background image

PRAWO SPADKOWE – PORADNIK 

Z WZORAMI PISM PROCESOWYCH 

Stan prawny na dzień 2.03.2006 r. 

 
 

Honorata Kwiczal 

 
 
 

 

 
 
 
 

Darmowy fragment eBooka polecony przez 

ebook.partnerzy.info.pl 

 
 
 
 

EBook bezpłatny. Handlowanie publikacją zabronione. Tekst może być kopiowany i powielany 
w istniejącym układzie strukturalnym i graficznym. Na inny sposób wykorzystania eBooka wymagana jest 
pisemna zgoda administratora serwisu Dobry eBook. 
 
Wszelkie prawa zastrzeżone © 2006 ARDEO 
 
ARDEO 
ul. Konecznego 6/58, 31-216 Kraków 
tel./fax (12) 416 31 74 
e-mail: i.kielar@dobryebook.pl
WWW: www.DobryeBook.pl

background image

 
 
 
 
 
 
 
 

eBook 

 

Spis treści pełnej wersji eBooka 

Kolorem czerwonym wyróżnione są dostępne darmowe fragmenty 
 

    1  

   Wykaz skrótów i słowniczek 

    2  

   

Wstęp

    3  

   

Kiedy i w jaki sposób należy dokonać stwierdzenia nabycia 

           spadku?

I. 

Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku 

II.  W jakiej formie i w jakim czasie można spadek przyjąć lub 

odrzucić? 

III.  Kiedy warto pomyśleć o odrzuceniu spadku? 
IV.  Co zrobić, gdy dłużnik – spadkobierca spadek odrzucił? 

V.  Zabezpieczenie przedmiotów wchodzących w skład spadku 

VI.  Czy można zmienić postanowienie o stwierdzeniu nabycia 

spadku? 

    4  

   

Kto dziedziczy, a kto może być uznany za niegodnego 

           dziedziczenia?

I. 

Dziedziczenie z ustawy 

II.  Dziedziczenie z testamentu 

III.  Dziedziczenie między małżonkami 

IV.  Dziedziczenie przy rozwodzie 
V.  Dziedziczenie przy separacji 

VI.  Dziedziczenie między konkubentami 

VII.  Dziedziczenie przy adopcji dziecka 
VIII. Dziedziczenie po zmarłym pracowniku 

5
6

7–11

11–15

15–16
16–17

17–18

18–19

20–23
23–24

24

24–26

26

26–27

27–29
29–30

background image

IX.  Dziedziczenie środków zgromadzonych na rachunkach 

bankowych 

X.  Kiedy spadkobierca może być uznany za niegodnego 

dziedziczenia? 

    5  

   

Testament

I. 

W jaki sposób sporządzić testament? 

II.  W jaki sposób odwołać testament? 

III.  Kiedy można testament unieważnić? 

    6  

   

Zachowek

I. 

Kto i w jakiej formie może otrzymać zachowek? 

II.  Kto zachowku nie otrzyma? 
III.  Jak obliczyć zachowek? 

IV.  Czy darowizna dokonana przez zmarłego ma wpływ na 

wysokość zachowku? 

V.  Od kogo można żądać wypłaty zachowku? 

VI.  W jaki sposób i w jakim terminie można dochodzić zachowku? 

    7  

   Wydziedziczenie 

I. 

Jak można wydziedziczyć? 

II.  Co zrobić, gdy zostaliśmy wydziedziczeni? 

    8  

   Dział spadku 

I. 

Jak dokonać podziału majątku pozostawionego przez 
spadkodawcę? 

II.  Czy darowizny dokonane przez zmarłego wpływają na 

zmniejszenie schedy spadkowej? 

III.  Kiedy można sprzedać odziedziczoną rzecz? 

    9  

   Spadek z długami 

I. 

W jakim zakresie spadkobierca odpowiada za długi 

pozostawione przez spadkodawcę? 

II.  Co zrobić, by nie płacić długów spadkodawcy? 

III.  Odpowiedzialność za długi spadkowe po ogłoszeniu upadłości 

  10  

   Umowy spadkowe 

I. 

