Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

1

Wstęp_____________________________________________________________________ 4

Rodzina systemów Windows XP __________________________________________________ 4

Rozdział 1. Zagadnienia podstawowe ___________________________________________ 6

Uruchamianie i zamykanie systemu________________________________________________ 6

Ćwiczenie 1.1. Uruchamianie systemu Windows XP ______________________________________ 6

Ćwiczenie 1.2. Poprawne zakończenie pracy z systemem Windows XP________________________ 7

Ćwiczenie 1.3. Przełączanie komputera w stan niskiego poboru energii (ale nie w stan hibernacji) __ 8

Ćwiczenie 1.4. Przełączanie komputera w stan hibernacji __________________________________ 8

Ćwiczenie 1.5. Wyłączanie opcji hibernacji _____________________________________________ 9

Wylogowanie użytkownika _______________________________________________________ 9

Ćwiczenie 1.6. Odłączanie _________________________________________________________ 10

Menedżer zadań Windows ______________________________________________________ 10

Ćwiczenie 1.7. Uruchamianie programu Menadżer zadań _________________________________ 10

Aktywacja systemu Windows XP_________________________________________________ 10

Ćwiczenie 1.8. Aktywacja systemu Windows XP _______________________________________ 10

W jakich sytuacjach niezbędna będzie ponowna aktywacja systemu? ____________________________ 11

Rozdział 2. Konfiguracja środowiska pracy użytkownika___________________________ 12

Konfiguracja pulpitu ___________________________________________________________ 12

Ćwiczenie 2.1. Skróty _____________________________________________________________ 12

Ćwiczenie 2.2. Wygląd pulpitu ______________________________________________________ 14

Ćwiczenie 2.3. Zmiana ustawień monitora _____________________________________________ 15

Konfiguracja paska zadań ______________________________________________________ 16

Ćwiczenie 2.4. Ukrywanie paska zadań _______________________________________________ 16

Ćwiczenie 2.5. Szybkie uruchamianie ________________________________________________ 16

Ćwiczenie 2.6. Ikony na pasku zadań _________________________________________________ 16

Ćwiczenie 2.7. Aplikacje na pasku zadań ______________________________________________ 17

Ćwiczenie 2.8. Wyłączanie komunikatów powiadomień __________________________________ 18

Konfiguracja menu Start _______________________________________________________ 19

Ćwiczenie 2.9. Panel sterowania_____________________________________________________ 19

Rozdział 3. Praca z plikami i folderami _________________________________________ 20

Tworzenie plików i katalogów ___________________________________________________ 20

Ćwiczenie 3.1. Nowe foldery _______________________________________________________ 20

Ćwiczenie 3.2. Tworzenie nowego dokumentu _________________________________________ 21

Operacje na plikach i folderach __________________________________________________ 22

Ćwiczenie 3.3. Kopiowanie plików __________________________________________________ 22

Ćwiczenie 3.4. Przenoszenie plików__________________________________________________ 22

Ćwiczenie 3.5. Przenoszenie folderów ________________________________________________ 23

Ćwiczenie 3.6. Moje dokumenty_____________________________________________________ 24

Praca z Eksploratorem Windows_________________________________________________ 25

Ćwiczenie 3.7. Nagrywanie płyty CD-R z poziomu systemu _______________________________ 25

Ćwiczenie 3.8. Porządkowanie plików i folderów _______________________________________ 26

Wyszukiwanie danych __________________________________________________________ 27

Ćwiczenie 3.9. Znajdowanie plików __________________________________________________ 27

Rozdział 4. Multimedia______________________________________________________ 29

Korzystanie z programu Windows Media Player____________________________________ 29

Ćwiczenie 4.1. Seans DVD_________________________________________________________ 29

Korzystanie z aparatów cyfrowych _______________________________________________ 30

Ćwiczenie 4.2. Tworzenie nowego albumu zdjęciowego __________________________________ 30

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

2

Rysunek 4.2. Tworzenie odpowiedniego dla zdjęć folderu (albumu zdjęciowego) ______________ 31

Ćwiczenie 4.3. Oglądanie zdjęć _____________________________________________________ 31

Odtwarzanie dźwięków i muzyki _________________________________________________ 32

Ćwiczenie 4.4. Słuchamy muzyki ____________________________________________________ 32

Ćwiczenie 4.5. Słuchamy głośniej ___________________________________________________ 32

Ćwiczenie 4.6. Zmieniamy ustawienia głośników _______________________________________ 33

Ćwiczenie 4.7. Regulacja tonów _____________________________________________________ 34

Rozdział 5. Administracja kontami użytkowników ________________________________ 35

Tworzenie, modyfikacja i usuwanie kont użytkowników _____________________________ 35

Ćwiczenie 5.1. Tworzenie kont użytkowników _________________________________________ 35

Ćwiczenie 5.2. Zmiana właściwości konta _____________________________________________ 36

Ćwiczenie 5.3. Jak zostać administratorem_____________________________________________ 36

Ćwiczenie 5.4. Usuwanie kont ______________________________________________________ 37

Zarządzanie kontami użytkowników ______________________________________________ 37

Ćwiczenie 5.5. Ukrywanie listy użytkowników _________________________________________ 37

Ćwiczenie 5.6. Przełączanie między kontami ___________________________________________ 37

Ćwiczenie 5.7. Uruchamianie aplikacji wymagających uprawnień administratora ______________ 38

Prawa użytkowników systemu ___________________________________________________ 40

Ćwiczenie 5.8. Tworzenie nowych kont z ograniczeniami _________________________________ 40

Ćwiczenie 5.9. Zwiększanie uprawnień użytkowników ___________________________________ 41

Rysunek 5.6. Wyświetlona lista wszystkich konta grup i użytkowników______________________ 43

Ćwiczenie 5.10. Zmiana uprawnień — uniemożliwienie wyłączenia komputera________________ 43

Rozdział 6. Pliki i foldery na dyskach NTFS_____________________________________ 45

Konwersja systemu plików ______________________________________________________ 45

Ćwiczenie 6.1. Konwersja systemu plików_____________________________________________ 45

Ograniczenie dostępu do danych _________________________________________________ 46

Ćwiczenie 6.2. Folder — modyfikacja uprawnień _______________________________________ 46

Ćwiczenie 6.3. Odebranie uprawnień do folderu danej grupie uzytkowników__________________ 47

Ćwiczenie 6.4. Nadawanie uprawnień do danego pliku ___________________________________ 48

Kopiowanie plików i folderów ___________________________________________________ 49

Ćwiczenia 6.5. Zmiana właściwości kopiowanych obiektów _______________________________ 49

Inspekcja dostępu do danych ____________________________________________________ 49

Ćwiczenie 6.6 Monitorowanie dostępu do katalogu ______________________________________ 49

Ćwiczenie 6.7 Przeglądanie Dziennika zabezpieczenia ___________________________________ 50

Kompresja i szyfrowanie danych _________________________________________________ 51

Ćwiczenie 6.8. Szyfrowanie danych __________________________________________________ 51

Ćwiczenie 6.9. Kompresja folderów __________________________________________________ 52

Ograniczanie ilości miejsca dostępnego dla użytkowników____________________________ 52

Rozdział 7. Drukowanie _____________________________________________________ 54

Instalacja i konfiguracja drukarki________________________________________________ 54

Ćwiczenie 7.1. Instalacja nowej drukarki ______________________________________________ 54

Ćwiczenie 7.2. Druk strony testowej__________________________________________________ 55

Metody drukowania dokumentów ________________________________________________ 56

Ćwiczenie 7.3. Drukowanie ________________________________________________________ 56

Ćwiczenie 7.4. Użycie menu podręcznego do drukowania_________________________________ 56

Ćwiczenie 7.5. Inna metoda drukowania dokumentów____________________________________ 56

Zarządzanie drukarkami _______________________________________________________ 57

Ćwiczenie 7.6. Anulowanie wydruku _________________________________________________ 57

Ćwiczenie 7.7. Przyspieszenie wydruku _______________________________________________ 58

Ćwiczenie 7.8. Odbieranie uprawnień ________________________________________________ 59

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

3

Rozdział 8. Sieci lokalne_____________________________________________________ 60

Konfiguracja połączenia lokalnego _______________________________________________ 60

Ćwiczenie 8.1. Karta sieciowa ______________________________________________________ 60

Ćwiczenie 8.2. Przygotowanie systemu do pracy w sieci __________________________________ 61

Ćwiczenie 8.3. Składniki protokołu TCP/IP ____________________________________________ 62

Ćwiczenie 8.4. Test komputera lokalnego _____________________________________________ 63

Ćwiczenie 8.5. Test połączenia sieciowego ____________________________________________ 63

Ćwiczenie 8.6. Pasek zadań ________________________________________________________ 64

Praca w sieci __________________________________________________________________ 64

Ćwiczenie 8.7 Udostępnianie folderów________________________________________________ 64

Ćwiczenie 8.8. Znajdowanie komputerów podłączonych do sieci ___________________________ 66

Ćwiczenie 8.9. Udostępniane udziały _________________________________________________ 67

Rozdział 9. Internet_________________________________________________________ 69

Konfiguracja połączenia z Internetem_____________________________________________ 69

Ćwiczenie 9.1. Pierwsze kroki do połączenia się z Siecią _________________________________ 69

Ćwiczenie 9.2. Obrona przed intruzami _______________________________________________ 71

Konfiguracja programu Internet Explorer_________________________________________ 72

Ćwiczenie 9.3. Przeglądarka internetowa ______________________________________________ 72

Ćwiczenie 9.4. Ustawienia zaawansowane przeglądarki __________________________________ 73

Konfiguracja programu Outlook Express__________________________________________ 74

Ćwiczenie 9.5. Poczta elektroniczna__________________________________________________ 74

Rozdział 10. Zarządzanie komputerem _________________________________________ 76

Usługi składowe _______________________________________________________________ 76

Ćwiczenie 10.1. Zmiana sposobu uruchamiania usług ____________________________________ 76

Ćwiczenie 10.2. Zależności pomiędzy usługami ________________________________________ 77

Ćwiczenie 10.3. Przeglądanie komunikatów systemu_____________________________________ 78

Microsoft Management Console__________________________________________________ 79

Ćwiczenie 10.4. Konsola administracyjna _____________________________________________ 79

Ćwiczenie 10.5. Dysk twardy _______________________________________________________ 80

Wydajność ___________________________________________________________________ 81

Ćwiczenie 10.6. Zasoby komputera __________________________________________________ 81

Rozdział 11. Rozwiązywanie problemów ________________________________________ 83

Ćwiczenie 11.1. Problemy i ich rozwiązania ___________________________________________ 83

Ćwiczenie 11.2. Aktualizacja systemu ________________________________________________ 84

Ćwiczenie 11.3. Punkt przywracania systemu __________________________________________ 84

Ćwiczenie 11.4. Sprzęt, który składa się na komputer ____________________________________ 84

Ćwiczenie 11.5. Karta sieciowa _____________________________________________________ 85

Ćwiczenie 11.6. Niespodziewany restart komputera______________________________________ 87

Ćwiczenie 11.7. Zawieszające się aplikacje ____________________________________________ 88

Ćwiczenie 11.8. Bez raportów ______________________________________________________ 88

Ćwiczenie 11.9. Direct X. Testy _____________________________________________________ 89

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

4

Wstęp

Książka

Windows XP Professional PL. Ćwiczenia praktyczne

skierowana jest zarówno do tych osób, które

rozpoczynają swoją prace z komputerem, jak również do użytkowników poprzednich systemów z rodziny
Windows (szczególnie użytkowników systemów serii

Windows

9x

). Czytelnik, obok omówienia podstawowych

zagadnień związanych z konfiguracją i zarządzaniem systemem operacyjnym, znajdzie w niej również opis
pewnych „sztuczek” charakterystycznych dla systemu

Windows

XP

.

Jest to krótki kurs obsługi systemu

Windows

XP

przygotowany w formie praktycznych porad i ćwiczeń do

samodzielnego wykonania. Autor szczególną uwagę tym elementom konfiguracji i obsług systemu, które są
nowe lub zmienione w najnowszym systemie operacyjnym firmy

Microsoft

. Ćwiczenia zostały zgrupowane w

jedenastu rozdziałach. Zagadnienia związane z uruchamianiem i „zamykaniem” zostały przedstawione w
rozdziale 1. Ćwiczenia z rozdziału 2. umożliwią Czytelnikowi dostosowanie interfejsu systemu do własnych
potrzeb. Rozdział 3. zawiera ćwiczenia związane z przechowywaniem i zarządzaniem danymi na dyskach
komputera. Rozdział 4. w całości jest poświęcony multimedialnym możliwościom systemu

Windows

XP

, a

rozdział 5. przedstawia zagadnienia związane z tworzeniem i zarządzaniem kontami wielu użytkowników.
Rozdział 6. opisuje możliwości systemu NTFS związane z ochroną i kompresją danych. Rozdział 7. grupuje
ćwiczenia związane z obsługą i konfiguracją drukarek. Rozdziały 8. i 9. proponują ćwiczenia przygotowujące
system do pracy w środowisku sieciowym: rozdział 8. przedstawia konfigurację sieci lokalnej, a rozdział 9. —
Internetu. Ćwiczenia z rozdziału 10. pozwolą zapoznać się niektórymi z programów służącymi do kontrolowania
pracy systemu operacyjnego. Ostatni, 11. rozdział zawiera ćwiczenia uczące korzystania z sekcji

Pomoc i

obsługa

techniczna

ułatwiającej rozwiązywanie ewentualnych problemów z systemem

Windows

XP

.

Dodatek A

prezentuje najczęściej wykorzystywane skróty klawiszowe.

Zakres ćwiczeń jest na tyle szeroki (od najprostszych ćwiczeń związanych z tworzeniem skrótów do programów
i uruchomieniem aplikacji po triki umożliwiające np. wyłączenie często pojawiającej się na pasku zadań
informacji o małej ilości wolnego miejsca na dysku), że każdy z Czytelników zajadzie interesujące go
zagadnienia. Mam nadzieję, że wykonanie zaproponowanych ćwiczeń będzie skuteczną metodą zapoznanie się z
system

Windows

XP

Professional

.

Rodzina systemów Windows XP

Firma

Microsoft

do tej pory równolegle rozwijała dwie „rodziny” systemów operacyjnych: pierwsza z nich, była

przeznaczona dla najmniej wymagających użytkowników, którzy liczyli przede wszystkim na łatwość i szybkość
obsługi (

Windows

9x/Me

). Drugą grupę odbiorców stanowili ci klienci, dla których priorytetowe były stabilność

i bezpieczeństwo systemu (

NT/2000

). Firma

Microsoft

, postanowiła jednak ujednolicić systemy operacyjne,

łącząc łatwość obsługi i szybkość ze stabilnością i bezpieczeństwem. Tak „powstał”

Windows

XP

.

Nazwa

XP

, pochodzi od angielskiego słowa

Experience

(doświadczenie

1

). Najważniejszymi zaletami nowego

systemu operacyjnego są:

-

niezawodność — rdzeń systemu został oparty na sprawdzonym kodzie systemu

Windows

2000

,

zapewniając długi czas działania, „inteligentne” zachowanie systemu w przypadku wystąpienia błędów
aplikacji i rozbudowane mechanizmy raportowania i diagnozowania błędów,

-

bezpieczeństwo i poufność danych — system upraszcza zarządzanie mechanizmami bezpieczeństwa
znanymi z

Windowsa

2000

, wykorzystując takie standardy jak:

Kerberos

,

IPSec

, szyfrowanie danych

(

EFS

) i

Smart

Card

,

-

wysoka wydajność — dzięki lepszej organizacji pamięci i ulepszonej wielozadaniowości system

Windows

XP

jest szybszy niż poprzednie systemy firmy

Microsoft

,

1

Cechujące korporację Microsoft w projektowaniu i budowie systemów operacyjnych.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

5

-

łatwość użycia — obsługa systemu stała się łatwiejsza i przyjemniejsza poprzez uproszczenie wyglądu
pulpitu, tematycznie pogrupowanie elementów menu

Start

, ułatwienie dostępu do zasobów komputera

oraz ulepszenie i wzbogacenie grafiki.

Oprócz systemu

Windows

XP

Professional

(bezpośredniego następcę systemu

Windows

2000

Professional

)

firma

Microsoft

przygotowała jego nieco „uboższą” wersję — przeznaczony dla użytkowników domowych

system

Windows

XP

Home

Edition

(mającego zastąpić systemy

Windows

9x

i

Me

) oraz 64-bitowe systemy

przeznaczone dla serwerów — systemy

Microsoft

Windows

XP

Standard

,

Advanced

i

Datacenter

.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

6

Rozdział 1.
Zagadnienia podstawowe

Ćwiczenia zawarte w tym rozdziale pozwolą poznać zagadnienia związane z rozpoczęciem i zakończeniem
pracy w środowisku

Windows

XP

. Omówiony zostanie również nowy mechanizm mający ograniczyć skalę

piractwa komputerowego — aktywacja systemu.

Uruchamianie i zamykanie systemu

Jeżeli na komputerze został prawidłowo zainstalowany system Windows XP

2

zostanie on automatycznie

uruchomiony po włączeniu komputera. Wyjątkiem od tej reguły jest sytuacja, gdy na komputerze
zainstalowanych jest kilka systemów operacyjnych — w takim przypadku podczas uruchamiania komputera
użytkownik musi wybrać, który system zostanie uruchomiony.

