1
9.6 Rzeczowniki niepoliczalne
i jak określamy ich ilość
Wiemy już, że rzeczowniki niepoliczalne są używane tylko w liczbie
pojedynczej
i że
nie
umieszczamy przed nimi
a
lub
an
.
Rzeczowniki niepoliczalne mogą nazywać
substancje
, ciała
stałe
, ciekłe czy
gazowe
, jak:
air – powietrze, water – woda, fire – ogień, copper – miedź, dust – pył, kurz, soap – mydło,
jelly – galareta, sand – piasek, ice – lód, steam – para, flour – mąka, marble – marmur,
grass – trawa.
Mogą też nazywać pojęcia
abstrakcyjne
, jak:
hope – nadzieja, mercy – łaska, fear – strach, courage – odwaga, pity – żal, beauty –
piękno, horror – przerażenie, subconscious – podświadomość, employment – zatrudnienie,
hospitality – gościnność
Określenie: rzeczowniki
niepoliczalne
jest dość trafne dla wymienionych właśnie
przykładów.
Jak
bowiem policzyć
ogień
, jako żywioł,
trawę
czy
odwagę
?
Ułóżmy przykładowe zdania z rzeczownikami niepoliczalnymi. Ponieważ używamy ich
tylko w liczbie pojedynczej, czasownik po nich jest taki, jak dla rzeczownika w trzeciej
osobie liczby pojedynczej. Możemy go zastąpić zaimkiem
it
– to, ono:
Oxygen is necessary for all living organisms. Tlen jest niezbędny dla wszystkich
żywych organizmów.
Oil costs more and more these days. Ropa naftowa kosztuje coraz więcej w
dzisiejszych czasach.
Jam doesn’t have to be very sweet. Dżem nie musi być bardzo słodki.
Does salt contain sulphur? Czy sól zawiera siarkę?
Ugliness has always repelled me. Brzydota zawsze mnie odpychała.
Weather changes frequently in the mountains. Pogoda często się zmienia w
górach.
Work isn’t always enjoyable. Praca nie zawsze jest przyjemna.
Open countryside can make you feel free and full of energy. Otwarta przestrzeń
poza miastem sprawia, że można czuć się wolnym i pełnym energii.
Rzeczowników niepoliczalnych
nie
liczymy, ponieważ nie wyszczególniamy ich
pojedynczych
egzemplarzy.
Nie zawsze jednak jest to takie oczywiste. Polskie odpowiedniki
niektórych
angielskich
rzeczowników
niepoliczalnych
są używane w liczbie mnogiej. Dlatego ważne jest, żeby
pamiętać, które z nich w języku angielskim traktujemy jako niepoliczalne.
Oto kolejne zdania:
How long has soap been used by man? Jak długo już człowiek używa mydła?
2
Timber has to be processed. Drewno musi zostać poddane obróbce.
Is yeast necessary to make bread? Czy drożdże są niezbędne do robienia chleba?
Hair can be dyed any colour. Włosy mogą zostać pofarbowane na dowolny kolor.
Money doesn’t bring happiness, they say. Mówią, że pieniądze szczęścia nie
przynoszą.
Time is money. Czas to pieniądz.
Accommodation in London can be very expensive. Mieszkanie (miejsce, gdzie
można mieszkać) w Londynie może być bardzo drogie.
You can’t make a fortune out of manual labour. Nie dorobisz się fortuny pracując
fizycznie.
In the age of IT (Information Technology) the disposal of electronic waste has
become a serious problem. W dobie technologii informatycznej, pozbywanie się
elektronicznych odpadów stało się poważnym problemem.
Croatia’s coastline has wonderful scenery. Wybrzeże Chorwacji ma wspaniałe
krajobrazy.
9.6.1 Określanie ilości za pomocą rzeczowników policzalnych
Gdy mówimy o większej ilości rzeczowników policzalnych, wymieniamy liczbę
egzemplarzy za pomocą liczebnika i używamy rzeczownika w liczbie mnogiej, na przykład:
three boxes – trzy pudełka, a hundred people – sto osób.
