„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Agnieszka Mąkosa
Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska
322[03].O1.01
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
1
Recenzenci:
mgr Katarzyna Zarębska
lekarz dentysta Alicja Jędrzejczyk
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Agnieszka Mąkosa
Konsultacja:
mgr Ewa Kawczyńska-Kiełbasa
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 322[03].O1.01
„Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska”, zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu higienistka
stomatologiczna.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
2
SPIS TREŚCI
1.
Wprowadzenie
3
2.
Wymagania wstępne
5
3.
Cele kształcenia
6
4.
Przykładowe scenariusze zajęć
7
5.
Ćwiczenia
13
5.1.
Prawna ochrona pracy
5.1.1.
Ć
wiczenia
13
13
5.2.
Higiena pracy
5.2.1.
Ć
wiczenia
16
16
5.3.
Grupyfikacja czynników szkodliwych w środowisku pracy
5.3.1.
Ć
wiczenia
19
19
5.4.
Zagrożenia życia i zdrowia pracownika
5.4.1.
Ć
wiczenia
22
22
5.5.
Metody i środki zapobiegania czynnikom szkodliwym
5.5.1.
Ć
wiczenia
30
30
5.6.
Środki ochrony osobistej
5.6.1.
Ć
wiczenia
33
33
5.7. Zagrożenia poza pracą: techniczne, organizacyjne i ludzkie
5.7.1.
Ć
wiczenia
35
35
5.8. Pierwsza pomoc
5.8.1. Ćwiczenia
39
39
5.9.
Wymagania dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska w placówkach ochrony
zdrowia i placówkach żywienia
5.9.1. Ćwiczenia
42
42
6.
Ewaluacja osiągnięć uczniów
45
7.
Literatura
59
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
3
1.
WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie higienistka stomatologiczna.
W poradniku zamieszczono:
−
wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby mógł korzystać z poradnika,
−
cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,
−
przykładowe scenariusze zajęć,
−
ć
wiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami
nauczania–uczenia się oraz środkami dydaktycznymi,
−
ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,
−
literaturę.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. samokształcenia
kierowanego, metody tekstu przewodniego, ćwiczeń.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od
samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
4
Schemat układu jednostek modułowych
322[03].O1.01
Przestrzeganie przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpożarowej,
ochrony
środowiska
322[03].O1
Podstawy zawodu
322[03].O1.02
Nawiązywanie i utrzymywanie
kontaktów międzyludzkich
322[03].O1.03
Analizowanie budowy, fizjologii
i patofizjologii narządu żucia
322[03].O1.04
Udzielanie pierwszej pomocy
322[03].O1.05
Stosowanie przepisów prawa
i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
5
2.
WYMAGANIA WSTĘPNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
−
korzystać z różnych źródeł informacji,
−
korzystać z technologii informacyjnej,
−
identyfikować stanowiska pracy,
−
wykonywać prace zgodnie z zasadami bhp,
−
obsługiwać urządzenia techniczne,
−
obsługiwać komputer na poziomie podstawowym,
−
pracować w grupie i indywidualnie.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
6
3. CELE KSZTAŁCENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
−
posłużyć się przepisami prawa dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska,
−
zastosować przepisy prawa dotyczące pracownika i pracodawcy w zakresie
bezpieczeństwa i higieny pracy,
−
rozpoznać źródła i czynniki niebezpieczne w środowisku pracy,
−
zapobiec zagrożeniom życia i zdrowia pracowników oraz pacjentów,
−
zastosować środki ochrony indywidualnej,
−
dobrać metody i środki zapobiegania czynnikom szkodliwym,
−
zastosować podstawowe zasady higieny i fizjologii pracy oraz wymagania ergonomii,
−
określić zasady normowania czasu pracy i wypoczynku,
−
zaplanować działania związane z podnoszeniem efektywności oraz poprawą warunków
pracy,
−
zastosować procedury dotyczące zasad aseptyki i antyseptyki,
−
zastosować zasady zapobiegania zakażeniom wirusem HBV, HIV, prątkiem gruźlicy oraz
innym chorobom zakaźnym,
−
zastosować zasady postępowania ze środkami chemicznymi użytkowanymi w gabinecie
stomatologicznym,
−
zabezpieczyć substancje i skażone materiały po wykonaniu zabiegów stomatologicznych,
−
zinterpretować przepisy, zasady i procedury dotyczące bezpieczeństwa w drodze do pracy
i z pracy,
−
określić przyczyny wypadków w pracy, w drodze do pracy i z pracy,
−
zareagować w przypadku zagrożenia pożarowego zgodnie z instrukcją przeciwpożarową,
−
zastosować zasady ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
7
4.
PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca
.......................................................................
Modułowy program nauczania: Higienistka stomatologiczna 322[03]
Moduł:
Podstawy działalności zawodowej 322[03].O1
Jednostka modułowa:
Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.
322[03].O1.01
Temat: Czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe i niebezpieczne występujące
w procesie pracy.
Cel ogólny: Wyjaśnienie wpływu czynników szkodliwych, uciążliwych i niebezpiecznych na
zdrowie człowieka
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
−
zidentyfikować zagrożenia związane z wykonywaną pracą,
−
przedstawić skutki oddziaływania negatywnych czynników w miejscu pracy,
−
ocenić zagrożenia wynikające ze sposobu użytkowania urządzeń elektrycznych.
Metody nauczania–uczenia się:
−−−−
dyskusja dydaktyczna.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
−−−−
praca w grupach, indywidualna.
Czas: 1 godzina dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
−−−−
przybory do pisania,
−−−−
literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
Przebieg zajęć:
1.
Określenie tematu zajęć.
2.
Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.
3.
Wyjaśnienie uczniom zasad pracy.
4.
Podział grupy uczniów na zespoły.
5.
Podanie uczniom pytań sprawdzających:
–
jak dzielimy czynniki szkodliwe dla zdrowia człowieka?
–
jak dzielimy zagrożenia fizyczne?
–
jakie są skutki działania czynników na zdrowie człowieka?
–
jaka jest wartość hałasu dopuszczalna w ciągu 8 godzin?
–
jakie znaczenie ma światło sztuczne na zdrowie człowieka?
–
jakie są szkodliwe czynniki w miejscu pracy?
6.
Określenie znaczenia czynników szkodliwych dla zdrowia pracownika.
7.
Wskazanie sposobów zmniejszenia szkodliwych czynników w pracy pracownika.
8.
Uczniowie pracują w zespołach, wymieniają czynniki szkodliwe dla zdrowia pracownika,
oraz proponują ich zmniejszanie i ograniczanie.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
8
9.
Uczniowie zastanawiają się nad sposobem doboru środków zmniejszania czynników
szkodliwych.
10.
Uczniowie konsultują z nauczycielem poprawność swoich propozycji.
11.
Uczniowie zapisują swoje propozycje na kartce papieru.
12.
Uczniowie omawiają swoje propozycje na forum grupy.
13.
Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność swoich propozycji.
14.
Nauczyciel ocenia uczniów.
Zakończenie zajęć
Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im
trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie umiejętności
były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.
Praca domowa
Opisz najbardziej niebezpieczne czynniki szkodliwe w miejscu pracy.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
–
anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące realizacji zajęć oraz nabytych umiejętności.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
9
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca
.......................................................................
Modułowy program nauczania: Higienistka stomatologiczna 322[03]
Moduł:
Podstawy działalności zawodowej 322[03].O1
Jednostka modułowa:
Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.
322[03].O1.01
Temat: Znaczenie znaków przeciwpożarowych i ewakuacyjnych w miejscu pracy.
Cel ogólny: Uzasadnianie konieczności umieszczania znaków przeciwpożarowych oraz
znaków ewakuacyjnych w miejscu pracy.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
−
zidentyfikować i nazwać znaki przeciwpożarowe oraz ewakuacyjne,
−
przedstawić znaczenie odpowiedniego oznakowania znakami przeciwpożarowymi oraz
znakami ewakuacyjnymi w miejscu pracy,
−
ocenić zagrożenia wynikające z braku odpowiedniego oznakowania bhp w miejscu pracy.
