bezpieczniki.com

>

informacje techniczne

Informacje techniczne

Konferencja naukowa "Zabezpieczenia obwodów elektrycznych

za pomoc

ą

bezpieczników

topikowych" w Poznaniu 21.06.2005

Dr inż. Edward Musiał
Politechnika Gdańska

Dobór bezpieczników do zabezpieczania przewodów i
kabli

Zabezpieczenia nadprądowe są najpowszechniej stosowaną odmianą zabezpieczeń w
instalacjach elektrycznych. Służą do zabezpieczania silników i innych odbiorników,
transformatorów, przekształtników i urządzeń rozdzielczych, ale w większości zastosowań ich
głównym bądź ubocznym zadaniem jest zabezpieczanie przewodów. Zasady zwarciowego
zabezpieczania przewodów są niezmienne od dziesięcioleci. Sprawa jest bardziej złożona z
zabezpieczeniem przeciążeniowym przewodów, jeśli jest ono wymagane. Procedura doboru
zależy zarówno od wymaganej skuteczności zabezpieczenia, jak i od obciążalności długotrwałej
przypisywanej przewodom i kablom. Kwestie te mają precyzować arkusze 43, 473 i 523 normy
PN-IEC 60364 [2, 3], ale są to niestety obarczone błędami nieudolne tłumaczenia oryginału
IEC, który też budzi różne zastrzeżenia.

1. Umiejscowienie zabezpieczeń nadprądowych

Normy i przepisy budowy urządzeń elektrycznych formułują minimalne wymagania, jakie
powinny spełniać instalacje pod względem wyposażenia w zabezpieczenia: rodzaj
zabezpieczeń, ich umiejscowienie, czułość i skuteczność. Rozwiązania doskonalsze, dalej idące
niż minimum wymagane przez dokumenty normatywne, mogą być uzasadnione szczególną
wartością zasilanego obiektu, zwiększonymi wymaganiami co do niezawodności zasilania albo
inną specyfiką warunków eksploatacji.

Zabezpieczenie zwarciowe jest najpowszechniej stosowanym zabezpieczeniem. Występuje
ex definitione w każdym obwodzie elektrycznym i to na początku, w miejscu wyprowadzenia
lub odgałęzienia obwodu, a także w miejscach, w których następuje zmniejszenie obciążalności
zwarciowej przewodów (zmniejszenie przekroju żył i/lub zmiana budowy przewodu: materiału
żył i/lub materiału izolacji). Zważywszy, że nie jest łatwo umieścić zabezpieczenie zwarciowe

Rys. 1.

Wymagane

na

początku

obwodu (a) i dozwolone w pewnej
odległości od punktu odgałęzienia
obwodu

(b)

usytuowanie

zabezpieczenia zwarciowego

1 - odporny na zwarcie odcinek prze-
wodów o długości l<=3 m

Strona 1 z 8

Dobór bezpieczników do zabezpieczania przewodów i kabli

2006-05-31

http://www.bezpieczniki.com/strony/wyklady/2/dobor.htm

dokładnie w punkcie odgałęzienia obwodu, wolno [3] je zainstalować w odległości
nieprzekraczającej 3 m od tego punktu (rys. 1). Mimo to odcinek przewodów od odgałęzienia
do zabezpieczenia tak się wymiaruje, jak gdyby zabezpieczenie znajdowało się przed nim, co
jest równoznaczne z założeniem, iż prawdopodobieństwo zwarcia na tym odcinku uważa się za
pomijalnie małe. Podobne założenie dopuszcza się w odniesieniu do przewodów łączących
źródła

energii

(generatory,

transformatory,

przekształtniki,

baterie

akumulatorów)

z rozdzielnicami, jeżeli zabezpieczenia znajdują się w rozdzielnicy, u końca obwodu (rys. 2).
Obydwa odstępstwa są dopuszczalne, jeśli pozbawiony należytego zabezpieczenia zwarciowego
odcinek przewodów jest odporny na zwarcie, tzn. jeśli są spełnione dwa warunki:

1. Połączenie jest wykonane w sposób ograniczający do minimum niebezpieczeństwo

wystąpienia zwarcia (izolowane i osłonięte przewody szynowe lub jednożyłowe przewody
o izolacji wzmocnionej albo układane w osobnych izolacyjnych rurach bądź przedziałach
korytek, lub przewody oponowe przemysłowe albo kable o napięciu znamionowym
wyższym niż napięcie znamionowe obwodu)

2. Przewody ani ich osłony nie znajdują się w bezpośrednim sąsiedztwie części z

materiałów łatwo zapalnych.