Gdy mówimy o ilości rzeczowników niepoliczalnych, pomagamy sobie rzeczownikami
policzalnymi. Popatrzmy na zdania:
1. Kup dwie paczki płatków zbożowych.
2. Ona zjadła tabliczkę czekolady.
3. Wypili cztery beczki piwa.
4. Potrzebowaliśmy dziesięciu pojemników wody, żeby ugasić pożar.
Aby ułożyć te zdania po angielsku, użyjemy rzeczowników, które możemy policzyć: packet
– paczka, bar – tabliczka, barrel – beczka, tank – pojemnik.
Przy ich pomocy określimy ilości następujących rzeczowników niepoliczalnych: cereal –
płatki zbożowe, chocolate – czekolada, beer – piwo i water - woda:
1. Buy two packets of cereal. Kup dwie paczki płatków zbożowych.
2. She’s eaten a bar of chocolate. Ona zjadła tabliczkę czekolady.
3. They’ve drunk four barrels of beer. Wypili cztery beczki piwa.
4. We needed ten tanks of water to put out the fire. Potrzebowaliśmy dziesięciu
pojemników wody, żeby ugasić pożar.
3
Porównajmy teraz zdania z rzeczownikami niepoliczalnymi z tabelki 6. W lewej kolumnie
nie określiliśmy ich ilości, w prawej użyliśmy rzeczowników policzalnych, żeby to zrobić:
Zdania z rzeczownikami niepoliczalnymi
bez określania ich ilości
Zdania z rzeczownikami niepoliczalnymi z
określaniem ich ilości
We have milk, bread, margarine and
ham. Mamy mleko, chleb,
margarynę i szynkę.
We have half
a bottle
of milk,
a loaf
of bread,
a
tub
of margarine and ten
slices
of ham. Mamy pół butelki
mleka, bochenek chleba, pojemnik
margaryny i dziesięć plasterków
szynki.
I’ve got shopping to do. Mam zakupy
do zrobienia.
I’ve got
a bit
of shopping to do. Mam
trochę zakupów do zrobienia.
They need paper. Potrzebują papieru. They
need
three
sheets
(
pieces
) of
paper. Potrzebują trzy kartki
papieru.
There was broken glass all around.
Wkoło było potłuczone szkło.
The boys have broken
a pane
of glass.
Chłopcy rozbili szybę.
Would you add salt? Czy dodałabyś
soli?
Would you add
a pinch
of salt? Czy
dodałabyś szczyptę soli?
Do you take sugar in your coffee? Czy
słodzisz kawę?
Do you take one
teaspoonful
of sugar
in your coffee? Czy słodzisz kawę jedną
łyżeczką cukru?
To make a fire you will need wood. Żeby
zapalić ognisko, będziesz potrzebować
drewna.
To make a fire you will need a few
chunks
of wood. Żeby zapalić ognisko,
będziesz potrzebować kilku kawałków
drewna.
Mike eats meat every day. Michał je
mięso codziennie.
Mike eats a large
portion
of meat
every day. Michał je duży kawałek
mięsa codziennie.
Please buy toothpaste on your way
home. Proszę, kup pastę do zębów, gdy
będziesz wracać do domu.
Please buy a
tube
of toothpaste on
your way home. Proszę, kup tubkę
pasty do zębów, gdy będziesz wracać
do domu.
It’s a pity I don’t have any apple juice.
Szkoda, że nie mam soku jabłkowego.
It’s a pity I don’t have
a carton
of apple
juice. Szkoda, że nie mam kartonu
soku jabłkowego.
Energizing soda would enable you to
finish the run. Gazowany napój
energetyczny umożliwiłby ci
ukończenie tego biegu.
A can
of energizing soda would enable
you to finish the run. Puszka
gazowanego napoju
energetycznego umożliwiłaby ci
ukończenie tego biegu.
Have we got any honey? Czy mamy
miód?
Have we got
a pot
of honey? Czy mamy
słoik miodu?
Adam bought marmalade, too. Adam
kupił również marmoladę.
Adam bought
a jar
of marmalade, too.
Adam kupił również słoik
marmolady.
There isn’t any pepper left. Nie zostało
nam nic pieprzu.
There isn’t a single
grain
of pepper
left. Nie zostało nam ani ziarenko
pieprzu.
4
Don’t forget to add olive oil. Nie
zapomnij dodać oliwy z oliwek.
Don’t forget to add a few
drops
of olive
oil. Nie zapomnij dodać kilku kropli
oliwy z oliwek.
Tony put coal into the bucket. Tony
włożył węgiel do wiaderka.
