CHÓW I HODOWLA – ćwiczenia 15.1.2014

Indyki – technologia produkcji młodych indyków

rzeźnych

 Największe ptaki domowe.
 Dymorfizm płciowy – indor 30% większy.
 Nie grzebią nogami.
 Dalekowidze.
 Owadożerne – potrzebują białka zwierzęcego.
 Bardzo wrażliwe z racji szybszego tempa

wzrostu i wysokiego pH w przewodzie
pokarmowym.

 Mają małe płuca, małe wole, krótszy układ

pokarmowy.

 Problemy z kryciem i zapłodnieniem w

warunkach naturalnych.

 Wrażliwe na przegrzanie mięśni piersiowych

(25% masy ciała).

 Temperatura ciała 42oC
 PSE – blade, miękkie, wodniste – latem w

mięśniach piersiowych.

 Długi okres odchowu: samica – 16 tygodni

(potem rozwija się już tylko układ rozrodczy,
przerasta tłuszczem), samiec 20 (po 16tyg ma
najlepszy przyrost na najtańszej paszy).

 Osobny odchów, seksowanie.
 Trymowanie dziobów 6-7 dzień, teraz już się

tego nie robi.

 Okresy krytyczne:

o

Brak łaknienia w pierwszym tygodniu – daje się wodę z octem lub z cebulą, „zatkane indyki” – jak
na początku zjedzą słomę to zatyka im się przewód pokarmowy, dlatego w ściółce muszą być
trociny.

o

Koralenie w 6-9 tygodniu – też woda z octem, żeby nie dopuścić do rozwoju bakterii, mają w tym
okresie wysoki poziom przeciwciał.

o

Pękanie naczyń krwionośnych – latyryzm, powoduje zawały.

Młody indyk rzeźny – rasa biała szerokopierśna, wyróżnia się trzy typy użytkowe: mini, midi i maxi – w
ostatnim indor waży średnio 25kg.
Indor ma zawsze biały pędzel na piersi.

Średniociężkie – samica mini x samiec maxi.
Ciężkie – samica midi x samiec maxi.

Sprzęt musi być bardzo dobry, najwyższej jakości.
Żywienie:
 Zmiana paszy co 3 tygodnie.
 Indyczki – żywienie 5etapowe, indory – 6.
 Pasze granulowane – pszenica umożliwia

sklejenie granulek, ptaki ją lubią, ma gluten –
białko, które skleja, granulki wielkości ziarna.

 Wartość pokarmowa pasz:

o

Białko 29-30% w pierwszym tygodniu,
18-15 w 6.

o

2900-3300 kcal.

o

Białko uzupełnia się soją i aa.

Indory powinny ważyć tyle, ile mają tygodni. Indyczka w 16tyg powinna ważyć 10kg.
Na rynku w ostatnich latach modne są: Hybrid Conventer, Big9, Big6, B.U.T.10.

Zużycie paszy w 16 tygodniu 2,3kg/kg, w 20tyg – 2,5kg/kg.
Poidła muszą stać na ziemi, bo indyki są różnego wzrostu. Karmidła rozkładane – rosną razem z ptakami.

CHÓW I HODOWLA – wykład 20.01.2014

Polska gęś owsiana – wczoraj, dziś i jutro.

Gęsi są wybitnie roślinożerne. Funkcjonują dzięki bakteriom przewodu pokarmowego, które wspomagają
trawienie, pełnią funkcję obronną, nadają smak mięsu. Ptaki te nie mogą otrzymywać białka zwierzęcego ani
tłuszczu (nie mają lipazy). Nie wymagają stosowania syntetycznych witamin, antybiotyków,
kokcydiostatyków i innych substancji niszczących mikroflorę oraz pasz dla indyków i kurcząt. Muszą być
utrzymywane na wybiegach, świeżym powietrzu i słońcu.

Żaden ptak nie potrafi tak kochać jak gęś! Dlatego muszą być ubijane jednocześnie. Tworzą rodziny – 1 gąsior
i 4 gąski. Nie ma dymorfizmu płciowego.
Rośliny, których gęsi nie jedzą:
 Łubin
 Seradeli
 Gorczyca

 Wyka
 Truskawki
 Pięciornik gęsi

 Dlatego można gęsi paść na polach po zasianiu tych roślin, bez obawy, że je uszkodzą. Ponieważ niektóre

z tych roślin wschodzą wolniej, chwasty mogą je przerosnąć – wtedy zajmie się nimi gęś!

