Słownik pojęć dla klimatyzacji i chłodnictwa

-

A

-

B

-

C

-

D

-

E

-

F

- G -

H

-

I

-

J

-

K

- L -

M

-

N

-

O

-

P

-

R

-

S

-

T

-

U

-

W

-

Z

-

A – Agregat chłodniczy

Zadaniem agregatu chłodniczego, wykorzystywanego w układach klimatyzacyjnych, jest schłodzenie
czynnika chłodniczego do odpowiednio niskiej temperatury. Czynnik jest przekazywany do chłodnicy,
która oziębia przepływające przez nią powietrze, które następnie nawiewane jest do pomieszczeń.

B - Bakteria Legionella

Legionella jest to bakteria żyjąca w środowisku wodnym, szkodliwa dla ludzi (atakuje układ
oddechowy), rozwijająca się w wodzie o temp. 40-50C. W związku z tym niektóre instalacje
klimatyzacji, stwarzają sprzyjające warunki do jej rozwoju. Aby zapobiec pojawieniu się jej w
instalacji, należy zapobiegać zbierania się wilgoci w elementach instalacji (filtry, tłumiki, wymienniki,
ciepła), oraz co dwa lata dezynfekować instalację.

C – Ciepło

W procesach klimatyzacji wyróżnia się dwa rodzaje ciepła:

ciepło jawne – ciepło, które dostarczane lub odbierane z układu (obiektu), powoduje zmianę jego
temperatury. Przykładowo podczas ogrzewania obiektu jego temperatura rośnie wraz z dodawaniem
ciepła. Ten wzrost ciepła to właśnie ciepło jawne.

Qj = Wj * ip = Wj * Cp * t

gdzie:
Qj – ciepło jawne [J]
Wj – strumień masy [kg/s]
Cp – ciepło właściwe powietrza suchego = 1,005 [kJ/kgK]
t – temperatura [K]

ciepło utajone – ciepło, które dodane lub pobrane z układu, powoduje zmianę jego stanu skupienia,
nie zmieniając przy tym temperatury obiektu. Przykładowo, ciepło użyte do podtrzymania
temperatury 100C gotującej się wody, kiedy przechodzi ona z fazy ciekłej w gazowa, to właśnie
ciepło utajone.

Qu = Wu * iw = Wu * (r0 + Cpw * t)

gdzie:
Qu – ciepło utajone [J]
Wu – strumień masy [kg/s]
Cpw – ciepło właściwe pary wodnej = 1,84 [kJ/kgK]
t – temperatura [K]
r0 – ciepło parowania wody = 2501 [kJ/kg]

Stąd obliczeniowe ciepło całkowite:

Qc = Qj + Qu

Qc = Wj * 1,005 * t + Wu * (2501 + 1,84 * t)

C – Czynniki chłodnicze

Są to związki chemiczne lub ich mieszaniny, która krążąc w zamkniętej instalacji chłodniczej,
podlegają cyklowi przemian termodynamicznych, tworząc obieg chłodniczy.

Czynniki chłodnicze można podzielić ze względu na:

Skład chemiczny i własności fizykochemiczne

●

Pochodzenie i budowę chemiczną

●

Stopień oddziaływania na środowisko

●

Standardy spełniane przez czynniki chłodnicze:

Niepalność, wybuchowość

●

Nietoksyczność

●

Względna obojętność chemiczna w stosunku do materiałów, z których wykonana jest instalacja

●

Stabilność chemiczna w całym zakresie temperatur obiegu

●

Ujemna wartość temperatury wrzenia w warunkach otoczenia

●

Odpowiednie parametry fizykochemiczne – m.in. zerowa zawartość wody

●

Duża objętościowa wydajność chłodnicza

●

Korzystny przebieg krzywej nasycenia pary - nadciśnienie

●

przy temperaturze parowania i niskie ciśnienie przy temperaturze skraplania

●

Skład chemiczny i własności fizykochemiczne syntetycznych czynników chłodniczych:

Chlorofluorowęglowodory CFC

●

Halogenowe związki węgla, w których wszystkie atomy wodoru zostały zastąpione atomami chloru i
fluoru. Mają duża stabilność chemiczną, rozkładają się dopiero w warstwie ozonowej, posiadają
wysoki wskaźnik ODP. Należą do nich czynniki: R11, R12, R133 R113, R114, R115.