Metody nauczania–uczenia się:
−−−−
dyskusja dydaktyczna.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
−−−−
praca w grupach,
−−−−
praca indywidualna.
Czas: 1 godzina dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
−−−−
tabele z wybranymi znakami informacyjnymi i edukacyjnymi,
−−−−
literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
Przebieg zajęć:
1.
Określenie tematu zajęć.
2.
Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.
3.
Wyjaśnienie uczniom zasad pracy.
4.
Podział grupy uczniów na zespoły.
5.
Prezentacje znaków przeciwpożarowych i ewakuacyjnych (załącznik).
6.
Nauczyciel podaje uczniom pytania prowadzące:
–
jakie wyróżniamy znaki przeciwpożarowe oraz znaki ewakuacyjne?
–
jakie znaczenie w miejscu pracy mają znaki przeciwpożarowe oraz ewakuacyjne?
–
czy oznaczenia przeciwpożarowe są niezbędne w miejscu pracy?
7.
Nauczyciel prosi uczniów, aby wskazali, które z podanych znaków powinny znaleźć się
w miejscu pracy i dlaczego.
8.
Uczniowie określają również miejsca umieszczenia znaków przeciwpożarowych oraz
ewakuacyjnych w miejscu pracy.
9.
Uczniowie wskazują w jakich sytuacjach znaki ewakuacyjne oraz przeciwpożarowe mają
znaczenie.
10.
Uczniowie pracują w zespołach, wymieniają znaki ewakuacyjne oraz przeciwpożarowe.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
10
11.
Uczniowie zastanawiają się nad sposobem zmniejszania zagrożenia przeciwpożarowego
w miejscu pracy.
12.
Uczniowie konsultują z nauczycielem poprawność swoich propozycji.
13.
Uczniowie zapisują swoje propozycje na kartce papieru.
14.
Uczniowie omawiają swoje propozycje na forum grupy.
15.
Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność swoich propozycji.
16.
Nauczyciel ocenia aktywność uczniów.
Zakończenie zajęć
Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im
trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe ćwiczenie, wskazać, jakie umiejętności
były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.
Praca domowa
Odwiedzając gabinet stomatologiczny, szpital lub sanatorium odszukaj znaki ewakuacyjne
i
opisz, gdzie się one znajdują i jakie mają one znaczenie.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
–
anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące realizacji zajęć oraz nabytych umiejętności.
Tabela 1. Znaki informacyjne [8]
Palenie tytoniu zabronione
Alarmowy sygnalizator
akustyczny
Zakaz używania otwartego
ognia - palenie tytoniu
zabronione
Drabina pożarowa
Zakaz gaszenia wodą
Kierunek do miejsca
rozmieszczenia sprzętu
pożarniczego lub urządzenia
ostrzegającego
Nie zastawiać
Kierunek do miejsca
rozmieszczenia sprzętu
pożarniczego lub urządzenia
ostrzegającego
Zestaw sprzętu pożarowego
Uruchamianie ręczne
Hydrant wewnętrzny
Niebezpieczeństwo pożaru -
materiały łatwopalne
Gaśnica
Materiały utleniające
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
11
Telefon do użycia w stanie
zagrożenia
Niebezpieczeństwo
wybuchu - materiały
wybuchowe
Tabela 2. Wybrane znaki ewakuacyjne [8]
Kierunek drogi ewakuacyjnej;
Kierunek drogi ewakuacyjnej;
Kierunek drogi ewakuacyjnej;
Wyjście ewakuacyjne;
Drzwi ewakuacyjne;
Drzwi ewakuacyjne;
Przesunąć w celu otwarcia;
Kierunek do wyjścia drogi w lewo;
Kierunek do wyjścia drogi w prawo;
Kierunek do wyjścia do drogi
ewakuacyjnej schodami w dół
w lewo;
Kierunek do wyjścia do drogi
ewakuacyjnej schodami w dół
w prawo;
Kierunek do wyjścia do drogi
ewakuacyjnej schodami w górę
w lewo;
Kierunek do wyjścia do drogi
ewakuacyjnej schodami w górę
w prawo;
Pchać aby otworzyć;
Ciągnąć aby otworzyć;
Stłuc aby uzyskać dostęp;
Klucz do wyjścia ewakuacyjnego
znajduje się;
Miejsce zbiórki do ewakuacji;
Pojemnik z maskami ucieczkowymi;
Rękaw ratowniczy;
Drabina ewakuacyjna;
Telefon alarmowy do wezwania
pierwszej pomocy;
Pierwsza pomoc;
Ciągnąć;
Pchać;
Wyjście EXIT;
Emergency EXIT;
EXIT;
Droga ewakuacyjna;
Wyjście awaryjne;
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
12
Okno ewakuacyjne;
Uwaga stopień;
Pchać aby otworzyć;
Ciągnąć aby otworzyć;
Uwaga próg;
Kierunek do wyjścia drogi
ewakuacyjnej w górę w prawo;
Kierunek do wyjścia drogi
ewakuacyjnej schodami w dół
w prawo;
Kierunek do wyjścia drogi
ewakuacyjnej schodami w dół
w lewo;
Kierunek do wyjścia drogi
ewakuacyjnej schodami w górę w lewo;
Kierunek do wyjścia drogi
ewakuacyjnej schodami w górę
w prawo;
Kierunek do wyjścia drogi
ewakuacyjnej dla niepełnosprawnych w
prawo;
Kierunek do wyjścia drogi
ewakuacyjnej dla
niepełnosprawnych w lewo;
Kierunek do wyjścia drogi
ewakuacyjnej w dół;
Kierunek do wyjścia drogi
ewakuacyjnej w górę;
Kierunek do wyjścia drogi
ewakuacyjnej w dół w prawo;
Kierunek do wyjścia drogi
ewakuacyjnej w dół w lewo;
Kierunek do wyjścia drogi
ewakuacyjnej w górę w lewo;
Uwaga niski strop;
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
13
5.
ĆWICZENIA
5.1. Prawna ochrona pracy
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Określ obowiązki pracownika i pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
Obowiązki pracodawcy
Obowiązki pracownika
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na staranne
wyliczenie obowiązków pracownika i pracodawcy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
rozróżnić obowiązki pracownika i pracodawcy,
2)
przeanalizować obowiązki pracownika i pracodawcy,
3)
wypełnić kartę pracy – ćwiczeń,
4)
zaprezentować obowiązki pracownika i pracodawcy na forum grupy.
Zalecana metoda nauczania–uczenia się:
–
ć
wiczenie praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
karta pracy – ćwiczeń,
–
przybory do pisania,
–
literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 2
Przeczytaj uważnie poniższe zdania i oceń ich prawdziwość oznaczając literami
P – prawda lub F – fałsz
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
14
Karta pracy – ćwiczeń
Jeżeli pracodawca nie stwarza warunków na stanowisku pracy zgodnych z przepisami
bhp i przeciw pożarowej pracownik ma prawo do:
−
ucieczki z pracy
__
−
oddalenia się z miejsca zagrożenia (zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego),
jeżeli pomimo powstrzymania się od wykonywania pracy zagrożenie nadal występuje__,
−
powstrzymania się od wykonywania pracy, niezwłocznie zawiadamiając przełożonego) –
jeżeli warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy,
stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika, albo gdy
wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwom innym osobom__,
−
do pracy bez względu na brak bezpieczeństwa pracy
__
.
Wskazówki do realizacji
Ć
wiczenie można wykonać w grupach lub indywidualnie, nauczyciel powinien
nadzorować pracę uczniów.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
przeanalizować obowiązki pracodawcy i pracownika w miejscu pracy stosującego
przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy,
2)
wypełnić kartę pracy – ćwiczeń,
3)
przedyskutować na forum grupy swoją opinię.
Zalecana metoda nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
karta pracy – ćwiczeń,
–
przybory do pisania,
–
literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 3
Określ obowiązki pracownika i pracodawcy stawiając znak X w odpowiednim kwadracie.
Uzasadnij wybraną odpowiedź.
Karta pracy – ćwiczeń
Tak
Nie
1.
Czy pracodawca ma obowiązki w zakresie bhp w stosunku do
pracownika?