Gęś nie potrafi zjadać pędraków, robaków itp. Nie wolno podawać im roślin zaatakowanych mszycami – jest
to dla nich trujące.
Kukurydza w żywieniu gęsi:
 Już Rzymianie tuczyli gęsi na tłuszczowo

zwyrodniałe wątroby.

 Mało białka, mało włókna, dużo energii.
 Zawartość tłuszczu 4% (owies – 4,1%)
 Brak kleistego glutenu.

 Niedobór tryptofanu i lizyny.
 Niedobór choliny – nadciśnienie, krwotoki w

nerkach,

skrócenie

kości,

tłuszczowe

zwyrodnienie wątroby.

Mięso gęsi jako pokarm:
 Ciemne, słodkie, 21% białka.
 Jest środkiem na:

o

Cukrzycę

o

Potencję płciową, gruczoł krokowy

o

Problemy z pamięcią

o

Problemy skórne

o

Problemy ze snem, nerwy

o

Alzheimera

Dawniej gęsi w Polsce były bardziej popularne niż kury:
 Hodowane w każdym siedlisku ludzkim
 Pierze było gwarancją przeżycia zimy
 Są roślinożerne, wykorzystywały tanie pasze
 Dostarczały mięsa, jaj, tłuszczu, pierza

 Z ubitej gęsi wykorzystywano wszystko: mięso,

tłuszcz, krew, łapy, łeb, jelita

 Mięso i tłuszcz gęsi nadawały się do dłuższego

przechowywania

Dlaczego gęsi jadano na św. Marcina?
 Są różne hipotezy
 Jesienią pierze jest dojrzałe i zawiera najwięcej

puchu

 Gęsi są jesienią najsmaczniejsze, zawierają

najwięcej tłuszczu

 10 listopada kończyły się prace polowe i

kończyła się pasza dla gęsi – zaczynała się zima

 Wędzoną, pieczoną gęś zalewało się jej

tłuszczem i chowało na zimę do piwnicy

Potrawy z gęsi:
 Czernina z krwi
 Pieczone z kaszą lub makaronem
 Nadziewane szyjki
 Półgęski – piersi wędzone, pieczone
 Żołądki (pipki) duszone w szarej potrawce
 Okrasa – zmielone i przyprawione mięso gęsi,

usmażone w gęsim tłuszczu

 Smalec

–

doskonały

jako

przysmak,

konserwant, lekarstwo, kosmetyk – jest po
prostu fantastyczny!

o

Zastępował masło

o

Nośnik smaku i zapachu – doskonały
smak, podnosi jakość każdego wypieku

o

Ciasto zachowuje dłużej wilgotność

o

Nie jełczeje tak szybko jak inne
tłuszcze drobiowe

o

Zawiera kwas oleinowy, taki jak w
oliwkach,

oraz

witD3,E,

K,

mikroelementy np. Zn, Si i lecytynę

o

Zawiera B-karoten dlatego nadaje
bulionowi żółtą barwę

o

Źródło naturalnych przeciwutleniaczy

Różnice w produkcji gęsi na Węgrzech i w Polsce:
 Polskie fermy produkują rocznie 20tys ton

gęsiny, czyli 5mln sztuk, tylko Węgrzy
produkują więcej

 Węgrzy preferują gęsi siodłate
 Produkują brojlery gęsie (I dojrzałość pierza,

10-11tyg) i bazują na kukurydzy

 Hitem jest tucz na stłuszczone wątroby

 Ostatnie 2-3tyg tucz przymusowy całym

ziarnem kukurydzy

 Polskie gęsi są białe – 95% Biała kołudzka
 Tucz jest długi (do II dojrzałości pierza 16-

17tyg)

 Tucz dobrowolny całym ziarnem owsa

Dlaczego mięso i smalec gęsi są bardzo zdrowe?
 Utrzymywane na słonecznych wybiegach, mają

dużo witD3

 Żywione świeżymi zielonkami
 Tuczone całym ziarnem owsa
 Żwirek krzemowy
 Bez dodatków paszowych

 Naturalne źródło witamin z grupy B
 Tłuszcz produkowany z węglowodanów a nie z

tłuszczów! W tłuszczach roślinnych znajduje
się tylko witD2, która jest nieprzyswajalna dla
drobiu.

