10. Żelazo I mangan w wodach 
Żelazo 
Fe(OH)2+2CO2=Fe(HCO3)2 
FeCO3+CO2+H2O=Fe(HCO3)2                       
rozpuszczanie minerałów w wodach podziemnych 
FeS+2CO2+2H2O=Fe(HCO3)2+H2S 
Pochodzenie żelaza w wodzie naturalnej jest także związane z procesem wietrzenia 
zasadowych skał magmowych jak i z procesem utleniania pirytu 
FeS2+3,5O2+H20=FeSO4+H2SO4 
H2SO4+Ca(HCO3)2=CaSO4+2H20+2CO2 
FeS2+3,5O2+Ca(HCO3)2=FeSO4+CaSO4+2CO2+H2O 
2Fe

+3

+FeS2=3Fe

+2

+2S 

2S+3O2+2H2O=4H

+

+2SO4

2-

 

2Fe

+3

+FeS2+3O2+2H2O=3Fe

+2

+2H2SO4 

Źródłem związków żelaza w wodach naturalnych są ścieki i odpady przemysłowe oraz 
korozja rurociągów, zbiorników, urządzeń i konstrukcji żelaznych. Znaczna ilość żelaza 
występuje w wodach z kopalni i w ściekach z zakładów wzbogacania rud, zakładów 
chemicznych. Związki żelaza stosuje się jako pigmenty, środki garbujące, katalizatory, środki 
koagulujące, w galwanotechnice, metalurgii. Żelazo w wodach naturalnych- wody 
powierzchniowe zawierają żelazo w setnych i dziesiętnych g Fe*m

-3

. Wody podziemne mają 

go więcej do 10 g Fe*m

-3

. Wody mineralne przeważnie koło 1g Fe*m

-3

 , niekiedy ponad 10 g 

Fe*m

-3

. W wodzie morskiej stężenie żelaza zmienia się w granicach o 0,01 do 0,2 g Fe*m

-3

. 

Obecność w wodzie jonów żelaza stwarza sprzyjające warunki do rozwoju bakterii 
żelazowych, które mogą doprowadzić do zarastania przewodów wodociągowych. W wodach 
powierzchniowych zwiększona zawartość jonów Fe

+2

 może wpływać na wzrost zużycia  tlenu 

rozpuszczonego. Dojdzie do zakłócenia procesu samooczyszczania oraz do zwiększenia ilości 
zawiesin w wodzie na skutek wytrącania się wodorotlenku żelazowego, który powoduje 
zmętnienie i brunatnienie wody, Żelazo pogorsza właściwości organoleptyczne wody. 
Stężenie żelaza w wodzie do picia i potrzeby gospodarcze nie może przekraczać 0,5g Fe*m

-3

 

Mangan 
Występuje zazwyczaj razem z żelazem. Przedostaje się do wód z gruntu, z korozji metali, 
resztek roślinnych, ze ścieków (przemysłowych), z przemysłu metalurgicznego, 
elektrotechnicznego, chemicznego. Zawartość manganu w wodach naturalnych zmienia się od 
0,1 do 0,3g Mn*m

-3

, rzadko przekracza 1g Mn*m

-3

. Stężenie tego pierwiastka w wodach 

podziemnych są na ogół większe niż w powierzchniowych. Zakres stężeń manganu w wodach 
mineralnych jest od ilości śladowych do 0,3 g Mn*m

-3

. Mangan może przechodzić do wody z  

 
CD1.2… 
wyługowania obumarłych roślin zawierających zakumulowany mangan. Wody naturalne 
zanieczyszczone szczątkami organicznymi zawierają większe stężenia manganu do 10 g  
 Mn*m

-3

. W wodzie morskiej mangan występuje w ilościach 2-4g Mn*m

-3

. Obecność 

manganu w wodzie może sprzyjać rozwojowi bakterii manganowych co zmienia posmak i 
zapach wody, prowadzi do zatykania przewodów wodociągowych. MnO2 może powodować 
powstanie brunatnych plam podczas prania bielizny, ciemnienie niektórych wyrobów 
przemysłowych. Mangan ma znaczenie gospodarcze i przemysłowe. Zawartość związków 
manganu w wodzie do picia nie może przekraczać 0,005 g Mn*m

-3

.