Zabezpieczenie przeciążeniowe należy stosować przy odbiornikach i innych urządzeniach,
którym grozi niedopuszczalne nagrzewanie w razie nadmiernego obciążenia, niewłaściwych
warunków zasilania bądź przekroczenia dopuszczalnych środowiskowych warunków pracy.
Precyzyjnego zabezpieczenia przeciążeniowego wymagają silniki, zgrubne zabezpieczenie bywa
stosowane w odniesieniu do przewodów, transformatorów i baterii kondensatorów. Od ogólnej
zasady umieszczania zabezpieczenia przeciążeniowego na początku obwodu dopuszcza się
liczne odstępstwa. Nie wymaga się zabezpieczenia przeciążeniowego przewodów sieci
rozdzielczych poza budynkami. W przypadku instalacji - poza miejscami niebezpiecznymi pod
względem wybuchowym i/lub pożarowym - dopuszcza się umieszczenie go w dowolnym
miejscu obwodu, również na końcu i akceptuje się w tej roli wbudowane zabezpieczenie
przeciążeniowe odbiornika, jednak pod warunkiem że na trasie przewodów nie ma odgałęzień.
Nie należy jednak zapominać, że zabezpieczenie zainstalowane u końca obwodu zapobiega
przeciążeniu przewodów przez odbiornik bądź grupę odbiorników, ale nie zapobiega ich
przegrzaniu w wyniku zwarcia oporowego na trasie przewodów. Z zabezpieczenia
przeciążeniowego przewodów wolno zrezygnować, jeśli są one wystarczająco zabezpieczone
przez zabezpieczenie poprzedzającego obwodu albo jeśli prawdopodobieństwo przeciążenia jest
pomijalnie małe, tzn. przewody mają obciążalność długotrwałą I

z

niemniejszą niż ich szczytowe

obciążenie I

B

i występuje co najmniej jedna z dodatkowych okoliczności wskazanych w normie.

Tablica 1. Wymagania co do zabezpieczania nadprądowego i przerywania poszczególnych
przewodów w trójfazowych obwodach instalacji o układzie TN i TT [3]

Rys. 2. Odcinek przewodów od źródła energii
do

rozdzielnicy

niezabezpieczony

przed

skutkami zwarć - dopuszczalne odstępstwo w
przypadku:

a) generatora;

b) baterii akumulatorów;

c) przekształtnika

Przewody

Detekcja prądu w

przewodzie

Przerywanie przewodu

w razie przetężenia

Strona 2 z 8

Dobór bezpieczników do zabezpieczania przewodów i kabli

2006-05-31

http://www.bezpieczniki.com/strony/wyklady/2/dobor.htm

Rozważając umiejscowienie zabezpieczeń nadprądowych trzeba też rozstrzygnąć, w których
przewodach powinny się one znaleźć i które przewody - po wykryciu przetężenia - powinny
rozłączać. Zwięzłe zasady dla instalacji o układzie TN i TT podaje tabl. 1.

Wyjątkiem od ogólnej zasady zabezpieczania każdego obwodu instalacji elektrycznej są
obwody, w których ze względów bezpieczeństwa zabezpieczenia przeciążeniowe, a nawet
zabezpieczenia zwarciowe są niewskazane bądź zabronione, bo ich zadziałanie mogłoby
wywołać następstwa groźniejsze niż ich brak. Chodzi o urządzenia, które powinny być
utrzymane w ruchu mimo przeciążenia, a w razie zwarcia dopuszcza się ich wyłączenie tylko
wtedy, gdy bezpośrednio zagraża im zniszczenie. W ich obwodach nie stosuje się
zabezpieczenia przeciążeniowego działającego na wyłączenie, lecz co najwyżej sygnalizację
przeciążenia. Jeśli zabezpieczenie zwarciowe w takich obwodach jest dopuszczalne, to
bezpieczniki powinny mieć prąd znamionowy o jeden, a nawet dwa stopnie większy niż
wynikający ze zwykłych zasad doboru, aby zapobiec nieuzasadnionemu zadziałaniu.

Funkcje zabezpieczenia zwarciowego i zabezpieczenia przeciążeniowego może spełniać jedno
urządzenie (bezpiecznik lub wyłącznik) bądź osobne urządzenia zabezpieczające o
skoordynowanych charakterystykach (np. bezpiecznik oraz rozłącznik samoczynny z członem
przeciążeniowym).

