1

MI

Ę

DZYSZKOLNY KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW

KLAS II GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2004/2005

Zadania II etapu – 21 maja 2005 r.

Kod ucznia: Data urodzenia:

–

–

r.

Czas pracy: 90 minut Liczba uzyskanych punktów: pkt

Gimnazjalisto!

Test, który masz rozwi

ą

za

ć

składa si

ę

z dwóch cz

ęś

ci:

1) CZ

ĘŚ

CI ZADA

Ń

ZAMKNI

Ę

TYCH

Ka

ż

de twierdzenie lub pytanie ma tylko jedn

ą

prawidłow

ą

odpowied

ź

. T

ę

jedn

ą

odpowied

ź

nale

ż

y wybra

ć

, zakre

ś

laj

ą

c odpowiedni

ą

liter

ę

w kółko.

2) CZ

ĘŚ

CI ZADA

Ń

OTWARTYCH

Wpisuj odpowiedzi na arkuszu testu.

Przeczytaj uwa

ż

nie tre

ś

ci zada

ń

. Je

ś

li nie umiesz wykona

ć

którego

ś

zadania, opu

ść

je i rozwi

ą

zuj nast

ę

pne. Gdy dojdziesz do ko

ń

ca testu, a zostanie Ci jeszcze troch

ę

czasu, wró

ć

do opuszczonych zada

ń

i spróbuj ponownie je rozwi

ą

za

ć

.

Pami

ę

taj o podpisaniu testu kodem nadanym przez nauczyciela oraz wpisz dat

ę

urodzenia.

Powodzenia!

dzie

ń

miesi

ą

c

rok

2

Zadania zamkni

ę

te

Zadanie 1. (0 – 1 pkt)

Szereg zawiera metale uporz

ą

dkowane według malej

ą

cej aktywno

ś

ci:

Na, Mg, Al, Zn, Fe, Cu, Ag, Pt, Au

Na podstawie tego szeregu wska

ż

, które z poni

ż

szych reakcji zajdzie:

A. Zn(NO

3

)

2

z Ag,

B. FeSO

4

z Zn,

C. MgCl

2

z Fe,

D. Na

2

CO

3

z Au.

Zadanie 2. (0 – 1 pkt)

Czernienie wyrobów ze srebra jest spowodowane powstawaniem:

A. siarczanu(VI) srebra,

B. siarczku srebra,

C. siarczanu(IV) srebra,

D. tlenku srebra.

Zadanie 3. (0 – 3 pkt)

W trzech nieoznaczonych probówkach znajduj

ą

si

ę

: tlenek wapnia, tlenek fosforu(V),

tlenek miedzi(II). Ponumerowano probówki odpowiednio numerami 1, 2 i 3,

a nast

ę

pnie dodano do nich wody, z kilkoma kroplami fenoloftaleiny.

Zaobserwowano, i

ż

: w probówce nr 1 czarna substancja znajduj

ą

ca si

ę

w niej nie

rozpu

ś

ciła si

ę

, w probówce nr 2 biała substancja rozpu

ś

ciła si

ę

, a roztwór zabarwił

si

ę

na malinowo, natomiast w probówce nr 3 biała substancja rozpu

ś

ciła si

ę

,

a roztwór nie zabarwił si

ę

.

Na podstawie powy

ż

szych informacji ustal, w której probówce znajdowała si

ę

jaka

substancja.

?

Probówka nr 1

Probówka nr 2

Probówka nr 3

A.

tlenek fosforu(V)

tlenek wapnia

tlenek miedzi(II)

B.

tlenek miedzi(II)

tlenek wapnia

tlenek fosforu(V)

C.

tlenek wapnia

tlenek miedzi(II)

tlenek fosforu(V)

D.

tlenek miedzi(II)

tlenek fosforu(V)

tlenek wapnia

3

Zadanie 4. (0 – 1 pkt)

Do probówek zawieraj

ą

cych tak

ą

sam

ą

ilo

ść

wody wprowadzono substancje wg

poni

ż

szego schematu. W których probówkach roztwory b

ę

d

ą

zawierały jony?

Wybierz:

A. I, III, V,

B. I, II, IV,

C. I, II, V,

D. I, III, IV.

Zadanie 5. (0 – 1 pkt)

Za pomoc

ą

obwodu elektrycznego przedstawionego na schemacie badano

przewodnictwo pr

ą

du elektrycznego ni

ż

ej wymienionych roztworów.

I – kwas solny, II – olej jadalny, III – siarczan(VI) miedzi(II), IV – alkohol etylowy.

Ś

wiecenie

ż

arówki zaobserwowano w roztworach oznaczonych numerami:

A. I, IV,

B. I, II,

C. II, IV,

D. I, III.

NaCl

I

H

2

SO

4

II

CuO

III

cukier

IV

NaOH

V

ź

ródło pr

ą

du

elektrycznego

badany
roztwór

4

Zadanie 6. (0 – 3 pkt)

W poni

ż

szym chemografie substancjami X, Y i Z s

ą

odpowiednio:

?

