytać uwaŜnie poszczególne zdania,

udzielić na nie poprawnej odpowiedzi,

rozwiązać hasło krzyŜówki,

przeanalizować hasło czym jest ono dla pracownika,

przedyskutować odpowiedź na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

–

przybory do pisania,

–

karta pracy – ćwiczeń,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.6. Środki ochrony osobistej

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Scharakteryzuj strój pracownika.

Wskazówki do realizacji
Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.

wiczenie, uczniowie wykonują w dwóch grupach. Następnie uczniowie dyskutują na temat

stroju i jego znaczenia w miejscu pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

scharakteryzować strój pracownika,

wskazać jakie znaczenie ma strój w pracy,

wskazać co grozi pracownikowi jeśli nie będzie wykonywał swojej pracy w odpowiednim
stroju,

zaprezentować swoją propozycję na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie,

−

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

WskaŜ elementy i zasady mające znaczenie w miejscu pracy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Ćwiczenie, uczniowie wykonują
indywidualnie lub w grupach. KaŜda grupa podaje swoje propozycje.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wskazać elementy jakie mają znaczenie w pracy,

wskazać elementy mało istotne w pracy ,

określić zasady jakich naleŜy przestrzegać w pracy,

wskazać dlaczego naleŜy przestrzegać zasady higieny w pracy,

określić najwaŜniejsze zasady higieny pracy,

wskazać znaczenie stroju w pracy,

zaprezentować i dokonać analizy efektów pracy.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.7. ZagroŜenia poza pracą: techniczne, organizacyjne i ludzkie

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zaplanuj kodeks dla pracownika, który powinien przestrzegać zasad bezpieczeństwa

poŜarowego w zakładzie pracy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Ćwiczenie uczniowie wykonują
w dwóch grupach.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wskazać

elementy

mające

znaczenie

przestrzeganiu

przepisów

ochrony

przeciwpoŜarowej,

określić najwaŜniejsze przepisy ochrony przeciwpoŜarowej w miejscu pracy,

zaprezentować efekty pracy na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

–

przybory do pisania,

–

arkusz papieru,

–

arkusz papieru.

Ćwiczenie 2

WskaŜ najwaŜniejsze czynności zapobiegania poŜarom oraz najwaŜniejsze czynności

w chwili wybuchu poŜaru.

Karta pracy – ćwiczeń

NajwaŜniejsze

czynności

zapobiegania

poŜarom

NajwaŜniejsze czynności w chwili wybuchu
poŜaru

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie wykonują ćwiczenie w dwóch
grupach.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wskazać elementy mające znaczenie zapobiegania powstawaniu poŜarów,

wskazać elementy mające znaczenie w chwili wybuchu poŜaru,

wskazać elementy najbardziej istotne w przypadku zapobiegania poŜarom,

zaprezentować i dokonać analizy efektów pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

–

przybory do pisania,

–

karta pracy – ćwiczeń,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Podaj przykłady zagroŜeń spowodowanych przyczynami technicznymi, organizacyjnymi

i ludzkimi.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie wykonują ćwiczenie w trzech
grupach. KaŜda grupa analizuje jeden rodzaj zagroŜeń.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wskazać przykłady zagroŜeń spowodowanych przyczynami technicznymi, organizacyjnymi
i ludzkimi,

określić dlaczego dane zagroŜenie jest nazywane zagroŜeniem technicznym, organizacyjnym
i ludzkim,

zaprezentować efekty pracy na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

–

przybory do pisania,

–

arkusz papieru,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Oceń poprawność stwierdzeń wpisując na końcu zdania literą P lub F (P – prawda lub

F – fałsz).

