Wieloletni plan finansowy

W sierpniu 2010 roku uchwałą RM przyjęto wieloletni plan finansowy
państwa na lata 2010 – 2013 Obowiązek ten nałożono na RM ustawą o
finansach publicznych. Roczne planowanie budżetowe jest zbyt krotkie dla
realizowania jakiejkolwiek strategii, polityki finansowej - tą uchwałą
wydłużono ten okres do lat czterech. W ciagu 2 miesiecy od momentu
uchwalenia budzetu na 2011 RM dokona aktualizacji planu, aktualizacja
będzie obejmowala 3 kolejne lata. Ta procedura będzie powtarzana
corocznie. Będziemy mieli nieustannie 4 letni plan finansowy, bo corocznie
będziemy dodawali kolejny rok w którym plan będzie obowiązywał.
Publikowany w Monitorze Polskim, ma formę uchwaly, w związku z tym
wydaje się ze ranga jest niewielka, jednak wiele elementow zawartych w
tym planie jest wiążących –w szczególności RM nie może przedstawic
Sejmowi projektu ustawy budżetowej w którym poziom deficytu bylby
wiekszy od tego przyjetego w wieloletnim planie finansowym. To wydaje
się duzym ograniczeniem, ale RM dano tyle wentylow bezpieczeństwa ze
nie musi się ona tym ograniczeniem przejmowac. Po pierwsze plan jest
aktualizowany corocznie, wiec co roku można ten poziom deficytu
aktualizowac. Po drugie ustawa o finansach publicznych przewiduje
możliwość uchwalenia deficytu wyższego niż w planie, ale RM musi
przedstawic sejmowi "szczegółowe wyjaśnienie”.

Wieloletni plan finansowy obejmuje w szczegolności: cele polityki
gospodarczej i fiskalnej państwa, prognozę dochodów i wydatkow,
przychodów i rozchodów budzetu na poszczególne lata. Obejmuje również
kwestie państwowego długu publicznego, określa wydatki budżetu według
zadań jakie państwo chciałoby w tych latach realizować. Aktualny plan
opublikowany jest w Monitorze Polski 2010 nr 57. W 2013 roku deficyt ma
wg tego planu wynieść 30 mld złotych, wiec zostanie znacznie
ograniczony.

Reguła wydatkowa – rząd wiążę z nią duże nadzieje co do zmniejszenia
deficytu. Wzrost wydatków budżetowych będzie możliwy tylko o wskaźnik
inflacji dodatkowo powiększony o 1 pkt procentowy. Od tej reguły szereg
zrozumiałych wyjątków – np. obsługa długu publicznego - wydatki z tym
związane muszą być ponoszone bez względu na to o ile rosną, wyjątkami
są również świadczenia rodzinne, świadczenia z ubezpieczenia
społecznego. Nie ma co liczyć więc na duży wzrost wynagrodzeń w sferze
budżetowej

17 grudnia sejm uchwalił ustawę budżetowa na rok 2011, skierowana jest
do senatu. Deficyt wynosi 40 mld 200 mln złotych (deficyt budżetu
państwa pomniejszony o deficyt budżetu środków europejskich (ten
deficyt wynosi 15 mld ))

Wykonywanie budżetu

Wykonywanie budżetu jako całości a wykonywanie poszczególnych zadań
budżetowych

Jako całości – to zadanie ministra finansów, ale kierownictwo nad
prawidłowym wykonaniem należy do RM

Jednostki sektora finansów publicznych, w tym także UJ, otrzymują

dotacje z budżetu które wykorzystują na realizacje zadań, w ten sposób
wykonuje zadania budżetowe.