X

Y

Z

A.

CaO

H

2

CO

2

B.

CO

2

CaO

CO

2

C.

CaO

H

2

O

CO

2

D.

CO

2

H

2

CaO

Zadanie 7. (0 – 1)

Na poni

ż

szym rysunku zaznaczono na skali pH warto

ś

ci pH dla kilku substancji:

Z pokazanych substancji odczyn kwa

ś

ny maj

ą

:

A. mleko, ocet, kwa

ś

ne deszcze,

B. woda destylowana, woda wapienna,

C. mleko i woda wapienna,

D. ocet i woda destylowana.

Ca + O

2

X

Y

+

Ca(OH)

2

+ Z CaCO

3

2

1

3

4

5

6

8

7

9

10 11 12 13 14

ocet

mleko

woda wapienna

kwa

ś

ne deszcze

woda destylowana

0

pH

5

Zadanie 8. (0 – 1 pkt)

Do dwóch zlewek zawieraj

ą

cych jednakowe ilo

ś

ci wody wlano odpowiednio: do

pierwszej – st

ęż

ony kwas siarkowy(VI), a do drugiej – ocet z butelki. Jak zmienia si

ę

temperatura roztworów?

A. W ka

ż

dej zlewce pozostała niezmieniona.

B. W zlewce pierwszej wyra

ź

nie wzrosła.

C. W zlewce drugiej wyra

ź

nie wzrosła.

D. W obydwu zlewkach wyra

ź

nie wzrosła.

Zadanie 9. (0 – 1 pkt)

Która z poni

ż

szych nazw soli odpowiada nazwie soli o wzorze sumarycznym:

Fe

2

(SO

4

)

3

A. siarczan

ż

elaza,

B. siarczan(VI)

ż

elaza(II),

C. siarczan(VI)

ż

elaza(III),

D. siarczan(IV)

ż

elaza(III).

Zadanie 10. (0 – 1pkt)

Który z poni

ż

szych wzorów strukturalnych (kreskowych) odpowiada soli o nazwie:

azotan(V) wapnia

A.

O N

O

O

Ca

Ca

C.

O N

Ca

Ca

O

B.

Ca

O

O

N

N

O

O

D.

Ca

O

O

N

N

O

O

O

O

Zadanie 11

. (0 – 1pkt)

Który z poni

ż

szych zapisów prawidłowo przedstawia zapis jonowy reakcji

siarczanu(VI) miedzi(II) z zasad

ą

sodow

ą

?

A

. CuSO

4

+ 2 Na

+

+ 2 OH

-

Cu(OH)

2

+ 2 Na

+

+ SO

4

2-

B

. Cu

2+

+ SO

4

2-

+ 2 Na

+

+ 2 OH

-

Cu(OH)

2

+ 2 Na

+

+ SO

4

2-

C

. Cu

2+

+ SO

4

2-

+ 2 Na

+

+ 2 OH

-

Cu

2+

+ 2 OH

-

+ 2 Na

+

+ SO

4

2-

D

. CuSO

4

+ 2 Na

+

+ 2 OH

-

Cu

2+

+ 2 OH

-

+ Na

2

SO

4

6

Zadanie 12

. (0 – 1pkt)

W probówce znajduje si

ę

wodny roztwór chlorku amonu. Obecno

ść

jonów Cl

-

najlepiej potwierdzi

ć

w reakcji z:

A

. AgNO

3

,

B

. FeBr

2

,

C

. Na

3

PO

4

,

D

. K

2

SO

4

.

Zadanie 13

. (0 – 1pkt)

Do czterech zlewek zawieraj

ą

cych tak

ą

sam

ą

ilo

ść

wody destylowanej dodano

pewne substancje wg poni

ż

szego schematu.

Po podwy

ż

szeniu temperatury wody w zlewkach zmaleje rozpuszczalno

ść

substancji:

A

. KNO

3

i CuSO

4

,

B

. CO

2

i NH

3

,

C

. CO

2

i CuSO

4

,

D

. CuSO

4

i NH

3

.