Kolejność instalowania systemów operacyjnych nie jest obojętna. Należy jako ostatni zainstalować ten
system, którego

boot-menagera

(programu sterującego uruchamianiem komputera) chcemy używać.

Ćwiczenie 1.1. Uruchamianie systemu

Windows

XP

1. Włącz komputer

2. Jeżeli proces uruchamiania został zatrzymany, a na ekranie została wyświetlona prośba o wybór

systemu operacyjnego, to:

a. Jeżeli pierwsza na liście jest nazwa

Microsoft

Windows

XP

Professional

, naciśnij klawisz

Enter

,

b. W przeciwnym przypadku za pomocą klawisza

↓

wybierz

Microsoft

Windows

XP

Professional

i naciśnij klawisz

Enter

3. Po pewnym czasie (krótszym niż w przypadku systemu

Windows

2000

) albo zostanie wyświetlony

ekran przedstawiony na rys. 1.1, albo zostanie wyświetlona lista istniejących kont użytkowników. W
drugim przypadku należy za pomocą myszki wybrać odpowiednie konto użytkownika.

Niektóre konta mogą być chronione hasłem — bez jego podania uruchomienia komputera i zalogowanie się
do systemu jako dany użytkownik będzie niemożliwe.

2

Najprostszą metodą zainstalowania systemu jest uruchomienie komputera z płyty CD-ROM zawierającej system operacyjny

i postępowanie wg wskazówek programu instalacyjnego.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

7

Rysunek 1.1. Zapoznanie z systemem XP

Jeżeli system się nie uruchamia, należy — poprzez naciśnięcie klawisza

F8

podczas początkowej fazy ładowania

systemu — wywołać ekran menu, z którego można wybrać specjalne tryby uruchomienia systemu. Lista
dostępnych trybów jest dość długa i przypomina listę trybów dostępnych w systemie

Windows

2000

. Specjalną

uwagę należy poświęcić opcji

Ostatnia dobra konfiguracja (ostatnie działające

ustawienia)

, dzięki której możemy uruchomić system dokładnie w takim stanie, w jakim po raz ostatni

którykolwiek z użytkowników pomyślnie się do niego zalogował.

Ćwiczenie 1.2. Poprawne zakończenie pracy z systemem

Windows

XP

1. Naciśnij przycisk

Start

.

2. W prawym, dolnym rogu znajduje się przycisk

Wyłącz

komputer

— naciśnij go.

3. Zostanie wyświetlone okno dialogowe przedstawione na rysunku 1.2. W zależności od tego, czy chcesz

wyłączyć komputer czy ponownie uruchomić system operacyjne, wybierz odpowiednie opcje.

4. Jeżeli wybrałeś opcję

Wyłącz

, a komputer nie został automatycznie wyłączony, poczekaj na pojawienie

się komunikatu

Możesz teraz bezpiecznie wyłączyć

komputer, a następnie wyłącz go.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

8

Rysunek 1.2. Wyłączanie komputera

Ćwiczenie 1.3. Przełączanie komputera w stan niskiego poboru energii (ale nie w stan
hibernacji)

1. Naciśnij przycisk

Start

.

2. W prawym, dolnym rogu znajduje się przycisk

Wyłącz

komputer

— naciśnij go.

3. Zostanie wyświetlone okno dialogowe przedstawione na rysunku 1.2. Wybierz opcję

Stan

wstrzymania

. Komputer po chwili wyłączy dyski twarde oraz większość urządzeń zewnętrznych

(takich jak np. monitor).

4. Aby uaktywnić komputer, naciśnij dowolny klawisz — komputer po chwili będzie ponownie gotowy

do pracy (szybciej niż w przypadku poprzednich systemów firmy

Microsoft

).

a. Jeżeli w komputerze została utworzona większa liczba kont użytkowników, pojawi się ich

lista. Za pomocą myszki należy wybrać właściwe konto.

b. W przeciwnym razie komputer przywróci sesję użytkownika.

Ćwiczenie 1.4. Przełączanie komputera w stan hibernacji

Jeżeli planujemy dłuższą przerwę w pracy z komputerem, ale nie chcemy tracić zbyt wiele czasu na
ponowne uruchomienie systemu operacyjnego i używanych aplikacji, możemy przełączyć komputer w stan
hibernacji. System zapisze na dysku twardym dokładną kopię zawartości pamięci operacyjnej i wyłączy
komputer. Ponowne uruchomienie komputera będzie o wiele krótsze.

1. Naciśnij przycisk

Start

☺

2. W prawym, dolnym rogu znajduje się przycisk

Wyłącz

komputer

— naciśnij go.

3. Pojawi się okno dialogowe przedstawione na rysunku 1.2. Naciśnij klawisz

Shift

i wybierz opcję

Stan

wstrzymania

(podpis pod klawiszem opcji po naciśnięciu klawisza

Shift

powinien zmienić się

na

Hibernacja

).

4. Aby uaktywnić komputer, włącz go — komputer po chwili będzie ponownie gotowy do pracy.

c. Jeżeli w komputerze została utworzona większa liczba kont użytkowników, zostanie

wyświetlona ich lista. Za pomocą myszki należy wybrać właściwe konto.

d. W przeciwnym przypadku komputer przywróci sesję użytkownika.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

9

Rysunek 1.3. Opcje zasilania

Ćwiczenie 1.5. Wyłączanie opcji hibernacji

Aby wyłączyć opcję hibernacji i usunąć plik

hiberfile.sys

z dysku (rozmiar pliku zależy od liczby

zainstalowanej w komputerze pamięci operacyjnej):

1. Kliknij prawym przyciskiem myszy dowolny, pusty punkt tapety.

2. Z wyświetlonego menu wybierz znajdującą się na dole opcję

Właściwości

.

3. Pojawi się okno

Właściwości:

Ekran

. Wybierz opcję

Wygaszacz

ekranu

, a następnie kliknij

przycisk

Zasilanie

.

4. Zostanie wyświetlone (pokazana na rysunku 1.3) menu

Właściwości

:

Opcje

zasilania

. Wybierz

opcję

Hibernacja

, a następnie odznacz opcję

Włącz

hibernację

.

5. Naciśnij przycisk

OK

.

Wylogowanie użytkownika

System

Windows

XP

ułatwia pracę wielu użytkowników na jednym komputerze. Możliwe jest zarówno

wylogowanie

(system zakończy wszystkie uruchomione przez użytkownika programy i umożliwi zalogowanie

innemu użytkownikowi), jak i

odłączanie

użytkownika (system umożliwi innemu użytkownikowi zalogowanie

się, ale nie zakończy działania uruchomionych aplikacji. Dzięki temu możemy po pewnym czasie zalogować się
do systemu i kontynuować rozpoczętą pracę).

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

10

Ćwiczenie 1.6. Odłączanie

Aby wylogować się, pozostawiając aktywne wszystkie uruchomione aplikacje:

1. Naciśnij przycisk

Start

.

2. Po lewej stronie przycisku

Wyłącz

komputer

znajduje się przycisk

Wyloguj

— naciśnij go.

3. Zostanie wyświetlone okno dialogowe

Wylogowywanie

z systemu Windows

. Wybierz opcję

Przełącz

użytkownika

.

4. Pojawi się ekran umożliwiający zalogowanie się do systemu dowolnego użytkownika.

Menedżer zadań Windows

W przeciwieństwie do systemów

Windows

9x

równoczesne naciśnięcie klawiszy

CTR+ALT+DEL

nie spowoduje

restartu komputera, ale uruchomienie aplikacji

Menadżer

zadań

. Aplikacja ta może być używana do

monitorowania kluczowych wskaźników wydajności komputera. Dodatkowo można zapoznać się ze stanem
uruchomionych programów i zakończyć te programy, które przestały odpowiadać. Ćwiczenia dotyczących
wykorzystania tej aplikacji czytelnik znajdzie w również w rozdziale 11.

Ćwiczenie 1.7. Uruchamianie programu

Menadżer

zadań

1. Naciśnij kombinację klawiszy

CTR+ALT+DEL

.

2. Z menu wybierz opcję

Zamknij

.

3. Zostanie rozwinięte podmenu zawierające m.in. opcję

Hibernuj

,

Wyłącz

i

Uruchom

ponownie

.

Wybierz właściwą opcję.

Aktywacja systemu Windows XP

Każdy komputer, a właściwie prawie każda jego każda jego część, ma swój unikalny identyfikator (numer
seryjny). Wszystkie te numery mogą być wykorzystane do wygenerowania unikalnego numeru komputera.
Dodatkowo, system

Windows

także ma swój identyfikator (

Product

ID

). Poprzez połączenie obu numerów

(komputera i oprogramowania) wygenerowany zostaje unikalny identyfikator wykorzystywany podczas
aktywacji.

Proces aktywacji sprowadza się do przesłania firmie

Microsoft

(poprzez

Internet

lub telefonicznie

3

)

wygenerowanego w powyżej opisany sposób numeru. W odpowiedzi otrzymamy składający się z 50 cyfr

klucz

potwierdzający

. Wprowadzenie go do komputera (automatyczne w przypadku aktywacji przez Internet) kończy

proces aktywacji.

System, który nie został aktywowany zostanie po pewnym czasie zablokowany!

Ćwiczenie 1.8. Aktywacja systemu Windows XP

1. Jeżeli system nie został jeszcze aktywowany, będzie przypominał o terminie, w którym należy

przeprowadzić aktywację (poprzez wyświetlenie komunikatu w prawym rogu paska zadań).

3

Należy zadzwonić pod czynny 5 dni w tygodniu, w godzinach 9:00-17:00 numer Centrum obsługi klienta firmy

Microsoft

: 0801-308-801.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

11

2. Kliknij na rozwijanym komunikacie przypominającym o obowiązku aktywacji — zostanie

uruchomiony

Kreator

aktywacji

.

3. Wybierz metodę aktywacji (poprzez

Internet

lub telefonicznie)

4. Zdecyduj, czy jednocześnie z aktywacją chcesz zarejestrować się jako legalny użytkownik systemu

(rejestracja jest dobrowolna).

5. W przypadku aktywacji poprzez

Internet

:

a. Wybierz połączenie.

b. Skonfiguruj połączenie z

Internetem

.

c. System wygeneruje klucz aktywacji, prześle go do Centrum aktywacji i odbierze klucz

potwierdzający. Proces aktywacji zostaje zakończony.

6. W przypadku aktywacji telefonicznej:

a. Wybierz nazwę kraju, z którego dzwonisz.

b. Zadzwoń pod podany numer i podaj wyświetlony na ekranie kod aktywacyjny.

4

c. Wprowadź podany przez pracownika

Microsoftu

klucz potwierdzający. Proces aktywacji

zostaje zakończony.

W jakich sytuacjach niezbędna będzie ponowna aktywacja
systemu?

Aktywacja produktu została wprowadzona po to, aby uniemożliwić instalowanie tego samego egzemplarza
systemu operacyjnego na dowolnej liczbie komputerów.

25 października 2001 r. zaledwie w tydzień po wprowadzeniu na rynek nowego systemu operacyjnego Windows XP
zostały złamane jego zabezpieczenia antypirackie. Jak podał brytyjski serwis

BizArts

Labs

, „odbezpieczone” wersje

pojawiły się już na początku listopada w Azji (rynek piracki).

W rezultacie, po przeprowadzeniu pewnej liczby zmian w konfiguracji komputera w czasie krótszym niż około
120 dni, konieczna będzie ponowna aktywacja systemu. Jeśli nasz komputer nie wchodzi w skład lokalnej sieci
komputerowej, będzie można zmienić do 6 części bez aktywacji. Jeśli PC posiada kartę sieciową, ale została ona
zamieniona, będzie można dokonać jeszcze tylko 3 zmian (4 spowoduje konieczność aktywacji). System
sprawdza następujące elementy :
1. Numer seryjny wolumenu systemowego
2. Adres MAC karty sieciowej

3. Napęd CD-ROM oraz DVD-ROM
4. Numer seryjny karty graficznej
5. Numer seryjny procesora
6. Numer seryjny dysku twardego
7. Numer seryjny kontrolerów SCSI oraz IDE
8. Model procesora
9. Ilość pamięci RAM

4

To jedyny moment, w którym ten kod zostaje wyświetlony użytkownikowi.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

12

Rozdział 2.
Konfiguracja środowiska pracy
użytkownika

Ćwiczenia zawarte w tym rozdziale pozwolą na dostosowanie pulpitu i menu

Start

do indywidualnych potrzeb

użytkownika. Środowisko graficzne systemu

Windows

XP

został gruntownie zmienione zarówno w porównaniu

z systemami

Windows

9x

, jak i

Windows

2000

.

Największemu przeobrażeniu wśród elementów pulpitu uległo menu

Start

oraz pasek zadań. Obecnie menu

Start

składa się z dwóch części. Pierwsza zawiera ikony

Internet

Explorera

,

Outlooka

oraz najczęściej

uruchamiane programy, druga — ikony z serii „Mój...” oraz rozwijane menu

Wszystkie

Programy

. Tam

znajdziemy odnośniki do zainstalowanych przez nas aplikacji. Zmienione menu

Start

ułatwia dotarcie do

najczęściej używanych aplikacji, folderów systemowych oraz dokumentów. Technologia

Web View

, poprzez

system powiązań tematycznych i rzeczowych, umożliwia szybkie modyfikowanie każdego elementu systemu.
Obecna jest ona nawet w tak tradycyjnym elemencie interfejsu jak

Eksplorator

.

Na pulpicie zaszło kilka istotnych zmian. Nie znajdziemy tam ikon

Mój

komputer

i

Moje

dokumenty

— obie

przeniesiono do menu

Start

. Tam też umieszczono foldery

Moje

obrazy

i

Moja

muzyka

. W rezultacie, po

zainstalowaniu systemu, na pulpicie znajduje się tylko jedna ikona —

Kosz

.

W organizacji interfejsu użytkownika Windows XP zaszły daleko idące zmiany. Wprowadzono mechanizm
definiowania stylów graficznych. Dzięki temu programiści mogą w znacznie większym stopniu niż w
poprzednich wersjach systemu konfigurować np. wygląd okien.

Konfiguracja pulpitu

Ćwiczenie 2.1. Skróty

Celem ćwiczenia jest utworzenie na pulpicie skrótu do programu

Windows

Media

Player

.

1. Ustaw kursor myszki na dowolnym, pustym fragmencie pulpitu.

2. Naciśnij prawy przycisk myszki.

3. Wybierz i kliknij z menu podręcznego opcję

Nowy

, tak jak zostało to pokazane na rys. 2.1.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

13

Rysunek 2.1. Tworzenie skrótów

4. Wybierz i kliknij opcję

Skrót

.

5. Pojawi się okno

Tworzenie

skrótu

. Wybierz opcje

Przeglądaj

.

6. W oknie

Przeglądanie

w

poszukiwaniu

folderu

wybierz kolejno

Mój

komputer

|

dysk

C

5 |

Program

Files

|

Windows

Media

Player

|

wmplayer.exe

(tak jak na rysunku 2.2).

7. Naciśnij przycisk

OK

.

8. Ścieżka dostępu do pliku pojawi się w pustym dotychczas polu poniżej tekstu

Wpisz

lokalizację

elementu

. Naciśnij przycisk

Dalej

.

9. Zostanie wyświetlone okno

Wybieranie

tytułu

programu

umożliwiające zmianę domyślnej nazwy

programu. Naciśnij klawisz

Zakończ

. Na pulpicie pojawi się nowy skrót. Po jego dwukrotnym

kliknięciu zostanie uruchomiony nowy (wersja 8) program

Windows

Media

Player

.

5 Jeżeli system Windows XP został zainstalowany na innej partycji niż domyślna, należy wybrać literę dysku wybraną
podczas instalacji.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

14

Rysunek 2.2. Tworzenie skrótu

Ćwiczenie 2.2. Wygląd pulpitu

Ćwiczenie polega na dostosowaniu elementów pulpitu (tła i ikon) do swoich potrzeb.

1. Ustaw kursor myszki na dowolnym, pustym fragmencie pulpitu.

2. Naciśnij prawy przycisk myszki.

3. Wybierz i kliknij z menu podręcznego opcję

Właściwości

.

4. Zostanie wyświetlone okno

Właściwości:

Ekran

. Wybierz opcję

Pulpit

.

5. Ze znajdującego się po lewej stronie okna tło wybierz

Wiatr

, a następnie kliknij przycisk

Dostosuj

Pulpit

.

6. Zostanie wyświetlone okno pokazane na rysunku 1.3. Zaznacz elementy

Moje

dokumenty

oraz

Mój

komputer

.

7. Naciśnij przycisk

OK

. Zostanie zamknięte okno

Elementy

pulpitu

. Naciśnij ponownie przycisk

OK

.

Tło („tapeta”) pulpitu zmieni się oraz pojawią się na nim znane wcześniejszych wersji systemu dwie
ikony.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

15

Ćwiczenie 2.3. Zmiana ustawień monitora

Aby zmienić rozdzielczość ekranu, głębie kolorów i częstotliwość odświeżania pionowego monitora:

1. Ustaw kursor myszki na dowolnym, pustym fragmencie pulpitu.

2. Naciśnij prawy przycisk myszki.

3. Wybierz i kliknij z menu podręcznego opcję

Właściwości

.