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Karta pracy –ćwiczeń

Po szkoleniu przeciw poŜarowej, kaŜdy pracownik powinien wiedzieć:
–

jak długo trwa poŜar __,

–

jak długo trwa akcja ratunkowa __,

–

jakie jest zagroŜenia poŜarowe występujące w budynku __,

–

jakie są przyczyny powstawania i rozprzestrzeniania się poŜarów __,

–

jakie rodzaje poŜarów występują najczęściej w zakładzie pracy __,

–

jakie są przepisy przeciwpoŜarowe __,

–

jakie są zasady postępowania na wypadek poŜaru i zadania poszczególnych

–

pracowników __,

–

jakie znaki informacyjne informują o ewakuacji__,

–

co decyduje o szybkości akcji ratowniczej__.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie wykonują ćwiczenie w dwóch grupach.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zaprezentować tematykę szkolenia przeciwpoŜarowego, w miejscu pracy,

wskazać odpowiedzi prawdziwe i fałszywe,

zaprezentować odpowiedzi na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

–

karta pracy – ćwiczeń,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 5

Wyjaśnij na czym polega, organizacja ochrony przeciwpoŜarowej oraz jakie są obowiązki

właścicieli, uŜytkowników, podmiotów i zarządzających obiektami lub terenami.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie wykonują ćwiczenie w dwóch
grupach. Nauczyciel ocenia pomysłowość uczniów i wskazuje, która grupa była bardziej
aktywna.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wyszukać akty prawne regulujące ochronę przeciwpoŜarową,

przeprowadzić analizę tych aktów prawnych,

przedyskutować w grupie odpowiedzi na pytania z ćwiczenia,

zaprezentować wnioski na forum grupy.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.8. Pierwsza pomoc

5.8.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Pracownik wykonując swoja pracę źle się poczuł, zasłabł i spadł z podestu. WskaŜ

czynności, które naleŜy wykonać, aby pomóc poszkodowanej osobie.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni

fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie wykonują ćwiczenie indywidualnie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wskazać poszczególne etapy udzielania pierwszej pomocy,

wskazać co naleŜy sprawdzić, aby ocenić stan zdrowia poszkodowanego w wypadku,

wskazać jakie informacje naleŜy podać wzywając pogotowie,

zaprezentować efekty wykonania zadania,

dokonać analizy skuteczności udzielania pierwszej pomocy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

–

przybory do pisania,

–

arkusz papieru,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Scharakteryzuj obraŜenia jakich moŜna doznać w czasie pracy oraz jak naleŜy wykonywać

pracę, aby uniknąć tych zagroŜeń.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie wykonują ćwiczenie
indywidualnie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

rozróŜnić zagroŜenia występujące w czasie pracy,

określić co naleŜy robić, aby uniknąć zagroŜeń,

zaprezentować na fantomie pierwszą pomoc w przypadku wybranego przez siebie
uszkodzenia ciała,

dokonać analizy, czy pierwsza pomoc jest potrzebna czy lepiej wzywać pogotowie.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

–

przybory do pisania,

–

fantom,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Zaprezentuj sposób udzielania pomocy osobie poparzonej w czasie pracy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie wykonują ćwiczenie w dwóch
grupach.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

dokonać analizy pracy danego zawodu,

określić w jakich sytuacjach moŜe dojść do oparzenia,

wskazać metody unikania oparzeń w czasie pracy,

opisać jak naleŜy pomóc osobie poparzonej,

przedstawić inscenizację jak naleŜy poparzonego ratować,

zaprezentować efekty pracy na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie,

−

inscenizacja.

rodki dydaktyczne:

–

fantom,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.9. Wymagania dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy,

ochrony

przeciwpoŜarowej

oraz

ochrony

środowiska

w placówkach ochrony zdrowia i placówkach Ŝywienia

5.9.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Scharakteryzuj poszczególne znaki informacyjne i ostrzegawcze.

