0. Konspekt wykładu

KONSPEKT WYKŁADU

WPROWADZENIE (kosmiczna mapa

mieci,

ródła zanieczyszczenia przestrzeni

okołoziemskiej, kolizje w kosmosie i niekontrolowane „powroty” kosmicznego złomu na Ziemi

- skutki, zagro

enia i przeciwdziałanie)

EKOSYSTEM ZIEMI (ewolucja chemiczna i biologiczna Ziemi, ekosfera – systemy ekologiczne i
pierwiastki

ycia, obieg azotu w przyrodzie, uproszczony schemat ziemskiego ekosystemu,

ekosystem wodny, sieciowa budowa systemu, program BIOSFERA II, uniwersalne prawa
ekologii)

MIGRACJA ZANIECZYSZCZE

W EKOSYSTEMACH (ogólny schemat migracji, emisja, imisja i

transmisja zanieczyszcze

w ekosystemach, migracja zanieczyszcze

w atmosferze –

wzajemne oddziaływanie, erupcje wulkanów, zanieczyszczenia antropogeniczne, migracja
zanieczyszcze

w wodach i w ła

cuchach troficznych, podsumowanie)

RELACJA CZŁOWIEK –

RODOWISKO (konflikt antroposfery i biosfery, reakcje ekosystemu

na działalno

ść

ludzk

, przykłady odwetu ekologicznego – nawo

enie azotowe, nawadnianie

terenów pustynnych, hydroenergetyka, „czyste” preparaty, introdukcja obcych gatunków,
przykłady bumerangu ekologicznego – ochrona gatunkowa słoni, ochrona lasów przed
po

arami)

EKSPLOZJA DEMOGRAFICZNA (liczebno

ść

populacji – model S i model J, demografia –

Polska, liczebno

ść

populacji oraz wska

niki demograficzne –

wiat i jego regiony, zmiany

liczebno

ci populacji ludzi – uj

cie historyczne i prognozy, eksplozja demograficzna – skutki,

megamiasta, zmiany w u

ytkowaniu gruntów)

KONSPEKT WYKŁADU

6. PROBLEMY ENERGETYCZNE

WIATA (teoria ludno

ciowa Malthusa, nakłady energetyczne

na produkcj

ę Ŝ

ywno

ci, dynamika zmian produkcji rolnej, produkt krajowy brutto a zu

ycie

energii elektrycznej w ró

nych regionach

wiata, zró

nicowanie poziomu zu

ycia no

ników

energii pierwotnej na

wiecie, globalne zu

ycie no

ników energii pierwotnej w

perspektywie roku 2100, globalne zasoby i rezerwy surowców energetycznych, lokalizacja
rezerw surowców energetycznych, destrukcyjne oddziaływanie spalania paliw na

rodowisko,

energetyka j

drowa – perspektywy rozwoju, problem odpadów i wycofywania elektrowni z

eksploatacji, energetyka termoj

drowa, wpływ hydroenergetyki na

rodowisko, energetyka

solarna dzi

i w przyszło

ci, energetyka wiatrowa, fale i pływy, energetyka geotermalna)

7. EFEKT CIEPLARNIANY (widmo promieniowania docieraj

cego do powierzchni Ziemi i

emitowanego z powierzchni Ziemi, temperatura efektywna Ziemi, termiczny efekt istnienia
atmosfery, dynamika zmian składu chemicznego atmosfery ziemskiej, wymuszenie radiacyjne

– roczny indeks gazów cieplarnianych, globalne zmiany temperatury przy powierzchni Ziemi,

zmiana profilu temperatury w atmosferze ziemskiej, czynniki wpływaj

ce na zmian

globalnej

temperatury na Ziemi, - gazy cieplarniane, wulkany, aerozole kwasu siarkowego, aktywno

ść

Sło

ca, oceany jako regulator klimatu ziemskiego- cyrkulacja wód oceanu

wiatowego i

zakłócenia pionowej wymiany wód oceanu

wiatowego, trendy klimatyczne, prognozy na II

poł. XXI wieku - modele klimatyczne

8. OZONOSFERA (struktura atmosfery ziemskiej, koncentracja ozonu w atmosferze, ozon
stratosferyczny – czym jest i jak powstaje, zmiany w ozonosferze nad Antarktyd

, hipotezy

zaniku ozonosfery - dynamika atmosfery, aktywno

ść

Sło

ca, chlor, freony - teoria Rowlanda

i Moliny, Protokół Montrealski, prognozy)

KONSPEKT WYKŁADU

9. ATMOSFERA (

ródła zanieczyszcze

, standardy jako

ci powietrza, czynniki determinuj

rozprzestrzenianie si

zanieczyszcze

w powietrzu: meteorologiczne – pr

dko

ść

zmienno

ść

kierunku wiatru, pionowy gradient temperatury, czynniki topograficzne,

emitory i transgraniczne przemieszczanie zanieczyszcze

, emisja zanieczyszcze

powietrza atmosferycznego z terenu Polski, główne kierunki ochrony atmosfery -
zmniejszenie energochłonno

ci, recykling, zmiana struktury no

ników energii pierwotnej,

uszlachetnianie w

gla, wzrost sprawno

ci produkcji energii elektrycznej i cieplnej,

odpylanie, odsiarczanie i odazotowanie gazów)

10. HYDROSFERA (zasoby wody, dynamika hydrosfery, wykorzystanie wody,

ródła i

mechanizmy degradacji wód powierzchniowych - substancje biogeniczne, detergenty,
metale ci

ęŜ

kie, pestycydy, oleje i polimery, pogrzewanie wód, sole mineralne, kategorie

wód powierzchniowych, klasyfikacja jako

ci wód powierzchniowych i podziemnych,

procesy samooczyszczania

rodowiska wodnego - rozcie

czanie, sedymentacja,

adsorpcja, biologiczne usuwanie zanieczyszcze

, wymiana substancji pomi

dzy

powietrzem i dnem, oczyszczanie

cieków)

11. LITOSFERA (skały osadowe, czynniki glebotwórcze i ich funkcje, mechanizmy degradacji

gleby - erozja wodna i eoliczna, przekształcenia geotechniczne, hydrologiczne i
chemiczne, kryteria degradacji gleby, główne kierunki ochrony gleb, gospodarka
odpadami – odzysk, utylizacja, gospodarka odpadami w Polsce, rekultywacja składowisk
odpadów paleniskowych