Jakie?..........................................................................................................
2.
Czy pracownik rozpoczynając pracę musi być zapoznany z przepisami
bhp?
Dlaczego?...................................................................................................
3.
Czy istnieją instytucje bezpieczeństwa i higieny pracy?
Jeśli tak, to w jakim celu?...........................................................................
Wskazówki do realizacji
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
15
Ć
wiczenie powinno być wykonane w trzech grupach, każda grupa charakteryzuje po
jednym pytaniu. Uczniowie dyskutują na temat pytań innej grupy, wskazana jest pomoc
nauczyciela podczas pracy uczniów.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
wyszukać w kodeksie pracy dział dotyczący bhp,
2)
przeanalizować powyższe pytania,
3)
znaleźć w kodeksie pracy podpowiedzi na powyższe pytania,
4)
wskazać dział, rozdział i artykuł w kodeksie pracy, gdzie znajdują się odpowiedzi na
powyższe pytania,
5)
wypełnić kartę pracy – ćwiczeń,
6)
omówić swoje propozycje na forum grupy.
Zalecana metoda nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
karta pracy,
–
komputer z dostępem do Internetu,
–
przybory do pisania,
–
literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
16
5.2. Higiena pracy
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wyjaśnij zasady zorganizowana pracy pod względem higieny pracy.
Wskazówki do realizacji
Ć
wiczenie najlepiej przeprowadzić indywidualnie, nauczyciel powinien nadzorować
wykonywanie ćwiczenia. Wskazana jest pomoc nauczyciela podczas omawiania przez uczniów
swoich propozycji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
wskazać elementy przygotowania się do pracy,
2)
rozróżnić czynniki bezpieczeństwa i higieny pracy na forum grupy,
3)
scharakteryzować czynniki bhp.
Zalecana metoda nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
arkusze papieru,
–
przybory do pisania,
–
literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 2
Określ znaczenie:
–
higieny w zakładzie pracy,
–
higieny personelu,
–
higieny produktów,
–
higieny produkcji
Oraz opisz jakie warunki powinny być przestrzegane higieny w zakładzie pracy?
Wskazówki do realizacji
Ć
wiczenie najlepiej przeprowadzić w czterech grupach, każda grupa omawia jeden rodzaj
higieny. Nauczyciel powinien nadzorować zgodność wykonywania ćwiczenia. Wskazana jest
pomoc nauczyciela podczas omawiania przez uczniów swoich propozycji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
scharakteryzować poszczególne rodzaje higieny,
2)
określić jakie znaczenie ma przestrzeganie higieny w miejscu pracy,
3)
wskazać czym grozi nieprzestrzegania zasad higieny,
4)
omówić swoje propozycje na forum grupy.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
17
Zalecana metoda nauczania–uczenia się:
– ćwiczenie praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
arkusze papieru,
–
przybory do pisania,
–
literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 3
Wskaż, jakie wymogi powinny spełniać pomieszczenia w miejscu pracy. Dokonaj analizy
zagrożeń, jeżeli urządzenia techniczne nie spełniają wymogów bhp.
Wskazówki do realizacji
Ć
wiczenie najlepiej przeprowadzić w grupach kilkuosobowych. Ćwiczenie można
wykonywać na kolorowych kartkach – na czerwonych wypisujemy, jakie maszyny
i urządzenia nie powinny być, a na niebieskich, jakie powinny spełniać funkcje aby
pracownicy mogli na nich pracować. Wskazana jest pomoc nauczyciela podczas omawiania
przez uczniów swoich propozycji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
wskazać wymogi jakie powinny spełniać pomieszczenia w miejscu pracy,
2)
wskazać warunki, których nie powinny spełniać urządzenia,
3)
wyjaśnić jakie niebezpieczeństwa grożą pracownikowi, gdy pomieszczenia nie spełniają
warunków bhp,
4)
scharakteryzować wymogi bhp, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia ,
5)
dokonać analizy, dlaczego brak higieny w pomieszczeniach grozi niebezpieczeństwu nie
tylko dla pracownika,
6)
zaprezentować efekty wykonanej pracy.
Zalecana metoda nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela
–
przybory do pisania.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
18
5.3. Grupyfikacja czynników szkodliwych w środowisku pracy
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zidentyfikuj czynniki gwarantujące bezpieczeństwo pracownika w zakresie bhp.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Ćwiczenie najlepiej przeprowadzić
indywidualnie. Nauczyciel powinien nadzorować przebiega wykonywania ćwiczenia. Nauczyciel
może oceniać uczniów plusami lub dodatkowymi innymi nagrodami, który z uczniów zrobi
pierwszy ćwiczenie poprawnie (np. trzy pierwsze osoby mają plusa – motywacja uczniów do
zrobienia ćwiczenia).
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
wskazać czynniki bezpieczeństwa i higieny pracy,
2)
wskazać i omówić czynniki bezpieczeństwa i higieny pracy pracodawcy na forum grupy,
3)
scharakteryzować czynniki bhp pracy miejscu pracy.
Zalecana metoda nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
arkusze papieru,
–
przybory do pisania,
–
literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 2
W poniższym tekście wstaw brakujące słowa, tak aby zdania były prawidłowo
sformułowane.
Ryzyko zawodowe, związane z wykonywaną pracą wynika z narażenia pracownika na
działanie czynników niebezpiecznych,................................................, występujących na
stanowisku pracy.
Zagrożenie..................................., to wszystkie obce substancje i materiały, które mogą
spowodować fizyczne uszkodzenie człowieka.
Do grupy zagrożeń fizycznych zaliczamy: mikroklimat zimny i gorący ..........................,
...................... .
Zagrożenia chemiczne to określone i nieokreślone substancje .................................... w postaci
par dymów, .................................. oraz aerozolu.
Do
grupy
czynników
uciążliwych
należą:.......................................,
praca
stojąca,
........................................................ .
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
19
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Ćwiczenie najlepiej przeprowadzić
w czterech grupach, każda z grup odpowiada na wszystkie pytania. Wskazana jest pomoc
nauczyciela podczas omawiania przez uczniów swoich propozycji. Uczniowie omawiają to na
forum grupy i dyskutują.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
wskazać brakujące słowa w tekście,
2)
uzasadnić odpowiedzi,
3)
omówić swoje propozycje na forum grupy.
Zalecana metoda nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie,
−
dyskusja dydaktyczna.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
karta pracy – ćwiczeń,
–
przybory do pisania,
–
literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 3
Wskaż, jakie są czynniki szkodliwe, niebezpieczne i uciążliwe w miejscu pracy. Dokonaj
analizy czynników.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Nauczyciel prosi aby każdy uczeń
indywidualnie przemyślał pytanie, następnie pyta po kolei i każdy z osobna podaje jedną
swoją propozycję, która jest zapisywana na tablicy. W ramach dyskusji uczniowie podają
również jakie nie powinno być miejsce pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
wskazać czynniki szkodliwe, niebezpieczne, uciążliwe,
2)
określić jakie zagrożenia niosą ze sobą poszczególne czynniki w miejscu pracy,
3)
dokonać analizy poszczególnych czynników,
4)
zaprezentować efekty pracy na forum grupy.
Zalecana metoda nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie,
−
dyskusja dydaktyczna.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
przybory do pisania,
–
kartki papieru,
–
literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
20
Ćwiczenie 4
Wyjaśnij do czego pracodawca jest zobowiązany, gdy prowadzi działalność gospodarczą
i zatrudnia pracowników oraz co mu grozi, gdy stwarza zagrożenie wystąpienia
niebezpieczeństwa dla zdrowia i życia pracownika.
Wskazówki do realizacji
Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.
Nauczyciel dzieli uczniów na dwie grupy i każda z grup indywidualnie rozpatruje ten
przypadek.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
wskazać
obowiązki
pracodawcy
rozpoczynającego
działalność
gospodarczą
i zatrudniającego pracowników,
2)
określić konsekwencje dla pracodawcy, który nie przestrzega i zarazem stwarza
zagrożenie wystąpienia niebezpieczeństwa dla zdrowia i życia pracowników,
3)
scharakteryzować efekty pracy na forum grupy.
