prof. nadzw. dr hab. Tomasz Frołowicz
METODYKA
WYCHOWANIA FIZYCZNEGO
Studia I stopnia
Wykład 11
Wychowanie jest to sztuka, której nikt dotąd nie umie,
jest to kurs, który jakaś dobra głowa dopiero ma ułoŜyć.
Jędrzej Śniadecki
Wykład 11
prof. nadzw. dr hab. Tomasz Frołowicz
METODYKA
WYCHOWANIA FIZYCZNEGO
Studia I stopnia
Wykład 11
Wychowanie jest to sztuka, której nikt dotąd nie umie,
jest to kurs, który jakaś dobra głowa dopiero ma ułoŜyć.
Jędrzej Śniadecki
Wykład 11
typy i rodzaje lekcji
pedagogiczne czynności nauczyciela
LEKCJA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 11
pedagogiczne czynności nauczyciela
i czynności uczniów
Zasada celowości lekcji
Przebieg lekcję wychowania fizycznego musi być
dostosowany do celów (zadań), które w jej trakcie
próbujemy osiągnąć (zrealizować).
Typy lekcji
(klasyfikacja ze względu na dominujące czynności dydaktyczne)
:
- nauczająca,
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 11
- nauczająca,
- doskonaląca,
- utrwalająca,
- sprawdzająca,
- lub kombinacja typów podstawowych.
Lekcje róŜnego typu mogą mieć odmienny tok (przebieg).
Rodzaj lekcji
(klasyfikacja ze względu na doświadczenie kulturowe
ucznia – treści kształcenia)
:
w związku z dominującym przekazem kulturowym, np.:
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 11
Zasada celowości lekcji
Przebieg lekcję wychowania fizycznego musi być
dostosowany do celów (zadań), które w jej trakcie
próbujemy osiągnąć (zrealizować).
w związku z dominującym przekazem kulturowym, np.:
- lekcje zdrowia,
- lekcja rekreacji,
- lekcje sportu,
- lekcje urody (tańca),
w związku z dominującą formą aktywności fizycznej, np.:
- lekcje samooceny sprawności,
- lekcja gier sportowych,
- lekcje atletyki terenowej,
- lekcje gimnastyki,
- lekcje pływania.
Lekcje róŜnego rodzaju mogą mieć odmienny tok (przebieg).
Wzory zdrowotne
(w szerokim rozumieniu)
regulują zabiegi prowadzące do pomnaŜania,
ochrony i ratowania zdrowia.
W
Z
O
R
Y
K
U
L
T
U
R
Y
F
I
Z
Y
C
Z
N
E
J
Wzory rekreacyjne
normują wypoczynek (głównie aktywny),
a takŜe inne przejawy „wypełniania czasu
wolnego” społecznie aprobowanymi
czynnościami będącymi źródłem zabawy,
radości i przeŜycia przygody.
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 11
W
Z
O
R
Y
K
U
L
T
U
R
Y
F
I
Z
Y
C
Z
N
E
J
Wzory estetyczne
regulują działania związane z oceną ciała
w kategoriach piękna, w odniesieniu do budowy,
zdobienia i ruchu.
Wzory sportowe
regulują aktywność człowieka podejmowaną
w celu rywalizowania z innymi ludźmi
w sprawności posługiwania się swoim ciałem
przy zachowaniu, jako warunku koniecznego
dla zaistnienia sportowej rywalizacji,
norm uczciwości.
Treści lekcji zdrowia:
kontrola i samokontrola sprawności i aktywności fizycznej oraz
postawy ciała, higiena osobista i otoczenia, higiena osobista
w okresie dojrzewania, higiena osobista w rodzinie, zabawy i
gry lekkoatletyczne i gimnastyczne, podstawowe umiejętności
gimnastyczne i lekkoatletyczne, ćwiczenia kształtujące,
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 11
umiejętności utylitarne, wpływ wysiłku na organizm, bezpieczna
zabawa, bezpieczna aktywność fizyczna, pierwsza pomoc w
róŜnych sytuacjach Ŝyciowych, relaksacja i ćw. oddech. rytm
dobowy, sen, zdrowy styl Ŝycia, a w szczególności trening
zdrowotny, oraz krytyczne wykorzystanie technologii
zdrowotnych.
Treści lekcji rekreacji:
zabawy i gry ruchowe, mini-gry sportowe, gry rekreacyjne,
uproszczone gry sportowe, zabawy zimą, wypoczynek zimą,
gry rekreacyjne, gry sportowe, ergonomia pracy oraz
wypoczynek w kontekście pracy.
Treści lekcji sportu:
zabawy i gry ruchowe z wyeksponowaną rywalizacją, zawody
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 11
zabawy i gry ruchowe z wyeksponowaną rywalizacją, zawody
sportowe, czysta gra jako standard konieczny i jako powinność
etyczna, idea olimpijska, krytyczny odbiór sportu.
