Lasery w medycynie estetycznej - Portal profesjonalistów branży kosmetycznej i SPA - Serwis Kosmetologiczny - Kosmetologia.com.pl
czwartek, 17 marca 2011 01:36
{jathumbnail off}Na coraz bardziej konkurencyjnym rynku medycyny estetycznej klasyczne
techniki, takie jak iniekcje toksyny botulinowej, wypełniacze, peelingi lekarskie, stają się
niewystarczające i coraz częściej są uzupełniane poprzez procedury oparte na nowoczesnych
technologiach, między innymi laserach.
Czym jest laser? Nazwa jest akronimem od: Light Amplification by Stimulated Emission of
Radiation
– co oznacza, że jest to urządzenie
wytwarzające światło poprzez emisję wymuszoną.
Emisja wymuszona
jest zjawiskiem fizycznym, w którym elektrony krążące wokół jądra atomu początkowo
absorbują energię (ze źródła energii „pompującego” laser), by potem oddać ją w postaci emisji
światła o bardzo szczególnych cechach. Światło laserowe jest
monochromatyczne
(o jednej długości fali, w przeciwieństwie do światła polichromatycznego, które zawiera fale o
wielu długościach),
spolaryzowane
,
spójne
oraz
o bardzo małej rozbieżności wiązki
(ta cecha umożliwia przekazywanie światła laserowego często o bardzo dużej energii poprzez
cienkie, elastyczne światłowody i skupianie go w wiązce roboczej o bardzo małej średnicy,
nawet
50 µm
= 0,05 mm).
Lasery wykorzystywane w medycynie estetycznej można podzielić w zależności od typu źródła
światła laserowego oraz rodzaju interakcji
pomiędzy światłem a tkanką.
Elementem wytwarzającym promieniowanie laserowe może być gaz (tak jest w laserach CO o
1 / 7
Lasery w medycynie estetycznej - Portal profesjonalistów branży kosmetycznej i SPA - Serwis Kosmetologiczny - Kosmetologia.com.pl
czwartek, 17 marca 2011 01:36
długości fali
10 600 nm
), ciało stałe (solid state lasers, np. laser neodymowo-yagowy
NdYAG 1 064 nm
, laser
erbowo - yagowy 2 940 nm
, laser
erbowo - szklany 1 550 nm
), kryształ (np. laser
rubinowy 695 nm
, laser
aleksandrytowy 755 nm
), złącze półprzewodnikowe (lasery
diodowe 660 nm, 808 nm, 940 nm, 980 nm, 1 470 nm
), specjalny organiczny barwnik (
dye laser 585 - 595 nm
) aż po skomplikowany układ kaskady laserów (np. laser
KTP 532 nm
).
Światło padające na tkankę może na nią oddziaływać poprzez bardzo różne mechanizmy, w
zależności od współczynnika absorpcji chromatoforów występujących w danej tkance, trybu
pracy lasera oraz gęstości mocy promieniowania padającego na cel.
Podstawowe chromatofory występujące w skórze to: melanina, hemoglobina utlenowana i
odtlenowana oraz
woda tkankowa
.
Wyróżnia się dwa tryby pracy lasera: pracę ciągłą (CW – continuous wave) oraz pracę
impulsową
(o różnej długości impulsów liczonej w ms = 1/1000 s, µs = 1/1 000 000 s lub ns = 1/1 000 000
000 s). W zależności od gęstości mocy lasery można podzielić na
niskoenergetyczne
(o gęstości mocy poniżej 500 mW/cm2 oraz
wysokoenergetyczne
(o gęstości mocy powyżej 500 mW/cm2).
Lasery niskoenergetyczne, pracujące najczęściej w trybie pracy ciągłej, oddziaływają na tkankę
poprzez efekty fotobiologiczne (zwane też fotostymulacją laserową), które ostatecznie
działają przeciwzapalnie, przeciwbólowo, redukują obrzęk i przyspieszają gojenie ran. Lasery
fotostymulacyjne to najczęściej lasery diodowe o długości fali
660 nm
(silniejsze oddziaływanie biologiczne, mniejsze przenikanie do głębszych tkanek) lub
800 - 900 nm
(słabsze oddziaływanie biologiczne, lepsze przenikanie do głębszych struktur).
2 / 7
Lasery w medycynie estetycznej - Portal profesjonalistów branży kosmetycznej i SPA - Serwis Kosmetologiczny - Kosmetologia.com.pl
czwartek, 17 marca 2011 01:36
W medycynie estetycznej są one wykorzystywane jako jeden z etapów terapii
wieloelementowej
wraz
np. z mezoterapią czy też peelingami lekarskimi. W przeciwieństwie do laseroterapii
wysokoenergetycznej procedury fotostymulacyjne muszą być wykonywane w cyklach
7-10 codziennie
powtarzanych zabiegów.
