Ochrona zdrowia stada

Wykład 1

Prewencja Weterynaryjna

4.10.2013

Klucz dost

ę

pu do kursu

Prewencja:

PreWet2013/14

Ewolucja zada

ń

medycyny

weterynaryjnej

(za Radostits)

Okres

Główne zadania

Przełom XIX – XX
stulecia

Zwalczanie chorób zakaźnych

Od lat 40-tych XX
wieku

Przeniesienie zainteresowań z koni na zwierzęta
gospodarskie, leczenie pojedynczych zwierząt

Od lat 60-tych XX
wieku

Skojarzenie, że choroby o przebiegu
subklinicznym hamują produkcyjność stada

Od końca lat 80-tych
XX wieku

Tworzenie programów ochrony zdrowia stada

Aktualne trendy

w chowie bydła mlecznego

• Redukcja nakładów czasu i pracy ludzkiej

• Zmniejszenie dokuczliwo

ś

ci warunków

pracy obsługi

• Wzrost wydajno

ś

ci krów

• Poprawa dobrostanu

krów

Warunki utrzymania krów mlecznych

Zjawiska zachodz

ą

ce obecnie

w chowie bydła w Polsce

• Wraz z rosn

ą

c

ą

wydajno

ś

ci

ą

mleczn

ą

pojawianie si

ę

lub narastanie problemów

zdrowotnych

• pojawianie si

ę

i wdra

ż

anie w stadach bydła

nowych technologii

• wzrost koncentracji i liczby zwierz

ą

t w

jednym stadzie

• zwi

ę

kszone zagro

ż

enie wyst

ę

powania

zaburze

ń

metabolicznych, które zwi

ę

kszaj

ą

podatno

ść

bydła na infekcje

Człowiek

STADO

PODSTAWOWE
(przychówek)

Ż

ywienie

Ś

rodowisko

Mikro-
Makro-

Czynniki wpływaj

ą

ce na stado

Jałówki w fermie wielkostadnej

Współczesny wła

ś

ciciel du

ż

ego stada

bydła oczekuje od lekarza weterynarii

pomocy w ochronie zdrowia zwierz

ą

t

,

a nie jak w układzie tradycyjnym

jedynie leczenia zgłoszonych

przypadków chorób.

Oczekiwania producentów wobec

lekarzy wet.

1. Prowadzenie dokumentacji kosztów obsługi weterynaryjnej,

wiedz

ą

c,

ż

e ochrona zdrowia sprzyja wysokiej

produkcyjno

ś

ci i zwi

ę

ksza dochodowo

ść

fermy.

2. Planowanie na przyszło

ść

przewidywanych kosztów i

proponowanie rozwi

ą

za

ń

finansowych.

3. W obliczu rosn

ą

cej presji ekonomicznej na fermy, lekarz

wet. powinien wiedzie

ć

,

ż

e diagnozowanie i leczenie

chorych zwierz

ą

t osłabia potencjał wzrostu produkcji w

rozumieniu długoterminowym.

4. Stabilny, długoterminowy post

ę

p w chowie zwierz

ą

t

wyst

ę

puje, gdy lekarz profilaktyk jest w stanie pomóc

producentowi podejmowa

ć

decyzje wa

ż

ne dla zdrowia

stada, traktuj

ą

c stado jako cało

ść

.

Lepiej zapobiega

ć

, ni

ż

leczy

ć

Składniki kosztów patologii cieląt-

jałówek przeznaczonych do remontu

stada:

Koszty bezpośrednie (obsługa lekarsko-

weterynaryjna - leki, usługa, dojazd, podatek VAT;
dodatkowa praca obsługi; śmierć zwierzęcia)

Koszty pośrednie osłabienie tempa wzrostu –

późniejszy wiek wprowadzenia do stada
podstawowego; zwiększone ryzyko kolejnych
zachorowań i brakowania jako krowy

Weterynaryjne koszty leczenia ciel

ą

t

stanowi

ą

ok. 24-36% kosztów ogólnych

Koszty po

ś

rednie = ok.70% ogólnych

(cz

ę

sto niedoceniane przez hodowc

ę

)

stanowi

ą

wi

ę

c główn

ą

przyczyn

ę

strat

Oczekiwania producentów wobec

lekarzy wet.

