Ochrona zdrowia stada
Wykład 1
Prewencja Weterynaryjna
4.10.2013
Klucz dost
ę
pu do kursu
Prewencja:
PreWet2013/14
Ochrona zdrowia stada
Wykład 1
Prewencja Weterynaryjna
4.10.2013
Klucz dost
ę
pu do kursu
Prewencja:
PreWet2013/14
Ewolucja zada
ń
medycyny
weterynaryjnej
(za Radostits)
Okres
Główne zadania
Przełom XIX – XX
stulecia
Zwalczanie chorób zakaźnych
Od lat 40-tych XX
wieku
Przeniesienie zainteresowań z koni na zwierzęta
gospodarskie, leczenie pojedynczych zwierząt
Od lat 60-tych XX
wieku
Skojarzenie, że choroby o przebiegu
subklinicznym hamują produkcyjność stada
Od końca lat 80-tych
XX wieku
Tworzenie programów ochrony zdrowia stada
Aktualne trendy
w chowie bydła mlecznego
• Redukcja nakładów czasu i pracy ludzkiej
• Zmniejszenie dokuczliwo
ś
ci warunków
pracy obsługi
• Wzrost wydajno
ś
ci krów
• Poprawa dobrostanu
krów
Warunki utrzymania krów mlecznych
Zjawiska zachodz
ą
ce obecnie
w chowie bydła w Polsce
• Wraz z rosn
ą
c
ą
wydajno
ś
ci
ą
mleczn
ą
pojawianie si
ę
lub narastanie problemów
zdrowotnych
• pojawianie si
ę
i wdra
ż
anie w stadach bydła
nowych technologii
• wzrost koncentracji i liczby zwierz
ą
t w
jednym stadzie
• zwi
ę
kszone zagro
ż
enie wyst
ę
powania
zaburze
ń
metabolicznych, które zwi
ę
kszaj
ą
podatno
ść
bydła na infekcje
Człowiek
STADO
PODSTAWOWE
(przychówek)
Ż
ywienie
Ś
rodowisko
Mikro-
Makro-
Czynniki wpływaj
ą
ce na stado
Jałówki w fermie wielkostadnej
Współczesny wła
ś
ciciel du
ż
ego stada
bydła oczekuje od lekarza weterynarii
pomocy w ochronie zdrowia zwierz
ą
t
,
a nie jak w układzie tradycyjnym
jedynie leczenia zgłoszonych
przypadków chorób.
Oczekiwania producentów wobec
lekarzy wet.
1. Prowadzenie dokumentacji kosztów obsługi weterynaryjnej,
wiedz
ą
c,
ż
e ochrona zdrowia sprzyja wysokiej
produkcyjno
ś
ci i zwi
ę
ksza dochodowo
ść
fermy.
2. Planowanie na przyszło
ść
przewidywanych kosztów i
proponowanie rozwi
ą
za
ń
finansowych.
3. W obliczu rosn
ą
cej presji ekonomicznej na fermy, lekarz
wet. powinien wiedzie
ć
,
ż
e diagnozowanie i leczenie
chorych zwierz
ą
t osłabia potencjał wzrostu produkcji w
rozumieniu długoterminowym.
4. Stabilny, długoterminowy post
ę
p w chowie zwierz
ą
t
wyst
ę
puje, gdy lekarz profilaktyk jest w stanie pomóc
producentowi podejmowa
ć
decyzje wa
ż
ne dla zdrowia
stada, traktuj
ą
c stado jako cało
ść
.
Lepiej zapobiega
ć
, ni
ż
leczy
ć
Składniki kosztów patologii cieląt-
jałówek przeznaczonych do remontu
stada:
Koszty bezpośrednie (obsługa lekarsko-
weterynaryjna - leki, usługa, dojazd, podatek VAT;
dodatkowa praca obsługi; śmierć zwierzęcia)
Koszty pośrednie osłabienie tempa wzrostu –
późniejszy wiek wprowadzenia do stada
podstawowego; zwiększone ryzyko kolejnych
zachorowań i brakowania jako krowy
Weterynaryjne koszty leczenia ciel
ą
t
stanowi
ą
ok. 24-36% kosztów ogólnych
Koszty po
ś
rednie = ok.70% ogólnych
(cz
ę
sto niedoceniane przez hodowc
ę
)
stanowi
ą
wi
ę
c główn
ą
przyczyn
ę
strat
Oczekiwania producentów wobec
lekarzy wet.
