Antybiotyki beta-laktamowe
Podział leków przeciwbakteryjnych
w oparciu o budowę chemiczna
Antybiotyki
• β-laktamy
• Aminoglikozydy
• Tetracykliny
• Makrolidy
• Linkozamidy
• Streptograminy
• Oksazolidynony
• Glikopeptydy
• Chloramfenikol
• Polimiksyny
• Rifamycyny
Chemioterapeutyki
• Kotrimoksazol
• Nitroimidazole
• Nitrofurany
• Chinolony
• Fluorochinolony
• Kwas fusydowy
D.Dzierżanowska „Antybiotykoterapia Praktyczna”,
α-medica press 2001, 74-75
Penicyliny i cefalosporyny z
inhibitorem
Większośd penicylin rozkładają wytwarzane przez drobnoustroje penicylinazy
(β-laktamazy). W wyniku intensywnych poszukiwao wykryto wiele
swoistych inhibitorów β-laktamaz:
Kwas klawulanowy
Sulbaktam
Tazobaktam
Preparaty złożone ,nie tylko staja się bardziej oporne na działanie β-laktamaz,
ale również zwiększa się ich aktywnośd przeciwbakteryjna i zakres
działania. Dzięki nieodwracalnej inhibicji β-laktamaz skutecznośd kliniczna
preparatów złożonych jest bardzo duża, zwłaszcza w zakażeniach dróg
oddechowych i moczowych, przy względnie nieznacznych działaniach
niepożądanych.
Penicyliny i cefalosporyny z
inhibitorem
Podział antybiotyków β-laktamowych
w oparciu o budowę chemiczna
• Penicyliny
• Cefalosporyny
• Monobaktamy
• Trójbaktamy
• Karbapenemy
• Penemy
D.Dzierżanowska „Antybiotykoterapia Praktyczna”,
α-medica press 2001, 74-75
Schemat hydrolizy cząsteczki
antybiotyku β-laktamowego
N
O
S
β - laktamaza
Hydroliza wiązania
amidowego
S
NH
OH
O
Do połączenia cząsteczki antybiotyku z β-laktamazą
dochodzi w przestrzeni okołoplazmatycznej komórki bakteryjnej.
Efektem połączenia jest hydroliza cząsteczki antybiotyku do formy nieaktywnej.
Pierścień β-laktamowy
Antybiotyki
betalaktamowe
Cefalosporyny
Cefalosporyny
iniekcyjne
Cefalosporyny
II generacji
Zinacef
(cefuroksym)
Cefalosporyny
III generacji
Fortum
(ceftazydym)
Antybiotyki β-laktamowe
• Antybiotyki β-laktamowe – najliczniejsza i najczęściej stosowana
w terapii grupa antybiotyków.
• Wspólna cecha – obecnośd pierścienia β-laktamowego
warunkującego działalnośd przeciwbakteryjną.
• Mechanizm działania przeciwbakteryjnego – blokowanie
aktywności transpeptydaz PBP biorących udział w ostatnim
etapie syntezy peptydoglikanu ściany komórkowej bakterii (liza
bakterii).
• Aktywnośd β-laktamów zależy od zdolności penetracji do
wnętrza komórki bakterii, siły wiązania z PBP, oporności na
działanie β-laktamaz.
PBP
– Penicillin Binding Protein
Cefalosporyny
• Antybiotyki półsyntetyczne pochodne kwasu
7-aminocefalosporynowego.
• Dzielą się na 4 generacje.
• Różnią się spektrum działania przeciwbakteryjnego,
właściwościami farmakokinetycznymi i wrażliwościa
na β-laktamazy.
• Brak aktywności w stosunku do enterokoków,
metycylinoopornych gronkowców (MRSA), Listeria
monocytogenes, Gram (-) pałeczek beztlenowych.
• I generacja nie penetruje do OUN.
Podział antybiotyków cefalosporynowych
w oparciu o budowę chemiczna i drogę podania
Cefalosporyny parenteralne:
• I generacja – cefazolina,
• II generacja – cefuroksym,
cefamandol,
• III generacja – cefotaksym,
ceftriakson, ceftazydym,
cefoperazon,
• IV generacja – cefepim.
Cefalosporyny doustne:
• I generacja – cefaleksyna,
cefadroksyl,
• II generacja – cefuroksym
aksetyl, cefaklor,.
• III generacja – cefetamet,
ceftibuten, cefiksym.
D.Dzierżanowska „Antybiotykoterapia Praktyczna”,
α-medica press 2001, 74-75
Cefalosporyny I generacji
• Należące do tej grupy cefalosporyny działają
bakteriobójczo na ziarenkowce Gram-dodatnie,
oprócz gronkowców i enterokoków, oraz na
szczepy E.coli i Klebsiella.
• Są głównymi antybiotykami stosowanymi
profilaktycznie przeciwko zakażeniom ran
wystepującym w czasie zabiegów chirurgicznych.
Pierwszą dawkę cefalosporyny podaje się w
okresie indukcji anestezji, a dwie następne takie
same dawki co 4 h 2- lub 3- krotnie.
Cefalosporyny II generacji
Mają nieco szerszy zakres działania przeciwbakteryjnego niż
i generacji. Działają one bakteriobójczo na szczepy
Enterobacter, E. coli, Proteus, Klebsiella oraz na niektóre
ziarenkowce Gram-dodatnie.
