PORAŻENIE NERWU ŁOKCIOWEGO

ETIOLOGIA:

•

złamania nadkłykcia, lub kłykcia przyśrodkowego kości

ramiennej :

•

pęknięcie ścięgna m. dwugłowego :

•

ucisk przez arkady Struthersa :

•

ucisk w kanale n. łokciowego :

-

przez przerosła tkankę łączną

-

przez przerosłą głowę przyśrodkową m. trójgłowego

-

przez ściegno m. trójgłowego (zespół strzelającego
ścięgna)

-

dodatkowy mięsień : nadkłykciowo – łokciowy
(występuje u 30% ludzi)

-

zapalenie stawu łokciowego

-

torbiele galaretowate pochewek ścięgnistych

-

przewlekły ucisk zewnętrzny :

→

praca biórowa

→

nawykowe opieranie łokcia o brzeg
otwartego okna podczas jazdy
samochodem

→

ułożenie w czasie znieczulenia ogólnego

•

ucisk między głowami m. flexor carpi ulnaris :

-

przez pasmo powięziowe Osborne’a

•

ucisk w okolicy nadgarstka (na ramus palmaris) :

-

przez t. łokciową (położoną bocznie do nerwu)

-

przez dodatkowy mięsień (dłoniowy krótki)

-

przez tkankę łączną

-

przez torbiele galaretowate pochewek ścięgnistych

-

PATOGENEZA:

•

przebieg nerwu łokciowego :

-

powstaje z pęczka przyśrodkowego (C

8

– Th

1

)

-

w jamie pachowej leży między tętnicą i żyłą pachową

-

przechodzi na ramię z t. ramienną i biegnie w bruździe
przyśrodkowej m. dwugłowego

-

następnie oddala się od tętnicy ku tyłowi

-

w połowie długości ramienia przeszywa przegrodę
międzymięśniową przyśrodkową

-

pozostaje w ścisłym związku z pasmem
łącznotkankowym rozpiętym między przegrodą
międzymięśniową przyśrodkową, a głową
przyśrodkową mięśnia trójgłowego (arkady
Struthersa)

-

biegnie w bruzdzie nerwu łokciowego zawijając się
wokół nadkłykcia przyśrodkowego (w tej okolicy
pokryty jest jedynie skórą i pasmem ścięgnistym
powięzi)

-

między głowami m. flexor carpi ulnaris przechodzi na
przedramię

-

biegnie między m. flexor carpi ulnaris, a m. flexor
digitorum profundus

-

w dolnej częsci przedramienia dzieli się na ramus
dorsalis manus i ramus palmaris manus

-

ramus dorsalis manus przechodzi na grzbiet ręki
zawijając się dookoła k. łokciowej

-

ramus palmaris manus przechodzi pod powierzchowną
warstwą troczka zginaczy (więzadłem dłoniowym

nadgarstka uworzonym przez dystalną część powięzi
przedramienia) na dłoniową powierzchnię ręki i dzieli
się na ramus profundus i superficialis

•

zakres zaopatrzenia :

-

m. flexor carpi ulnaris i część łokciowa m. flexor
digitorum profundus (dla 3, 4 i 5 palca)

-

mm. kłębika

-

mm. międzykostne

-

mm. glistowate III i IV

-

niektóre m. kłębu :

→

m. przywodziciel kciuka

→

głowa głęboka m. zginacza krótkiego
kciuka

-

czuciowo :

→

na powierzchni dłoniowej 1,5 palca od
strony łokciowej

→

na powierzchni grzbietowej ręki 2,5
palca po stronie łokciowej

OBRAZ KLINICZNY:

•

utrudnienie przywodzenia i zginania w nadgarstku :

-

niewiekliego stopnia

-

wynika z porażenia zginacza łokciowego nadgarstka

•

niemożność przywodzenia i odwodzenia palców :

-

wynika z porażenia mm. międzykostnych i
glistowatych III i IV

-

szczególnie osłabione przywodzenie palca małego,
który pod wpływem działania prostownika (n. radialis)
oddala się od palca IV

-

test :

→

między palce wkładamy kartkę i
pociągamy

→

chory nie może jej utrzymać

•

ręka szponiasta :

-

czynność mięśni międzykostnych i glistowatych
polega m.in. na zginaniu w stawach
śródręcznopaliczkowych i prostowaniu w stawach
międzypaliczkowych

-

przy porażeniu tych mięśni wskutek przewagi mm.
prostowników i długich zginaczy powstaje
charakterystyczne ułożenie palców (zgięte w stawach
międzypaliczkowych i wyprostowane w stawach
śródręczno – paliczkowych)

-

szponiastość najbardziej wyrażona jest w palcu IV i V

•

upośledzone zginanie palców IV i V :

-

szczególnie zginanie palca V jest prawie całkowicie
niemożliwe

-

wynika z porażenia cześci przyśrodkowej mieśnia
zginacza głębokiego

-

uwidacznia się przy próbie zacisnięcia ręki w pięść

•

uposledzone przywodzenie kciuka :

-

na skutek porażenia m. przywodziciela

-

objaw Fromenta :

→

chory nie może utrzymać pociaganej
kartki między kciukiem a wskazicielem
bez zginania kciuka w stawie
międzypaliczkowym (zginacz długi
kciuka unerwiony przez n. pośrodkowy)

1

•

zaniki mięśniowe :

-

pojawiają się pewien czas po uszkodzeniu

-

wygładza się kłąb V palca

-

pogłębiają się przesztrzenie między palcami zwł.
przestrzeń między kciukiem, a wskazicielem

•

zaburzenie czucia :

-

zwykle czucie jest całkowicie zniesione na niewielkiej
części palca V

-

w pozostałym obszarze zaopatrywanym przez n.
łokciowy stwierdza się przeczulicę, lub niedoczulicę

•

zaburzenia wegetatywne :

-

dotyczą skóry palca małego i jego kłębika

-

skóra staje się sucha, sina, nadmiernie rogowaciała

-

mogą wystąpić zmiany troficzne paznokcia

ZESPOŁY UCISKOWE :

•

zespół strzelającego ścięgna :

-

ucisk na n. ulnaris w jego kanale przez ścięgno m.
trójgłowego

-

zginaniu łokcia towarzyszy głośny trzask ścięgna
uderzającego o kość

•

zespół cieśni kanału łokciowego :

-

postepujące uszkodzenie nerwu spowodowane
przewlekłym uciśnięciem go w okolicy łokcia

-

vide

zespół cieśni kanału nerwu łokciowego

•

zespół kanału Guyona :

-

ucisk na ramus palmaris nerwu łokciowego w okolicy
nadgarstka

-

vide

zespół kanału Guyona

PATRZ TEŻ:

•

zespół cieśni kanału nerwu łokciowego

•

zespół kanału Guyona

2