1.Uruchomienie środków budżetowych – środki budżetu państwa trafiają
do dysponentów. Minister finansów przekazuje środki poszczególnym
dysponentom pierwszego stopnia. Dysponent otrzymuje środki z
informacją na jaki okres zostały mu przekazane. Przekazywane są zgodnie
z harmonogramem , który opracowuje minister finansów. Celem
harmonogramu jest synchronizacja wpływów budżetowych z wydatkami.
Harmonogram obejmuje wielkości planowanych wydatków w okresach
miesięcznych. W ustawie budżetowej mamy kwoty roczne. Harmonogram
dzieli je na poszczególne miesiące roku budżetowego. Minister ustala to
współpracując z innymi ministrami, nie mogą oni dostać od razu kwoty na
cały rok. Dysponent pierwszego stopnia to dysponent główny, dysponent
części. Każda część ma swojego dysponenta. Dysponent zachowuje się
dwojako – po otrzymaniu środków dysponent pierwszego stopnia część
tych srodkow zatrzymuje na wlasne potrzeby, a pozostałą część przekazuje
podległym mu dysponentom drugiego i trzeciego stopnia. Minister,
dysponent 1szego stopnia część srodkow zatrzymuje dla siebie (np. na
pensje dla pracownikow,oplaty za prąd itp. Itd.) Dysponent trzeciego
stopnia nie ma uprawnień do przekazywanie tych środków komukolwiek
innemu, może je wykorzystać wyłącznie na własne zadania, jeśli ich nie
wykorzysta musi je zwrócić. Dyspoment drugiego stopnia jest
pośrednikiem. Część wykorzystuje na własne zadania, a część przekazuje
podległym mu dysponentom trzeciego stopnia. Dobrym przykładem
dysponenta drugiego stopnia jest (?), przekazuje je poszczególnym
szkołom jako dysponentom trzeciego stopnia. UJ jest dysponentem
trzeciego stopnia, dostaje je od ministra edukacji bezpośrednio. Samorząd
studentow domaga się dotacji, co jest często niemożliwe bo uniwersytet
może finansować zadania samorządu, ale muszą być one zakwalifikowane
jako zadania uniwersytetu, w szczególności wszystkie faktury muszą być
wystawiane na Uj jako jednostkę wykonującą dane zadanie.

Zwrócić uwagę na harmonogram dochodów i wydatków. Minister finansow
opracowuje go dopiero po uchwaleniu ustawy budżetowej. Ma on charakter
wiążący, minister finansow będzie dysponowal srodkami zgodnie z
harmonogramem.

Plan finansowy

Każda jednostka wykonująca budżet działa w oparciu i na podstawie planu

finansowego. Te plany finansowe musza być zgodne z kwotami ujętymi w
budżecie. Odpowiedzialni są za to dysponenci części budżetowych, oni
odpowiadają za to żeby zarówno ich plan , jak i plan podległym im
jednostek był zgodny z tym co jest zapisane w budżecie. Plan finansowy
jest podstawą do dokonywania wydatkow, jeżeli jakieś zadanie nie jest
ujęte w planie, nie można go realizowac. Dokonanie wydatku bez
upoważnienia, czyli nie ujetego w planie albo z przekroczeniem
upowazniena (za pomocą wyższej kwoty niż ujetej w planie) jest
naruszeniem dyscypliny finansow publicznych. To czyn zabroniony,
ponoszona jest co najmniej odpowiedzialność dyscyplinarna. Plany
finansowe jednostek nie mogą ulec zmianie w trakcie roku, polegającej na
zwiekszeniu wydatkow czy też zmniejszeniu dochodow które jednostka ta
ma odprowadzićdo budżetu –to dwie ważne zakazane zmiany. Tym
niemniej zmniejszenie wydatkow jest dopuszczalne jeśli jednostka
zrealizowała ponadplanowe dochody. To nie zmienia rozliczeń tej jednostki
z budżetem.

Przeniesienia wydatków budżetowych – wyjątkowo ważna instytucja

Instytucja zwiazana z zasada niezbędnej elastyczności budzetu. Budżet
jest generalnie instytucją dość sztywną. Instytucja ta pozwala na
dostosowanie budżetu do instniejacej rzeczywistości. Instrumenty służące
temu dzielimy na te o charakterze materialnym i formalnym
(proceduralnym)

a)materialne – rezerwy budżetowe. Zostały one utworzone, aby można
było zrealizować zadania których przewidzieć się nie dało w grudniu 2010
a nastapią w tym roku.

b)formalne – przeniesienia wydatków budżetowych. Są tak ważne bo
oznaczaja dokonanie zmiany w budżecie bez konieczności uchwalania
ustawy o zmianie ustawy budżetowej . Cos niezwykłego z punktu widzenia
prawnego. Sejm cos uchwala, a teraz organy wykonawcze przy tym
majstruja bez konieczności uzyskania dodatkowego zezwolenia od sejmu.

