Informatyka Europejczyka.
Informatyka. Program nauczania
dla szkó³ ponadgimnazjalnych
Autorzy: Danuta Korman, Gra¿yna Zawadzka
ISBN: 978-83-246-1074-7
Format: 122
×194, stron: 88
Rozwój nowych technologii postêpuje dziœ w tak niezwykle dynamicznym tempie, ¿e
rozwi¹zania informatyczne, które jeszcze ca³kiem niedawno znane by³y tylko nielicznym,
dziœ dostêpne s¹ dla ka¿dego. Przygotowanie uczniów do sprawnego funkcjonowania
w nowoczesnym spo³eczeñstwie informacyjnym jest niezwykle istotnym i odpowiedzialnym
zadaniem. Odpowiednie ukierunkowanie ich zainteresowañ oraz przeprowadzenie przez
meandry technologii informacyjnej i informatyki ma ogromny wp³yw na to, jak
postrzegaj¹ oni korzyœci i zagro¿enia zwi¹zane ze œwiatem komputerów i sieci.
„Informatyka Europejczyka. Informatyka. Program nauczania informatyki w szko³ach
ponadgimnazjalnych” zawiera kompleksowe omówienie zadañ stawianych przed
nauczycielami w zwi¹zku z edukacj¹ informatyczn¹ w procesie kszta³cenia m³odych
ludzi. W ksi¹¿ce opisano podstawy programowe i cele kszta³cenia, wymagania
egzaminacyjne i zadania szko³y. W kolejnych rozdzia³ach przedstawiono treœci
nauczania w zakresie podstawowym i rozszerzonym oraz sposoby oceniania wiedzy
uczniów. Omówiono równie¿ zakres ewentualnych modyfikacji programu nauczania.
• Charakterystyka programu nauczania
• Podstawa programowa i wymagania egzaminacyjne
• Cele edukacyjne i treœci nauczania
• Zadania szko³y w zakresie edukacji informatycznej
• Ramowy podzia³ materia³u nauczania
• Treœci nauczania na poziomach podstawowym i rozszerzonym
• Metody kontroli i oceny osi¹gniêæ uczniów
Odpowiednia baza programowa pozwoli nauczycielom przygotowaæ uczniów do
œwiadomego ¿ycia w nowoczesnym spo³eczeñstwie.
Spis treci
1. Informatyka a technologia informacyjna
5
2. Charakterystyka i zaoenia programu
8
3. Podstawa programowa ksztacenia ogólnego
w zakresie informatyki
dla szkó ponadgimnazjalnych
12
4. Standardy wymaga egzaminacyjnych
z informatyki
14
5. Cele ksztacenia i wychowania
17
6. Procedury osigania celów
26
7. Zadania szkoy
w zakresie edukacji informatycznej
30
8. Ramowy podzia materiau nauczania
32
9. Treci nauczania
i przewidywane osignicia uczniów
34
10. Metody kontroli i oceny osigni uczniów
75
11. Zakres moliwych modyfikacji
programu nauczania
83
C
E L E K S Z T A C E N I A I W Y C H O W A N I A
17
Tabela 4.3.
Standardy wymaga egzaminacyjnych z informatyki w zakresie
tworzenia informacji
POZIOM PODSTAWOWY
POZIOM ROZSZERZONY
1.
tworzy specyfikacj problemu,
proponuje i analizuje jego
rozwizanie,
2.
formuuje informatyczne
rozwizanie problemu
przez dobór algorytmu oraz
odpowiednich struktur danych
i realizuje je w wybranym jzyku
programowania,
3.
projektuje relacyjne bazy danych
i wykorzystuje do ich realizacji
system bazy danych,
4.
wykorzystuje rónorodne róda
i zasoby informacji do tworzenia
dokumentów tekstowych
i multimedialnych.
jak na poziomie podstawowym oraz:
1.
projektuje i przeprowadza
wszystkie etapy na drodze do
otrzymania informatycznego
rozwizania problemu,
2.
wykorzystuje metody
informatyki w rozwizywaniu
problemów,
3.
uzasadnia poprawno ,
zoono i efektywno
rozwizania problemu,
4.
projektuje relacyjne bazy danych
i proste aplikacje bazodanowe,
5.
tworzy dokumenty sieciowe
i multimedialne z uyciem
zaawansowanych technik,
w tym programowania,
6.
opisuje nowe zastosowania
narzdzi informatyki
i antycypuje ich konsekwencje dla
ycia spoecznego, gospodarczego
(korzyci i zagroenia).
