28 kwietnia 2014, Jaskowska
Temat: INFORMACJE O ZBIORACH ARCHIWALNYCH
Archiwa:
o gromadzą
o przechowują
o opracowują
o udostępniają
o materiały o znaczeniu historycznym przeznaczone do wieczystego archiwizowania
Instytucje przechowujące polskie zbiory archiwalne:
Na terenie kraju
poza krajem – polonijne
poza krajem – w obcych
archiwach
Archiwa państwowe podległe naczelnemu dyrektorowi archiwów państwowych:
Archiwum główne akt dawnych
Archiwum akt nowych
Narodowe archiwum cyfrowe
31 archiwów państwowych z podlegającymi im 48 oddziałami zamiejscowymi i 5
ekspozyturami
Archiwa NIE PODLEGAJĄCE naczelnemu dyrektorowi archiwów państwowych:
Archiwa wyodrębnione
Archiwa z powierzonym zasobem
Archiwa partii politycznych, związaków zawodowych, stowarzyszeń i organizacji społecznych,
kościołów i związków wyznaniowych, bibliotek, muzeów
Struktura systemu :
I. ZASÓB zbiór zespołów
II. ZESPOŁY zbiory jednostek
III. SERIE
IV. JEDNOSTKI zbiory dokumentów
V. DOKUMENTY
28 kwietnia 2014, Jaskowska
Dokumenty archiwalne:
o niepowtarzalne, o unikatowym charakterze
o niejednorodne pod względem treści i formy:
dokumenty piśmiennicze
ikonografia
pieczęcie
mapy
fotografie
nagrania
filmy
dok. techniczne
dok. elektroniczne
Typy dokumentów w archiwach:
o Dokumenty pierwotne
same archiwalia w oryginalnej postaci
o Dokumenty wtórne
Odzwierciedlające w pełni treść, a często i formę dokumentów oryginalnych
Pełnią rolę zabezpieczenia zbiorów archiwalnych
o Dokumenty pochodne
Całokształt aparatu informacyjno-ewidencyjnego
JEDNOSTKI ARCHIWALNE (IV)
o Składa się na nie dokumentacja dotycząca jednego zagadnienia
o Podstawowymi formami jednostek archiwalnych są:
Akta spraw
Księgi wpisów
Księgi protokołów
Księgi finansowe
Kartoteki
ZESPOŁY ARCHIWALNE(II)
Są to zbiory dokumentów zgromadzonych w postaci jednostek archiwalnych, stanowiące
pozostałość dokumentacyjną zgromadzoną przez jednego twórcę (jednostkę organizacyjną),
najczęściej noszące jego nazwę
W obrębie zespołu istnieją części odzwierciedlające komórki organizacyjne funkcjonujące w
ramach jednostki organizacyjnej
Metoda archiwalna przewiduje zachowanie tej struktury ; odpowiednio do niej kształtują się
formy opisów archiwaliów
28 kwietnia 2014, Jaskowska
KLASYFIKACJA ŹRÓDEŁ INFORMACJI ARCHIWALNEJ
Zasób archiwalny
Informator o archiwach
Zespół archiwalny
spis zespołów
centralna kartoteka zespołów
przewodniki po archiwach
przewodniki tematyczne
Jednostki
inwentarze, katalogi, katalogi tematyczne, przewodniki po zespołach, niektóre
sumariusze
Dokumenty
Indeks, sumariusz
SPIS ZESPOŁÓW ( w wersji elektronicznej – baza SEZAM)
Numer zespołu w obrębie archiwum
Nazwa zespołu
Daty krańcowe (data najstarszego i najmłodszego dokumentu w danym zespole)
Rozmiar (mierzony na 2 sposoby : liczba jednostek archiwalnych, które tworzą dany
zbiór – liczbę teczek; 2 sposób opisu rozmiaru : metry bieżące półek – jak teczki są
ułożone pionowo na półkach mierzy się metry półek zajętych przez teczki)
Rodzaj karty (A lub B)
układ zespołów w spisie jest wg numerus currens nadawanego kolejnym
przyjętym przez archiwum zespołom
Centralna kartoteka zespołów archiwalnych przechowywanych w Archiwach Państwowych
Prowadzona przez Centralny Ośrodek Informacji Archiwalnej Naczelnej Dyrekcji Archiwów
Państwowych
Gromadzi egzemplarze inwentarzy archiwalnych przekazywane przez Archiwa Państwowe
Przewodniki
informują ogólnie o zawartości poszczególnych zespołów
Usystematyzowane w 4 rodzajach :
Przewodniki po archiwach o różnym zasięgu
Przewodniki po zespołach
Przewodniki Tematyczne
Przewodniki Historyczno-ustrojowe
28 kwietnia 2014, Jaskowska
Każde archiwum Państwowe posiada:
Spis zespołów archiwalnych
Kartotekę zespołów
Oraz
Inwentarze archiwalne dla opracowanej części zasobu a także skorowidze