4. Zostanie wyświetlone okno

Właściwości:

Ekran

. Wybierz opcję

Ustawienia

.

5. Zmień rozdzielczość ekranu oraz jakość kolorów na takie, które gwarantują komfortową pracę z

komputerem.

6. Wybierz opcję

Zaawansowane

. Zostanie wyświetlone okno właściwości karty grafiki oraz monitora.

7. Wybierz opcję

Monitor

i ustaw częstotliwość odświeżania ekranu na maksymalną dopuszczalną dla

twojego monitora przy danej rozdzielczości ekranu.

8. Naciśnij przycisk

OK

. Komputer zastosuje nowe ustawienia częstotliwości odświeżania monitora i

zostanie wyświetlone z pytaniem, czy zastosować nowe ustawienia. Jeżeli w ciągu 15 sekund nowe
ustawienie nie zostaną potwierdzone, komputer przywróci poprzednie. Naciśnij przycisk

Tak

.

9. Naciśnij ponownie przycisk

OK

. Komputer zastosuje nowe ustawienia rozdzielczość ekranu oraz jakość

kolorów i zostanie wyświetlone z pytaniem, czy zastosować nowe ustawienia. Jeżeli w ciągu 15 sekund
nowe ustawienie nie zostaną potwierdzone, komputer przywróci poprzednie. Naciśnij przycisk

Tak

.

Rysunek 2.3. Zmiana parametrów wyświetlania

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

16

Konfiguracja paska zadań

Ćwiczenie 2.4. Ukrywanie paska zadań

Celem ćwiczenie jest automatyczne ukrywanie paska zadań.

1. Ustaw kursor myszki na pasku zadań tak, aby nie wskazywał żadnego umieszczonego na nim elementu.

2. Naciśnij prawy przycisk myszki.

3. Wybierz opcje

Właściwości

. Zostanie wyświetlone okno

Właściwości

paska

zadań

i

menu

Start

.

4. Jeżeli jest to konieczne, wybierz opcję

Pasek

zadań

.

5. Zaznacz opcję

Włącz

autoukrywanie

paska

zadań

.

6. Naciśnij przycisk

OK

. Pasek zadań zostanie automatycznie ukryty do czasu, aż przesuniesz kursor

myszki na dół ekranu.

Ćwiczenie 2.5. Szybkie uruchamianie

Ćwiczenie polega na wyświetleniu, znanego z wcześniejszych wersji systemu, paska

Szybkiego

uruchamiania

oraz umieszczaniu na nim skrótu do programu

Mój

kompter

.

1. Ustaw kursor myszki na pasku zadań tak, aby nie wskazywał żadnego umieszczonego na nim elementu.

2. Naciśnij prawy przycisk myszki.

3. Wybierz opcje

Właściwości

. Zostanie wyświetlone okno

Właściwości

paska

zadań

i

menu

Start

.

4. Jeżeli jest to konieczne, wybierz opcję

Pasek

zadań

.

5. Zaznacz opcję

Pokaż

pasek

Szybkiego

uruchamiania

.

6. Naciśnij przycisk

OK

. Po lewej stronie paska zadań zostanie wyświetlony pasek

Szybkiego

uruchamiania

.

7. Kliknij prawym przyciskiem myszy na wcześniej utworzonym na pulpicie skrócie do programu

Mój

komputer

.

8. Trzymając wciśnięty prawy klawisz myszy przeciągnij ikonę na pasek

Szybkiego

uruchamiania

.

9. Puść przycisk myszy. Gdy zostanie wyświetlone okno dialogowe, potwierdź swoją decyzję wybierając

opcję

Utwórz

skrót

tutaj

.

10. Na pasku

Szybkiego

uruchamiana

pojawi się skrót do programu

Mój

komputer

.

Ćwiczenie 2.6. Ikony na pasku zadań

Niektóre aplikacje (np. popularny

Windows

Commander

) można skonfigurować tak, aby ikona nieaktywnego

(np. zminimalizowanego) w danej chwili programu pojawiała się na

Paseku

zadań

. Windows XP ukrywa takie

ikony. Aby ikona programu

Windows

Commander

6 zawsze była widoczna na

Paseku

zadań

:

1. Ustaw kursor myszki na pasku zadań tak, aby nie wskazywał żadnego umieszczonego na nim

elementu.

2. Naciśnij prawy przycisk myszki.

3. Wybierz opcje

Właściwości

. Zostanie wyświetlone okno

Właściwości

paska

zadań

i

menu

Start

.

4. Jeżeli jest to konieczne, wybierz opcję

Pasek

zadań

.

6 Program

Windows

Commander

nie jest instalowany razem z systemem

Windows

XP

. Do ćwiczenia można wybrać inny

program (np.

Windows

Messenger

).

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

17

5. Wybierz opcję

Dostosuj

. Zostanie wyświetlone okno

Dostosowywanie

powiadomień

.

6. Zmień wartość opcji

Zachowanie

dla elementu

Windows

Commander

na

Zawsze

widoczny

.

7. Naciśnij przycisk

OK

. Okno

Dostosowywanie

powiadomień

zostanie zamknięte.

8. Naciśnij przycisk

OK

. Od tej chwili zawsze na pasku zadań znajdować się będzie skrót do

uruchomionego, ale chwilowo nieaktywnego programu

Windows

Commander

Rysunek 2.4. Zaawansowane elementy pulpitu

Ćwiczenie 2.7. Aplikacje na pasku zadań

Celem ćwiczenia będzie przywrócenie zminimalizowanej i umieszczonej na

Pasku

zadań

aplikacji.

1. Rozwiń menu

Start

.

2. Wybierz opcję

Wszystkie

programy

|

Gry

|

Saper

. Uruchomiana zostanie gra

Saper

. Zminimalizuj

program, klikając lewym przyciskiem myszy na znajdującym się w prawym górnym rogu przycisku

Minimalizuj

. Okno programu

Saper

zostanie zamknięte, a na

Pasku

zadań

pojawi się skrót do

aplikacji.

3. Powtórz czynności opisane w kroku 2.

4.

Windows

XP

, w przeciwieństwie do poprzednich wersji systemu, nie utworzył nowego skrótu dla

uruchomionej po raz drugi aplikacji. Zamiast tego został utworzony katalog, w którym znajdują się
skróty do obu gier. Kliknij go lewym przyciskiem myszy.

5. Zostanie wyświetlona lista wszystkich uruchomionych gier, tak jak zostało to pokazane na rysunku 2.5.

6. Wybierz grę, którą w danym momencie chcesz uruchomić. Okno z wybraną grą zostanie wyświetlone

na ekranie.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

18

Rysunek 2.5. Lista uruchomionych gier

Ćwiczenie 2.8. Wyłączanie komunikatów powiadomień

W ramach tego ćwiczenia zostanie zmodyfikowana wartość rejestru systemowego. Rejestr jest kluczowym
składnikiem systemu i jego uszkodzenie może spowodować poważną awarię całego systemu — błędna
edycja rejestru może zakończyć się reinstalacją systemu operacyjnego.

System Windows XP jest wyjątkowo „gadatliwy” — w prawym, dolnym rogu ekranu często pojawiają się
komunikaty powiadomień . Jednym z nich jest ostrzeżenie o małej ilości wolnego miejsca na dyskach twardych.
Aby wyłączyć ten komunikat

1. Z menu

Start

wybierz opcję

Uruchom...

2. W polu

Otwórz:

wpisz

regedit

. Zostanie uruchomiony edytor rejestru.

3. Wybierz

klucz

HKEY_CURRENT_USER\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Policies\Explorer

.

4. Kliknij prawym przyciskiem myszy puste pole w oknie po prawej stronie, tak jak zostało to pokazane

na rysunku 2.6. Z menu

nowy

wybierz pozycję

wartość

DWORD

.

Rysunek 2.6. Edytor rejestru

5. Zmień nazwę nowo utworzonej wartości na:

NoLowDiskSpaceChecks

.

6. Dwukrotnie kliknij lewym przyciskiem myszy na zmienionej nazwie. Zostanie wyświetlone okno

pokazane na rysunku 2.7.

7. W polu

Dane

wartości

wpisz

1

.

8. Zamknij edytor rejestru i zrestartuj komputer. Po ponownym zalogowaniu nie zobaczysz więcej tego

komunikatu.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

19

Rysunek 2.7. Zmiana wartości NoLowDiskSpaceChecks

Konfiguracja menu Start

Ćwiczenie 2.9. Panel sterowania

Jeżeli w menu

Start

nie został umieszczony skrót do folderu

Panel

sterowania

można ręcznie dodać skrótu

do tego folderu w menu

Start

.

1. Ustaw kursor myszki na pasku zadań tak, aby nie wskazywał żadnego umieszczonego na nim elementu.

2. Naciśnij prawy przycisk myszki.

3. Wybierz opcje

Właściwości

. Zostanie wyświetlone okno

Właściwości

paska

zadań

i

menu

Start

.

4. Jeżeli jest to konieczne, wybierz opcję

Menu

Start

.

5. Wybierz opcję

Dostosuj

. Otwarte zostanie okno

Dostosowywanie

menu

Start

.

6. Wybierz opcję

Zaawansowane

. Na rozwijalnej liście dostępnych elementów menu znajdź

Panel

sterowania

. Wybierz opcję

Wyświetl

jako

łącze

.

7. Naciśnij klawisz

OK

. Zostanie zamknięte okno

Dostosowywanie

menu

Start

.

8. Naciśnij klawisz

OK

. Po ponownym otwarciu w menu

Start

zostanie wyświetlony skrót do folderu

Panel

sterowania

.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

20

Rozdział 3.
Praca z plikami i folderami

Ćwiczenia zawarte w tym rozdziale pozwolą na tworzenie, usuwanie i zarządzanie plikami oraz folderami
znajdującymi się na dysku twardym.

Jedną z nowości w

Windowsie

XP

jest zintegrowana z systemem obsługa urządzeń CD-RW oraz DVD. Za

pomocą technologii

drag

and

drop

w prosty sposób można nagrywać płyty CD-R/RW. Ciekawostką jest

możliwość sformatowania płyt DVD-RAM w formacie FAT32. Dzięki temu powstaje możliwość korzystania z
nich jak z dysków twardych.

Użytkownicy

Windows

Me

przyzwyczaili się już do korzystania

Skompresowanych

Folderów

, które eliminują

konieczność instalowania programu

WinZip

. Także

Windows XP

posiada zaimplementowany program, który

umożliwia nam pracę ze skompresowanymi plikami i katalogami.

Dodatkowo, system posiada zintegrowaną przeglądarkę najpopularniejszych formatów plików graficznych.

Tworzenie plików i katalogów

Ćwiczenie 3.1. Nowe foldery

Celem ćwiczenie jest utworzenie nowego folderu w głównym katalogu partycji systemowej.

1. Rozwiń menu

Start

|

Mój

komputer

. Zostanie wyświetlone okno podobne do przedstawionego na rys 3.1

2. Dwukrotnie kliknij lewym przyciskiem myszy ikonę dysku twardego, na którym został zainstalowany

Windows

XP

. Zostanie otwarte okno zawierające ikony znajdujących się na wybranym dysku obiektów.

3. Ustaw kursor myszki tak, aby nie wskazywał żadnego obiektu i naciśnij prawy przycisk myszki.

4. Z menu podręcznego wybierz opcję

Nowy

|

Folder

.

5. Zostanie utworzony folder o nazwie

Nowy

Folder

. Zmień jego nazwę

pierwszy

folder

.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

21

Rysunek 3.1. Okno Mój komputer

Ćwiczenie 3.2. Tworzenie nowego dokumentu

Aby utworzyć nowy dokument i zapisać go w folderze

pierwszy

folder

:

1. Uruchom program

WordPad

.

2. Wpisz dowolne zdanie.

3. Wybierz opcję

Plik

|

Zapisz

jako

. Zostanie wyświetlone okno dialogowe

Zapisz

jako

.

4. W polu

Zapisz

w wskaż na utworzony w poprzednim ćwiczeniu folder, tak jak zostało to pokazane na

rysunku 3.2

5. Naciśnij klawisz

Zapisz

. Dokument tekstowy o nazwie

Dokument

zostanie zapisany we wskazanym

folderze.

6. Zamknij program

Word

Pad

.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

22

Rysunek 3.2. Zapisywanie nowego dokumentu

Operacje na plikach i folderach

Do najczęściej wykonywanych operacji wykonywanych na plikach i folderach należą: ich kopiowanie,
przenoszenie i usuwanie. Każdą z tych operacji można przeprowadzić na kilka, poniżej przedstawionych
sposobów.

Ćwiczenie 3.3. Kopiowanie plików

Aby skopiować plik

Dokument

:

1. Wyświetl zawartość folderu

pierwszy

folder

.

2. Zaznacz znajdujący się w nim plik i kliknij prawy przycisk myszy.

3. Z menu podręcznego wybierz opcję

Kopiuj

.

4. Ustaw kursor myszki tak, aby nie wskazywał żadnego obiektu i naciśnij prawy przycisk myszki.

5. Z menu podręcznego wybierz opcję

Wklej

. Zostanie utworzona kopia dokumentu (zauważ, że

ponieważ w jednym folderze nie mogą znajdować się dwa obiekty o tej samej nazwie, system
automatycznie zmienił nazwę dokumentu na

Kopia

Dokument

).

Ćwiczenie 3.4. Przenoszenie plików

Aby przenieść plik

Kopia

Dokument

:

1. Wyświetl zawartość folderu

pierwszy

folder

.

2. Zaznacz plik

Kopia

Dokument

.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

23

3. Z menu

Edycja

wybierz opcje

Kopiuj

do

folderu

. Zostanie wyświetlone okno dialogowe

przedstawione na rysunku 3.3

4. Wskaż lokalizację folderu docelowego i naciśnij przycisk

Kopiuj

.

5. Plik

Kopia

Dokument

zostanie skopiowany do wskazanego folderu. Zwróć uwagę, że tym razem system

nie zmodyfikował nazwy pliku docelowego.

Rysunek 3.3. Kopiowanie plików

Ćwiczenie 3.5. Przenoszenie folderów

Ćwiczenie polega na przeniesieniu folderu

pierwszy folder

, wraz z całą zawartością, na dyskietkę.

1. Wyświetl zawartość dysku rozruchowego (dysku, na którym znajduje się min. katalog

Windows

).

2. Zmniejsz rozmiar okna, klikając znajdujący się w prawym górnym rogu przycisk

Przywracanie

w

dół

(żeby wyświetlić nazwę przycisku, ustaw na chwilę nad nim kursor myszki).

3. Ustal rozmiar aktywnego okna na mniej więcej połowę wielkości ekranu.

4. Włóż do stacji dyski czystą dyskietkę.

5. Wybierz opcje

Start

|

Mój

komputer

|

Stacja

dyskietek

.

6. Zmniejsz rozmiar okna, klikając znajdujący się w prawym górnym rogu przycisk

Przywracanie

w

dół

7. Ustal rozmiar aktywnego okna tak, aby widoczne było okno z zawartością dysku rozruchowego, tak jak

zostało to pokazane na rysunku 3.4

8. Zaznacz folder

pierwszy

folder

.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

24

9. Naciśnij i przytrzymaj prawy przycisk myszy.

10. Przeciągnij zaznaczony folder do okna dyskietki i puść prawy przycisk myszki.

11. Z menu podręcznego wybierz opcję

Przenieś

tutaj

. Folder

pierwszy

folder

zostanie skopiowany na

dyskietkę i usunięty z dysku twardego.

Rysunek 3.4. Przenoszenie folderu na dyskietkę

Ćwiczenie 3.6. Moje dokumenty

Aby utworzyć skrót do folderu

Moje

dokumenty

:

1. Wyświetl zawartość folderu

C:\Documents and Settings\Nazwa użytkownika

7

.

2. Zaznacz folder

Moje

dokumenty

.

3. Z menu

Edycja

wybierz opcje

Kopiuj

.

4. Naciśnij dwukrotnie przycisk

W górę

. Zostanie wyświetlona zawartość dysku rozruchowego.

5. Ustaw kursor myszki tak, aby nie wskazywał żadnego obiektu i naciśnij prawy przycisk myszki.

6. Z menu podręcznego wybierz opcję

Wklej

skrót

. Zostanie dodany skrót wskazujący na katalog

Moje

dokumenty

wybranego użytkownika.

7

W miejsce

nazwy użytkownika

powinna zostać wstawiona istniejącą w systemie nazwę konta użytkownika, dla którego

utworzymy skrót do katalogu z dokumentami.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

25

Lewa część okna folderów zawiera różne, w zależności od typu wybranego folderu,

Zadania

.

Na przykład dla

folderów

Moja

muzyka

wyświetlana jest opcja

Odtwórz

wszystko

, będąca odpowiednikiem dostępnej dla

folderów

Moje

obrazy

opcji

Wyświetl

jako

pokaz

slajdów

.

Praca z Eksploratorem Windows

Program

Eksplorator

służy do zarządzania danymi przechowywanymi na dyskach komputera.

Ćwiczenie 3.7. Nagrywanie płyty CD-R z poziomu systemu

Do wykonania ćwiczenia niezbędny jest podłączony do komputera napęd CD-RW.