Wskazania:
Zakażenia dróg oddechowych - pozaszpitalne i szpitalne
Zakażenia ucha, nosa, gardła, zatok
Zakażenia dróg moczowych
Zakażenia skóry i tkanek miękkich
Bakteriemia i posocznica
Zakażenia kości i stawów
Rzeżączka
Cefalosporyny III generacji
• Mają bardzo szerokie spektrum działania
przeciwko bakteriom Gram-dodatnim oraz
Gram-ujemnym. Są silnie oporne na działanie
penicylinaz. Znalazły one szerokie
zastosowanie w leczeniu ciężkich infekcji
układu oddechowego, szczególnie zapaleo
płuc o bardzo ciężkim przebiegu, ciężkich
zakażeo układu moczowego, skóry, kości,
stawów i opon mózgowo-rdzeniowych oraz
ropni mózgu i posocznicy.
Ceftazydym wskazania terapeutyczne
•
Ciężkie zakażenia: posocznica, zapalenie
otrzewnej, zapalenie opon mózgowo-
rdzeniowych, zakażenia u chorych na choroby
nowotworowe,
•
Zakażenia dróg oddechowych,
•
Zakażenia ucha, nosa, gardła, zatok,
•
Zakażenia dróg moczowych,
•
Zakażenia skóry i tkanek miękkich,
•
Zakażenia żołądkowo-jelitowe, dróg
żółciowych,
•
Zakażenia kości i stawów,
SPEKTRUM CEFALOSPORYN
I GENERACJA - ziarenkowce Gram(+)
(z wyjątkiem Enterococcus oraz SPPR)
- Staphylococcus
( z wyjątkiem MRSA i MRCNS)
- pałeczki Gram(-)
- Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae
II GENERACJA - ziarenkowce Gram(+) i(-)
- Streptococcus, Staphylococcus, Neisseria, Moraxella
- pałeczki Gram(-)
- H.influenze, E.coli
III GENERACJA - ziarenkowce Gram (+)
- pałeczki Gram(-)
Cefalosporyny IV generacji
Najpóźniej odkryte i wprowadzone do leczenia cefalosporyny
działają dwukrotnie bardziej aktywnie wobec ziarenkowców Gram-
dodatnich oraz bakterii Gram-ujemnych w porównaniu z
cefalosporynami III generacji. Maja bardzo szeroki zakres działania
bakteriobójczego. Są bardzo oporne na działanie β-laktamaz.
Doskonale przenikają do zakażonych tkanek.
Leki tej grupy stosuje się w ciężkich zakażeniach bakteryjnych. Są
one wskazane w leczeniu zakażeo układu oddechowego,
moczowego, skóry, tkanek miękkich, miednicy mniejszej i opon
mózgowo-rdzeniowych oraz w leczeniu posocznicy.
Cefepin
Karbapenemy
• Mają one najszersze spektrum działania bakteriobójczego
spośród wszystkich stosowanych antybiotyków. Niestety w
ostatnich latach wiele szczepów bakteryjnych stało się
niewrażliwych na działanie tych leków.
• Działają na bakterie Gram-dodatnie, m.in. Paciorkowce i
gronkowce metycylinowrażliwe ( na metycylinooporne szczepy
gronkowców nie działają), oraz na bakterie Gram-ujemne, m.in.
Enterobacteriaceae, Haemophilus influenzae, Neisseria
meningitidis i Pseudomonas aeruginosa.
• Karbapenemy wywierają tzw. efekt poatybiotykowy, polegający
na tym, że jeszcze przez kilka dni po ich odstawieniu hamują
uwalnianie endotoksyn z bakterii.
tlenowe bakterie Gram (+)
S. aureus
S. epidemidis
S.pneumoniae(SPPR)
tlenowe bakterie Gram (-)
Haemophilus influenzae
Enterobacteriaceae
Neisseria gonorrhoeae
Pseudomonas aeruginosa
beztlenowe Gram (+) i (-)
Prevotella
Bacteroides fragilis
Poza spektrum:
MRSA
Enterococcus faecium
Chlamydia
Corynebacterium jeikeium
Mycoplazma pneumonie
Karbapenemy
Karbapenemy
Imipenem 0,5g, jeszcze dekadę temu był
nazywany „antybiotykiem ostatniej ucieczki”
Meropenem 0,5g, 1,0g, jest bardziej aktywny
bakteriobójczo niż imipenem. W wielu
przypadkach działa na bakterie oporne na
imipenem, m.in. na Pseudomonas aeruginosa.
Monobaktamy
Grupa antybiotyków β-laktamowych zbliżonych
chemicznie do penicylin, lecz mający układ
jednopierścieniowy, a nie dwupierścieniowy, jak
penicyliny czy cefalosporyny. Do monobaktamów
należy aztreonam. Działa wyłącznie w
zakażeniach tlenowymi bakteriami Gram-
ujemnymi (Pseudomonas aeruginosa i Serratia),
nie wywierając wpływu na wzrost beztlenowców i
Gram-dodatnich tlenowców. W wyniku tego
aztreonam nie zaburza normalnej flory jelitowej,
eliminując z niej jednak patogenne szczepy
tlenowych pałeczek Gram-ujemnych.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
więcej podobnych podstron