Prowadzenie doświadczeń na ludziach II
1 z 2
Ogłoszenia dla lekarzy
N O W O Ś Ć
KLARIN perfekt
wspomaga ochronę i
odżywia oko
- najbogatszy skład
- tylko 1 tabletka dziennie
- miesięczna kuracja - ok.
31 zł
Cykl konferencji "Nowe
możliwości terapii
nadciśnienia tętniczego w
2008 roku"
Medycyna Praktyczna - portal dla lekarzy
Prowadzenie doświadczeń na ludziach II
Data utworzenia: 06.12.2001
Ostatnia modyfikacja: 30.04.2007
43-letnia kobieta cierpi na nowotwór jajników z przerzutami do otrzewnej i opłucnej.
Chora zgadza się na podanie substancji (niewpływających na przebieg jej choroby) do
celów badania post mortem.
1. Prawo międzynarodowe
Odpowiedź twierdząca, w świetle art. 7 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i
Politycznych cytowanego in extenso
w przypadku dotyczącym badań nad lekami
przeciwnowotworowymi z udziałem 72-letniego chorego w stanie terminalnym, pod
warunkiem że zgody udzielono swobodnie i świadomie, tzn. jeśli kobieta zna swój stan i
udzieliła zgody bez przymusu czy presji psychicznej.
Odnośnie do zgody na jakąkolwiek interwencję medyczną, co obejmuje także badania
naukowe, patrz art. 5 Konwencji o prawach człowieka i biomedycynie (KB) oraz pkt.
34-40 raportu wyjaśniającego.
Bardziej szczegółowo w dziedzinie badań naukowych, patrz zasady 3 i 13 rekomendacji R (90) 3, cytowanej w przypadku
dotyczącym badań nad lekami przeciwnowotworowymi z udziałem 72-letniego chorego w stanie terminalnym: "Osób, na
których potencjalnie mogą być prowadzone badania medyczne, nie można w żaden sposób motywować do podjęcia
decyzji, gdyż wyklucza to możliwość uzyskania swobodnej zgody".
Patrz także cytowany powyżej art. 16 KB.
W zakresie warunków prowadzenia badań naukowych w art. 15 KB podaje się zasadę, zgodnie z którą "badania naukowe
w dziedzinie biologii i medycyny prowadzone są w sposób swobodny, z zastrzeżeniem postanowień niniejszej Konwencji i
innych przepisów zapewniających ochronę osoby ludzkiej"[1], a w pkt. 95-96 raportu wyjaśniającego dodano, że "swoboda
prowadzenia badań naukowych w zakresie biologii i medycyny jest uzasadniona nie tylko ze względu na prawo ludzkości do
wiedzy, ale także ze względu na możliwość przyniesienia przez nie znaczących postępów w dziedzinie zdrowia i dobra
pacjentów. Swoboda ta nie jest jednak absolutna. W zakresie badań medycznych ograniczona jest przez podstawowe
prawa jednostki zapisane szczegółowo w konwencji i innych aktach prawnych chroniących człowieka. Należy pokreślić, że
w art. 1 konwencji stwierdzono, iż jej celem jest ochrona godności i tożsamości jednostki i zagwarantowanie każdemu, bez
dyskryminacji, poszanowanie integralności oraz innych praw i podstawowych wolności. Prowadząc jakiekolwiek badania,
należy przestrzegać tych zasad".
Patrz także art. 1 KB, według którego "strony niniejszej Konwencji chronią godność i tożsamość osoby ludzkiej i gwarantują
każdej osobie, bez dyskryminacji, poszanowanie dla jej integralności oraz innych podstawowych praw i wolności wobec
zastosowań biologii i medycyny"[2]. Patrz również art. 2 KB: "Interes i dobro osoby ludzkiej przeważa nad wyłącznym
interesem społeczeństwa lub nauki"[3].
2. Etyka
W Deklaracji Helsińskiej (World Medical Association, 1964) dopuszczono prowadzenie eksperymentów na pacjentach,
których choroba nie jest związana z badaniem, pod warunkiem że stosowane są ogólne zasady dotyczące wyższości
interesu pacjenta i konieczności uzyskania świadomej zgody.
3. Moralność religijna
a. Moralność katolicka
Podanie leków w celach eksperymentalnych za zgodą pacjenta jest moralnie dopuszczalne, jeśli istnieje nadzieja, że
skutkiem takiego działania będzie wspólne dobro[4]; leki te oczywiście muszą posiadać certyfikat nieszkodliwości i być
dopuszczone do stosowania u ludzi.
b. Moralność protestancka
Należy dołożyć wszelkich starań, by zgody udzielono swobodnie - na podstawie szczegółowych informacji - a nie, aby
została ona wymuszona lub by pacjent ustąpił pod presją.