Tony put two
lumps
of coal into the
bucket. Tony włożył dwie bryły węgla
do wiaderka.
Silver cutlery must be expensive.
Srebrne sztućce muszą być drogie.
A
set
of silver cutlery must be
expensive. Komplet srebrnych
sztućców musi być drogi.
tab 6
W kolejnej tabelce ułożyliśmy zdania z jeszcze innymi rzeczownikami niepoliczalnymi.
Warto zwrócić na nie uwagę, ponieważ niektóre z nich w języku polskim są używane
zarówno w liczbie pojedynczej, jak mnogiej:
Zdania z rzeczownikami niepoliczalnymi
bez określania ich ilości
Zdania z rzeczownikami niepoliczalnymi z
określaniem ich ilości
Don’t reject advice from a friend. Nie
odrzucaj rady przyjaciela.
Don’t reject
a piece
of advice from a
friend. Nie odrzucaj rady przyjaciela.
Eva collected information about the
author. Ewa zebrała informacje o
autorze.
Eva collected quite a few
items
(bits,
pieces
) of information about the
author. Ewa zebrała całkiem sporo
informacji o autorze.
News leaked to the press. Wiadomość
dostała się do prasy.
Items
(
pieces
) of news leaked to the
press. Strzępy wiadomości dostały się
do prasy.
Baggage (luggage) will be secured.
Bagaż zostanie zabezpieczony.
Those
pieces
of baggage (luggage)
will be secured. Te bagaże zostaną
zabezpieczone.
Rubbish (garbage) was everywhere.
Śmieci były wszędzie.
Piles
of rubbish (garbage) were
everywhere. Sterty śmieci były
wszędzie.
After the parade litter was all over the
streets. Po paradzie, na ulicach były
głównie śmieci.
After the parade thousands of
pieces
of litter were all over the streets. Po
paradzie, na ulicach były tysiące
kawałków śmieci.
We’d like to have new furniture.
Chcielibyśmy mieć nowe meble.
We’d like to have two new
pieces
of
furniture. Chcielibyśmy mieć dwa
nowe meble.
Where do we put the new equipment?
Gdzie umieścimy nowy sprzęt?
Where do we put those
pieces
of the
new equipment? Gdzie umieścimy
nowy sprzęt?
There was violence after the
demonstration. Odnotowano akty
przemocy po demonstracji.
There were several
acts
of violence
after the demonstration. Odnotowano
kilka aktów przemocy po
demonstracji.
5
When the singer finished there was
lengthy applause. Kiedy piosenkarz
skończył, były długie oklaski.
When the singer finished there were two
lengthy
rounds
of applause. Kiedy
piosenkarz skończył, były dwie długie
serie oklasków.
There isn’t any convincing evidence of
his guilt. Nie ma przekonywujących
dowodów jego winy.
There isn’t
a shred
of convincing
evidence of his guilt. Nie ma ani
strzępka przekonywującego dowodu
jego winy.
She collects oriental china. Ona
kolekcjonuje orientalną porcelanę.
She collects
pieces
of oriental china.
Ona kolekcjonuje orientalną porcelanę.
Two months ago Bert had flu and last
month he suffered from mumps, while a
week ago he had earache. What’s wrong
with him? Dwa miesiące temu Bartek
miał grypę, w ubiegłym miesiącu
cierpiał z powodu świnki, zaś tydzień
temu bolało go ucho. Co jest nie tak z
nim?
In the last two months we’ve had many
cases
of flu and earache and a few
cases
of mumps. Colds and
headaches are the most common. W
ostatnich dwóch miesiącach mieliśmy
wiele przypadków zachorowań na
grypę i ucho i kilka przypadków
świnki. Przeziębienia i bóle głowy
są powszechne.
Tuberculosis has become a serious
problem again. Gruźlica znów stała się
poważnym problemem.
There has been a growing number of
cases
of tuberculosis around the
world. Na świecie wzrasta liczba
przypadków zachorowań na gruźlicę.
Bar billiards is a popular indoor game, as
well as darts, but my favourite is draughts.
Bilard jest popularną grą do grania w
pomieszczeniach, podobnie jak rzuty do
tarczy, ale moją ulubioną są warcaby.
We had a few
rounds
of bar billiards in
the pub on Saturday. Zagraliśmy kilka
kolejek bilardu w pubie w sobotę.
tab 7