(c.d.)

5.Podstawowe zadanie dla lekarza wet. profilaktyka, to

zmiana ga

ż

y z zale

ż

nej od zabiegów, na ga

żę

za

doradzanie, lub doradztwo biznesowe, które skupia si

ę

na

finansowej wydajno

ś

ci fermy.

6. Lekarz profilaktyk jest logicznie postrzegany jako osoba

dostarczaj

ą

ca danych z innych

ź

ródeł.

7. Niezdolno

ść

lekarzy wet. do przestawienia si

ę

na

management produkcyjny, nastawiony na zdrowie zwierz

ą

t i

doradzanie wynika najcz

ęś

ciej z ich niedostatków

edukacyjnych.

8. Je

ś

li lekarz wet. mo

ż

e poprawi

ć

swoj

ą

wiedz

ę

w zakresie

ż

ywienia zwierz

ą

t, managementu, czy rozrodu i ekonomiki

fermy, zyskuje potencjał, dzi

ę

ki któremu producenci b

ę

d

ą

chcieli korzysta

ć

z kontaktów z nim w zakresie ochrony

zdrowia i problemów produkcyjnych.

Interwencja w momencie powstania

patologii jest działaniem

spó

ź

nionym,

w którym hodowca ponosi straty,

a choruj

ą

ce zwierz

ę

ta mog

ą

stawa

ć

si

ę

zagro

ż

eniem

dla zdrowia konsumentów

Ochrona zdrowia stada staje si

ę

wi

ę

c sposobem efektywnej,

opłacalnej produkcji zwierz

ą

t

ż

yj

ą

cych w dobrostanie, a nie tylko

kłopotliwym sposobem unikania

wybuchu zachorowa

ń

Ta sytuacja wymaga zmiany

charakteru współpracy lekarza

weterynarii z hodowc

ą

PRZEKONA

Ć

HODOWCÓW DO

OCHRONY ZDROWIA STADA

(za Herd Health 1994)

Wypracuj psychologiczną

Wykaż swoją fachowość w doradzaniu

zależność hodowcy od

(podaj przykłady)

Twego doradzania

Powiększaj grupę hodowców, którym

doradzasz (umacniaj swoje wpływy)

Posługuj się wyłącznie wiarygodnymi

programami produkcji i ochrony zdrowia
Poznaj problemy hodowcy, przechowuj
jego dane o produkcji i ochronie zdrowia

Motywuj hodowcę do

Wykaż hodowcy korzyści, jakie już

wprowadzenia programu

osiągnął

ochrony zdrowia stada

Zastosuj finansowe kryteria oceny
osiągnięć

Stymuluj hodowcę do

Utrzymaj nadzór przez częste wizytacje

nieprzerwanej realizacji

Nieustannie dokumentuj odchylenia

tego programu

w dążeniu do wytyczonych celów

Ewolucja medycyny

prewencyjnej bydła mlecznego

(za LeBlanc i wsp.2006)

Choroba

Choroba

Zachowanie

kliniczna

subkliniczna

zdrowia

Leczenie

Zapobieganie

Doradztwo

Reagowanie

Ochrona

na zagrożenia

zdrowia

Zwierzęta

Ludzie

0

20

40

60

80

100

120

a

b

c

d

e

Czas

%

h

o

d

o

w

c

ó

w

wi

ę

kszo

ść

pó

ź

no

adoptuj

ą

cy

innowatorzy

wcze

ś

nie

adoptuj

ą

cy

oportuni

ś

ci

Sposób przyjmowania nowo

ś

ci

przez hodowców