Przeniesienia wydatków budżetowych polegają na jednoczesnym
zmniejszeniu o określoną kwotę jednego wydatku i równoczesnym
zwiększeniu o taką samą kwotę innego wydatku. Istotą przeniesień jest to,
że w ich wyniku nie zmienia się ogólna kwota wydatków budżetu

Przeniesień dokonuje się pomiędzy tymi samymi podziałkami klasyfikacji
budżetowej. W ten sposób wymieniamy rodzaje przeniesien - można
dokonywać przeniesień z części do części, z działu do działu, z rozdziału do
rozdziału, z paragrafu do paragrafu.

Ograniczenia tej instytucji:
a)podmiotowe –najważniejsze! Należy je rozumieć jako wskazanie
podmiotu uprawnionego do dokonania danego przeniesienia
b)przedmiotowe
c)kwotowe

d)czasowe

Miedzy częściami i miedzy działami przeniesienia są co do zasady
zakazane. W istocie tych przeniesień powinno się dokonywac w trybie
ustawy o zmianie ustawy budżetowej. Najważniejsze wyjątki:

a)dysponowanie rezerwami budżetowymi. Są one odrębnymi częściami
budżetu. Ich wykorzystanie odbywa się w trybie przeniesienia wydatków
budżetowych. Rezerwami ogólnymi dysponują ministrowie, rezerwami
celowymi minister finansów.

b) ten wyjątek dotyczy tych dysponentow którzy dysponują wiecej niż
jedną częścią budżetu, np. minister finansow (ma tez części dotyczące
subwencji dla samorządu terytorialnego) – wtedy może dokonywać
przeniesien miedzy częściami których jest dysponentem.

c) w razie zniesienia lub przekształcenia ministerstwa prezes Rady
Ministrów w drodze rozporządzenia dokonuje przeniesien miedzy czesciami
budzetu panstwa.

d)w przypadku wprowadzenia stanu nadzwyczajnego RM w drodze
rozporządzenia może dokonywać przeniesień wydatków między częściami i
działami w celu realizacji zadań związanych z wprowadzeniem stanu
nadzwyczajnego. Gdy stan nadzwyczajny się konczy, to zmiany obowiązują
tak długo az nie zostaną zmienione w odpowiednim trybie. Jeśli to nie
nastąpiło a zostaly jakies pieniadze i nie trzeba ich wykorzystywać np. na
wojne to zmian tych może dokonac tylko Sejm

Przeniesienia między rozdziałami i paragrafami – należy pamiętać ze
dokonuje się ich w ramach tego samego dzialu i czesci, może ich
dokonywac dysponent części lub z jego upoważnienia kierownik jednostki
mu podporządkowanej. Wynika z powyższego, że taki kierownik w planie
finansowym swojej jednostki może dokonywać przeniesien miedzy
rozdzialami i szczególnie paragrafami tego planu.

Ograniczenia przedmiotowe - generalnie przyjmuje się, że zakazane jest
zwiększanie wydatków na wynagrodzenia. Poważnym ograniczeniom
podlega również możliwość ograniczenia wydatkow o charakterze
inwestycyjnym ujetych w planie inwestycyjnym.

Ograniczenia kwotowe – możliwość dokonywania przeniesień tylko o
ograniczonej wysokości. Można zwiększyć lub zmniejszyc wydatek, ale
tylko o określony procent, kwotę. RM może upoważnić premiera do
dysponowania rezerwą ogólną jednorazowo do kwoty 5 milionow , ministra
finansow do kwoty jednego miliona.

Ograniczenia czasowe – obecnie nie są stosowane, ale w doktrynie
podkreśla się że takie ograniczenia miałyby sens na początku roku, np. w
styczniu, lutym (bo sejm uchwala ustawe w grudniu, nie mogł się az tak
bardzo pomylic, nie można aprobowac takiego zachowania, że kilka
tygodni po uchwaleniu budzetu dokonuje się zmian) a w szczególności
miałyby gleboki sens pod koniec roku (był czas ze nie można było
dokonywac przeniesien w listopadzie i w grudniu) Ma to związek z zasadą
wygasania wydatkow budzetowych (zasada normatywna.) Zgodnie
z tą zasadą możliwość realizacji wydatkow upływa z koncem roku
budżetowego, niezrealizowane więc wydatki nie mogą być dokonywane w
kolejnym roku budżetowym. Postuluje się wprowadzenie takich ograniczeń
z tego powodu, ze jednostki wiedzac, że te wydatki wygasaja, jeśli nie
mogą zrealizowac danego zadania masowo dokonuja przeniesien – np. nie
udalo się zbudowac boiska to kupmy długopisy, bo jak nie wydamy tej
kasy do konca roku to ją stracimy, a w przyszłym roku organ nadrzędny
pomyśli ze nie potrzebuje dany dysponent tyle pieniędzy. Nie ma to nic
wspólnego z racjonalnym wydawaniem środków.