(c.d.)
5.Podstawowe zadanie dla lekarza wet. profilaktyka, to
zmiana ga
ż
y z zale
ż
nej od zabiegów, na ga
żę
za
doradzanie, lub doradztwo biznesowe, które skupia si
ę
na
finansowej wydajno
ś
ci fermy.
6. Lekarz profilaktyk jest logicznie postrzegany jako osoba
dostarczaj
ą
ca danych z innych
ź
ródeł.
7. Niezdolno
ść
lekarzy wet. do przestawienia si
ę
na
management produkcyjny, nastawiony na zdrowie zwierz
ą
t i
doradzanie wynika najcz
ęś
ciej z ich niedostatków
edukacyjnych.
8. Je
ś
li lekarz wet. mo
ż
e poprawi
ć
swoj
ą
wiedz
ę
w zakresie
ż
ywienia zwierz
ą
t, managementu, czy rozrodu i ekonomiki
fermy, zyskuje potencjał, dzi
ę
ki któremu producenci b
ę
d
ą
chcieli korzysta
ć
z kontaktów z nim w zakresie ochrony
zdrowia i problemów produkcyjnych.
Interwencja w momencie powstania
patologii jest działaniem
spó
ź
nionym,
w którym hodowca ponosi straty,
a choruj
ą
ce zwierz
ę
ta mog
ą
stawa
ć
si
ę
zagro
ż
eniem
dla zdrowia konsumentów
Ochrona zdrowia stada staje si
ę
wi
ę
c sposobem efektywnej,
opłacalnej produkcji zwierz
ą
t
ż
yj
ą
cych w dobrostanie, a nie tylko
kłopotliwym sposobem unikania
wybuchu zachorowa
ń
Ta sytuacja wymaga zmiany
charakteru współpracy lekarza
weterynarii z hodowc
ą
PRZEKONA
Ć
HODOWCÓW DO
OCHRONY ZDROWIA STADA
(za Herd Health 1994)
Wypracuj psychologiczną
Wykaż swoją fachowość w doradzaniu
zależność hodowcy od
(podaj przykłady)
Twego doradzania
Powiększaj grupę hodowców, którym
doradzasz (umacniaj swoje wpływy)
Posługuj się wyłącznie wiarygodnymi
programami produkcji i ochrony zdrowia
Poznaj problemy hodowcy, przechowuj
jego dane o produkcji i ochronie zdrowia
Motywuj hodowcę do
Wykaż hodowcy korzyści, jakie już
wprowadzenia programu
osiągnął
ochrony zdrowia stada
Zastosuj finansowe kryteria oceny
osiągnięć
Stymuluj hodowcę do
Utrzymaj nadzór przez częste wizytacje
nieprzerwanej realizacji
Nieustannie dokumentuj odchylenia
tego programu
w dążeniu do wytyczonych celów
Ewolucja medycyny
prewencyjnej bydła mlecznego
(za LeBlanc i wsp.2006)
Choroba
Choroba
Zachowanie
kliniczna
subkliniczna
zdrowia
Leczenie
Zapobieganie
Doradztwo
Reagowanie
Ochrona
na zagrożenia
zdrowia
Zwierzęta
Ludzie
0
20
40
60
80
100
120
a
b
c
d
e
Czas
%
h
o
d
o
w
c
ó
w
wi
ę
kszo
ść
pó
ź
no
adoptuj
ą
cy
innowatorzy
wcze
ś
nie
adoptuj
ą
cy
oportuni
ś
ci
Sposób przyjmowania nowo
ś
ci
przez hodowców