prof. nadzw. dr hab. Tomasz Frołowicz

METODYKA

WYCHOWANIA FIZYCZNEGO

Studia I stopnia

Wykład 11

Wychowanie jest to sztuka, której nikt dotąd nie umie,

jest to kurs, który jakaś dobra głowa dopiero ma ułożyć.

Jędrzej Śniadecki

Wykład 11

typy i rodzaje lekcji

pedagogiczne czynności nauczyciela

LEKCJA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 11

pedagogiczne czynności nauczyciela

i czynności uczniów

Zasada celowości lekcji

Przebieg lekcję wychowania fizycznego musi być

dostosowany do celów (zadań), które w jej trakcie

próbujemy osiągnąć (zrealizować).

Typy lekcji

(klasyfikacja ze względu na dominujące czynności dydaktyczne)

:

- nauczająca,

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 11

- nauczająca,

- doskonaląca,

- utrwalająca,

- sprawdzająca,

- lub kombinacja typów podstawowych.

Lekcje różnego typu mogą mieć odmienny tok (przebieg).

Rodzaj lekcji

(klasyfikacja ze względu na doświadczenie kulturowe
ucznia – treści kształcenia)

:

w związku z dominującym przekazem kulturowym, np.:

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 11

Zasada celowości lekcji

Przebieg lekcję wychowania fizycznego musi być

dostosowany do celów (zadań), które w jej trakcie

próbujemy osiągnąć (zrealizować).

w związku z dominującym przekazem kulturowym, np.:

- lekcje zdrowia,
- lekcja rekreacji,
- lekcje sportu,
- lekcje urody (tańca),

w związku z dominującą formą aktywności fizycznej, np.:

- lekcje samooceny sprawności,
- lekcja gier sportowych,
- lekcje atletyki terenowej,
- lekcje gimnastyki,
- lekcje pływania.

Lekcje różnego rodzaju mogą mieć odmienny tok (przebieg).

Wzory zdrowotne

(w szerokim rozumieniu)

regulują zabiegi prowadzące do pomnażania,
ochrony i ratowania zdrowia.

W

Z

O

R

Y

K

U

L

T

U

R

Y

F

I

Z

Y

C

Z

N

E

J

Wzory rekreacyjne

normują wypoczynek (głównie aktywny),
a także inne przejawy „wypełniania czasu
wolnego” społecznie aprobowanymi
czynnościami będącymi źródłem zabawy,
radości i przeżycia przygody.

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 11

W

Z

O

R

Y

K

U

L

T

U

R

Y

F

I

Z

Y

C

Z

N

E

J

Wzory estetyczne

regulują działania związane z oceną ciała
w kategoriach piękna, w odniesieniu do budowy,
zdobienia i ruchu.

Wzory sportowe

regulują aktywność człowieka podejmowaną
w celu rywalizowania z innymi ludźmi
w sprawności posługiwania się swoim ciałem
przy zachowaniu, jako warunku koniecznego
dla zaistnienia sportowej rywalizacji,
norm uczciwości.

Treści lekcji zdrowia:

kontrola i samokontrola sprawności i aktywności fizycznej oraz

postawy ciała, higiena osobista i otoczenia, higiena osobista

w okresie dojrzewania, higiena osobista w rodzinie, zabawy i

gry lekkoatletyczne i gimnastyczne, podstawowe umiejętności

gimnastyczne i lekkoatletyczne, ćwiczenia kształtujące,

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 11

umiejętności utylitarne, wpływ wysiłku na organizm, bezpieczna

zabawa, bezpieczna aktywność fizyczna, pierwsza pomoc w

różnych sytuacjach życiowych, relaksacja i ćw. oddech. rytm

dobowy, sen, zdrowy styl życia, a w szczególności trening

zdrowotny, oraz krytyczne wykorzystanie technologii

zdrowotnych.

Treści lekcji rekreacji:

zabawy i gry ruchowe, mini-gry sportowe, gry rekreacyjne,

uproszczone gry sportowe, zabawy zimą, wypoczynek zimą,

gry rekreacyjne, gry sportowe, ergonomia pracy oraz

wypoczynek w kontekście pracy.

Treści lekcji sportu:

zabawy i gry ruchowe z wyeksponowaną rywalizacją, zawody

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 11

zabawy i gry ruchowe z wyeksponowaną rywalizacją, zawody

sportowe, czysta gra jako standard konieczny i jako powinność

etyczna, idea olimpijska, krytyczny odbiór sportu.

Treści lekcji tańca (urody):

ruch w rytmie i przy muzyce, zabawy ze śpiewem i przy

muzyce, taniec regionalny, ćwiczenia kształtujące przy muzyce,

taniec towarzyski, gimnastyka artystyczna, aerobik i fitness,

uroda: budowa ciała i ruch.