Wyjątki od zasady wygasania wydatków budżetowych – są
potrzebne, bo na przykład często żeby wydac srodki budżetowe należy
złożyć zamowienie publiczne, stosowac przewlekle procedury. Często
zwycięzca przetargu nie ma szans po wygraniu przetargu w listopadzie
zrealizować zadania w grudniu, a potem wygasają środki.

1.RM w formie rozporządzenia corocznie określa wydatki które nie
wygasają z upływem roku, określa termin ich wygaśnięcia ale nie dłuższy
niż 31 marca następnego roku budżetowego. RM wydając to
rozporządzenie musi mieć pozytywną opinie komisji finansow publicznych (
jest to niezbędne, ale w praktyce nigdy nie ma z tym kłopotu) Każdy
dysponent który ma problem z terminem powinien wystąpić do RM z
wnioskiem o ujęcie tego zadania w tym rozporządzeniu
2.Wydatki ze srodkow zagranicznych uzyskanych nieodpłatnie – nie
możemy tym darczyńcom powiedziec ze te srodki wygasły i teraz żeby
zrealizowac zadanie muszą nam dac kasę jeszcze raz.

Blokowanie wydatków budżetowych oznacza okresowe bądź definitywne
pozbawienie dysponenta prawa do dokonywania planowanych wydatków.
Blokowanie może nastąpić w dwóch zupełnie niezależnych od siebie
sytuacjach:

1.Dotyczy poszczególnych jednostek – jest związane z niegospodarną,

nieefektywną działalnością tych jednostek, np. mają nadmiar
niewykorzystanych środków. Decyzję o blokowaniu tych środków może
podjąć minister finansów w zakresie całego budżetu z wyjątkiem części
tzw. świętych krów. Decyzję o blokowaniu może podjąć też dysponent
części w stosunku do jednostek mu podporządkowanych. Blokowanie ma
więc charakter dyscyplinujący dane jednostki, jest to swoista sankcja za
ich niezgodne z prawem, z zasadami gospodarności działanie

2.Zagrożenie realizacji ustawy budżetowej – należy to odczytać jako
zachwianie równowagi budżetowej - gdy np. dochody są znacznie niższe
od planowanych, wydatki na skutek nadzwyczajnych okoliczności muszą
być znacznie wyższe na określone cele czego nie można było przewidzieć.
W tym przypadku blokowanie następuje w drodze rozporządzenia
wydanego przez RM po uzyskaniu pozytywnej opinii komisji finansów
publicznych. W tym przypadku blokowanie może oznaczać zakaz
przekazywania środków budżetowych tym jednostkom. Działo się tak za
rządów Buzka gdy ministrem finansów był Bałc - dziura budżetowa była
dwukrotnie wyższa niż się spodziewano.

Obsługa kasowa budżetu – oddzielenie dysponowania środkami
budżetowymi od kasowego wykonania tych dyspozycji. Obsługę bankową,
kasową w zakresie budżetu państwa pełni NBP i jest to jedna z funkcji
banku centralnego( usluga finansowa na rzecz państwa). Oprócz NBP
obsługę bankową pełni w niemałym zakresie Bank Gospodarstwa
Krajowego – jedyny bank państwowy który w momencie, gdy przyjmiemy
euro i nie będzie NBP, będzie wykonywał obsługę panstwa. Obsługa polega
na sporządzaniu rachunków bankowych, z których najważniejszy jest
centralny rachunek bieżący budżetu państwa (prowadzi NBP). Na ten
rachunek trafiają dochody podatkowe. Wykonywanie dyspozycji
dysponentów polega na obciążeniu rachunku budżetu państwa. NBP to
instytucja która jest w stanie okreslic poziom wydatkow i dochodow
właściwie na każdy dzien roku. Sens jest taki że NBP weryfikuje formalną
poprawność tych dyspozycji i czy jest pokrycie dla realizacji tej dyspozycji.
Wydatki budżetowe - to przez dokonywanie ich realizuje się wykonywanie
budżetu.

Wydatki budżetowe

To przez dokonywanie wydatków budżetowych realizuje się wykonywanie
budżetu.
Uzasadnienie dokonywania wydatków przez państwo - istnieją pewne
grupowe,kolektywne potrzeby, jak np. prowadzenie polityki społecznej,
wykonywanie funkcji państwa.

