129

Elektronika Praktyczna 9/2005

B I B L I O T E K A E P

W „Bibliotece EP” prezentujemy książki dotyczące zagadnień związanych z różnymi dziedzinami techniki, jednak zawsze przydatne
w pracy elektronika lub pomocne w uprawianiu elektronicznego hobby. Nasza opinia jest oczywiście subiektywna, ale wynika
z wieloletniego doświadczenia zawodowego i chyba jest zgodna z oczekiwaniami tych, którzy chcą z książek korzystać, a nie
przyozdabiać nimi półki. Aby nie marnować miejsca w EP, nie będziemy publikować recenzji książek ocenianych na jedną lub
dwie “lutownice”. Przyjęliśmy szeroką skalę ocen, aby ułatwić Czytelnikom orientację w potencjalnej przydatności ksią

żki. Ze względu

na to, że w książkach wydawanych w Polsce pewne działy elektroniki są wyraźnie pomijane, w dziale Biblioteki EP omawiamy
również pozycje książkowe pochodzące od wydawców światowych. Przy wyborze tych książek kierujemy się ich tematyką,
wartością merytoryczną i subiektywnym odczuciem ich przydatności.
Publikowane w EP recenzje książek można znaleźć w Internecie pod adresem: http://biblioteka.ep.com.pl.

Uwaga! Większość prezentowanych książek można zamówić w Dziale Handlowym AVT. Chcemy w ten sposób udostępnić je

Czytelnikom EP. Pozycje zagraniczne znaleźć można pod adresem: http://www.abe.pl.

129

Książki, z którymi mamy naj-

częściej do czynienia w elektroni-

ce to zwykle podręczniki lub mo-

nografie. W przypadku tej książki

nie ma najmniejszych wątpliwości

– jest to klasyczny podręcznik

akademicki, omawiający tematykę

podstawową i niezbędną każdemu

elektronikowi, niezależnie od jego

specjalizacji. Teoria sygnałów i

systemów liniowych stanowi obok

teorii obwodów elektrycznych ele-

mentarz elektronika. Z czystym

sumieniem można powiedzieć, że

tematyka omawiana w prezentowa-

nej książce to fragment matematy-

ki przystosowanej dla inżynierów.

Każdy politechniczny kurs mate-

Bhagwandas P. Lathi, Linear Systems and Signals

(Sygnały i Systemy liniowe), 2 wyd., Oxford University

Press, 2005. ISBN 0–19–515833–4

matyki obejmuje te działy, są one

jednak przedstawione w sposób

typowy dla matematyków – nie

zawsze odpowiadający studiującym

nauki techniczne. Autor omawia-

nego podręcznika – B. P. Lathi

prowadzi wykład przeznaczony dla

studentów specjalności elektrycz-

nych i elektronicznych. W efekcie,

uwypuklone są aspekty praktyczne

omawianych teorii oraz budowa-

na jest intuicja tak niezbędna dla

uzyskania dużej biegłości porusza-

nia się w każdej dziedzinie. Poza

tym, sposób prezentacji odpowia-

da sposobowi myślenia techników,

dla których matematyka jest narzę-

dziem, a nie celem samym w so-

bie. Cała książka ma dość pokaź-

ną objętość – prawie 1000 stron

– i może być podzielona na 5

części. Część pierwsza, to wiado-

mości wstępne. Autor przypomina

tu wybrane, podstawowe wiado-

mości z matematyki szkolnej oraz

wprowadza w terminologię sygna-

łów jako pewnych szczególnych

funkcji matematycznych. Czytelnik

znajdzie tu również wiadomości

wstepne dotyczące systemów, ich

klasyfikacji i opisu z punktu wi-

dzenia wejście – wyjście. Część

druga podręcznika jest poświeco-

na analizie systemów liniowych

stacjonarnych w dziedzinie czasu.

Są więc podane tradycyjne me-

tody opisu systemów za pomocą

równań różniczkowych (systemy

ciągłe) lub różnicowych (systemy

dyskretne), metody rozwiązywania

tych równań, znajdowania odpo-

wiedzi impulsowej systemu, a tak-

że metody stosowane „w codzien-

nych” obliczeniach praktycznych,

tj. przekształcenie Laplace’a i prze-

kształcenie Z. W kolejnej, trzeciej

części autor przedstawia analizę

systemów liniowych stacjonarnych

w dziedzinie częstotliwości. Jest

więc w niej omówione przekształ-

cenie Fouriera ciągłe i dyskretne.

Czwarta część jest poświecona

analizie sygnałów. Rozpoczyna się

wprowadzeniem szeregów Fouriera

opisujących sygnały ciągłe okreso-

we, nastepnie autor omawia sygna-

ły ciągłe nieokresowe i przeksztal-

cenie Fouriera. W kolejnym kroku

(rozdziale) nastepuje przejście do

sygnałów dyskretnych, tj. autor

wprowadza pojęcie próbkowania

sygnałów ciągłych. Oprócz pod-

staw teoretycznych próbkowania,

Czytelnik znajdzie tu opis metod

realizacji procesu próbkowania,

jego własności oraz metody odtwa-

rzania sygnałów na podstawie jego

próbek. Sporo uwagi poświęcono

tu metodom numerycznym wy-

znaczania dyskretnej transformaty

Fouriera, oraz jej odmianie o du-

żym znaczeniu praktycznym, czy-

li szybkiej transformacie Fouriera.

Na tej podstawie została następnie

przedstawiona analiza sygnałów

dyskretnych w oparciu o ich wid-

mo Fouriera, z nawiązaniem do

analizy systemów liniowych stacjo-

narnych. W ostatniej, piątej czę-

ści podręcznika autor przedstawił

sposoby analizy systemów metodą

przestrzeni stanów.