5.
Cele ksztacenia i wychowania
Cele ksztacenia i wychowania
Uczniowie przechodzcy przez kolejne etapy edukacji informatycz-
nej powinni nie tylko pogbia swoj wiedz, ale take rozwija za-
interesowania i umiejtnoci pozwalajce midzy innymi na:
i
sprawne posugiwanie si zaawansowanymi rodkami,
narzdziami i metodami informatyki;
i
korzystanie z usug sieci komputerowych;
i
wyszukiwanie informacji w bazach danych i tworzenie
prostych relacyjnych baz danych;
i
formuowanie sytuacji problemowej, jej modelowanie
i projektowanie rozwizania z uyciem technologii
informacyjnej oraz metod informatyki;
18
I
N F O R M A T Y K A
. P
R O G R A M N A U C Z A N I A
i
ocenianie wybranych wasnoci uzyskanych rozwiza
oraz dokumentowanie tych rozwiza;
i
wykorzystywanie sieci do publikowania wasnych
materiaów oraz zbierania i przetwarzania danych;
i
planowanie wspópracy i zespoowe wykonywanie projektów
informatycznych;
i
ocenianie korzyci oraz dostrzeganie etycznych
i spoecznych aspektów rozwoju zastosowa informatyki.
Nie wolno jednak zapomina o realizacji celów wychowawczych.
Przestrzeganie ustalonych zachowa oraz przyjtych zasad jest bar-
dzo wane w spoeczestwie informacyjnym, yjcym w wiecie
techniki komputerowej i rónorodnych informacji.
5.1. Cele edukacyjne
Podstawowym celem edukacyjnym jest przygotowanie ucznia do
zaawansowanego stosowania rodków, narzdzi i metod technolo-
gii informacyjnej oraz informatyki w rónych dziedzinach ycia
i kolejnych etapach ksztacenia. Jest to wic denie do wyksztacenia
osób sprawnie funkcjonujcych w wiecie informacyjnym, nabycia
przez nich umiejtnoci wykorzystywania technik komunikacji i ko-
rzystania z informacji, a take wspomagania ich w przygotowywaniu
si do dorosego ycia, wiadomego wyboru kierunku i dalszej nauki
w zakresie informatyki (lub dziedziny pokrewnej).
Wanym celem edukacyjnym jest ponadto wyksztacenie umie-
jtnoci samodzielnego korzystania z komputera i zastosowa in-
formatyki przy realizacji wybranych zada edukacyjnych oraz innych
celów poznawczych. Chodzi tu o nauk wiadomego i sprawnego
posugiwania si komputerem, a take narzdziami i metodami
informatyki. Wane jest równie wskazanie mu drogi do celowego
i odpowiedzialnego tworzenia warsztatu pracy intelektualnej.
Kolejnym celem edukacyjnym jest przygotowanie ucznia do
wiadomego wyboru kierunku dalszego ksztacenia w zakresie in-
formatycznym lub innych, pokrewnych dziedzinach.
C
E L E K S Z T A C E N I A I W Y C H O W A N I A
19
5.1.1. Ogólne
cele edukacyjne —
kszta
c
enie
w zakresie
po
dstawowym
Tabela 5.1.
