2015-04-09
1
Barbara Kowal: Analiza finansowa, wykład
Tradycyjne metody analizy finansowej
vs
nowoczesne metody analizy dokonań
przedsiębiorstwa
Barbara Kowal: Analiza finansowa, wykład
Tradycyjne metody - charakterystyka
• „metoda”
– sposób badania prowadzący do określonego celu
– sposób badania stanu i wyników finansowych
podmiotu gospodarczego
– stanowi jedność
techniki badawczej
i interpretacji
wyników
SPOSÓB BADANIA ZJAWISK,
DROGA PROWADZĄCA DO
POZNANIA
WIEDZA
DOŚWIADCZENIE
ANALITYKA
Barbara Kowal: Analiza finansowa, wykład
Metody stosowane w AF i AE
Analiza finansowa
• Wstępna analiza bilansu
• Analiza rachunku zysków i strat
• Ocena przepływów pieniężnych
• Analiza sytuacji finansowej
przedsiębiorstwa w obszarach
płynności, zadłużenia,
rentowności, sprawności
działania
• Czynnikowa analiza wyniku
finansowego
Analiza techniczno-
ekonomiczna
• Analiza produkcji
• Analiza zatrudnienia, płac
i wydajności
• Analiza wyposażenia
przedsiębiorstwa w środki
trwałe
• Analiza gospodarki
materiałowej
• Analiza postępu technicznego
i nowych uruchomień
ANALIZA EKONOMICZNA
- Metody matematyczne
- Metody statystyczne
- Metody ekonometryczne
Barbara Kowal: Analiza finansowa, wykład
Metody AF
Biorąc pod uwagę
zakres/stopień rozwinięcia
metod
analizy w przeprowadzanym badaniu można
wyróżnić:
-
Analizę elementarną
–
rozłożenie badanego przedmiotu na
elementy bez ustalania wzajemnych związków
-
Analizę funkcyjną
–
rozłożenie badanego przedmiotu na
odpowiednie składniki z uwzględnieniem związków m-dzy tymi
składnikami
-
Analizę logiczną
–
rozłożenie badanego przedmiotu na
składniki z uwzględnieniem ich stosunków logicznych
I
Barbara Kowal: Analiza finansowa, wykład
Metody AF
W analizie istotne znaczenie ma określenie
kierunku
badań
; przyjmując za podstawę podziału tok analizy
rozróżniamy:
– Metodę dedukcji
(analizę dedukcyjną)
– Metodę indukcji
(analizę indukcyjną)
II
Barbara Kowal: Analiza finansowa, wykład
Metoda dedukcji
• Zw. metodą
rozdrobnienia
• Kierunek badań: „od ogółu do szczegółu”
– od zjawisk ogólnych do szczegółowych,
– od wyników do czynników, które na nie wpłynęły,
– od skutków do przyczyn.
• Przydatna w analizach ex post
• Ten kierunek analizy pozwala skoncentrować się na
tych czynnikach, które najsilniej wpłynęły na badane
zjawisko.