Czy można zrzec się spadku na rzecz innej osoby? 

30

31–32

33–36

36–38

38–40

41

41–42
42–43

44–46

46

47

48–49
49–50

51–53

53–54

54–55

56–60

60–62

62

63

background image

II.  Czy i kiedy można zbyć spadek w drodze umowy? 
III.  Kiedy spadkobierca może zostać wpisany do księgi wieczystej 

w miejsce spadkodawcy? 

  11  

   Podatek od spadków 

  12  

   

Wzory pism procesowych i opłaty

I. 

Wzór I – Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku na podstawie 

ustawy 

II.  Wzór II – Wniosek o otwarcie i ogłoszenie testamentu 
III.  Wzór III – Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku na 

podstawie testamentu 

IV.  Wzór IV – Wniosek o zobowiązanie do złożenia testamentu 

V.  Wzór V – Wniosek o przesłuchanie świadka testamentu 

ustnego 

VI.  Wzór VI – Wniosek o zatwierdzenie oświadczenia o uchyleniu 

się od skutków prawnych oświadczenia o przyjęciu/odrzuceniu 

spadku 

VII.  Wzór VII – Wniosek o zabezpieczenie spadku 

VIII. Wzór VIII – Wniosek o zmianę postanowienie o stwierdzeniu 

nabycia spadku 

IX.  Wzór IX – Pozew o uznanie spadkobiercy za niegodnego 

dziedziczenia 

X.  Wzór X – Testament własnoręczny wraz z wydziedziczeniem 

XI.  Wzór XI – Pozew o zachowek 

XII.  Wzór XII – Wniosek o dział spadku 

  13  

   Podstawowe przepisy z prawa spadkowego 

I. 

Kodeks cywilny, księga IV – spadki 

II.  Ustawa o podatku od spadków i darowizn 

  14  

   Bibliografia 

63–65
65–67

68–72

73

74
75

76
77

78

79

80

81

82

83

84

85–106

107–120

121

 
 
 

 

www.DobryeBook.pl

 

background image

Prawo spadkowe – poradnik z wzorami pism procesowych 

Wstęp 

 

www.DobryeBook.pl 

strona 5 z 14

 

5 

    2  

   Wstęp 

Przeprowadzenie spadku po zmarłym członku rodziny to jedna z czynności prawnych, 
którą każdy musi dokonać przynajmniej raz w życiu. Czynność ta jest ważna z tej 
przyczyny, że porządkuje stosunki własnościowe między spadkobiercami pozostawionymi 
przez spadkodawcę. 
 
Przykład 
Jan i Barbara odziedziczyli nieruchomość po swoim ojcu Adamie, który uprzednio 
odziedziczył  tę nieruchomość po swoim ojcu Jerzym. Jednak Adam nie przeprowadził 
spadku po swoim ojcu Jerzym wskutek czego w księdze wieczystej prowadzonej dla 
nieruchomości nadal figuruje Jerzy zamiast Adama. W takiej sytuacji Jan i Barbara muszą 
przeprowadzić dwa postępowania spadkowe: jedno w którym sąd stwierdzi, że spadek po 
Jerzym nabył Adam i drugie, w którym sąd stwierdzi, iż spadek po Adamie nabyli: 
Barbara i Jan. Gdyby Adam nie zaniedbał przeprowadzenia spadku stosunki 
własnościowe dotyczące nieruchomości byłyby bardziej przejrzyste, a jego dzieci nie 
musiałyby przeprowadzać  aż dwóch postępowań spadkowych, gdyż wystarczyłoby 
stwierdzenie nabycia spadku po ojcu. Wówczas Jan i Barbara szybciej uzyskaliby, np. wpis 
prawa własności do księgi wieczystej nieruchomości, co byłoby szczególnie ważne, gdyby 
mieli zamiar szybkiego sprzedania odziedziczonej nieruchomości. 
 