Rozmiar wydatków, co państwo powinno finansować i w jakim rozmiarze. Z
tym związana jest kwestia beneficjentów - tych którzy odnoszą korzyści z
dokonywanych wydatków. Odnoszą je bardzo różnorodne grupy, trudno
mówić o równomiernym odnoszeniu korzyści

Racjonalność wydatków - spotykamy sie z tym problemem np. przy
dokonywaniu zakupów przez administrację państwową. Gdyby tylko jedna
jednostka dokonywała zakupów zaoszczędzilibyśmy nawet kilkanaście
miliardów złotych, ale poszczególni ministrowie chcą mieć wpływ na
wydatki, więc szans na wprowadzenie takiej instytucji nie ma.

Niebiezpieczeństwa jakie wiążą się z dokonywaniem wydatków - na
przykład korupcja, rokrocznie z budżetu dokonywane są wydatki rzędu 300
mld złotych, możliwośći nadużyć w tym zakresie są bardzo duże.

Przeciwdziałać temu ma procedura zamówień publicznych, ma ona
zapewnic racjonalne dokonywanie wydatków

Rodzaje wydatków budżetowych ze względu na funkcje jakie one pełnią:
1. o charakterze klasycznym (bezpieczeństwo narodowe, administracja
publiczna, wymiar sprawiedliwości)
2. o charakterze socjalnym (zasiłki, renty, zapomogi)
3. o charakterze ekonomicznym - najcześciej mają charakter inwestycyjny,
prorozwojowy, dotyczy to nade wszystko infrastruktury

Inne podziały:

1. realne - polegają na realizowaniu zakupów (inwestycyjne i bieżące)
,obejmuje to również wydatki na wynagrodzenia
2. transferowe - przesuwanie środków z budżetu państwa do innych
jednostek, transfer wewnętrzny ( do sektora finansów publicznych) i
tranfery zewnętrzne (moga przybrać różne formy ,najważniejsza to
dotacja)

1. stałe - rząd nie ma żadnej możliwości ich pomijania, państwo musi je
ponosić, gdyż tak nakazują ustawy, ok. 75% wydatków
2. zmienne - około 25% wydatków

Podział zastosowany przez ustawodawcę ujęty jest art. 124 ustawy o
finansach publicznych. Wyodrębnił on 7 grup, my mamy znać 3:

1. wydatki bieżące - związane z bieżącym funkcjonowaniem państwa,
obejmują w szczególności subwencje, dotacje, wynagrodzenia, zakupy
towarów i usług. dokonują ich jednostki budżetowe
2.wydatki o charakterze majątkowym - wydatkiinwestycyjne. moga
polegać na zakupie środków trwałych, na prowadzeniu robót budowlanych,
montażowo-budowlanych. np. budowa szpitala, zakup trwałego sprzętu
medycznego
3.wydatki na obsługę długu skarbu państwa - ustawodawca nakazuje ich
dokonywać w pierwszej kolejności. w tej chwili jest to druga pozycja w
budżecie, przekracza 30 mld złotych - wydatki na oprocentowanie,
dyskonto, etc.

Najwięcej idzie na wypłatę emerytur, rent - dwa razy więcej niż na obsługę
długu.

Dotacje

Zaliczane do wydatków transferowych i bieżących. Dotacja na realizację
inwestycji jest zaliczana do wydatków inwestycyjnych, czyli majątkowych.

Rodzaje dotacji:
a)podmiotowe - służą do prowadzenia bieżącej działalności ustawowo
wskazanego podmiotu. Może być przyznana wyłącznie na podstawie