Wodorochlorofluorowęglowodory HCFC

●

Substancje organiczne, w których wszystkie atomy wodoru w cząsteczce zostały zastąpione przez
atomy chloru i fluoru. Mają stabilność chemiczną mniejszą niż związków CFC, stąd niższy wskaźnik
ODP. Rozkładają się w dużym stopniu już w dolnych warstwach atmosfery więc stanowią mniejsze
zagrożenie dla warstwy ozonowej. Należą do nich czynniki: R22, R123

Hydrofluorowęglowodory HFC

●

Substancje organiczne, w których część atomów wodoru została zastąpiona atomami fluoru, nie
zawierają atomów chloru i bromu. Wskaźnik ODP jest równy 0 - nie stanowią zagrożenia dla warstwy
ozonowej. Należą do nich czynniki: R134a, R23, R152a.

Więcej właściwości czynników chłodniczych na:

http://www.klimatyzacja.pl/index.php?akt_cms=1537&cms=296

Obecnie najpopularniejsze są czynniki z grupy HCFC ale ze względu na ich szkodliwość na
środowisko, w najbliższych latach zostaną one wycofywane z rynku, kosztem ekologicznych
czynników chłodniczych takich jak amoniak czy CO2.

Więcej informacji o naturalnych czynnikach chłodniczych na:

http://www.klimatyzacja.pl/index.php?akt_cms=5709&cms=446

D - Dwuprzewodowe instalacje klimatyzacyjne

Stosowane są w budynkach o dużej liczbie pomieszczeń rożnego przeznaczenia.

Schemat działania:
Powietrze zewnętrzne podlega najpierw obróbce podstawowej (filtrowanie, mieszanie , nawilżanie).
Następnie ciepłe powietrze przedostaje się do 2 oddzielnych kanałów: powietrza ciepłego i powietrza
zimnego. Odbywa się w nich wstępne podgrzanie lub schłodzenie. Obydwa strumienie powietrza są
prowadzone do skrzynek mieszających gdzie ulegają mieszaniu dla uzyskania parametrów
odpowiednich dla danego pomieszczenia.
Wadą tego systemu jest wymagana duża ilość miejsca dla instalacji oraz wysokie koszty inwestycyjne
i eksploatacyjne. Zaletą jest brak konieczności stosowania grzejników w pomieszczeniach oraz brak
podziału na strefy.

E- Entalpia (i,h)

Jest miarą energii wewnętrznej zgromadzonej w strukturze cząstek i atomów.
Dla gazów doskonałych (oraz dla gazów spotykanych w klimatyzacji) spełnione jest równanie:

i = U + p·V

gdzie:
U – energia wewnętrzna układu
p- ciśnienie
V – objętość

Entalpia powietrza wilgotnego

W temperaturze T jest sumą entalpii 1 kg powierza suchego i entalpii Y kilogramów pary wodnej.

Powszechnie przyjmuje się, że entalpia wody o temperaturze 0C równa jest 0.

Entalpię wilgotnego powietrza można zapisać:

i = ip + x·iw

gdzie:
ip - entalpia powietrza suchego
iw - entalpia pary wodnej
x - wilgotność bezwzględna

wynika to z poniższej zależności:

i=CinT+Y(r0+cYT)

gdzie:
r0 - ciepło parowania wody w 0 C = 2501 [kJ/kg]
Cin - ciepło właściwe suchego powietrza = 1,005 [kJ/kg*K]
cY - ciepło właściwe pary wodnej = 2501 [kJ/kg*K]
CinT – entalpia powietrza suchego
r0+cYT– entalpia pary wodnej w temperaturze T

F- Funkcje klimatyzatorów

Chłodzenie - za pomocą układu regulacji temperatury, poprzez nawiewanie chłodnego powietrza,