Ogólne cele
edukacyjne kszta
cen
ia w zakresie
podstawowym
DZIA
O
G
ÓLN
E CEL
E EDU
KACY
J
N
E
ALGORYTMIKA
I PROGRAMOWANI
E
Analizo
wanie i for
muo
wanie infor
matyczn
ych roz
wiza
prostych problemó
w
z rón
ych
dziedzin prze
z dobór odpowiedniego algoryt
m
u i struktury
danych
oraz realizacj
w wybr
any
m j
zyku progr
amo
wani
a.
Znajo
mo podst
awo
wych algorytmów i
stosowanie ich przy realizacji zada
.
Znajo
mo i u
m
iejtno
stosowania podstawowych techni
k algorytmic
znych.
Stosowanie podst
awowych
struktur danych przy
reali
zac
ji algorytmó
w.
Znajo
mo
zas
ad struktur
ali
zac
ji programó
w.
Konstruowanie algorytmó
w
zgodnie z podan
specyfikacj.
Wykony
wanie podst
awo
wych operac
ji na p
likach
z
wykor
zyst
aniem polece
pliko
wych.
Okrelanie podstawo
wych wasnoci al
goryt
mów, takich jak skoczono ,
zo
ono
obliczeniowa, efekty
wno .
Konstruowanie
programów w wybra
n
ym jzyku programowania wyso
kiego poziomu.
Korzyst
anie z
wybr
anego rodowis
ka progr
amist
ycznego do zapisy
wania, uruchamian
ia
i testowani
a programów.
Realizacja niewielkich projektó
w programistycznych.
Znajo
mo sposobó
w reprezentowani
a d
anych lic
zbowych
w ko
mputerze i
syste
mów
liczbowych wykor
zysty
wanych w
infor
matyce.
20
I
N F O R M A T Y K A
. P
R O G R A M N A U C Z A N I A
DZIA
O
G
ÓLN
E CEL
E EDU
KACY
J
N
E
BAZY DAN
YCH
Znajo
mo podst
awo
wych for
m organi
zac
ji inform
acji
w ba
zach d
anych.
Znajo
mo podst
awo
wych poj zw
izanych z relacyjny
mi bazami danych.
Projektowanie prostych re
lacy
jnych b
az d
anych.
Umiejtno
czenia t
abel odpo
wiednimi t
ypami relacji.
Umiejtno okre
lania podstawowych
w
aciwo
ci danych gro
m
ad
zonych
w
bazie.
Znajo
mo
metod
wyszu
kiw
ania i pr
zetw
ar
zani
a infor
macji
w re
lacyj
nych ba
zach danych.
Umiejtno doboru odpowiedniego programu n
arzd
ziowego do ro
zwi
zania
zad
ani
a.
Wyszuki
w
anie informacji
w re
lacyjnych bazach d
anych
z uycie
m jzyka zapyta.
Definiowanie kryterió
w
wyszu
kiwania or
az podsumo
wa d
anych
w bazie danych.
Umiejtno s
tosowania graficznej prezen
tacji infor
macji.
Realizacja niewielkich projektó
w bazodano
wych.
MULTIMEDIA
Umiejtno sprawnego i odpo
wiedzi
alnego kor
zyst
ania z
multi
mediów.
Umiejtno pr
zetw
arz
ania
inform
acji
w ró
nej post
aci, w t
ym
wizua
ln
ej i d
wiko
wej.
Umiejtno t
w
orze
nia
wasnych materia
ów
multimedialnych.
Znajo
mo poj ko
mpresji s
tratne
j i bezst
ratnej.
Rozrónianie oraz znajomo
wad i
zalet gr
afiki
wektorowe
j i rastrowej.
Umiejtno t
w
orze
nia gr
afiki
wektorowe
j i 3D.
Znajo
mo repreze
ntacji d
anych nie
liczbowych w k
o
mputer
ze.
C
E L E K S Z T A C E N I A I W Y C H O W A N I A
21
SYSTEMY I SIECI
KOMPUTEROWE
Znajo
mo budowy i dzi
a
ania
sieci komputero
wych.
Znajo
mo us
ug sieciowych i
sprawne z nich korzy
stanie.