Przytoczony przykład obrazuje jak istotne dla spadkobierców jest uporządkowanie prawa 
własności przedmiotów wchodzących w skład spadku po zmarłym spadkodawcy. 
Niniejszy poradnik zawiera kompleksowy zbiór zasad postępowania ze spadkiem i ma na 
celu ułatwienie spadkobiercom uporządkowania stosunków własnościowych po zmarłym 
członku rodziny. Napisany został  językiem przystępnym dla osób nie posiadających 
wykształcenia prawniczego, by mogły we własnym zakresie dokonać odpowiednich 
czynności spadkowych bez konieczności korzystania z pomocy adwokata lub radcy 
prawnego. 
 

background image

Prawo spadkowe – poradnik z wzorami pism procesowych 

Kiedy i w jaki sposób należy dokonać stwierdzenia nabycia spadku? 

 

www.DobryeBook.pl 

strona 6 z 14

 

6 

    3  

   Kiedy i w jaki sposób należy dokonać stwierdzenia nabycia 

           spadku? 

I. Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku 

 
Pierwszym krokiem, jaki powinni wykonać spadkobiercy zmarłego jest ustalenie, czy 
spadkodawca pozostawił testament czy też nie, gdyż od tego zależy dalszy tryb 
postępowania spadkowego, a szczególnie treść wniosku, który należy skierować do sądu 
oraz to, kto będzie dziedziczył. 
 
Jeśli  spadkodawca  nie pozostawił testamentu, którykolwiek ze spadkobierców 
należących do kręgu spadkobierców ustawowych (małżonek zmarłego, jego dziecko, 
rodzice lub rodzeństwo) powinien złożyć w sądzie wniosek o stwierdzenie nabycia 
spadku
 po zmarłym z mocy ustawy (rozdział 12, wzór nr I). Wniosek taki należy w myśl 
art. 628 K.p.c. skierować do sądu spadku, tj. sądu rejonowego wydziału cywilnego, 
w którego  okręgu zmarły spadkodawca miał ostatnio miejsce zamieszkania. Miejsce 
zamieszkania – zgodnie z art. 25 K.c. – należy rozumieć jako miejscowość, w której 
zmarły ostatnio przebywał z zamiarem stałego pobytu. Ważne jest, by we wniosku 
o stwierdzenie nabycia spadku podać miejsce zamieszkania zmarłego, by sąd mógł ocenić 
swoją  właściwość do rozpoznania sprawy. Jeśli takie miejsce nie zostanie podane, sąd 
wezwie osobę składającą wniosek o uzupełnienie braków w terminie 7 dni pod rygorem 
zwrotu wniosku, co wydłuży postępowanie. 
 
Przykład 1 
Córka Barbara mieszkająca w Krakowie chce złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia 
spadku po jej zmarłym ojcu Janie, który ostatnio mieszkał stale w Płocku. Powinna zatem 
złożyć wniosek w Sądzie Rejonowym w Płocku wskazując,  że ojciec mieszkał w okręgu 
tego sądu. 
 
Jeśli zmarły spadkodawca nie miał miejsca zamieszkania w Polsce, wniosek należy 
skierować do sądu rejonowego, w którego okręgu znajduje się majątek spadkowy lub 
przynajmniej jego część. Jeśli majątek spadkowy znajduje się w okręgu kilku sądów 
rejonowych, osoba, która składa wniosek o stwierdzenie nabycia spadku może skierować 
go do jednego (wybranego przez siebie) z tych sądów rejonowych. 
 
Przykład 2 
Syn Jan chce złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku po ojcu, który od wielu lat 

background image

Prawo spadkowe – poradnik z wzorami pism procesowych 

Kiedy i w jaki sposób należy dokonać stwierdzenia nabycia spadku? 

 

www.DobryeBook.pl 

strona 7 z 14

 

7 

stale mieszkał w Kanadzie, a w Krakowie zostawił nieruchomość, którą od lat 
wynajmował. Syn powinien złożyć wniosek w Sądzie Rejonowym w Krakowie, gdyż tu 
znajduje się majątek spadkowy, a zmarły nie miał miejsca zamieszkania w Polsce. 
 