Karta pracy – ćwiczeń

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie wykonują ćwiczenie w dwóch
grupach.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

rozróŜnić, które znaki są informacyjne, a które ostrzegawcze,

nazwać i scharakteryzować poszczególne znaki,

zaprezentować charakterystykę znaków,

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

wskazać miejsce poszczególnych znaków w kaŜdym zakładzie pracy,

dokonać analizy, czy poszczególne znaki są niezbędne w miejscu pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

–

karta pracy – ćwiczeń,

–

przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Określ czynności powodujące zapobieganie powstawaniu poŜaru w miejscu pracy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie wykonują ćwiczenie
indywidualnie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

wskazać czynności powodujące powstanie poŜaru,

określić czynności zapobiegające powstawaniu poŜaru,

zaprezentować efekty wykonania zadania,

dokonać analizy swojej pracy oraz zaprezentować swoje zdanie na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

–

przybory do pisania,

–

arkusz papieru,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

WskaŜ przyczyny występowania poŜarów w miejscu pracy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie wykonują ćwiczenie w dwóch
grupach.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zdefiniować pojęcie poŜaru,

zidentyfikować moŜliwe przyczyny powstawania poŜaru,

ocenić moŜliwości unikania poŜarów w miejscu pracy,

dokonać oceny poprawności wykonanego zadania.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie projektowe.

rodki dydaktyczne:

–

przybory do pisania,

–

arkusz papieru,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Jesteś dyrektorem z jednym ze szpitali. Opracuj broszurę dotyczącą przepisów bhp

i ochrony przeciw poŜarowej, która musi obowiązywać pracowników.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie wykonują ćwiczenie
indywidualnie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

określić zasady bhp i ochrony przeciwpoŜarowej panujące w zakładzie pracy,

opracować broszurę bhp i ochrony przeciwpoŜarowej,

wskazać dlaczego naleŜy przestrzegać zasad bhp i przeciw poŜarowej w miejscu pracy,

określić co grozi jeśli pracownicy nie będą przestrzegać danych zasad,

przedstawić efekty pracy na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

–

przybory do pisania,

–

arkusz papieru,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Przestrzeganie przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony
środowiska”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 4, 5, 6, 7, 9, 10, 11, 12, 14, 15, 17, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 1, 2, 3, 8, 13, 16, 18 z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. c, 3. d, 4. a, 5. c, 6. a, 7. b, 8. c, 9. a, 10. c, 11. d,
12. b, 13. a, 14. a, 15.b, 16. a, 17. c, 18. d, 19. a, 20. d.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Określić obowiązki pracodawcy

Ustalić obowiązki pracownika, który uległ
wypadkowi

Określić warunki jakie powinny spełniać
maszyny i urządzenia w środowisku pracy

Wskazać zagroŜenie z wadliwym sprzętem
elektronicznym

RozróŜnić gaśnice

Opisać źródła poŜaru, których nie naleŜy
gasić wodą

Wyjaśnić pojęcie wypadku przy pracy

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

RozróŜnić wypadki przy pracy z punktu
widzenia ich skutków

Opisać obowiązki pracodawcy w razie
zaistnienia wypadku

10 Opisać czynności pierwszej pomocy

Wskazać niezbędne informacje podawane
podczas wzywania pogotowia ratunkowego

Wyliczyć kolejne czynności wykonywania
podczas sztucznego oddychania

Określić znaczenie ochrony środowiska
w miejscu pracy

Wyliczyć obowiązki pracodawcy wobec
pracownika w zakresie bhp

Opisać obowiązki pracodawcy w chwili
zaistnienia wypadku w pracy

16 Określić czynniki materialne bhp

17 RozróŜnić czynniki niebezpieczne

RozróŜnić zagroŜenia występujące
w miejscu pracy

Określić zadania wskazujące na wykonanie
masaŜu serca

Opisać ułoŜenie pracownika
poszkodowanego i nieprzytomnego

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom ich instrukcję.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na rozwiązanie testu.

Instrukcja dla ucznia

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

Test pisemny zawiera 20 zadań i sprawdza Twoje wiadomości z zakresu przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska.

Udzielaj  odpowiedzi  tylko  na  załączonej  karcie  odpowiedzi.  WskaŜ  tylko  jedną
odpowiedź  prawidłową.  W  przypadku  pomyłki  naleŜy  błędną  odpowiedź  zaznaczyć
kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

Na rozwiązanie testu pisemnego masz 45 minut.