Zadanie 14

. (0 – 3 pkt)

Wpisz w wykropkowane miejsca liter

ę

P – prawda lub F – fałsz:

1) ka

ż

dy kwas w swej budowie posiada tlen - ……

2) gazowy chlorowodór nie barwi papierka uniwersalnego na czerwono - ……

3) kwasy tlenowe mo

ż

na otrzyma

ć

w reakcji odpowiednich tlenków z wod

ą

- ……

4) wodorotlenek

ż

elaza(III) mo

ż

na otrzyma

ć

przez zmieszanie wody z tlenkiem

ż

elaza(III) - ……

5) wodorotlenek miedzi(II) ma wła

ś

ciwo

ś

ci

ż

r

ą

ce - ……

6) zasady barwi

ą

fenoloftalein

ę

na niebiesko - ……

7

Zadanie 15

. (0 – 2 pkt)

Przyporz

ą

dkuj wzory sumaryczne kwasów: HCl, HNO

3

, H

2

SO

4

, H

2

S i H

2

SO

3

do ich opisów:

1) Ten kwas otrzymuje si

ę

z rozpuszczenia pewnego gazu w wodzie, cuchnie

zgniłymi jajkami - ……………

2) Ten kwas jest silnie

ż

r

ą

c

ą

, oleist

ą

ciecz

ą

- ……………

3) Gdy otworzymy butelk

ę

z tym kwasem, pojawi si

ę

obłoczek br

ą

zowego gazu

- ……………

4) Ten kwas mamy w

ż

oł

ą

dku - ……………

Zadania otwarte

Zadanie 16

. (0 – 3 pkt)

Na podstawie danych zawartych w tabeli okre

ś

l charakter chemiczny tlenków.

Zachowanie w stosunku do:

Wzór

sumaryczny

tlenku

H

2

O

HCl (aq)

NaOH

Charakter

chemiczny tlenku

PbO

nie reaguje

reaguje

nie reaguje

Li

2

O

reaguje

reaguje

nie reaguje

SO

3

reaguje

nie reaguje

reaguje

CO

nie reaguje

nie reaguje

nie reaguje

BaO

reaguje

reaguje

nie reaguje

N

2

O

3

reaguje

nie reaguje

reaguje

Zadanie 17

. (0 – 4 pkt)

Wska

ż

, które z podanych par tlenków reaguj

ą

ze sob

ą

i ułó

ż

odpowiednie równania

reakcji:

a) MgO, CO

2

, b) CaO, BaO, c) CuO, N

2

O, d) ZnO, CO, e) K

2

O, SO

2

.

8

Zadanie 18

. (0 – 9 pkt)

Podaj wzory sumaryczne i nazwy substancji chemicznych oznaczonych literami: A,

B

, C, D, E i F. Napisz i uzgodnij równania reakcji chemicznych oznaczonych cyframi:

1

, 2, 3, 4, 5 i 6.

S

A

B

C

D

E

F

Zadanie 19

. (0 – 3 pkt)

Ustal, w których probówkach zajd

ą

reakcje i zapisz ich równania:

O

2

O

2

H

2

O

MgO

H

2

O

NaOH

1

2

3

4

5

6

Mg

Cu

Pt

Al

kwas solny

Probówka 1

Probówka 2

Probówka 3

Probówka 4

9

Zadanie 20

. (0 – 2 pkt)

Na podstawie dokonanych zapisów obserwacji podaj, w których probówkach

znajduj

ą

si

ę

sole: chlorek, siarczek, w

ę

glan, siarczan(IV).

Zadanie 21

. (0 – 4 pkt)

W celu rozcie

ń

czenia ługu potasowego dodano do 200 g 25-procentowego roztworu

50 cm

3

wody. Jak zmieniło si

ę

st

ęż

enie roztworu?

Zadanie 22

. (0 – 5 pkt)

Oblicz st

ęż

enie procentowe roztworu otrzymanego po zmieszaniu 5 g CuSO

4

• 5H

2

O

z 45 g wody.

brak

objawów

reakcji

wydziela si

ę

bezbarwny

gaz

wydziela si

ę

dusz

ą

cy gaz

wydziela si

ę

gaz o bardzo

nieprzyjemnym

zapachu

kwas solny

Probówka 1

Probówka 2

Probówka 3

Probówka 4

10

Zadanie 23

. (0 – 4 pkt)

Oblicz st

ęż

enie procentowe nasyconego roztworu saletry potasowej (KNO

3

)

w temperaturze 40

0

C.

Zadanie 24

. (0 – 5 pkt)

Ile gramów jodu i ile cm

3

alkoholu etylowego o g

ę

sto

ś

ci 0,78 g/cm

3

, potrzeba

do sporz

ą

dzenia 15 g jodyny, czyli 10 % roztworu jodu w alkoholu etylowym?

Zadanie 25

. (0 – 5 pkt)

Po odparowaniu do sucha 40 cm

3

nasyconego w temperaturze 293 K roztworu

o g

ę

sto

ś

ci 1,12 g/cm

3

otrzymano 6,8 g substancji. Oblicz rozpuszczalno

ść

tej

substancji w temperaturze 293 K.

11

Tabela rozpuszczalno

ś

ci wodorotlenków i soli w wodzie

12

Wykres zale

ż

no

ś

ci rozpuszczalno

ś

ci substancji stałych od temperatury