Zalecana metoda nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie,
−
dyskusja dydaktyczna.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
przybory do pisania,
–
arkusze papieru,
–
literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
21
5.4. Zagrożenia życia i zdrowia pracownika
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przeczytaj uważnie poniższe zdania i oceń ich prawdziwość oznaczając literami
P – prawda lub F – fałsz.
Karta pracy – ćwiczeń
−
wypadkiem nazywamy zdarzenie śmiertelne i nagłe__,
−
pracodawca powinien zapewnić odpowiednie warunki pracy zgodne z przepisami bhp__,
−
pracownik ma obowiązek spać w ciągu pracy ok. 1 godziny__,
−
protokół powypadkowy musi sporządzać pracownik__,
−
pracownik może palić tytoń w czasie pracy__,
−
pracownik w czasie pracy musi nosić ubranie ochronne__,
−
pracownik nie musi powiadamiać o wypadku przy pracy__,
−
pracodawca jest zobowiązany do zapobiegania wypadkom w pracy__.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Nauczyciel prosi, aby każdy uczeń
indywidualnie przemyślał pytanie. Na otrzymanych kartach pracy – ćwiczeń każdy uczeń
samodzielnie odpowiada. Nauczyciel zbiera kartki i sprawdza poprawność odpowiedzi
oceniając uczniów. Następnie wszyscy na forum grupy rozwiązują zadanie i dyskutują.
W ramach dyskusji uczniowie podają również, jakie nie powinno być miejsce pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczniowie powinni:
1)
scharakteryzować obowiązki pracodawcy i pracownika,
2)
wypełnić kartę pracy – ćwiczeń,
3)
wyjaśnić poszczególne zdania.
Zalecana metoda nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie,
−
dyskusja dydaktyczna.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
karta pracy – ćwiczeń,
–
przybory do pisania,
–
literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
22
Ćwiczenie 2
Wskaż zasady i kierunki kształtowania poczucia bezpieczeństwa i higieny pracy
w miejscu pracy pracowników. Wykorzystaj kartki koloru niebieskiego i czerwonego dla
zidentyfikowania zasad i kierunków.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału. Uczniowie w utworzonych przez siebie dwóch grupach
wypisują swoje propozycje, a następnie dyskutują na temat pytań.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
wskazać zasady poczucia bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników,
2)
wymienić i scharakteryzować poszczególne zasady poczucia bezpieczeństwa i higieny
pracy pracowników,
3)
wyjaśnić w jakim celu należy dobrze organizować środowisko pracy, aby było ono
bezpieczne dla pracownika,
4)
określić jakie elementy wskazują na to, że miejsce pracy nie jest bezpieczne,
5)
zaprezentować efekty pracy na forum grupy.
Zalecana metoda nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie,
−
dyskusja dydaktyczna.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
przybory do pisania,
–
dwie kartki, jedna koloru czerwonego druga niebieskiego,
–
literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 3
Zdefiniuj i wyjaśnij zagadnienia dotyczące wypadku przy pracy.
Karta pracy – ćwiczeń
Zagadnienia
Wyjaśnienie zagadnień
Definicja wypadku przy
pracy
Podział wypadku przy
pracy
Obowiązki pracodawcy
w przypadku zaistnienia
wypadku przy pracy
Dokumentacja
powypadkowa
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
23
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Po otrzymaniu karty pracy – ćwiczeń
uczniowie indywidualnie wykonują ćwiczenie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
zdefiniować pojęcie wypadku przy pracy,
2)
określić kiedy zaistnieje wypadek przy pracy,
3)
określić jakie są obowiązki pracodawcy w przypadku zaistnienia wypadku przy pracy,
4)
określić jaki jest podział wypadku przy pracy,
5)
wyliczyć obowiązki pracodawcy w przypadku zaistnienia wypadku przy pracy,
6)
wyliczyć dokumentację powypadkową.
Zalecana metoda nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie,
−
dyskusja dydaktyczna.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
karta pracy – ćwiczeń,
–
przybory do pisania,
–
literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 4
Pracownik w miejscu pracy skaleczył się urządzeniem technicznym. Wypełnij protokół
powypadkowy dla pracownika, który uległ wypadkowi w czasie pracy.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
24
Karta pracy – ćwiczeń
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
25
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
26
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
27
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
28
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie po otrzymaniu karty pracy –
ć
wiczeń indywidualnie wykonują ćwiczenie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
wskazać rodzaj wypadku przy pracy,
2)
sporządzić protokół powypadkowy,
3)
dokonać analizy poprawności sporządzenia protokołu na forum grupy.
Zalecana metoda nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie,
−
dyskusja dydaktyczna.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
karta pracy – ćwiczeń,
–
przybory do pisania,
–
literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
29
5.5. Metody i środki zapobiegania czynnikom szkodliwym
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Określ zagrożenia występujące w miejscu pracy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy.
Każda grupa sama określa zagrożenia, jakie istnieją w miejscu pracy. Po wykonaniu
ć
wiczenia w grupach uczniowie przedstawiają swoją propozycję na forum grupy i dyskutują.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
zidentyfikować zagrożenia występujące w miejscu pracy,
2)
określić co grozi pracownikowi w miejscu pracy, jeśli dane zagrożenie wystąpi,
3)
scharakteryzować poszczególne zagrożenia.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie,
−
dyskusja dydaktyczna.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
przybory do pisania,
–
literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 2
Uzupełnij poniższą tabelę.
Zagrożenia
Charakterystyka zagrożeń
Środki zaradcze
Mikroklimat
Porażenie prądem
elektrycznym
Upadek na tym samym
poziomie (potknięcie się
poślizgnięcie się)
Skaleczenie, zakłucie
Pożar, wybuch
Pasożyty (np.glista ludzka)
Zagrożenie grypą
Przeciążenie układu ruchu
Uderzenie człowieka
o nieruchomy czynnik
materialny
Wymuszona pozycja ciała
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
30
Wskazówki do realizacji
Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.
Wskazany jest podział uczniów na dwie grupy. Każda z grup wypełnia kartę pracy – ćwiczeń.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
przeanalizować zagrożenia w miejscu pracy,
2)
wypełnić kartę pracy – ćwiczeń,
3)
zaprezentować efekt pracy,
4)
dokonać oceny poprawności wykonania zadania.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie projektowe,
−
dyskusja dydaktyczna.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
przybory do pisania,
–
karta pracy – ćwiczeń,
–
literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 3
Rozwiąż krzyżówkę.
Karta pracy – ćwiczeń
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
1.
Do tego czynnika szkodliwego należy gaz.
2.
Jest on powyżej 90dB (decybeli) niebezpieczny dla zdrowia pracownika.
3.
Jeden z trzech czynników szkodliwych.
4.
Gdzie obsługuje się trzon gazowy.
5.
Jeden z czynników fizycznych.
6.
Określone normy mierzalne czynnika chemicznego.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
31
7.
Zdarzenie nagłe, wywołane przyczyną zewnętrzną mogącą powodować uraz lub śmierć
oraz, które nastąpiło w związku z pracą.
8.
Mikroklimat to czynnik.
9.
BHP w zakładzie pracy jest kształtowane przez czynniki społeczne.
10.
Zapobieganie chorobom oraz ochrona zdrowia to inaczej…..
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Nauczyciel prosi, aby każdy uczeń
indywidualnie przemyślał pytania. Uczniowie po wykonaniu ćwiczenia oddają karty pracy –
ć
wiczeń nauczycielowi. Pięć pierwszych osób z poprawnymi odpowiedziami nauczyciel
nagradza plusami. Następnie wszyscy uczniowie wspólnie dyskutują na forum grupy na temat
krzyżówki.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
przeczytać uważnie poszczególne zdania,
2)
udzielić na nie poprawnej odpowiedzi,
3)
rozwiązać hasło krzyżówki,
4)
przeanalizować hasło czym jest ono dla pracownika,
5)
przedyskutować odpowiedź na forum grupy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie,
−
dyskusja dydaktyczna.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
przybory do pisania,
–
karta pracy – ćwiczeń,
–
literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
32
5.6. Środki ochrony osobistej
5.6.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Scharakteryzuj strój pracownika.