Spożycie mięsa gęsiego w Polsce to tylko 60g! Jest drogie, tuszki są duże – 4-5kg, zawiera dużo tłuszczu,
wymaga alkoholu.

Pierze z Polskich gęsi są najlepsze na świecie! Jest śnieżnobiałe i sprężyste. Cynk obecny w owsie nadaje im
biały kolor i utwardza. Są hitem na rynku japońskim.
Właściwości owsa:
 Najsmaczniejsze zboże
 Białka: albuminy, globuliny
 Dobrze zbilansowane: tryptofan, lizyna
 Hormony: melatonina i serotonina
 Tłuszcz zawiera kwas linolowy, lecytynę

 Dużo Zn, Si, wit A, E, B
 Włókno – frakcje rozpuszczalne
 Tłuszcz owsiany odkłada się pod skórą
 Dzięki dużej zawartości Zn jest dobrym

środkiem na cukrzycę – Zn aktywuje insulinę

Dorosły indyk waży 20kg, a jego żołądek tylko 100g, natomiast dorosła gęś waży 6kg, a jej żołądek – 300g. Jest
to żołądek zbity, dużo mięśni, mało luzu. Jeśli karmi się je jęczmieniem, który pęcznieje – pękają.
Czosnek i cebula w żywieniu drobiu gwarantem zdrowia ptaków i wysokiej jakości mięsa oraz jaj.

Działanie czosnku:
 W 1858 Louis Pasteur udowodnił naukowo siłę

bójczą czosnku na 60 gatunków grzybów i 20
gatunków bakterii

 Bakteriobójcze i bakreriostatyczne
 Antywirusowe
 Przeciwgrzybiczne

 Przeciwrobaczycowe
 Przeciwmiażdżycowe
 Przeciwutleniające
 Obniżające ciśnienie
 Wzmacniające organizm

Terapia czosnkowa jest stara jak świat. Budowniczowie piramid otrzymywali w codziennej diecie czosnek,
aby wzmocnić organizm i zabezpieczyć się przed chorobami układu oddechowego i pokarmowego.
Czosnek działa wszechstronnie a przy tym nietoksycznie, między innymi na:
 Zapalenie krtani i tchawicy
 Ospę
 Nieżyt nosa

 Pomór rzekomy
 Mykoplazmozę
 Zapalenie oskrzeli

 Aspergolozę
 Niedobór witA
 Miażdżycę

W lasach bukowych rośnie czosnek niedźwiedzi – jest źródłem olejków eterycznych – naturalna inhalacja.
Antybiotyki działają silniej, ale mogą wywoływać grzybicę. Im silniejszy antybiotyk, tym silniejszy wybuch
grzybicy. Antybiotyki osłabiają organizm, wymagają podawania witB i K.

E.Coli – bakteria, która znajduje się w jelitach zdrowych ptaków, ale także jako saprofit w ściółce, wodzie,
paszy, pyle. Wywołuje kolibakteriozę, jest główną bakterią wikłającą mykoplazmozę, histomoriadozę,
choroby inwazyjne i wirusowe. Dla organizmu jest niezbędna – syntetyzuje witK2 i laktazę.

Histomonadoza – „czarna główka”, zapalenie jelit ślepych i wątroby, powodowane przez:
 Złe warunki środowiskowe
 Okres pierzenia i koralenia
 Niedobór witA

 Nadmiar antybiotyków
 Nadmiar białka

Czosnek jest potężnym źródłem przeciwutleniaczy!
 Witaminy E, C, A
 Pierwiastki: selen, siarka, krzem, cynk
 Żółć

 Hormony płciowe
 Aminokwasy: lizyna, arginina, histydyna,

fenyloalanina

Węgiel drzewny jako dodatek paszowy.
Węgiel drzewny z drzew liściastych to „cudowny proszek”, wspaniały tani lek, dostępny bez recepty, znany i
ceniony od pokoleń, skuteczny na wiele schorzeń roślin, zwierząt i ludzi.

