1
Środki trwałe
kryterium prawne–
kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na po-
trzeby jednostki, do realizacji statutowej działalności,
wiarygodnie określona wartość,
kryterium czasowe–
okres ekonomicznej użyteczności jest dłuższy niż l rok,
kryterium ekonomiczne–
>3 500,00 (kryterium dodatkowe, nie obowiązkowe-
„podatnicy mogą nie dokonywać odpisów amortyza-
cyjnych od składników majątku, których wartość po-
czątkowa nie przekracza 3 500 zł” [pdop, pdof]).
2
Zużycie i amortyzacja środków trwałych
Proces stopniowego przenoszenia pewnej części wartości środka trwa-
łego na nowo wytworzony produkt lub świadczoną usługę nosi nazwę
amortyzacji.
Amortyzacja - jest to wyrażone w jednostkach pieniężnych zużycie
środka trwałego za pewien okres, określone według stawek amortyza-
cyjnych, podlegające zarachowaniu w koszty działalności operacyjnej
(zużycie normalne), pozostałe koszty operacyjne (zużycie ekonomiczne
i inne nieplanowe) lub w straty nadzwyczajne (zużycie losowe).
3
Wysokość planowych odpisów amortyzacyjnych określa się w oparciu
o stawki amortyzacyjne i przyjęcie metody amortyzacji właściwej dla
danego rodzaju środka trwałego.
Odpowiednikiem liczbowym amortyzacji środka trwałego jest umo-
rzenie środka trwałego (czyli zmniejszenie wartości początkowej środ-
ka trwałego).
Stawki amortyzacyjne
Określa:
– USTAWA z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób
prawnych,
– USTAWA z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycz-
nych
4
Amortyzacja środków trwałych– formuły
Z wartością i amortyzacją środka trwałego wiążą się następujące poję-
cia:
W
p
–
wartość początkowa środka trwałego (cena nabycia lub koszt
wytworzenia lub ustalona przez podatnika, ale nie wyższa niż
wartość rynkowa, zł;
W
b
– wartość brutto środka trwałego - jest to wartość początkowa
W
p
środka trwałego w momencie wprowadzenia go na stan, zł;
5
A
%
– roczna stawka amortyzacyjna, podawana w ustawach podat-
kowych, skorygowana w niektórych przypadkach przez użyt-
kownika, [%];
A(t) – stawka amortyzacyjna w ujęciu wartościowym w roku (okre-
sie) t (roczny odpis amortyzacyjny), [zł];
U(t) – sumaryczne umorzenie środka trwałego w roku (okresie) t –
jest to sumą dotychczasowych odpisów amortyzacyjnych pla-
nowych i pozaplanowych:
U(t) = ∑ A(t) [zł]
6
W
n
(t) - wartość netto środka trwałego w roku (okresie) t – to wartość
początkowa W
p
(brutto) pomniejszona o dotychczasowe odpisy
amortyzacyjne planowe i pozaplanowe (umorzenie):
W
n
(t) = W
p
– ∑A(t) [zł]
S
z
(t) - stopień zużycia środka trwałego w roku (okresie) t – to iloraz
dotychczasowego umorzenia U(t) do wartości początkowej W
p
,
[%,]
S
z
(t) = (U(t) / W
p
) * 100%
7
Kwoty rocznych odpisów amortyzacyjnych (umorzeniowych) ustala się
poprzez wybór metody amortyzacji. Można wyróżnić następujące
(podstawowe) metody amortyzacji środków trwałych:
1. metodę liniową,
2. metodę degresywną klasyczną (DDB- metoda malejącej podstawy
amortyzacji lub malejącego salda),
3. metodę mieszaną (degresywno-liniowa), potocznie nazywana de-
gresywną lub metodą amortyzacji podwyższonej,
4. metodę sumy numerów lat (SOYD).
8
Roczne odpisy amortyzacyjne w poszczególnych metodach amortyzacji
1. Metoda liniowa
A
%
= const => A(t) = A(1)=A(2)=...=A
W
p
= const
t=1, 2, 3, ....T
W metodzie amortyzacji liniowej zarówno stawka amortyzacyjna A
%
jak i wartość początkowa W
p
środka trwałego są stałe dla całego okre-
su amortyzacji, stąd kwota rocznych i miesięcznych odpisów nie zmie-
niają się w trakcie okresu amortyzacji (chyba że zmianie ulegnie staw-
9
ka amortyzacyjna np. w przypadku zmiany (pogorszenia) warunków
eksploatacji lub wartość początkowa W
p
w wyniku modernizacji środ-
ka trwałego).
]
/
[
*
100
%
rok
zł
A
W
A
p
gdzie:
A –
kwota rocznej amortyzacji [zł/rok];
A
%
– roczna stawka amortyzacyjna w metodzie liniowej, [ %];
W
p
– wartość początkowa środka trwałego, [zł];