Wskazówki do realizacji
Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.
Ć
wiczenie, uczniowie wykonują w dwóch grupach. Następnie uczniowie dyskutują na temat
stroju i jego znaczenia w miejscu pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
scharakteryzować strój pracownika,
2)
wskazać jakie znaczenie ma strój w pracy,
3)
wskazać co grozi pracownikowi jeśli nie będzie wykonywał swojej pracy w odpowiednim
stroju,
4)
zaprezentować swoją propozycję na forum grupy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie,
−
dyskusja dydaktyczna.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
przybory do pisania,
–
literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 2
Wskaż elementy i zasady mające znaczenie w miejscu pracy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Ćwiczenie, uczniowie wykonują
indywidualnie lub w grupach. Każda grupa podaje swoje propozycje.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
wskazać elementy jakie mają znaczenie w pracy,
2)
wskazać elementy mało istotne w pracy ,
3)
określić zasady jakich należy przestrzegać w pracy,
4)
wskazać dlaczego należy przestrzegać zasady higieny w pracy,
5)
określić najważniejsze zasady higieny pracy,
6)
wskazać znaczenie stroju w pracy,
7)
zaprezentować i dokonać analizy efektów pracy.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
33
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
przybory do pisania,
–
arkusz papieru,
–
literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
34
5.7. Zagrożenia poza pracą: techniczne, organizacyjne i ludzkie
5.7.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zaplanuj kodeks dla pracownika, który powinien przestrzegać zasad bezpieczeństwa
pożarowego w zakładzie pracy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Ćwiczenie uczniowie wykonują
w dwóch grupach.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
wskazać
elementy
mające
znaczenie
w
przestrzeganiu
przepisów
ochrony
przeciwpożarowej,
2)
określić najważniejsze przepisy ochrony przeciwpożarowej w miejscu pracy,
3)
zaprezentować efekty pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
przybory do pisania,
–
arkusz papieru,
–
arkusz papieru.
Ćwiczenie 2
Wskaż najważniejsze czynności zapobiegania pożarom oraz najważniejsze czynności
w chwili wybuchu pożaru.
Karta pracy – ćwiczeń
Najważniejsze
czynności
zapobiegania
pożarom
Najważniejsze czynności w chwili wybuchu
pożaru
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie wykonują ćwiczenie w dwóch
grupach.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
35
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
wskazać elementy mające znaczenie zapobiegania powstawaniu pożarów,
2)
wskazać elementy mające znaczenie w chwili wybuchu pożaru,
3)
wskazać elementy najbardziej istotne w przypadku zapobiegania pożarom,
4)
zaprezentować i dokonać analizy efektów pracy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
przybory do pisania,
–
karta pracy – ćwiczeń,
–
literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 3
Podaj przykłady zagrożeń spowodowanych przyczynami technicznymi, organizacyjnymi
i ludzkimi.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie wykonują ćwiczenie w trzech
grupach. Każda grupa analizuje jeden rodzaj zagrożeń.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
wskazać przykłady zagrożeń spowodowanych przyczynami technicznymi, organizacyjnymi
i ludzkimi,
2)
określić dlaczego dane zagrożenie jest nazywane zagrożeniem technicznym, organizacyjnym
i ludzkim,
3)
zaprezentować efekty pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
przybory do pisania,
–
arkusz papieru,
–
literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 4
Oceń poprawność stwierdzeń wpisując na końcu zdania literą P lub F (P – prawda lub
F – fałsz).
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
36
Karta pracy –ćwiczeń
Po szkoleniu przeciw pożarowej, każdy pracownik powinien wiedzieć:
–
jak długo trwa pożar __,
–
jak długo trwa akcja ratunkowa __,
–
jakie jest zagrożenia pożarowe występujące w budynku __,
–
jakie są przyczyny powstawania i rozprzestrzeniania się pożarów __,
–
jakie rodzaje pożarów występują najczęściej w zakładzie pracy __,
–
jakie są przepisy przeciwpożarowe __,
–
jakie są zasady postępowania na wypadek pożaru i zadania poszczególnych
–
pracowników __,
–
jakie znaki informacyjne informują o ewakuacji__,
–
co decyduje o szybkości akcji ratowniczej__.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni
fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie wykonują ćwiczenie w dwóch grupach.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
zaprezentować tematykę szkolenia przeciwpożarowego, w miejscu pracy,
2)
wskazać odpowiedzi prawdziwe i fałszywe,
3)
zaprezentować odpowiedzi na forum grupy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
karta pracy – ćwiczeń,
–
przybory do pisania,
–
literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 5
Wyjaśnij na czym polega, organizacja ochrony przeciwpożarowej oraz jakie są obowiązki
właścicieli, użytkowników, podmiotów i zarządzających obiektami lub terenami.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie wykonują ćwiczenie w dwóch
grupach. Nauczyciel ocenia pomysłowość uczniów i wskazuje, która grupa była bardziej
aktywna.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
wyszukać akty prawne regulujące ochronę przeciwpożarową,
2)
przeprowadzić analizę tych aktów prawnych,
3)
przedyskutować w grupie odpowiedzi na pytania z ćwiczenia,
4)
zaprezentować wnioski na forum grupy.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
37
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
komputer z dostępem do Internetu,
–
przepisy, akty prawne,
–
zarządzenia wewnętrzne dotyczące ochrony przeciw pożarowej,
–
literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
38
5.8. Pierwsza pomoc
5.8.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Pracownik wykonując swoja pracę źle się poczuł, zasłabł i spadł z podestu. Wskaż
czynności, które należy wykonać, aby pomóc poszkodowanej osobie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni
fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie wykonują ćwiczenie indywidualnie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
wskazać poszczególne etapy udzielania pierwszej pomocy,
2)
wskazać co należy sprawdzić, aby ocenić stan zdrowia poszkodowanego w wypadku,
3)
wskazać jakie informacje należy podać wzywając pogotowie,
4)
zaprezentować efekty wykonania zadania,
5)
dokonać analizy skuteczności udzielania pierwszej pomocy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
przybory do pisania,
–
arkusz papieru,
–
literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 2
Scharakteryzuj obrażenia jakich można doznać w czasie pracy oraz jak należy wykonywać
pracę, aby uniknąć tych zagrożeń.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie wykonują ćwiczenie
indywidualnie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
rozróżnić zagrożenia występujące w czasie pracy,
2)
określić co należy robić, aby uniknąć zagrożeń,
3)
zaprezentować na fantomie pierwszą pomoc w przypadku wybranego przez siebie
uszkodzenia ciała,
4)
dokonać analizy, czy pierwsza pomoc jest potrzebna czy lepiej wzywać pogotowie.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
39
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie praktyczne.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
przybory do pisania,
–
fantom,
–
literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 3
Zaprezentuj sposób udzielania pomocy osobie poparzonej w czasie pracy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie wykonują ćwiczenie w dwóch
grupach.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
dokonać analizy pracy danego zawodu,
2)
określić w jakich sytuacjach może dojść do oparzenia,
3)
wskazać metody unikania oparzeń w czasie pracy,
4)
opisać jak należy pomóc osobie poparzonej,
5)
przedstawić inscenizację jak należy poparzonego ratować,
6)
zaprezentować efekty pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie,
−
inscenizacja.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
fantom,
–
przybory do pisania,
–
literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
40
5.9. Wymagania dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony
przeciwpożarowej
oraz
ochrony
środowiska
w placówkach ochrony zdrowia i placówkach żywienia
5.9.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Scharakteryzuj poszczególne znaki informacyjne i ostrzegawcze.