ustawy i nie może być to ustawa budżetowa. Aby wpisać do budżetu
ustawę podmiotową (?) Sejm musi wcześniej odrębną ustawe na
podstawie której wskazany podmiot będzie ją otrzymywał.(?)
Przykladowym podmiotem - kopalnia soli w Wieliczce.
b)przedmiotowe -stanowią dofinansowanie do produkcji konkretnego
towaru lub świadczenia konkretnej usługi. Także muszą wynikać z
konkretnych ustaw. Służą do wydawania książek akademickich, dlatego są
takie tanie. Rownież posiłki w barach mlecznych. Dotacji jest niewiele.
Dostaje je każdy usługodawca bez względu na formę prawną i
przynależność sektorową. Są adresowane do każdego kto świadczy daną
dotowaną usługę lub wytwarza dotowany towar. Zarówno jednostki
państwowe jak prywatne.
c)celowe -stanowi pewien fundament realizowania zadań budżetowych w
Polsce. Przyznawana jest na realizację konkretnego zadania.Otrzymują je
jednostki samorządu terytorialnego. Nie ma jednostki w Polsce ktora
takich dotacji by nie otrzymywala. Takie dotacje mogą również otrzymywać
jednostki spoza sektora finansów publicznych. Przyznanie dotacji może
mieć źródło wprost w przepisach powszechnie obowiązujących (przepisach
publicznoprawnych) , ale przyznanie dotacji może opierać się na umowie
między dysponentem środków publicznych a podmiotem który podjął się
realizacji zadania. Przykładowo, jednostki samorządu terytorialnego
otrzymują dotacje:

1) na zadania zlecone z zakresu administracji rządowej
2) na zadania zlecone ustawowo
3) na niektóre zadania własne, w szczególności inwestycyjne, ale

równie dobrze mogą

być to bieżące zadania

4) na zadania realizowane wspólnie z innymi jednostkami samorządu

terytorialnego
Wszystkie przepisy określające reguł są przepisami publicznoprawnymi,
wykonawczymi do przepisów ustawowych.
Beneficjenci mogą otrzymywac dotacje równeż na podstawie umowy z
dysponentem. Ta umowa musi szczegółowo określać w szczególności m.in.
cel, zadanie które ma być zrealizowane, termin realizacji tego zadania a
także, co bardzo ważne, sposób i termin rozliczenia się z tej dotacji. Każdy
beneficjent dotacji musi dokonać rozliczenia tej dotacji z podmiotem który
tę dotację mu przyzna, i nie ma znaczenia czy przyznano ją na podstawie
prawa publicznego czy na podstawie umowy . Jest to ważne, gdyż to forma
nacisku ze strony państwa na poszczególne jednostki, nacisku na
zrealizowanie dotowanego zadania. Podmiot który uzyskał dotację nie ma
wyboru - albo zrealizuje zadanie albo odda kwotę dotacji. Dotacja nie
pozostawia więc żadnej swobody w zakresie możliwości jej przeznaczenia
na wydatki. Z punktu widzenia państwa jest to więćznakomity sposób
realizacji zadań przez panstwo - albo zadanie zrealizowane, albo zwrot
kasy
Rozliczanie z dotacji
Zwrotowi podlegają:
a) dotacja uzyskana nienależnie i w kwocie wyższej od należnej.
b) kwoty dotacji niewykorzystane w terminie na realizację zadania. Można
je wykorzystać do 31 grudnia.
c) dotacja wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem. podlega zwrotowi

wraz z odsetkami, jak za zaległości podatkow. Często powstają spory o to
czy dotacja została wykorzystana zgodnie z przeznaczeniem. Takie spory
szczególnie często występują przy dotacjach w których jej cel jest niezbyt
jasno określony.
W przedmiocie zwrotu dotacji dysponent środków publicznych (ten, kto
udzielil dotacji) roztrzyga w formie decyzji, co umożliwia beneficjentowi
złożenie odwołania i skierowania sprawy do WSA. Jeżeli dotacji udzielił
wojewoda, organem odwoławczym jest minister finansów. Jeżeli dotacji
udzielil minister, odwołanie wnosi się do ministra. Tok instancji musi być
wyczerpany żeby sprawę można było skierować do NSA. Ten tryb dotyczy
zarówno dotacji przyznzwanych wprost na podstawie przepisow prawa, jak
i tych przyznawanych na podstawie umowy. Zdaniem Kryczki wszystkie
spory na tle zwrotu dotacji przyznawanych na podstawie umowy powinien
rozstrzygać sąd powszechny, i w praktyce tak się dzieje.
Dotacje związane z realizacją programów współfinansowanych ze środków
unijnych traktuje się jak dotacje celowe!