Historycznie pierwszą grupą laserów wysokoenergetycznych wykorzystywanych w medycynie
były lasery wytwarzające efekty fototermiczne, które w zależności od narastającej gęstości
mocy mogą doprowadzać do hipertermii tkanek, kontrakcji kolagenu, koagulacji tkanek,
następnie ich odparowania i zwęglenia. Lasery oddziaływujące fototermicznie pracują
w trybie impulsów milisekundowych
(np. 100 ms, ms = 1/1000 s), z gęstością mocy rzędu setek watów do kilowatów na cm
2
. W taki sposób pracują np. lasery CO
2
, lasery diodowe dużej mocy np.
940 nm
, długoimpulsowe lasery neodymowo-yagowe
1 064 nm
i aleksandrytowe
755 nm
, lasery erbowo-szklane
1 550 nm
.
W wypadku gdy laser emituje impulsy o długości mikrosekund (µs = 1/1 000 000 s) oraz
gęstość mocy podnosi się do MW/cm
2
, w tkankach dochodzi do zjawisk fotoablacyjnych, gdy
struktury tkankowe są rozrywane „na zimno”, bez oddziaływania podwyższonej temperatury.
Ten typ oddziaływania występuje w wypadku laserów erbowo-yagowych
2 940 nm
oraz nowoczesnych laserów CO
2
pracujących w trybie
UltraPulse
.
Jeżeli jeszcze bardziej skrócimy czas trwania impulsu laserowego – do poziomu nanosekund
(ns = 1/1 000 000 000 s) oraz podniesiemy gęstość mocy do setek MW/cm
2
, to wytworzymy w
tkance docelowej efekty fotomechaniczne, polegające na subtelnym niszczeniu konkretnych
chromatoforów poprzez
mikroeksplozje
maleńkich pęcherzyków bardzo gorącego gazu w postaci plazmy (czwarty stan materii). Lasery
takie z powodu charakterystycznego kształtu impulsu zwane są laserami
Q-Switch
3 / 7
Lasery w medycynie estetycznej - Portal profesjonalistów branży kosmetycznej i SPA - Serwis Kosmetologiczny - Kosmetologia.com.pl
czwartek, 17 marca 2011 01:36
.
Jakie niedoskonałości estetyczne redukujemy procedurami laserowymi?
Epilacja laserowa
Redukcję niechcianego owłosienia wykonuje się z użyciem różnych typów laserów: poczynając
od lasera rubinowego 695 nm i aleksandrytowego 755 nm, które mogą być wykorzystywane
w wypadku ciemnych włosów i jasnego fototypu skóry, poprzez laser
diodowy 800 nm
przydatny dla pośrednich fototypów skóry, kończąc na laserze
diodowym 940 nm
oraz
neodymowo - yagowym 1 064 nm
, które mogą służyć do zabiegów na wyższych fototypach skóry i jaśniejszych włosach. Należy
podkreślić, że z powodu cyklu życia włosa (w danej chwili tylko ok. 20-30% włosów jest w fazie
anagenu i sięga aż do cebulki) nie jest możliwym uzyskanie zadowalających efektów bez
wykonania co najmniej
5 zabiegów
z miesięcznymi przerwami pomiędzy nimi.
Usuwanie bezpiecznych zmian skórnych
Pod pojęciem bezpiecznych zmian skórnych rozumiemy te, które nie wymagają wycięcia
chirurgicznego umożliwiającego uzyskanie materiału do badania patomorfologicznego, np.:
włókniaki.
Najlepszymi laserami do precyzyjnego, bezkontaktowego usuwania zmian skórnych są te,
których światło jest silnie pochłaniane przez wodę tkankową. Zaliczamy do tej grupy laser CO
2
10 600 nm
oraz
erbowo - yagowy 2 940 nm
.
Zabiegi poprawiające stan skóry twarzy, szyi, dekoltu, brzucha
Początkowo zastosowano do tego typu zabiegów lasery działające na skórę na całej
powierzchni danego regionu (tzw. Full Facial Rejuvenation) o różnych długościach fali,
poczynając od laserów nieablacyjnych 800, 940, 980, 1 064 nm, aż do laserów ablacyjnych
4 / 7
Lasery w medycynie estetycznej - Portal profesjonalistów branży kosmetycznej i SPA - Serwis Kosmetologiczny - Kosmetologia.com.pl
czwartek, 17 marca 2011 01:36
2 940 nm i 10 600 nm
.
Najnowszą generacją laserów, mających wpłynąć na jakość skóry, są tzw. lasery
frakcjonujące
(zwane także laserami wyspowymi lub kolumnowymi), wytwarzające na każdym centymetrze
kwadratowym danego regionu skóry setki kolumn uszkodzenia otoczonych zdrową skóra. Laser
frakcjonujący wykorzystuje do precyzyjnego prowadzenia wiązki światła sterowany
komputerowo skaner laserowy lub specjalny system mikrosoczewek. To najnowsze rozwiązanie
łączy w sobie bardzo dobre efekty terapeutyczne ze skróceniem czasu gojenia pozabiegowego
oraz minimalizacją niebezpieczeństwa wystąpienia powikłań. Pierwsze lasery wyspowe były
laserami nieablacyjnymi – laser
erbowo - szklany 1 550 nm
, następnie pojawiły się ablacyjne lasery wyspowe:
erbowo - yagowy 2 940 nm
oraz
CO
2
10 600 nm
. Lasery tego typu dają szczególnie dobre efekty w wypadku redukcji blizn potrądzikowych,
redukcji objawów fotostarzenia (siatka drobnych zmarszczek i przebarwień) oraz poprawy
gęstości i napięcia skóry poprzez pobudzenie jej do produkcji nowego kolagenu.