Jeśli natomiast nie można ustalić, gdzie w Polsce spadkodawca miał miejsce zamieszkania 
ani też, gdzie w Polsce znajduje się jego majątek spadkowy, wówczas wniosek 
o stwierdzenie nabycia spadku należy kierować do Sądu Rejonowego dla miasta 
stołecznego Warszawy. 
 
Jeśli spadkodawca pozostawił testament pisemny wówczas przed stwierdzeniem nabycia 
spadku musi on zostać otwarty i ogłoszony, a w przypadku sporządzenia testamentu 
ustnego ogłasza się napisane przez świadka pismo stwierdzające treść tego testamentu. 
Otwarcia i ogłoszenia dokonuje sąd spadku, którym jest wskazany powyżej sąd rejonowy. 
Do złożenia testamentu lub pisma stwierdzającego treść testamentu ustnego w sądzie 
spadku zobowiązany jest każdy, u kogo te dokumenty się znajdują  (rozdział 12, wzór 
nr II
). Sąd na posiedzeniu niejawnym sporządza protokół z otwarcia i ogłoszenia 
testamentu, po czym zawiadamia o tym fakcie osoby wskazane w treści testamentu, czyli 
spadkobierców. Sąd ogłasza tyle testamentów, ile sporządził zmarły spadkodawca. Celem 
otwarcia i ogłoszenia jest bowiem poznanie treści ostatniej woli zmarłego. Sąd nie bada 
na tym etapie postępowania, czy testament jest ważny. Czyni to dopiero na dalszym 
etapie, tj. po złożeniu wniosku o stwierdzenie nabycia spadku po zmarłym na podstawie 
testamentu. Wówczas też decyduje na podstawie którego z kilku testamentów stwierdzić 
nabycie spadku. Jeśli sam spadkobierca jest w posiadaniu testamentu, może złożyć 
wniosek o stwierdzenie nabycia spadku na podstawie testamentu jednocześnie 
z wnioskiem o jego otwarcie i ogłoszenie (rozdział 12, wzór nr II i III). 
 
Przykład 3 
Zmarły Jan zostawił testament własnoręczny, w którym powołał do spadku swojego syna 
Adama. Testament znajdował się u ciotki zmarłego, Reginy. W takiej sytuacji po śmierci 
Jana na Reginie ciąży obowiązek złożenia testamentu w sądzie spadku celem jego 
otworzenia i ogłoszenia. Sąd spadku o otwarciu i ogłoszeniu testamentu zawiadomi 
Adama, gdyż został on wskazany w treści testamentu. W ten sposób Adam dowie się 
o istnieniu testamentu, jeśli o tym nie wiedział wcześniej i będzie mógł  złożyć wniosek 
o stwierdzenie nabycia spadku na swoją rzecz na podstawie testamentu. Gdyby powołany 
do spadku syn Adam był w posiadaniu testamentu, mógłby już w chwili śmierci swojego 
ojca złożyć jednocześnie wniosek o stwierdzenie nabycia spadku na podstawie 
testamentu oraz wniosek o otwarcie i ogłoszenie testamentu, załączając ten testament, 
a także pozostałe dokumenty wymienione w załącznikach wniosku o stwierdzenie 

background image

Prawo spadkowe – poradnik z wzorami pism procesowych 

Kiedy i w jaki sposób należy dokonać stwierdzenia nabycia spadku? 