Tyle w skrócie o treści książ-

ki. Przejdźmy teraz do jej oceny.

Podana wcześniej objętość książ-

ki pozwoliła stworzyć podręcznik

z jednej strony bardzo przyjazny

studiującemu, a z drugiej trzyma-

jący wysoki poziom merytoryczny.

Autor ma duże doświadczenie dy-

daktyczne. Jest autorem kilku pod-

ręczników z teorii sygnałów, sys-

Elektronika Praktyczna 9/2005

130

B I B L I O T E K A E P

książka

wybitna,

polecamy!

książka

o dużych

walorach

praktycznych,

polecamy!

może się

przydać

daleka od

doskonałości

nie warto

kupować

Le gen da:

Jan Łazarski, Leksykon skrótów. Telekomunikacja.

WKŁ, 2004. ISBN 83–206–1545–3

temów i telekomunikacji. Niektóre

doczekały sie kilku wydań. Dwa

z nich zostały przetłumaczone

(wiele lat temu) na język polski

i cieszyły się dużym uznaniem.

To duże doświadczenie autora za-

owocowało bardzo korzystnie w

przypadku omawianej książki. Pod-

ręcznik jest pełen bardzo dobrze

dobranych przykładów ilustrują-

cych na bieżąco przekazywane

wiadomości teoretyczne. Czytelnik

czuje się bardzo pewnie będąc

wspieranym tego typu praktycz-

nymi przykładami. Pozwalają one

zapełnić luki pojawiające się zwy-

kle na styku teorii i zadań. Wiele

tych przykładów jest wykonywa-

Telekomunikacja jest jedną z

tych dziedzin, które mogą wszyst-

kich nowicjuszy przerażać licz-

bą stosowanych skrótów. Jest ona

ogromna. Ci, którzy już są z nimi

zaznajomieni, nie odczuwają trud-

ności, ponieważ te skróty są uży-

wane jak słowa wyspecjalizowane-

nych przy uzyciu pakietu oblicze-

niowego MATLAB. Jest to kolejną

zaletą książki, ponieważ ten pro-

gram jest szczególnie odpowiedni

do tego typu obliczeń. Można po-

wiedzieć, że stał się w dziedzi-

nie przetwarzania sygnałów i te-

lekomunikacji jednym ze standar-

dów, bardzo często stosowanym w

praktyce. Kolejną zaletą podręczni-

ka jest duża liczba zadań kończą-

cych każdy rozdział. Te zadania,

o zróżnicowanym stopniu trudno-

ści pozwalają Czytelnikowi ugrun-

tować zdobytą wiedzę. I wreszcie

ostatnią zaletą książki, o której

chcę tu wspomnieć są notatki hi-

storyczne dotyczące naukowców,

którzy w szczególnie znaczący

sposób przyczynili się do rozwoju

prezentowanych teorii. I chociaż

bez tych notek wykład nadal był-

by kompletny, to jednak znacznie

zwiększają one jego atrakcyjność.

Uważam, że podręcznik naprawdę

zasługuje na najwyższą ocenę, tj.

pięć lutownic. Trzeba jednak pa-

miętać, że nawet najlepsza książ-

ka nie zastąpi wysiłku jaki trzeba

włożyć w zdobywania wiedzy. W

tym jednak przypadku ten wy-

siłek będzie bardzo procentował

w przyszłości, ponieważ dotyczy

spraw fundamentalnych.

Mieczysław Kręciejewski

go języka. Jednak wszyscy uczący

się nowego języka potrzebują od-

powiedniego słownika. Dobrze się

więc stało, że WKŁ wydał taki

właśnie słownik. Przyda się on

na pewno wszystkim poznającym

tę dziedzinę elektroniki oraz tym,

którzy sporadycznie zatrzymują

się bezradni na widok „jakiegoś”

DQPSK

czy LASS. Trzeba sobie

jednak zdawać sprawę z tego, że

całkowici laicy mogą nie zrozu-

mieć hasła objaśniającego skrót;

no ale cóż – na to nie ma już

chyba żadnego lekarstwa. Leksy-

kon zawiera ponad 3000 skrótów

i akronimów (pochodzących głów-

nie z języka angielskiego), podaje

ich pełną pisownię oraz krótkie

objaśnienia znaczeń w języku pol-

skim. Można się niemal założyć,

że każdy użytkownik byłby w sta-

nie wskazać, że pewnego skrótu

lub skrótów brakuje. Jest to nie-

mal nieuniknione w pracy obej-

mującej tak szeroki zakres tema-

tyczny. Nie zmniejsza to jednak

jej jakości. Można również znaleźć

pewne niedociągnięcia. Przykładem

może być:

kb – kilobajt, kbps –

kilobity na sekundę;

kb/s – kilo-

bajt na sekundę (str. 178). „b” to

raz bit, a raz bajt (te akurat spra-

wy bardzo ładnie opisał „nasz”

Marek Dzwonnik w EP06/2003,

str. 101). Mimo tego uważam, że

omawiany słownik jest pracą bar-

dzo pożyteczną i zasługuje na 5

lutownic. Na podkreślenie zasługu-

je mała (126 x 174 mm) i trwała

oprawa leksykonu. Szkoda tylko,

że Wydawnictwo nie dołożyło na

końcu książeczki kilku czystych

stron na notatki użytkownika. Nie

ma bowiem wątpliwości, że skró-

tów będzie przybywać.

Mieczysław Kręciejewski

PRENUMERATĘ ELEKTRONIKI PRAKTYCZNEJ NAJWYGODNIEJ ZAMAWIAĆ SMS-EM!

Wyślij SMS o treści

PREN

na numer

0663889884

,

my oddzwonimy do Ciebie i przyjmiemy Twoje zamówienie.

(koszt SMS-a według Twojej taryfy)