Drobne naczynia, teleangiektazje na twarzy i nogach
W wypadku usuwania płytko leżących drobnych naczyń na skórze twarzy najlepszym
terapeutycznie narzędziem jest laser długoimpulsowy KTP 532 nm (laser zielony) lub laser b
arwnikowy 585 - 595 nm
(laser żółty). Wadą powyższych urządzeń jest ich
wąski zakres zastosowań oraz wysoka cena
.
O wiele bardziej uniwersalnymi laserami, które mogą zamykać przezskórnie naczynia na twarzy
i nogach, są lasery bliskiej podczerwieni 800 - 1 064 nm o odpowiednio wysokiej mocy w
impulsie. Początkowo kryteria odpowiedniej mocy spełniał tylko laser
neodymowo-yagowy 1 064 nm
, w ostatnim czasie pojawiły się lasery diodowe o odpowiednio wysokiej mocy, np.
940 nm 60 W
, które są dużo lżejsze i tańsze od solid state lasers.
Lasery Nd-YAG 1 064 nm z funkcją pracy Quasi Continuous Wave oraz lasery diodowe 940 -
980 nm
mogą
być po podłączeniu sterylnego światłowodu o średnicy 400-600 µm wykorzystywane do
wewnątrz żylnych procedur laserowych EVLT. Najnowszą generacją laserów
EVLT
są lasery diodowe o długości fali
1 470 nm
, których światło charakteryzują się tym, że jest 100 razy lepiej pochłaniane przez wodę w
5 / 7
Lasery w medycynie estetycznej - Portal profesjonalistów branży kosmetycznej i SPA - Serwis Kosmetologiczny - Kosmetologia.com.pl
czwartek, 17 marca 2011 01:36
stosunku do światła 1 064 nm.
W wypadku wszystkich powyższych procedur, poczynając od epilacji laserowej, a kończąc na
przezskórnym usuwaniu teleangiektazji, wykorzystujemy zjawiska fototermiczne, które może
prowadzić do powikłań w postaci nadmiernego, przedłużonego procesu zapalnego kończącego
się pojawieniem przebarwień lub odbarwień skóry. Dlatego też należy pamiętać o chłodzeniu
powierzchni skóry podczas zabiegu. Optymalnym rozwiązaniem jest nawiew zimnego powietrza
na obszar poddawany zabiegowi.
Lipoliza/liposukcja laserowa
Opisane powyżej lasery wykorzystywane do procedur EVLT (Nd-YAG 1 064 nm QCW oraz
lasery
diodow
e 940 - 980 nm, 1 470 nm
), wyposażone w specjalną kaniulę, mogą być wykorzystywane do lipolizy/liposukcji laserowej.
Światło lasera podczas tego zabiegu działa na trzy sposoby: pomaga niszczyć komórki tkanki
tłuszczowej i upłynniać ich zawartość, koaguluje uszkodzone naczynia krwionośne oraz
powoduje kontrakcję kolagenu w tkance podskórnej.
Redukcja przebarwień i tatuaży
Należy zwrócić uwagę, że laseroterapia przebarwień jest procedurą działającą objawowo. Jest
skuteczna tylko w przypadku płytkich przebarwień i nie gwarantuje braku nawrotu defektu
estetycznego w wypadku niewdrożenia odpowiedniego leczenia przyczynowego lub prewencji.
Złotym standardem w wypadku redukcji przebarwień i tatuaży są lasery Q-Switch,
wytwarzające impulsy nanosekundowe o długości fali
532/1 064 nm oraz 755 nm
. Zabieg wymaga kilku do kilkunastu powtórzeń z miesięcznymi przerwami pomiędzy
zabiegami.
6 / 7
Lasery w medycynie estetycznej - Portal profesjonalistów branży kosmetycznej i SPA - Serwis Kosmetologiczny - Kosmetologia.com.pl
czwartek, 17 marca 2011 01:36
Laseroterapia wydaje się ważnym rozwinięciem klasycznych metod terapeutycznych
wykorzystywanych w medycynie estetycznej. Należy jednak pamiętać, że to nowoczesne
narzędzie może być nieskuteczne lub nawet niebezpieczne dla pacjenta, w wypadku gdy
zapomnimy o właściwej kwalifikacji do zabiegu oraz prawidłowej procedurze zabiegowej.
Autor:
dr Piotr Sznelewski - Sekcja Medycyny Estetycznej Polskiego Towarzystwa Lekarskiego
Artykuł pochodzi z Kwartalnika POSTĘPY KOSMETOLOGII
Wydawnictwo INDYGO Zahir Media
ul. Kamienna 105, lok. 9, 50-547 Wrocław
tel./fax +48 71 796 41 59
e-mail: prenumerata@zahir.pl lub biuro@zahir.pl
7 / 7