 

www.DobryeBook.pl 

strona 8 z 14

 

8 

nabycia spadku na podstawie testamentu (rozdział 12, wzór nr II i III). Ponadto Adam 
powinien załączyć jedną opłatę w wysokości 50,- zł od wniosku o stwierdzenie nabycia 
spadku, gdyż od wniosku o ogłoszenie testamentu nie uiszcza się opłaty. W sytuacji, 
gdyby ciotka Regina będąca w posiadaniu testamentu nie chciała go ujawnić lub 
zwlekała z jego złożeniem do sądu spadku, a syn Adam wiedziałby o istnieniu testamentu, 
mógłby składając wniosek o stwierdzenie nabycia spadku złożyć jednocześnie do sądu 
spadku wniosek o zobowiązanie ciotki na podstawie art. 647 i 648 K.p.c. do złożenia 
testamentu w sądzie spadku
 (rozdział 12, wzór IV). Sąd spadku wówczas wezwie ciotkę 
do stawienia się w sądzie pod rygorem grzywny w celu przesłuchania jej co do faktu 
posiadania testamentu. Jeśli okaże się, że testament jest w jej posiadaniu, sąd zobowiąże 
ją do wydania. 
 
Dopóki testament nie zostanie otwarty i ogłoszony, nie może zostać wydane na jego 
podstawie postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku. Należy podkreślić, iż  sąd 
spadku może – zgodnie z art. 646 § 2 K.p.c. – nałożyć grzywnę na każdą osobę, która 
posiada testament i nie wyda go w terminie zakreślonym przez ten sąd. Poza tym osoba 
taka może odpowiadać wobec spadkobiercy za szkodę wynikłą z bezzasadnego uchylania 
się od obowiązku wydania testamentu, który powstaje w momencie, gdy posiadacz 
testamentu dowiedział się o śmierci spadkodawcy. Jeśli spadkodawca sporządził 
testament ustny, a świadkowie tej czynności nie spiszą treści testamentu, wówczas 
spadkobierca, który wie, że ostatnią wolą zmarłego było, np. pozostawienie mu całego 
majątku, powinien złożyć do sądu spadku wniosek o przesłuchanie  świadków co do 
treści ustnego testamentu
  (rozdział 12, wzór nr V). Wniosek taki jest wolny od opłat 
sądowych i można go połączyć wraz z wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku na 
podstawie testamentu ustnego. 
 

[…] 

 

Cały rozdział dostępny jest w pełnej wersji eBooka 

Prawo spadkowe – poradnik z wzorami pism procesowych

 

background image

Prawo spadkowe – poradnik z wzorami pism procesowych 

Kto dziedziczy, a kto może być uznany za niegodnego dziedziczenia? 

 

www.DobryeBook.pl 

strona 9 z 14

 

9 

    4  

   Kto dziedziczy, a kto może być uznany za niegodnego 

           dziedziczenia? 

Do dziedziczenia można być powołanym w myśl art. 926 K.c. na podstawie testamentu 
lub ustawy. Dziedziczenie z ustawy następuje wtedy, gdy zmarły spadkodawca nie 
pozostawił testamentu lub napisany przez niego testament okazał się, np. nieważny lub 
osoba, która została wskazana w testamencie jako spadkobierca nie chce, czy też nie 
może dziedziczyć, np. odrzuciła spadek, zmarła przed spadkodawcą. 
 
 

I. Dziedziczenie z ustawy 

 
W pierwszej kolejności – zgodnie z art. 931 § 1 K.c. – powołane z ustawy do spadku są 
dzieci spadkodawcy, zarówno małżeńskie, jak też pozamałżeńskie oraz małżonek 
zmarłego. Dziedziczą oni w częściach równych, ale udział małżonka nie może być nigdy 
mniejszy niż 1/4 całości spadku. Oznacza to, że zasada dziedziczenia przez małżonka 
i dzieci w częściach równych jest zachowana tylko w przypadku, gdy dziedziczy małżonek 
i nie więcej niż troje dzieci, gdyż wówczas każdy z nich otrzymuje 1/4 część spadku. 
 
Przykład 1 
Po zmarłym Adamie dziedziczy małżonka Anna i córka Kasia, a zatem każda otrzyma 1/2 
część. 
 
Przykład 2 
Po zmarłym Adamie dziedziczy małżonka Anna i 5 dzieci, a zatem Anna otrzyma 1/4 
część, a dzieci po 3/20 części. 
 