Wybór

powinien

być

podyktowany

względami

technicznymi

i

ekonomicznymi, a nie absurdalnym wymaganiem rozporządzenia ministra [4], które w § 183.1
stanowi: W instalacjach elektrycznych należy stosować:.4) wyłączniki nadprądowe w obwodach
odbiorczych. Zasada ta jest słuszna w większości obwodów odbiorczych w budynkach
mieszkalnych bądź budynkach użyteczności publicznej, bo eliminuje możliwość "reperowania"
wkładek bezpiecznikowych, ale jest niedorzeczna w obwodach silnikowych obiektów
przemysłowych, których wspomniane rozporządzenie również dotyczy. Podobnych szkodliwych
postanowień, wprowadzonych przez nieuków, jest w tym rozporządzeniu więcej.

2. Zabezpieczenia przed przeciążeniami

Temperatura graniczna dopuszczalna długotrwale dla przewodu

jest tak dobrana, aby

znamionowa trwałość termiczna izolacji wynosiła 20÷30 lat nieprzerwanej pracy. Gdyby izolacja
nie była nadwerężana cieplnie przez przeciążenia i zwarcia, rzeczywista trwałość termiczna
byłaby większa, bo wskutek losowej zmienności w czasie zarówno temperatury otoczenia, jak i
prądu obciążenia, tylko sporadycznie dochodzi do jednoczesnego wystąpienia obliczeniowych
największych wartości obu tych parametrów, a więc sporadycznie utrzymuje się temperatura
graniczna dopuszczalna długotrwale. Oszacowania trwałości izolacji wykorzystują prawo
Arrheniusa, które dotyczy termokinetyki prostych reakcji chemicznych, o szybkości wykładniczo

fazowe L (o przekroju s

L

)

wymagana

wymagane

neutralny N

(o przekroju s

N

)

s

N

>= s

L

nie wymagana

1)

nie wymagane

2)

s

N

< s

L

wymagana

3)

nie wymagane

2)

ochronny PE

dozwolona

zabronione

ochronno-neutralny PEN

dozwolona

zabronione

1 ) Kontrola prądu w przewodzie N jest wskazana w obwodach o obciążeniu silnie
odkształconym, z dużym udziałem harmonicznych rzędu podzielnego przez 3 (triplen).

2 ) Przewód N powinien być rozłączany nie wcześniej niż przewody L, a załączany - nie
później niż one; nie wolno w przewodzie N umieścić bezpiecznika przerywającego obwód
jednobiegunowo, co groziłoby wystąpieniem asymetrii napięć fazowych.

3 ) Dopuszczalne odstępstwo, jeśli obciążalność długotrwała przewodu N jest dobrana z
zapasem (nie grozi mu przeciążenie) i jest on wystarczająco zabezpieczony przed skutkami
zwarć przez zabezpieczenia w przewodach fazowych.

Strona 3 z 8

Dobór bezpieczników do zabezpieczania przewodów i kabli

2006-05-31

http://www.bezpieczniki.com/strony/wyklady/2/dobor.htm

zależnej od temperatury. Zważywszy, że dwukrotną zmianę trwałości powoduje zmiana
temperatury o 6÷10 K, średnio o 8 K, można oszacować skutki przykładowych przeciążeń
przewodów o izolacji z polwinitu (w nawiasach - z gumy etylenowo-propylenowej):

jedna godzina pracy w temperaturze, jaka ustala się przy przeciążeniu o 20 %, tzn. przy
prądzie 1,20×I

z

, wywołuje ubytek trwałości odpowiadający 5 (10) godzinom pracy przy

temperaturze dopuszczalnej długotrwale,

jedna godzina pracy w temperaturze, jaka ustala się przy przeciążeniu o 45 %, tzn. przy
prądzie 1,45×I

z

, wywołuje ubytek trwałości odpowiadający 50 (300) godzinom pracy

przy temperaturze dopuszczalnej długotrwale.

Tylko w przypadku kosztownych linii wysokonapięciowych narażonych na przeciążenie,
zwłaszcza kabli najwyższego napięcia, sposób zabezpieczenia od przeciążeń ustala się w
oparciu o analizę przebiegów nagrzewania i stygnięcia, tworząc modele cieplne, podobnie jak
dla transformatorów bądź maszyn wirujących dużej mocy. Dla kabla jest to zresztą o tyle
trudniejsze, że na jego trasie mogą znacznie zmieniać się warunki oddawania ciepła. Poza
takimi przypadkami stosuje się proste, nadprądowe zabezpieczenia przeciążeniowe i to raczej
tylko w liniach kablowych narażonych na przeciążenie. Ze względu na największy dopuszczalny
spadek napięcia większość linii rozdzielczych ma przekrój przewodów większy niż wynikający z
wymagań obciążalności cieplnej roboczej i nie jest narażona na przeciążenie w normalnych
warunkach użytkowania.