●

ustalamy jaka temperatura ma panować w pomieszczeniu
Filtracja – stosowane w klimatyzatorach systemy filtrów pozwalają oczyścić powietrze. Zatrzymują

●

pyły, mikroorganizmy, zarodniki pleśni, drobinki kurzu, przez co stwarzają komfortowe warunki
dla alergików. Obecnie stosuję się coraz bardziej zaawansowane technologicznie filtry
wykorzystujące nanocząsteczki, do oczyszczania powietrza.
Nawilżanie – niektóre klimatyzatory posiadają specjalny mechanizm nawilżający znajdujący się w

●

jednostce zewnętrznej urządzenia, który pochłaniając wilgoć z powietrza zewnętrznego
transportuje ją do jednostki wewnętrznej, która wprowadza do pomieszczenia nawilżone powietrze.
Ogrzewanie - część klimatyzatorów działa jak pompa ciepła powietrze-powietrze, może ogrzewać

●

nawiewane powietrze. Barierą jest tu minimalna temperatura powietrza zewnętrznego, która dla
większości modeli wynosi -15C.
Osuszanie – funkcja osuszania pozwala zmniejszyć wilgotność powietrza i utrzymywać ją na

●

odpowiednim poziomie. Zwłaszcza latem w parne dni, pozwala to znacznie poprawić warunki
panujące w pomieszczeniu. Mniejsza wilgotność zapobiega także rozwojowi grzybów i pleśni.
Wentylacja – klimatyzatory mogą jedynie mieszać powietrze wewnętrzne i wprawiać je w ruch.

●

Część modeli ma możliwość dodatkowego zasysania powietrza zewnętrznego i nawiewania go do
pomieszczenia.

H – HVAC

Jest to akronim angielskiego wyrażenia Heating, Ventilation, Air Conditioning. Oznacza branżę
inżynierii sanitarnej zajmującą się: ogrzewaniem (heating), wentylacją (ventilation) i klimatyzacją
(air conditioning).

I – Idea procesu klimatyzacji

Proces klimatyzowania pomieszczenia wymaga jednostki wewnętrznej i zewnętrznej, pomiędzy

którymi krąży czynnik chłodniczy pobierający energię w jednej jednostce i oddający ją w drugiej.

W jednostce wewnętrznej wentylator wywiewa gorące powietrze na wymiennik ciepła, przez który
płynie zimny czynnik chłodniczy. Zimny czynnik chłodniczy pochłania ciepło z powietrza (na skutek
rozprężenia) i do pomieszczenia nawiewane jest chłodne powietrze.
W jednostce zewnętrznej dzięki sprężeniu czynnik chłodniczy w stanie gazowym zostaje ogrzany,
ciepło uzyskane w ten sposób zostaje oddane za pomocą wentylatora do powietrza zewnętrznego.

I – Instalacje klimatyzacyjne

Rozróżnia się dwa zasadnicze typy instalacji klimatyzacyjnych: instalacje wyłącznie powietrzne i
instalacje powietrzno-wodne.
Instalacje powietrzne dzielą się na jednoprzewodowe oraz dwuprzewodowe.
Instalacje powietrzno-wodne dzielą się na instalacje z miejscowym grzaniem lub chłodzeniem,
konwektory wentylatorowe (klima-konwektory), urządzenia indukcyjne oraz sufity chłodzące
(urządzenia do wentylacji źródłowej).

I – Inwerter

Jest to urządzenie elektroniczne zastosowane w niektórych, droższych modelach klimatyzatorów
pozwalające na ochładzanie lub ogrzewanie powietrza w pomieszczeniu w dużo krótszym czasie, niż
w tradycyjnych jednostkach, przy jednoczesnym mniejszym zużyciu energii. Działanie inwertera
polega na optymalizacji pracy sprężarki, eliminując konieczność ciągłego załączania i wyłączania jej i
dostosowując ją do aktualnego zapotrzebowania na noc chłodniczą i grzewczą. Inwerter pozwala
zredukować zużycie energii elektrycznej pobieranej przez klimatyzator nawet o 30% w skali roku,
jednak biorąc pod uwagę średni koszt użytkowania klimatyzatora w ciągu roku, wynoszący jedynie
120-300 zł (w zależności czy tylko chłodzimy czy też grzejemy), koszty poniesione na zakup
droższego urządzenia, nie zwrócą się szybko.