Jeśli dziecko spadkodawcy nie dziedziczy, gdyż np. nie dożyło otwarcia spadku lub 
odrzuciło spadek, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom 
w częściach równych. 
 
Przykład 3 
Zmarły spadkodawca Adam pozostawił wdowę Annę, z którą miał córkę Kasię, syna 
Grzegorza, syna Artura i syna Jana. Syn Grzegorz zmarł wcześniej niż Adam jako kawaler 
i nie miał dzieci. Syn Artur zmarł przed swoim ojcem Adamem, nie miał dzieci 
i pozostawił jedynie swoją małżonkę Małgorzatę, która żyje. Córka Anna żyje, jest 
mężatką i ma dwoje dzieci. Syn Jan również zmarł wcześniej niż jego ojciec Adam, ale 

background image

Prawo spadkowe – poradnik z wzorami pism procesowych 

Kto dziedziczy, a kto może być uznany za niegodnego dziedziczenia? 

 

www.DobryeBook.pl 

strona 10 z 14

 

10 

żyją jego dzieci: syn Franek i córka Basia oraz małżonka Felicja. Małżonka zmarłego 
Anna będzie dziedziczyć. Syn Grzegorz zmarł przed swoim ojcem nie pozostawiając 
dzieci, zatem nie może po nim dziedziczyć i należy go pominąć przy ustalaniu kręgu 
spadkobierców. Z tego samego powodu należy pominąć syna Artura. Wprawdzie 
pozostawił on małżonkę Małgorzatę, ale ona nie może być powołana do dziedziczenia po 
swoim teściu Adamie. Syn Jan także nie może nabyć spadku po ojcu, gdyż zmarł przed 
nim. Zamiast niego będzie dziedziczyć dwójka jego żyjących dzieci: syn Franek i córka 
Basia, między których zostanie podzielony w częściach równych udział, który by 
przypadał ich ojcu Janowi, gdyby przeżył ich dziadka Adama. Małżonka Felicja nie 
dziedziczy po swoim teściu Adamie. Córka Kasia dziedziczy. W rezultacie spadek nabędą: 
małżonka Anna w 1/3 części, córka Kasia w 1/3 części oraz Franek i Basia po 1/6 części 
każdy z nich (udział ich zmarłego ojca Jana wynosiłby 1/3, co należy podzielić na dwoje 
równych części). 
 
Jeśli zmarły spadkodawca nie pozostawił dziecka lub pozostawił, ale odrzuciło ono spadek 
czy zostało uznane za niegodne dziedziczenia czy zrzekło się dziedziczenia w drodze 
umowy, wówczas dziedziczą po nim w myśl art. 932 K.c.: małżonek, rodzice i rodzeństwo. 
Małżonek jest tutaj uprzywilejowany, gdyż jego udział spadkowy zawsze wynosi 1/2 część, 
a pozostała połowa przypada rodzicom i rodzeństwu. Jednak rodzice są obok małżonka 
również uprzywilejowani, gdyż w myśl art. 933 K.c., jeśli są powołani do spadku razem 
z rodzeństwem zmarłego, udział każdego z nich wynosi 1/4 część tego, co przypada 
łącznie dla rodziców i rodzeństwa. 
 
Przykład 4 
Spadkodawca Adam zginął w wypadku samochodowym miesiąc po ślubie. Zostawił 
małżonkę Annę. Nie miał dzieci i jego małżonka nie była w ciąży w dniu wypadku. Żyją 
rodzice Adama. Zmarły był jedynakiem. Spadek po Adamie odziedziczą zatem: małżonka 
Anna w 1/2 części oraz rodzice po 1/4 części każde z nich. 
 