KLASYFIKACJA ELEKTRONICZNYCH ŹRÓDEŁ INFORMACJI ARCHIWALNEJ
Zasób archiwalny
Spis archiwów w serwisie WWW (http:// www. archiwa.gov.pl)
Archiwa w Polsce Informator adresowy
Polskie instytucje za granicą. Przewodnik po zbiorach archiwalnych
Zespół archiwalny
Centralna Kartoteka Zespołów „SEZAM” (
http://baza.archiwa.gov.pl/sezam.index.php
Odtworzenie Pamięci Polski (
http://rmp.icm.edu.pl
Spisy zespołów w serwisach WWW poszczególnych archiwów
PRZEWODNIKI PO ARCHIWACH, PRZEWODNIKI TEMATYCZNE
Jednostki
Inwentarz jednostek archiwalnych „INWENTARZE”
(http://baza.archiwa.gov.pl/sezam.iza.php)
KATALOGI, KATALOGI TEMATYCZNE, PRZEWODNIKI PO ZESPOŁACH, NIEKTÓRE
SUMARIUSZE
DOKUMENTY
INDEKS, SUMARIUSZ
Stała Konferencja Muzeów, Bibliotek i Archiwów Polskich na zachodzie – http://mabpz.com
UNESCO Archives Portal (
http://www.uneso-ci.org/cgi-bin/portals/archives/page.cgi?d=1
)
Spuścizna
http://spuscizna.krakow.pl
UDOSTĘPNIANIE CYFROWYCH WERSJI DOKUMENTÓW ARCHIWALNYCH
WYKŁAD DRUGI
Dokumentacja pracownicza
Potrzebna jest do :
Wystawienia świadectwa pracy
poświadczenia wynagrodzenia
Wyliczania stażu ubezpieczeniowego
Ustalenia wymiaru emerytury
Kontroli indywidualnych kont ubezpieczeniowych
Ustalenia kapitału początkowego
28 kwietnia 2014, Jaskowska
Odpowiedzialność za przechowywanie i udostępnianie
Dokumentację potrzebną pracownikowi do ustalenia wymiaru emerytury czy renty ma obowiązek
przechowywać lub zabezpieczyć zakład pracy
Czas przechowywania dokumentacji pracowniczej
Dla dokumentacji osobowej okres przechowywania wynosi obecnie 50 lat od ustania pracy
Prawo do przechowywania dokumentacji płacowej nie istniejących już przedsiębiorstw posiadają:
Archiwa Państwowe
Stowarzyszenie Archiwistów Polskich
Jak poszukiwać?
Sprawdzić czy instytucja – byłe miejsce pracy jeszcze istnieje
Baza Danych ZUS : jest to baza zlikwidowanych lub przekształconych zakładów pracy i wyszukiwanie
przez nazwę
Bazy Ogólnopolskie
-Miejsca przechowywania dokumentacji osobowej i płacowej
-Ewidencja przechowawców dokumentacji osobowej i płacowej
Genealogia to…
Nauka pomocnicza historii
badająca stosunki pokrewieństwa i powinowactwa między ludźmi
określający daty narodzin, ślubów i zgonów
ustalająca stopień filiacji (pokrewieństwo), i koicji (związek dwojga osób plci odmiennej
zawarty dla wydania potomstwa)
Źródła badań genealogicznych :
Akta metrykalne
Spisy ludności
Księgi kościelne
Akta instytucji wymiaru sprawiedliwości
Akta placówek oświatowych
Akta partii i stowarzyszeń
Akta kancelarii z okresu staropolskiego
Akta instytucji powołanych do badania szlachectwa
Metryka:
Podstawa, źródło z którego coś pochodzi
Księga do zapisywania urodzin, chrztów, ślubów, pogrzebów
Pojedynczy akt
Odrębna jednostka w kancelarii, następnie w archiwum
„Księgi metrykalne i stanu cywilnego w archiwach państwowych w Polsce. Informator” Oprac. Anna
Laszuk 1998r.
28 kwietnia 2014, Jaskowska
Baza danych PRADZIAD
„Po mieczu i kądzieli” CD
Księgi kościelne
Księgi prowadzone w prafiach z rejestrami : prafian, zapowiedzi, ogłoszeń parafialnych,
Akta instytucji wymiaru sprawiedliwości
Księgi ziemskie i grodzkie
Księgi sądowe, ławnicze
Księgi hipoteczne
Akta instytucji hitlerowskich i stalinowskich
Materiały polskich władz emigracyjnych z czasów II wojny światowej
Akta placówek oświatowych
Akta kuratoriów
Akta Komisji Edukacji Narodowej
Akta cechowe
Akta partii i stowarzyszeń
Typy dokumentów:
Dokumenty papierowe
Mikrofilmy
Fotografie
Nagrania filmowe
Nagrania dźwiękowe
Kartoteki
PROJEKT DIGITALIZACJI
Archiwum cyfrowe powstaje od 2009 foku
Postać elektroniczną otrzymują akta spraw, kartoteki, fotografie, filmy i nagrania
W październiku 2012 roku rozpoczęto wdrożenie aplikacji „Cyfrowe Archiwum” umożliwiającej
dotarcie do dokumentów…