Umiejtno t
w
orze
nia i publikowania
w sieci
w
asnych
materiaó
w.
Znajomo zagroe zwizanych z prac komp
utera w s
ieci
oraz sposobów zabezpi
eczania s
i
przed nimi.
Znajo
mo podst
awo
wych zada syste
mu operacy
jnego.
ASPEKTY ETYCZNE
,
PRAWNE I
S
P
O
ECZN
E
W ZASTOSO
WANIACH
INFORMATYKI. TENDENCJE
W R
O
ZW
OJU
INF
ORMATYKI
Wskazy
wanie
korzyci
wynik
ajcych z
rozwoju i
wszechstro
nnego wy
korzy
stani
a
informat
yki w
ró
n
ych
dziedzin
ach ycia.
Znajo
mo i pr
zestrzeg
anie przepisó
w prawnych dotyc
zcych ochrony
w
as
noci
intelektualnej.
Przestr
zeganie zas
ad
et
yki.
22
I
N F O R M A T Y K A
. P
R O G R A M N A U C Z A N I A
5.1.2. Ogólne
cele edukacyjne —
ksz
ta
cen
ie w
za
kresie r
o
zs
zerz
on
ym
Tabela 5.2.
Ogólne cele
edukacyjne kszta
cenia w zakresie rozszerzonym
DZIA
O
G
ÓLN
E CEL
E EDU
KACY
J
N
E
ALGORYTMIKA
I PROGRAMOWANI
E
Analizo
wanie i for
muo
wanie infor
matyczn
ych rozwiza
prostych i umi
arko
wanie z
o
onych
problemów
z rón
ych dzied
zin prze
z dobór odpowiedniego algorytmu
i
stru
ktury d
anych or
az
realiz
acj w wybran
ym jzyk
u
programowania.
Z
n
aj
om
o
pods
tawowych
i z
o
ony
ch al
gor
ytm
ów
oraz
s
tos
owanie
ich
przy real
iz
acji z
ada
.
Z
n
aj
om
o
i umiej
tn
o
st
os
owania
podstaw
ow
ych oraz
zaaw
ans
owa
nych techni
k al
gorytm
icznych.
Stosowanie odpo
wiednich struktur d
anych przy realizacji alg
oryt
mów.
Znajo
mo i u
m
iejtno
stosowania zasad
strukturalizacji programów.
Konstruowanie algorytmó
w prze
z projekto
wanie i realizacj
wszystkich kole
jnych et
apów
prowadzcych do
o
trzy
mania popraw
nego ro
zw
i
zania postawionego problemu.
Konstruowanie prostych baz danych z wy
korzyst
anie
m operacji n
a pli
kach.
Okrelanie, analizowanie i u
zas
adni
anie wasno
ci algorytmów,
w tym popraw
noci, zoono
ci
obliczeniowej (czaso
wej i pamiciowej), efekt
ywnoci, skoczonoci or
az opty
malnoci.
Konstruowanie programó
w
w
wybran
ym jzyku programowania wyso
kiego poziomu.
Korzyst
anie z
wybr
anego rodowis
ka progr
amist
ycznego do
zapisy
w
ania, uruchamian
ia i
testo
wania
programów.
Planowanie i re
alizacj
a indy
widualnych ora
z ze
spoowych
projektów progr
amistycznych.
Znajo
mo , charaktery
zowanie i sto
sowanie sposobów reprezento
wani
a danych liczbo
wych
w komputerze oraz
syst
emó
w
lic
zbowych
wykorz
ystywanych w
informatyce.
C
E L E K S Z T A C E N I A I W Y C H O W A N I A
23
BAZY DAN
YCH
Znajo
mo for
m organizacji informacji
w b
azach danych.
Znajo
mo podst
awo
wych poj zw
izanych z relacyjny
mi bazami danych.
Umiejtno doboru odpowiedniego programu n
arzd
ziowego do ro
zwi
zania
zad
ani
a.