W odniesieniu do instalacji obiektów budowlanych - gdzie zagrożenie pożarowe jest bez
porównania większe niż w sieciach - wymaga się, aby przewody narażone na przeciążenia były
przed nimi zabezpieczone. Norma PN-IEC 60364 [2] stawia (rys. 3) dwa warunki:

Obciążalność długotrwała przewodu I

z

powinna być niemniejsza niż prąd znamionowy lub

prąd nastawczy I

n

aparatu stanowiącego zabezpieczenie przeciążeniowe; ten z kolei - by

zapobiec zbędnym zadziałaniom - powinien być niemniejszy niż obliczeniowy prąd
szczytowy obwodu I

B

.

Prąd przeciążeniowy o wartości 1,45×I

z

, wywołujący ustalony przyrost temperatury

przewodu w przybliżeniu dwukrotnie większy niż dopuszczalny długotrwale, powinien
spowodować zadziałanie nadprądowego zabezpieczenia obwodu. Największy czas, w
jakim powinno to nastąpić (1÷4 h) wynika z warunków probierczych formułowanych
przez normy przedmiotowe na bezpieczniki i wyłączniki.

Prąd I

2

jest najmniejszym prądem powodującym zadziałanie (członu przeciążeniowego)

zabezpieczenia nadprądowego, czyli jego górnym prądem probierczym. Wartość tę można
odczytać z charakterystyki czasowo-prądowej urządzenia zabezpieczającego. Wynosi ona w
stosunku do prądu znamionowego lub prądu nastawczego I

n

:

1,45 - dla instalacyjnych wyłączników nadprądowych (wyłączenie przed upływem 1 h),

1,60 - dla bezpieczników gG o prądzie znamionowym 16 A i większym (wyłączenie przed
upływem 1÷4 h zależnie od prądu znamionowego),

1,90 - dla bezpieczników gG o prądzie znamionowym 6 i 10 A (wyłączenie przed
upływem 1 h).

Bezpiecznik jest w zasadzie zabezpieczeniem zwarciowym. Ze względu na konieczny margines,
rzędu 30%, między granicznym prądem niezadziałania wkładki I

nf

a prądem znamionowym I

n

,

(1)

czyli

(2)

Strona 4 z 8

Dobór bezpieczników do zabezpieczania przewodów i kabli

2006-05-31

http://www.bezpieczniki.com/strony/wyklady/2/dobor.htm

jakim wolno ją długotrwale obciążyć (na ogół I

nf

/I

n

= 1,3), bezpiecznik nie może pełnić roli

zabezpieczenia przeciążeniowego odbiornika. Może jednak spełniać tę rolę w odniesieniu do
przewodów, pod warunkiem nieznacznego ich przewymiarowania. Dotyczy to tylko
bezpieczników o pełnozakresowym wyłączaniu bądź bezpieczników ogólnego przeznaczenia "g";
bezpieczniki o niepełnozakresowym wyłączaniu "a" nie gwarantują wyłączenia prądu
przeciążeniowego.

Jeżeli w obwodzie jest więcej niż jedno zabezpieczenie nadprądowe (np. bezpiecznik i stycznik z
przekaźnikiem termobimetalowym), to przyjmuje się wartość prądu I

2

tego zabezpieczenia, dla

którego wypada ona najmniejsza. Porównując podobne uproszczone zasady zabezpieczania
przewodów od przeciążeń można wprowadzić [1] dwa wskaźniki syntetyczne:

Stopień wyzyskania przewodu (Nutzungsgrad) rozumiany jako stosunek największego
prądu, jaki można w nim dopuścić długotrwale (prądu znamionowego urządzenia
zabezpieczającego I

n

) do obciążalności długotrwałej przewodu I

z

, który według koncepcji

IEC przyjmuje wartości n<=1,00.

Stopień zabezpieczenia (Schutzgrad), czyli stosunek górnego prądu probierczego
urządzenia zabezpieczającego I

2

do obciążalności długotrwałej przewodu I

z

,który według

koncepcji IEC przyjmuje wartości S<=1,45.