Aby nagrać na płycie CD-R zawartość katalogu z przygotowanymi danymi:

1. Uruchom program

Eksplorator

Windows

. W tym celu albo:

a. Kliknij prawym przyciskiem menu

Start

, a następnie wybierz opcję

Eksploruj

, lub:

b. Kliknij prawym przyciskiem skrót

Mój

komputer

a następnie wybierz opcję

Eksploruj

,

albo:

c. Kliknij prawym przyciskiem dowolny skrót do folderu, dysku lub dyskietki, a następnie

wybierz opcję

Eksploruj.

2. Zostanie wyświetlone okno podobne do przedstawionego na rysunku 3.5

3. Znajdź folder zawierający dane, które chcesz nagrać na płycie CD-R.

4. Kliknij prawym przyciskiem na nazwie folderu, a następnie wybierz opcję

Wyślij

do

.

5. Z menu podręcznego wybierz nazwę podłączonego do komputera napędu CD-R lub CD-RW.

6. Pliki zostaną skopiowane do tymczasowego katalogu na dysku C, a następnie nagrana na płycie CD-R.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

26

Rysunek 3.5. Łatwe archiwizowanie danych

Zintegrowany z systemem Windows XP program do nagrywania płyt CD-R nie ma możliwości bezpośredniego
nagrywania danych na płycie. Dlatego pliki przed nagraniem są kopiowane do katalogu tymczasowego.

Ćwiczenie 3.8. Porządkowanie plików i folderów

Aby dostosować tryb wyświetlania i uporządkować listę plików i folderów w oknie

Eksploratora

1. Uruchom program

Eksplorator

.

2. Wyświetl zawartość folderu

Program Files\Common Files

.

3. Z menu

Widok

wybierz opcje

Szczegóły

.

4. Naciśnij nagłówek tabeli

Rozmiar

. Pliki zostały uszeregowane od najmniejszego do największego.

5. Z menu

Widok

wybierz opcję

Rozmieść

ikony

według

|

Nazwa

. Pliki i foldery zostały uszeregowane

w kolejności alfabetycznej.

6. Z menu

Widok

wybierz opcję

Rozmieść

ikony

według

|

Pokaż

w

grupach

(rysunek 3.6). Pliki i

foldery zostały dodatkowo pogrupowane.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

27

Rysunek 3.6. Porządkowanie zawartości folderu

Wyszukiwanie danych

Ćwiczenie 3.9. Znajdowanie plików

Celem ćwiczenia jest znalezienie na dysku rozruchowym wszystkich plików i folderów, które wewnątrz pliku
zawierają tekst

microsoft

.

1. Z menu

Start

wybierz opcje

Wyszukaj

. Uruchomiony zostanie

Kreator

wyszukiwania

.

2. Na pytanie

Co chcesz wyszukać?

odpowiedz, wybierając opcję

Pliki

i

foldery

.

3. Ponieważ w tym przypadku nie znamy nawet części nazwy poszukiwanego pliku, w polu

Wyraz lub

fraza w pliku

wpisz

microsoft

.

4. W polu

Szukaj w

ogranicz zakres poszukiwań do dysku rozruchowego.

5. Naciśnij klawisz

Wyszukaj

. System rozpocznie przeszukiwanie wybranego dysku, jak zostało to

pokazane na rysunku 3.7.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

28

Rysunek 3.7. Wyszukiwanie plików zawierających wskazany wyraz

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

29

Rozdział 4.
Multimedia

Ćwiczenia zawarte w tym rozdziale pozwolą na wykorzystanie ogromnych możliwości multimedialnych
systemu

Windows

XP

.

Większość narzędzi multimedialnych w

Windows

XP

pochodzi z systemu

Windows

Me

. Na przykład, niewiele

różniący się od znanego z

Windows

Me

, program

Windows

Media

Player

8

. Umożliwia on m.in. nagrywanie

płyt CD z wykorzystaniem maksymalnej prędkości nagrywarki (poprzednia wersja pozwalała na zapisy jedynie z
dwukrotną prędkością). Nowy

Media

Player

może również, po zainstalowaniu odpowiedniego dekodera,

odtwarzać filmy zapisane w formacie DVD. Program

Windows

Movie

Maker

pozostał w zasadzie nie zmieniony.

Jedną z nielicznych nowości jest możliwość przechwytywania obrazu w rozdzielczości większej niż 320

×240,

jak było do tej pory.

Firma

Microsoft

przygotowała również kodek umożliwiający kompresję dźwięku do formatu MP3. Niestety, jest

on

płatny.

Korzystanie z programu Windows Media Player

Ćwiczenie 4.1. Seans DVD

Celem ćwiczenie jest odtworzenie filmu DVD.

1. Otworzyć program

Windows

Media

Player.

W tym celu z menu

Start

wybierz opcję

Wszystkie

programy

|

Akcesoria

|

Rozrywka

, a następnie kliknij polecenie

Windows Media Player

.

2. Włóż płytę z filmem do napędu DVD.

3. Zostanie wyświetlone okno dialogowe pokazane na rysunku 4.1. Wybierz opcję

Odtwórz dysk

wideo DVD używanie

Windows Media Player

.

4. Jeżeli chcesz, żeby od teraz system automatycznie odtwarzał filmy DVD za pomocą tego programu,

zaznacz opcję

Zawsze

wykonuj

wybraną

akcję

.

5. Jeżeli po włożeniu płyty DVD film nie został automatycznie uruchomiony, wybierz znajdującą się w

lewym górnym oknie opcję

Pokaż pasek menu

. Następnie wybierz

Plik

|

Otwórz

i wskaż nazwę

pliku.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

30

Rysunek 4.1. Pytanie o podjęcie stosownej akcji

Korzystanie z aparatów cyfrowych

Ćwiczenie 4.2. Tworzenie nowego albumu zdjęciowego

1. Otwórz folder

Moje

dokumenty

2. Dowolną metodą

8

opisaną w rozdziale 3. utwórz nowy folder i zmień jego nazwę na

album

.

3. Kliknij prawym przyciskiem myszy nowy folder, a następnie kliknij polecenie

Właściwości

.

4. W menu

Dostosowywanie

w polu

Użyj

tego

typu

folderu

jako

szablonu

wybierz opcję

Album

zdjęciowy

.

Windows

XP

zawiera kilka domyślnych typów folderów. Pliki poszczególnych typów powinny być

przechowywane w odpowiednio zdefiniowanych folderach.

8

Nowy folder można również utworzyć, wybierając opcję

Utwórz

nowy

folder

z menu

Zadania

plików

i

folderów

.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

31

Rysunek 4.2. Tworzenie odpowiedniego dla zdjęć folderu (albumu zdjęciowego)

Ćwiczenie 4.3. Oglądanie zdjęć

Aby wyświetlić pliki graficzne zapisane w folderze

Przykładowe

obrazy

:

1. Otwórz folder

Moje dokumenty

.

2. Wybierz i otwórz folder

Moje

obrazy

.

3. Domyślnie ustawionym sposobem przeglądania tego folderu jest

Widok:

Miniatury

. Przy takim

ustawieniu na tle ikony folderu wyświetlone są miniaturowe wersje umieszczonych w folderze
obrazów.

4. Dwukrotnie kliknij na ikonie folderu

Przykładowe

obrazy.

5. Domyślnie ustawionym sposobem przeglądania tego folderu jest

Widok: Przeźrocze

. Przy takim

ustawieniu (pokazanym na rysunku 4.3) wyświetlana jest zawartość jednego pliku i miniatury
pozostałych obrazów.

6. Z menu

Zadania

obrazów

wybierz zadanie

Wyświetl

jako

pokaz

slajdów

.

7. W trybie pełnoekranowym zostaną kolejno wyświetlone wszystkie obrazy przechowywane w folderze.

8. Aby zakończyć pokaz slajdów, wybierz znajdującą się w prawym górnym rogu opcję

Zamknij

okno

.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

32

Rysunek 4.3. Zawartość jednego pliku jest wyeksponowana, pozostałe obrazy widziane są jako miniatury

Odtwarzanie dźwięków i muzyki

Ćwiczenie 4.4. Słuchamy muzyki

Celem ćwiczenie jest odtworzenie plików audio zapisanych w folderze

Moja

muzyka

.

1.

Otwórz folder

Moja

muzyka

.

2. W obszarze

Zadania

muzyki

:

a. Wybierz zadanie

Odtwórz

wszystko

, aby odtworzyć muzykę ze wszystkich folderów

albumów,

b. Zaznacz kilka plików muzycznych i wybierz zadanie

Odtwórz

zaznaczenie

.

Ewentualnie

1. Otwórz folder

Moje dokumenty

.

2. Kliknij prawym przyciskiem myszy na folderze

Moja

muzyka

.

3. Z menu podręcznego wybierz opcję

Odtwórz

. Pliki znajdujące się w folderze

Moja

muzyka

(ale nie w

jego podfolderach) zostaną odtworzone.

Ćwiczenie 4.5. Słuchamy głośniej

Aby wyświetlić ikonę głośności na pasku zadań i dostosować głośność dźwięków:

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

33

1. Z menu

Start

wybierz opcję

Panel

sterowania

.

2. Wybierz kategorię

Dźwięk

,

mowa

i

urządzenia

audio

.

3. Wybierz zadanie

Dopasuj

głośność

systemu

.

4. Zostanie wyświetlone okno

Właściwości

:

dźwięk

i

urządzenia

audio

. Zaznacz opcję

Umieść

ikonę

głośności

na

pasku

zadań

oraz ustaw za pomocą suwaka odpowiednią głośność dźwięków.

5. Naciśnij przycisk

OK

.

6. Zamknij okno

Dźwięk

,

mowa

i

urządzenia

audio

za pomocą znajdującego się w prawym górnym

rogu przycisku

Zamknij

.

Ćwiczenie 4.6. Zmieniamy ustawienia głośników

Celem ćwiczenia jest dopasowanie ustawień głośników do indywidualnych wymagań Czytelnika

1. Z menu

Start

wybierz opcję

Panel

sterowania

.

2. Wybierz kategorię

Dźwięk

,

mowa

i

urządzenia

audio

.

3. Wybierz zadanie

Zmień

ustawienia

głośników

.

4. Zostanie wyświetlone okno

Właściwości

:

dźwięk

i

urządzenia

audio

. W sekcji

Ustawienia

głośników

wybierz opcję

Zaawansowane

.

5. Pojawi się okno pokazane na rysunku 4.3. W polu

Ustawienia

głośników

wybierz opcję

odpowiadającą ilości i typowi podłączonych do komputera głośników.

6. Naciśnij przycisk

OK

.

7. Wybierz opcję

Siła

głosu

głośników

. Zostanie wyświetlone okno

Siła

głosu

głośników

.

8. Dopasuj głośność poszczególnych głośników.

9. Naciśnij przycisk

OK

.

10. Zamknij okno

Dźwięk

,

mowa

i

urządzenia

audio

za pomocą znajdującego się w prawym górnym

rogu przycisku

Zamknij

.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

34

Rysunek 4.4. Zmiana parametrów głośników

Ćwiczenie 4.7. Regulacja tonów

Windows

XP

umożliwia niezależną regulację głośności tonów niskich i wysokich.

1. Dwukrotnie kliknij na umieszczonej, w ramach ćwiczenia 4.5, na pasku zadań ikonie głośności.

Pojedyncze kliknięcie ikony wyświetli okno regulacji głośności.

2. Zostanie wyświetlone okno

Play

Control

. Wybierz opcję

Zaawansowane

.

3. Za pomocą suwaków ustaw głośność odpowiednio dla tonów niskich i wysokich.

4. Zamknij okno

Zaawansowane

sterowniki

dla:

Play

Control

.

5. Zamknij okno

Play

Control

za pomocą znajdującego się w prawym górnym rogu przycisku

Zamknij

.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

35

Rozdział 5.
Administracja kontami
użytkowników

Ćwiczenia zawarte w tym rozdziale pozwolą przygotować oddzielne środowisko pracy dla każdego użytkownika
komputera.

Windows

XP

, w porównaniu do systemów

Windows

9x

, znacznie poprawia bezpieczeństwo oraz zwiększa

możliwości konfiguracji uprawnień poszczególnych użytkowników. Natomiast niewielkie zmiany zauważą
użytkownicy systemu

Windows

2000

, ponieważ

Windows

XP

przejął rozwiązania zastosowane w tym właśnie

systemie

operacyjnym.

Windows

XP

rozróżnia trzy rodzaje kont użytkowników.

Administrator

z pełnymi uprawnieniami do wszystkich

elementów systemu może m.in. tworzyć konta dla innych użytkowników oraz zarządzać ich ustawieniami. Dwa
pozostałe rodzaje —

Konto z ograniczeniami

i

Gość

— to konta z ograniczonymi prawami dostępu, np.

możliwością operowania jedynie na własnych plikach oraz uruchamiania wyłącznie niektórych aplikacji.

Nowością jest funkcja

Przełącz

użytkownika

, pozwalająca na szybkie przełączanie pomiędzy kontami

użytkowników z zachowaniem wszystkich pracujących aplikacji. Dzięki temu mechanizmowi aplikacje
uruchomione przez jednego użytkownika mogą pracować w trakcie, gdy do komputera zalogował się ktoś inny.

Tworzenie, modyfikacja i usuwanie kont
użytkowników

Po zainstalowaniu w systemie automatycznie tworzone zostają konta:

Administrator

(osoba zarządzająca całym

systemem i posiadająca maksymalne uprawnienia),

Gość

(konta jest początkowo zablokowane) i konto osoby

przeprowadzającej instalację (konto to ma takie same uprawnienia, jak

Administrator

). Tak jak w przypadku

poprzednich rozdziałów, aby wykonać opisywane ćwiczenia należy zalogować się na konto z uprawnieniami
administratora.

Ćwiczenie 5.1. Tworzenie kont użytkowników

Praca z systemem Windows XP możliwa jest po zalogowaniu się użytkownika. Dla każdego użytkownika
komputera powinno zostać utworzone jego własne konto. Aby utworzyć nowe konto użytkownika

1. Z menu

Start

wybierz opcję

Panel

sterowania

9

.

2. Wybierz kategorię

Konta

użytkowników

. Zostanie wyświetlone okno

Konta

użytkowników

.

3. Wybierz zadanie

Utwórz

nowe

konto

. Zostanie uruchomiony

Kreator

dodawania

konta

do

systemu

.

4. Wpisz nazwę nowo tworzonego konta i naciśnij przycisk

Dalej

.

5. Określ typ konta — do wyboru są dwie opcje:

Administrator

lub

Ograniczone

. Zaznacz opcje

Ograniczone

.

6. Naciśnij przycisk

Utwórz

konto

.

Kreator

dodawania

nowego

konta

zostanie zamknięty, a nowe konto

utworzone.

9

Opcja ta została dodana do menu Start w ćwiczeniu 2.9.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

36

Ćwiczenie 5.2. Zmiana właściwości konta

Celem ćwiczenia jest zmodyfikowanie utworzonego w poprzednim ćwiczeniu konta.

1. Z menu

Start

wybierz opcję

Panel

sterowania

.

2. Wybierz kategorię

Konta

użytkowników

. Zostanie wyświetlone okno

Konta

użytkowników

.

3. Wybierz zadanie

Zmień

inne

konto

. Zostaniesz poproszony o wybór modyfikowanego konta.

4. Wybierz utworzone w ćwiczeniu 5.1 konto (na rysunku 5.1 jest to konto użytkownika

lama

).

5. Wybierz opcję

Zmień

obraz

. Ikonę użytkownika można wybrać z istniejących w systemie 23 ikon lub

utworzyć ją samemu w dowolnym programie graficznym.

6. Po wybraniu ikony naciśnij przycisk

Zmień

obraz

. Ikona kontra użytkownika zostanie zmieniona.

Rysunek 5.1. Modyfikacja konta użytkownika

Ćwiczenie 5.3. Jak zostać administratorem

Ponieważ administratorzy mają nieograniczone możliwości zarządzania komputerem, konta użytkowników
posiadających takie uprawnienia powinny być chronione hasłem. Aby nadać użytkownikowi

lama

uprawnienia

administratora i zabezpieczyć konto hasłem:

1. Z menu

Start

wybierz opcję

Panel

sterowania

.

2. Wybierz kategorię

Konta

użytkowników

. Zostanie wyświetlone okno

Konta

użytkowników

.

3. Wybierz zadanie

Zmień

inne

konto

i wybierz konto użytkownika

lama

.

4. Zaznacz opcję

Zmień

typ

konta

. Jako nowy typ konta wybierz opcje

Administrator

komputera

.

5. Naciśnij przycisk

Zmień

typ

konta

.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

37

6. Następnie wybierz opcję

Utwórz

hasło

. Wpisz nowe hasło użytkownika i potwierdź je w polu

Wpisz

jeszcze

raz

nowe

hasło

dla

potwierdzenia

.

Wielkość liter hasła, w przeciwieństwie do wielkości liter nazwy konta, ma znaczenie! Na przykład „MetaTroN”
i „metatron” to dwa różne hasła.

7. Dodatkowo możesz określić wskazówkę, która danemu użytkownikowi (ale tylko jemu) powinna

pomóc przypomnieć sobie hasło.

Ćwiczenie 5.4. Usuwanie kont

Aby usunąć z systemu konto użytkownika

lama

:

1. Z menu

Start

wybierz opcję

Panel

sterowania

.

2. Wybierz kategorię

Konta

użytkowników

. Zostanie wyświetlone okno

Konta

użytkowników

.