ANALITYK NA WSTĘPIE ZNA
OSTATECZNY REZULTAT,
WYKORZYSTUJĄC BADANIA
ANALITYCZNE CHCE USTALIĆ
CZYNNIKI, KTÓRE WPŁYNĘŁY NA
DANE ZJAWISKO
PRZYKŁAD: rozpoczynanie AE od AF, a kończenie na analizie techniczno-ekonomicznej
2015-04-09
2
Barbara Kowal: Analiza finansowa, wykład
Metoda indukcji
• Zw. metodą
scalania
• ODWROTNY kierunek badań:
– badanie rozpoczyna się od zjawisk szczegółowych,
a następnie przechodzi do zjawisk ogólnych,
– od czynników do wyników, na które te czynniki
wpłynęły,
– od przyczyn do skutków,
• Przydatna w analizach ex ante
• Daje wyniki bardziej obiektywne, jednak jest metodą
bardzo pracochłonną
ANALITYK NIE ZNA OSTATECZNEGO
WYNIKU
PRZEDMIOTEM OCENY SĄ
WSZYSTKIE CZYNNIKI, KTÓRE
WPŁYWAJĄ NA BADANE ZJAWISKO
NIEZALEŻNIE OD SIŁY
ODDZIAŁYWANIA
Barbara Kowal: Analiza finansowa, wykład
Metody AF
Z p-ktu widzenia
badanych zjawisk
ekonomicznych
wyróżnia się:
- Metody analizy jakościowej
– opis w formie werbalnej
związków i zależności m-dzy wskaźnikami ekonomicznymi
- Metody analizy ilościowej
– pozwalają na kwantyfikację
związków i zależności m-dzy badanymi zjawiskami
[zależność funkcyjna (deterministyczna), stochastyczna
(probabilistyczna)]
III
Barbara Kowal: Analiza finansowa, wykład
Metody AF
Biorąc pod uwagę
stopień pogłębienia badania
zjawisk/wskaźników
, wyróżnić można:
- Metodę porównań
(analizę porównawczą)
- Metodę badania przyczynowego
(analizę
przyczynową)
IV
Barbara Kowal: Analiza finansowa, wykład
Metoda porównań
• Zw. metodą
odchyleń
• Polega na porównaniu danego zjawiska z innymi
i ustaleniu różnic między cechami porównywalnymi
zjawisk
• Pozwala na ustalenie odchyleń i dokonanie na ich
podstawie ogólnej oceny
• Kilka odmian metody wynikających ze zróżnicowania
bazy porównawczej
Barbara Kowal: Analiza finansowa, wykład
Metoda porównań
3 kierunki badania wskaźników (danych liczbowych):
Porównania z planem
Porównania w czasie
Porównania w przestrzeni
Porównania ze wskaźnikami postulowanymi
• Najczęściej odnosi się osiągnięte wskaźniki do danych planu
• Mogą też wystąpić porównania danych rzeczywistych z
danymi kalkulacji wstępnej, kosztorysów, limitów czy norm
• Porównania te pozwalają ustalić odchylenia od założonych
wielkości przewidywanych
Plan pierwotny
/odch.bezwzgl./
Plan
skorygowany
/odch.wzgl./
Pozwalają na ocenę:
- Dynamiki zjawisk gospodarczych
- Rozmiarów
- Tempa zmian wskaźników
badanego okresu w porównaniu z okresami ubiegłymi lub
okresem przyszłym (plan na następny okres)
• 3 odcinki czasowe: okres sprawozdawczy i 2 okresy ubiegłe
Polegają na porównaniu wyników wskaźników badanej
jednostki do wskaźników występujących w innych
jednostkach.
Pozwalają one ocenić o ile wyniki badanej jednostki odbiegają
od jednostek stanowiących bazę odniesienia.
Barbara Kowal: Analiza finansowa, wykład
Metody analizy przyczynowej
• Polega na ustaleniu:
– odpowiednio wyizolowanych czynników, które
pociągnęły za sobą określone uprzednio
odchylenia,
– stopnia intensywności ich oddziaływania;
– są przydatne przy porównaniach w czasie
i z planem,
–
co do porównań w przestrzeni – nie zdają
egzaminu
,
–
każdą z metod badania przyczynowego uzyskuje
się różne odchylenia cząstkowe
.