J – Jednoprzewodowe instalacje klimatyzacyjne

Obecnie używa się instalacji pracujących ze zmiennym strumieniem objętości – ilość powietrza jest
rożna w zależności od zapotrzebowania. W tym przypadku każde pomieszczenie ma
przyporządkowany własny regulator natężenia przepływu wraz z termostatem. Instalacje tego typu
są wyposażone w wentylatory o regulowanej prędkości obrotowej, aby zredukować wahania ciśnienia
w instalacji. Instalacje jednoprzewodowe o stałym natężeniu przepływu, w przypadku instalacji o
dużych prędkościach, odznaczają się wysokim zapotrzebowaniem na energię.

K - Klimatyzacja

Jest to proces uzyskiwania powietrza o określonych parametrach, pożądanego w danym
pomieszczeniu. Klimatyzację wykorzystuje się głównie do:

schłodzenia powietrza panującego w pomieszczeniu do temperatury poniżej temperatury otoczenia

●

zmiany wilgotności wilgotności powietrza

●

ogrzania powietrza

●

oczyszczania powietrza

●

K - Klimatyzator

Jest to urządzenia chłodzące często posiadające tez możliwość grzania. W skład klimatyzatora
wchodzą: parownik, sprężarka, skraplacz, zawór rozprężny, filtry powietrza, wentylator powietrza
nawiewanego i wentylator chłodzący - skraplacz. W klimatyzatorach chłodzących z funkcją grzania
dodatkowo umieszczona jest elektryczna nagrzewnica powietrza.

M – Moc chłodnicza

Jest to decydujący parametr określający klimatyzator. Moc chłodniczą klimatyzatora dobiera się w
zależności od kubatury pomieszczenia i warunków w nim panujących. Należy uwzględnić:

charakter pomieszczenia (np. pomieszczenie mieszkalne, biurowe, serwerownia)

●

ilość osób przebywających w pomieszczeniu na stałe

●

usytuowanie pomieszczenia w budynku

●

ilość okien w pomieszczeniu i ich usytuowanie względem stron świata

●

ilość i moc elektryczną urządzeń wydzielających ciepło w pomieszczeniu

●

moc zainstalowanego oświetlenia

●

M – Miejsce zainstalowania

Rozróżnia się kilka zasadniczych typów klimatyzatorów pod względem umiejscowienia urządzenia:

okienne - montowane pod oknem, korzystające z powietrza zewnętrznego

●

przenośne

●

kanałowe – montowane nad sufitem podwieszanym

●

kasetonowe – montowane w suficie podwieszanym

●

ścienne – montowane na ścianie

●

przenośne

●

przypodłogowe - montowane przy podłodze

●

sufitowe - montowane na suficie

●

M – Molliera wykres (wykres i-Y)

Jest to podstawowe narzędzie wykorzystywane podczas projektowania układów klimatyzacyjnych.
Wykres Molliera w graficzny sposób umożliwia przedstawienie relacji pomiędzy wielkościami
fizycznymi opisującymi stan powietrza wilgotnego. Na wykresie w układzie współrzędnych i-x (h-x),
gdzie x oznacza zawartość wilgoci w powietrzu suchym (oś odcięta), natomiast i oznacza entalpię
właściwą (oś rzędna).

Powietrze wilgotne to mieszanina pary wodnej i powietrza suchego. Przyjmując stałe ciśnienie
atmosferyczne (p=101325 kPa), oraz znając 2 z 6 parametrów powietrza wilgotnego, możemy
odczytać pozostałe. Te parametry to:

(t) - temperatura
(x) – wilgotność bezwzględna (zawartość wilgoci)
(cp) - wilgotność względna
(i) - entalpia
(pp) - ciśnienie cząstkowe pary wodnej
(q) - gęstość powietrza wilgotnego

Więcej informacji na:

http://www.klimatyzacja.pl/index.php?akt_cms=5715&cms=71&title=podstawowe_przemiany_na_wy
kresie_mollier