3. Wybierz zadanie

Zmień

inne

konto

i wybierz konto użytkownika

lama

.

4. Zaznacz opcję

Usuń

konto

. Zostanie wyświetlone pytanie, czy zachować pliki zapisane w folderze

Moje

dokumenty

użytkownika

lama

.

5. Wybierz opcję

Usuń

pliki

, a następnie

Usuń

konto

.

Zarządzanie kontami użytkowników

Ćwiczenie 5.5. Ukrywanie listy użytkowników

Domyślnie, podczas uruchamiania systemu wyświetlany jest ekran zawierający listę wszystkich założonych na
komputerze kont. Użytkownik musi jedynie kliknąć odpowiednią ikoną i w przypadku kont chronionych hasłem
podać prawidłowe hasło. Aby ukryć listę wszystkich użytkowników komputera:

1. Z menu

Start

wybierz opcję

Panel

sterowania

.

2. Wybierz kategorię

Konta

użytkowników

. Zostanie wyświetlone okno

Konta

użytkowników

.

3. Wybierz opcję

Zmień

sposób

logowania

lub

wylogowania

użytkowników

.

4. Odznacz opcje

Użyj

ekranu

powitalnego

i naciśnij przycisk

Zastosuj

opcje

.

Ćwiczenie 5.6. Przełączanie między kontami

Celem ćwiczenia jest przełączenie się na konto innego użytkownika bez zamykania uruchomionych na własnym
koncie aplikacji.

1. Zaloguj się do systemu na własne konto (konto z uprawnieniami administratora).

2. W sposób opisany w ćwiczeniu 5.1 utwórz konto innego użytkownika.

3. Uruchom kilka aplikacji (np. programy

Paint

,

Notatnik

,

Pasjans

i

Kierki

).

4. Z menu

Start

wybierz opcję

Wyloguj

. Zostanie wyświetlone okno pokazane na rysunku 5.2.

5. Wybierz opcję

Przełącz

użytkownika

. W zależności od wyniku ćwiczenia 5.2 albo zostanie

wyświetlony ekran powitalny, albo znane z systemu

Windows

2000

okno logowania.

6. Zaloguj się na koncie innego użytkownika. Zauważ, że inna osoba może pracować ze swoimi

dokumentami i uruchamiać własne aplikacje.

7. Z menu

Start

wybierz opcję

Wyloguj

i wybierz opcję

Wyloguj

.

8. Ponownie zaloguj się na własnym koncie. Zauważ, że wszystkie aplikacje pozostały uruchomione, a

dokumenty „czekały” na Ciebie w takim stanie, w jaki je zostawiłeś.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

38

Rysunek 5.2. Przełączanie użytkowników w systemie Windows XP

Ćwiczenie 5.7. Uruchamianie aplikacji wymagających uprawnień administratora

Celem ćwiczenie jest uruchomienie aplikacji

Zarządzanie

komputerem

jako inny niż aktualnie zalogowany do

systemu użytkownik.

1. Wyloguj się i zaloguj jako użytkownik o ograniczonym dostępie.

2. Z menu

Start

wybierz opcję

Wszystkie

programy

.

3. Jeżeli został wyświetlony folder

Narzędzia

administracyjne

— wybierz go, w przeciwnym

przypadku:

a. Naciśnij prawym przyciskiem myszy na menu

Start

.

b. Wybierz opcję

Właściwości

|

Menu

Start

.

c. Naciśnij klawisz

Dostosuj

, a następnie wybierz opcje

Zaawansowane

.

d. Na liście dostępnych elementów

menu

Start

zaznacz, jak to zostało pokazane na rysunku

5.3,

Systemowe

narzędzia

administracyjne

.

e. Naciśnij przycisk

OK

. Zostanie zamknięte okno dostosowywanie

menu

Start

.

f. Naciśnij przycisk

OK

.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

39

Rysunek 5.3. Dodawanie folderu Narzędzia administracyjne do menu Start

4. W menu podręcznym znajdź opcję

Zarządzanie

komputerem

i naciśnij prawy przycisk myszy.

5. Z menu podręcznego wybierz opcję

Uruchom

jako

. Zostanie wyświetlona okno pokazane na rys. 5.4

6. Wybierz opcję

Następujący

użytkownik

i podaj hasło administratora.

7. Naciśnij przycisk

OK

. Pomimo że aktualnie zalogowany do komputera nie miał wystarczających

uprawnień, aplikacja zostanie uruchomiona.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

40

Rysunek 5.4. Aby uruchomić program jako Administrator, musimy znać hasło administratora systemu

Prawa użytkowników systemu

Pomimo tego, że z poziomu okna

Konta

użytkowników

można jedynie określić jeden z dwóch typów konta,

system

Windows

XP

umożliwia nadawanie praw do określonych zasobów (jak np. drukarka lub folder) lub

wykonywania określonych zadań (jak np. instalowanie nowych sterowników lub zmiana czasu systemowego)
konkretnym użytkownikom. Dodatkowo, aby uprościć administrację kontami użytkowników można łączyć ich w
grupy użytkowników o tych samych prawach.

Ćwiczenie 5.8. Tworzenie nowych kont z ograniczeniami

Aby utworzyć konta nowych użytkowników i uniemożliwić im stworzenie hasła:

1. Z menu

Start

wybierz opcję

Wszystkie

programy

.

2. Wybierz opcję

Narzędzia

administracyjne

|

Zarządzanie

komputerem

.

3. Z menu podręcznego wybierz opcję

Zarządzanie

komputerem

. Pojawi się konsola

MMC

(ang.

Microsoft

Menagment

Console

) służąca m.in. do zarządzania kontami użytkowników lokalnego

komputera.

4. Rozwiń menu

Użytkownicy

i

grupy

lokalne

.

5. Kliknij prawym przyciskiem myszki folder

Użytkownicy

.

6. Z menu podręcznego wybierz opcję

Nowy

użytkownik

. Pojawi się okno pokazane na rysunku 5.4.

7. Wprowadź nazwę nowego konta użytkownika i ustaw dodatkowe właściwości konta tak, jak zostało to

pokazane na rysunku 5.4

8. Naciśnij klawisz

Utwórz

. Nowy użytkownik został dodany do systemu.

9. Powtórz czynności opisane w kroku 7. i 8., tworząc konto innego użytkownika.

10. Naciśnij klawisz

Zamknij

. Okno

Nowy

użytkownik

zostanie zamknięte.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

41

Rysunek 5.4. Tworzenie nowego konta i modyfikacja uprawnień

Ćwiczenie 5.9. Zwiększanie uprawnień użytkowników

Aby dodać konta użytkowników do wbudowanej grupy

Użytkownicy

zaawansowani

:

1. Z menu

Start

wybierz opcję

Wszystkie

programy

.

2. Wybierz opcję

Narzędzia

administracyjne

|

Zarządzanie

komputerem

.

3. Rozwiń menu

Użytkownicy

i

grupy

lokalne

.

4. Kliknij lewym przyciskiem myszki folder

Grupy

.

5. Z listy dostępnych grup wybierz grupę

Użytkownicy

zaawansowani

(użytkownicy należący do tej grupy

mają większe uprawnienia niż użytkownicy o ograniczonym dostępie. Mogą m.in. udostępnić zasoby w
sieci lokalnej, instalować niektóre programy czy ustawiać zegar systemowy).

6. Zostanie wyświetlona okno

Właściwości:

Użytkownicy

zaawansowani

(rysunek 5.5).

7. Naciśnij klawisz

Dodaj

. Jeżeli pamiętasz nazwy kont użytkowników utworzonych w poprzednim

ćwiczeniu, wpisz je, oddzielając średnikiem, w polu

Wprowadź

nazwy

obiektów

do

wybrania

, a

następnie naciśnij przycisk

Sprawdź

nazwy

.

8. Jeżeli nie pamiętasz dokładnych nazw kont użytkowników lub system nie mógł znaleźć którejś z

podanych przez ciebie nazw, wybierz opcję

Zaawansowane

i naciśnij przycisk

Znajdź

teraz

.

9. Zostanie wyświetlona lista wszystkich grup i kont użytkowników. Dwukrotnie kliknij na nazwie konta

tych użytkowników, których chcesz dodać do grupy

Użytkownicy

zaawansowani

.

10. Naciśnij klawisz

OK

, aby zamknąć okno

Właściwości:

Użytkownicy

zaawansowani

.

11. Zamknij okno konsoli

Zarządzanie

komputerem

.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

42

Rysunek 5.5. Dodawanie użytkowników do grupy Użytkownicy zaawansowani

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

43

Rysunek 5.6. Wyświetlona lista wszystkich konta grup i użytkowników

Ćwiczenie 5.10. Zmiana uprawnień — uniemożliwienie wyłączenia komputera

Każda z wbudowanych grup posiada uprawnienia do wykonywania pewnych zadań (uprawnienia systemowe).
Aby uniemożliwić użytkownikom o ograniczonym dostępie (należącym do grupy

Użytkownicy

) wyłączanie

komputera:

1. Z menu

Start

wybierz opcję

Wszystkie

programy

.

2. Wybierz opcję

Narzędzia

administracyjne

|

Zasady

zabezpieczeń

lokalnych

. Zostanie

wyświetlona konsola

MMC

służąca do bezpośredniego modyfikowania kont i lokalnych zasad

bezpieczeństwa.

3. Rozwiń folder

Zasady

lokalne

.

4. Wybierz opcję

Przypisywanie

praw

użytkownika

. Zostanie wyświetlona lista uprawnień

systemowych (rysunek 5.7).

5. Wybierz uprawnienie:

Zamykanie

systemu

. Pojawi się okno

Właściwości:

Zamykanie

systemu

.

6. Zaznacz grupę

Użytkownicy

i naciśnij przycisk

Usuń

. Od tej chwili użytkownicy należący do tej grupy

nie będę mogli zamknąć systemu.

7. Zamknij okno konsoli

Zasady

zabezpieczeń

lokalnych

.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

44

Rysunek 5.7. Uprawnienie do zamykania systemu, tak jak inne uprawnienia systemowe, może zostać odebrane
pewnym grupom użytkowników

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

45

Rozdział 6.
Pliki i foldery na dyskach NTFS

Ćwiczenia zawarte w tym rozdziale pozwolą w pełni wykorzystać możliwości nowego systemu plików
wykorzystywanego przez

Windows

XP

.

Jednym z obsługiwanych przez

Windows

XP

systemem plików jest system

NTFS

w wersji 6. Umożliwia on

m.in. ograniczanie dostępu do plików i katalogów, kompresję, szyfrowanie i odzyskiwanie uszkodzonych
danych. Dodatkowo możliwe jest ograniczenie ilości miejsca dostępnego dla danego użytkownika i śledzenie
takich zdarzeń jak: odczyt, modyfikacja lub usuniecie danych z dysku.

Konwersja systemu plików

Ćwiczenie 6.1. Konwersja systemu plików

Podczas instalacji systemu Czytelnik miał możliwość wyboru systemu plików dla poszczególnych dysków
komputera. Jeżeli którykolwiek z dysków (w tym dyski:

rozruchowy

i

systemowy

) zostały sformatowane w

systemie

FAT

lub

FAT32

można je skonwertować do systemu

NTFS

.

1. Z menu

Start

wybierz polecenie

Uruchom...

2. W polu

Otwórz

wpisz

cmd

i naciśnij

Enter

.

3. Zostanie wywołany

wiersz

polecenia

.

4. Poleceniem służącym do konwersji systemu plików jest polecenie

convert

. Na rysunku 6.1

przedstawiona zastała składnia polecenia (wykonanie polecenie pokazanego w ostatnim wiersz
spowoduje konwersje dysku

e:

do systemu

NTFS

).

5. Wpisz polecenie

convert c: /fs:ntfs

i naciśnij klawisz

Enter

.

6. Jeżeli konwertujesz dysk rozruchowy, zostanie wyświetlony komunikat informujący o tym, że

konwersja wymaga wyłącznego dostępu do dysku i zostanie przeprowadzona podczas pierwszego
restartu systemu.

7. Uruchom ponownie komputer.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

46

Rysunek 6.1. Menu pomocy programu

CONVERT

Ograniczenie dostępu do danych

Ćwiczenie 6.2. Folder — modyfikacja uprawnień

Każdy plik i folder umieszczony na dysku NTFS jest „własnością” jednego z użytkowników. Właściciel folderu
może w pełni nim zarządzać, w tym zabronić innym użytkownikom modyfikowania danych umieszczonych w
tym folderze.

1. Na dysku NTFS utwórz nowy folder o nazwie

prywatne

.

2. Kliknij prawym przyciskiem myszy na nowoutworzonym folderze i z podręcznego menu wybierz opcję

Udostępniania

i

zabezpieczanie

.

3. W oknie

Właściwości:

Prywatne

wybierz zakładkę

Zabezpieczanie

. Jeżeli w oknie właściwości

nie znajduje się omawiana zakładka:

a. Z menu

Start

wybierz opcje

Panel

sterowania

.

b. Kliknij ikonę

Wygląd i kompozycje

, a następnie kliknij ikonę

Opcje folderów

.

c. Na karcie

Widok

w obszarze

Ustawienia zaawansowane

wyczyść pole wyboru

Użyj

prostego udostępniania plików [zalecane]

(rysunek 6.2).

d. Kliknij przycisk

OK

i zamknij

Panel

sterowania

.

4. Naciśnij przycisk

Dodaj

. W polu

Wprowadź

nazwę

obiektów

do

wybrania

wpisz

Użytkownicy

zaawansowani

i naciśnij

OK

.

5. Tytuł dolnego okna zostanie zmieniony na

Uprawnienia

dla

Użytkownicy zaawansowani

.

6. Wyczyść pola

Zezwalaj

dla wierszy

Zapis i wykonanie

oraz

Wyświetlanie

zawartości

folderu

i naciśnij przycisk

OK

. Od tej chwili żaden użytkownik należący wyłącznie do grupy

Użytkownicy

zaawansowani

nie będzie mógł modyfikować danych umieszczonych w tym folderze.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

47

Rysunek 6.2. Aby wyświetlić zakładkę Zabezpieczanie należy zmienić domyślne ustawienia folderów

Ćwiczenie 6.3. Odebranie uprawnień do folderu danej grupie uzytkowników

Ponieważ użytkownik może być członkiem więcej niż jednej grupy odznaczenie opcji

Zezwalaj

dla niektórych

tylko grup, w których znajduje się konto użytkownika nie powoduje odebranie mu praw do pliku lub folderu.
Usuńmy jedno z kont utworzonych w poprzednim rozdziale z grupy

Użytkownicy

(konto powinno zostać jedynie

członkiem grupy

Użytkownicy

zaawansowani

).

1. Wyloguj się i zaloguj kolejno na oba konta utworzone w ćwiczeniu 5.7. Zauważ, że jeden użytkownik

nadal ma dostęp do folderu

prywatne

(ten użytkownik, który nadal jest członkiem grupy

Użytkownicy

).

2. Zaloguj się ponownie na swoje konto użytkownika.

7. Kliknij prawym przyciskiem myszy na folderze

prywatne

i z menu podręcznego wybierz opcję

Udostępniania

i

zabezpieczanie

.

3. W polu

Nazwy

grupy

lub

użytkownika

zaznacz

Użytkownicy

zaawansowani

. Tytuł dolnego

okna zostanie zmieniony na

Uprawnienia

dla

Użytkownicy

.

4. Zaznacz pole

Odmów

dla wiersza

Modyfikacja

, tak jak zostało to pokazane na rysunku 6.3. Ponieważ

pozostałe uprawnienia (z wyjątkiem uprawnienia

Pełna

kontrola

) zależą od uprawnienia do

modyfikacji, system automatycznie potwierdzi odebranie tych uprawnień.

5. Naciśnij przycisk

OK

. Zostanie wyświetlony komunikat ostrzegający przed konsekwencjami jawnego

odbierania uprawnień. Naciśnij przycisk

OK

.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

48

Rysunek 6.3. Zabezpieczenia folderów

Ćwiczenie 6.4. Nadawanie uprawnień do danego pliku

1. Przejdź do folderu

prywatne

.

2. Ustaw kursor myszki tak, aby nie wskazywał żadnego z elementów okna i naciśnij prawy przycisk

myszy.

3. Z menu podręcznego wybierz opcję

Nowy

|

Obraz

–

mapa

bitowa

. W folderze zostanie utworzony

nowy plik.

4. Kliknij prawym przyciskiem myszy na ikonie nowego pliku i z podręcznego menu wybierz opcję

Właściwości

.

5. W polu

Właściwości:

Nowy

obraz

–

mapa

bitowa

wybierz opcję

Zabezpieczenia

.

6. Naciśnij przycisk

Dodaj

. W polu

Wprowadź

nazwę

obiektów

do

wybrania

wpisz nazwę konta

użytkownika należącego wyłącznie do grupy

Użytkownicy

.

7. Tytuł dolnego okna zostanie zmieniony (w moim przypadku) na

Uprawnienia

dla

danka.

Ponieważ

to konto należy do grupy

Użytkownicy

, automatycznie ma nadane, takie same jak grupa, prawa do

wszystkich obiektów znajdujących się w katalogu

prywatne

. Zaznacz opcję

Odmów

dla wiersza

Pełna

kontrola

.