2015-04-09
3
Barbara Kowal: Analiza finansowa, wykład
Metody analizy przyczynowej
Metoda kolejnych podstawień (1)
Metoda różnic cząstkowych (2)
Metoda funkcyjna (3)
Metoda krzyżowych podstawień (4)
Metoda wskaźnikowa (5)
Barbara Kowal: Analiza finansowa, wykład
Metoda kolejnych podstawień (1)
• Polega na zastępowaniu czynników bazowych
(planowanych) czynnikami rzeczywistymi
(wykonanymi)
• Czynnik, który został raz podstawiony przechodzi do
podstawienia następnego wg wartości rzeczywistej
(wykonanej)
• Wada
– zmiana kolejności podstawień powoduje
zmianę odchyleń cząstkowych => zmienia się wpływ
poszczególnych czynników (błąd niewielki)
• W celu uzyskania poprawnych wyników w pierwszej
kolejności należy uwzględnić wpływ czynników
ilościowych, a później wartościowych
Barbara Kowal: Analiza finansowa, wykład
Metoda kolejnych podstawień (1)
Dla 3-ech czynników:
F = a x b x c
Zmiana F = F1 – F0
Zmiana a = a1 – a0
Zmiana b = b1 – b0
Zmiana c = c1 – c0
Oa = (a1 – a0) x b0 x c0
Ob = a1 x (b1 – b0) x c0
Oc = a1 x b1 x (c1 – c0)
Suma odchyleń cząstkowych = odchyleniu łącznemu
Zmiana F
Barbara Kowal: Analiza finansowa, wykład
Metoda różnic cząstkowych (2)
• Może występować w ujęciu uproszczonym
i rozwiniętym
• Pozwala na ustalenie odchyleń
indywidualnych
i łącznych
• Różnice cząstkowe
wyrażające wpływ jednego
czynnika oblicza się przy założeniu
niezmienności
pozostałych czynników w stosunku do okresu
bazowego
• Wyodrębnia się różnice cząstkowe wyrażające łączny
wpływ czynników i traktuje się je jako oddzielne
elementy badania przyczynowego
Barbara Kowal: Analiza finansowa, wykład
Metoda różnic cząstkowych (2)
• Uproszczone ujęcie metody
Dla 3-ech czynników:
F = a x b x c
Zmiana F = F1 – F0
Zmiana a = a1 – a0
Zmiana b = b1 – b0
Zmiana c = c1 – c0
Wpływ odchyleń indywidualnych
Oa = (a1 – a0) x b0 x c0
Ob = a0 x (b1 – b0) x c0
Oc = a0 x b0 x (c1 – c0)
Wpływ odchyleń łącznych
Oab = (a1 – a0) x (b1 - b0) x c0
Oac = (a1 – a0) x b0 x (c1 – c0)
Obc = a0 x (b1 – b0) x (c1 – c0)
Oabc = (a1 – a0) x (b1 – b0) x
(c1 – c0)
Pozwala na bardziej
wszechstronne poznanie
przyczyn ustalonej w
drodze porównania różnicy
m-dzy badanymi
wielkościami
Barbara Kowal: Analiza finansowa, wykład
Metoda funkcyjna (3)
Wyróżnia się w niej 2 etapy badania:
1. ustala się wskaźniki zmienności i stopień zmian
poszczególnych czynników
2. ustala się odchylenia cząstkowe opierając się na
obliczanych wskaźnikach zmian
Odchylenie ogólne jest sumą odchyleń
cząstkowych
2015-04-09
4
Barbara Kowal: Analiza finansowa, wykład
Metoda funkcyjna (3)
• Może być stosowana gdy
badane zjawisko jest
ilorazem określonych czynników
!!!
