Modele baz danych.

Bazy danych, ze wzgledu na strukture dziela sie na cztery podstawowe modele, a mianowicie:

Hierarchiczny
Sieciowy
Relacyjny
Obiektowy


Hierarchiczny
Przechowywane dane (dokumenty) sa zorganizowane w postaci drzewa. Informacja jest
zawarta nie tylko w dokumentach, ale takze w strukturze drzewa ? w powiazaniach miedzy
obiektami. Poslugiwanie sie tak zorganizowana baza danych polega na wybieraniu galezi
drzewa w celu odnalezienia szukanych danych oraz ich modyfikacji.
Sieciowy
Zgodnie z nazwa, polaczenia miedzy dokumentami tworza siec. Budowa sieci podlega
pewnym regulom. Informacja, podobnie jak w modelu hierarchicznym, tkwi równiez w
przebiegu polaczen sieci. Uzytkowanie tak zorganizowanej bazy danych polega na
nawigowaniu w sieci i wylawianiu danych oraz modyfikowaniu struktury sieci i tresci
dokumentów.

Relacyjny
Relacja jest pojeciem matematycznym, definiowanym klasycznie jako podzbiór iloczynu
kartezjanskiego. Zatem elementami relacji sa krotki (n-tki). Relacje, z punktu widzenia baz
danych, mozna wyobrazac sobie jako tabele z zapisanymi informacjami. Poslugiwanie sie tak
zorganizowanymi danymi polega na manipulowaniu tabelami (relacjami): dokladaniu i
usuwaniu wierszy, wycinaniu kolumn, wybieraniu wierszy i laczeniu dwóch lub wiecej tabel.
W wyniku tych dzialan powstaja równiez tabele (relacje). Manipulowanie tabelami
(relacjami) moze odbywac sie za pomoca dzialan algebry relacji lub innych, specjalnie
zaprojektowanych jezyków.
Obiektowy
W podejsciu obiektowym podstawowym pojecie m jest obiekt, który jest zbiorem zmiennych,
zwanych atrybutami, i operacji na nich, zwanych metodami. Obiekty sa hermetyczne (ang.
encapsulated), co oznacza, ze ich wewne trzna implementacja jest ukryta zarówno w
odniesieniu do atrybutów jak i metod. Drugim waznym pojeciem podejscia obiektowego jest
klasa obiektów. Klasa obiektów jest rozumiana jako zbiór obiektów o takich samych
atrybutach i tych samych metodach. Obiekty te wówczas nazywamy wystapieniami (ang.
instances) klasy. Po drugie, klasa jest rozumiana jako opis (schemat) obiektów, które sa jej
wystapieniami.
Z pewnych powodów (przede wszystkim wydajnosciowych) obecnie jest szeroko uzywany
model relacyjny baz danych.



Systemy zarzadzania bazami danych.

Systemem zarzadzania baza danych (SZBD) (lub ang. Database Management System, skrót
DBMS) nazywamy zbiór programów umozliwiajacych tworzenie i eksploatacje bazy danych.

Istnieje wiele systemów zarzadzania baza mi danych. Ale tylko kilka z nich jest w stanie
poradzic sobie z duzymi bazami (wymiarami od kilkunastu megabajtów do kilkunastu
terabajtów). Najwieksza baza danych liczy ponad 16 TB i jest przechowywana w RDBMS
DB2. Do pierwszej dziesiatki wchodza DB2, Teradata (wasko wyspecjalizowany system),
IMS (wasko wyspecjalizowany system) i Oracle.
Najwiekszymi uniwersalnymi RDBMS sa DB2 (produkt IBM’a), Oracle, Sybase, Informix,
Progress i Ingress. Bazy Oracle, Informix, Ingress oraz Sybase sa typowymi SQL’owymi
bazami danych. W bazach DB2 i Progress zdecydowano na zastosowanie skomplikowanego
formatu bazy, na rzecz zwiekszenia wydajnosci. DB2 i Progress maja rózne zastosowania ze
wzgledu na bardzo duze wymagania sprzetowe i systemowe DB2 (DB2 zachowuje sie
sensownie pod systemami AIX oraz AS/400 na sklastrowanych komputerach lub
mainframe’ach). Progress jest dostepny na wielu platformach systemowych oraz sprzetowych
(co prawda, nie jest zbyt udana realizacja pod AS/400).