Treści lekcji tańca (urody):
ruch w rytmie i przy muzyce, zabawy ze śpiewem i przy
muzyce, taniec regionalny, ćwiczenia kształtujące przy muzyce,
taniec towarzyski, gimnastyka artystyczna, aerobik i fitness,
uroda: budowa ciała i ruch.
Pedagogiczne czynności nauczyciela WF
(wg Stanisława StrzyŜewskiego):
czynności przygotowawcze,
czynności motywacyjne,
czynności informacyjne,
czynności naprowadzające,
czynności kontrolne,
czynności korygujące,
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 11
czynności korygujące,
czynności zabezpieczające,
Czynności nauczyciela WF są podstawowy elementem jego
działania pedagogicznego.
Tylko te czynności nauczyciela mają sens (wartość), które
wspierają aktywność uczniów i są źródłem wartościowego
doświadczenia kulturowego.
Pedagogiczne czynności nauczyciela WF:
czynności przygotowawcze:
prowadzą do zapewnienia
optymalnych warunków realizacji celów, np. umoŜliwiają
przygotowanie środków dydaktycznych lub przygotowanie miejsca
ćwiczeń;
czynności motywacyjne:
prowadzą do wzmoŜonego
zainteresowania i zwiększonej gotowości uczniów do podjęcia
działania, np. wywołują identyfikację uczniów z celami określanymi
przez nauczyciela;
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 11
przez nauczyciela;
czynności informacyjne:
prowadzą do uzupełnienia informacji
przydatnych w trakcie zachowania się w sytuacjach
standardowych (odtwórczych) bądź w trakcie uczenia się
czynności ruchowych, np. umoŜliwiają zapamiętanie przepisów
gry, bądź wyobraŜenie przebiegu uczonej czynności ruchowej;
czynności naprowadzające:
prowadzą do rozwoju
wiadomości
lub umiejętności w sytuacjach problemowych (twórczych), np.
ułatwiają uczniowi odkrycie prawidłowości dotyczących
funkcjonowania organizmu;
Pedagogiczne czynności nauczyciela WF:
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 11
czynności kontrolne:
prowadzą do porównania rzeczywistego
efektu z zamiarami, dostarczając informacji o przebiegu
aktywności uczniów i jej skutkach, np. pozwalają sformułować
ocenę ucznia;
czynności korygujące:
prowadzą do identyfikacji błędów
popełnianych przez uczniów oraz umoŜliwiają ich poprawę, np.
umoŜliwiają określenie ćwiczeń pomocniczych;
czynności zabezpieczające:
prowadzą do spełnienia zasad
czynności zabezpieczające:
prowadzą do spełnienia zasad
bezpieczeństwa w trakcie aktywności fizycznej, np. umoŜliwiają
stosowanie asekuracji.
Tok lekcji
0
min.
10-15
min.
Funkcje (szczegółowe zadania) części wstępnej:
czynności organizacyjne związane
z rozpoczęciem lekcji,
wywołanie gotowości do udziału w zajęciach,
rozgrzewka,
przygotowanie do udziału w realizacji
pozostałych zadań (celów) lekcji,
realizacja zadań (celów) lekcji, w szczególności:
– rozwijanie umiejętności utylitarnych,
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 11
45
min.
35-40
min.
– rozwijanie umiejętności utylitarnych,
– rozwijanie umiejętności zdrowotnych,
– rozwijanie umiejętności współdziałania,
– rozwijanie wiedzy.
Tok lekcji
0
min.
10-15
min.
Funkcje (szczegółowe zadania) części głównej:
realizacja zadań (celów) lekcji, w szczególności:
– nauczanie, doskonalenie i utrwalanie
czynności ruchowych,
– kształtowanie i diagnozowanie zdolności
motorycznych,
– rozwijanie umiejętności utylitarnych,
– rozwijanie umiejętności zdrowotnych,
– rozwijanie umiejętności sportowych,
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 11
45
min.
35-40
min.
– rozwijanie umiejętności sportowych,
– rozwijanie umiejętności współdziałania,
– rozwijanie wiedzy,
– kontrola lub ocena osiągnięć edukacyjnych
uczniów (wiedzy, umiejętności
lub aktywności).
0
min.
10-15
min.
Funkcje (szczegółowe zadania) części końcowej:
realizacja zadań (celów) lekcji, w szczególności:
– rozwijanie umiejętności utylitarnych,
Tok lekcji
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 11
45
min.
35-40
min.
– rozwijanie umiejętności utylitarnych,
– rozwijanie umiejętności zdrowotnych,
– rozwijanie umiejętności współdziałania,
– rozwijanie wiedzy.
– kontrola lub ocena osiągnięć edukacyjnych
uczniów (wiedzy, umiejętności
lub aktywności).
uspokojenie fizyczne i psychiczne uczniów,
podsumowanie lekcji, ocena osiągnięć edukacyjnych
i aktywności uczniów,
zapowiedź kolejnych zajęć,
czynności organizacyjne związane z zakończeniem
lekcji.