Ocena jakości życia pacjentów

po endoprotezoplastyce stawu

biodrowego w materiale kliniki

autorzy: Łukasz Nagraba

Tomasz Mitek

Klinika Ortopedii i Rehabilitacji

II Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Warszawie

Kierownik Kliniki Prof. Jarosław Deszczyński

http://strony.aster.pl/ortopedia

opiekun: dr n. med. Artur Stolarczyk

Epidemiologia

•

osoby 45-64 lata – 30%

•

osoby > 65lat – 70%

Anatomia stawu biodrowego

Najbardziej obciążony staw
Staw kulisty panewkowy, wieloosiowy
Składa się z:

- głowy kości udowej (3/4kuli)
- panewki (utworzona przez kość

miedniczną)
Panewka otoczona obrąbkiem stawowym
W panewce: pow. księżycowata i dół
panewki
Mocna torebka stawowa (rozluźniona w
lekkim zgięciu, odwiedzeniu i rotacji zew.)
Unaczynienie: t. okalająca udo
przyśrodkowa i boczna (pierścień tętniczy)
t. pośladkowa dolna i górna
Unerwienie: n. udowy, n. zasłonowy,

n. kulszowy

Choroba zwyrodnieniowa stawów

biodrowych

Przedwczesne zużycie i zwyrodnienie tkanek tworzących
staw
Zmiany patologiczne zachodzące w chrząstce stawowej
Stała progresja zmian patologicznych
Prowadzi do znacznego stopnia inwalidztwa
Rozpowszechniona wśród ludzi średniego i starszego wieku
Niejednolite przyczyny

Objawy kliniczne

Ból biodra

ból wysiłkowy, ból ciągły o dużym natężeniu, najczęściej w okolicy pachwinowej

Ból kolana

w wyniku podrażnienia n. zasłonowego (torebka stawu biodrowego)

Ograniczenie ruchów stawu biodrowego

ograniczenie odwodzenia i skrętu do wewnątrz

Zaniki mięśniowe

w obrębie uda i pośladka

Przykurcz zgięciowo – przywiedzeniowy

zgięcie, przywiedzenie oraz rotacja uda na zewnątrz (pozycja wymuszona)

Ograniczenie sprawności chodu
Różnica w długości względnej kończyn dolnych

Objawy radiologiczne

Zwężenie szpary stawowej

początkowo nieznaczne, w zmianach zaawansowanych

całkowite

Zagęszczenie struktury kostnej

w stropowej części panewki

Torbiele kostne

w głowie kości udowej i dachu panewki

Wyrośla kostne

na pograniczu głowy i szyjki kości udowej oraz na krawędziach

panewki

Grzybowate zniekształcenie głowy kości udowej
Zdwojenie dna panewki
Pogrubienie łuku Adamsa
Pozorne skrócenie szyjki kości udowej

w wyniku zewnętrznego przykurczu rotatorów uda

Zmiany martwicze głowy kości udowej

w MRI

Zarys techniki operacyjnej

Podział endoprotez

protezy

połowicze

totalne

cementowane

niecementowane

Ogólna charakterystyka protez

Składają się z 3 części:

- Trzpienia udowego

- Głowy

- Panewki

Każda z części protezy ma wiele

rozmiarów

Materiał

• Pacjenci leczeni w Klinice Ortopedii i Rehabilitacji II Wydz.

Lekarskiego od stycznia 2001 do października 2004

• Wiek pacjentów – od 42 do 88 roku życia
• Wykonano 196 implantacji całkowitych protez stawu

biodrowego

• Przebadaliśmy 147 pacjentów

Metoda

I grupa

• endoprotezy niecementowane
• 40 pacjentów
• Średnia wieku – 59 lat
• Średnie BMI – 27,74

II grupa

• endoprotezy cementowane
• 72 pacjentów
• Śrenia wieku – 69 lat
• Średnie BMI – 26,87

Grupa ogólna

• 112 pacjentów
• choroby przewlekłe
• aktywność życiowa

Ocena kliniczna po

endoprotezoplastyce

stawu biodrowego

• Skala Oxford
• Skala Harrisa
• Skala Postel Merle d’Aubigone (PMA)

• Skala Hospital for Special Surgery Score (HSS)
• Ankieta dotycząca aktywności życiowej i wybranych chorób

przewlekłych zdiagnozowanych u pacjenta

Wyniki: skala Oxford

S1

77,51

79,21

77,13

oxford

■ grupa ogólna

■

grupa I

■

grupa II

Maksymalna wartość – 88 pkt

Wyniki: skala Harrisa

S1

65,95

71,50

64,75

Harris

■ grupa ogólna

■

grupa I

■

grupa II

Maksymalna wartość – 92 pkt

Wyniki: skala PMA

■ grupa ogólna

■

grupa I

■

grupa II

S1

12,65

14,21

12,30

PMA

Maksymalna wartość – 18

Wyniki: skala HSS

■ grupa ogólna

■

grupa I

■

grupa II

S1

46,70

49,00

46,59

HSS

Maksymalna wartość – 80

Aktywność życiowa pacjentów

17,3

28,7

14,7

aktywność obiektywnie

■ grupa ogólna

■

grupa I

■

grupa II

S1

29,3

32,1

29,8

aktywność wg pacjentów

Aktywność wg pacjentów

Aktywność obiektywna

Wyniki uwzględniające choroby

przewlekłe

51%

49%

Nadciśnienie tętnice

12%

88%

cukrzyca

27%

73%

osteoporoza

ChNS

33%

67%

inne

74%

26%

ChNS

Porównanie wyników leczenia u

pacjentów z chorobami

przewlekłymi

65,28

67,4

■ grupa pacjentów mających < 2
choroby przewlekłe

■ grupa pacjentów mających ≥ 2
choroby przewlekłe

12,6

13,04

PMA

Harris

Wnioski

• Dane uzyskane na podstawie analizy wyników we wszystkich skalach

świadczą o dobrej sprawności i jakości życia pacjentów po operacji

całkowitej protezoplastyki stawu biodrowego.

• Lepsze wyniki we wszystkich skalach osiągnęli pacjenci z grupy I, u

których zastosowano protezy bezcementowe. Jadnak rezultaty

uzyskane przez pacjentów z grupy I nie mogą być porównane z

wynikami uzyskanymi przez pacjentów z grupy II ponieważ grupy te nie

są porównywalne pod względem liczebności i wieku.

• Aktywność życiowa pacjentów mierzona na podstawie odpowiedzi

udzielonych na obiektywne pytania zawarte w ankiecie jest mniejsza niż

deklarowana przez pacjentów. Aktywność życiową pacjentów należy

oceniać w sposób zobiektywizowany, aby wyniki były jak najbardziej

zbliżone do stanu rzeczywistego.

• Pacjenci z dwoma lub więcej chorobami przewlekłymi mają zbliżone

wyniki leczenia po protezoplastyce stawu biodrowego. Może to być

spowodowane większą świadomością i troską o stan swojego zdrowia.

Dziękuję za uwagę