Faza zamknięcia budżetu, sprawozdawczość

1.Sporządzenie sprawozdania z wykonania budżetu. Przedstawia je RM,
Sejmowi i Najwyższej Izbie Kontroli, jest za nie odpowiedzialna.
Sprawozdanie musi być złożone do 31 maja. Swoim zakresem nawiązuje
wprost do uzasadnienia ustawy budżetowej, w związku z powyższym
zakres tego sprawozdania jest znacznie szersza niż treść ustawy
budżetowej. Zawiera informacje o bezrobociu, o prywatyzacji, o realizacji
założeń makroekonomicznych itp.
NIK przedstawia opinię o wykonaniu budżetu, Sejm nie może głosować nad
absolutorium bez zapoznania się z opinią NIK. Ta opinia jest merytoryczna,
profesjonalna, przyjmowana przez organ który jest upoważniony do
dokonywania takich analiz. NIK z reguły jest bardzo krytyczny w stosunku
do wykonawcow budżetu. Nikt się tą opinią nie przejmuje, i tak poslowie
głosują jak im flagowi zamachają. Sejm głosuje nad przyjęciem
sprawozdania, chodzi tu o jego formalną poprawność, czy jest sporządzone
zgodnie z wymogami określonymi w ustawie o finansach publicznych. Sejm
może je odrzucić tylko w sytuacji gdy nie będzie spełniało takich
wymogów.
Głosowanie nad absolutorium - głosowanie niezależne od głosowania nad
sprawozdaniem, można przyjąć jedno a drugiego nie. Nad absolutorium
sejm ma obowiązek głosować w terminie 90 dni od przedłożenia
sprawozdania z wykonania budżetu. Przepisy zarówno konstytucji jak i
ustaw zwyklych nie wiążą z nieudzieleniem absolutorium żadnych
konsekwencji dla rządu, kiedyś nieudzielenie absolutorium było
równoznaczne z uchwaleniem wotum nieufnosci dla rządu. Kilka razy
zdarzało się że rząd który znacząco zmniejszył deficyt i tak nie dostał
absolutorium, były też sytuacje odwrotne.

Budżet państwa a budżet UE, budżet środków Unii Europejskiej

Unia Europejska przyjmuje perspektywę budżetową na okresy
siedmioletnie. W tej chwili realizujemy perspektywę na lata 2007-2013.
Budżet UE opiera się na środkach własnych UE. Te środki własne to w
szczególności cła, udział obliczony w podstawie opodatkowania podatkiem

od wartości dodanej, opłaty związane z prowadzeniem polityki rolnej (lol
Unia płaci za nieprodukowanie żywności żeby utrzymać poziom cen),
wpłaty państw członkowskich. Ten budżet UE ledwie przekracza 1% PKB
Unii, z perspektywy bogactwa państw należących do UE to nie tak dużo.
Zasada ścisłej równowagi - nie może Unia zadłużać się w celu wykonania
zadań budżetowych.
Równowaga Rady UE i Parlamentu w przyjmowaniu budżetu. W Unii projekt
przedstawia Komisja, swoje uwagi nanosi Rada UE, następnie Parlament,
ale jak Parlament wprowadzi swoje uwagi to następnie Rada musi je
zaakceptować i tak w kółko aż wszystko uzgodnią. w tym roku przyjęto że
jeśli nie uda się przyjąć budżetu realizuje się 1/12 budżetu na poprzedni
rok.
Przyjmuje się tzw wybrane cele (programy), na które będą przeznaczane
środki. Polska znacznie mniej wplaca do UE niż otrzymuję na realizację
tych programów. ci ktorzy wiecej wplacaja niż dostają proponują cięcia
Tzw. polityka solidarności europejskiej (?)
Unia przyjmuje kilka programów dot. np ochrony środowiska, kapitału
ludzkiego, przeznacza na to określoną pulę środków na te 7 lat - ponad
860 mld euro - i z tej puli Polska ma jakieś 10%. W jaki sposób te
pieniądze dopłyną do polskich beneficjentów?
1 Ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. każde państwo
członkowskie musi przyjąc przepisy wewnętrzne które będą podstawą
prowadzenia polityki rozwoju. W oparciu o tę ustawę organy które są
odpowiedzialne za jej realizację -muszą opracowaćstrategie
długookresowe (10-15) , średniookresowe (od 4 do 10 lat), strategie
sektorowe. Dawniej miało to formę ustawy. Teraz taka strategia jest
przedstawiana KE, ktora po jej zaakceptowaniu zobowiązuje się do jej
wsparcia.
2. Opracowywane są programy operacyjne które mają na celu wdrożenie
strategii średniookresowych. Taki program obejmuje w szczególności
diagnozę, opis sytuacji w danym momencie, wskazuje cele, priorytety oraz
zawiera plan finansowy, wskazując na źródła realizacji. Projekt programu
operacyjnego opracowuje minister rozwoju regionalnego. RM zatwierdza
ten program i przyjmuje go w drodze uchwały .
3. Realizacja programow operacyjnych - tym się zajmuje "instytucja
zarządzająca". Ona odpowiada za prawidłową realizację programu. Co do
zasady jest to minister rozwoju regionalnego. Taka instytucja może
zawrzeć umowy z instytucją pośredniczącą (organ administracji publicznej,
bądź inna jednostka sektora finansóww publicznych) i na podstawie tej
umowy przejmuje ona cześć zadań instytucji zarządzającej. Dobrym
przykładem są urzędu pracy uczestniczące w programie "Kapitał ludzki".
Program jest autorstwa ministra, ale wiele z zadań przekazywanych jest
urzędom, wojewodom. W ramach tego programu operacyjnego
realizowane są projekty przygotowane przez zainteresowanych
beneficjentów (np te wszystkie kursy obsługi komputera dla dorosłych).
Najważniejszą częścią projektu beneficjenta jest biznesplan, projekt
podlega ocenie przez niezależnych ekspertów. musi być to uczynione w
sposób jak najbardziej obiektywny, powoływane są komitety, za spełnienie
kryteriów przyznają punkty, przyjmowane są projekty które tych punktów
mają najwięcej. O tym jakie kryteria wyboru stosować decyduje instytucja