8. Naciśnij przycisk

OK

. Wszystkie uprawnienia użytkownika do pliku zostały odebrane.

9. Przełącz się na wybranego w kroku 6. użytkownika. Pomimo że użytkownik ma dostęp do plików w

katalogu

poufne

, modyfikacja pliku

Nowy obraz – mapa bitowa

jest niemożliwa.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

49

Kopiowanie plików i folderów

Ponieważ każdy obiekt (taki jak plik lub folder) „dziedziczy” uprawnienia od folderu nadrzędnego, to podczas
kopiowania i przenoszenia obiektów uprawnienia te mogą ulec zmianie.

Ćwiczenia 6.5. Zmiana właściwości kopiowanych obiektów

Kopiowane lub przenoszone pomiędzy dyskami NTFS obiekty otrzymują uprawnienia nadrzędnego obiektu
docelowego. Jedynym wyjątkiem od tej zasady jest przenoszenie obiektów w ramach pojedynczej partycji —
wtedy obiekt zachowuje wszystkie swoje uprawnienia. Aby sprawdzić prawdziwość powyższej reguły:

1. Otwórz folder

prywatne

.

2. Wyświetl i zapamiętaj uprawnienia poszczególnych grup i użytkowników do pliku

Nowy obraz – mapa

bitowa

.

3. Skopiuj plik do głównego katalogu na dysku rozruchowym.

4. Wyświetl uprawnienia do pliku

Nowy obraz – mapa bitowa

. Zauważ, że na liście poszczególnych grup i

użytkowników nie ma grupy

Użytkownicy

zaawansowani

i użytkownika

danka

.

Inspekcja dostępu do danych

Ćwiczenie 6.6 Monitorowanie dostępu do katalogu

Celem ćwiczenia jest włączenie inspekcji dostępu do folderu

prywatne

.

1. Uruchom menu

Start

|

Wszystkie

programy

|

Narzędzia

administracyjne

|

Zasady

zabezpieczeń

lokalnych

.

2. Rozwiń folder

Zasady

lokalne

i wybierz opcję

Zasady

inspekcji

.

3. Dwukrotnie kliknij zasadę

Przeprowadź

inspekcję

dostępu

do

obiektów

. Zostanie wyświetlone

okno pokazane na rysunku 6.4

4. Zaznacz opcje

Sukces

oraz

Niepowodzenie

.

5. Naciśnij klawisz

OK

i zamknij okno konsoli

Zasady

zabezpieczeń

lokalnych

.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

50

Rysunek 6.4. Monitorowanie zarówno udanych jak i zakończonych niepowodzenie prób dostępu do folderu

8. Kliknij prawym przyciskiem myszki na folderze

prywatne

i z menu podręcznego wybierz opcję

Udostępniania

i

zabezpieczanie

.

9. Wybierz opcje

Zabezpieczenia

|

Zaawansowane

|

Inspekcja

.

10. Kliknij przycisk

Dodaj

. Zostanie wyświetlone okno pokazane na rysunku 6.5.

11. W polu

Wprowadź

nazwę

obiektów

do

wybrania

wpisz

Wszyscy

. Sprawdź poprawność nazwy i

naciśnij

OK

.

12. Zostanie wyświetlone okno

Wpis

inspekcji

dla

prywatne

. Zaznacz opcję

Powodzenie

i

Niepowodzenie

dla wiersza

Pełna

kontrola

.

W praktyce nie stosuje się tak dokładnej modyfikacji obiektu. Monitorowanie dla każdego użytkownika
zarówno udanych, jak i nieudanych prób dostępu w krótkim czasie skończyłoby się zapełnieniem

Dziennika

zabezpieczenia

.

13. Naciśnij klawisz

OK

. Zostanie zamknięte okno

Zaawansowane

ustawianie

zabezpieczeń

dla

prywatne

.

14. Naciśnij przycisk

OK

. Od tej chwili jakakolwiek modyfikacja zawartości folderu zostanie odnotowana w

Dzienniku

zabezpieczenia

.

Rysunek 6.5. Określanie grup użytkowników „poddanych” inspekcji

Ćwiczenie 6.7 Przeglądanie Dziennika zabezpieczenia

Aby sprawdzić kto modyfikował zwartość folderu

prywatne

:

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

51

1. Uruchom menu

Start

|

Wszystkie

programy

|

Narzędzia

administracyjne

|

Podgląd

zdarzeń

.

2. Wybierz

Dziennik

Zabezpieczenia

. W oknie po prawej stronie zostanie wyświetlona lista

zarejestrowanych zdarzeń.

3. Jeżeli chcesz poznać więcej szczegółów o konkretnym zdarzeniu kliknij na nim dwukrotnie lewym

przyciskiem myszki. (Na rysunku 6.6 wyświetlono zanotowane szczegóły dotyczące usunięcia pliku

dump

przez użytkownika

Administrator

używającego programu

Windows Commander

.

Rysunek 6.6. Kontrola działań użytkowników w systemie

Kompresja i szyfrowanie danych

Ćwiczenie 6.8. Szyfrowanie danych

Kolejnym, obok uprawnień, mechanizmem gwarantującym poufność danych jest szyfrowanie dysków, folderów
lub plików. Jedną osobą, która będzie miała dostęp do zaszyfrowanych danych jest ich właściciel oraz

Agent

odzyskiwania (domyślnie rolę agenta odzyskiwania pełni

Administrator

). Aby zaszyfrować zawartość folderu

prywatne

:

1. Kliknij prawym przyciskiem myszy folder

prywatne

.

2. Wybierz opcję

Właściwości

|

Ogólne

|

Zaawansowane

.

3. Zaznacz opcję

Szyfruj

zawartość,

aby

zabezpieczyć

dane

.

4. Naciśnij przycisk

OK

. Zostanie zamknięte okno

Atrybuty

zaawansowane

.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

52

5. Naciśnij przycisk

OK

. Zawartość folderu została zaszyfrowana i jest dostępna wyłącznie dla właściciela

danych (i administratora).

Niemożliwe jest zarówno otwieranie, jak i kopiowanie zaszyfrowanych plików.

Ćwiczenie 6.9. Kompresja folderów

Celem ćwiczenia jest skompresowanie zawartości folderu

Documents

and

Settings

.

1. Kliknij prawym przyciskiem myszy folder

Documents

and

Settings

.

2. Wybierz opcję

Właściwości

|

Ogólne

|

Zaawansowane

3. Zaznacz opcję

Kompresuj

zawartość,

aby

zaoszczędzić

miejsce

na

dysku

i naciśnij

OK

.

Zostanie zamknięte okno

Atrybuty

zaawansowane

.

4. Naciśnij klawisz

OK

. Zostanie wyświetlone okno potwierdzenia zmiany atrybutów. Wybierz opcję

Zastosuj zmiany do tego

folderu

,

podfolderu

i

plików

i naciśnij

OK

.

Rysunek 6.7. Zmiana atrybutów dotycząca foldera wraz z wszystkimi umieszczonymi w nim folderami i plikami

Ograniczanie ilości miejsca dostępnego dla
użytkowników

Celem ćwiczenia jest ograniczenie maksymalnej ilości danych możliwych do przechowywania na dysku
rozruchowym wszystkim użytkownikom (z wyjątkiem

Administratora

)

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

53

1. Kliknij prawym przyciskiem myszy na ikonie dysku rozruchowego.

2. Wybierz opcję

Właściwości

|

Przydział

.

3. Zaznacz, jak zostało to pokazane na rysunku 6.8 opcje

Włącz

zarządzanie

przydziałami

i

Odmów

miejsca

na

dysku

użytkownikom

przekraczającym

limit

przydziału

.

4. Ustaw ilość dostępnego dla użytkowników miejsca na dysku oraz poziom, po przekroczeniu którego

system wyświetli ostrzeżenie.

5. Jeżeli dla któregoś z użytkowników chcesz ustawić inne wartości limitu miejsca na dysku, wybierz

opcje

Wpis

przydziałów

, dodaj nazwę użytkownika lub grupy, a następnie w okienku

Ustawianie

przydziału

dla

LOLEK\miś

wpisz nowe wartości poziomu limitu i ostrzeżenia.

6. Naciśnij klawisz

OK

.

Rysunek 6.8. Ograniczenie ilości dostępnego dla użytkownika miejsca na dysku

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

54

Rozdział 7.
Drukowanie

Ćwiczenia zawarte w tym rozdziale ułatwią zainstalowania w komputerze drukarki, prawidłowe jej
skonfigurowanie i nadanie praw do drukowania poszczególnym użytkownikom.

Baza sterowników dołączanych do kolejnych wersji systemów

Windows

systematycznie się powiększa i w

przypadku

Windows

XP

prawdopodobieństwo, że system nie wykryje podłączonej do komputera drukarki jest

niewielkie. Natomiast gdyby tak się stało, to niestety sterowniki przygotowane przez producenta, zanim ukazał
się

Windows

XP

, mogą nie działać prawidłowo.

Instalacja i konfiguracja drukarki

Ćwiczenie 7.1. Instalacja nowej drukarki

1. Jeżeli drukarka nie jest podłączona do komputera, to:

a. Jeżeli drukarka wykorzystuje port szeregowy (długa, dwurzędowa wtyczka) — wyłącz

komputer, podłącz drukarkę i włącz komputer,

b. Jeżeli drukarka wykorzystuje port USB (mała, prostokątna wtyczka) — podłącz ją do

komputera.

2. System Windows powinien prawidłowo rozpoznać nowe urządzenie. Zostanie wyświetlone okno

podobne to przedstawionego na rysunku 7.1

3. Naciśnij przycisk

Dalej

.

4. Zostanie wyświetlona lista sterowników dla znalezionej drukarki. Wybierz odpowiedni sterownik i

naciśnij przycisk

Dalej

.

5. Po chwili zostanie wyświetlone okno z komunikatem o pomyślnym zainstalowaniu drukarki. Naciśnij

przycisk

Zakończ

.

6. W prawym rogu paska zadań przez chwilę będzie wyświetlany komunikat informujący o pomyślnym

zainstalowaniu nowego urządzenia w systemie.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

55

Rysunek 7.1. Kreator sprzętu

Ćwiczenie 7.2. Druk strony testowej

Celem ćwiczenie jest wybranie drukarki domyślnej i wydrukowanie strony testowej

1. Z menu

Start

wybierz

Panel

sterowania

.

2. Z dostępnych kategorii wybierz

Drukarki

i

inny

sprzęt

.

3. Wybierz zadanie

Wyświetl

zainstalowane

drukarki

lub

faks-drukarki

. Zostanie wyświetlone

okno

Drukarki

i

faksy

.

Ponieważ zdecydowana większość obecnie sprzedawanych modemów ma możliwość wysyłania i odbierania
faksów, jeżeli w komputerze zainstalowany jest modem, to prawdopodobnie system zainstaluje też dodatkowe
urządzenie: faks.

4. Kliknij prawym klawiszem myszy tę drukarkę, którą chcesz skonfigurować jako domyślną.

5. Z menu podręcznego wybierz opcję

Ustaw

jako

drukarkę

domyślną

. Drukarka skonfigurowana

jako domyślna domyśla przedstawiona jest na rysunku 7.2.

6. Z dostępnych zadań drukarki wybierz

Ustaw

właściwości

drukarki

. Wybierz znajdujący się na

zakładce

Ogólne

przycisk

Drukuj

stronę

testową

.

7. Jeżeli strona testowa została wydrukowana poprawnie, naciśnij przycisk

OK

,w przeciwnym razie

zostanie uruchomiony

Kreator

rozwiązywania

problemów

.

Rys 7.2. Ikona drukarki domyślnej

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

56

Metody drukowania dokumentów

Ćwiczenie 7.3. Drukowanie

Aby wydrukować przygotowany w dowolnym programie dokument:

1. Otwórz dowolny program do edycji dokumentów (

Notatnik

,

WordPad

,

Paint

itd.).

2. Przygotuj dokument który chcesz wydrukować.

3. Z menu

Plik

wybierz opcję

Drukuj

. Zostanie otworzone okno

Drukuj

.

4. Naciśnij klawisz

OK

.

Ćwiczenie 7.4. Użycie menu podręcznego do drukowania

Celem ćwiczenia jest wykorzystanie menu podręczne pliku do jego wydrukowania:

1. Otwórz folder

Moje

dokumenty

.

2. Kliknij prawym klawiszem myszy na dowolnym pliku. Zostanie wyświetlone menu podręczne

dokumentu.

Opcje menu podręcznego różnią się między sobą w zależności od rozszerzenia pliku. Jeżeli jakiejś
rozszerzenie (np. .

pdf

, .

eps

) nie zostało zarejestrowane w systemie

10

, albo typ pliku nie nadaje się drukowania

(np. bazy danych programu

Access

) w menu podręcznym nie znajdzie się opcja

Drukuj

.

3. Wybierz opcję

Drukuj

. Rozpocznie się proces drukowania dokumentu.

Ćwiczenie 7.5. Inna metoda drukowania dokumentów

Wydrukować dokument można „przeciągając” go myszką do folderu drukarki:

1. Z menu

Start

wybierz opcję

Drukarki

i

faksy

.

2. Otwórz folder

Moje

dokumenty

i rozmieść oba okna, tak jak zostało to pokazane na rysunku 7.2.

3. Zaznacz dokument do druku i „przeciągnij” go nad ikonę wybranej drukarki.

4. Puść przycisk myszy. Rozpocznie się proces drukowania dokumentu.

10

Rozszerzenia rejestrowane są podczas instalowania odpowiednich programów. Na przykład, pliki o rozszerzeniu

.pdf

zostaną zarejestrowane po zainstalowaniu któregoś z programów firmy

Adobe

,

np. programu

Acrobat

Reader

.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

57

Rysunek 7.3. Drukowanie dokumentów przez kopiowanie

Zarządzanie drukarkami

Ćwiczenie 7.6. Anulowanie wydruku

Aby anulować wydruk dokumentu, który został już „wysłany” do drukarki, ale nie został jeszcze wydrukowany,
należy:

1. Z menu

Start

wybierz opcję

Drukarki

i

faksy

.

2. Dwukrotnie kliknij na ikonie drukarki, do której został wysłany dokument

11

. Zostanie otworzone okno

pokazane na rysunku 7.4.

3. Wybierz nazwę dokumentu lub dokumentów

12

, którego wydruk chcesz anulować.

4. Naciśnij klawisz

Delete

lub z menu

Dokument

wybierz opcję

Anuluj

. Wybrane dokumenty zostaną

usunięte z kolejki drukowania.

11

Inną metodą wyświetlania

kolejki

wydruku

jest wybranie zadania

Zobacz,

co

jest

drukowane

.

12

Aby zaznaczyć kilka dokumentów jednocześnie, przytrzymaj wciśnięty klawisz

SHIFT

lub

CTR

podczas ich wybierania.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

58

Rysunek 7.4. Okno drukarki domyślnej

Ćwiczenie 7.7. Przyspieszenie wydruku

Celem ćwiczenie jest zmiana kolejności wysłanych do drukarki dokumentów.

1. Z menu

Start

wybierz opcję

Drukarki

i

faksy

.

2. Dwukrotnie kliknij na ikonie drukarki, do której został wysłany dokument.

3. Wybierz dokument, który ma być wydrukowany jako pierwszy. Zostanie otwarte okno właściwości

dokumentu (rysunek 7.5).

4. Nadaj dokumentowi priorytet wyższy niż określony dla pozostałych dokumentów znajdujących się w

kolejce wydruku.

5. Naciśnij przycisk

Zastosuj

.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

59

Rysunek 7.5. Zmiana priorytetu zadania

Ćwiczenie 7.8. Odbieranie uprawnień

Celem ćwiczenie jest odebranie uprawnień do wysyłania faksów użytkownikom należącym do grupy
użytkowników zaawansowanych.

1. Z menu

Start

wybierz opcję

Drukarki

i

faksy

.

2. Kliknij prawym przyciskiem na ikonie faksu.

3. Z menu podręcznego wybierz opcję

Właściwości

. Zostanie wyświetlone okno właściwości.

4. Wybierz opcję

Zabezpieczenia

. W polu

Nazwa

grupy

lub

użytkownika

wybierz opcję

Użytkownicy

zaawansowani

.

5. W polu

Uprawnienia

dla

Użytkownicy

zaawansowani

zaznacz opcję

Odmów

w wierszach

Drukowanie

i

Zarządzanie

dokumentami

.

6. Potwierdź swoją decyzję, naciskając przycisk

Tak

.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

60

Rozdział 8.
Sieci lokalne

Ćwiczenia zawarte w tym rozdziale pozwolą na podłączenie komputera z zainstalowanym systemem

Windows

XP

do lokalnej sieci komputerowej.

Podstawowym protokołem sieciowym dla systemu

Windows

XP

jest protokół

TCP/IP

. Moduł

Winsock

2.0

obsługuje zarówno wersje 4., jak i wersję 6. protokołu. Ciekawostką jest możliwość korzystania z zasobów
udostępnianych poprzez protokół

ftp

tak samo, jak z „normalnych” zasobów sieciowych.

Konfiguracja połączenia lokalnego

Ćwiczenie 8.1. Karta sieciowa

System

Windows

XP

„komunikuje się” z kartą sieciową, tak jak z każdym innym urządzenie, poprzez

sterowniki

.