Przytoczona wartość S = 1,45 we wzorach (2) jest uzgodnionym międzynarodowo
kompromisem między dążeniem do zapewnienia jak największego stopnia wyzyskania
przewodu i jak najmniejszego stopnia zabezpieczenia (jak największej skuteczności
zabezpieczenia przeciążeniowego). Procedura przyjęta przez IEC nie uwzględnia rzeczywistej
charakterystyki przeciążeniowej przewodu, nie uwzględnia nawet jego cieplnej stałej czasowej,
a ogranicza się do przybliżonego sprawdzenia wzajemnego usytuowania asymptot obu

Rys. 3. Zestawienie wymagań co do
przeciążeniowego

zabezpieczenia

przewodów w instalacjach obiektów
budowlanych

,

(3)

,

(4)

Strona 5 z 8

Dobór bezpieczników do zabezpieczania przewodów i kabli

2006-05-31

http://www.bezpieczniki.com/strony/wyklady/2/dobor.htm

charakterystyk t-I przewodu i urządzenia zabezpieczającego.

3. Zabezpieczenie przed skutkami zwarć

Skutek cieplny prądu zwarciowego dopuszczalny dla przewodu o przekroju s [mm

2

]

i największej dopuszczalnej jednosekundowej gęstości prądu k [A/mm

2

] wynosi

[A

2

s]. Powinien być on niemniejszy niż rzeczywiście występujący skutek cieplny prądu

zwarciowego, na który przewód jest narażony, tzn.:

obliczony przez projektanta instalacji iloczyn

prądu zwarciowego zastępczego

cieplnego I

th

podniesionego do kwadratu i czasu trwania zwarcia T

k

, jeśli zabezpieczenie

nie działa ograniczająco, albo

podana przez wytwórcę wartość całki Joule'a wyłączania (I

2

t

w

) bezpiecznika

ograniczającego lub wyłącznika ograniczającego.

Wspomniane wymaganie można zatem zapisać następująco:

Z zależności tej można obliczyć przekrój przewodu wymagany ze względu na obciążalność
zwarciową cieplną

W obu przypadkach druga postać wzoru dotyczy sytuacji, gdy narażenia zwarciowe cieplne są
scharakteryzowane całką Joule'a wyłączania I

2

t

w

bezpiecznika albo wyłącznika. Jedynka w

mianowniku wyrażenia podpierwiastkowego oznacza czas 1 s, którego dotyczy gęstość prądu k,
i pozostała tam dla zgodności jednostek. W przeciwnym razie trzeba by - jak to czyni norma -
gęstość prądu wyrażać w dziwacznych jednostkach

zamiast w A/mm

2

.

Jak widać, sprawdzenie skuteczności zabezpieczenia przewodów przed skutkami cieplnymi
przepływu największego spodziewanego prądu zwarciowego (przy zwarciu na początku
obwodu) opiera się na jednoznacznym kryterium i wymaga niewielu informacji o przewodzie.

Jeżeli jedynym zabezpieczeniem nadprądowym przewodów jest bezpiecznik, to w zależności od
wartości prądu przetężeniowego zmienia się czas wyłączania oraz maksymalny przyrost
temperatury osiągany przez przewody. Prąd mniejszy niż prąd zadziałania bezpiecznika
utrzymuje się długotrwale i wywołuje ustalony przyrost temperatury proporcjonalny do
kwadratu prądu. Duży prąd zwarciowy wywołuje skutek cieplny (I

2

t wyłączania) niewielki i w

małym stopniu zależny od wartości prądu. Największe narażenia cieplne przewodów (rys. 4)
występują przy prądzie nieco większym niż górny prąd probierczy I

2

wkładki. Jeżeli zatem

bezpiecznik został tak dobrany, że pełni rolę zabezpieczenia przeciążeniowego przewodów
(wzór 2), to nie trzeba sprawdzać, czy zabezpiecza on je również przy dużym prądzie
zwarciowym. Warunek (6) jest wtedy samorzutnie spełniony i to z dużym nadmiarem.

lub

(5)

lub

(6)

Strona 6 z 8

Dobór bezpieczników do zabezpieczania przewodów i kabli

2006-05-31

http://www.bezpieczniki.com/strony/wyklady/2/dobor.htm

Jeśli natomiast bezpiecznik ma zabezpieczać przewody tylko przed skutkami zwarć, to nie
wystarczy upewnić się, że czyni to skutecznie przy największym spodziewanym prądzie
zwarciowym. Należałoby ponadto sprawdzić, czy narażenia cieplne przewodów występujące
przy prądach mniejszych, np. przy najmniejszym obliczeniowym prądzie zwarciowym, nie są
nadmierne.