Karta pracy – ćwiczeń
a)
b)
c)
d)
e)
f)
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie wykonują ćwiczenie w dwóch
grupach.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
rozróżnić, które znaki są informacyjne, a które ostrzegawcze,
2)
nazwać i scharakteryzować poszczególne znaki,
3)
zaprezentować charakterystykę znaków,
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
41
4)
wskazać miejsce poszczególnych znaków w każdym zakładzie pracy,
5)
dokonać analizy, czy poszczególne znaki są niezbędne w miejscu pracy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
karta pracy – ćwiczeń,
–
przybory do pisania,
–
literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 2
Określ czynności powodujące zapobieganie powstawaniu pożaru w miejscu pracy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie wykonują ćwiczenie
indywidualnie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
wskazać czynności powodujące powstanie pożaru,
2)
określić czynności zapobiegające powstawaniu pożaru,
3)
zaprezentować efekty wykonania zadania,
4)
dokonać analizy swojej pracy oraz zaprezentować swoje zdanie na forum grupy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
przybory do pisania,
–
arkusz papieru,
–
literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 3
Wskaż przyczyny występowania pożarów w miejscu pracy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie wykonują ćwiczenie w dwóch
grupach.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
zdefiniować pojęcie pożaru,
2)
zidentyfikować możliwe przyczyny powstawania pożaru,
3)
ocenić możliwości unikania pożarów w miejscu pracy,
4)
dokonać oceny poprawności wykonanego zadania.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
42
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie projektowe.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
przybory do pisania,
–
arkusz papieru,
–
literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 4
Jesteś dyrektorem z jednym ze szpitali. Opracuj broszurę dotyczącą przepisów bhp
i ochrony przeciw pożarowej, która musi obowiązywać pracowników.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać
odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie wykonują ćwiczenie
indywidualnie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1)
określić zasady bhp i ochrony przeciwpożarowej panujące w zakładzie pracy,
2)
opracować broszurę bhp i ochrony przeciwpożarowej,
3)
wskazać dlaczego należy przestrzegać zasad bhp i przeciw pożarowej w miejscu pracy,
4)
określić co grozi jeśli pracownicy nie będą przestrzegać danych zasad,
5)
przedstawić efekty pracy na forum grupy.
Zalecane metody nauczania–uczenia się:
−
ć
wiczenie.
Ś
rodki dydaktyczne:
–
przybory do pisania,
–
arkusz papieru,
–
literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
43
6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Przestrzeganie przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony
środowiska”
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
−
zadania 4, 5, 6, 7, 9, 10, 11, 12, 14, 15, 17, 19, 20 są z poziomu podstawowego,
−
zadania 1, 2, 3, 8, 13, 16, 18 z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
−
dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
−
dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,
−
dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
−
bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. c, 3. d, 4. a, 5. c, 6. a, 7. b, 8. c, 9. a, 10. c, 11. d,
12. b, 13. a, 14. a, 15.b, 16. a, 17. c, 18. d, 19. a, 20. d.
Plan testu
Nr
zad.
Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)
Kategoria
celu
Poziom
wymagań
Poprawna
odpowiedź
1
Określić obowiązki pracodawcy
C
PP
b
2
Ustalić obowiązki pracownika, który uległ
wypadkowi
C
PP
c
3
Określić warunki jakie powinny spełniać
maszyny i urządzenia w środowisku pracy
C
PP
d
4
Wskazać zagrożenie z wadliwym sprzętem
elektronicznym
B
P
a
5
Rozróżnić gaśnice
B
P
c
6
Opisać źródła pożaru, których nie należy
gasić wodą
B
P
a
7
Wyjaśnić pojęcie wypadku przy pracy
B
P
b
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
44
8
Rozróżnić wypadki przy pracy z punktu
widzenia ich skutków
C
PP
c
9
Opisać obowiązki pracodawcy w razie
zaistnienia wypadku
B
P
a
10 Opisać czynności pierwszej pomocy
B
P
c
11
Wskazać niezbędne informacje podawane
podczas wzywania pogotowia ratunkowego
A
P
d
12
Wyliczyć kolejne czynności wykonywania
podczas sztucznego oddychania
A
P
b
13
Określić znaczenie ochrony środowiska
w miejscu pracy
C
PP
a
14
Wyliczyć obowiązki pracodawcy wobec
pracownika w zakresie bhp
A
P
a
15
Opisać obowiązki pracodawcy w chwili
zaistnienia wypadku w pracy
B
P
b
16 Określić czynniki materialne bhp
C
PP
a
17 Rozróżnić czynniki niebezpieczne
B
P
c
18
Rozróżnić zagrożenia występujące
w miejscu pracy
C
PP
d
19
Określić zadania wskazujące na wykonanie
masażu serca
A
P
a
20
Opisać ułożenie pracownika
poszkodowanego i nieprzytomnego
B
P
d
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
45
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1.
Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2.
Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
3.
Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4.
Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom ich instrukcję.
5.
Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
6.
Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na rozwiązanie testu.
Instrukcja dla ucznia
1.
Przeczytaj uważnie instrukcję.
2.
Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.
Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.
Test pisemny zawiera 20 zadań i sprawdza Twoje wiadomości z zakresu przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.
5.
Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Wskaż tylko jedną
odpowiedź prawidłową. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć
kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.
6.
Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7.
Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8.
Na rozwiązanie testu pisemnego masz 45 minut.
Materiały dla ucznia:
−
instrukcja,
−
zestaw zadań testowych,
−
karta odpowiedzi.
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1.
Obowiązkiem pracodawcy jest
a)
prowadzenie częstych szkoleń z zakresu bhp.
b)
zapewnienie bezpieczeństwa i higienicznych warunków pracy.
c)
zapewnienie pracownikom wyżywienia.
d)
zapewnienie najnowocześniejszych wyposażeń w środki techniczne.
2.
Jeśli pracownik ulegnie wypadkowi to powinien
a)
po skończonej pracy iść do lekarza.
b)
dokonać sam oględzin rany – jeśli jest to mała rana.
c)
powiadomić przełożonego o zdarzeniu i okolicznościach zajścia i wezwać lekarza.
d)
powiadomić o zdarzeniu Państwową Inspekcję Pracy.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
46
3.
Maszyny i urządzenia techniczne, w które jest wyposażony zakład pracy powinny spełniać
następujące warunki
a)
powinny być najnowszej generacji.
b)
powinny być ładne i estetyczne.
c)
powinny być łatwe w obsłudze oraz ergonomiczne.
d)
powinny zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy oraz zabezpieczyć
pracownika przed urazami.
4.
Praca z wadliwym lub niesprawnym sprzętem elektronicznym jest zagrożeniem
a)
fizycznym.
b)
chemicznym.
c)
biologicznym.
d)
społecznym.
5.
Wśród gaśnic rozróżnia się
a)
gaśnice różne w zależności od pożaru.
b)
tylko gaśnice pianowe.
c)
gaśnice pianowe, śniegowe, proszkowe, halonowe.
d)
tylko gaśnice proszkowe.
6.
Nie wolno gasić wodą
a)
instalacji elektrycznych pod prądem, palnych produktów ropopochodnych lżejszych
od wody oraz materiałów wchodzących z wodą w reakcje chemiczne jak karbid, sód,
potas, fosfor.
b)
tylko urządzeń elektrycznych.
c)
płonących samochodów oraz maszyn i urządzeń.
d)
urządzeń gazowych.
7.
Wypadkiem przy pracy jest
a)
zdarzenie ciężkie lub śmiertelne.
b)
zdarzenie nagłe, wywołane przyczyną zewnętrzną powodującą uraz lub śmierć, która
nastąpiła w związku z pracą.
c)
zdarzenie nagłe wywołane pracą, które powoduje uraz lub śmierć u pracownika.
d)
utrata zdolności psycho – fizycznych.
8.
Wypadki przy pracy z punktu widzenia ich skutków dzielimy na
a)
wypadki zbiorowe, indywidualne.
b)
wypadki lekkie i ciężkie.
c)
wypadki śmiertelne, ciężkie, pozostałe wypadki (zbiorowe).
d)
wypadki zbiorowe, śmiertelne.
9.
Pracodawca w razie zaistnienia wypadku
a)
sporządza: protokół powypadkowy, statystyczną kartę wypadkową oraz wpis
wypadku do rejestru wypadków.
b)
sporządza tylko protokół powypadkowy.
c)
zapisuje wypadek w rejestrze wypadków.
d)
wypisuje pracownikowi kartę zgłoszenia do lekarza.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
47
10.