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

Obowiązkiem pracodawcy jest

prowadzenie częstych szkoleń z zakresu bhp.

zapewnienie bezpieczeństwa i higienicznych warunków pracy.

zapewnienie pracownikom wyŜywienia.

zapewnienie najnowocześniejszych wyposaŜeń w środki techniczne.

Jeśli pracownik ulegnie wypadkowi to powinien

po skończonej pracy iść do lekarza.

dokonać sam oględzin rany – jeśli jest to mała rana.

powiadomić przełoŜonego o zdarzeniu i okolicznościach zajścia i wezwać lekarza.

powiadomić o zdarzeniu Państwową Inspekcję Pracy.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Maszyny i urządzenia techniczne, w które jest wyposaŜony zakład pracy powinny spełniać
następujące warunki
a)

powinny być najnowszej generacji.

powinny być ładne i estetyczne.

powinny być łatwe w obsłudze oraz ergonomiczne.

powinny zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy oraz zabezpieczyć
pracownika przed urazami.

Praca z wadliwym lub niesprawnym sprzętem elektronicznym jest zagroŜeniem
a)

fizycznym.

chemicznym.

biologicznym.

społecznym.

Wśród gaśnic rozróŜnia się
a)

gaśnice róŜne w zaleŜności od poŜaru.

tylko gaśnice pianowe.

gaśnice pianowe, śniegowe, proszkowe, halonowe.

tylko gaśnice proszkowe.

Nie wolno gasić wodą
a)

instalacji elektrycznych pod prądem, palnych produktów ropopochodnych lŜejszych
od wody oraz materiałów wchodzących z wodą w reakcje chemiczne jak karbid, sód,
potas, fosfor.

tylko urządzeń elektrycznych.

płonących samochodów oraz maszyn i urządzeń.

urządzeń gazowych.

Wypadkiem przy pracy jest
a)

zdarzenie cięŜkie lub śmiertelne.

zdarzenie nagłe, wywołane przyczyną zewnętrzną powodującą uraz lub śmierć, która
nastąpiła w związku z pracą.

zdarzenie nagłe wywołane pracą, które powoduje uraz lub śmierć u pracownika.

utrata zdolności psycho – fizycznych.

Wypadki przy pracy z punktu widzenia ich skutków dzielimy na
a)

wypadki zbiorowe, indywidualne.

wypadki lekkie i cięŜkie.

wypadki śmiertelne, cięŜkie, pozostałe wypadki (zbiorowe).

wypadki zbiorowe, śmiertelne.

Pracodawca w razie zaistnienia wypadku
a)

sporządza: protokół powypadkowy, statystyczną kartę wypadkową oraz wpis
wypadku do rejestru wypadków.

sporządza tylko protokół powypadkowy.

zapisuje wypadek w rejestrze wypadków.

wypisuje pracownikowi kartę zgłoszenia do lekarza.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10.

W razie wypadku naleŜy wykonać czynności udzielenia pierwszej pomocy
a)

zrobić poszkodowanemu sztuczne oddychanie.

zadzwonić szybko po karetkę lub inną pomoc.

naleŜy najpierw zabezpieczyć miejsce wypadku, wezwać fachową pomoc, dostarczyć
apteczkę pierwszej pomocy oraz ocenić stan zdrowia poszkodowanego.

przenieść poszkodowanego w bezpieczne miejsce zapytać jak się poszkodowany
czuje i co się mu stało, czy potrzebna jest pomoc.

11.

Wzywając pogotowie ratunkowe do poszkodowanego w wypadku
a)

naleŜy poinformować tylko co się stało.

naleŜy poinformować tylko, ile osób zostało poszkodowanych.

naleŜy poinformować tylko co jest przyczyną wypadku oraz co się stało.

naleŜy poinformować co się stało, ile jest osób poszkodowanych, gdzie nastąpił
wypadek, w miarę moŜliwości podać rodzaj uszkodzeń ciała oraz kto informuje
pogotowie.

12.

