12

Inwerter CMOS i kilka elementów

biernych tworz¹ prosty i ³atwy w u¿yciu

tester tranzystorów bipolarnych.

O

pisywany w artykule uk³ad jest bardzo przydatny do

okreœlenia, czy tranzystor bipolarny jest sprawny i jaka

jest jego polaryzacja (p-n-p czy n-p-n). Nie okreœla on

istotnych parametrów tranzystora, takich jak m.in.

wspó³czynnik wzmocnienia pr¹dowego, ale umo¿liwia okreœlenie je-

go przydatnoœci. Jest to inny wariant konstrukcyjny przedstawiane-

go w ReAV nr 6/2002 testera z³o¿onego wy³¹cznie z tranzystorów

bipolarnych.

Badany tranzystor jest w³¹czany miêdzy wyjœcia dwóch multiwibra-

torów astabilnych zbudowanych z inwerterów CMOS (rys.1). Napiê-

cie UCE na badanym tranzystorze mo¿e byæ zatem dodatnie lub

ujemne. Jedna z dwóch diod œwiec¹cych (czerwona D1 i zielona D2)

po³¹czonych antyrównolegle bêdzie œwieci³a wówczas, gdy bada-

ny tranzystor bêdzie przewodzi³ pr¹d.

Generator z inwerterami CMOS

Inwertery CMOS doskonale nadaj¹ siê do generacji przebiegów pro-

stok¹tnych. Charakteryzuj¹ siê wieloma cennymi zaletami, takimi jak:

q

pewnoϾ startu,

q

sta³oœæ parametrów przy zmianach napiêcia zasilania,

q

mo¿liwoœæ pracy w szerokim zakresie napiêæ, od 3 do 20 V,

q

mo¿liwoœæ pracy w szerokim zakresie czêstotliwoœci, od pojedyn-

czych herców do kilku MHz,

q

ma³y pobór mocy.

Inwertery U1-A i U1-B z kondensatorem C1 i rezystorem R1 two-

rz¹ generator fali prostok¹tnej wytwarzaj¹cy przebieg prostok¹tny

o wspó³czynniku wype³nienia bliskim 50% i amplitudzie równej na-

piêciu zasilania. Oba inwertery, z ujemnym sprzê¿eniem zwrot-

nym przez R1, powoduj¹cym polaryzacjê do stanu aktywnego

wszystkich wewnêtrznych tranzystorów, pracuj¹ jako stopnie wzmac-

niaj¹ce. Dodatnie sprê¿enie zwrotne przez kondensator C1 powo-

duje generacjê fali prostok¹tnej o czêstotliwoœci zale¿nej od sta³ej

czasowej C1*R1.

Opis testera

Tester sk³ada siê z generatora fali prostok¹tnej (U1-A i U1-B)

i dwóch wzmacniczy-buforów, ka¿dy z³o¿ony z dwóch inwerterów

TESTER TRANZYSTORÓW BIPOLARNYCH

po³¹czonych równolegle (U1-F i U1-E oraz U1-C i U1D). Sygna³y na

wyjœciach obu wzmacniaczy maj¹ wartoœci miêdzyszczytowe rów-

ne napiêciu zasilania i s¹ w przeciwfazie. Sygna³ z górnego (na ry-

sunku) wzmacniacza zasila z³¹cze kolektorowe tranzystora, a sy-

gna³ z dolnego – z³¹cze emiterowe. Rezystor R2 s³u¿y do ograni-

czenia pr¹du emitera badanego tranzystora.

Przedstawiony tester mo¿e s³u¿yæ do testowania nie tylko tranzy-

storów, ale tak¿e do innych elementów z³¹czowych takich jak dio-

dy, tyrystory i triaki. Dioda zielona œwieci wówczas, gdy pr¹d p³ynie

od punktu pomiarowego oznaczonego C do punktu oznaczonego

E; odpowiada to tranzystorowi n-p-n. Œwiecenie diody czerwonej

oznacza, ¿e badany tranzystor ma budowê p-n-p.

Na rys. 2 przedstawiono p³ytkê drukowan¹ uk³adu, a na rys. 3 roz-

mieszczenie elementów.

(cr)

n

n

r

Z PRAKTYKI

Radioelektronik Audio-HiFi-Video 1/2003

Rys. 1. Schemat testera tranzystorów bipolarnych

Rys. 2. P³ytka drukowana testera

(skala 1:1)

Rys. 3. Rozmieszczenie elementów

na p³ytce drukowanej testera

IBM, Philips Research oraz Telematica Instituut poinformowa³y o roz-

poczêciu wspólnych prac w zakresie bezpieczeñstwa szerokopa-

smowego przesy³ania danych dla u¿ytkowników indywidualnych. Po-

rozumienie zosta³o podpisane podczas kongresu ICT Kenniscon-

gres. Celem przedsiêwziêcia o nazwie TIPSCI (Telematica

Instituut, IBM, Philips Secure Content Initiative) jest opracowanie pro-

totypu zintegrowanego rozwi¹zania przesy³ania danych maj¹cego

zapewniæ ³atwiejsz¹ i bezpieczniejsz¹ wymianê danych do u¿ytku

domowego, takich jak muzyka, sekwencje obrazów i gry. Kwestie do

rozwi¹zania w ramach projektu obejmuj¹ bezpieczeñstwo danych, za-

rz¹dzanie ochron¹ praw autorskich, jakoœæ us³ug, szybkoœæ przesy³a-

nia danych oraz zarz¹dzanie sieci¹. Ka¿da firma wnosi w³asne doœwiad-

BEZPIECZEÑSTWO PRZESY£ANIA DANYCH ELEKTRONICZNYCH

czenia i rozwi¹zania techniczne. Philips wraz ze swoimi urz¹dzenia-

mi elektroniki u¿ytkowej i elementami sieci domowych jest kluczowym

ogniwem ca³ego przedsiêwziêcia, szczególne znaczenie maja takie

rozwi¹zania jak urz¹dzenia dostêpowe zainstalowane w domach, przy-

stawki abonenckie (set-top box) oraz wysokiej jakoœci sprzêt audio-

wizualny. IBM wnosi swoje doœwiadczenie w zakresie us³ug i produk-

tów sieciowych, infrastruktury i us³ug internetowych, oprogramowania

do zarz¹dzania treœci¹, rozwi¹zañ i oprogramowania DRM. Telema-

tica Instituut wzbogaci przedsiêwziêcie o potencja³ naukowo-badaw-

czy z obszaru in¿ynierii zawartoœci, personalizowanych us³ug oraz mo-

deli biznesowych. Premiera demonstracyjnych rozwi¹zañ w ramach

projektu ma mieæ miejsce przed grudniem 2003 roku.

(cr)