Program do obliczeń z wykorzystaniem wykresu Molliera:

http://www.klimatyzacja.pl/index.php?akt_cms=57&cms=248

N – Normy prawne

Normy z zakresu klimatyzacji obowiązujące w Polsce:

PN-EN 15240:2007 Wentylacja budynków. Charakterystyka energetyczna budynków. Wytyczne

●

dotyczące kontroli instalacji klimatyzacji (oryg.)
PN-EN 13779:2007 Wentylacja budynków niemieszkalnych. Wymagane właściwości systemów

●

wentylacji i klimatyzacji (oryg.)
PN-B-03421:1978 Wentylacja i klimatyzacja. Parametry obliczeniowe powietrza wewnętrznego w

●

pomieszczeniach przeznaczonych do stałego przebywania ludzi
PN-B-03420:1976 Wentylacja i klimatyzacja. Parametry obliczeniowe powietrza zewnętrznego

●

PN-EN 12599:2002 Wentylacja budynków. Procedury badań i metody pomiarowe dotyczące

●

odbioru wykonanych instalacji wentylacji i klimatyzacji
PN-EN 12599:2002/AC:2004 Wentylacja budynków. Procedury badań i metody pomiarowe

●

dotyczące odbioru wykonanych instalacji wentylacji i klimatyzacji
PN-B-01410:1989 Wentylacja i klimatyzacja. Rysunek techniczny. Zasady wykonywania i

●

oznaczenia
PN-EN 15243:2007 Wentylacja budynków. Obliczanie temperatury wewnętrznej, obciążenia i

●

energii w budynkach wyposażonych w systemy klimatyzacji pomieszczeń (oryg.)
PN-EN 15240:2007 Wentylacja budynków. Charakterystyka energetyczna budynków. Wytyczne

●

dotyczące kontroli instalacji klimatyzacji (oryg.)

O – Obieg czynnika chłodniczego

W procesie zachodzącym w klimatyzatorze zachodzi szereg procesów termodynamicznych, podczas

których czynnik chłodniczy zmieniając swój stan, przenosi ciepło. Obieg chłodniczy czynnika wygląda
następująco:

1. Sprężanie - Czynnik chłodniczy w fazie gazowej jest sprężany przez sprężarkę. Powoduje to wzrost
jego ciśnienia i temperatury.
2. Skraplanie - Sprężony gaz skrapla się w skraplaczu, oddając ciepło na zewnątrz. Czynnik staje się
cieczą pod dużym ciśnieniem.
3. Dławienie - Sprężona ciecz zostaje rozprężona w zaworze rozprężnym, który zmniejsza jej
ciśnienie. Powoduje to spadek temperatury czynnika, poniżej temperatury otoczenia.
4. Parowanie - W parowniku, zimny rozprężony czynnik chłodniczy w postaci ciekłej, poprzez proces
parowania odbiera ciepło z powietrza w pomieszczeniu klimatyzowanym. Dzięki temu przechodzi w
stan gazowy pod niskim ciśnieniem i jest kierowany ponownie do sprężarki – w ten sposób cały cykl
zaczyna się od początku.

Istnieje możliwość odwrócenia tego cyklu, wtedy klimatyzator działa jak pompa ciepła, ogrzewając
powietrze w pomieszczeniu.

O – Oświetlenie

Zyski ciepła od oświetlenia są istotne w procesie projektowania instalacji klimatyzacji. Oblicza się je
z następującego wzoru:

Qs = φj * N * [ B+ (1-B)* k0]

gdzie:
Qs - zysk ciepła od oświetlenia [W]
φj - współczynnik jednoczesności (dla biur 0,8, dla hoteli 1,0, dla obiektów przemysłowych 0,9)
N - moc oświetlenia [W]
B - stosunek ciepła konwekcyjnego przekazywanego powietrzu w pomieszczeniu, do całkowitej mocy
oświetlenia (dla lamp fluorescencyjnych 0,15 – 0,30, dla lamp żarowych 0,05 – 0,15)
k0 - współczynnik akumulacji, najczęściej =1

P – Parametry obliczeniowe powietrza

Powietrze zewnętrzne:

W celach projektowych należy liczbowo scharakteryzować parametry powietrza zewnętrznego,
korzystając z normy PN-76/B-03420.
Obliczenia przeprowadza się zarówno dla okresu zimowego jak i letniego.