Rozpoczynając sztuczne oddychanie metodą usta – usta naleŜy
a)

wdychać powietrze w poszkodowanego, aby przywrócić rytm tętna.

ułoŜyć chorego na plecach na twardym podłoŜu, wdmuchiwać powietrze w usta
ratowanego, oraz uciskać co jakich czas klatkę piersiową, powtarzać zabieg kilka
razy, aŜ poszkodowany odzyska rytm serca.

uciskać mostek, aby serce zaczęło bić bez wdychania powietrza.

wdychać powietrze w usta i uciskać co jakiś czas klatkę piersiową.

13.

WskaŜ znaczenie i zadania ochrony środowiska w miejscu pracy
a)

zapobieganie awariom i wypadkom w miejscu pracy.

zapobieganie poŜarom.

nie ma znaczenia.

wpływ na jakość wykonywanej pracy przez pracowników.

14.

Pracodawca prowadzący szkolenia bhp dla pracowników ma obowiązek zapewnić
pracownikom
a)

warunki lokalowe oraz wykładowców i instruktorów, wyposaŜenie dydaktyczne oraz
programy szkoleniowe.

warunki lokalowe.

wykładowców i szkoleniowców.

odpowiednie broszury i materiały bhp.

15.

W razie zaistnienia w zakładzie pracy wypadku bezpośredni przełoŜony pracownika,
który uległ wypadkowi obowiązany jest
a)

zacząć dochodzenie, kto spowodował wypadek lub co było przyczyną wypadku.

niezwłocznie zabezpieczyć miejsce wypadku do czasu ustalenia jego okoliczności
i przyczyn.

zamknąć zakład pracy.

powiadomić policję.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16.

Do czynników materialnych bhp zaliczamy
a)

budynki, maszyny, ogólne zabezpieczenie techniczne.

rodki finansowe.

odzieŜ.

tylko urządzenia techniczne.

17.

Czynniki niebezpieczne to czynniki których
a)

oddziaływanie czasami moŜe powodować uraz u pracownika.

działanie wpływa niebezpiecznie na psychikę pracownika w miejscu pracy.

oddziaływanie moŜe prowadzić do urazu lub innego istotnego natychmiastowego
pogorszenia stanu zdrowia człowieka bądź do zejścia śmiertelnego.

oddziaływanie moŜe prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia pracownika.

18.

RozróŜniamy następujące zagroŜenia występujące w miejscu pracy
a)

chemiczne, biologiczne, materialne, psychospołeczne.

fizyczne, materialne, społeczne.

fizyczne, biologiczne, psychologiczne.

fizyczne, chemiczne, biologiczne, psychospołeczne.

19.

Jednym z zadań wskazujących na konieczność wykonania masaŜu serca to
a)

obserwacja ruchów klatki piersiowej i nasłuchiwanie odgłosów wydawanych przy
oddychaniu.

kontrola tętna na tętnicy szyjnej.

kontrola tętna na przegubie lewej ręki.

nasłuchiwanie czy oddycha poszkodowany.

20.

Oddychającego pracownika z wyczuwalnym tętnem jednak nieprzytomnego układamy
w pozycji
a)

na wznak.

siedzącej.

na brzuchu.

bocznej ustalonej.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko

..........................................................................................

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Test 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Przestrzeganie przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony
środowiska”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 8, 9, 10, 11, 12, 15, 16, 17, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 5, 6, 7, 13, 14, 18, 19 z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 6 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. a, 4. a, 5. c, 6. a, 7. c, 8. a, 9. a, 10. c, 11. b,
12. d, 13. a, 14. c, 15. d, 16. a, 17. d, 18. b, 19. c, 20. b.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny

(mierzalne osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Wymienić podstawowe prawa i obowiązki
pracownika w zakresie bezpieczeństwa
i higieny pracy na podstawie Kodeksu Pracy

Wymienić podstawowe obowiązki
pracodawcy w zakresie zapewnienia
bezpiecznych i higienicznych warunków
pracy na podstawie Kodeksu Pracy

Wskazać podstawowe obowiązki osoby
kierującej pracownikami w zakresie
zapewnienia bezpiecznych i higienicznych
warunków pracy na podstawie Kodeksu
Pracy