[…] 

 

Cały rozdział dostępny jest w pełnej wersji eBooka 

Prawo spadkowe – poradnik z wzorami pism procesowych

 

background image

Prawo spadkowe – poradnik z wzorami pism procesowych 

Testament 

 

www.DobryeBook.pl 

strona 11 z 14

 

11 

    5  

   Testament 

Testament jest wygodną formą rozporządzenia majątkiem na wypadek śmierci. 
Sporządzenie tej czynności jest proste i niedrogie. Testament warto napisać przede 
wszystkim w dwóch przypadkach:
 

– 

wtedy, gdy chcemy, by dziedziczyły po nas inne osoby niż te, które są uprawnione 

do dziedziczenia na podstawie Kodeksu cywilnego, a zatem: małżonek, dzieci, 
wnuki, rodzice lub rodzeństwo, 

– 

wtedy, gdy chcemy, by nasz majątek przypadł po naszej śmierci tylko jednej 

osobie lub tylko niektórym osobom spośród uprawnionych do dziedziczenia 
według Kodeksu cywilnego, np. chcemy by dziedziczyła tylko żona, ale już nie 
dzieci albo chcemy, by dziedziczyli rodzice, ale już nie rodzeństwo. 

 
 

I. W jaki sposób sporządzić testament? 

 
Osoba sporządzająca testament nazywana jest w języku prawniczym testatorem. Takim 
testatorem może być każdy z nas, ale pod następującymi warunkami: 

a)  należy mieć pełną zdolność do czynności prawnych, co oznacza, iż nie może 

sporządzić testamentu osoba, która w chwili sporządzenia testamentu jest 
ubezwłasnowolniona lub niepełnoletnia – art. 944 § 1 K.c., 

b)  jeden testament może sporządzić jedna osoba, co oznacza, że prawo polskie nie 

zna testamentu wspólnego i nawet małżonkowie, którzy posiadają wspólny 
majątek, który chcą pozostawić temu samemu spadkobiercy, np. córce, muszą 
napisać dwa odrębne testamenty
 pomimo, iż w praktyce będą one miały 
identyczną treść – art. 942 K.c., 

c)  testament można sporządzić tylko osobiście tzn. osobiście go napisać lub 

oświadczyć ostatnią wolę ustnie albo osobiście stawić się u notariusza, nie można 
dokonać tej czynności przez swojego przedstawiciela – art. 944 § 2 K.c. 

 

[…] 

 

Cały rozdział dostępny jest w pełnej wersji eBooka 

Prawo spadkowe – poradnik z wzorami pism procesowych

 

background image

Prawo spadkowe – poradnik z wzorami pism procesowych 

Zachowek 

 

www.DobryeBook.pl 

strona 12 z 14

 

12 

    6  

   Zachowek 

Zachowek jest formą rekompensaty dla tych osób, które mogłyby dziedziczyć po zmarłym 
jako spadkobiercy ustawowi, ale nie dziedziczą, gdyż spadkodawca pozostawił testament, 
w którym powołał do spadku inną osobę. 
 
 

I. Kto i w jakiej formie może otrzymać zachowek? 

 
Zachowek należy się: zstępnym zmarłego (jego dzieciom, wnukom, prawnukom), 
małżonkowi zmarłego oraz jego rodzicom pod warunkiem, że byliby oni powołani do 
spadku po zmarłym z mocy ustawy
  (rozdział  4), gdyby spadkodawca nie pozostawił 
testamentu. Zachowek nie należy się rodzeństwu zmarłego pomimo, że jest ono zaliczane 
do kręgu spadkobierców ustawowych. 
 
Przykład 1 
Zmarły Jan w testamencie pozostawił cały swój majątek przyjaciółce Annie. Pozostały po 
nim dzieci z małżeństwa z Marią.  Żyje również jego żona Maria i matka Barbara oraz 
siostra Regina. Spadek nabędzie Anna na podstawie testamentu. W sytuacji, gdyby Jan 
nie pozostawił testamentu, spadek z mocy ustawy nabyliby: jego żona Maria i dzieci, 
dlatego mają prawo domagać się od Anny wypłaty zachowku. Matka zmarłego nie 
doszłaby do dziedziczenia, gdyż są dzieci zmarłego, dlatego zachowek się jej nie należy. 
 