Powietrze zewnętrzne jest charakteryzowane za pomocą następujących parametrów:

temperatura termometru suchego i mokrego

●

entalpia

●

wilgotność względna

●

zawartość wilgoci

●

Powietrze wewnętrzne:

Do określania parametrów powietrza wewnętrznego korzysta się z norm PN-78/B-03421 lub
DIN1946.
Wymaganą temperaturę powietrza określa aktywność ludzi oraz prędkości powietrza w

pomieszczeniu. Decydujące znaczenie ma przeznaczenie pomieszczenia: w przeznaczonym dla ludzi
parametry określają normy, a w pomieszczeniach przemysłowych wymagania techniczne procesów
produkcyjnych

P – Projektowanie

Podstawowe kroki przy projektowaniu instalacji klimatyzacji:

Zastanowienie się nad systemem klimatyzacji pomieszczenia

1.

Zapoznanie się z usytuowaniem budynku, jego stanem techniczny oraz parametrami

2.

konstrukcyjnymi (liczba okien, drzwi, rodzaj i grubość ścian, izolacji)
Określenie parametrów, jakie ma spełniać projektowana instalacja (temperatura, wilgotność, czy

3.

będzie służyła do grzania i chłodzenia czy tylko do chłodzenia, czy w pomieszczeniu występuje
jakaś technologia wymagająca odpowiednich warunków itp.)
Obliczenie bilansów zysków i strat występujących w danym pomieszczeniu

4.

Obliczenia hydrauliczne instalacji oraz rozmieszczenie urządzeń klimatyzacyjnych (zewnętrznych i

5.

wewnętrznych)
Dobranie odpowiednich urządzeń wchodzących w skład instalacji

6.

P – Przemysłowa klimatyzacja

W klimatyzacji przemysłowej najważniejsze są parametry powietrza ze względu na prowadzony
proces produkcyjny. Przy doborze klimatyzacji należy brać pod uwagę przede wszystkim:

możliwość oszczędzania energii w wyniku recyrkulacji powietrza lub odzysku ciepła

●

właściwe umiejscowienie centrali klimatyzacyjnej i dostęp do niej

●

korzystne usytuowanie czerpni i wyrzutni powietrza

●

dostateczną wysokość z uwagi na podwieszane sufity

●

oświetlenie energooszczędne i odpowiednią wielkość okien

●

właściwą ochronę przed hałasem i p.poż.

●

P – Punkt rosy (temperatura punktu rosy)

Jest to temperatura w której prężność pary w powietrzu jest równa prężności pary wodnej nasyconej.
Inaczej, jest to temperatura nasyconego powietrza, w którym ciśnienie cząstkowe pary wodnej jest
takie samo jak w rozpatrywanym powietrzu wilgotnym (nienasyconym).

R – Rodzaje klimatyzatorów

Wyróżnia się trzy zasadnicze typy klimatyzatorów:

split – składają się z dwóch elementów: jednostki wewnętrznej i jednostki zewnętrznej. Jednostka

●

zewnętrzna będąca źródłem hałasu (w niej znajduje się sprężarka i wentylator) znajduje się na
zewnątrz budynku, natomiast wewnątrz znajduje się jedynie estetyczna jednostka wewnętrzna
nawiewająca chłodne powietrze.
przenośne – mogą być przenoszone pomiędzy pomieszczeniami, konieczne jest jednak

●

umieszczenia za oknem elementu odprowadzającego ciepłe powietrze (pokojowe lub miejscowe tzw.
spot coolers)
multisplit – tworzą rozbudowaną instalację na zasadzie klimatyzatorów typu split, z tą różnicą, że

●

do jednej jednostki zewnętrznej podłączonych jest kilka jednostek wewnętrznych. Jeśli instalacja
jest dwururowa, każda z jednostek wewnętrznych musi pracować w jednakowym trybie (chłodzenie

lub ogrzewanie) – są to klimatyzatory typu twin, triple i double triple, a jeśli trzyrurowa każda z
nich może pracować w dowolny sposób.