Niewłaściwe dla danej karty sterowniki mogą spowodować wadliwą pracę urządzenia. Aby zainstalować kartę
sieciową:

1. Wyłącz komputer

2. Zamontuj w odpowiednim porcie (prawdopodobnie będzie to port

PCI

) kartę sieciową.

3. Włącz komputer i zaloguj się do systemu na konto użytkownika z uprawnieniami administratora.

4. Jeżeli zostanie wyświetlony komunikat, że system znalazł nowy sprzęt:

a. Odpowiadaj na pytania

Kreatora

nowego

sprzętu

. Po naciśnięciu klawisza

Zakończ

karta

sieciowa zostanie zainstalowana

b. W przeciwnym razie uruchom

Kreatora

dodawania

nowego

sprzętu

.

i. W tym celu kliknij prawym przyciskiem myszy na ikonie

Mój

komputer

.

ii. Z menu podręcznego wybierz opcję

Właściwości

|

Sprzęt

|

Kreator

dodawania

nowego

sprzętu

.

iii. W oknie

Zainstalowany

sprzęt

wybierz opcję

Dodaj

nowe

urządzenie

(rysunek 8.1).

iv. Wybierz opcję

Zainstaluj

sprzęt,

który

wybiorę

ręcznie

z

listy

.

v. Wybierz typ instalowanego sprzętu —

Karty

sieciowe

. Wybierz opcję

Z dysku

i

wskaż lokalizację nośnika ze sterownikami producenta karty sieciowej.

vi. Zakończ pracę kreatora

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

61

Rysunek 8.1. Dodawanie nowego sprzętu

Ćwiczenie 8.2. Przygotowanie systemu do pracy w sieci

Windows XP, pomimo zainstalowania i skonfigurowania karty sieciowej, nie jest skonfigurowany do pracy w
sieci. W celu podłączenia komputera do lokalnej sieci komputerowej:

1. Dodaj do menu

Start

opcję

Moje

miejsca

sieciowe

.

2. Kliknij prawym przyciskiem na nowododanej opcji i z menu podręcznego wybierz opcję

Właściwości

. Zostanie wyświetlone okno zawierające wszystkie dostępne połączenia sieciowe.

3. Z dostępnych zadań wybierz

Konfiguruj

sieć

w

domu

lub

w

małej

firmie

. Zostanie uruchomiony

Kreator

dodawania

komputera

do

sieci

.

4. Wybierz odpowiadającą konfiguracji metodę połączenia (do wyboru jest pięć konfiguracji). W

zależności od wybranej opcji kreator poprosi o podanie odpowiednich informacji.

5. Podaj unikalną w skali sieci lokalnej nazwę komputera i jego opcjonalny opis.

6. Podaj prawidłowa nazwę grupy roboczej lub domeny (domyślną nazwą jest

MSHOME

).

7. Kreator wyświetli okno zawierające podane informacje. Naciśnij przycisk

Dalej

.

8. Zostanie uruchomiony, trwający nawet kilka minut, proces konfiguracji otoczenia sieciowego. W tym

czasie na ekranie wyświetlone jest okno pokazana na rysunku 8.2.

9. Jeżeli chcesz wykorzystać swoje ustawienia do konfiguracji pozostałych komputerów w sieci, wybierz

którąkolwiek z opcji oprócz opcji

Po

prostu

zakończ

kreatora

.

10. Komputer może wyświetlić komunikat informujący o konieczności restartowania komputera. W takim

wypadku wyłącz i włącz komputer.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

62

Rysunek 8.2. Konfiguracja otoczenia sieciowego może potrwać nawet kilka minut

Ćwiczenie 8.3. Składniki protokołu TCP/IP

Celem ćwiczenia jest skonfigurowanie niezbędnych do pracy w sieci składników protokołu TCP/IP

1. Z menu

Start

wybierz opcję

Moje

miejsca

sieciowe

.

2. Kliknij prawym przyciskiem na nazwie opcji i z menu podręcznego wybierz opcję

Właściwości

.

3. Kliknij prawym przyciskiem myszy na ikonie połączenia lokalnego. Zostanie wyświetlone okno

właściwości pokazane na rysunku 8.3.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

63

Rysunek 8.3. Składniki sieciowe

4. Wybierz opcje

Protokół

internetowy

(TCP/IP)

i kliknij przycisk

Właściwości

. Zostanie

wyświetlone okno

Właściwości:

Protokół

internetowy

(TCP/IP)

.

5. Jeżeli w sieci lokalnej nie znajduje się serwer

DHCP

, ręcznie skonfiguruj adres

IP

komputera i maskę

podsieci. Zastrzeżone dla małych sieci komputerowych ustawienia obejmują min.: adresy z zakresu od
192.168.0.1 do 192.168.0.254 i maskę podsieci 255.255.255.0.

6. Naciśnij klawisz

OK

, a następnie klawisz

Zamknij

.

Ćwiczenie 8.4. Test komputera lokalnego

Aby sprawdzić ustawienia połączenia lokalnego:

1. Z menu

Start

wybierz opcję

Uruchom...

2. W polu

Otwórz:

wpisz

cmd

i naciśnij

Enter

. Zostanie wyświetlony wiersz polecenia.

3. Wpisz instrukcję

ipconfig

i naciśnij

Enter

. Adres (lub adresy) wyświetlone na ekranie powinny

odpowiadać nadanym ustawieniom.

Ćwiczenie 8.5. Test połączenia sieciowego

Aby sprawdzić połączenie z innym komputerem sieci lokalnej:

1. Z menu

Start

wybierz opcję

Uruchom...

.

2. W polu

Otwórz:

wpisz

cmd

i naciśnij

Enter

. Zostanie wyświetlony wiersz polecenia.

3. Wpisz instrukcję

ping a.b.c.d

, gdzie

a

,

b

,

c

,

d

są kolejnymi oktetami adresu innego komputera . Na

przykład wykonanie instrukcji

ping 192.168.0.30

spowoduje sprawdzenie połączenia z

komputerem o takim adresie.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

64

4. Jeżeli połączenie zostało poprawnie skonfigurowane, komputer docelowy „odpowie”, tak jak to zostało

pokazane na rysunku 8.4 .

Rysunek 8.4. Test połączenia sieciowego

Ćwiczenie 8.6. Pasek zadań

Celem ćwiczenia jest dodanie do

Paska

zadań

ikony połączenia sieciowego.

1. Z menu

Start

wybierz opcję

Moje

miejsca

sieciowe

.

2. Kliknij prawym przyciskiem na nazwie opcji i z menu podręcznego wybierz opcję

Właściwości

.

3. Kliknij prawym przyciskiem myszy na ikonie połączenia lokalnego.

4. Na karcie

Ogólne

zaznacz opcję

Pokaż

ikonę

w

obszarze

powiadomień

podczas

połączenia

.

5. Naciśnij klawisz

OK

i zamknij okno

Połączenia

sieciowe

.

Praca w sieci

Ćwiczenie 8.7 Udostępnianie folderów

Aby udostępnić innym użytkownikom sieci folder

prywatne

:

1. Kliknij prawym przyciskiem myszy na nazwie folderu. Z menu podręcznego wybierz opcję

Udostępnianie

i

zabezpieczanie

.

2. Jeżeli została wyłączona opcja

Użyj

prostego

udostępniania

plików

(omówiona w ćwiczeniu

6.2)

a. Pojawi się okno właściwości pokazane na rysunku 8.5. Wybierz opcje

Udostępnij

ten

folder

. W polu

Nazwa

udziału

możesz określić nazwę, pod jaką folder zostanie

udostępniony.

b. Wybierając opcję

Uprawnienia

będziesz mógł określić zakres uprawnień do folderu dla

poszczególnych użytkowników.

c. Naciśnij klawisz

OK

.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

65

Rysunek 8.5. Zmiana uprawnień dla folderu

3. W przeciwnym razie zostanie wyświetlone okno właściwości przedstawione na rysunku 8.6.

a. Wybierz opcję

Udostępnij

ten

folder

w

sieci

.

b. W polu

Nazwa

udziału

możesz określić nazwę, pod jaką folder zostanie udostępniony.

c. Naciśnij klawisz

OK

.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

66

Rysunek 8.6. Uproszczona wersja okna udostępniania folderu

Ćwiczenie 8.8. Znajdowanie komputerów podłączonych do sieci

1. Z menu

Start

wybierz opcje

Moje

miejsca

sieciowe

.

2. Z dostępnych zadań wybierz

Wyświetl

komputery

grupy

robocze

.

3. Kliknij dwukrotnie na dowolnym komputerze. Pojawi się lista udostępnionych przez ten komputer

zasobów (rysunek 8.7).

4. Wybranie dowolnego zasobu spowoduje odpowiednią dla niego akcję, np. folderu — otwarcie, drukarki

— wyświetlenie kolejki wydruku itd.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

67

Rysunek 8.7. Zasoby udostępniane przez jeden z komputerów

Ćwiczenie 8.9. Udostępniane udziały

Aby wyświetlić listę wszystkich udostępnionych udziałów:

1. Wybierz menu

Start

|

Wszystkie

programy

|

Narzędzia

administracyjne

|

Zarządzanie

komputerem

.

2. W folderze

Foldery

udostępnione

wybierz opcje

Udziały

, jak zostało to pokazane na rysunku 8.8.

Zwróć uwagę na nazwy udostępnionych folderów zakończonych znakiem

$

— foldery te są udostępnione

wyłącznie dla administratorów i nie są wyświetlane w sieci lokalnej.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

68

Rysunek 8.8. Zarządzanie komputerem

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

69

Rozdział 9.
Internet

Ćwiczenia zawarte w tym rozdziale pozwolą na bezpieczne podłączenie komputera (lub całej sieci lokalnej) do

Internetu

.

Firma

Microsoft

nie zrezygnowała z umieszczania w systemie przeglądarki internetowej (dołączony jest program

Internet

Explorer

w wersji 6, wzbogacony o szereg

plug

-

inów

oraz obsługę 128-bitowego szyfrowania ) i

programu pocztowego (tą role pełni wersja 6 programu

Outlook

Express

). Nowością jest zintegrowana z

systemem

Zapora

połączenia

internetowego

.

Konfiguracja połączenia z Internetem

Ćwiczenie 9.1. Pierwsze kroki do połączenia się z Siecią

Celem ćwiczenia jest utworzenie i skonfigurowania połączenia z

Internetem

1. Podłącz do komputera urządzenia, poprzez które komputer będzie łączył się z

Internetem

(w większości

wypadków będzie to modem).

2. Zainstaluj odpowiednie dla danego urządzenia sterowniki (sposób instalowania sterowników został

opisany w ćwiczeniu 8.1)

3. Z menu

Start

wybierz opcję

Moje

miejsca

sieciowe

.

4. Kliknij prawym przyciskiem na nazwie opcji i z menu podręcznego wybierz opcję

Właściwości

.

5. Z listy dostępnych zadań sieciowych wybierz

Utwórz

nowe

połączenie

. Zostanie uruchomiony

Kreator

tworzenia

nowego

połączenia

sieciowego

.

6. Z listy dostępnych opcji wybierz

Połącz

z

Internetem

(rysunek 9.1) i naciśnij przycisk

Dalej

.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

70

Rysunek 9.1. Konfigurowanie połączenia

7. Wybierz opcje

Konfiguruj

moje

połączenie

ręcznie

i naciśnij przycisk

Dalej

.

8. Wybierz odpowiadający ustawieniom sposób połączenia z

Internetem

i naciśnij przycisk

Dalej

.

9. Podaj nazwę połączenia (np.

moje

ulubione

połączenie

internetowe

) i naciśnij przycisk

Dalej

.

10. W przypadku połączenia modemowego podaj numer telefonu usługodawcy internetowego i naciśnij

przycisk

Dalej

.

11. Podaj wymagane do nawiązania połączenia dane, takie jak nazwa konta i hasło. Dodatkowe opcje

zaznacz tak, jak zostało to pokazane na rys. 9.2.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

71

Rysunek 9.2. Konfigurowanie połączenia cd.

12. Naciśnij przycisk

Zakończ

. Przetestuj poprawność konfiguracji nowego połączenia.

Ćwiczenie 9.2. Obrona przed intruzami

Aby skonfigurować

Zaporę połączenia

internetowego

:

1. Z menu

Start

wybierz opcję

Moje

miejsca

sieciowe

.

2. Kliknij prawym przyciskiem na nazwie opcji i z menu podręcznego wybierz opcję

Właściwości

.

3. Wybierz połączenie poprzez które komputer łączy się z

Internetem

.

4. Z listy dostępnych zadań sieciowych wybierz

Zmień

ustawienia

tego

połączenia

.

5. W oknie właściwości połączenia wybierz opcje

Zaawansowane

. Zaznacz pole wyboru opcji

Zapora

połączenia

internetowego

i naciśnij przycisk

Ustawienia

.

6. Na oknie

Ustawienia

zawansowane

znajdują się trzy zakładki. Domyślnie system włącza wszystkie

dostępne zabezpieczenia, tak więc jeżeli chcesz świadczyć którąś z usług wymienionych w oknie

Usługi

, powinieneś znaczyć tę opcję, jak zostało to pokazane na rysunku 9.3

7. Zostanie wyświetlone okno

Ustawienia

usługi

. Zaakceptuj domyślne ustawienia usługi naciskając

klawisz

OK

.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

72

Rysunek 9.3. Usługi, które możesz świadczyć za pomocą systemu Windows XP

8. Rozwiń zakładkę

Protokół

ICMP

(jest to wchodzący w skład pakietu TCP/IP protokół służący do

nadzorowania i diagnozowania pracy sieci).

9. Zaznasz opcję niezbędne do prawidłowego działania połączenia sieciowego (np. zaznaczenie pierwszej

opcji spowoduje, że komputer „odpowie” na wysłane do niego poleceniem

ping

pakiety

ECHO

).

10. Naciśnij klawisz

OK

. Zostanie zamknięte okno

Ustawienia

zaawansowane

.

11. Naciśnij klawisz

OK

.

Wbudowany w system

Windows

XP

firewall (zapora sieciowa) filtruje jedynie nadchodzące pakiety, tak więc

jeśli do komputera dostanie się wirus typu

koń

trojański

, to będzie on mógł bez problemu wysyłać na zewnątrz

wszelkie informacje.

Konfiguracja programu Internet Explorer

Ćwiczenie 9.3. Przeglądarka internetowa

Celem ćwiczenia jest ustawienie

Strony

głównej

(strony, która jest automatycznie otwierana po uruchomieniu

programu).

1. Kliknij znajdują się na

Pasku

szybkiego

uruchamiania

(

Pasek

szybkiego

uruchamiania

został opisany w

ćwiczeniu 2.5) ikonę programu

Internet

Explorer

albo z menu

Start

wybierz opcje

Wszystkie

programy

|

Internet

Explorer

.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

73

2. Z menu

Narzędzia

wybierz

Opcje

internetowe

. Zostanie wyświetlone okno pokazana na rysunku

9.4.

3. W zakładce

Ogólne

znajduje się opcja

Strona

główna

. Wybierz opcję

Użyj

pustej

.

4. Naciśnij przycisk

OK

. Od tej chwili po uruchomieniu program

Internet

Explorer

będzie „czekał” z

nawiązaniem połączenia z

Internetem

do momenty wybrania dowolnego adresu strony

WWW

.

Rysunek 9.4. Opcje internetowe przeglądarki

Ćwiczenie 9.4. Ustawienia zaawansowane przeglądarki

Jedną z nowych opcji przeglądarki internetowej jest dopasowywanie rozmiarów wyświetlanych obrazków do
aktualnej wielkości okna programu. Aby wyłączyć automatyczne skalowanie obrazków w programie

Internet

Explorer

:

1. Uruchom program

Internet

Explorer

2. Z menu

Narzędzia

wybierz

Opcje

internetowe

.

5. Wybierz zakładkę

Zaawansowane

. Zostanie wyświetlone okno pokazana na rysunku 9.5.

3. Odznacz opcję

Włącz

automatyczne

dopasowywanie

rozmiaru

obrazów

.

4. Naciśnij przycisk

OK

.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

74

Rysunek 9.5. Opcje dodatkowe

Konfiguracja programu Outlook Express

Ćwiczenie 9.5. Poczta elektroniczna

Program

Microsoft

Outlook

Express

umożliwia wymianę wiadomości

e-mail

z dowolnymi użytkownikami

Internetu

oraz przyłączenie się do dowolnej liczby grup dyskusyjnych. Aby skonfigurować konto pocztowe:

1. Uruchom program

Outlook

Express

(z menu

Start

wybierz opcję

Wszystkie

programy

|

Outlook

Express

).

2. Z menu

Narzędzia

wybierz opcję

Konta

. Zostanie wyświetlone okno

Konta

Internetowe

.

3. Wybierz zakładkę

Poczta

.

4. Naciśnij klawisz

Dodaj.

Z menu podręcznego wybierz opcję

Poczta

, tak jak zostało to pokazane na

rysunku 9.6. Zostanie uruchomiony

Kreator

połączeń

Internetowych

.

5. Podaj swoje dane, które zostaną umieszczone w nagłówku wysyłanych przez ciebie wiadomości, i

naciśnij przycisk

Dalej

.

6. Podaj adres swojej skrzynki pocztowej

13

i naciśnij przycisk

Dalej

.

13

Bezpłatną skrzynkę pocztową można założyć na stronach wielu serwisów internetowych, np.