zarządzająca (co do zasady). Jeżeli mój projekt został wybrany, instyticja
zarządzająca lub pośrednicząca zawiera ze mną umowę o dofinansowanie
projektu. Ta umowa szczegółowo określa to, co mam zrealizować, wg.
jakich kryteriów będzie oceniana ta realizacja, jakie cele mam osiągnąć i
sposób dofinansowania tego projektu. Regułą jest że zadania określone w
projekcie przyjęte tą umową muszę zrealizować z własnych środków, przy
czym mogą to być również środki pożyczone, o charakterze przejściowym,
np. kredyty. Po zrealizowaniu zadania przedstawiam rozliczenie instytucji
pośredniczącej - tej, z którą zawarłem umowę. Ta instytucja zatwierdza
dokonane przeze mnie wydatki i dokonuje zlecenia płatniczego. Po
uzyskaniu zgody instytucji zarządzającej środki wpływają na mój rachunek.
Są to środki z budżetu środków UE.
W ramach każdego państwa członkowskiego przygotowywane SA strategie
rozwoju na różne okresy wskazujące na podstawowe potrzeby różnych
państw. Następnie dla strategii średniookresowej przygotowywane są
programy realizacji. Do tych programów przygotowywane są projekty
przygotowane przez jednostki z którymi zawierane są umowy o realizację
tych projektów. Na podstawie tej umowy z budżetu środków europejskich
ten beneficjent, jednostka, strona umowy otrzyma środki na realizację tego
zadania. Te środki są środkami budżetowymi, wyodrębnionymi w ramach
budżetu środków europejskich. Beneficjent będzie wykorzystywał te środki
tak jak wykorzystywane są dotacje celowe, stosujemy do tego przepisy o
dotacjach celowych. Po zrealizowaniu tego zadania beneficjent przedłóży
wykaz poniesionych wydatków instytucji zarządzającej/pośredniczącej, ona
musi zweryfikować ten wykaz który trafia potem do KE która zatwierdzi
wypłate środków z funduszu unijnego. Ta wypłaya jest więc
refinansowaniem wydatków przez polskiego beneficjenta. To
refinansowanie trafia do budżetu panstwa, konkretnie do budżetu środków
UE. Sam pomysł budżetu środków UE zakłada zapewnienie przepływu
między budżetem UE a budżetem państwa i między budżetem państwa a
jednostkami które realizują zadania w ramach programów unijnych. Cały
ten mechanizm dotyczy tylko kilku wybranych dziedzin na które unia jest
gotowa łożyć srodki, nie dotyczy całokształtu działalności danego państwa.
Budżet środków Ue zamykał się w roku 2010 i będzie się zamykał w 2011
deficytem, który będzie pokrywany przychodami państwa, nie ma innej
możliwości pokrycia tego deficytu. W przyszłości w tym budżecie wystąpi
nadwyżka, która będzie przeznaczona na spłatę przychodów które
przeznaczyliśmy na spłatę deficytu. Per saldo Polska jest beneficjentem
netto. Środkom przypisane są też specjalne rachunki, których
prowadzeniem zajmuje się jakiś bank (?)