R – Różnica pomiędzy wentylacją i klimatyzacja

Głównym zadaniem wentylacji jest dostarczenie do pomieszczeń świeżego powietrza z zewnątrz
oraz rozcieńczenie i usunięcie zanieczyszczeń czy przykrych zapachów. Wentylacja nie zmienia
jednak parametrów powietrza. Odpowiada za to klimatyzacja, która zmienia właściwości powietrza
(wilgotność, temperatura itp.) w zależności od potrzeb, aby zapewnić komfort użytkownikom.

S - Stopień nasycenia powietrza

Określa stosunek wilgoci zawartej w powietrzu do wilgoci w powietrzu nasyconym parą wodną w tej
samej temperaturze.

S – Straty ciepła

Straty ciepła w pomieszczeniu są powodowane przez:

przenikanie ciepła przez zewnętrzne przegrody budynku

●

materiały wprowadzane lub wyprowadzane z pomieszczenia

●

przenikanie powietrza przez szczeliny (do ogrzania infiltrującego powietrza)

●

zużycie ciepła w wyniku ochładzania się powietrza spowodowanego parowaniem wody

●

T- Temperatura termometru mokrego

Jest to wartość określająca najniższa temperatura do której woda może zostać schłodzona za pomocą
powietrza nienasyconego. Wskazuje ją termometr owinięty wilgotną otuliną. Służy do wyznaczania
szybkości parowania i wilgotności względnej.

U – Uczucie komfortu cieplnego

Komfort cieplny jest to stan w którym człowiek jest zadowolony z panującego klimatu otoczenia.
Czynniki wpływające na uczucie komfortu osób przebywających w pomieszczeniu:

Wielkości termiczne

temperatura powietrza w pomieszczeniu

●

temperatura powietrza zewnętrznego

●

temperatura powierzchni w pomieszczeniu

●

wilgotność powietrza (związana jest z nią intensywność parowania)

●

prędkość powietrza (wpływa na wymianę ciepła, im większa prędkość to większa wymiana ciepła)

●

ruch powietrza w pomieszczeniu

●

Wielkości nietermiczne

dźwięk powietrzny

●

zawartość CO2 w powietrzu

●

zawartość innych substancji w powietrzu (gazy, pary)

●

W celu uzyskania komfortowego samopoczucia, powinno zapewnić się następujące parametry
powietrza w pomieszczeniu:

latem temperatura powietrza powinna być być większa od średniej temperatury promieniowania –

●

zimą odwrotnie
dla temperatury do 26*C średnia prędkość ruchu powietrza nie powinna przekraczać 0,15m/s

●

wilgotność względna powietrza w powinna wynosić 20-60%

●

różnica temperatur pomiędzy poziomem stóp i głowy, powinna być jak najmniejsza (maksymalnie

●

3K)
temperatura podłogi powinna wynosić 17-26C

●

zawartość CO2 w powietrzu nie powinna przekraczać 0,1%

●

w powietrzu powinna znajdować się odpowiednia ilość tlenu (do pracy siedzącej człowiek

●

potrzebuje 0,006 l/s)

W – Wilgotność

Dla procesów klimatyzacji pomieszczeń i komfortu cieplnego rozróżnia się wilgotność względną i
bezwzględną.

Wilgotność względna (cw, φ)

Jest to stosunek ciśnienia cząstkowego pary wodnej zawartej w powietrzu wilgotnym o danej
temperaturze, do ciśnienia cząstkowego pary wodnej w powietrzu nasyconym o tej samej
temperaturze. Ciśnienie cząstkowe jest ciśnieniem jakie miałby gaz, gdyby zajmował całą dostępną
objętość.

Innymi słowami jest to stosunek wilgotności bezwzględnej powietrza do maksymalnej wilgotności
bezwzględnej, jaka może występować w danej temperaturze.