• Stopień zmian poszczególnych czynników ustala się w
następujący sposób:
Dla
wielkości badanych w liczniku
postępuje się jak przy
iloczynach
Dla
wielkości w mianowniku
stopień zmian ustala się
dzieląc podstawę porównań przez wielkości rzeczywiste
Barbara Kowal: Analiza finansowa, wykład
Metoda funkcyjna (3)
• Umożliwia
otrzymanie jednoznacznych odchyleń
cząstkowych
bez wzgl. na kolejność podstawień
• Łączne odchylenia ustalone w metodzie różnic
cząstkowych są proporcjonalnie przypisane do
każdego czynnika indywidualnie
• Przydatna praktycznie
• Wada - duża pracochłonność zw. z ustaleniem
wyników przy większej liczbie czynników
Barbara Kowal: Analiza finansowa, wykład
Metoda krzyżowych podstawień (4)
• Polega na mnożeniu różnic badanych czynników
przez średnie wielkości pozostałych czynników
F = a x b
F = a x b x c
Zmiana F = F1 – F0
Odchylenie
łączne
Barbara Kowal: Analiza finansowa, wykład
Metoda krzyżowych podstawień (4)
• Wyniki uzyskane w tej metodzie są
identyczne jak
w metodzie funkcyjnej
• Metody te różnią się jedynie
techniką obliczeń
• W obu metodach odchylenia łączne przydziela się
w równych częściach do poszczególnych odchyleń
indywidualnych
• Różnice cząstkowe
oprócz indywidualnego wpływu
czynników zawierają również łączny wpływ
pozostałych czynników
• Wada - przy występowaniu 3 lub > czynników
bardziej pracochłonna
Stąd nie znajduje zastosowania
w praktyce
Barbara Kowal: Analiza finansowa, wykład
Metoda wskaźnikowa (5)
Odchylenie łączne jest
sumą odchyleń
indywidualnych + łącznych
Barbara Kowal: Analiza finansowa, wykład
Metoda wskaźnikowa (5)
• Daje dokładne i niezmienne wyniki
niezależnie od
kolejności podstawienia czynników
• Wada - bardzo pracochłonna, co ogranicza jej
zastosowanie w praktyce
2015-04-09
5
Barbara Kowal: Analiza finansowa, wykład
Finansowe miary działalności (analizy dokonań)
•
kreowanie wartości dodatkowej wymaga
•
Strategiczna karta wyników –
system pomiaru dokonań
•
Benchmarking
•
badanie Due diligence – system oceny
przedsiębiorstwa
Barbara Kowal: Analiza finansowa, wykład
Główne przyczyny niepowodzeń w realizacji strategii
• brak
wyraźnie określonej
wizji
, niejasno sformułowana
strategia,
• brak komunikacji wewnątrz
organizacji dotyczącej
przekazywania strategii,
• brak
jej odpowiedniego
sparametryzowania
, czyli
niewłaściwe przełożenie strategii na cele strategiczne
i operacyjne .
wdrożenie oraz pomiar stopnia realizacji strategii
powodują potrzebę przełożenia celów
strategicznych na poziom operacyjny
Barbara Kowal: Analiza finansowa, wykład
Konstrukcja BSC
• Zestaw powiązanych ze sobą w sposób przyczynowo skutkowy
celów
oraz mierników
ich realizacji, ujętych w czterech obszarach
działalności:
– Perspektywa finansów
– Perspektywa klienta
– Perspektywa procesów wewnętrznych
– Perspektywa wiedzy i uczenia się
(nauki i rozwoju; ludzi i
wiedzy, rozwoju)
Cel – zamierzenie strategiczne
Mierniki – wartościowe wyrażenie celów oraz pomiar postępów realizacji
Inicjatywy – programy zapewniające osiągnięcie celów
Barbara Kowal: Analiza finansowa, wykład
Mapa strategii
• Powiązanie hipotez strategicznych w czterech perspektywach
• Spójna i logiczna całość
• Budowanie relacji przyczynowo-skutkowych pomiędzy
poszczególnymi hipotezami, celami i miarami pozwala na
testowanie przyjętych założeń
Barbara Kowal: Analiza finansowa, wykład
Implementacja strategii - kaskadowanie
Barbara Kowal: Analiza finansowa, wykład
Zadania implementacji
2015-04-09
6
Barbara Kowal: Analiza finansowa, wykład
Finansowe miary działalności (analizy dokonań)
Proces porównywania się z najlepszymi
Wyznaczenie obiektu benchmarkingu
Analiza wewnętrzna
Wyznaczenie partnera
Analiza partnera
Ocena wyników
Planowanie i realizacja zmian
oraz doskonalenie
wzorzec
Barbara Kowal: Analiza finansowa, wykład
Finansowe miary działalności (analizy dokonań)
•
badanie Due diligence –
system oceny przedsiębiorstwa
Stanowi
wszechstronną, gruntowną analizę
przedsiębiorstwa prowadzoną przez
zespół
niezależnych doradców przed podjęciem
istotnych decyzji inwestycyjnych
(transakcje fuzji, przejęcia, prywatyzacja, restrukturyzacja)