Projektowanie relacy
jnych, wie
lotabe
lowych b
az d
anych
z u
w
zgld
nieniem odpowiednich re
lac
ji
oraz kontro
li integralno
ci d
anych.
Umiejtno okre
lania
zaawanso
wanych
w
aciwoci d
anych gro
mad
zonych w bazie.
Znajo
mo
metod
wyszu
kiw
ania i pr
zetw
ar
zani
a infor
macji
w re
lacyj
nych ba
zach danych.
Zaawansowane wys
zuki
wanie infor
macji w relacyjnych b
azach dan
ych z u
yciem j
zyka
zapy
ta.
Definiowanie zoonych
kryteriów wy
szuki
wani
a or
az podsu
mowa d
anych
w bazie dan
ych.
Umiejtno s
tosowania graficznej prezen
tacji infor
macji i ich podsumo
wa.
Planowanie
wspópracy i
zespoowe
wykony
wanie projektu re
lacyjnej bazy d
anych.
MULTIMEDIA
Umiejtno sprawnego i odpo
wiedzi
alnego kor
zyst
ania z
multi
mediów.
Umiejtno pr
zetw
arz
ania
inform
acji
w ró
nej post
aci, w t
ym
wizua
ln
ej i d
wiko
wej.
Umiejtno t
w
orze
nia
wasnych materia
ów
multimedialnych.
Znajo
mo
metod ko
mpresji plikó
w
multi
medialnych.
Znajo
mo poj ko
mpresji s
tratne
j i bezst
ratne
j.
Rozrónianie oraz znajomo
wad i
zalet gr
afiki
wektorowe
j i rastrowej.
Umiejtno t
w
orze
nia
za
awansowan
ych ani
macji z
wykor
zyst
aniem ele
mentó
w programowania.
Znajo
mo repreze
ntacji d
anych nie
liczbowych w k
o
mputer
ze.
Umiejtno
zespoo
w
ego twor
zenia opracowa
i publik
acji
multi
medialnych.
24
I
N F O R M A T Y K A
. P
R O G R A M N A U C Z A N I A
DZIA
O
G
ÓLN
E CEL
E EDU
KACY
J
N
E
SYSTEMY I SIECI
KOMPUTER
OWE
Znajo
mo budowy i dzi
a
ania ora
z eksplo
atacj
a sieci ko
mputerowych.
Znajo
mo us
ug w sieciach ko
mputerowych i
sprawne korzystanie z nich.
Umiejtno
wykor
zysty
wania
sieci do publikowania
wasn
ych materiaów or
az gromadzeni
a dan
ych.
Umiejtno t
w
orze
nia i publikowania
w sieci
w
asnych
materiaó
w or
az opr
acowa
multi
medialnych z
wykor
zyst
aniem ele
mentó
w programowania.
Znajo
mo
zagro
e zwiza
nych z
prac
komputera w
sieci oraz sposobów
zabe
zpieczani
a si
przed ni
mi.
Znajo
mo podst
awo
wych zada syste
mu operacy
jnego.
ASPEKTY ETYCZNE
,
PRAWNE
I SPO
E
CZN
E
W ZASTOSOW
ANI
ACH
INFORMATYKI.
TENDEN
CJE
W R
OZW
OJU
INFORMATYKI
Wskazy
wanie
korzyci
wynik
ajcych z
roz
woju i
wszechstro
nnego wy
korzy
stani
a infor
mat
yki
w rónych d
ziedzin
ach ycia.
Znajo
mo i pr
zestrzeg
anie przepisó
w prawnych dotyc
zcych ochrony
w
as
noci intelektu
alne
j.
Przestr
zeganie zas
ad
et
yki.
Znajo
mo n
ajno
w
sz
ych osigni
w
zakresie
technik infor
mat
ycznych i te
ndencji
w
dalsz
ym
ich rozwoju.
Znajo
mo
wielu
zasto
sow
a
komputerów
w ró
nych dzied
zinach
ycia.