Interia

,

Onet

, czy

Wirtualna

Polska

.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

75

7. Podaj adresy serwerów poczty przychodzącej, wychodzącej

14

i naciśnij przycisk

Dalej

.

8. Wpisz nazwę konta, hasło dostępu i naciśnij przycisk

Dalej

.

9. Zakończ pracę kreatora. Od tej chwili możesz wysyłać i odbierać wiadomości

e-mail

.

Rysunek 9.6. Ustawienia kont internetowych

14

Jeżeli nie znasz tych adresów, zwróć się z pytaniem do firmy, na serwerze której znajduje się twoje konto.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

76

Rozdział 10.
Zarządzanie komputerem

Ćwiczenia zawarte w tym rozdziale prezentują najważniejsze narzędzia służące do konfigurowania i
monitorowania pracy komputera.

Ponieważ system

Windows

XP

został opracowany na podstawie

Windows

2000

, użytkownicy znający ten system

znajdą w nim wszystkie znane sobie narzędzia. Natomiast użytkowników systemów serii

9x

czeka przyjemna

niespodzianka — liczba narzędzi administracyjnych instalowanych z systemem jest naprawdę imponująca.

Usługi składowe

To narzędzie składa się z trzech modułów:

1. Modułu

Podgląd

zdarzeń

, który służy do przeglądania komunikatów systemowych, zabezpieczeń lub

aplikacji.

2. Modułu

Usługi

służącego do zarządzania usługami.

3. Modułu

Usługi

składowe

służącego do konfiguracji składników modelu

COM

i aplikacji modelu

COM+

.

Ćwiczenie 10.1. Zmiana sposobu uruchamiania usług

Podczas uruchamiania systemu pewna ilość usług uruchamiana jest automatycznie. Aby zmienić typ
uruchamiania usługi

Klient

DHCP

:

1. Z menu

Start

wybierz opcje

Wszystkie

programy

|

Narzędzia

administracyjne

|

Usługi

składowe

.

2. Wybierz opcje

Usługi

(lokalne)

.

3. Dwukrotnie kliknij lewym przyciskiem myszy usługę

Klient

DHCP

. Zostanie wyświetlone okno

pokazane na rysunku 10.1.

4. W polu

Typ

uruchomienia

wybierz opcję

Ręczny

.

5. Naciśnij klawisz

Zatrzymaj

. Po chwili usługa zostanie zatrzymana.

6. Naciśnij klawisz

OK

.

Zatrzymanie, a tym bardziej wyłączenie niektórych usług (np. usługi

Bufor

wydruku

15

) może spowodować

awarię całego systemu.

15

Nawet jeżeli do komputera nie jest podłączona żadna drukarka!

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

77

Rysunek 10.1. Zmiana sposobu uruchamiania usług

Ćwiczenie 10.2. Zależności pomiędzy usługami

Celem ćwiczenia jest sprawdzenie listy usług zależnych od usługi

Stacja

robocza

.

1. Z menu

Start

wybierz opcje

Wszystkie

programy

|

Narzędzia

administracyjne

|

Usługi

składowe

.

2. Wybierz opcje

Usługi

(lokalne)

.

3. Dwukrotnie kliknij lewym przyciskiem myszy usługę

Stacja

robocza

. Pojawi się okno

Stacja

robocza

–

właściwości

.

4. Wybierz opcje

Zależności

. Po chwili zostanie wyświetlona lista usług, które wymagają uruchomienia

usługi

Stacja

robocza

(rysunek 10.2).

Zatrzymanie usługi

Stacja

robocza

spowodowałoby automatyczne zatrzymanie wszystkich zależnych usług.

5. Naciśnij przycisk

Anuluj

i zamknij okno

Usługi

składowe

.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

78

Rysunek 10.2. Zależności pomiędzy usługami można obserwować w oknach dialogowych

Ćwiczenie 10.3. Przeglądanie komunikatów systemu

Aby wyświetlić listę komunikatów systemowych:

1. Z menu

Start

wybierz opcje

Wszystkie

programy

|

Narzędzia

administracyjne

|

Usługi

składowe

.

2. Wybierz opcje

Podgląd

zdarzeń

|

System

. Zostanie wyświetlona lista informacji, ostrzeżeń i

ewentualnych błędów systemu.

3. Aby wyświetlić dodatkowe szczegóły zdarzenia, dwukrotnie kliknij komunikat błędu. Zostanie

wyświetlono okno podobne do przedstawionego na rysunku 10.3.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

79

Rysunek 10.3. Zdarzenia w systemie

4. Zamknij okno komunikatu, a następnie okno

Usługi

składowe

.

Microsoft Management Console

To potężne narzędzie służy do kontrolowania każdego aspektu funkcjonowania komputera lub sieci. Umożliwia
m.in. konfigurację systemu, aplikacji, sieci, komputerów zdalnych, monitoringu.

MMC

składa się z wielu

dostępnych też oddzielnie narzędzi.

Ćwiczenie 10.4. Konsola administracyjna

Aby przygotować własną konsolę administracyjną:

1. Z menu

Start

wybierz opcje

Uruchom...

.

2. W polu

Otwórz:

wpisz

mmc

i naciśnij

Enter

. Zostanie wyświetlone okno

Konsola1

.

3. Z menu Plik wybierz

Dodaj/usuń

przystawkę

.

4. Naciśnij przycisk

Dodaj

. Zostanie wyświetlona lista dostępnych komponentów.

5. Dodaj kolejno przystawki:

Zarządzanie

dyskami(lokalny)

,

Defragmentator

dysków

oraz

Użytkownicy

i

grupy

lokalne

(rysunek 10.4).

6. Naciśnij przycisk

Zamknij

, a następnie

OK

.

7. Z menu

Plik

wybierz opcje

Zapisz

. Konsola została utworzona i zapisana na dysku.

8. Zamknij okno konsoli.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

80

Rysunek 10.4. Tworzenie własnej konsoli administracyjnej

Ćwiczenie 10.5. Dysk twardy

Celem ćwiczenia jest defragmentacja dysku rozruchowego przeprowadzona z wykorzystaniem utworzonej w
poprzednim ćwiczeniu konsoli administracyjnej.

1. Z menu

Start

wybierz opcje

Wszystkie

programy

|

Narzędzia

administracyjne

|

Konsola1

16

.

2. Z katalogu głównego konsoli wybierz

Defragmentator

dysków

.

3. Wybierz dysk który chcesz defragmentować i naciśnij przycisk

Analizuj

.

4. Jeżeli analiza zakończy się komunikatem pokazanym na rysunku 10.5, wybierz opcje

Defragmentuj

.

5. Po pewnym czasie defragmentacja zostanie zakończona. Zamknij okno konsoli.

16

Jeżeli konsola została zapisana pod inną nazwą, należy podać właściwą nazwę.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

81

Rysunek 10.5. Okno dialogowe Defragmentatora dysków

Wydajność

Bardzo rozbudowane narzędzie do monitorowania aktywności, bezpieczeństwa i wydajności systemu.

Ćwiczenie 10.6. Zasoby komputera

Celem ćwiczenia jest monitorowanie stopnia wykorzystania podstawowych zasobów komputera (procesora,
pamięci i dysku).

1. Z menu

Start

wybierz opcje

Wszystkie

programy

|

Narzędzia

administracyjne

|

Wydajność

.

2. Dodaj nowy licznik, klikając ikonę „

+

” albo naciskając kombinację klawiszy

CTR+I

.

3. Z listy dostępnych obiektów wybierz

Pamięć

, a z listy dostępnych dla pamięci liczników —

Dostępna

pamięć

(MB)

.

Zauważ, że lista obiektów, które możesz monitorować, zawiera ponad trzydzieści pozycji, a dla każdej pozycji
dostępne jest co najmniej kilkanaście liczników.

4. Naciśnij przycisk

Zamknij

. Do wykresu zostanie dodany kolejny licznik.

5. Zanotuj średnie wartość monitorowanych parametrów. Po pewnym czasie ponownie uruchom monitor

wydajności i porównaj wyniki.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

82

Rysunek 10.6. Monitorowanie wydajności komponentów komputera

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

83

Rozdział 11.
Rozwiązywanie problemów

Ćwiczenia zawarte w tym rozdziale pokażą, jak rozwiązywać niektóre z problemów, jakie mogą pojawić się
podczas pracy z komputerem.

Windows

XP

został wyposażony w kilka mechanizmów mających zapewnić długą i bezawaryjną pracę systemu.

Większość z nich jest znana z poprzednich wersji

Windows

, jedynym całkowicie nowym rozwiązaniem jest

Pomoc Zdalna

.

Ćwiczenie 11.1. Problemy i ich rozwiązania

Aby wyświetlić informację dotyczącą przykładowej sytuacji problemowej (zmianie podstawowego monitora w
konfiguracji wielomonitorowej):

1. Z menu

Start

wybierz opcję

Pomoc

i

obsługa

techniczna

.

2. Z listy dostępnych tematów pomocy wybierz

Sprzęt

.

3. Wybierz opcję

Monitory

|

Wiele

monitorów

.

4. Z listy dostępnych zadań wybierz

Zmienianie

monitora

podstawowego

(rysunek 11.1)

5. Pojawi się instrukcja postępowania prowadzącego do zmiany monitora podstawowego.

6. Po zapoznaniu się z instrukcją zamknij okno

Centrum

pomocy

i

obsługi

technicznej

.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

84

Rysunek 11.1. Pomoc techniczna oferowana przez system

Ćwiczenie 11.2. Aktualizacja systemu

Mechanizm

Windows

Update

umożliwia automatyczną aktualizację plików systemowych komputera. Po

uruchomieniu program wysyła poprzez

Internet

informacje o zainstalowanych komponentach do serwera firmy

Microsoft

. Jeżeli pewne składniki wymagają aktualizacji, zostaną automatycznie pobrane i zainstalowane na

komputerze. Aby uruchomić proces aktualizacji:

1. Z menu

Start

wybierz opcję

Pomoc

i

obsługa

techniczna

.

2. Z listy dostępnych zadań wybierz

Bądź

na

bieżąco

dzięki

witrynie

Windows

Update

.

3. Naciśnij przycisk

Połącz

. Nastąpi nawiązanie połączenia z serwerem

Microsoftu

i ewentualnie

pobranie zaktualizowanych składników.

Tak jak w przypadku wielu innych ćwiczeń, ćwiczenie 11.2 musi zostać wykonane przez użytkownika z
uprawnieniami administratora.

Ćwiczenie 11.3. Punkt przywracania systemu

Celem ćwiczenia jest utworzenie

Punktu

przywracania

systemu

(kopii ustawień systemowych z danej chwili). W

razie pojawienia się problemów można będzie przywrócić stan systemu z chwili, kiedy działał stabilnie.

Windows XP posiada wbudowany mechanizm odzyskiwania systemu po dużych zmianach konfiguracyjnych.
Zapisywanie niektórych plików powoduje automatyczne wykonanie ich kopii, tak by można było wrócić do
poprzedniej wersji. Działa inaczej niż znany z poprzednich wersji systemu

Windows

File

Protection

, który

blokował zapis pewnych plików. Teraz można je zapisywać, jednak zawsze z automatycznym utworzeniem
kopii.

1. Z menu

Start

wybierz opcję

Pomoc

i

obsługa

techniczna

.

2. Z listy dostępnych zadań wybierz

Cofnij

zmiany

dokonane

na

komputerze

przez

przywracanie

systemu

. Zostanie uruchomiony kreator przywracania systemu.

3. Wybierz opcję

Utwórz

punkt

przywracania

i naciśnij przycisk

Dalej

.

4. Wprowadź opisową nazwę punku odzyskiwania i naciśnij przycisk

Dalej

.

5. Punkt odzyskiwania zostanie utworzony. Zakończ pracę kreatora.

Ćwiczenie 11.4. Sprzęt, który składa się na komputer

Aby wyświetlić listę zainstalowanych w komputerze urządzeń:

1. Z menu

Start

wybierz opcję

Pomoc

i

obsługa

techniczna

.

2. Z listy dostępnych zadań wybierz

Użyj

Narzędzi,

aby

wyświetlić

informacje

o

komputerze

.

3. Wybierz opcję

Mój

komputer,

informacje

|

Znajdź

informacje

o

sprzęcie

zainstalowanym

na

tym

komputerze

. Zostanie wyświetlona lista zainstalowanych urządzeń (rysunek 11.2).

4. Zamknij okno

Centrum

pomocy

i

obsługi

technicznej

.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

85

Rysunek 11.2. Informacje o sprzęcie

Ćwiczenie 11.5. Karta sieciowa

Celem ćwiczenia jest przywrócenie poprzedniej wersji sterowników karty sieciowej.

Windows XP ma wbudowany mechanizm pozwalający przywrócić poprzednią wersję sterownika. Częściowo
wykorzystuje on mechanizm odtwarzania plików, częściowo — pakiety instalacyjne. W rezultacie, niemal
zawsze po gwałtownych zmianach konfiguracji będzie można uruchomić system w stanie wyjściowym.

1. Kliknij prawym przyciskiem ikonę

Mój

komputer

.

2. Z menu podręcznego wybierz opcję

Właściwości

. Zostanie wyświetlona okno

Właściwości

systemu

.

3. Wybierz opcję

Sprzęt

|

Menedżer

urządzeń

. Na ekranie zostanie wyświetlone okno pokazana na

rysunku 11.3.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

86

Rysunek 11.3. Menadżer urządzeń

4. Na liście zainstalowanych urządzeń rozwiń opcję

Karty

sieciowe

. Zostanie wyświetlona lista

zainstalowanych sterowników kart sieciowych.

5. Wybierz urządzenia, które po aktualizacji sterownika przestało poprawnie działać. Zostanie

wyświetlone okno właściwości urządzenia.

6. Wybierz opcję

Sterownik

|

Przywróć

sterownik

(rysunek 11.4). Jeżeli kopia poprzedniej wersji

sterownika jest dostępna, poprzednia wersja sterownika zostanie zainstalowana. W przeciwnym
przypadku uruchomione zostanie

Centrum

pomocy

i

obsługi

technicznej

.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

87

Rysunek 11.4. Właściwości sterownika

Ćwiczenie 11.6. Niespodziewany restart komputera

Jeżeli komputer automatycznie restartuje się podczas normalnej pracy:

1. Kliknij prawym przyciskiem ikonę

Mój

komputer

.

2. Z menu podręcznego wybierz opcję

Właściwości

. Pojawi się okno

Właściwości

systemu

.

3. Wybierz opcję

Zaawansowane

i wyczyść pole wyboru opcji

Automatycznie

uruchom

ponownie

(rysunek 11.5).

4. Zamknij okno właściwości systemu i ponownie uruchom komputer.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

88

Rysunek 11.5. Domyślnie, opcja Automatycznie uruchom ponownie jest zaznaczona

Ćwiczenie 11.7. Zawieszające się aplikacje

Windows

XP

został zaprojektowany w taki sposób, aby wadliwie działająca aplikacja nie miała wpływu na

działanie całego systemu. Aby zakończyć pracę nieodpowiadającej aplikacji:

1. Naciśnij kombinację klawiszy

CTR+ALT+DEL

. Zostanie wyświetlone okno

Menadżera

zadań

Windows

.

2. W zakładce

Aplikacje

zaznacz nieodpowiadającą aplikację i naciśnij przycisk

Zakończ

zadanie

.

3. Po chwili aplikacja zostanie zamknięta, a na ekranie zostanie wyświetlone pytanie, czy przesłać raport

błędu do pomocy technicznej firmy

Microsoft

.

Ćwiczenie 11.8. Bez raportów

Aby wyłączyć wyświetlanie okna

Wyślij

raport

do

firmy

Microsoft

:

1. Kliknij prawym przyciskiem ikonę

Mój

komputer

.

2. Z menu podręcznego wybierz opcję

Właściwości

. Pojawi się okno

Właściwości

systemu

.

3. Wybierz opcję

Zaawansowane

|

Raportowanie

błędów

. Pojawi się okno

Raportowanie

błędów

.

4. Wybierz opcje

Wyłącz

raportowanie

błędów

(rysunek 11.6).

5. Naciśnij klawisz

OK

i zamknij okno

Właściwości

systemu

.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

89

Rysunek 11.6. Konfiguracja raportowania błędów

Ćwiczenie 11.9. Direct X. Testy

Celem ćwiczenia jest przetestowanie modułu

Direct

X

:

1. Z menu

Start

wybierz opcję

Uruchom...

2. W polu

Otwórz:

wpisz

msinfo32

i naciśnij

Enter

. Zostanie wyświetlone okno informacji o systemie.

3. Z menu

Narzędzia

wybierz

Narzędzia

diagnostyczne

Direct

X

.

4. W sekcjach

Ekran

,

Dźwięk

i

Muzyka

znajdują się przyciski

Testuj...

. Przetestuj kolejne moduły

pakietu

Direct

X

(rysunek 11.7 przedstawia test modułu

Direct3D

).

5. Zamknij okno informacji o systemie. Jeżeli którykolwiek z testów zakończył się niepowodzeniem,

zainstaluj aktualną wersję sterowników dla odpowiedniego urządzenia (karty grafiki lub dźwiękowej) i
ponownie zainstaluj pakiet

Direct X

.

Windows XP Professional PL – ćwiczenia w praktyce.

JSEE ;-)

90

Rysunek 11.7. Jeden z testów DirectX