Przykład

Określić najmniejszy wymagany ze względu na nagrzewanie przekrój przewodów obwodu
230/400 V, którego jedynym zabezpieczeniem nadprądowym są bezpieczniki klasy gG
o prądzie znamionowym 63 A. Instalacja ma układ TN, obwód jest trójfazowy, jego obciążenie
jest symetryczne nieodkształcone, przewody są miedziane o izolacji polwinitowej, sposób
ułożenia B1, obliczeniowa temperatura otoczenia +25°C. Ze względu na zabezpieczenie przed
przeciążeniami obciążalność długotrwała przewodów powinna spełniać warunki wyrażone
wzorami (1) oraz (2). Drugi z tych warunków jest ostrzejszy:

Wymaganą obciążalność zapewnia przewód o przekroju 16 mm

2

, który ma obciążalność

długotrwałą 72 A. Obliczając przekrój przewodu wymagany ze względu na nagrzewanie prądem
zwarciowym dobrze mieć przed oczyma rys. 5. Przy adiabatycznym nagrzewaniu prądem
zwarciowym przewód miedziany 16 mm

2

o izolacji polwinitowej wytrzymuje całkę Joule'a (k×s)

2

×1 = (115×16)

2

×1 = 3385600 A

2

s. Przy dużym prądzie zwarciowym całka Joule'a wyłączania

wynosi I

2

t

w

= 21200 A

2

s, z czego wynika najmniejszy dopuszczalny przekrój według wzoru (9)

zaledwie

Przyrost temperatury dopuszczalny przy zwarciu wynosi

-

= 160-70 = 90 K, wobec

czego duży prąd zwarciowy wywoła przyrost temperatury przewodu zaledwie

.

Ostrzejsze narażenia cieplne występują przy najmniejszym obliczeniowym prądzie zwarciowym.
Za podstawę można przyjąć prąd odpowiadający największemu dopuszczalnemu czasowi
wyłączania zwarć jednofazowych ze względu na skuteczność ochrony przeciwporażeniowej,
który w układzie TN o napięciu 230/400 V zależnie od okoliczności wynosi 0,4 s lub 5 s. Prąd
wyłączający wkładki gG 63 A w czasie 0,4 s wynosi 534 A, wobec czego wymagany przekrój
przewodu

Rys.4.

Maksymalny

przyrost

temperatury Ø

max

osiągany przez

przewód

zabezpieczony

bezpiecznikiem

o

prądzie

znamionowym

I

n

i

górnym

prądzie probierczym I

2

Strona 7 z 8

Dobór bezpieczników do zabezpieczania przewodów i kabli

2006-05-31

http://www.bezpieczniki.com/strony/wyklady/2/dobor.htm

Przewód 16 mm

2

nagrzewa się podczas takiego zwarcia o 3 K. Gdyby dopuszczalny czas

trwania zwarcia wynosił 5 s, co odpowiada prądowi wyłączającemu 305 A, to wymagany
przekrój przewodu

Przewód 16 mm

2

nagrzewa się podczas takiego zwarcia o 12 K. Obliczenia potwierdzają, że

przewód poprawnie zabezpieczony bezpiecznikiem przed przeciążeniami nie jest narażony na
niedopuszczalne nagrzewanie przy zwarciach. Dla pełnego obrazu można obliczyć ustalony
przyrost temperatury przewodu w razie długotrwałego przepływu górnego prądu probierczego
bezpiecznika 1,6×I

n

= 1,6 × 63

101 A, który bezpiecznik powinien wyłączyć przed upływem

1 godziny:

Literatura

Nienhaus H., Vogt D.: Schutz bei Überlast und Kurzschluß in elektrischen Anlagen. VDE-
Verlag, Berlin, 1999.

PN-IEC 60364-4-43:1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla
zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrona przed prądem przetężeniowym

PN-IEC 60364-4-473:1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla
zapewnienia

bezpieczeństwa.

Stosowanie

środków

ochrony

zapewniających

bezpieczeństwo. Środki ochrony przed prądem przetężeniowym

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Dz.U. 02.75.690,
04.109.1156.

Strona 8 z 8

Dobór bezpieczników do zabezpieczania przewodów i kabli

2006-05-31

http://www.bezpieczniki.com/strony/wyklady/2/dobor.htm