Rola żwirku krzemowego:
 Rozcierająca
 Jonizująca
 Sterylizująca

 Emulgująca
 Termoregulacyjna

Brak żwirku w mielcu powoduje:
 Zwiotczenie mięśni żołądka, rozmiękczenie

osłonki keratynowej, jej odklejanie, krwawienia

 Brak łaknienia
 Hamowanie wzrostu
 Biegunki

 Atrofię niektórych narządów wewnętrznych
 Niedowład nóg i skrzydeł
 Niedokrwistość, schorzenia układu krążenia
 Depresje, nerwowość, pterofagię, kanibalizm
 Zwiększony rozwój oocyst kokcydii

CHÓW I HODOWLA – ćwiczenia 22.01.2014

KACZKI

GĘSI

 Wybitnie wodne
 Wszystkożerne

–

nie

należy

podawać

antybiotyków paszowych

 Bardzo plenne – 150 jaj
 Bardzo dobre zapładnianie
 Tanie pisklęta
 Bardzo płochliwe – uduszenia przy łapaniu za

szyję

 Krótki odchów ptaków rzeźnych – 6-7tyg w I

dojrzałość pierza

 Gruczoł kuprowy wykształca się w 3-4tyg –

można je wypuszczać na wodę

 Słabo rozwinięte ślinianki – dużo piją
 Zapłodnienie w wodzie
 Chów na stawach rybnych
 Uwielbiają jeść rzęsę wodną
 1 samiec na 6 samic

 Lądowo-wodne
 Roślinożerne

-

nie

należy

podawać

antybiotyków paszowych

 Nisko plenne – 60 jaj, sezonowe
 Monogamia – naturalnie żyją w parach –

problem z zapłodnieniem

 Drogie pisklęta
 Płochliwe -II-
 Odchów

gęsi

rzeźnych

16-17tyg,

tucz

zakończony owsem, w II dojrzałości pierza

 Gruczoł kuprowy -II-
 Ślinianki -II-
 Zapłodnienie -II-
 Uwielbiają jeść mniszek lekarski (i wszystko,

co słodkie)

 1 samiec na 4 samice

Wydzielina gruczołu kuprowego składa się z prekursorów cholesterolu, na piórach wystawione są na
działanie słońca i przekształcają się w witD3.

Kaczki brojlery rasy Pekin, mimo iż brak jest dymorfizmu płciowego, łatwo odróżnić płeć: kaczor ma niski
głos, zakręcone 4 sterówki w ogonie.
Głębokie poidełka pozwalają na czyszczenie nosa i oczu.

Piskląt nie wolno kąpać! Nie mają wykształconego gruczołu kuprowego i błyskawicznie dostają zapalenia
płuc.
Parametry produkcyjne kaczek:
 Masa w 6-7tyg około 3kg
 Zużycie paszy 3kg/kg
 Pasze

KBI

KBII

Białko

20%

17%

Kcal

2900

3000

włókno

4,0

5,0

Kaczki lubią skwarki.
U kaczek jest dużo amoniaku w ściółce, bo jest dużo wilgoci.

Przynajmniej 2 pomieszczenia:
 Wychowalnia – czysto, ciepło, sterylnie, obsada 12szt na 1m2
 Wiata od 3tyg – żeby wiatr wywiewał amoniak, dużo ściółki żeby grzało, obsada 6szt na 1m2
Gęsiom można już podawać paszę na sucho.
Ubój uwarunkowany jest: dojrzałością pierza i odłożeniem tłuszczu sadełkowego i podskórnego

Na młodą gęś rzeźną nadaje się każda biała gęś, bo nie ma możliwości, by odróżnić rasę.
Żywienie gęsi:
 I okres – kacza mieszanka KBI i zielonki
 II okres – zielonki 1-2kg na dzień
 10-11tyg – przepierzanie – odkarmianie śrutami
 III okres – tucz owsiany, 500g całego ziarna owsa dziennie przez ostatnie 3tyg, woda do oporu, tucz

dobrowolny, ale w zamknięciu, ściółka albo siatki, masa ciała 6-8kg