Zinterpretować elementy zagroŜenia
z niesprawnym lub wadliwym sprzętem
elektrycznym w środowisku pracy

Wskazać podział skutków szkodliwego
oddziaływania drgań na organizm
człowieka

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Określić poziom ekspozycji na hałas w 8 h
dniu pracy

Zaplanować stanowisko pracy zgodnie z
wymogami ergonomii

RozróŜnić znak zakazu gaszenia wodą

Wyjaśnić znak ewakuacyjny

Opisać postępowanie w przypadku
zagroŜenia poŜarowego i wybuchu poŜaru

Zinterpretować zastosowanie sprzętu
gaśniczego w zaleŜności od płonącego
materiału

Sformułować cel i zadania podejmowanej
akcji udzielania pierwszej pomocy

Sprawdzić droŜność dróg oddechowych
u poszkodowanego w nagłym wypadku

Ocenić stan poszkodowanego, w którym
konieczne jest podjęcie masaŜu serca

Opisać stan poszkodowanego, w którym
moŜemy go ułoŜyć w pozycji bocznej
ustalonej

Opisać sprzęt gaśniczy w zaleŜności od
płonącego materiału

Scharakteryzować sytuację, w której
poszkodowanemu nie moŜna załoŜyć
opatrunku uciskowego

Określić sposób postępowania w przypadku
poraŜenia prądem

19 Okreśłić wypadki przy pracy

20 Opisać zasady urządzania miejsca pracy

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom ich instrukcję.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na rozwiązanie testu.

Instrukcja dla ucznia

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

Test zawiera 20 zadań. Do kaŜdego zadania dołączone są 4 moŜliwe odpowiedzi. Tylko
jedna jest prawidłowa.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi stawiając w odpowiedniej
rubryce znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, odłóŜ jego rozwiązanie na
później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Jednym z podstawowych obowiązków pracownika jest

kupować środki ochrony zbiorowej.

wykonywać pracę na maszynie stwarzającej zagroŜenie dla zdrowia pracownika.

wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami i zasadami bezpieczeństwa
i higieny pracy.

zarabiać pieniądze.

2. Pracodawca ponosi odpowiedzialności za

nieobecności pracownika.

wykonywanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy
nadzoru nad warunkami pracy.

działanie społecznego inspektora pracy.

wszystko.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Obowiązkiem osoby kierującej pracownikami jest

zapewniać wykonywanie zaleceń lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad
pracownikami.

zastępować pracownika w miejscu pracy.

nie reagować na widoczne zagroŜenia dla zdrowia pracownika.

rządzić i nakazywać obowiązki pracownikom.

Praca z wadliwym lub niesprawnym sprzętem elektronicznym jest zagroŜeniem
a)

fizycznym.

chemicznym.

biologicznym.

społecznym.

Skutki szkodliwego oddziaływania drgań na organizm człowieka moŜemy podzielić na
a)

wielokrotne i pojedyncze.

dynamiczne i miejscowe.

funkcjonalne i biologiczne.

wielokrotne i miejscowe.

Poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8 – godzinnego dnia pracy nie powinien
przekraczać
a)

85dB.

75dB.

65dB.

105dB.

7. Najlepsze oświetlenie dla ludzkiego oka to

sztuczne pojedyncze.

sztuczne ogólne.

naturalne słoneczne.

sztuczne i naturalne jednocześnie.

8. Znak zakazu gaszenia wodą to znak

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

d)

9.

Przedstawiony znak oznacza

kierunek do wyjścia drogi ewakuacyjnej schodami w dół w prawo.

kierunek do wyjścia drogi ewakuacyjnej schodami w dół w lewo.

kierunek ostrzegania przed stromymi schodami w czasie ewakuacji.

uwaga na drzwi ewakuacyjne.

10. W przypadku wybuchu poŜaru w mieszkaniu naleŜy

a) szybko otworzyć okno lub zbić szybę w płonącym pomieszczeniu.
b)

otworzyć równocześnie drzwi i okna.

nie otwierać okna.

uciekać i ratować się.