Zachowek może być wypłacony wyłącznie w formie kwoty pieniężnej, a nigdy w formie 
rzeczowej, np. w postaci przedmiotu wchodzącego w skład spadku. Osoba uprawniona do 
zachowku, której zmarły nie powołał do dziedziczenia w testamencie, nie zawsze jednak 
fizycznie go otrzyma. Jeśli bowiem spadkodawca zapisał w testamencie jakąś rzecz ze 
spadku osobie uprawnionej do zachowku lub uczynił na jej rzecz za życia darowiznę 
w wysokości odpowiadającej wysokości należnego zachowku, wówczas osoba ta może nie 
otrzymać zachowku lub otrzyma tylko kwotę potrzebną do jego uzupełnienia. 
 

[…] 

 

Cały rozdział dostępny jest w pełnej wersji eBooka 

Prawo spadkowe – poradnik z wzorami pism procesowych

 

background image

Prawo spadkowe – poradnik z wzorami pism procesowych 

Wzory pism procesowych i opłaty 

 

www.DobryeBook.pl 

strona 13 z 14

 

13 

  12  

   Wzory pism procesowych i opłaty 

V. Wzór V – Wniosek o przesłuchanie świadka testamentu ustnego 

 

Kraków, dn. .... 

Sąd Rejonowy dla Krakowa – Krowodrzy w Krakowie 

Wydział Cywilny 

 

 

Wnioskodawca: Jan Kowalski 

zam. ul. ............... 

Kraków 

 

Uczestnicy: Barbara 

Nowak 

zam. ul. ..............., Kraków 

Zofia Malinowska 

zam. ul. ..............., Opole 

 

 

Wniosek o przesłuchanie świadka testamentu ustnego 

 

Wnoszę o przesłuchanie Barbary Nowak i Zofii Malinowskiej, które są  świadkami testamentu ustnego, 

sporządzonego przez ojca wnioskodawcy Emila Kowalskiego, zmarłego dnia 4 stycznia 2004 roku 

w Krakowie. 

 

Uzasadnienie 

 

W dniu 4 stycznia 2004 r. zmarł Emil Kowalski ostatnio zamieszkały w Krakowie. Spadkodawca Emil 

Kowalski zmarł jako wdowiec. Pozostawił po sobie jedynego syna Jana Kowalskiego. 

Dowód: odpis skrócony aktu zgonu 

W obliczu zbliżającej się  śmierci ustnie oświadczył, iż cały swój majątek pozostawia swojemu jedynemu 

synowi, wnioskodawcy Janowi Kowalskiemu. Świadkami tego były pielęgniarki: Barbara Nowak, Zofia 

Malinowska oraz lekarz Piotr Nowak. Żaden ze świadków nie spisał dotychczas ostatniej woli zmarłego. 

Przesłuchanie świadka Piotra Nowaka jest obecnie niemożliwe, gdyż będąc w Szwajcarii na nartach uległ 

wypadkowi i leży w tamtejszym szpitalu w stanie śpiączki. 

Dowód: przesłuchanie świadków: Barbary Nowak, Zofii Malinowskiej 

Wniosek w tym stanie sprawy jest uzasadniony. 

 

................. (podpis składającego wniosek) 

 

Załączniki: 

1.  Odpis skrócony aktu zgonu. 

2.  Opisy wniosku i załączników dla uczestniczek. 

 

Uwaga! Od wniosku o przesłuchanie  świadka testamentu ustnego w myśl art. 95 pkt 3 Ustawy z dnia 

28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nie pobiera się żadnych opłat sądowych. 

 

background image

Prawo spadkowe – poradnik z wzorami pism procesowych 

Wzory pism procesowych i opłaty 

 

www.DobryeBook.pl 

strona 14 z 14

 

14 

 

[…] 

 

Cały rozdział dostępny jest w pełnej wersji eBooka 

Prawo spadkowe – poradnik z wzorami pism procesowych

 

 

 

Jeśli zainteresował Cię darmowy fragment, przeczytaj 

informacje o pełnej wersji eBooka 

Prawo spadkowe – poradnik z wzorami pism procesowych

 


Document Outline