W razie wypadku należy wykonać czynności udzielenia pierwszej pomocy
a)
zrobić poszkodowanemu sztuczne oddychanie.
b)
zadzwonić szybko po karetkę lub inną pomoc.
c)
należy najpierw zabezpieczyć miejsce wypadku, wezwać fachową pomoc, dostarczyć
apteczkę pierwszej pomocy oraz ocenić stan zdrowia poszkodowanego.
d)
przenieść poszkodowanego w bezpieczne miejsce zapytać jak się poszkodowany
czuje i co się mu stało, czy potrzebna jest pomoc.
11.
Wzywając pogotowie ratunkowe do poszkodowanego w wypadku
a)
należy poinformować tylko co się stało.
b)
należy poinformować tylko, ile osób zostało poszkodowanych.
c)
należy poinformować tylko co jest przyczyną wypadku oraz co się stało.
d)
należy poinformować co się stało, ile jest osób poszkodowanych, gdzie nastąpił
wypadek, w miarę możliwości podać rodzaj uszkodzeń ciała oraz kto informuje
pogotowie.
12.
Rozpoczynając sztuczne oddychanie metodą usta – usta należy
a)
wdychać powietrze w poszkodowanego, aby przywrócić rytm tętna.
b)
ułożyć chorego na plecach na twardym podłożu, wdmuchiwać powietrze w usta
ratowanego, oraz uciskać co jakich czas klatkę piersiową, powtarzać zabieg kilka
razy, aż poszkodowany odzyska rytm serca.
c)
uciskać mostek, aby serce zaczęło bić bez wdychania powietrza.
d)
wdychać powietrze w usta i uciskać co jakiś czas klatkę piersiową.
13.
Wskaż znaczenie i zadania ochrony środowiska w miejscu pracy
a)
zapobieganie awariom i wypadkom w miejscu pracy.
b)
zapobieganie pożarom.
c)
nie ma znaczenia.
d)
wpływ na jakość wykonywanej pracy przez pracowników.
14.
Pracodawca prowadzący szkolenia bhp dla pracowników ma obowiązek zapewnić
pracownikom
a)
warunki lokalowe oraz wykładowców i instruktorów, wyposażenie dydaktyczne oraz
programy szkoleniowe.
b)
warunki lokalowe.
c)
wykładowców i szkoleniowców.
d)
odpowiednie broszury i materiały bhp.
15.
W razie zaistnienia w zakładzie pracy wypadku bezpośredni przełożony pracownika,
który uległ wypadkowi obowiązany jest
a)
zacząć dochodzenie, kto spowodował wypadek lub co było przyczyną wypadku.
b)
niezwłocznie zabezpieczyć miejsce wypadku do czasu ustalenia jego okoliczności
i przyczyn.
c)
zamknąć zakład pracy.
d)
powiadomić policję.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
48
16.
Do czynników materialnych bhp zaliczamy
a)
budynki, maszyny, ogólne zabezpieczenie techniczne.
b)
ś
rodki finansowe.
c)
odzież.
d)
tylko urządzenia techniczne.
17.
Czynniki niebezpieczne to czynniki których
a)
oddziaływanie czasami może powodować uraz u pracownika.
b)
działanie wpływa niebezpiecznie na psychikę pracownika w miejscu pracy.
c)
oddziaływanie może prowadzić do urazu lub innego istotnego natychmiastowego
pogorszenia stanu zdrowia człowieka bądź do zejścia śmiertelnego.
d)
oddziaływanie może prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia pracownika.
18.
Rozróżniamy następujące zagrożenia występujące w miejscu pracy
a)
chemiczne, biologiczne, materialne, psychospołeczne.
b)
fizyczne, materialne, społeczne.
c)
fizyczne, biologiczne, psychologiczne.
d)
fizyczne, chemiczne, biologiczne, psychospołeczne.
19.
Jednym z zadań wskazujących na konieczność wykonania masażu serca to
a)
obserwacja ruchów klatki piersiowej i nasłuchiwanie odgłosów wydawanych przy
oddychaniu.
b)
kontrola tętna na tętnicy szyjnej.
c)
kontrola tętna na przegubie lewej ręki.
d)
nasłuchiwanie czy oddycha poszkodowany.
20.
Oddychającego pracownika z wyczuwalnym tętnem jednak nieprzytomnego układamy
w pozycji
a)
na wznak.
b)
siedzącej.
c)
na brzuchu.
d)
bocznej ustalonej.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
49
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko
..........................................................................................
Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska
Zakreśl poprawną odpowiedź.
Nr
zadania
Odpowiedź
Punkty
1
a
b
c
d
2
a
b
c
d
3
a
b
c
d
4
a
b
c
d
5
a
b
c
d
6
a
b
c
d
7
a
b
c
d
8
a
b
c
d
9
a
b
c
d
10
a
b
c
d
11
a
b
c
d
12
a
b
c
d
13
a
b
c
d
14
a
b
c
d
15
a
b
c
d
16
a
b
c
d
17
a
b
c
d
18
a
b
c
d
19
a
b
c
d
20
a
b
c
d
Razem:
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
50
Test 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Przestrzeganie przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony
środowiska”
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
−
zadania 1, 2, 3, 4, 8, 9, 10, 11, 12, 15, 16, 17, 20 są z poziomu podstawowego,
−
zadania 5, 6, 7, 13, 14, 18, 19 z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
−
dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
−
dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
−
dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
−
bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 6 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. a, 4. a, 5. c, 6. a, 7. c, 8. a, 9. a, 10. c, 11. b,
12. d, 13. a, 14. c, 15. d, 16. a, 17. d, 18. b, 19. c, 20. b.
Plan testu
Nr
zad.
Cel operacyjny
(mierzalne osiągnięcia ucznia)
Kategoria
celu
Poziom
wymagań
Poprawna
odpowiedź
1
Wymienić podstawowe prawa i obowiązki
pracownika w zakresie bezpieczeństwa
i higieny pracy na podstawie Kodeksu Pracy
A
P
c
2
Wymienić podstawowe obowiązki
pracodawcy w zakresie zapewnienia
bezpiecznych i higienicznych warunków
pracy na podstawie Kodeksu Pracy
A
P
b
3
Wskazać podstawowe obowiązki osoby
kierującej pracownikami w zakresie
zapewnienia bezpiecznych i higienicznych
warunków pracy na podstawie Kodeksu
Pracy
A
P
a
4
Zinterpretować elementy zagrożenia
z niesprawnym lub wadliwym sprzętem
elektrycznym w środowisku pracy
B
P
a
5
Wskazać podział skutków szkodliwego
oddziaływania drgań na organizm
człowieka
C
PP
c
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
51
6
Określić poziom ekspozycji na hałas w 8 h
dniu pracy
C
PP
a
7
Zaplanować stanowisko pracy zgodnie z
wymogami ergonomii
D
PP
c
8
Rozróżnić znak zakazu gaszenia wodą
B
P
a
9
Wyjaśnić znak ewakuacyjny
B
P
a
10
Opisać postępowanie w przypadku
zagrożenia pożarowego i wybuchu pożaru
B
P
c
11
Zinterpretować zastosowanie sprzętu
gaśniczego w zależności od płonącego
materiału
B
P
b
12
Sformułować cel i zadania podejmowanej
akcji udzielania pierwszej pomocy
A
P
d
13
Sprawdzić drożność dróg oddechowych
u poszkodowanego w nagłym wypadku
C
PP
a
14
Ocenić stan poszkodowanego, w którym
konieczne jest podjęcie masażu serca
D
PP
c
15
Opisać stan poszkodowanego, w którym
możemy go ułożyć w pozycji bocznej
ustalonej
B
P
d
16
Opisać sprzęt gaśniczy w zależności od
płonącego materiału
B
P
a
17
Scharakteryzować sytuację, w której
poszkodowanemu nie można założyć
opatrunku uciskowego
B
P
d
18
Określić sposób postępowania w przypadku
porażenia prądem
C
PP
b
19 Okreśłić wypadki przy pracy
C
PP
c
20 Opisać zasady urządzania miejsca pracy
B
P
b
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
52
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1.
Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.
2.
Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
3.
Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4.
Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom ich instrukcję.
5.
Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
6.
Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na rozwiązanie testu.
Instrukcja dla ucznia
1.
Przeczytaj uważnie instrukcję.
2.
Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.
Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.
Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwe odpowiedzi. Tylko
jedna jest prawidłowa.
5.
Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi stawiając w odpowiedniej
rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.
6.
Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7.
Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, odłóż jego rozwiązanie na
później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8.
Na rozwiązanie testu masz 45 min.
Materiały dla ucznia:
−
instrukcja,
−
zestaw zadań testowych,
−
karta odpowiedzi.
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
1. Jednym z podstawowych obowiązków pracownika jest
a)
kupować środki ochrony zbiorowej.
b)
wykonywać pracę na maszynie stwarzającej zagrożenie dla zdrowia pracownika.
c)
wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami i zasadami bezpieczeństwa
i higieny pracy.
d)
zarabiać pieniądze.
2. Pracodawca ponosi odpowiedzialności za
a)
nieobecności pracownika.
b)
wykonywanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy
nadzoru nad warunkami pracy.
c)
działanie społecznego inspektora pracy.
d)
wszystko.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
53
3. Obowiązkiem osoby kierującej pracownikami jest
a)
zapewniać wykonywanie zaleceń lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad
pracownikami.
b)
zastępować pracownika w miejscu pracy.
c)
nie reagować na widoczne zagrożenia dla zdrowia pracownika.
d)
rządzić i nakazywać obowiązki pracownikom.
4.
Praca z wadliwym lub niesprawnym sprzętem elektronicznym jest zagrożeniem
a)
fizycznym.
b)
chemicznym.
c)
biologicznym.
d)
społecznym.
5.
Skutki szkodliwego oddziaływania drgań na organizm człowieka możemy podzielić na
a)
wielokrotne i pojedyncze.
b)
dynamiczne i miejscowe.
c)
funkcjonalne i biologiczne.
d)
wielokrotne i miejscowe.
6
Poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8 – godzinnego dnia pracy nie powinien
przekraczać
a)
85dB.
b)
75dB.
c)
65dB.
d)
105dB.
7. Najlepsze oświetlenie dla ludzkiego oka to
a)
sztuczne pojedyncze.
b)
sztuczne ogólne.
c)
naturalne słoneczne.
d)
sztuczne i naturalne jednocześnie.
8. Znak zakazu gaszenia wodą to znak
a)
b)
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
54
c)
d)
9.
Przedstawiony znak oznacza
a)
kierunek do wyjścia drogi ewakuacyjnej schodami w dół w prawo.
b)
kierunek do wyjścia drogi ewakuacyjnej schodami w dół w lewo.
c)
kierunek ostrzegania przed stromymi schodami w czasie ewakuacji.
d)
uwaga na drzwi ewakuacyjne.
10. W przypadku wybuchu pożaru w mieszkaniu należy
a) szybko otworzyć okno lub zbić szybę w płonącym pomieszczeniu.
b)
otworzyć równocześnie drzwi i okna.
c)
nie otwierać okna.
d)
uciekać i ratować się.
11. Do gaszenia płonącej instalacji elektrycznej pod napięciem użyjesz
a)
hydrantu.
b)
gaśnicy proszkowej.
c)
koca gaśniczego.
d)
wody.
12. Udzielanie pierwszej pomocy ma na celu
a)
podanie poszkodowanemu odpowiednich leków podtrzymujących życie.
b)
przetransportowanie poszkodowanego do punktu ratownictwa medycznego.
c)
podanie poszkodowanemu czegoś do picia i wezwanie pogotowia ratunkowego.
d)
podjęcie czynności mających na celu podtrzymanie życia poszkodowanego.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
55
13.
Ocenę drożności dróg oddechowych, prowadzimy przez 10 sekund poprzez
a)
obserwację ruchów klatki piersiowej i nasłuchiwanie odgłosów wydawanych przy
oddychaniu.
b)
kontrolę tętna na tętnicy szyjnej.
c)
kontrolę tętna na przegubie lewej ręki.
d)
nasłuchiwanie czy oddycha poszkodowany.
14.
Objawy wskazujące na konieczność wykonania masażu serca to
a)
zmiany barwy skóry.
b)
silne bóle w dole brzucha.
c)
utrata przytomności, zatrzymanie oddechu, brak tętna.
d)
brak tętna, sztywność źrenic, silny ból w klatce piersiowej.
15.
Oddychającego pacjenta z wyczuwalnym tętnem jednak nieprzytomnego układamy
w pozycji
a)
na wznak.
b)
siedzącej.
c)
na brzuchu.
d)
bocznej ustalonej.
16.
Płonącą na poszkodowanym odzież należy gasić
a)
dużymi kocami wełnianymi.
b)
dużymi chustami materiałowymi.
c)
gaśnicą pianową.
d)
wodą.
17.
Uciskowy opatrunek zakładamy na
a)
otwarte złamanie.
b)
krwotok z rozległej powierzchni rany.
c)
zwichnięcie.
d)
pojedynczą ranę, z której krew wypływa ciągłym strumieniem.
18.
W przypadku porażenia prądem
a)
odciągamy poszkodowaną osobę od miejsca wypadku.
b)
przerywamy obwód prądu elektrycznego.
c)
wynosimy go z miejsca wypadku i robimy mu sztuczne oddychanie.
d)
wzywamy policję, straż pożarną i pogotowie.
19. Rozróżniamy wypadki przy pracy
a)
zbiorowe, indywidualne.
b)
lekkie i ciężkie.
c)
ś
miertelne, ciężkie, pozostałe wypadki (zbiorowe).
d)
zbiorowe, śmiertelne.
20. Przy organizacji stanowiska pracy nie trzeba uwzględniać
a)
przepisów bhp.
b)
sympatii osobistej.
c)
upodobań pracownika.
d)
łatwości współpracy między komórkami.
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
56
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko
..........................................................................................
Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska
Zakreśl poprawną odpowiedź.
Nr
zadania
Odpowiedź
Punkty
1
a
b
c
d
2
a
b
c
d
3
a
b
c
d
4
a
b
c
d
5
a
b
c
d
6
a
b
c
d
7
a
b
c
d
8
a
b
c
d
9
a
b
c
d
10
a
b
c
d
11
a
b
c
d
12
a
b
c
d
13
a
b
c
d
14
a
b
c
d
15
a
b
c
d
16
a
b
c
d
17
a
b
c
d
18
a
b
c
d
19
a
b
c
d
20
a
b
c
d
Razem:
„
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
57
7.
LITERATURA
1.
Dołęgowski B., Janczała S.: Co każdy pracownik o ochronie przeciwpożarowej wiedzieć
powinien, Wydawnictwo Ośrodek Doradztwa i Doskonalenie Kadr, Gdańsk 1998
2.
Konarzewska M., Zielonka B., Konarzewska – Sokołowska M.: Technologia
gastronomiczna z towaroznawstwem, część I, Wydawnictwo REA, Warszawa 2005
3.
Skuza L.: Wypadki przy pracy od A do Z, Wydawnictwo Ośrodek Doradztwa
i Doskonalenia Kadr, Gdańsk 1998
4.
Wojciechowski E.: Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach, Wydawnictwo Ośrodek
Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Gdańsk 1998
5.
Zdziennicka – Kaczocha G.: Co każdy pracodawca wiedzieć powinien o zasadach BHP
w swoim zakładzie pracy, w świetle znowelizowanych przepisów Kodeksu Pracy.
Wydawnictwo sigma, Skierniewice 2006 (stan prawni na 1 czerwca 2006 roku)
6.
ś
abicki W.: Organizacja bezpieczeństwo i higiena pracy, Wydawnictwa Szkolne
i Pedagogiczne Spółka Akcyjna, Warszawa 2005
7.
http://lipka.klub.chip.pl/praktyczne/zdrowie.htm
8.
PN-92/N-01256/02 Znaki bezpieczeństwa. Ewakuacyjne.
9.
http://komers-bhp.pl
10.
www.odziez-robocza.com/apteczki.html
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
więcej podobnych podstron