Wilgotność względna jest niemianowana i zawiera się w przedziale od 0 do 1, jest wyrażana w
procentach. Wilgotność względna równa 0 oznacza powietrze suche, zaś równa 1 oznacza powietrze
całkowicie nasycone parą wodną. Przy wilgotności względnej równej 1 oziębienie powietrza daje
początek skraplaniu pary wodnej.

φ = p/p*

gdzie:
p- prężność pary w powietrzu w danej temperaturze
p*- prężność pary nasyconej w tej samej temperaturze

Wilgotność bezwzględna (X,x,Y)

Jest to zawartość wilgoci w powietrzu, czyli właściwa wilgotność, którą odczuwamy. Nie zmienia się
z temperaturą. Wilgotność bezwzględna to masa pary wodnej przypadająca na 1 kg suchego gazu w
tej samej temperaturze, wyrażana w gH2O/g suchego powietrza.

Y = m

A

/m

sg

gdzie:
m

A

- masa wilgoci

m

sg

- masa suchego pow.

Powietrze nienasycone

Powietrze, które w danej temperaturze może wchłonąć pewną ilośc pary wodnej.

Powietrze nasycone

Powietrze, które w danej temperaturze ma w sobie maksymalna zawartość pary wodnej.

W – Wskaźniki ekologiczne oceny czynników chłodniczych

Szkodliwość oddziaływania czynników chłodniczych z grup CFC i HCFC na warstwę ozonową oraz z
grupy HFC na tworzenie efektu cieplarnianego, wyraża się za pomocą szeregu wskaźników
ekologicznych, które określają te zjawiska za pomocą liczb.

GWP (Greenhouse Warming Potential) - potencjał efektu cieplarnianego odniesiony do freonu R11,
dla którego GWP=1

TEWI (Total Equivalent Warming Impact) - całkowity równoważnik efektu cieplarnianego`
uwzględniający m.in.: wskaźnik GWP, ilość czynnika w układzie, średnią emisję CO2 w procesie
produkcji energii elektrycznej, żywotność czynnika w atmosferze.

ODP (Ozone Depletion Potential) - potencjał niszczenia ozonu odniesiony do freonu R11, dla którego
ODP=1

HGWP (Halocarbon Global Warming Potential) - potencjał tworzenia efektu cieplarnianego
odniesiony do czynnika R11, dla którego HGWP=1.

Więcej o wskaźnikach na:

http://www.klimatyzacja.pl/index.php?akt_cms=4772&cms=71

W – Wskaźniki efektywności energetycznej COP i EER

Efektywność energetyczną klimatyzatorów określają dwa współczynniki COP (wskaźnik efektywności
energetycznej cieplnej) i EER (wskaźnik efektywności energetycznej chłodniczej). Pozwalają one
ocenić czy dane urządzenie jest energooszczędne – co przyczynia się do mniejszego poboru energii i
w konsekwencji ochrony środowiska naturalnego. Wskaźnik określa w przybliżeniu ilość energii
elektrycznej jaką zużywałoby dane urządzenie w ciągu roku, w standardowym gospodarstwie
domowym. Na podstawie wskaźników EER i COP dane urządzenia są klasyfikowane pod względem
efektywności energetycznej, chłodniczej lub cieplnej (klasy od A do G). Urządzenie posiada tym
większą efektywność energetyczną im większy jest wskaźnik.

Z – Zyski ciepła

Źródłami ciepła w pomieszczeniach są:

ludzie

●

oświetlenie

●

urządzenia

●

procesy techniczne

●

materiały wprowadzane lub wyprowadzane z pomieszczenia

●

infiltracja powietrza

●

nasłonecznienie

●

wymiana ciepła z sąsiednimi pomieszczeniami

●

przenikanie ciepła przez przegrody zewnętrzne budynku

●

(MZ)

Opracowanie: www.ogrzewnictwo.pl, www.klimatyzacja.pl

Źródła:
„Poradnik klimatyzacji, Tom 1: Podstawy” C.F. Muller, Systherm, Poznań 2010
„Systemy centralnego ogrzewania i wentylacji, poradnik dla projektantów i instalatorów”, WNT,
Warszawa 2007
portal www.klimatyzacja.pl