11. Do gaszenia płonącej instalacji elektrycznej pod napięciem uŜyjesz

hydrantu.

gaśnicy proszkowej.

koca gaśniczego.

wody.

12. Udzielanie pierwszej pomocy ma na celu

podanie poszkodowanemu odpowiednich leków podtrzymujących Ŝycie.

przetransportowanie poszkodowanego do punktu ratownictwa medycznego.

podanie poszkodowanemu czegoś do picia i wezwanie pogotowia ratunkowego.

podjęcie czynności mających na celu podtrzymanie Ŝycia poszkodowanego.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13.

Ocenę droŜności dróg oddechowych, prowadzimy przez 10 sekund poprzez
a)

obserwację ruchów klatki piersiowej i nasłuchiwanie odgłosów wydawanych przy
oddychaniu.

kontrolę tętna na tętnicy szyjnej.

kontrolę tętna na przegubie lewej ręki.

nasłuchiwanie czy oddycha poszkodowany.

14.

Objawy wskazujące na konieczność wykonania masaŜu serca to

zmiany barwy skóry.

silne bóle w dole brzucha.

utrata przytomności, zatrzymanie oddechu, brak tętna.

brak tętna, sztywność źrenic, silny ból w klatce piersiowej.

15.

Oddychającego pacjenta z wyczuwalnym tętnem jednak nieprzytomnego układamy
w pozycji
a)

na wznak.

siedzącej.

na brzuchu.

bocznej ustalonej.

16.

Płonącą na poszkodowanym odzieŜ naleŜy gasić

duŜymi kocami wełnianymi.

duŜymi chustami materiałowymi.

gaśnicą pianową.

wodą.

17.

Uciskowy opatrunek zakładamy na
a)

otwarte złamanie.

krwotok z rozległej powierzchni rany.

zwichnięcie.

pojedynczą ranę, z której krew wypływa ciągłym strumieniem.

18.

W przypadku poraŜenia prądem
a)

odciągamy poszkodowaną osobę od miejsca wypadku.

przerywamy obwód prądu elektrycznego.

wynosimy go z miejsca wypadku i robimy mu sztuczne oddychanie.

wzywamy policję, straŜ poŜarną i pogotowie.

19. RozróŜniamy wypadki przy pracy

zbiorowe, indywidualne.

lekkie i cięŜkie.

miertelne, cięŜkie, pozostałe wypadki (zbiorowe).

zbiorowe, śmiertelne.

20. Przy organizacji stanowiska pracy nie trzeba uwzględniać

przepisów bhp.

sympatii osobistej.

upodobań pracownika.

łatwości współpracy między komórkami.

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko

..........................................................................................

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

LITERATURA

Dołęgowski B., Janczała S.: Co kaŜdy pracownik o ochronie przeciwpoŜarowej wiedzieć
powinien, Wydawnictwo Ośrodek Doradztwa i Doskonalenie Kadr, Gdańsk 1998

Konarzewska M., Zielonka B., Konarzewska – Sokołowska M.: Technologia
gastronomiczna z towaroznawstwem, część I, Wydawnictwo REA, Warszawa 2005

Skuza L.: Wypadki przy pracy od A do Z, Wydawnictwo Ośrodek Doradztwa
i Doskonalenia Kadr, Gdańsk 1998

Wojciechowski E.: Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach, Wydawnictwo Ośrodek
Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Gdańsk 1998

Zdziennicka – Kaczocha G.: Co kaŜdy pracodawca wiedzieć powinien o zasadach BHP
w swoim zakładzie pracy, w świetle znowelizowanych przepisów Kodeksu Pracy.
Wydawnictwo sigma, Skierniewice 2006 (stan prawni na 1 czerwca 2006 roku)

abicki W.: Organizacja bezpieczeństwo i higiena pracy, Wydawnictwa Szkolne

i Pedagogiczne Spółka Akcyjna, Warszawa 2005

http://lipka.klub.chip.pl/praktyczne/zdrowie.htm

PN-92/N-01256/02 Znaki bezpieczeństwa. Ewakuacyjne.

http://komers-bhp.pl

10.