Pedagogiczne czynności nauczyciela WF

(wg Stanisława Strzyżewskiego):

czynności przygotowawcze,

czynności motywacyjne,

czynności informacyjne,

czynności naprowadzające,

czynności kontrolne,

czynności korygujące,

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 11

czynności korygujące,

czynności zabezpieczające,

Czynności nauczyciela WF są podstawowy elementem jego
działania pedagogicznego.
Tylko te czynności nauczyciela mają sens (wartość), które
wspierają aktywność uczniów i są źródłem wartościowego
doświadczenia kulturowego.

Pedagogiczne czynności nauczyciela WF:

czynności przygotowawcze:

prowadzą do zapewnienia

optymalnych warunków realizacji celów, np. umożliwiają
przygotowanie środków dydaktycznych lub przygotowanie miejsca
ćwiczeń;

czynności motywacyjne:

prowadzą do wzmożonego

zainteresowania i zwiększonej gotowości uczniów do podjęcia
działania, np. wywołują identyfikację uczniów z celami określanymi
przez nauczyciela;

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 11

przez nauczyciela;

czynności informacyjne:

prowadzą do uzupełnienia informacji

przydatnych w trakcie zachowania się w sytuacjach
standardowych (odtwórczych) bądź w trakcie uczenia się
czynności ruchowych, np. umożliwiają zapamiętanie przepisów
gry, bądź wyobrażenie przebiegu uczonej czynności ruchowej;

czynności naprowadzające:

prowadzą do rozwoju

wiadomości
lub umiejętności w sytuacjach problemowych (twórczych), np.
ułatwiają uczniowi odkrycie prawidłowości dotyczących
funkcjonowania organizmu;

Pedagogiczne czynności nauczyciela WF:

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 11

czynności kontrolne:

prowadzą do porównania rzeczywistego

efektu z zamiarami, dostarczając informacji o przebiegu
aktywności uczniów i jej skutkach, np. pozwalają sformułować
ocenę ucznia;

czynności korygujące:

prowadzą do identyfikacji błędów

popełnianych przez uczniów oraz umożliwiają ich poprawę, np.
umożliwiają określenie ćwiczeń pomocniczych;

czynności zabezpieczające:

prowadzą do spełnienia zasad

czynności zabezpieczające:

prowadzą do spełnienia zasad

bezpieczeństwa w trakcie aktywności fizycznej, np. umożliwiają
stosowanie asekuracji.

Tok lekcji

0

min.

10-15

min.

Funkcje (szczegółowe zadania) części wstępnej:

 czynności organizacyjne związane

z rozpoczęciem lekcji,

 wywołanie gotowości do udziału w zajęciach,
 rozgrzewka,
 przygotowanie do udziału w realizacji

pozostałych zadań (celów) lekcji,

 realizacja zadań (celów) lekcji, w szczególności:

– rozwijanie umiejętności utylitarnych,

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 11

45

min.

35-40

min.

– rozwijanie umiejętności utylitarnych,

– rozwijanie umiejętności zdrowotnych,
– rozwijanie umiejętności współdziałania,
– rozwijanie wiedzy.

Tok lekcji

0

min.

10-15

min.

Funkcje (szczegółowe zadania) części głównej:

 realizacja zadań (celów) lekcji, w szczególności:

– nauczanie, doskonalenie i utrwalanie

czynności ruchowych,

– kształtowanie i diagnozowanie zdolności

motorycznych,

– rozwijanie umiejętności utylitarnych,
– rozwijanie umiejętności zdrowotnych,
– rozwijanie umiejętności sportowych,

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 11

45

min.

35-40

min.

– rozwijanie umiejętności sportowych,
– rozwijanie umiejętności współdziałania,
– rozwijanie wiedzy,

– kontrola lub ocena osiągnięć edukacyjnych

uczniów (wiedzy, umiejętności
lub aktywności).

0

min.

10-15

min.

Funkcje (szczegółowe zadania) części końcowej:

 realizacja zadań (celów) lekcji, w szczególności:

– rozwijanie umiejętności utylitarnych,

Tok lekcji

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 11

45

min.

35-40

min.

– rozwijanie umiejętności utylitarnych,

– rozwijanie umiejętności zdrowotnych,
– rozwijanie umiejętności współdziałania,
– rozwijanie wiedzy.

– kontrola lub ocena osiągnięć edukacyjnych

uczniów (wiedzy, umiejętności
lub aktywności).

 uspokojenie fizyczne i psychiczne uczniów,
 podsumowanie lekcji, ocena osiągnięć edukacyjnych

i aktywności uczniów,

 zapowiedź kolejnych zajęć,
 czynności organizacyjne związane z zakończeniem

lekcji.